DE OPRIJLAAN
84sto Jaargang,
Vrijuag 13 October
'737
BUITENLAND.
BINNENLAND,-
- a,j> i- t
SCHIEDAMSCHE ÏURA1T
Deze cotirant verschijnt dagel^kS, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Ylaardingen £1.1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Ylaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
Jiur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Yan 1—6 regels £1.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zgn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 12 Oct. 1911.
DE XTALIAANSCH-TURKSCHE
OORLOG.
Nieuws van het oorlogsferrein is er feite
lijk niet. De oorlogsdaden blijven schoarsch,
Dc Italianen gaan voort met de inscheping
hunner bezitlingst roepen. voor te bereiden en
nestelen zich intusschcn te Tripolis en to
Cyronaikn. De Turksche rogeering van haar
kant heeft nog steeds geen begin van uitvoo-
ring gegeven aan de aangekondigde repre
saille-maatregelen en dë uitzetting der Ita
liaansclie onderdanen. En zij heeft door
haar vertegcnwooi'digem te Athene on to
Sofia! opnieuw de verzekering laten geven,
dat de militaire maatregelen, door haar in
Europa genomen, geen ander doel hebben,
'dm de orde in hot land te handhaven en de
eventueele pogingen tot ontscheping dei' Ita-
liannsche troepen te beletten,
Tusschen do hoofdsteden der groote mo
gendheden, die den brand het liefst buiten
Europa zouden Jouden, worden de gedach
ten wisselingen voortgezet, zoeken de diplo
maten naar oen voor heide partijon aanneme
lijke basis Van onderhandeling, een vrij
moeilijke taak, daar "Rome vasthoudt aan het
grondbeginsel der eenvoudige annexatie van
Tripolis ep Turkije niet wil afzien van zijn
eouvereiniteit over het vilaiet.
I n Tripolis.
Gistermiddag is do eerste afdeeling troe
pen van het expeditiecorps te Tripolis aan
gekomen en zonder eenig bijzonder voorval
aan land gegaan. Een telegram van Malta
meldt, dnt daar gistermorgen 12 Italiaansclie
oorlogsschepen en 10 militaire transport
schepen passeerden, die voorts-toomden in do
richting van Tripolis.
Volgens een telegram uit Tripolis aan do
„Corriëro della Sera" bevonden zich onge
veer duizend Turken met geschut op 5 uren
nfstands van Tripolis en zevenhonderd man
schappen wat verder, terwijl bovendien eenige
honderdon met Munir pasja meer in het zui
den liggen.
De leider van een Oostenrijksche weten
schappelijke expeditie is gisteren uit hot
achterland van .Tripolis teruggekeerd. Vol
gens hem, aldus wordt uit Chinsso geseind,
zijn in hel achterland niet meer dan 1000
soldaten, die geen tegenstand van belang
kunnen bieden. De bekende journalist Rar-
7.ini seint uit Tripolis, dat de militaire situa
tie goed is voor dc Italianen. De Turken
concentreoren hun strijdkrachten op de heu
vels van Garriuh, en trachen dc oorlogs
zuchtige, goed gewapende, doch ongedisci
plineerde bergstammen te orgnniseeren. De
Rcdife verlaten allen de Turksche gelederen,
zoodat deze niet sterker zijn na de concen
tratie dan 3500 man, met twee batterijen,
moderne kanonnen en een veld- en een her
batterij.
De Turksche rogeering heeft uit Tripolis
een officieel telegram gekregen over de be
schieting van die stad. Volgens dit bericht
boorde het Turksche vuur de Italiaansclie
torpedoboot „Garibnldino" in den grond en
«■telde het twee pantserkruisers buiten ge»
vecht.
De Turksche overheid zegi in tegenstel
ling met do Italiaansclie berichten, dat Tri-
jiolia zich niet zelf overgegeven hoeft. Do
troepen hebben zich op eenige kilometers
van de stad teruggetrokken, waar zij ver
sterkte' stellingen hebben ineenomen. De
Binoessis stroomen in grooten getale toe. Zij
zijn goed gewapend en stellen z,ich ter be
schikking van Risjad boy. De stemming van
do troepen en van de bevolking is goed. Le
vensmiddelen en schietvoorraad zijn in vol
doende mate aanwezig.
In T u r k ij e.
Uit alle deelcn van het Turksche rijk,
zoo wordt uit Konstantinopel aan de „Ma-
tin" geseind, komen protesten tegen het door
de Porte gedane veraoek om bemiddeling. In
krasse tonnen spreken gemeenteraden en
vergaderingen hun afkeuring daarover uit
en uit de spontane botoogingen, die in ver
schillende deelen van he.t land worden ge
houden, blijkt hoe levendig de vaderlands
liefde van de Ottomanen-ia, al is het schijn
baar nog zoo rustig. En waai' de openbare
meening zoo duidelijk spreekt, valt het der
rogeering zeer moeilijk een besluit te nemen.
Te Konstantinopel zelf concentreert zich
do belangstelling bijna uitsluitend op bin-
nenlancLscho aangelegenheden en treedt de
oorlog op dem achtergrond. Met grooto be-
angstelling ziet men de aanstaande zitting
van de Kamer tegemoet. liet gerucht wil,
lat het knbinet-Said vallen zal, omdat het
•Tongturksche Comité den oorlog tot het
uiterste wil. De kansen van den oorlogzuch-
tigen Ililmi moeten zeer gestegen zijn. Al
leen hebben do Jongturken niet zooveel
macht, dat zij iets kunnen uitrichten zonder
den steun van den minister van oorlog, en
deze schijnt niet van zins den oorlog tot het
uiterste door te zetten. Ook houden de Jong-
urken geen rekening met de mogelijkheid,
dat de oude Said zich niet bekommert om
lief Comité en de Kamer eenvoudig ont
bindt, wanneer de meerderheid van het volk
iet wenscht. Bovendien blijkt hoe langer
hoe meer de juistheid van het gerucht, dat
il» Jongturken het onderling oneens zijn.
Geheel in overeenstemming met deze lezing
van den toestand zijn de volgende medodee-
lingen over do positie van de Turksche, re
geering, die uit Woenen komen:
„De Turksdie regeering heeft den mo
gendheden haar geneigdheid te kennen ge
er ven om met ltalië_te ondorhandelen en
zelfs verklaard, dat Italië in Tripolis op bij
zondere voorrechten aanspraak kun maken.
Deze verklaring werd echter door de mo
gendheden, die trachtten de bemiddeling tot
-•land te brengen, onvoldoende gcncht om
als basis voor onderhandelingen te dienen.
Aan de Turksche regeerig werd de raad
e< geven bepaalde voorstellen tc doen. Te
Konstantinopel heeft men nog niet beslo
ten, of de regeering deze voorstellen zal in
dienen voor de Kamer bijeenkomt, of dat
'rij eerst een votum van de Kamer z,al af
wachten. ITet is mogelijk, dat de Turksche
retreering de Kamer voor een fait ncoom-
p'i zal stellen en in dnt geval zal zij waar
schijnlijk genoodz.ankt zijn do Kamer te
ontbinden of zelf af te treden.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
II o ng ar ij o.
In de Hongaarscho Kamer interpelleerde
gisteren Appony de regeering om van haar
te vernemen of de midden-Europeosc-he mo
gendheden, overeenkomstig de Uaagschc
Conventie, stappen hadden gedaan bij Ita»
lië en Turkije tot voorkoming van vijan
delijkheden en of de minister van bui-
tcniandscho zaken, zoo dit niet het geval
was, van plan is zijn bemiddeling aan te
bieden.
Spreker vroeg of de Oostenrijksch-Hon-
gaarscho regeering de verzekering lieeft
ontvangen, dat de oorlog zich niet za!
uitbreiden over de sferen van invloed van
dc Oostenrijksch-Hongaarsche monarchie.
zaken heeft aan Cambon instructies toe
gezonden omtrent de territoriale compen
saties, die aan Duitschland toegestaan zul
len worden.
Roman naar
GUSTAF at' GEIJERSTAM.
35)
Zij spraken niet veel bij het boterham
eten... Slechts een onkelen keer gaf tante
Lotta uiting aan haar gevoelens, terwijl zij,
de handen ineen slaande, uitriep:
„Ecg kind, hoe oud ben je eigenlijk?
„Twee-cn-twintigantwoordde Maja
lachend. „"Vindt u dat dat zof\i* ion o* ia?"
zeer jong is
„Neen, in 't geheel nietklonk het ant
woord op strengen toon.
Toen 7,ij korl daarop weer in het kleine
kamertje zaten, ging tanto Lotta altijd nog
van dezelfde gedachten vervuld, voort:
„Aangezien je nu toch eenmaal nog half
oen kind bent, mag ie ook wol een vertel
ling hooren..."
Tante Lot la's oogen fonkelden en Maja
knikte zwijgend.
„liet is iets," begon tante, „dat werkelijk
gebeurd is. En ik heb haar, die dc geschie
denis raakt, persoonlijk .gekend. Vaalc heb
ik naast haar gezeten, zoonis ik nu hier
naast jou zit en heb ik geluisterd naar wat
rij van zich-zclf en van alles wat zij beleefd
had, vertelde. Zij heette Holt zoonls jij.
En was getrouwd met een man, dien zij
niet liefhad. Ook als jij. Manr zij was daar
om toch niet ongelukkig."
Portugal.
Een telegram uit Oporto meldt, dat vol
gens uit vertrouwbare bron verkregen in
lichtingen, de republikeinsche troepen Cou-
eeiro met zijn 2000 man naar de gren
zen hebben teruggedrongen. In den afgeloo-
pen nacht en heden zou een omtrekkende
beweging gemaakt worden, teneinde Cou-
ceiro tot een beslissenden strijd te dwin
gen.
Aangaande do jongste gobeurtenissen aan
de noordelijke grens voorgevallen, wordt
gemeld, dat Dinsdag en gisteren nieuwe
gevechten tusschen republikeinen en ko-
ningsgozinden hebben plaats gehad. De ko-
ningsgezinden handhaafden hun stellingen
in het gebergte bij de grens en vuurden
salvo's op de republikeinen af, die ten
slotte gedwongen waren terug te trekken.
De republikeinsche artillerie bleek waar
deloos, daar de koningsgezinden zich in
ravijnen en achter rotsblokken verborgen.
De bevolking van de dorpen aan de grens
gaat voort do koningsgezinden met pro
viand te ondersteunen. De regeering heeft
een grooto menigte zeesoldaten naar do
grenzen gezonden, daar men steeds op
aanvallen voorbereid moet zijn.
In Maja's oogen begon een licht van be
langstelling to vonkentante bemerkte het
/.eer goed.
„Zij had, zooals gezegd, een ander lief,"
ging de oude dame langzaam voort; „en
't is tamelijk zeker, dat ook hij haar lief
had. Maar hij was niets, had niets en waag
de het niet haar als zijn vrouw te bcgceren
Want zij was rijk; en haar vader was niet
iemand van diegenen, die veel geloof aan de
verzekeringen en beloften van jonge mon-
schen hechten. De man, dio zij lief had,
ging weg. naar een vreemd land. Zij
had er stellig op gerekend dat hij haar voor
/.iju vertrek tenminste nog een enkel woord
schrijven zou, dat haar een herinnering aan
hem zou blijven. Doch nu was zij geheel al
leen in het vaderlijk huis en wist zich geen
raad. Misschien was zij ook boos op den
man, die hij haar weggegaan was. Want zij
had oen trnlsch karakter en voeldo zich de
bedrogene. Nu komt echter do kern van de
geschiedenis. Er kwam in dien tijd juist een
andere man, die haar band vroeg. Het was
een weduwnaar met vele kinderen een
openhartig, eerlijk man, die vertier geen
liefde voor haar huichelde, maar ronduit
on open zei zoonls het was: dat hij een moe
der noodig had voor zijn kinderen en dat
zijn keus op haar gevallen was. Zij gaf hem,
in den gemoedstoestand, waarin zij toen
vorkeerde, het jawoord. En zij engageerden
zich. Zij deed het begrijp jo het goed?
omdat zij zóó ongelukkig was, dat het kaar
C aria da.
Het nieuwe ministerie hoeft gisteren de
regeering aanvaard. De mi ai ster-pres id ent,
Borden, heeft een sterk imperialistisch ge
zind kabinet geformeerd. Tot minister van
financiën is White gekozen, tot dusver
leider der National Trust Company. Do
minister van financiën uit het vorig kabi
net heeft thans de portefeuille van han
del; tot minister van openbare werken
is Monk benoemd.
Marokko.
Het op Marokko betrekking hebbende
doel van de Duitse,h-Fransche overeenkomst
is gisteren te Berlijn met de initialen der
heide onderhandelaars onderteekend.
De daarmede samenhangende coinpensa»
1 ia-onderhandelingen z.ijn weder opgevat.
De Fransc-ho minister van buitenlandscho
China.
Een telegram maakte gisteren melding
van een succes der opstandelingen in
Woetsjang, De stad zou in handen zijn
der opstandelingen, die den militairen com
mandant doodden, terwijl de onderkoning
is gevlucht. Deze overwinning der opstan
delingen is als een zeer ernstig 1'e-it voor
de Chineesche regeering te beschouwen.
Woetsjang toch is een der groote steden
van China, en met Ilanjang en Hankou,
waarmee hoi, feitelijk een economische een
heid uitmaakt, is het een tuil!ioenen stad.
De drie steden tezamen, die weliswaar
administratief gescheiden zijn, en ook aan
verschillende oevers van de Jangtse cn
twee harcr zijrivieren (dc Ivwei-kiang of
Foe-ho en de Haa-rivier) liggen, vormen,
te zamen het volksrijkste steden-complex
van heel China, Woetsjang is de hoofd
stad van de provincie Hoe-pe.
Het Potersburgsche Telegraafagentschap
verneemt uit Hankou, dat do generaal, dio
het bevel voert over de naar de opstan
delingen overgoloopen militie-troepen in
de provincie Hoe-pe, bij dagorder heeft
laten bekend maken, dat de Chmeezeil
voornemens zijn, de Mantsjoe-dynastie te
verjagen en dat daarom de staat van be
leg is afgekondigd. Hij deelt mede, dat
met den dood zal worden gestraft: ieder
die de zaak der Mantsjoe's .steunt, iets
tegen buitenlanders onderneemt, of zich
schuldig maakt aan ongeregeldheden of
verstoring dor orde.
Reuter seint uit Hankou, dat het vechten
wordt voortgezet, maar dat de vreemde
lingen veilig zijn. De hoofden der opstan
delingen hebben een proclamatie uitge
vaardigd, waarin de volgelingen worden
aangespoord den vreemdelingen geen let
sel aan te doen.
Do consuls bobben om verderen bijstand
van oorlogsschepen geseind. Japansche en
Amerikaanschc kruisers werden gisternacht
verwacht. Allo koopvaardijschepen in de
haven liggen onder stoom, Europecsche
vrouwen en kinderen zouden gisternacht
aan boord gaan als voorzorgsmaatregel.
De onderkoning van Woetsjang beeft een
verslag aan de regeering te Peking gezon
den, waarin hij verklaart sedert verschei
dene weken van het bestaan van een uit
gebreide revolutionaire organisatie teAVoet-
jang onderricht te zijn geweest. Den 9en
dezer vernam hij, dat het pitbreken van
den opstand te middernacht z.ou plaats
vinden. Onmiddellijk is hij toen overge
gaan tot het nemen van maatregelen tot
onderdrukking van de beweging; 32 sa
menzweerders zijn in hechtenis genomen,
op geschriften, nagemaakte zegels en ont
plofbare stofiïen werd beslag gelogd. De
geschriften deden het voornemen kennen
Hoe-pe tot basis der onderneming te ma
ken, om later de Jang-tse provincies daar
in to betrekken, in 't bijzonder Hoenan.
Volgens de laatste berichten zijn het pa
leis van den onderkoning en het gebouw
van de schatkist in vlammen opgegaan.
Een gedeelte der artillerie heeft gemuit
De troirwgobleven troepen zijn, achtervolgd
door de revolutionnairen, naar Hankou ge
vlucht.
De ondeikoning heeft om onmiddellijke
afzending van de eerste divisie uit Tientsin
verzocht.
Berichten uit Chineesche bron molden,
dat de opstandelingen in de provincie
Tsjetsjoean, welke opstand geen direct ver
band moet houden met die in Hoe-pe,
Kiating en Yachnwfo-e hebbe» veroverd.
goed deed, zichzelf iets ergs aan te doen."
Tante Lotta's lippen trilden bij die woor
den en haar blik rustte eenige oogenblikken
op de jonge vrouw. Maar Maja sloeg haar
oogen niet voor dien blik neer, waarop tante
voortging
„Toon het echter tegen den trouwdag liep,
gieep haar don wanhoop aan; en zij ging
naar haar vader en zei hem alles. Zij smeek
te hem haar engagement af to maken. Toen
antwoordde haar vader: Niemand hoeft jo
gedwongen ja te zeggen. Maar nu je hot
eenmaal gezegd hebt, moet je je woord hou
den. Die schande wil ik niet beloven, dat
mijn dochter haar belofte breekt. Zoo stond
de zaak. En zoo bleef het ook. Huilen noch
smeekbeden mochten baten. Op een goeden
dag zat zij in het rijtuig, aan het hoofd
van de genoodigden voor het huwelijk, en
naast haar zat linar vader. En den geheelen
tijd, dnt dc rit duurde, was zij vast beslo
ten „neen" to zeggen voor het altaar. Er
mocht dan van komen wat wilde. Zij had
een strijdlustig karakter evenzoo als haar
vader. Nu dan. De trouwdag viel midden
in dcri zomer. En toen de trouwstoet dc kerk
naderde, begon liet to donderen. Juist toen
de trouwkoets voor de kerkdeur stilhield,
flitste ccn bliksemstraal neer, zoo fel, dat de
inenschen, die in do nabijheid vnn bel kerk-
portaal stonden, luide kreten uitten van
schrik en wegsnelden. De koetsier kon dc
paarden niet meester blijven. Zij steigerden
cn wilden zich niet laten kalmceron. Toen
Onze Kamerleden.
De hoeren De Meester en Marchant, die ge-
luimen tijd, eerstgenoemde wegens ziekte,
laatstgenoemde wegens oen hem overkomen
ongeval, aan de Kamerwerkzaamheden niet
konden deelnemen, waren gistermiddag in
de openbare zitting der Tweede Kamer we
der tegenwoordig.
Ridderorde
Bij Koninklijk besluit:
is benoemd tot commandeur in de orde
ran O ran je-X assail, nu-. A. P. R- C. baron
van der Boreh van Ver welde, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Gencraal, voorzit
ter van de bij Koninklijk besluit van 11
Maart 190-1 no. 23 ingestelde staatscom-
mBsicj te Yerwolde (gmeento Laren, Gleder-'
bind).
Siaatseomimsrie ontbonden.
Bij Koninklijk besluit is de bij Koninklijk
beslui! van 11 Maart 1904 no. 28 ingesteldo
staatscommissie, aan welke een onderzoek
omtient het jachtrccht werd opgedragen,
ontbonden,
De obstructie geëindigd,
„The sped is broken." De booze bctoove-
img die op tie Kamer lag, is weggenomen.
itnrtKiu.u Drucscr E geU.om.cn, dezelfde
uie verleden jaar bi] een obstructie van klei
neren omvang tusschenbeiden kwam, en
heelt het verlossende woord gesproken. Gn-
niddellijk bij den aanvang van de vergade
ring opperde bij het denkbeeld om de socia
listen m de gelegenheid te stellen, een voor
stel te doen tot het zenden vnn een adres
urn de Koningin en dat adres dan afzon
derlijk te behandelen, bij voorbeeld vóór de
Indische begrooting.
De heer Troelstra nam toen even het
woord om te z.eggen dat li ij hierop niets
ie /eggen bad, want dat de houding vuil
zijn tractie reeds uit de bekend geworden
verklaring was gebleken. Daarin stond na»
melijk dat, op een tceken van rechts, waar
uit geneigdheid bleek om alsnog gelegen
heid tot indiening van een voorstel te geven,
de obstructie zou worden gestaakt.
Doordien de heer Troelstra dit even had
opgemerkt en dus, zonder een stap te doen,
toch de eerste beweging had gemankt,
liet voor de rechterzijde gemakkelijker
geworden om harerzijds vvèl een stap te
doen.
sprong dc oude ij/«'smelter uit den wagen
en ging voor de paarden staan. Met vaste
hand dwong hij hen stil te staan en met
oven vaste hand leidde hij de schuimbek
kende dieren tot vlak voor de kerkdeur.
Daarop hielp hij zijn dochter uit het rij
tuig, gaf lianr den arm en bracht haar door
de kerk naar het altaar.
Tante Lotta zweeg even om diep adem te
halen vóór zij met haar verhaal voort ging.
„Zoo, vastberaden cn kloek waren dc
ouden. Yccl is ten onder gegaan en veel is
tol stand gekomen onder hun handen. Thans
zijn ze allen dood en weg. Jouw vader, knul,
was van oen ander slag. Waarin hij ook ge
dwaald heeft en gezondigd bij zelf heeft
er niet van geweten. Maar de vrouw, van
wie ik vertellen wikle nu dan -- toen ze
voor het altaar stond, ontzonk lutar den
moed en voor zij het zelt wist had zij ja ge-
zegd in plaats van neon, zooals zij zoo vast
van plan geweest was. Zij vva.» gebonden. En
een jaar lang leefde zij voort als in een
droom. Zij voelde zich pijnlijk, gewond door
schaamte; en toch had zij noch gehuiehel
noch gelogen. Maar z„ij voelde /ic'h jtri
als jij to zwak voor het juk, dat op haar
schouders rustte. Op zekeren dag stond z.ij
naast haar man cn keek in den stroom die
langs hun woonplaats ruischte. Zij stond op
een hoogte en was vast besloten z.ieh in
t water te werpen cn een eind aan haar
leven te maken. Ilanr man vermoedde niets
maar zij zelf had het stellige plan to ster
ven Zoo, als ik hier nu bij jou zit, zoo heb
ik op een nacht bij liaar gezeten en hnar
hooren vertellen. Zij keek dus iiaw beneden
in 't zwarte watergekabbcl, en het was niet
dut zij den moed verloor om haar plan uit te
voeren, maar r,ij beleefde nu het gewichtigste
oogenblik van haar leven. Zij kreeg het ge
voel of zij eerst nu tot het eigenlijke leven
ontwaakt was. Er las in ha-ar zooals
God zelfs bel ons geleerd heeft een nieu
we mensch geboren, een nieuwe mensch
met nieuwe verlangens, nieuwe gedachten,
uit uwe begeerten. En toen zij aan den arm
v an haar man naar huis terugwandelde, vond
/ij den moed, hem alles te vertellen. Hij
begreep haar in zoo verre, dat hij haar ver
gaf en zij werd van dnt oogenblik af ecu
goede rouw voor hemen toen zij stierf,
betreurden zijn kinderen haar alsof zij hun
eigen moedor geweest was."
Tunic, Lotta was zeer ontroerd door haar
eigen vertelling, door de herinnering die zij
veer wakker geschud had en door medege
voel met haar jonge vriendin.
„Het is een geschiedenis, die werkelijk
gehemd i»i" zei ze. „Ik heb cr geen woord
bij gedaan of er af gelaten. Geloof ;c mij
niet?"
„Zeker welantwoordde Maja. „Ik
voel wel hoeveel macht de dooden over mij
hebben."
(Wordt vervolgd.)
