64'te Jaargang,
Vrijdag 8 September 1911
No. 13707
DE OPRIJLAAN
r
BUITENLAND.
BINNENLAND.
SCHIEDAMSCHE I MBflNt
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uilzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post- fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
Uur aan het Bureau bezorgd zrjn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Adveïtentiën: Van 1—6 regels f 1.0.02; iedere ïegel mee?
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zijj
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
biervan zijn gratis aan bet Bureau te bekomen.
Schiedam, 7 Sept.. 1911.
MAROKKO.
Tiet officieuze communiqué van de „Nord-
cleutsclie Allgomoine Zeitung", waarin gezegd
wordt, dat de ornteihandelingen Ie Berlijn
zullen worden voortgezet, „niet minder moei
lijkheden dan tour de onderbreking", vindl
in verschillende Duib-ehe bladen commen
taar. De eenvoudigste logische overweging
zegt, aldus- iiet „Rerl. Tagehl.", -dat aclitei
deze wal terughoudende verklaring meer is te
zoeken, dun het eenvoudige streven de hocr-
selieude zenuwaehtigheid Ie kalmeereii. Pen
verdeie voortgang kan slechts beleckoneii,
dal een groot deel der wrijvingen en hinder
palen, die den loop der Ix-.-prekingen voor di
(muze remden, nu uit den weg zijn geruimd.
Daarin ligl ook de verklaring, dat de nieuwe
schriftelijke voorwaarden, die de Erauscho
i'egeering deed overhandigen, den grond vooi
een entente geëffend hebben en dat vnn' een
enkel „neon" van Diiit-mhe zijde niet nieei
gesproken kan worden,
De „Berliner MorgcnpoW zegt: De laat
ste zin vim het communicpié is met uiterste
zorgvuldigheid gesteld. Zij hevnt in de eerste
plaats de bevestiging, dat het voor de panze
met dc onderhandelingen heelemaal niet vlot
is gegaan. Nu.zal het wel vlotter gaan. Maar
wat zal do graad dier vlotheid zijn? En zal
de weg tot het einddoel zoo blijven? 01
zijn er ten slotte toch nog looi ij ke dingen te
vachten? De diplomaten welen liet alleen en
wij moeten wachten, zooais we lot lieden
gewacht hebben.
Te Parijs, waar, in tegenstelling met Ber
lijn, de openbare meening tot nog toe zijn
kalmte heeft bewaard, gelijk o. a. uit de rus
tige houding van pers en geldmarkt bleek,
is bovengenoemde modedccling van de Noi'd-
deutsche met voldoening vernomen. Men is
er in do Fransche hoofdstad van overtuigd
dat men wel tot een overeenkomst zal gera
ken, ofschoon de regeling der bijzondere
kwesties en hel vinden van een vurm waar
schijnlijk nog wel oenigen tijd in bc.-dag zul
h-n nemen. De Temps", die beweert, van
het 'begin af -in een bevredigende schik
king te hebben geloofde meldt in baar blad
van gisteravondYHlgeits vertrouwbare
inlichtingen, alkomstïg 'noch van Eransclien,
noch van Duilschcu kant, maar uil bet offi
eieolo milieu ccner dolde mogendheid, zijn
de kansen op een schikking nog beduidend
toegenomen."
Duitscbland, zegt hel blad verder, zal ge
neigd zijn, Frankrijk in Marokko de politieke
situatie toe te staan, die bet verlangt en dk
virtueel gelijk zal staan met een protectoraat,
met handhaving evenwel van de rechten
van den sulliui en de integriteit van zijn rijk.
Do onderhandelingen zouden van nu af in
hoofdzaak voor doel hebben, Duitscbland de
noodign waarborgen te geven, dat liet in Ma
rokko op voet van volkomen economische
gelijkheid met Frankrijk zal worden gestel
en behandeld.
De oplossing vnn het vraagstuk der lerri-
Roman naar
GUST A F af G EU FR STAM.
G)
De oude mevrouw wi.-t zooveel eerbied
voor zich te wekken, dat Maja in (jen loo;
der jaren den toorn vergat, dien zij om haai
moeder tegen haar grootmoeder gevoeld had.
Fn die eerbied woitelde in, de bewondering
voor do bekwaamheid, de kracht, die groot
moeders gamsche persoon uitstraalde. Maj;
vond het tenslotte bijna goed,- dat vadei
grootmoeder in alles toegaf en slechts no.n
voor de helft heer was op zijn eigen goed.
Dom imd zij op een geheel andere wdjzi
lief dan haar grootmoeder. Hij bracht haar
altijd aan 't dweepen en droom® terwij
grootmoeder de nuchtere werkelijkheid was.
Maja Holt had beide noodig.
Zij zag hem bijna als een zwaarmoedige
man, die, onverschillig voor de wereld, zijn
eigen weg ging. Zij zag hem in z.ijn groene
overjas in don winter, in donkeren, Justeren
rok in don zomer. En altijd scheen hot ah
qad hij zijn dochter tot troost noodig. Groot
moeder daarentegen had niemand noodig;
integendeel, allen kwamen tot haar de ar
beiders in dc ijzersmelterij, vrouwen en man
nen, haar vader Maja zelf. Grootmoeder ver
diende ook aller vertrouwen cn bewondering.
Foor alles had zij tijd. Ilaar oude oogen
waren scherpzij begreep ook de zmaarmoe-
toriale compensaties in do Kongo, waarom
trent het Dnitsche ministerie van koloniën
zal geraadpleegd worden, zal, volgens de
Temps", niet afstuiten op onhandelbaar
heid van Duitsehen kant, evenmin als op
gebrek aan inschikkelijkheid van de zijde
urn Frankrijk.
liet „Journal des Dehats" is daarentegen
minder rooskleurig gestenul en laadt in zijn
hoofd artikel van gisteravond de openbare
iiieciiing aan. „niet al to optimistisch te zijn
met betrekking tot een snel en bevredigend
verloop der ouderhandelingen". Voor over
dreven optimisme, zegt, het blad, bestaat
even weinig reden nis voor hot pessimisme
van eenigo weken geleden. Al wat wij zeker
weten, is, dat Duitschlaud Frankrijk's voor-
-tclleu kent, maar aangaande Diiitschlnnd's
uitwoon! op die voorstellen, kunnen wij niets
indeis doen elan gissen. Daar is dus voor het
oogenblik evenmin reden lot optimisme «h-
tot pessimisme en liet parool is: ,,kalm af
wachten".
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Spanje in Marokko.
Een te Madrid ontvangen officieel tele
gram uit Melilla dcel-t mede, dat er nog
voortdurend schermutselingen plaats heb
ben aan de ouad Kort. Acht soldaten zijn
gewond.
Dc artillerie hóeft de aanvallen der in
hoorlingen afgeslagen.
Een colonne infanterie on artillerie zal
con stategisch punt bezetten, vanwaar men
allo aanvallende bewegingen der opstan
delingen zal kunnen beletten.
Por tug al.
Berichten uit Lissabon melden, dat daar
Dinsdag liet gerucht werd verspreid, dat
koningsgezinde troepen over do Portugec-
sche grenzen, bij Chavez, waren getrok
ken. De minister van buiLcnlandsche za
ken verklaarde, dat net hem bekend was,
dat de royalisten dien of den volgenden
dag in Portugal binnen zouden dringen
en dat zij zich bij Chavez verzameld had
den. De regeering bad echter alle voor
zorgsmaatregelen. getroffen.
Italië.
De te Brussel verschijnende „Etoile
Beige" doelt mede, dat het bericht, als
zou de interparlementaire conferentie te
Rome, met het oog op do vele govallon
van cholera, welke zich in Italië voor
doen, worden uitgesteld, voorbarig is.
'Do beslissing zat eerst Vrijdag of Za
terdag worden genomen.
Rusland.
De volgende staaltjes van anti-semitisme
en rcactionarisme komen uit hot land van
den tsaar.
Tiet kiulettmblnd „Retsj" verzekert tegen
over de mededeeling van het ministerie van
financiën, dat liet ministerie van binneu-
laudsehe zaken bezig is, de financiën van
Rusland Ie nnUonaliscoren. Het ministerie
wenseht, dat de staatsbank liet discontocren
van wissels van Joden beperkt. De minister
van financiën moet echter verklaard hebben,
dat aan do verwezenlijking van dit denkbeeld
van don premier Rtolypin niet gedacht kan
worden, daar de staatsbank daardoor ont
zettende verliezen zou ondergaan.
CL
De miiii.sler van onderwijs is op een nieuw
denkbeeld gekomen, om de Russische univer
siteiten te zuiveren. Professoren van vrij
zinnige beginselen worden naar de provin
cie verplaatst.
digheid vin lmar zoon, omdat zij zelf iels
dergelijks als hij doorgemaakt en overwon
nen had. En met het geduld, dat oude nien-
schen eigen is, wachtte zij er jarenlang op
dat haar zoon tot nieuw leven zou ontwaken.
Maar liet had werkelijk allen schijn dut
de wenseh van de moedor niet vervuld zou
worden. Mutts Holt had, zoouls men zei, eens
zijn eigen ik in 't gelaat gezien en dat,
zoo zegt men, doet niet goed. flij luid al
vroeïl geleerd «at smart «Tl zeggenmaar hij
had niet de kracht de smart te overwinnen.
Hij had in een klooster kunnen vluchten
vpf futd hij, zoonis do groote Man der Smarten
van het Oosten, iu de woestijn kunnen gaan
om daar, hoven zich den sterrenhemel, als
kluizenaar te. kunnen leven luj z.ou het
zeker gedaan hebben. Zijn blood was nu een
maal zoo. Doch in plaats daarvan was hij
eigenaar van een stuk grond ver weg in een
land in het noorden, waar men een leer nan
king, die nog veel, voel nuchterder was dan
liet volkskarakter. Hij was een Zwredsche
grondeigenaar en hij wonschte menigmaal
dat liet leven hem een beter masker had go-
schonken. Maar hij droeg bijna in hot go-
heel geen baardsicr, liet gcheele gezicht
was gladgeschoren, slechts vanaf de slapen
daalde een klein reepje bakkebaard neer.
En iedereen kon daardoor zien, hoe zwaar
moedig zijn lippen onder den scherpgaten
kenden neus opeen geperst werden en hoe, on
der do borstelige «'enkbrauwen zijn oogoti
mot cm uitdrukking van groote melancholie
voor zich uit blikten, Mannelijk, schoon,
P e r z i
Een Reuter-telcgram uit Teheran meldt,
dat op eenige kilometers afstand van de
hoofdstad, gisteren een beslissende slag
geleverd is. De grooleiuleels uit Turco-
tnamien bestaande troepen va,n Serdar
Arsjad werden volkomen overrompeld. Aan
de, zaak van den vroegeren sjah is daar
mede een nekslag toegebracht, waarvan
zij zich waarschijnlijk niet herstellen zal.
300 man, waaronder Serdar Arsjad zelf,
werden gevangen genomen; vier vijande
lijke kanonnen werden buitgemaakt. Ook
overigens hebben de regceringstroepen rij
ken buit welen te bemachtigen. Serdar
Arsjad, dio gewond is, zal worden terecht
gestold.
Vereen. Staten.
Verschillende bekende directeuren van
do door Pierpont Morgan gecontroleerde
internationale scheepvaarttrust hebben
een scheepvaart-maatschappij georgani-j
secrd met 15 millioen kapitaal voor liet
verkeer tussc.hcn New-York en San Fran
cisco door het Panamakanaal. Er zullen
15 groote schepen gebouwd ivorden. De
opening van het kanaal is in 1913 tc
wachten.
Hofbericht.
Heden dineeren ten palciz.c Het Loo:
doiiariëro Lcckvdouarièro De Beaufort,
g root m eest ei es van II. M. de Koning
Moeder; kapitein tcrz.ee W. van Voss, baron
en baronesse Van Pallandt van Nvenhuis;
baronessen de Heuscli.
Van het hof.
II. M. de Koningin-Moeder heeft, verge
zeld van baronesse van Ittersum, een be
zoek gebracht'*' aan de naai- en breischooi
van de doof Haar ingestelde Commissie van
Weldadigheid te Baarn.
Corps (llploinatlqno.
De aftredende Amerikunnselie gezant, de
heer Braupré, gaat 30 dezer scheep op te
rugkeer naar z.ijn vaderland.
De nieuwbenoemde gezant dor Unie, zijn
opvolger, wordt tegen do helft van October
hier op z.ijn post, verwacht.
In de nummer3, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Consulaire dienst.
Naar wij vernemen is de provincie Noord-
Holland onttrokken aan het rechtsgebied
van hot consulaat-generaal van Frankrijk te
Rotterdam om tc worden ingedeeld onder
liet Fransche vicc-consulaat te Amsterdam,
dal voortaan, evenals het etmsulant-gvne-
raai te Rotterdam, onderhoorig zal zijn aan
het, gezantschap vnn de Fransche Repu
bliek tc 's-Gravenhage.
krachtig was dat gelaat; maar zelden slechts
straalde er die zou uit zijn trekken, die le
venskracht en gezondheid verraadt.
Op zekeren dag kwam de ijzcrsmelter in
ongewoon goede stemming aan het ontbijt.
Allen zagen dat er iets buitengewoons moest
z.ijn ge.-chiei'.
Maar dm.r de o' 'e mevrouw zweeg, mocht
ook Maja geen optik, king maken en wijl zij
niets zei «as het zeer vanzelfsprekend dat
noch de opzicht»,, noch juffrouw Wall, die
onder grootmoeders opperheerschappij de
huishouding deed, er iets van lieten blijken
dat zij het veranderde uiterlijk van luill
moeder hadden bemerkt. ln(u>w:hen ging
liet ontbijt niet zonder vroolijkc uitvallen en
grappige - too.-peliiigen voorhij; en hel kon
niemand ontgaan, dat den gansehou lijd d<x>r
hun lieer zelf den loon aangaf. Daardoor
werd de opgewektheid spoedig algemeen en
alleen de oude mevrouw bewaarde een onaf
gebroken zwijgen, terwijl zij haar eieren
klutste en in kleine slokken haar kop tltce
dronk.
Na liet eten ging Holt naar huiten naai
de veranda oin een sigaar te rookon. Hot
was midden in Mei en dc lucht was nog
koel. Grootmoeder ging ook naar buiten en
het zich,, een pelskraag om dc schouders
geworpen, in een soort strandstoel zinken.
Zij was gewoon, na het ontbijt, als'het jaar
getijde het toeliet, een „beetje zon lo drin
ken'', zoonls zii het noemde.
De vroolijkheid vnn den ijzersmelter ver
liet ongel nlc op de „Hert0!> Iloudrik''.
De minister van marine heeft telegra
fische mededeeling ontvangen van den com
mandant der zeemacht in Oost-indië, mel
dende dat de toestand der gewonden aan
boord van Hr, Ms. pantserschip Hertog
Hendrik, bevredigend is.
Onderscheiding.
Bij Kon. he-!uit van 5 dezer is bepaald,
dat de sergeant der marechaussee van het
leger ii| Ncderlandseh-Indië, J. Hanff, ter
zake van z.ijn gedrag bij de krijgsverrichtin
gen in Aljoli gedurende het jaar 1908, als
nog bij afzonderlijke dagorders, zoo in Tndië
als in Nederland, eervol zal worden vermeld.
Z. M, de Koning der Belgen heeft be
noemd tot grootkruis der Kroonorde van
België, Z.Exc. mr. T. M. C. Asser, te
's-Gravenhagc, minister van staat, lid van
den Rand van State.
belang vnn den gezondheidstoestand der troe
pen, de groote manoeuvres niet te doen door
gaan.
Het „Vad." heeft dienaangaande inlichtin
gen gevraagd aan het Departement van Oor
log.
Daar was van ec-n dergelijk besluit niets
bekend men betwijfelde of de weersgesteld
heid van de laatste (lagen een maatregel als
hier wordt aangekondigd, wel z.ou wettigen.
De vretlioudersbenoeming.
Do heer Jac, van. Vessom heeft bedankt
voor do benoeming lof wethouder der ge
meente Rotterdam.
Dr, Kuyper.
Dr. Kuvper is dezer dagen van zijn ver
blijf in Dresden te 's-Gravenhage terugge
koerd. Naar de ,,Xod." uit de beste bron
verneemt, maakt de oud-minister liet z.eci
wel, en hoeft zijn langdurig verblijf buitens
land," gunstige uilwerking gehad.
Eersto Kamer verkiezing.
Na bekomen machtiging van If. M. de
Koningin, zullen de leden der Staten van
Noord-Hollnnd in de tweede helft dezer
maand «orden opgeroepen tot verkiezing van
een lid der Eerste Kamer (vacature mr. Van
Leeuwen),
StatejiYOikiczing te Rotterdam.
Onze Bottmlumsche corr. meldt
Bij de gisteren gehouden verkiezing voor
een lid der provinciale staten vuc.-Valk in
district I werden uitgebracht 58G9 geldige
stemmen, volstrekte meerderheid '2935.
Hiervan verkregen mr. A. dc Jong (anii-
rev.) 2589. J. J. Pelt (vrijz.-dem.) 1112
en II, Spiekman (soc.-dem.) 2108, zoodal
herstemming moet plaats hebben fussclicn
de heeron De Jong en Spiekman.
Ook thans mag men verwachten, dat de
liberalen op den hoer Spiekman zullen over
gaan, zoodat op diens verkiezing vrijwel is te
rekenen.
De groote manoeuvres.
Vnn goed ingelichte zijde verneemt „De
N. Crt.", dat, wanneer het aanstaanden
I t'm.derdug nog niet zal hebben geregend
de Geneeskundige Dienst aan den Minister
van Oorlog het voorstel zal doen, om in het
dween toen hij alleen was met z.ijn moeder.
Hij voelde zich blijkbaar zeer verlegen
Plotseling ontviel hem tussclicn de rookwol
ken door:
„Ik bon gisteravond oen groote zaak be
gonnen."
„Zoo?" zei ze scherp, „Ik wist niet, dut
jc in 't algemeen zaken deed."
Haar vorachende oogen rustten doorbo
rend op bet gezicht van hoar zoon. Hij kreeg
een kleur ouder dien blik, doch ging, schijn
haar niet verontrust voort.
„Ik ben gisteravond in Eiila Mo geweest
De Osbornes hadden bezoek. Grells en
Dammers, Trnnaus en nog een paar anderen
Na het diner, sjiraken zij er over of men
de ijzersmelterijen in den omtrek niet tot eo
vennootschap zou kunnen samen voegen en
dan een ijzcrpletterij en veel andere hedrljvo
er hij oprichten. Ik heb de papieren doorgc
zien en mijn liandtoekening gegeven."
„Waarvoor heb je je handteekening g
t>»j
geven r
„Als borg. Wat anders? Het zijn allemaal
vertrouwbare namen."
.Het, antwoord klonk zacht, bijna onver
scliiliig. Een pijnlijke stilte trad in.
„Ben je daarom hij het ontbijt in zoo goed
humeur geweest?" zei do oude eindelijk.
Haar zoon viel lianr in de rede.
„Een nieuwe tijd komt," begon hij. „Ile
heeft geen dool zich zijn gansclu; leven
tegenover allen af te zonderen. Als een
naam heeft, moet
ken t—
men hem ck cebrui
Internationaal Instituut voor de Statistiek.
Do regeering was gisteravond de gast
vrouw tegenover ile afgevaardigden en
leden van het 13do congres van het In
ternationaal instituut voor statistiek: De
regeering was vertegenwoordigd door het
ee re-c o mi té van ontvangst: de ministers
van binnenlandsche staken, van buiten-
landsche zaken, van linanciën, van water
staat cn van landbouw, en vorder door
Jen commissaris der Koningin in Zuid-
Holland.
Do ontvangst vond plaats in de Ridr
derzaal op het binnenhof te 's-Gravenhage.
De statistici van Europa en overzee-
sche landen werden in deze historische
ruimte in kennis gebracht met de autori
teiten van land, provincie, Hol' en leger.
Onder de genoodigden waren vele le
den van de Sta ten-Generaal, den Raad
van Staie, den IIoogen Raad. de Reken
kamer, de leden van Godep. Staten, o, a,
do hoeren IJzemians en Vcgtel. de burge
meester en de wethouders der residen
tie, de burgemeester van Amsterdam, ver
schillende generaals cn hoofdofficieren vnn
het garnizoen 's-Gravenhage, gezanten cn
andere leden der diplomatie, verscheidene
met hun dames.
Na de gebruikelijke voorstolling aan do
nrinister-gastheeren, zag men den congres
sisten «"rid ra in gesprekken gewikkeld
met dc aanwezigen.
Een strijkorkest luisterde de ont
vangst op.
Het Zulii-Afrikaanscli Museum.
Naar aanleiding van het in ons nummer
van gisteren overgenomen ingezonden stuk
van Horace Rose, hoofdredacteur van de te
Maritzburg \erschijnende Natal Witness",
waarin hij hevig in \erzet komt tegen de
oor Engeland cn zijn koningshuis beleed i-
gende .spotprenten, die in het ZuidatYikaanseh
Museum te Dordrecht te zien zijn, schrijft de
,,D. Ct." o. ni.
We zijn zoo vrij geweest in dit Museum
persoonlijk een onderzoek naar deze voor den
heer Horace Rose zoo groote bron van erger
nis in te stellen. Bij eerste lezing van diens
ontboezeming konden wc ons niet voorstellen,
waarover deze schrijver zich kwaad maakte,
maar men kan het immers nooit «'eten cn
daarom gingen we or zelf nog eens hoon.
Dat het Museum" bevat „bijna een kamer
vol platen' uit de Dnitsche, Fransche, Ita-
Nu was de beurt aan de moeder om te
onderbreken.
„Die lust komt eon beetje snel," zei zij,
„ik heb werkelijk tot nu toe nooit bemerkt,
dat je je voor iets andera interesseerde dan
voor je zelf en jo drie jachthonden. Borgen
maakt zorgen. Dat weet jc toch tenminste
wel. Voor hoeveel heb je je gebonden?"
„Tweehonderdduizend gulden," antwoord
de hij zonder haperen.
De leugen «as hem ontsnapt voor hij zich
bedacht had. Vierhonderdduizend gulden
was heten hij had twee gezegd. De horgen
hadden onderteekend één voor allen, allen
voor één. Hij begreep z/If niet waarom de
waarheid hem niet over de lippen had ge
wild. Hij was toch een man van over de
veertig hij was toch geen rekenschap
schuldig voor datgene wat hij deed. Maar
het was nu eenmaal gezegd, en hij kon do
woorden niet terugnemen, zonder zich bela
chelijk te maken.
„Minder, dan men zou hebben gedacht,"
klonk liet kort uit don mond van de oude
mevrouw.
Een bootje bruusk, zoonls haar lieele per
soonlijkheid wns, schoof z.ij haar .stool ach
teruit en stond op. „Ik trek mij van die
zaak niets aan, mijn beste Mnfts f" zei ze.
„Je moet zelf maar zien hoe je liet daarmee
klaar speelt
Met die woorden verdween zij in haar
kamer.
(Wordt vervolgd