64"<0 Jaargang.
Dinsdag 24 October 1911
No. 13746
DE OPRIJLAAN
BUITENLAND.
•i'O
BINNENLAND.
SÜH1EDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 k t, mM uitzondering van Zoa- «n F«#»tdagMÜ
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam ao Vlaardiagen franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardiagea 10 Gent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagejijks aajiganometï-.
Advertenticn voor het eerstvolgend nummer moet'iïï dal middags vSfff eaa
Qur aan hot Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. '141 (hoek Korte Haven).
ErS* deï 'A'dveïtentiëh: Van 1—6 regels fl.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per tsgsl. Groots letters naai de plaats die zjj
innemen.
Adrertentiëü bi; abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
üiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdag a vo n d
vericbgnen, worden zoogenaamde kleine advortentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 23 ctO. 1911.
~DE ITALIAANSCfl-TURKSC1IE I
OORLOG.
Ik*! geheelc gomobiliseeïde ltaliaansche
expeditiecorps is thans op Afrika's noord
kust geland en volgens do laatste berich
ten zijn nu ook do voornaamste kustplaat
sen door do Italianen bezet Men zal dus
eerstdaags op do groote expeditie naar het
binnenland kunnen ickoncn, althans vol
gens do toezeggingen door dc ltaliaansche
regeering gedaan. Maar nu komt hol be
richt uit Rome, dat de minister van oor
log heeft bevolen de maatregelen te treffen
voor de vorming van oen tweede expedi-
tiocoips, en dat wekt zoo bet vermoeden;
dat Italië zijn oenige tienduizenden tol
lende tioepennuield, die toch volgens dc
snoikendo zegobcriehlen de Turken als T
ware en bagatelle behandelden, nog la.ng
niet voldoende acht voor verdere opera,
ties in bet binnenland. De ItaJiaansclie
bladen beginnen ttomvens al een toontje
lager te zingen. Zoo schrijft de ministe-
rieele „l'opolo Romano", dal de Tripo-
lis-vcldfoeld geen militaire wandeling -is
on dat zij tamelijk voel tijd zal cischcn,
ook al waren er in Tripolis geen Turk-
scho troepen on oorlogszuchtige stammen.
Het ongeluk voor de Italianen wil echter,
dat die laatste er wel zijn. Generaal Ca-
neva heeft zelfs, op grond van symp
tomen, die het uitbreken van den Heili
gen Oorlog in Tripolis voorspellen, om
versterking van het expeditieleger verzocht,
en een berichtgever van do ,,Secolo", te
Tripolis meldt, dat daar ean tegen de Ita
lianen gerichte samenzwering is ontdekt.
In het huis van een fanaticken Arabier
waren ietleren avond vijftig Mohammeda
nen bijeengekomen, om een keurtroep voor
don Heiligen Oorlog te vormen.
Van het oor! ogstooncc 1,
Bengasi, De nut cn lloms zijn Ihuns dooi
de llahaainchi troepen bezet. Do bezetting
mui Bonis geschiedde door het negende regi
ment borsnglieii. De ontscheping had plaats
ouder liet vuur van den vijand, aldus oen
KoiJ lelegram uit Rome, dat niettemin ver
rekent, dat er geen enkel slachtoffer viel.
Bij de bezetting van Bengasi is hot, men
weet het reeds, in elk geval wel waim
toegegaan. Dit is feitelijk de eerste keer,
dat ltaliaansche troepen in innig contact
komen met de Turken cn bet valt niet te
loochenen, dat deze hmtrten hun ouden naam
v'in oiner.-ehrokken soldaten eer aandoen
Aim den andoren kant mag echter niet
uit bet oog worden verloren, dat de Italia
nen voor een moeilijke laak stonden. De sol-
dalen vim do binding-divisie verkeerden in
sluhte phyricke conditie tengevolge van het
dagenlange verblijf op de schepen, welke
dooi de woelige zee werden heen cn weer
go.riiiigoul. Deze door zeeziekte uitgeputte
lie 'Ion moesten toen onder liet levendige vuur
van den .-tontmoedigen vijand debarkeeren
oiii altijd zeer piéc.iiie manoeuvre. Dal zij
Roman naar
GUSTAE af GEIJERSTAM.
„IVnl?" vroeg Ginos Edvard beteuterd.
Hij had door zijn vrouw, als altijd, zieh-zelf
en al zijn eigen aangelegenheden te ver
gelen.
Maar Muju antwoorddo niot.
„Nu is het te Iaat!" mompelde zij. En
voor do deur van de kamer van haar man
stmmblijvond, vroeg zij
„Laten wij daar binnen gaan! Daar komt
niemand. Daar kunnen wij alleen zijn."
Zwijgend opende Claos de deur. Toon liij
de lamp bad aangestoken nam zijn angstge
voel toe. Rondom op lnin planken stonden
de boeken, die hij sinds lang niet meer las,
de boeken die van grootvader en vader spra
ke". die hij zelf eens had liefgehad. ITij hnd
plotseling het vermoeden, dut dc heftige ge
moedsbeweging vnn zijn vrouw in oonigorloi
onvcrkhuiibanr verband stond met alles wat
zij hem vroeger luid willen zeggen.
„Ik heb een groot verzoek aan je!" zei
Maja.
„Aan mij?"
„Schrik maar niet, Clncs,'
ging zij voor
„Ik zal er alleen onder lijden. Je zult niij
spoedig weer vergeten en weer gelukkig wor-
Jlierhij en in de daarop volgende urenlange
worsteling met de blijkbaar in uitnemende
stellingen liggende Turksche hoepen zware
vei liezen hebben geleden is vrij zeker, al
luiden de officieels berichten daaiomtrent
optimistisch. En dat men in Italê ook wel
verwacht, dat de werkelijkheid andere zal
blijken te zijn dan men het van officieelc
zijde voorstelt, is af tc leiden uit den ijver,
waarmede de ltaliaansche pers zich haast
bet publick tot kalmte aan te manen.
Over het gevecht zelve worden nog de vol
gende bijzonderheden bekend. Tijdens de ge
vechten na de landing te Bengasi tiachtten
le Turken de Italianen te omsingelen, doch
lank zij de. medewerking vnn het marine-
geschut, gelukte het den Italianen na een
gevecht Van drie uur den aanval der Tur
ken af te slaan.
Gedurende dit gevecht ondernam generaal
ïlriceolu een marsch naar do landtong Gui-
liana, waar het Ghristenkerkhof is. Hij ging
an daar met zijn troepen naar do Turksche
kazerne, waar 200 soldaten zich gebarrica
deerd haddon. Er ontstond een verwoed ge
vecht om de kazerne. Nadat de RaJioanscns
artillerie gaten geschoten had in het gebouw,
stormden de Turken woedend naar buiten
n waagden zich aan een gevecht van man
tegen man. Dit hajonetgevecht duurde onge-
u-ci 20 minuten cn eindigde met de vlucht
Ier Turken, die zware verliezen leden. Do
kazerno werd dadelijk: door de Italianon
lie zet.
Wanneer deze Ilalioanscho lezing juist is.
dan moet liet opvallen, dat het officieelc
.mntal dooden on gewonden aan Ttaliaan-
-che zijde bij het gehcelo bombardement en
de bezetting van Bengasi zoo klein is.
Totaal 6 dooden en 16 gewonden, terwijl er
aan allo karnton gevochten werd en één dier
vele gevechten bestond in een bajonetaanval
vnn 200 Turken.
Dit geveoht had Donderdag, den 19en
plaats. Gedurende den daarop volgenden
nacht waren de Ifnliaanscho troepen aan do
hei haalde aanvallen der Arabieren blootge
steld. Ook nog in den namiddag van den
L'Osten werd een aanval der Arabieren af
geslagen. Generaal Briecola seint, dat die
aanvallen werden uitgevoerd door een naar
schatting 2000 man tellende afdceiing Ara
bieren en een nfdeeling Turksche troepen.
Men vermoedde, dat do andere Turksche
l roepen zich met 12 kanonnen naar een
hoogvlakte hadden terugegtrokken.
Van do vliegmachines schijnen de Ita
lianen niet veel pleirier te zullen bele
ven. Een telegram uit Tripolis meldt, dat
do vlieger-kapitein Pnrazimri oen vlucht
maakta, met rijn aeroplane, doch dat hij
moest dalen. Hij beweert, dat de zandige
bodem het gebruik van do vliegmachine
onmogelijk maakt
T Kr 1c ij o en de m ogend li e d e u.
L'tl Konstantinope! worden nog eenigo
interessante bijzonderheden gemeld over
de geheime Kamerzittingen. Said pasja
zou gezegd hebben, dat het bij de Tripo-
htaanscho kwestie eigenlijk gmg om het
aanhangig maken van de geheele Ooster
sclie kwestie. Do Porto hoopte door het
toestaan van groote politieke, geographische
en economische concessies ententes af te
sluiten, die ook de Tripolis-zaak zouden
kunnen doen eindigen overeenkomstig de
belangen cn rechten van Turkije. Verder
zeide de grootvizier, dat er volgens tele
grammen, die de minister van buitenland-
scho zaken ontvangen had, op den Balkan
gevaar was voor complicaties.
In vciband met de te. sluiten entente
verneemt de „Tanin", 'dat voorbesprekin
gen plaats hebben over het toetreden van
Turkije tot een der drie mogendheden-ver-
bonden. Daar deze onderhandelingen ge
heim gevoerd worden, zijn er geen nadere
bijzonderheden te krijgen. Doch in principe
is reeds aangenomen, dat do Turksche re
geering niet, onder protectie van dc andere
mogendheden zou komen, doch als mo
gendheid met volkomen gelijke rechten op
treden. Deze inlichtingen van de „Tanin"
worden bevestigd door informaties van den
correspondent van het „Berliner Togeblatt"
Ie Konstantinopel.
Uit Weenen wordt aan do „Vossische
Zeitung" geseind:
„Tusschen Engeland en .Turkije hebben
thans besprekingen plaats over een over
eenkomst, waardoor Turkije een stille deel
genoot zou worden van de „Triplo Enj-
tento".v i
Do „Triplo Entenlo" zou Turkije zijn ter
ritoriaal bezit in Europa en Azië waarbor
gen, waarvoor Engeland schadeloos gestold
zou worden door concessies in Mesopo
tamia en aan do Perzische Golf.
Op dezo wijze tracht Engeland een einde
te maken aan den Duitschen invloed te
Konstantinopel, teneinde daar zijn eigen
invloed voor goed te vestigen.
Thans begrijpt men, dat Engeland, om
dit plan te doen slagen, gebruik hoeft ge
maakt van de wenschen van Italië ten op
zichte van Tripolis,
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
den. Daarom wilde ik jo vragen, zoolang jo
nog jong bent en de kracht cr toe hebt, to
bepioeven mij to vergeten. Je moet ook
niet boos worden. Ik kan dat, waarom ik jo
waag, ook niet uitleggen en je duidelijk
\oiklaren. Laat mij gaan, Claes, nu het nog
niet te laat is. Anders sterf ik..."
Claes Edvaid wierp zich niet op zijn
mouw. Hij vloog niet toornig op. Hij greep
slechts met beide handen naar zijn hoofd en
sloot de oogen voor dezen onbcgrijpeüjken
slag, die zonder eenigo voorbereiding zijn ge
budo leven verwoestte.
„Moet dat in vollen ernst be tec ke
nen dat ie niet langer mijn vrouw wilt
zijn?" vroeg hij met trillende stem.
„Ja, Claes Edvard antwoordde Maja
,,ïn vollen, heiligen ernst. Ik kan niet tan
gor je, vrouw zijn."
Glnes Edvaid keek op met een blik, waar-
uit volkomen zinsverbijstering sprak.
„IIoo zit. dat dan?" zei hij. „Ik begrip
jo niot. Wil je hier blijven? Of wil je mij
verlaten? En waar wil je hcon gaan? Wil
je een echtscheiding'? Maar er is dunr toch
geen grond voor. Bon ik ooit zóó tegen jo
geweest dat je oenigen grond hebt om zoo te
bandelen?"
„Och neen!" zei Maja. „Toe blijf daar1
erns zitten, Claes. Beproef het om mij aan lo
hooren. Het is niets Van dat alles het is
niet om iets dat je nu denkt. Ik vraag jo
alleen, mij te laten gaan
„Gaan?" zei bij. „Waarheen wil je
gaan?"
last van do regeering. Doch de minister
van buitonlandsche zaken (onder wien
Deslailleur werkt) heeft officieel doen be
kend maken, dal Yan zijn dopaitemonf geen
bevel tot gevangenneming van den regeo-
ringscommissie is uitgegaan. Ook aan hot
ministerie van oorlog blijkt men volkomen
verrast te zijn geworden door liet optreden
van generaal Toutóe. Deze heeft, aan mi
nister Messimy een telegram gezonden, mel
dende dat hij tot de arrestatie was over
gegaan, omdat Dostaillcur geweigerd had
inzage te geven in zijn kasbeheer en wegens
geknoei met ambtenaren-(collusion). Op de
zelfde gronden heeft hij de drie andere
heeren doen gevangen zetten.
Na kennisneming van dit telegram heeft
do minister-president in overleg met zijn
collega's besloten de zaak onmiddellijk te
doen onderzoeken door een commissie van
drie hooge ambtenaren van de departemen
ten van buitenlandsche zaken, oorlog en
financiën.
Het is do groote vraag of de hooge com
missaris zijn bevoegdheden niet te buiten
is gegaan.
Oostenrij k-Iï o n g a r ij e.
Zaterdag is op liet kasteel Scharzau
het aangekondigde huwelijk voltrokken tus
schen aartshertog Karei Frans Jozef en
prinses Zita van Parma. Keizer Frans Jo
zef, do koning van Saksen, de Oostenrijk
sclie aartshertog-troonopvolger en rijn
echtgenoote, benevens tal van aartsherto
gen cn -hertoginnen, prinsen en prinsessen
en andere vorstelijke personen woonden
het trouwfeest hij. liet huwelijk werd in
gezegend door den prelaat Bislcti, daartoe
speciaal door den Paus aangewezen. Prins
Max van. Saksen (die priester is), assis
teerde bij de huwelijksvoltrekking.
Frankr ij k.
To Parijs heeft groot opzien gebaard hot
boricht, dat op bevel van genoraal Toulée,
lo Oodzjda in Algiers zijn gearresteerd de
regeeringsconunissaris in Oedzjda Dostail
lcur, den Franschen vice-consul Lorgeau,
don douancninspeclcur Pandori en den kadi
van Oedzjda. Het gebeurde wekt daarom
zulk een opzien, omdat Dostaillcur geldt
voor een der beste cn bekwaamste politieke
agenten van Frankrijk in Afrika.
Generaal Toutóe, die Maandag uit de
Fransclio hoofdstad naar Algiers was te
ruggekeerd, is Donderdag onverwachts to
Oedzjda aangekomen en liet onmiddellijk
dc genoemde heeien door een oiïicier ge
vangen nemen en onder gewapend geleide
naar de gevangenis brengen. Aangezien ge
noraal Toutóe onlangs nog to Parijs is ge
weest, dacht men eerst, toen het opzien
barende bericht aldaar bekend werd, dat
do hooge commissaris gehandeld had op
Maja keek op.
„Denk je niet dat cr ergens een plaats
oor mij is to inden?" vroeg ze.
De toon van haar stem roeide Claes Ed
vaid.
„O, Maja, Maja!" riep hij. „Als je eens
wist hoe lief ik jo bob!"
Hij sprong op en was plotseling voel be
weeglijker dan gewoonlijk.
„Misschien geloof jo het niet misschien
zeg ik het je niet vaak genoeg. Het is hier
te eenzaam voor je. Jo verveelt je. Wil je,
dat wij gaan reizen? Dat wij vreemde lan
den gaan bezoeken alles wat maar denk
baar is, wat jo nog niet gezien hebt? Wij
kunnen ver vnn Svana loven en alleen zomers
hier komen."
„Meen je, dat dat helpen zal?" antwoord
de Maja en nam zijn hand, „Ga eens zit
ten 1" zei ze. „En hoor mij aan. Er is zoo
\eol dat je niet weet. En ik kan het je niet
zoo zeggen als ik graag wilde."
Het was of de blik van zijn vrouw hem
deed bodaren, het oproer in zijn binnenste
tol rust bracht. AVilloos liet lnj zich op don
Mooi vallen, waarin hij eeiist gezeten had.
„Je doet mij onrecht," begon Maja met
trillende lippen, „als jo nicont, dat- ik be
hoefte aan meer genot heh, dan 'k hier bij
jou heb."
De woorden klonken reomd, als wilde zij
liet antwoord uitbrengen op liet ninibel, dat
in haar zelf en voor haar zelf verborgen lag.
Claes Edvard richtte zich mei, ce.u ruk
weer op. Nog kon Hij zich niet bchcerschen
China.
Yocan-sji-kai, die door do regeering tot
onderkoning van do bedreigde provincies
Hoe-pó en Honan is benoemd, en. als de
redder des vaderlands zal moeten optre
den, schjjnt weinig zin te hebben in zijn
nieuwo baantje, geljjk valt op tc maken
uit zijn antwoord aan dc regeering, dat in
het Staatsblad is gepubliceerd. Hij deelt
daarin meo, na zijn erkentelijkheid betuigd
to hebben voor vroegere gunstbewijzen,
dat rijm voel nog niet genezen is, terwijl
hij bovendien nog andere kwalen opsomt
waaraan hjj lijdende is. Tevens verklaart
hjj, dat do tijden le kritiek zijn om
uitstel te durven vragen, maar dat toch
zijn gezondheidstoestand hem verhindert
te arbeiden. Hjj zal dit echter beproeven,
zoodra hij zich ertoe in staat gevoolt.
Hem is bevoien rijn betrekking to aan
vaarden zoodra Hij weer op do heen is,
Volgens een Zaterdag uit Peking ont
vangen telegram heeft de Chineeschc re
geering over Kioekiang berichten uitHan
kou ontvangen, die volkomen bevestigen,
dat do keizerlijke troepen door het leger
der opstandelingen verslagen rijn. Naar
het heel, zouden deze geen ernstigen te
genstand ontmoet hebben, daar de keizer
lijke Roepen wegliepen met achterlating
van geschut en legertros. De opstande
lingen maakten zich, hier meester van ou
begonnen onverwijld de ontxuim.de stellin
gen te versterken. De keizerlijke troepen
moeten belangrijke verliezen geleden heb
ben.
Dezo tijding heeft te Peking groote
sensatie teweeggebracht en de Chineescho
regeering verkeert in groote ongerustheid.
Dc gezanten der mogendheden te Peking
zijn van meening, dat uitbreiding randen
opstand over geheel zuidelijk China thans
waaa-schijnlijk is.
Een particulier telegram uil Peking be
richt, dat de regeering haar betalingen
heeft gestaakt.
Het verzoek om een leening te sluiten,
door de Chineesche regeering gericht tot
het syndicaat dei- vier naties, is gewe
gerd, op grond, dat een inwilliging one','
do bestaande omstandigheden in strijd
rijn met de onzijdigheid, die de mogend
heden wenschen in acht te nemen.
De revolutionairen hebben zich moester
gemaakt van, 30 millioen, toebehooiendo
aan den staat.
De banken liquideeren en verschillende
Europeesclio handelshuizen zijn failliet ge
gaan.
Een sterk Amerikaanse!). eskader weid
op heden in de Chineeschc wateren ver
wacht. Het bestaat uit, drie kruisers, twee
torpcdoveniielers, rijf kanonneerbooten, een
transport- en een kotenschip.
Te Peking is gistermiddag de Natie ate
Vergadering geopend, door prins Shiliio.
als vertegenwoordiger van den Regent.
Do Troonrede hield geencrlei toespeling
in op den toestand, doch amrklaarde met
klem, dat men wensclito voort te gaan
met constitutioneel te regeeren.
Aan Yocan-sji-kai is opgedragen zoo
spoedig mogelijk zijn taak te aanvaarden.
Nóg was de gedachte aan scheiding te nieuw
voor hem.
„Heb jo er al lang over gedacht?
vioeg hij.
„Stil toch!'' zei Maja zacht. „Ik weet
het niet. Vaak geloof ik, dat ik er altijd
aan gedacht heb. Ik weet het zelf niet. Hob
toch medelijden met mij, Claes. Ik heb er met
niemand over gesproken, met geen menscli
er over kunnen sprekenalleen met mij
zelf. En ook nu kon ik do woorden niet
vinden, dïo ik zeggen wilde..."
„Medelijden 1" zei Claes Edvard droog
„Heb jij dat mot mij?"
Main antwoordde niets. Langzaam, zacht
ging zij voort met spreken. Steeds wecker en
zachter weid haar stem
„Ik heb je bedrogen, Claes. Neen, neen
toe blijf nu zitten 1 Niet zoo als jij meent
Maar bedrogen bob ik jo altijd. Ik heb
je in het geloof gelaten, dat ik je liefhad.
Maar ik heb je nooit liefgehad."
„Jo hebt mij genomen, omdat ik toeval
lig op jo weg kwam." zei Claes Edvard
„Omdat je vader weer getrouwd was cn om
dat jo weg wilde."
„Je hebt dat geweten?" viol Maja hem
verrast in do rede,
„Ik bob het vermoed 1" antwoordde haar
man. „Ook ik heb mijn donkere men ge
had."
liet werd «Hl in do kamer. Zoo stil dat
zij beidon d urne lijk den vlougeklag konden
hooren van eon vogel, die voorbij bet raam
vloog.
Onze Marine.
Het reisplan van Hr. Ms. panteerdeicschip
..Gelderland", dat onder bevel van den kapt.
ter zee J. Albnrda, 21 dezer van Nieuw e-
diep is vertrokken, luidt als volgt; aan
komst Algiers 31 Oct.; vertrek 6 Novem
ber; aankomst Villefranche 14 Nov.; ver
trek 20 Nov.; aankomst Port Malton 25
Nov.; vertrek 30 Nov.; aankomst Gibral
tar 4 Dec.vertrek 9 Dcc.aankomst Tan-
ger 9 Dec.vertrek 14 Dcc.aankomst
Nicuwediep 21 December.
Raad van State.
Openbare vergadering van den Raad van
State, afdecling voor de geschillen van be
stuur, op Vrijdag 27 dezer, des voonnid-
dags te 11 uur.
Audiënties.
De gevvone audiëntie van den minister
van buitenlandsche zaken zal op Vrijdag 27
dezer niet plaats hebben.
„Ja, zoo was hot 1" zei Maja toen eenvou
dig: „Ik wil cr mij niet mee verontschuldi
gen met te zeggen dat ik het indertijd niet
doorzag. Ik had het moeten begrijpen. En
toen ik het duidelijk begreep, was bet to
laat. Toen was ik je vrouw. Toen leefde ik
hier en bedroog je al deze lange jaren.
Alles, wat jo hadt, heb je mij geschonken.
Alles wat ik wenschte heb ik gekregen."
„En uit dank daarvoor wil je nu weg
gaan?" viel Claes Edvard in,
„Je hebt het recht zoo tc sprekouj' ver
volgde Maja. „Maar ik zou zoo graag willen,
dat je niet slecht van mij denkt. Kun je mij
niet vergeven? Kun jc niet eenvoudig ze;
gonIk laat je vrijKan ik niet zoi".
harde woorden heen gaan? Geon dag is
voorbij gegaan, waarop ik je niet in nnjn
hart om vergeving gevraagd bobGeen dag,
(hit ik mij niet om jou beangst heb gemaakt.
Geen dag zonder dat ik heb gedacht: wat
zal er van hem worden als hij weet hoe on
waar ik tegen hem geweest ben!"
„En nu wil je weg?"
Steeds weer slootte Claes Edvard die
woorden uit in groote vertwijfeling. Andere
kon hij niet vinden.
„Dacht je. niet dat je, als ik afzie van
alles wat nien echtelijke plichten noemt, zou
kunnen blijren? Ik zou volkomen tevreden
zijn als ik maar wist dat je hier was! Ik z.ou
je niet lastig vallen. Integendeel, ik zou je
nog dankbaar rijn. Als je eens wist hoe lief
ik jo heb 1"
Wordt vervolgd.)