Zaterdag 28 October 1911 DE OPRIJLAAN. f gte Deze coüraat veïschfjat d a g e I p 6, met uitzondering Tan Zon- en FeeatdageiL Prjjs per kwartaal: Yooe Schiedam en Ylaardingen 0,1.95 franco per post fl. 1.65, Prijs per week: Voor Schiedam en VJaardingeü 10 cent, Afzonderlijke nummers 9 cent Abonnementen worden dagelijks aangenomen, 1 j Tl' Advertentiën roof het eerstvolgend nummer ffioateb das middag vóó£ e®a gur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven}., I grijB de£ Adveïtantiën: Van 1—6 regels fl.0.92; iedere ïegel meeE 16 cents, Reclames 30 cent per tegel Groote lettere naar de plaats die zjj Innemen, Advertentiën, hjj abonnement op voordeelige voorwaarden, Xarieveö hiervan zjja gratis aan het Bureau te bekomen, In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- eü Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prija va» 40 cents fier advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No, 103. BUITENLAND. Schiedam, 27 Oct. 1911. DB ITALIAANSCII-TURKSCHE OORLOG. N o g ill a u I s het gevecht va n 2 3 doze r. Er komen thans onpartijdige!' mededee- lingen van het gevecht, dat j.i. Maandag tot bijna onder de muren van Tripolis heelt plaats gehad en den Italianen zoo zware ici liezen kostte, liet zijn telegiamnion, meest door Berlijnsche bladen uit Tripolis ontvangen. De aanval der Turken geschied- do van face kanten met volkomen moderne cavalerie en artillerie. Op het bloedig ge vecht volgde tegen den middag een zeer hevige aanval van de Arabische cavalerie, die haar tactiek om den aanval op liet steile- frte punt te ondernemen en dan snel zich tegen liet zwakste punt van de vijandelijke macht tc koeren, uitnemend te pos wist te brengen. Van de Italiann werden vele officie ren gedood, liet aantal gewonden moet aan zienlijk zijn, vulo gewonden waren ver schrikkelijk verminkt. Do Arabieren wisten tot de stadsmuren van Tripolis door to diingot, op hun weg steeds salvo's afvuren de en onder de bevolking een ernstige pa niek verspreidende. Ad les vluchtte in de huizen 6n sloot de deuren dicht. Do paniek word nog grooter, toen ook uit de vensters en van de daken der huizen voortdurend geschoten werd. Het gevecht heeft aan beide zijdpn aan merkelijke verliezen gekost. Het elfde regi- ment berg&aglieri is zoo goed als in de pan gehakt. De Italianen geven zeil' toe, dat zij M'le dooden en gewonden hadden, maar zijn nog huiverig om bepaalde verliescijfers op te geven, blijkbaar uit bezorgdheid, dat de voile waarheid een slechten indruk in Italië zou maken. De Italianen hebben, nadat eindelijk de asmval der Turken en Arabieren afgeslagen was, een groot aantal inwoners gevangen genomen, van wie er reeds meer dan. twintig zijn gefusileerd. Vier Italiaansche soldaten werden in de gevangenis door de Turken gedood. De strengheid, waarmee do Italia nen den Turk-Ambkchen opstand ondor- dnikken, is ongetwijfeld gemotiveerd, doch het fanatisme van de Mohammedanen zul hierdoor lot liet kookpunt stijgen. Alle Turk sche k wat tieren, zelfs do moskeeën, worden door de Italianen doorsnuffeld, want liet is gebleken, dat behalve talrijke Bedoeinen ook Arabieren, zoowel uit do oase als uit de stnd zelf, aan het gevecht hebben deelge nomen. D e f o o t a nd te Tripolis. Door bovengenoemde gebeurtenissen is do toestand volkomen veranderd, de Europea nen in de stad achten haar zelfs zeer kri tiek. De oorlog begint nu ernst en het onmid dellijk zenden vnn versterking schijnt onver mijdelijk. Volgons het „Bei!." Togebl." vree zet! alle Europeanen voor liet uitbreken van een bewoging tegen de vreemdelingen Roman naitr GUSTAF af GEIJER8TAM. 48} Dicht bij zag hij de rivier; en aan weers zijden van de rivier lag, door akkers om- ïiagd, omzoomd door liet grocti van zijn boo nien, de pastorie. Cinca Edvard reed langs het water on tpooidc zijn paard weer aan. De rivier was hier breed en de baron dachtAls hij mijn woorden niet gelooft, ben ik van mijn be laft e bevrijd. Maar het paard sprong on kwam aan den anderen kant vau den oever tciecht. Claos Edvard's paard kwam goed en wel aai; den andoren kant van do rivier terecht, hovend, de hoeven diep in het zand en droeg zijn ruiter naar do pastorie. Als eon misda- ntgcr ging de baron binnen eu liet zijn paard nan een knecht over. Hij vond den geestelijke in do schuur waar <o dorschvlegels bonsden, zoodat hot ver in oniirpk hoorbaar was. De oude stond jamden tussclien de arbeiders en werkte in a't zweet zijns aanschijns. Zooals hij hier zijn voornamen gast ontving, zag hij er rijns nis oen boer uit. Ongeschoren, in hemds mouwen- stond hii tusschen de menschen; raten do bril, waarachter zijn verstandige j®gen 'schitterden, verried den pastoor. Zijn «nun on zijn haar'zate* vol doppen va* en niet alleen logen de Italianen, die even als de andere buitenlanders zich door de schijnbare kalmte van de bevolking tot zor geloosheid hebben laten verleiden. In het binnenland schijnen alle stammen met de Turken gemcene zaak te maken. Vau Turksehfl zijdo verzekert men, dat thans 30,000 inboorlingen aangekomen zijn; geheelo stommen met talrijke kameclen en giootc voorraden. Twee sjeiks van aanzien worden nog verwacht. Officieren van den Turkschen staf zijn naar de troepen vertrok ken. Het opperbevel is thans in handen vau Rigaat-pasja, een leerling van do Duit- sche officieren uit Saloniki. Verder is liet gelukt, groote geldsommen, aan de troepen to zenden. Reeds eenge dagen geleden zou den Arabische troepen een Italiaansch ca- valerie-cskadron venast en afgemaakt heb ben. De oorlogtcorrespodnoni van den „Berl. Lokal Anzciger" bevestigt, dat in het on middellijk aangrenzende achterland vnn do stnd Tripolis zich thans 30.000 Arabische ruiters, onder Turksche officieren bevinden. De Turksche voorposten zijn zoo meldt, hij verder 12 K.M. zuidelijk van Tripo lis bij Ain Sara; de hoofdmacht ligt daar achter. De Arabieren brengen het bericht, dat do bergketens aldaar zeer versterkt zijn. De .Italiaansche voorposten in het westen van- Tripolis vertoonen gapingen. Do troe pen hebben zich bij Tripolis huiselijk inge richt, stallen getimmerd, zelfs batterijen en talrijke hospitalen gebouwd. De zware paarden, muildieren en ezels, die in Tripo lie geland zijn, zijn in het zand niet te ge bruiken, daar zij niet getraind zijn cn zich niet kunnen wennon nan liet weinig water, dat hun gegeven moet worden. De tucht on der de Italianen is voorbeeldig. Do levens- niiddelenpiijzen stijgen en de cholera breidt zich steeds meer uit. Hassoen pasja} de door de Italianen be vestigde burgemeester van Tripolis, heeft zijn zoon, die als Tuxksch artillerie-officier bij de troepen dient, gelost, om naar Tri polis. terug te keeren. Deze antwoordde, dat hij gaarne naar Tripolis zou komen, om er aanstonds zijn vader het hoofd af te slaan. Verdere krijgsbedrijven. Volgens berichten, uit Rome hebben do Italianen bij Boemel iano, Garcgaresk en Sjiarocl Sjiat, allen nabij Tripolis gele gen, meer kanonnen opgesteld en zijn er met een bataljon bersaglicri versterkt Deze zijn al mot den vijand in voeling gekomen. Dag en nacht worden er geweer schoten gewisseld met de Arabieren,, die weer getracht hebben de Italianen in den mg aan tc vallen. Men schat de Turksche troepen tegenover Sjiaroel Sjiat op cmgo veer 3000 man. De verkenningsdienst wordt door carabinieri verricht. Italiaansche ruiterij heeft Sensocr (vlak ten Westen, van Tripoli aan do kust gele gen) bezel Uit Tripolis wordt maiding gemaakt van een in het water gevallen groote verken- hot graan, die bij het dorschcn waren opge- logen. De geestelijke vroeg onder vele buigingen zijn gast, hem in huis te volgen. En dcf- lig, verzorgd tot in de puntjes, volgde hem do baron door den tuin, waar de kippen on- dei de bemoste ooftboomen wormen pikten De baron nam op de lage sofa plaats on der den boekenhanger. Den hoed legde hij rmast zich op den grond en op dien hoed zijn handschoenen. Vastberaden, op zijn ge zicht niets verradend van wat hem bezig hield, keek hij langs den geestelijke het venster uil en zei zonder lange inleiding: ,,Ik zou van mijn vrouw willen scheiden." De pastoor verloor plotseling zijn ambts gelaat. Hij boog zich Vorselirikt voorover en stiet snel do vraag uit: „Hoor ik goed?" „Ik denk, jawas het koude antwoord van den baron. De dienaar dor kerk bevond zich in een moeilijke positie. Zoo oud als hij was hij had nog nooit van een scheiding hooren spreken in de kringen, waartoo zijn onver wachte gast behoardo. Men hoorde van veel ergo dingen: ontrouw, oneenigheid, twist, haat en strijd, ongeluk en ellende. Maar tot een openlijke schei ding voor God en de men schen liet men het toch zeer zelden komen, liet was ook niet zoo gemakkelijk voor een kleinen, cenvoudigen geestelijke als hij, zich tegen den eigenaar van Svana te verzetten. En toch zijn ambtsplicht gebood het hem. i Met onzekere «tem begon hij ning, door do Italianen, ondernomen naar het zuiden en waaraan deelnamen twee re gimenten infanterie, artillerie en cavale rie. Do expeditie bleef na drie urea in het zand steken en moest terugkeoren. Volgens mededeeliugen, dio hij het Turk sche ministerie van oorlog ontvangen zijn, wordt bij Dertia,' sedert twee dagen gevoch ten. De Italianen weiden driemaal terug geslagen. Zoowel aan Arabisch-Turksclie als aan Ita.liaan.SGho zijde zijn de verliezen groot De Turken en Arabieren verloren meer dan 100, do Itaiianon cenigc honder don mannen. De Turken lierlialen voortdu rend hun aanvallen om den' vermoeiden Italianen, geen rust te gunnen. Uit Bengasi is geen nieuws ontvangen wegens do verdachte stilzwijgendheid, dio van offiokolo zijde wordt betracht. In Italië. In Italië zelf ziet men in, dat de expedi tie niet zoo gemakkelijk zal zijn. De bladen onderdrukken hun teleurstelling daarover niet. En zij dringen natuurlijk aan op de krachtigste maatregelen tegen de „verrader lijke" Arabieren. Zoo schrijft de „Tribune"„Politieke ge zwellen eischen het onmiddellijg gebruik van het mes. De samenzweerders zijn in on/,e handen. De verraders moeten met him leven boeten. Deze harde lessen zijn nood zakelijk. Zij zullen de gedachte aan op stand uit vele hoofden verjagen." I n T u r k ij c. De Konstantinopelschc conespondent van de „Neue Freio Presse" ziet in do jongste politieke gebeurtenissen n de Turksche hoofd stad veel bemoedigends. De laatste ontwikke ling van do crisis, zegt hij o.a., beeft zonder twijfel toch één ding \un waaide opgele- vctd: liet bewijs dat Turkije deze laatste en moeilijkste van alle bepioevingen goed heeft doorstaan. Dat de Jong-Turksche „Hebt u de volle beteekenis van dezen stap overdacht, meneer dc baron? De gevol gen van dien stap ziin zeer ingrijpend. Lk bedoel, kunt u zich hierover verantwoor den tegenover God en voor de menschen?" Clnes Edvard liet hom niet verder spreken. „Dat past hier nietU bent gewoon vrede le stichten tusschen de boeren en hun vrou wen, meneer de pastoor. Zulke beden twis ten, maar zij leggen hun onceaigheden meest al weer spoedig bijMaar hier gaat het om wat andere." „Voor God zijn wij allen gelijk i" veroor loofde de pastoor tegen te werpen. Do baron lachte slim. „Ja maar niet voor de menschen antwooi'ddu hij. De pastoor werd rood van ergernis. Hij was een boerenzoon en al zijn gevoel kwam in opstand tegen dezen rijken man van. hoo- gere afkomst, dio daar voor hem zak Als do meeste lieden voelde hij een zekere min achting voor zijn meerderen, on terwijl hij zijn platte hand op de tafel drukte, ant- wooidde hij uiterst waardig: „Er is volgens het woord Gods maar één giond, die een dcrgelijko schrede kan recht- Minrdigon. Vergeef hot mij dat ik niet toe geeflijker ben dan do Heilige Schrift. Dio grond is echtbreuk." Olaea Edvard meende bliksemstralen voor zijn oogen te zien flitsen. Zacht, zonder zich le bewogen, antwoord de hij: „Het betreft hier echtbreuk." Plotseling klonk de stom van do gëeste- -lijko gedempt. staatslieden tegenwoordig in plaats van hun vroeger uiterst radicalisme een grootere ge matigdheid voorstaan, mag misschien ook samenhangen met een zekere verschuiving van de macht en de verhoudingen der par tijen, maar verkleint toch niet hun verdien sten ten opzichte ran do verdere vreedzame ontwikkeling van het rijk. De „Ikdam" bevatte gisteren een be richt, dat voor de politiek van hel kabinet Said van beteekenis is. Volgens dit blad heeft de grootvizier liet ministerie van bin- nenlandsche zaken aangeboden aan den vroege ren grootvizier Ferid pasja, terwijl deze om 48 uur bedenktijd heeft verzocht. Ferid is een Albanees en Duitschgezind. Zijn benoeming zou zeer kalmeerend op den binnenlandschen toestand werken. Het bericht van de „Ikdam" wordt in senato ren-kringen bevestigd. GEMENGDE MEDEDEELINGEN. Rusland. Gisteren ging in de Europeesche hoofd steden het gerucht, dat er op den tsaar een aanslag was gepleegd. Op de redactie- bureaux van verschillende groote kranten te Berlijn, Weenen en Boedapest weid gistermoigen een telegram, uit Parijs ver zonden te 7 uur 30, ontvangen, van dezen inhoud: „Czarakow schoot op den tsaar, eerst op chauffeur, beiden doodelijk ge wond. Tsaritsa in onmacht. Petersburg op stand. Gevecht tusschen volk en kozak ken," onderteekend A. G. De opeenhooping van sensationeel nieuws deed dadelijk ver moeden, dat men hier te doen had meteen plompe mystificatie. Nergens in de officioele of offic-ieuse wereld, was iets bekend van een aanslag op den tsaar, die op het oogenblik niet in Petera burg, maar in. Livadia vertoeft. Het „Petersburgscho Telegraafagent- schap" wordt gemachtigd, het bericht, klaarblijkelijk een beursmanoeuvre, tegen te spreken. t Mexico. Met. de benoeming van Madero tot pre sident is, wo merkten het reeds verder op, de rust nog lang niet weergekeerd. Zapato, een zeer gevreesd roover uit den staat Morelos, staat voor de hoofdstad en zijn vierduizend volgelingen plunderen cn brandschatten de omgelegen dorpen. President Madero zet intusschen zijn triumftoeht dooi' het land voort en schijnt al zeer optimistisch over den toestand te denken. Hij heeft althans verklaard, dat /.oodra hij de regeering zal hebben aan vaard, de orde als bij tooverslag zal terug keoren. Mexicanen en buitenlanders echter, zoo wordt uit Mexico bericht, begroeten deze snoevende verklaring van den president met een ongeioovig schouderophalen. „Is dat waar?" vroeg hij. De baron schokte alsof hij een slag gekre gen had. ,.lk weet niet wat u het recht geeft tot zulk een vraag!" „Mijn ambtsplichtklonk het eenigszins scherp uit don mond van don ander. „Uw vrouw, mevrouw de barones, is niet hier aanwezig; en voor ik haar gehoord heb..." De baron viel hem we«r in dc reden, llij was nu donkerroodzijn oogen fonkelden: „Meent u dan dat ik mijn vrouw weg zend? Waai-voor ziet u nuj eigenlijk aan? M ij zelf klaag ik aan m ij zei f, ver staat uIn haar naam kom ik de scheiding aanvragen De pastoor zweeg een oogenblik. Daar zat voor zijn oogen een man, die r.iets bo- vi n zijn medemensehen bezat, dan een groot landgoed, waarop hij geboren was en den titel ran baron, en klaagde rich zelf wegens echtbreuk aan, wat voor altijd een smet- bc- teokendo voor den goeden klank van zijn naam. Nogmaals vergat do pastoor, dat hii een deftig ambsgezicht moest zetten voor dit merkwaardige verschijnsel cn vroeg: „Waarom, om hemels wil, moet dat nu openbaar gemaakt worden?" „Omdat mijn vrouw het wensehtant woordde Clnes Edvard. „Omdat ik haar wensch in dit geval deel en kan rechtvaar digen. Omdat zij, na datgene wat is voorge vallen, niet langer kan samenleven mot een mensch als ik." Ook de baron was uit den deftigon toon gevallen, waarin het gesprek begonnen was. China. De minister van oorlog, Jintsjang, sein de Woensdag uit Liaokou, dat de regee- xingstroepen oprukten tot Shokou, Een aan tal schermutselingen had plaats, doch er zal geen gevecht geleverd worden, voor dat de rogeeringstroepen, een goede stel ling hebben ingenomen. Officioele Chineesche berichten deelen mede, dat Foetsjou gevallen is en de douanegeklen door do opstandelingen in beslag rijn genomen. De gewezen onder-koning van Kioekiang, die bij inneming van deze stad vluchtte, is behouden te Sjanghai aangekomen. Men' maakt, zich daar zeer ongerust, met het oog op don indruk, dien de gebeurtenis sen te Kanton en Foesjau kunnen maken op de bemanning van de vloot, die voor het meerendeel uit Kanton of Foetsjou komt. Uit Peking wordt aan de New-York He rald" geseind, dat de onder-koning van Kanton aan de Chineesche regeering ge telegrafeerd heeft, dat de toestand zeer ernstig is en. er op het pas gcvouwte leger geen staat te maken valt, en d de oude legertroepen geen minister hebb' a. De ondei-koning verzoekt dati ook de re geering te Peking dringend onverwijld allo oischen der polittexe Tiervormers in te wil-, lagen. Verder raadt hij aan alle Mandsjoe's uit het ministerie te verwijderen. Do regeering te Peking beeft een edict uitgevaardigd, waarbij Sjengkoengpao, mi ll'der van het verkeerswezen, wordt ont slagen, wijl hij in do .cerate plaats aan sprakelijk moet worden gesteld voor de nationalisatie der spoorwegen, dio aanlei ding hebben gegeven tot den huldigen op stand. Het edict verklaart dat bet regee- riogsontwerp het belang van het volk be oogde, Sjengkoengpao had het echter niet behoorlijk ten uitvoer gelegd cn gezondigd tegen de wet door te trachten het plan tot nationalisatie door te drijven. Langsliaoyi zal optreden als minister van het verkeerswezen. Er zal een nader onderzoek worden inge steld naar de ambtelijke handelingen van Sjengkoengpao, president en van de vice- presidenten van het kabinet, dio het stuk teekenden, waar-bij de nationalisatie werd toegestaan. Het edict bepaalt voorts, dat de presi dent van dc provinciale vergadering van Setsjoean en andere leiders van de Cheng- ioo-opstandon in vrijheid zullen worden ge steld en dat Chaoerhfeng en Wengzemwen, de tegenwoordige en de vroegere onderko ningen van Setsjoean, gestraft zullen wor den. i BINNENLAND. Corps diplomatique. Naar wij vernomen is graaf Rh. d'Oultre- mont, secretaris van legatie bij het Bel gische gezantschap te Parijs, in dezelfde De geestelijke was een oude praktijk-man. Langjarige enuring had zijn oor geschelpt voor de woorden en vóór alles voor den toon, waarop iets gezegd' weid. Zijn instinct zoi hem, dat hij hier voor een geheim stond. Hij zei daarom ronduit: „Zooiets lean ik van meneer de baron niet gelooven. Neem mij niet kwalijk, dat ik zoo vrij bon dat openlijk te zeggen." Clacs Edvard trok een dunnen, witzijden zakdoek uit den zak en veegde rich daarmee over het gezicht. Toen zei hij, langzaam en stijf, op den- zelfden afgemeten toon als eetnt „U moogt gelooven wat u wil. Dat gaat mij niets aan, dat gaat niemand andera dan u zelf wat aan." Na de laatste krachtige woorden van den baron legde de geestelijke met een zucht do wapens neer. Wat de beide mannen daarna nog behan delden, draaide alleen om formaliteiten, waar in de baron totaal onervaren was. Maar din hij werkelijk eehlbrouk gepleegd had, gelooi de de pastoor geen oogenblik. En teen Clnes Edvard weer te paard steeg eu weg reed moest do geestelijke bekennen, dat hij na den leugen, waarvan de baron blijkbaar gebruik maakte, meer respect had voor. den hoen' van Svana dan tot nu toe toen deze nog als onbesproken man bekend was op wicn niemand iets kon aanmerken... (Wordt vervolgd.) -v

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1911 | | pagina 1