64"*Jaargang,
Zaterdag 9 September 1911
No. 13708
DE OPRIJLAAN. ■<?«-?
Buitenland.
Kennisgeving.
PORTUGAL,
BINNENLAND,
SGHIEDJ MSCIIE IIOURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 rj k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor. Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën. voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
BureauLange Haven. No. 141 (hoek Korte Haven).
Prrjs der, Advettentiën: Van 1—6 regels fl.0,9*2; iedere ïegel meeï
15 cents. Reclames 30 cent per tegel. Groote letters naar de plaats die zjj
innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. an even
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
in de nummers, dia Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Doen le welen:
lo. Dat de Ra'd dezer gemeente i'n z.ijt
openbare vergadering van den 20en Juni
1911 heeft vastgesteld de volgende:
VERORDENING lol. wijziging van
de verordening op de heffing van
Schoolgeld aan de openbare la
gore scholen mot uitgebreid leer
plan i'n de gemoeide Srhiodair
(Gemeenteblad- no.. 2G van 1910).
Artikel 1.
In art. 2 van de i'n liet hoofd dezer vei
melde verordening wordt achter het ik
lid ingevoegd:
„Ontbreekt de aanslag in de inkomsten
„belasting op grond van gemis van he,
„vcroischte belastbaar inkomen, dan ge
„schiedt do heffing van het schoolgeld op
„den voet van 'het laagste belastbaar in
„komen.'"'
liet laatste lid van dat artikel wordt
gelezen
„Als cnvermogendon worden beschouwd
„zij, wier werkelijk inkomen, berekend vol
„geus de artt. 5, 6 en 7 van. do verorde
„ning op do heffing ecnor plaatselijke di
„reete belasting naar liet inkomen, minder
„bedraagt dan i'500.~
Art. 2.
In art. 8 wordt in plaats van „in art.
3" gelezen: „in de arrl.t. 3 of 4".
Art. 3.
Deze verordening treedt in weiking met
1 September 1911.
2o. dat deze verordening is goedgekeurd
hij Koninklijk Besluit van'den 25en Angus
tus 191.1, ,no. 19.
En is hiervan afkondiging geschied, waai
bot behoort, den Sen September 1911
Burgemeester eit Wethouders voornoemd
M. L. HONNERFAGE GRETE
De Secretaris
VAN LUIK,L.-S.
Schiedam, 8 Sopt. 1911.
De Portugee-che republiek dreigt gevaar.
In het noorden des lands, dat nog steeds meet
voor het verdreven koning-chap dan de repu
bliek schijnt te gevoelen. verwacht men elk
oogenblik een inval van een royalistisch
leger, dat aan de overz-jdo der grens op
Spaansclte" bodent tot daden greed staat, on
der do bevelen van 'n zekeren kapitein Païva
Coneeiro. Te Li.-snbon is de ministerraad
bijna permanent bijeen en heeft reeds in al
lerijl maatregelen genomen om den dreigen
den royalistische» staatsgreep te keeven. De
herichtua, dal reeds troepen roynü-ten het
land zijn binnengetrokken en dat er teeds i-
gevochlen, zijn nog niet bevestigd, noch van
pmticuliere noch van officieele zijde. Maai
een feit is het, dat de royalisten volkomen
strijdvaardig op Spnnn.-di gmmlgehiod tegen
o\er de Porttigee.scho grens slaan, dat h
veel sterker zijn, dan men te Lissabon vvi'
toegeven en over een voortreffelijke miiitairt
uitrusting beschikken.
TTet invloedrijke Poitugro-che blad „Capi
tal" heeft een verslaggever naar Alonariz ge
zonden, dat aan de grenzen ge'egeti. het
hoofdkwartier i» der royalisten. In een in
terview mot een der leiders, Werd door de
zen verklaard, dat de samonzvu-rders irte'
lal f ij kc strijdkrachten beschikken, welke
over verscheidene steden aan de grenzen \er-
deeld zijn. Zij hebben een goede artillerie.
Tiet grootste deel der rovali-ten bestaat uil
deserteurs. Ook moeten de samenzweerder»
oen aanzienlijke cavalerie hebben. Naar ver
zekerd werd, is Poneeiio, die door ex-ko
ning Manuel en kapitalisten, inzonderheid
tut BriyJië \an aanzienlijke sommen L
voorzien, gedwongen thans handelend op tt
[reden. TTet noorden der republiek wordt
gezegd den monarchisten gunstig gezind te
O CV O
zijn, eehter is het zuiden grootendcels ro-
publikeinsch. Van daar dat een burgeroor-
log'niet zal kunnen uitblijven. Het plan de
campagne der royalisten is eerst do steden
Braga on Cruimarncs, to veroveren om daar
na zich van Oporto meester to maken, welke
stad als zetel der voorloop igo monarchale
regeering zal worden aangewezen,
liet valt natuurlijk moeilijk vast le stel
en, in hoeverre deze berichten de wnar-
beid nabijkomen; inlussehen wordt te Lissa
bon een inval dor royalisten voor zeer aan
staande •gehouden.
C'aillmix zijn collega's in kennis gesteld met
een hoogst belangrijk wetsontwerp, dat hij als
een der meest dringende aan het parlement
zal voorleggen. Daarin is sprake den ge
meenten, door middel van wijzigingen van
de vet op do onteigeningen, en door oen
belangrijke uitbreiding barer municipale
tochten, de bevoegdheid te verkenen voor
taan rechtstreeks of niet rechtstreeks deel te
nomen aan liandelsoiidernoniingin, als coö
peratieve slachterijen en hroodhakkerijen, die
in gemeentelijk beheer geëxploiteerd zullen
worden, zoodnt ook de gemeenten een aan
deel hebben in de te behalen winst.
Hol doel van het wetsontwerp is ook, door
dezelfde wijzigingen de steden in staat te stel
len, grootsehe plannen te verwezenlijken, ids
het houwen van goedkoope woningen, die, zoo
wel door vermoordeiing van wixnigelegenhe-
len als door concurrentie buitengewone slij-
ging der huurprijzen zullen voorkomen.
In den gisteren gehouden ministerraad
is de mogelijkheid besproken om betere
grondslagen te vinden voor de voorziening
van do national! matkt; men bleek van
oordeel, dat men, zonder te raken aan
het tarief, de voorschriften kan herzien
betreffende den invoer van eenige catego
rieën huif.enlaiulsch slachtvee en de be
palingen opschorten betreffende den invoer
van fourages.
GEMENGDE MED EDEELINGEN-
België.
De „Indópondance" deoll mede, dat de
rcgcering aan de gezanten van Frankrijk
en Duifschland haar leedwezen heeft, be
tuigd, wegens (lo opschriften, die eenige
dagen geleden op do gevels van de lega
tie van Duitscldand en het consulaat van
Frankrijk zijn aangebracht.
In verband met de duurte der levens
middelen hebben gisteren op de markt
te Charleroi twintigduizend personen een
belooging gehouden. De politie en gen
darmerie inoe.st herhaaldelijk charge-ercm.
Vijftie4i personen werden gevangen geno
men; één betooger werd gewond. De win
kels zijn gesloten. De militaire macht moest
adsisteniic verleunen. Te twee uur was
de orde vtijwel hersteld.
D u i t s c lv 1 a n d.
In verhand met den aanstaanden sooiaal-
democrati.-chen paitiidug heeft de bekende
Marxist Karl Kantzy in de „Ncue Zeit" een
artikel geschreven, dat met deze woorden
eindigt: „Zelden zal een paitijdag onder
zulke dreigende omstandigheden samenko
men als die to Jena, op a.s. Zondag."
Katdxy zegt: „Singer i.s dood, andere me
deleden van het pmtijhestuur zijn ziek, of
lubben verlof, weer anderen zijn voor de
pat tij op reis, xooclai nu en dan slechts een
lid van het partijbe.-tnar op do partijzittin
gen aanwezig was, o. a. in den tijd, teen de
Marokko-zaak plotseling een dreigend karak
ter kreeg. Onder zulke, omstandigheden is
een energiek c-n een-gezind handelen ge-,
lxoel onmogelijk.
„Het is vóór alles moedig-, er voor te zor
gen, dat het partijbestuur weer zóó hervormd
wordt, dat het voor alle eventualiteiten loe-
getu-t is."
Rusland te voegen. Naar aanleiding daar
van bevat ton thans alle Finscho bladen
een open brief nan vjea staatssecretaris
voor Finland te Petersburg, waarin erop
wordt gewezen, dat liet Finscho volk so
derl lang reeds van zijn vertegenwoordi
ger bij do Kroon verwacht had, dat hij
pogingen zou doen het ongeluk, dat Fin
land bedreigt, af te wenden. Dut die po
gingen niet zijn gedaan, heeft in het go-
heele land opgewondenheid veroorzaakt.
En dan wordt vetdcr den staatssecretaris
de pertinente vraag gesteld wal hij tot
bescherming van de rechten van Finland
en ter afwering van dc gevaren, die het
Finscho volk bedreigen, reeds heeft gedaan
of nog van plan is te doen.
Naar het „Berk Tagebl," verneemt, ver-
meoideren zich in Finland de gevallen,
dat tte politic met dc lietoogers tegen Rus
land éeu lijn trekken. Zoo gingen op een
groole vergadering to Kolha twee bereden
en veertien gewone politic-agenten naar
de zijde dor demonstreerenden over. De
wachtmeester, met nog twee trouw ge-
bleveno agenten kon niets uitrichten en
werd door de menigte bespot,
To AViborg legden zes-on-twintig agenten
een veiklaring af, dat zij ziek niet meer
tot schending van het recht van vergaderen
zouden laten gebruiken.
Nu hecff de gouverneur-generaal Russi
sche politie-agentcn ontboden.
Op 17 September hebben in a'le steden
van Finland monsterbeioogingen plaats.
Tan bet bof.
Gisteren heeft Z. Iv. IT. Prins Hendrik
dor Nederlanden oen bezoek gebracht aan de
Staatsontg'mningen onder de gemeente Bar
net e'd hij Klootwijk gelegen. Daarbij was
Z. K. II., behalve van den opperhoutvester
van II. M. de Koningin, den heer 'lutein
Noithetiius, vergezeld van de hceren van
Keek, directeur-generaal van den landbouw,
van Dissel, inspecteur van het Stantsboóch-
liehcei-, en TTe-selintr, houtvester.
De Prins hrc-ngt jaarlijks c-en bezoek aan
deze ontginningen en schijnt daarin bijzon
der veel belang te stellen.
Oosten r ij k-II o n gj a r ij e.
De Oostenrijkscli Hongaarsche minister
van oorlog, baron v. Schónaich, van wiens
aftreden reeds sedert cenigen tijd sprake
was, heeft, thans zijn ontslag ingediend.
Ritmen enkele dagen zal zijn opvolger
benoemd worden.
F r a n k r ij k.
lil den
mini.-terraad heeft gisteren de hoer
11 u s 1 au d.
Ite jongste maditsovcrsehrijding der Rus
sisehe regecring tegen liet verdrukte Fin
land is het door haar aangekondigde voor
nemen om Iwco Finscho gemeenten bij
te» had. Tu peinzingen verzonken, stapte hij
nl en „slingerde
zijn sigaar weg.
Roman naar
GUSTAF af GEUERSTAM.
6)
En de zoon begreep zeer goed, wat haat
woorden te beduiden hadden. Het lictcekeu-
de zooveel als: Als liet mis gaat op m ij n
geld behoef je niet te hopen Van mij krijt
jé gceti stuiver!
De oude mevrouw voelde zich niet geheel
op haar gemak. Zij geloofde dat dc zwaar
moedigheid van haar zoon langzamerhand
voor ieder bekend was cn iedereen kon daar
om van hem profitecren cn misbruik van zijn
lusteloosheid maken. Zij vertrouwde de her
ren waarom het hier ging maar half.
De ijzer.-melter voelde zich onbehaaglijk,
niet zoo/eer omdat hij bevreesd was voor de
bedreiging van zijn moeder, als wel omdat
een onaangename gewaarwording als deze
weinig paste bij den gemoedstoestand waarin
hij zich bevond. Ilij ducht in dez.cn tijd aan
niets zoo weinig als aan zaken. Zacht fluitend
stond hij op de veranda en kook naar den
zonneschijn, die over den tuin speelde. De
hoornen waven vol knoppen, de populieren
geurden sterk. De zwaluwen bouwden onder
de dakgoot haar nesten en de zon scheen.
En dc ijzersmelter dreef allo gedachten aan
vervelend zakengedoeweg op don lentewind.
Een vroolijk lachen kwam en ging op zijn ge
laat. En hij genoot van het voorjaar, zooals
hij daar in lange jaren niet meer van gëno-
Van uit haat* venster zag grootmoedor hem
Uisselien de oude hoornen verdwijnen. 'Alam
zij liegroep niet waarom zijn rug rechter
was dan gewoonlijk en zijn tied veerkrach
tiger.
Reeds weinige dagen daarna reed do ijzer-
smelter weer naar Lilla Aio, dat een halve
mijl van Torrtorp lag. Hot schoen dut liet
hem daar goed beviel.
Midden-zomer kwam en ging, het hooi
werd naar binnen gebracht, het rijpend koien
begon om oog.-iing te roepen. En gedurende
al dien tijd leed dc ijz.oivmelter in zijn over
dekt rijtuig met de zwarte Barden naar het
landgoed van de familie O.-borno. dat, in
zijn omraming van weiden, woud en akker-
vastgelegd, donker op den heuvel hoven th
rustig voortglijdende rivier lag.
Tiet was, alsof Ahitts Holt lang in een
donker hol geleefd en gehongerd had cn nu
jdotseüng door een behoefte aangegrepen was
om zich z.at tc eten. Hij wilde mensehen fitn
zich -zien. Hij wilde vroolijkheid cn feesten:
jong en oud verzamelde hij rond zich, om
ziöh met hem vroolijk te maken.
Ilij was als 't ware een geheel nieuw
mensch. Aïet één slag was de verandering
gekomen. 'Zij was te meer opvallend, omdat
zij zijn ge tl co lo natuur en alles wat zijn moe
dor met hem liotecfd 'uid, schoen te weer
sjircken. Maar z:j vervulde grootmoeder met
blijdschap en 7-i vergat daardoor bijna de on
gelukzalige bor.rgosch'k-donis. Zij wist njanr
al te goed, wi !ke macht het was, die haar
zoon weer tot 't 'even gewekt had.
Ilij bracht haar in elk geval werk genoeg
Voortdurend kwamen en gingen er ga.-ten --
Tor-torp was niet, moer liet stille, eenzame
huis van worheon. De heeren en dame» uit
de nabijheid schenen z.ieh er zeer behaaglijk
te gevoelen. Daar waien de Sells cn Lam
iïiom, de dikke mevrouw Lammens met haar
vele ringen en de oprechte, gracieii.-e land
eigenaar Grol], met zijn scherp koopteam-
type, Daar varen dominee Gottlried Tvmnu>
ill zwarte jas, die ieder jaar. wogen» gehrel
aan een nieuwe, strakker over zijn geweldigen
buik spande en mevrouw Kristin» Tranen
met liet stijf-gckrulde haar, dat rond haat
eerbaar gelaat lokte. Van overal wig kwam
de jeugd hier hijeen, jonge lieden uit de ver
schillende families, die met hun ouders kv<
men, andere, wie eenvoudig het vroolijk
leven toelachte.
Alaja leefde geheel op door al die vroolijl;
hcid, die voor haar iets geheel nieuws was.
Maar zij genoot er toch niet zonder oen ze
kere beklemming van. Zij begreep die plotse
lingo o vcrrt rooming van gezelligheid, die ge
heel onverwacht over Toretorp gekomen
was, niet recht, en dat, wat zij begreep of
meende te begrijpen, schoof zij van zich,
omdat liet haar zoo onuitsprekelijk dwaas
voorkwam. Dat alles paste niet te Torslorp
Het stoorde het oude park dat om zwijgen
de vijvers en zonnige bloembedden sluimer
de. Het .gezelschapsleven met al zijn toilet
Ion, zijn gerucht en lawaai, .stak zoo schril
af hij do grijze, bemoste takken en het vre
digo rtiischon van de eerwaardige boomen
met het vele doode hout.
Do scherpe trokken door een eigonaardigen
R n s 1 a n d e n .1 a p a n.
De tsaar hoeft gisteren het besluit van
den Russischen ministerraad bekrachtigd,
waarbij de waarde van de, volgens het
vredesverdrag van Portsmouth, afgestane
spoorwegverbinding van Port Arthur naar
Kwangtsjongtere, mot inbegrip van het bo
drijfsmateriaal op 80.903.600 roebel wordt
bepaald.
Onze Marine.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht 'zijn de torpedobootjagera
Wolf en Fret, onder bevel van den luitenant
ter zee 1ste klas=e A. J. Breda Kleynenherg,
G dezer to Alnlta aangekomen. „Stet."')
Mr. Patfjn, Imrgcmeestec van Leeuwarden,
Naar de „,St.Ct." meldt, is jïir. J. A. N.
Parijn, referendaris aan het Ministerie van
Landbouw, benoemd tot burgemeester van
Leeuwarden.
YarkensIoToer In Frankrijk.
Reuter seint uit Parijs:
De ministerraad heeft in beginsel be
sloten tol hei roeping van het verbod van
invoer van levende varkens uit Nederland.
De vaikens uit Nederland zullen echter
aan de grens geslacht moeten worden of
direct naar de abattoir» vervoerd.
P e r z i
Do Woensdag gevangen genomen aan
voerder der opstandelingen, Serdar Arsjad,
is gistermorgen op slaanden voet gefusi-
lcenl. Door liet eerste salvo Wet fl Arsjad
wet gewond, doch niet gedood. Hij richtte
zich weder op en riep met het gelaat naai
de soldaten gewend: „lang leve de sjah
Mohammed Alt." Toen klonk een tweede
salvo, waardoor Serdar Arsjad gedood
werd. -
M ar okk o.
De. Duitscbe rijkskanselier heeft gister
morgen met zijn staatssecretaris von Ki-
dcrlen-Wachter een conferentie gehad en
tegen gisteravond verwachtte men een
nieuwe bespreking tusschen dezen laatste
en den Franschcn gezant Camhon, waarbij
deze do Duitscbe tegenvoorstellen ontvan
gen zal.
lach verviougdigd, presideerde de oude me
vrouw hij deze diners, tuun deel aan de rij
toeren in liet niouvvgolakte rijtuig, aan dc
koüicpieknieken in liet groen cn zelfs aan
het kreeftvangen, dut tweemaal ia dezen
lierf»l in de rivier, die onder wilgen cn elzen
tusschen de velden voortgleed, werd genrran-
g'eerd.
Bij dc laatste kt oeftom ang»t was grootmoe
der zelf» zeer opgeruimd gcweeM. Recht eu
stram opgericht zat zij op een platten steen
naast hot* vuur en staarde voor zich in de
diepe schemering, waardoor liet vlanunen-
schijnscl scherp over liet donker voortvloeien
de water scheen. liet was een vroolijk ge
zicht, dat beeld tc midden van het groen
de witte crinolines van de dame.» en de van
voren korte rekken en liooge, grijze hoeden
van dc hoeren, wierpen fuiita-tteeho schaduwen
tusschen het unir»t'hiju»eL Gedempt lachen
en vtooiijkc stemgeluiden klonken over dc
weiden, waarop dc Aug.i-UnnevoLs stegen.
Paar na paar naderden zij den steen waai
de oude dame zat en de wacht hield hij dc
vervoisehingeit. Eu jong en opgewekt bewoog
zich Alalte Holt tiewehen zijn gasten. Den
gatlschetl: avond, was hij, met opvallende ge
dienstigheid, aan de zijde van dc oudste juf
frouw 'Osborne, de /('-.-en-Iwiniigjarige Alice,
gebleven. En hel gnn.-che, vroolijko gezel
schap verzamelde -z.ieh steeds woei*om groot
moeder, liep opnieuw uiteen cn voulween
langs de rivier, waarin de vlamnienpraelit
blikkerde.
Cn-ootmoeder zal gedurende al dien tijd
hot vuur te bewaken. Als een Sibylle zat
zij op haar platten steen, keek afwisselend
Bond van anti-revolutionaire gemeenteraads
leden.
Dc Bond van Anti-Revolutionnaire Ge-
meen terand:sleden in Nederland heeft gis
teren te Utrectit zijn jaarvergadering ge
houden.
De voorzitter, tnr. S. de Vries, uil Am
sterdam, opende de vergadering uret „en
kort woord, waarna de lieer Van Namen,
uit Z\vijudrecht., hem onder applaus der
vergadering huldigde.
Volgens het jaarverslag steeg het leden
tal van den Bond van 329 op 350, van
wie '262 gewone loden. Do rekening gaf een
voordoclig saldo van fö25.6S.
Besloten werd als lid toe te treden tot
het 13e Internationaal congres tegen het
Alcoholisme.
De heer Gosling# had een voorstel in
gediend, om te bepalen dat gemeentcpro-
grams van do plaatselijke nnti-rev. kies-
verccnigmgen goedgekeurd moeten worden
door het Centraal Comité van anti-rev,
kiesverecingingen. Na eenige bespreking
vereenigile de vergadering zich met het
praeadvies van het feestuur, ten aanzien
van dit voorstel, n.t. dat het bestuur zich
bereid verklaart, de kiosvercentgingen in
bijzondere gevallen van advies te dienen,
om .niet dc beginselen te veel te verwarren,
in het duistere ver of in de vlammen en
vaak gleed over haar gelaat dat eigenaardig
lachje, dat altijd te kennen gaf dat zij bij
zonder tevreden was.
Zóó zag Mnja haar en de beklemming, die
het meisje in deze dagen vaak gevoelde,
overviel haar sterker dan ooit. Zij gevoelde
bijna met ontzetting: zoo, als de oude daar
nu zal, geleund op haar stok, lachend en in
gepeinzen zoo zou zij haar gatisch heur
leven voor zich zien. liet was oen schouw
spel, dat haar onthulde dat er iets gebeurd
was, iets clat haar persoonlijk zeer nauw
raakte.
Alaja had dezen avond het gevoel alsof een
droeve eenzaamheid haar plotseling van al de
andere scheidde. Zij zag naar do mensehen
om haar heen als nam zij aan hun doen en
laten in 't minst geen deel. Zij zag groot
moeder in het rijtuig stappen, waarin do
oudere dames plaats namen. Dc hoeren en
de jongelui klauterden in de andere wagens
cn in den versierden vcrverschingswngen.
Toen mmi eindelijk afreed, hing boven den
rand van het woud dc halve maan en de
dauw glansde op de weiden, waardoor de
voortuigen reden, liet gevoel, dat er het een
or ander van groote beteekenis gebeurd was,
vervolïdo haar nog steeds. Dat bleef nog
wijlen, nadat do gasten afscheid genomen
haddendat. vervulde haar nog, toon het
laatste rijtuig liet park uitgerold was, die plot-
selingc stilte achterlatend, die men Jiooït
sterker en weldadiger gevoelt dan op een een
zaam landgoed, wanneer de laatste gasten
vertrokken zijn,
(Wordt vervolgd.)
