De Buroe meester van Sc hied au
64ste Jaargang
Woensdag 20 September 1911
No. 13717
m&f-
De Troonrede.
DE OPRIJLAAN.
Kennisgeving.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Yoor Schiedam en Vlaardingen fl.l.ES £rano#
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Adverlentiën voor het eerstvolgend nummer moeten das middags vóór sen
uur aan hot Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prjjs der Advertentiën: Van 1—6 regels 11.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tansven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In 'de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den pi ijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, dio zich mot ingang van I Oct.
8,s. op de „Schiedamsche Courant" abon
neereu, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
WÏSHSSrs"''
Schietoefeningen.
De blik van den man zocht het gezicht
van do vrouwmaar hij kon het niet zoo dui
delijk zien als hij wilde, omdat de gele rand
van den hoed het beschaduwde. Hij zag
alleen liet rood, dat tot diep in haar wittel
hals trok. En hij voelde zich ontstemd en on
rustig. Eindelijk zei hij
Jc
il-
Mijne He&ren.
De Koningin heelt ons opgedragen
deze Zitting der Staten-Generaal te ope
nen,
Onze betrekkingen met de andere Mo
gendheden zijn van den meest vriend-
schappelijken aard.
Kan 1910 voor land- en tuinbouw
over hel algemeen lot de gunstige jaren
worden gerekend, zoo is te vreezen dat
1911 tengevolge van de buitengewone
droogte en het heerschen van hetmond-
en klauwzeer voor verschillende takken
van het bedrijf een verre van gunstig
■esultaat zal opleveren.
Handel en Nijverheid bleven zich in
tel afgeloopen jaar over het algemeen
op bevredigende wijze ontwikkelen.
Het Scheepvaartverkeer nam opnieuw
in niet onbelangrijke mate toe, terwijl
ook de resultaten, met het reederijbe-
drijf behaald, verbeterden.
De uitkomsten van de verschillende
takken van visscherij zijn, behoudens
enkele belangrijke uitzonderingen, niet
zeer bevredigend.
In Oost-Indië valt in ruime mate te
wijzen op welvaart en voorspoed. Te
gen de epidemische ziekten, welke in
sommige streken de bevolking bedrei
gen, werd doortastend opgetreden. Be
zwaren, ondervonden bij de uitvoering
van het grenstractaat van 1904 met
Portugal, hebben tot eenige spanning
op het eiland Timor geleid, waardoor
de noodzakelijkheid zich deed gevoelen
tot krachtig optreden ter bescherming
van onze onderdanen in het omliggend
grensgebied.
Burgerlijke en militaire landsdiena
ren, zoo hier te lande als in de Kolo
niën, vervullen .hunne taak op lofwaar
dige wijze.
Dank zij het ruim vloeien van 's Rijks
middelen, laat de financieele toestand
des lands zich eenigszins gunstiger aan
zien dan ten vorigen jare. Duurzame
versterking der middelen, waartoe ont
werpen zijn ingediend, blijft echter drin
gend noodzakelijk, zoowel tot herstel
van het evenwicht lusschen dc uitgaven
en do ontvangsten als met het oog op
onvermijdelijke nieuwe uitgaven, waar
onder die voor de kostbare maatregelen
op sociaal gebied, welke aanhangig zijn.
Dit Zittingjaar zal van groot gewicht
kunnen zijn door de behandeling van
de bij U aanhangige wetsvoorstellen,
waarbij van Uwe krachtsinspanning en
toewijding ongetwijfeld veel zal wor
den geëischt.
Ook andere 'onderwerpen van wet
geving blijven de aandacht eischen.
Eene wettelijke regeling in zake de
pensionneering van gemeentelijke amb
tenaren en van hunne weduwen en wee
zen is in bewerking.
Wetsvoordrachten worden in gereed
heid gebracht tot regeling van het le
vensverzekeringsbedrijf en tot techni
sche herziening van de Woning- en
van de Leerplichtwet.
Aan de bevordering van het tot stand
komen van spoorweglijnen voor het lo
cale verkeer en aan de verbetering van
wegen naar de tegenwoordige eischen
zal bijzondere aandacht worden gewijd.
Ontwerpen zullen U worden aange
boden in verband met de regeling van
de pensioenaanspraken van het spoor
wegpersoneel.
Uwe medewerking zal worden ge
vraagd om 'de particuliere locale tele
foonexploitatie door Riiksexplpitatie te
vervangen.
Een wetsontwerp bedoelende verkrij
ging door landarbeiders van land met
woning in eigendom of van los land in
pacht, zal worden ingediend.
Wetsontwerpen tot herziening van de
Jachtwet en van de regeling van het
Landbouw- en Veeartsenijkundig on
derwijs zijn in bewerking.
Een wetsontwerp ter verzekering van
arbeiders tegen geldelijke gevolgen van
beroepsziekten zal U bereiken.
Maatregelen^vorden beraamd tot ver
betering van den financieelen en eco
nomischer! toestand van Suriname.
In voorbereiding is eene hervorming
van de politie-rechtspraak In Neder-
landsch-Indië.
Een wetsontwerp zal U worden aan
geboden tot wijziging van artikel 111
van het Reglement op het beleid der
Regeering van Nederlandsch-Indië.
Moge op 'Uw veelomvattenden ar
beid Gods zegen rusten.
In naam der Koningin, verklaren wij
de gewone Zitting der Staten-Generaal
te zijn geopend.
BUITENLAND.
SCHIEDIMSCHi: IOURAHT
brengt op verzoek van den heer Commis
saris der Koningin in deze provincie, het
volgende bericht tor kennis van belungheb-
benden bij de scheepvaart
Schietoefeningen van het fort
Pampus. Zuiderzee.
Volgens medcdceling van den Minister
van Oorlog zal op 20, en zoo noodig ook op
21 September a.s. eene schietoefening wor
den gehouden van het fort Pampus. Er zal
gevuurd worden met kanonnen van klein ka
liber (6 c.M.), waarbij onveilig wordt ge
maakt een sector, begrensd door de* wnro
richtingen N.W. en ZOtZ. door Noord en
Oost (191 graden), tot op 4500 M. van
het fort.
Op 27 September d. a. v. zal een derge
lijke oefening worden gehouden, waarbij on
veilig wordt gemaakt een sector begrensd
dooi' de ware richtingen ONO. tot ZOtZ. door
Oost (,79 graden) tot op 4500 M. van hot
fort.
Op de dagen, dat gevuurd wordh zal van
het fort Pampus eene roode vlag waaien, die
3 uur vóór het begin dor oefening half stok
en één uur vóór de oefening geheel voorgc-
heschen wordt. Bovendien zullen tegelijker
tijd en o]) dezelfde wijze roode vlaggen waaien
van de batterijen Diemordam cn Burger
dam, de We.-tbatterij nabij Muitlcn, en den
Kerktoren te Muiderberg.
(Zie Ned. Kit. no. 212.)
Schiedam, 19 September 1911.
Be Burgemeester van Schiedam
M. L. HONNERLAGE GRETE
Hedenmiddag te 1 uur heeft de opening
der Vercenigde Vergadering der Stalen-Gv-
raal plaats gehad 011 daarbij is do gebruike
lijke openingsrede 'de Troonrede ge
houden, die echter ditmaal niet duor II. M.
de Koningin word uitgesproken.
IT. M. de Koningin heett de opening dozei
Vercenigde Vergadering ditmaal opgediagei
aan een commissie, waartoe werden benoemd
de Minister», hoofden van ministericele de
parlementen.
Dientengevolge werd de troonrede uitge
Roman naar
GUSTAF af GE1JERSTAM.
IS)
„Ben je ontevreden mot mij?"
„Mot jou?" riep Mnja zacht. „Hoe kom
je op die gedachte? Heb ik je daarvoo
reden gegeven?"
„Misschien niet," was zijn antwoord, Maa
ik denk zoo gauw dat anderen onlcvredei
over mij zijn."
Maja zweeg. Het kwam haar plotseling
voor, dal haar man gelijk had. En als had
hij haar gedachten geraden, riep Chics
Edvard
„Je antwoordt mij nietNiet waar,
wenschle wel vaak dat ik anders was dn
ik hen?"
Maja had het gevoel, dat zij uu de vnm
van haar man of hij haar nooit andei
wenschte, met. „ja" moest beantwoorden en
«lof zij haar arm uit den zijne moest trekken
hem aan zijn arm heen cn weer moest scluid
den en opwekken om anders te worden. Ah.
door een plotselinge ingeving brak er iets
als klaarheid voor haar door. Maar zij w
sproken door Z.E.xc. Minister Heemskerk, j
voorzitter van den Ministerraad. i
Die rede luidt
s
Deze troonrede munt niet uit door leng
te, maar kan toch, wat zijn toezeggingen
belieft, niet mager genoemd worden.
Na de gebruikelijke weinig zeggende mc-
dedeclingen omtrent de internationale ver
houdingen, den toestand van land- en tuin
bouw, van handel cn nijverheid, van scheep
vaart. van visscherij, van de koloniën en van
landsdienaren, waarop misschien alleen tie
d e niet zien, zij waagde het niet. Zij voel
de alleen scherp, onafwendbaar, als was er
iets in haar stuk gesneden, dat dfit, waar
naar zij verlangde, haar nooit door dozen
man gegeven kon worden dezen man die
haar nooit een liefkooxing schonk buiten du
gesloten deur van de slaapkamer. Alles wat
licht, vroolijk, rijk aan fantasie in haar was,
fladderde op vogelvleugeltjes in haar ziel
rond als in -en. kooi. Iets van den last viel
van de vleugeltjes af. Zoo sterk was toch in
dit oogenblik do zelfbchoudsdrift in haar,
dat zij haar eigen ik verloochende en uit
week. Snel antwoordde zij
„Neen, nccuZoo is het in 't geheel
niet. Maar ik dacht, dat je toch iets van
mijn verlangen zoudt begrijpen. Jc hebt toch
zoovool gereisd. Waarom heb jc dan Vroe
ger gereisd?"
„Ik hel) gereisd om to Ice ren en te zien
en omdat ik moest. Mijn vader heeft
mij weggezonden. Misschien vond hij dat ik
al te weinig van het artikel bezat, dat men
verlangen noemt en wilde hij dat in mij op
wekken. Mijn vader had een bowegelijker
temperament. bijna zooals hel jouwe,'
voegde hij er lachend aan toe. Toen werd
hij plotseling ernstig, als waren deze herin
neringen hem pijnlijk.
„Mijn vader hooft mij nooit liefgehad,
zei hij kortaf.
Maja begreep dat zij een gevaar ontko
men was; maar zij voelde ook, dat het ge
vaar er nog altijd was en er altijd zou blij
ven. Diep in haar woelde het, Als een don-
vermelding van het gebeurde op Timor een
uitzondering maakt, omdat dc vorm waarin
dit geschiedt een logenstraffing is te achten
van wat dc Porlugeesche minister van buiion-
land sche zaken daarover indertijd heeft ge
zegd, bevat de troonrede de mededeeling dat
de financiccle plannen zullen worden doorge
zet en de opbrengst daarvan be-te.nd zal
blijven voor de kosten, voortvloeiende uit de
sociale wetten, die aanhangig zijn.
Bij deze wetten vermeldt de flbouredo
de pensionneering van gemeentelijke ambte
naren en van hun weduwen en weezeiw de
verzekering van arbeiders togen geldelijke ge
volgen van beroepsziekten, die du- weiden
toegevoegd aan de bij dc Kamer aanhangige
wetsvoorstellen.
Voorts worden aangekondigd „in bewer
king" zijnde wetsvoordrachten tot regeling
van het levensverzekeringsbedrijtherzie
ning der jachtwet en regeling van liet land
bouw en veeartsenijkundig onderwijs; „Aan
geboden zullen worden de regeling van de
pensioenaanspraken van het spoorwegperso
neel, een ontwerp tot verkrijging door land
arbeiders van land met woning in eigendom
of van los land in pacht.
Medewerking wordt gevraagd voor dc ver
vanging van particuliere locale telefoonexploi-
tatic door Rijksexploitatie en voor bevorde
ring van het tot stand komen van spoorweg-
lijnen voor locaal verkeer.
Wanneer alles wat hier wordt in uitzicht
gesteld wordt vervuld, naast het werk wat
reeds ligt te wachten, kan heel wat arbeid
verricht worden.
Schiedam, 19 Sept. 1911.
OOSTENRIJK.
De Zondag is aan de bewoners van de ar
beiderswijk Üttakring te Veeuen als een
schrikkelijk droombeeld voorbijgegaan. Di
telegrammen hebben het gi-teren verhaald
hoe dc door tic sociiuil-demociaten op louw ge
zette betooging tegen de duurte der Ieums-
middelcn tenslotte verliep in een woortt?
vechtpartij tegen de politie en hoe 't opgewon
den janhagel zijn drift koelde in het vernie
len der ruiten van winkels, magazijnen en
andere gebouwen. De straten, waarin zich de
ongeregeldheden afspeelden, waren gisti
morgen een toonbeeld van verwoesting. Nog
steeds handhaaft men hier de militaire bezet
ting, daar men voor een herhaling vreest.
Voor de wijk Ottakring is zelfs de kleine
staat van beleg afgekondigd. De huisdeuren
moeten er 's avonds om acht uur gesloten
zijn, de koffiehuizen een uur later.
V olgens den Wccnschen correspondent
van liet „Berliner Tagebhut", i» het niet te
ontkennen, dat de aanvoerders der sociaal
democraten de heerschappij over de mas-n
verloren hadden en dat zij niet in staat wa
ren de ontketende woede te beteugelen. Zoo
als zoo dikwijls bij zulke gelegenheden mis
bruikten lichtschuwe elementen de algemeeiic
opwinding. En dit janhagel is schandalig te
keer gegaan en heeft alles verwoest, terwijl
het ook geplunderd zou hebben al» dc win
kels niet gesloten waien geweest en er geen
militairen waren opgetreden. Men kan echter
niet ontkennen, dot de buitensporigheden
niet zoo'n omvang zouden genomen hebben,
als de bevolking door de duurte der levens
middelen en don woningnood niet verbitterd
wa- geweest.
Er moeten zeer ernstige redenen voor
handen ziin, dat de bevolking van Weenen
in zulk een opwinding giiaiki i-, aldus d-
Vo-ri-clic Ztg."', naar aanleiding \nn het
gehemde. L-mg en breedvoerig 111 oef bet -o.
ciual-deniiici.iti-ehe puitijbe-f uur cnei leed
hebben \<->r het 't dot-t te wagen de ma—a
op de mirheid lo» te laten, flet pailijbe-tuur
heelt bij vroegere gelegenheden, al.» het
traatdi nion-traties noodig nchiic. voor de
orde gezorgd. Nu ontbraken de teugel-. Mm
heeft ze met opzet lo.-ge!aten, Wat 's mid
dags en '- avonds in Weenen vont viel, is
voor liet grootste deel aan het janhagel te
wijten. Maar het feit blijft bestaan, dat de
■ocialisten de beweging op touw gezet hebben
met het dool de regcering en den keizer te
toonen, hoe .groot de vcibittering in Wcoiu n
tegen de duurte der levensmiddelen en tegen
den woningnood is. Het i.- niet zonder re
den, dat dc volksmassa Zondag de vuist
tegen het parlement heeft opgeheven, daar
van de 514 leden van het parlement 131
agrariërs zitting hebben. Het volk heeft hon
ger. De agrariërs maken echter goede zaken.
Mét tegenzin liet men eerst een bepaalde hoe
veelheid vlcesch uit Argentinië over de gren
zen en sloot deze toen weer. De bloedige
Zondag laat aan de agrariërs de keus te kie
zen of te deelen."
ITet sociaal-democratische partijbestuur
heefi, Zondag nog, een oproep uitgevaardigt,
waarin de arbeiders worden uitgonoodigd,
zich van iedere betooging te onthouden en
Maandagmorgen vroeg al- gewoonlijk weer
aan het welk t| gaan. Tiet stuk wijt de on-
1.1' -ten aan tuchtelooze elementen, dio na een
rustige betooging der arbeiders den strijd
met politie en. militairen aangebonden heb
ben.
Men zie! hierin een poging ter weerleg
ging van het verwijt aan de socialisten ge
daan, dat zij niet als gewoonlijk commissaris
sen van orde hadden aangesteld, evenals der
regeering hof verwijl i.s gedaan, dat zij den
stoel van hetoogors niet door politie hoeft la
ten bewaken en ook verder onvoldoende voor
zorgsmaatregelen had genomen.
GEMENGDE MED EDEELINGEN,
der, ver bruisen hoorde zij dreigende stem
men in zich. En zij praatte, praatte steeds
door om die geluiden te overstemmen. Zij
praatte over de reizen van haar man, tot
hij eindelijk warm werd en begon te ver
tellen.
Van Londen vertelde hij en hot Brit sche
Museum, van de dokken en de armenbuur-
ten, van wilde tooneelen waarvan hij getuige
geweest was, toen hij, vergezeld door een de
tective, overal rondgezworven had, alleen
maar om te zien.
De onrustvogel in Maja verstomde en ging
rusten. Kalm en stil blikte zij op naar haar
man. Wat hij vertelde interesseerde haar wer
kelijk.
Met oen grooton badhanddoek over den
schouder, vergezeld door zijn onafscheidelijke
honden, ging dc baron een paar dagen na dit
gesprek door het park cn wachtte op den
sleutel van het badhuis. Frisch en kool kwam
Maja uit het bad. Clacs Edvard keerde zich
om toen zij bij elkander gekomen waren cn
begeleidde haar pratend den heuvel op,
Maja gevoelde hoe hij haar met zijn blik
ken als 't ware verslondzij voelde het en
het idccd haar onaangenaam aan.
„Waarom kijk je mij altijd zoo aan?"
vroeg ze, een beetje bits.
„Kijk ï,u den spiegel," antwoordde hij,
„dan weet je waarom."
„Ba!" ze: Maja. „Atijd denk jo er ook
aan, hoe ik er uitzieWaarom spreek je
niet liever van je zelf?"
De baron kreeg een schok als was hij door
oen bij gestoken. Ontsteld zag hij zijn vrouw
aan.
„Van m ij-z e 1 f spreken dat heb ik
nooit gekend zei hij.
Maja werd steeds bitser.
„Ik spreek over allen." zei ze driftig,
„van vader en moeder en grootmoeder en
over alles wat ik in het algemeen weet."
„Maar liefste Majariep hij en bleef
midden op liet pad staan. „Hoe kom je nu
hier op? Wat meen jc er mee?"
„Ik meen wat ik zeg. Waarom vertel je
mij niets van je zelf, van je jeugd, van je
ouders, van alles wat jou betreft? Ik denk
daar zoo vaak aan. Maar ik weet bijna Bet.»
anders van je dan dat je mijn man bent
De baron ging langzaam verder.
„En dan dan zwijg je maar altijd
Vaak had ik lust- om jc daarvoor te slatin
Het gezicht van den baron werd steeds
donkerder; zijn blik gleed over de vrouw.
„Jij hebt nu eenmaal die gave," zei hij.
„Maar voor jou is dat ook gemakkelijker. Ik
heb je m jc vaderlijk huis "wonden, om
geven door de jouwen. Ik heb je vader ee
kend, nog vóór ik jou zag. Je slicfmcedei
behoort tot mijn weinige kindertijdherinne-
riugen
„Ben je verliefd op haar geweest?"
Dio vraag kwam plotseling, onbewust.
„Maar wol neen Niet in het minstVer
liefd op AliceDat zou ik immers nooit ge
waagd hebben. Homo! neen!"
Maja barstte in lachen uit.
Engeland.
Op de Icrsche spoorwegen is Zondag
avond de algemcerie staking geproclameerd,
en wel tengevolge van de toepassing an
dc z.g. „besincttingslheorie". Vrijdagavond
weigerden n.l, te Dublin twee arbeiders
vau den zuiderspoonveg hout te laden,
dal van een firma was die geschil had met
haar personeel. Dit gaE aanleiding tol een
adres aan de directie der maatschappij,
met het verzoek om haar personeel geen
besmette" goederen te doen behandelen.
De directie weigerde, zooals te begrijpen
„Maar op mij dat heb je whl ge
waagd
Okies Edvard keek verlegen.
„Dal was iet- geheel andeis."
„Hoe zoo, wat ander»?"
„Jij hebt mij nooit uitgelachen," ant
woordde Glues Edvard.
Zoo vaak haar man zoo iel» zei. voeido
Maja zich boven allo bo-rlmj\ ing getoerd.
„Wat lief ben je. Clac.-!" zei ze. „Weet
je ook hoe Kef jc bent?"
„Neen," antwoordde Clae.- Edvaid. „Dat
weel ik niet. Ik weet alleen dat ik nooit
een men.-ch lief heb gehad vóór ik jou leer
de kennen."
Herinneringen aan onschuldige kinder-
dwooperijen, aan geruilde haarlokken, aan
gedroogde h'oemcn, aan moisjosvriondsehnps-
verbonden en kleine vertiéfdheuljes, vlogen
Maja door de ziel. Zij zag haar man aan
en er ontwaakte iets in haar van een plotse
ling verbazen, een verbazing, dat een menseh
zóó arm kon zijn.
„Ilob je nooit een vriend geluid?'
ze snel.
„Ju één!" antwoordde hij. „Mnar je
hem wel nooit zien."
En daarmee verstomde hij plots. 'Men kon
merken, dat het een pijnlijke herinnering was,
„Misschien dat hij op den een of anderen
dag eens hier komt," ging hij na een wijle
zei
zult
voort. „Vroeger kwam hij vaak.
(Wordt vervolgd,)
