64"° Jaargang.
Zondag 31 December 1911
A
Mo. 13803
Tweede Blad.
Een nieuw bedrijfssysteem.
t
A
<£o>
STADSNIEUWS.
Gemeenteraad.
j
X
SQHIEDAMSDHE COURANT.
Deze courant venchijnt dage 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
[rijs per kwartaal: oor. Schiedam on Vlaardingen 11.1.25 franco
per post fl. 1.65.
'js I)e week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiëu oor het eerstvolgend nummer moeten-des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Havon No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertenliën: Van 16 regels fl.0.92iedere regel meer
15 cent3. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die ?jj
innemen.
A d v e r t e n t i n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommnn&io Telefoon No. 103.
In Amerika heeft men een nieuwe ont
dekking gedaan, waarvan wij ons voor-
loopig voor Nederland heel weinig voor
stellen. Alen heeft een middel gevonden
om hel resultaat van den arbeid van werk
lieden te verhoogen ten bate van het be
drijf doch ook ten bate dier werklieden.
Indien de berichten over deze sensalio-
necle uitvinding juist zijn, zou de toe
passing juist in Nederland een zaak van
het grootste gewicht zijn. zoowel voor ons
bedrijfsleven als voor de welvaar! onz.ej
werklieden. Doch men kal wel van te voren
zeggen, dat deze zaak. bij Xederlamlsche
werklieden zooveel wantrouwen en atkeer
zal verwekken, dal er van een spoedige
invoering wel niets zal komen.
En loch zon deze nieuwe met bode, ge-
slcld /.ij blijkt proefhoudend, voor de wel
vaart van ons land groote beteokenis kun
nen hebben.
Daarbij behoeft men nog nit t uit te gaan
van de veel gehoorde stelling, dal de Np-
derlnndschc werkman naar verhouding min
der aibeid verricht en uiterst conservatief
is. .Men weet hel, dat dit vaak beweerd
wordt. Onze volksaard leidt tot een lang
zaam tempo bij de/e verrichtingen, en zal
in veel gevallen daartegenover staan, dat
do quuldtcif Hm den arbeid heel goed
is. Zoo is b.v. bekend, dat de Nedcrlnnd-
sche kleermakers uitstekende werklieden
zijn, zoodal men op do best betaalde plaat
sen in de builcnlandsohe ateliers vaak
Nederlanders vindt.
Intusscheii men behoeft deze stelling
niet te aanvaarden om loch te kunnen
toegeven, dal de arbeider in veel gevallen
heel wat meer werk zou verrichten, in
dien hij bij bet meer-veniehton persoonlijk
belang heelt. Doch he! is uiterst mocielijk
hem dat belang te geven, waar de alkeer
.van stukwerk enorm groot is. En dat zeker
niet geheel ten onrechte. Wanneer men
ziel tut welke misbruiken dit instituut leidt
vooral in de huisindustrie is dat te
observeeren kan men zich gemakke
lijk begrijpen, dat hel woord-alleen al op
den werkman irriteerend werkt. Eu na
Uuirlrijk is bet, dat het geen stukwerk ac
cepteerl, wanneer hij steeds moet. vreezen,
dat de concurrentie, zoo van bedrijven
als van arbeiders, er ten slotte toe leidt,
dat het stukwerk zóó slecht betaald wordt,
dat li ij gecnerk'i voordeel heefl van zijn
gmolerc inspanning.
De groote moeilijkheid is lIus een zóó
danige regeling le vinden, dal het slukwetk
den arbeider werkelijk bij matige inspan
ning een bizonder groot, loon geelt. Ware
deze regeling morgen gevonden, dan zou
den naar wij vreezen slechts héél
weinige arbeiders haar acrepleeron, om
'lat zij de zaak niet zouden vertrouwen.
Hel boel nu dal de hoer l-Yoil. W. l'ayloi
le Philadelphia een dergelijke regeling ge
vonden h eelt. Zijn systeem is dat van do
zoover mogelijk doorgevoerde arbeidsver-
deeling. De arbeidsverdeeling is zoo, dat
alléén do leider van hel bedrijf denkt.
De uilvooerileis behoeven te praten noch
le denken. Zoeken naar te bewerken stuk
kon,, werktu'igou, leckeninge.n, en/.., vragen
■en bevelmi, afspreken, wachten op nieuwen
arbeid hel is alles onmogelijk. Alles
is van te voren zoo precies berekend en
voorgeschreven, dal ieder elke minmd pre
cies weel. welke taak hij le verrichten
beeft. En de leider van hot bedrijf heeft
liet bcdiijt zondanig in de hand, dat men
elk moinenl precies kan aangeven welke
werkstukken onder handen zijn en hor'vei
aan elk van deze hel werk gevorderd is.
Het is niet gemakkelijk zich van deze
methode een juist denkbeeld le mak m
en wij willen hier dan ook niets doet.
dan op rle besludeeriug daarvan met na
druk aandringen. Om haar te kunnen aan
bevelen ontbreken ons nog wildoende ge
gevens. En met name zien wij niet goed
hoe hot bezwaar tegen stukwerk in hel jat-
gemoeu door deze methode geheel word!
opgeheven. Doch dat. in de riebling van
besparing van arbeidsvermogen door op
heffing van elk „lummelen" ook m Ne
derland boel veel zou zijn to doen, moge
nog het volgende voorbeeld aanduiden:
-In de Bothlehom-staalwerkon liet de hoe
Taylor door een ingenieur uitrekenen hoe
veel werk ceil good arbeider, normaal door
werkend, bij het lossen en laden van spoor
vegwagons zonder overspanning zou kun
nen verrichten;
-Met zoogenaamde „slopp-watchos,, werd
gemeten de tijd aoodig voor liet opnemen
van een stuk ijzer (in gedeelten van sekon-
den), voor liet dragen van dal ijzer naar
don wagon (per strekkende meter), voor
liet dragen van dat ijzer op een stijgeiuï
pad (por strekkenile nieter), voor het neer
leggen, het tmigloopen enz. Werkbui de sir
bowlers allen aldus, zoo werd nu bere
ken, dan zou de in acht uur verrichte
arbeid 3 a 4 maal zooveel bedragen dan
lui (Lot heden bedroeg. De lieer Tavlor
■dolde de mannen mi ongeveer een verdub
beling van loon voor als zij op de aange
geven wijze wilden werken. Na bed veel
moeite willigden de moesten in. En sedert
dien tijd verdienen die arbeiders ongeveer
het dubbele loon en heeft de fabriek on
geveer driedubbel profijt.
Deze methode moei nu in Amerika zijn
toegepast op fabrieken met sa.men öO.Oêb
man werklieden, n.u. in de staats-miiitaiie
werkplaah-en in liet WateitownaraenaaJ bi
Boston. En naar het heet moeten én wcik-
lieden èn patroons over deze methode even
tevreden zijn en komen werkstakingen ia
deze a'dus geleide Indrijven niet meer
voor.
Het is zeker de moeite waard de zaak
nader t e bestudccren.
Vergadering op Vrijdag den 29 December
1011, des namiddags ten 2 uren.
(Vervolg.)
13. Voorstellen tot vaststelling van veror
deningen op het geldelijk beheer der Ge
meente-Reiniging en liet Algemeen Ilandels-
Entrcpot en herziening van de verordening
op het Grondbedrijf, een en ander naar aan
leiding van ait. 11-ibis. der Gemeentewet.
lu verband met de wijziging der verorde
ning op bet Grondbedrijf, worth tevens een
wijziging van do iii-tructio van dea Ontvan
ger dezer Gemeente (Gemeenteblad no. 24
van 191U) abinede van de verordening re
gelende de samenstelling cu den werkkring
van de Gonmissie voor de administratie
der privatebezittingen (Gemeenteblad no.
'5 van 1907) voorgesteld.
De verordeningen op bet geldeujk beheer
der Gemeente-Reiniging en het Algemeen
Handeh-Entiepot, worden goedgekeurd, even
als de verordening op het Grondbedrijf, mei
ah gevolg daarvan noodige wijziging van de
instructie van den Gemeente-Ontvanger en
van de verordening regelende de samenstel
ing cn den werkkring der commissie vooi
de administratie der private Ixvittingon.
14. Behandeling van hot voorstel tot vast
stelling coner verordening, houdende bepa
lingen ter voorkóming van brandgevaar en
ter regeling van liet blusschon van brand en
in verband daarmede wijziging van de ver
ordening op het gebruik van de Havens en
Wateringen (llavonreglemcut). Bijlage
no. 50'.
De verordening wordl goedgekeurd.
(.1 r o n cl v o r k o o p.
15. Verzoeken van S. C. van Waalwijk
van Doorn iprp om hem een perceel bouw
grond tl \erkoopon aan de Nassau straat
(hoek I'rins Mauritsstranl) met prae-advies
vun B. en W.
B. en W. stelden voor hiertoe niet te be
sluiten. met hel oog op den afstand van de
voiige pereeelen aan die straat.
Nu clc bewoners en eigenaars aldaat
blijkens hol nader ingekomen adres geen
bezwaar hebben, dat daar een winkelhuis
zal gebouwd worden, bestaat, zooals de
voorzitter mededeelt, hel voornaamste be
zwaar, waarop hul advies ruslle, niet
meer.
De lieer Do .long stelde voor, dien
grond alleen in erfpacht uil te geven, om-
dal hef mogelijk geacht wordl, dat doge
moeide den grond in de toekomst zal kun
nen noodig hebben en in een verkoopnkf
geen clausule te* maken is, waardoor aan
de gemeelde bet recht wordl verzekerd
den grond dan lenig le kunnen nemen.
Dit voorslel, gesteund door de lieert"',
li-erlaeh en Kuopmans, wordl verworpen.
Na eenige discussie en na de opmerking
van den lieer v. Westemloip, dat Grond
bedrijf voor verkoop geen prijs heeft vast
gesteld, wordt besloten liet voorstel ter
te nemen en het ter nadere overweging
terug te zenden aan Grondbedrijf.
10. Idem lol verkoop van een perceel
grond ami He Prins Frederik Hendrikstraat
Besloten werd overeenkomstig het voor.-tcl
van B. en W., liet pereecl ter breedte van
05 Al. en ter diepte van 20 AF., te verkno
pen legen 5.75 per viork. Al. tin onder de
gewone voorwaarden,
17. Idem tot verkoop van een perceel
grond aan de Van Smaleveldrmit.
Be-dotcn werd het gevraagde perceel tor
luecdte van 21,10 AJ. en ter diepte van
20 Ar., onder de gewone voorwaarden te ver
knopen tegen 7.75 per vierk. Ar., zoonis
het daar ligt.
A f c h i o f.
B. en W. stellen voor, de den pp
December 1.1. vastgestelde verordening op
^.ef gebruik van het archief en de bi
bliotheek onder nieuwe dagteekonlng vast
stellen met een kleine wijziging van
art. 2, daartoe strekkende, dat achter dat
artikel, luidende: ,,Uel archief en do bi
bliotheek zijn geopend iedere week op
Aiaandag en Woensdag, van des namiddags
1-—4 uur", wordt ingevoegd: .Behalve op
de algemeen erkende christelijke feestdagen
en den Nieuwjaarsdag".
Hiertoe wordt besloten.
Niets verder aan de orde zijnde sloot de
Voorzitter deze laatste vergadering in dit
ia ar.
Dit den Gemeenteraad.
„Vlug en goed", zouden we willen zeg
gen van de behandeling der zaken die
gisteien in de zitting van don gemeente
raad aan de orde kwamen.
Niettegenstaande er 27 niededcelingen tc
doen waren en de agenda 17 punten be
vatten, waarvan er één weer van de agenda
werd afgevoerd, was de zitting toch te
5 uur algeloopen.
Een dergelijke vlugge afwerking van za
ken sluit natuurlijk ook voor oen deel in
eon compliment aan de voorbereiding door
K en W„ want zelfs in dc/.e zitting, waarbij
den raadsleden 't beeld van een avoudzit-
ting voor (l| oogen schemerde, was het
waar le nemen, hoe gemakkelijk zij zich
laten verleiden lot praten.
Dat beeld, oen waar schrikbeeld voor
meesten, heelt echter do breedsprakigheid
wel binnen een wensdieiijke bedding ge
houden.
llewaarschoolsubsidie.
In een vorig nummer van ons blad heb
ben wij opgenomen hot schrijven van Di-
reclctueu der Depaüomentale bowaarscho-
len, waarin zij, naar aanleiding van de op
merking in liet praeadvies van B. en W.
„Door deze regeling wordt de prikkel weg-
„genomen om op den fata Ion datum oen
„zoo groot mogelijk aantal kindopon inge
schreven te bobben", uitdrukkelijk ver
klaren dat zij bij hun opgaven „steeds
„de moest mogelijke nauwkeurigheid heb-
„bon in acht genomen."
Dit schrijven werd door den sonolaiis
in de vergadering voorgelezen.
Du V 00 1*7. i 11 o r wensclite daaraan toe
le voegen, dat het bij hel schrijven van
die woorden volstrekL niet dB bedoeling is
geweest iets le zeggen ten nadeele van de
Directeuren dor bewaarscholen.
De eenige bedoeling, die aanleiding tot
ile/.e woorden gaf, was alleen om te zeggen
dat het bestaande stelsel naar lief ooi deel
van B. en W. niet het gewenschte was,
al paste dat ook in het kader dor wel.
Er is, dit kan spr. wel zeggen, wel
eens gehandeld als daarin werd te ver
staan gegeven, maar het lag volstrekt niet
in do bedoeling om daarvan aan deze
directeuren een verwijt le maken, waar
toe ook geen aanleiding was Er werd in
het algemeen gesproken over een nadeel
dal aan het stelsel verbonden is.
De lieer AI i L t k a m p f vraagt," of er
wel eens rechtstreeks een beschtildi ing in
deze is geuit.
De V o o r z i 11 e rVolstrekt niet!
De heer \V i i t k a m p fWanneer
dit niet hel geval is, maakt deze missive
wel een vreemden indruk. Als men niet
beschuldigd wordt, dan verontschuldigt men
zich ook niet. Doet men dal Inch, dan
katt dat wel eens een eikeerde uitwerking
hebben. Daarom heef! die brief hom dan
ook wel eenigs/.ins verbaasd.
De V o o rz i l t e r herhaalt, dat de woor
den alleen zijn gebezigd in algemeenen
zin en enkel betrekking hebben op hel
stelsel.
llel schrijven wordt daarna aangenomen
voor kennisgeving en kan zoo nood» lor
sprake gebracht wmden bij de behandeling
van hel onderwerp, waarop hel betrekking
heefl.
Door liet Boslmir der veroeniging voor
hot katholieke bijzondere onderwijs waren
eenige amendementen ingediend, waaronder
eenige van ingrijpenden aard. (lp gtond
daarvan stelt spr. voor de behandeling
van dit punt van de agendo al te vneren.
B. en W. kunnen dan de voorstellen
pverwegen en daaromlieul advies mtbrrn-
gcn.
De heer (lo si inga zegt, dat hel wel
wcnsehelijk is, dat do raadsleden, die op
liet ontwerp voorstellen wenschen in te
dienen, dit dan tevens sebiütelyk doen
vóór a.s. Donderdag, opdat B. en W ge
tegenheid zullen hebben ook die Ie ovu
[wegen en daaromtrent aihms uil Ie bron
gen.
Do heer de Bruin vraagt, ot die
amendementen gedrukt zullen winden
De Ar o o rz i 11 e r antwoordt bevesti
gend. Het ligt in zijn bedoeling, de inge
gekomen amendementen, ook die dm raads
leden, te doen opnemen in de gediukte
bijlagen, met het daarop uit te brongen
advies van 13. en W.
Het onderwerp punt 11 der agenda
wordl. hierna van Ie agenda atgevoerd
Alvorens aan de behandeling dei onder
werpen van de agenda Le beginnen, ver
zoekt de lieer Gei lach toestemming om
in deze zitting aan B. en V,'een
v I a a g
te stellen.
De Voorzitter stolde voor, daartoe
gelegenheid te geven na afhandeling dm
agenda, waarmede de Baud zich ver
een igde.
De heer De Bruin lieiinueide ei aan
dat in de vorige zitting was toegezegd,
dat in deze zitting zou inkomen een schrij
ven van (ieineenhweiniging in zake de
1 o o n e a.
Spr. heeft van zoo'n schrijven nog niets
gemerkt en viaagt oi dal misschien straks
nog zat worden medegedeeld.
Do A'oor/, ill er anlwooidl, dal het
bedoelde schrijven weikelijk nog uiel is
ingekomen, maar spr. kan ei bijvoegen,
dat er tussclu-n het college van 11. en W.
en de commissie voor de iciueenl -ivttii
ging een schriftelijke gedachtenw isseling
over het bedoelde onderwerp lie.ft plaats
geluid. Door de commissie waren bij 13.
eu W. voorstellen tot verhooging der ioo-
non ingediend, welke bij B. en W. waren
onderzocht. Het resultaat daarvan ivoB dat
de voorstellen niet overeenstem len inet
den wensch van 13. en \Y., die de loon
regeling op een andcic leest geschoeid
wenschten te zien. Daarom zond hel col
lege de voorstellen aan de commissie lenig,
ouder vermelding del gemaakte opmerkiu
«en.
Ui! (leze mededeeling zal duidelijk ge
worden zijn, dat, hoe werkzaam de com
missie en hel college ook geweest zijn,
11. en W, nog niet in slaat zijn do toege
zegde mededeelingen aan den Baad te
doen.
Echter kan spr. zonder bezwaar toezeg
gen, dat legen de volgende vergadering tl
mededeelingen kunnen veiwuehl worden.
De hoeren mr. v. liriol Sasse eu De -long
komen ter vergadering.
Dan wordt Overgegaan tol het doen van
tal van benoemingen, om vervolgens over
te. gaan tot liet voorstel bel redende liet
verbeteren van den toestand van de
B r a n d s 1 o o t.
en afstand van grond langs de Braiulsloot.
De heer v. d. Drift merkt op, dal in
de laatste vergaderingen al meer is ge
sproken Tivor ongewenselite zuinigheid in
verband mei de gedrukte stukken. Spi.
herinnert daaraan, omdat hij wel gaarne
had gewild, dat de stukken, deze'zaak
betreffende, in de gedrukte bijlagen wa
ren opgenomen. Hel betreft bier een on
derwerp, dal een aandachtige ho-u nleormg
wel waart! is.
Spr. durft thans niet meer te lagen
het onderwerp van de agenda al ie voeien,
maar hij wil toch we! aandringen, dal
voortaan de stukken, belangrijke /aken be
treffende, gedrukt aan de leden worden
toegezonden.
Den Voorzit te r spijl bel evon/.eoi,
dat hel advies zoo laaf is geschreven,
te laat om het nog te doen diu'.ken en
op lijrl aan de leden toe le zenden.
Ontegenzeggelijk geldt hel hier een be
langrijke zaak. Er is heel wat achter de
coulissen afgespeeld en heel wat corres
pondentie gevoeld, alvmens men lol een
goed einde was gekomen. Daarom aelil
spr. hel ook wel geweiiseld, alliums als
daartegen niqt ernstig bezwaar gemaakt
wordt,, deze zaak thans af te maken.
ispr. is bereid de stukken alsnog'te laten
dr ikk.n, omdat thans tocli nog slechts
globale voorstellen gedaan zijn, zooals uil
do stekken blijkt. Er is daarin oen voor
behoud gemaakt vooi de rioleering van
eén straal, liet is dus mogelijk, dat B, en
\Y. nog md nadere voorstelfen zullen ko-
m. li liet is bovendien ook wel gewenscht
dal I si ihkou omtrent deze belangrijke
zaak in il bijlagen opgenomen worden.
I)' heei v. (I. Di il'L heefl bij zijn bo
son kun n.et zoozeer hel oog op de over
neming van den giond van mevr. .Mul
ler, en als dat gcWeiiscli! mocht zijn, is
hij wel berei 1 aan de totstandkoming daar
van au -de te woiken. Is het i-rhte)1
ui t noodzakelijk, dat over de verbetering
der Btan bloei, de rioleering en den aan
leg van spuien thans wordt beslist, dan
zou hi| dal nog wel nader willen ovor-
w egeii.
Het i-- dam een punt der gemeente,
waaiomtieiil men goed uit de oogen moot
zien ah mens daar iets te doen. Wat daar
gedaan U'oidt, moet goed zijn.
liet zou spr. daarom groot genoegen
doen, indien alsnog gelegenheid gegeven
werf deze zaak nog nader te overwegen.
Tegen aanneming va.» het tweede ge
deelte van het voorstel, >le overneming
van grond, heeft bij «een bezwaar.
De Voorzitter wijst er op, dat. als
het I wrede ge lecllo aangenomen wordt,
de Baad zich dan tevens vrbmdl lot het
uttvoeiei dm' weiken, in hel cerate go-
d< eite vermeld.
Een dei? conditiën, aan de overdracht
van dun grond verbonden, is, <1 at binnen
één jaar daar stralen moeten zijn aange
legd.
Wil eclder de heer v. d. I)ri£l de beslis
sing nog aanhouden cn dnailoe hel voor
stel doen, liin zal spr. dat iij stemming
brengen.
De heer v. d. D t i ff doet het voorstel,
de behandeling dezer voorstellen nit te
stellen en Inmiddels de stukken te laten
drukk-en en aan de leden toe te zenden.
Dit voorstel wordl on lersteuml doorde
lieeien mr. v. lirieL Sasse en Beukers.
De hem' \Y i 11 k a m p f zou wel eens
door tien wethouder van gemeen le werken
willen hooren zeggen wat de reden is, dat
hij nu het voorstel behandeld wil zien.
Du lieer v. Westendorp antwoordt,
dat hij in deze zich onzijdig heefl gehou
den, omdat het vooi.stel niet is een voor
stel van de commissie voor gemeentewer
ken, maar van den Burgemeester. Deze
heeft de onderlinge besprekingen gevoerd
en de afspraken .gemaakt. Aleerntalen is
hel voorgekomen, dat de /.aak afgesproken
was en dan ploheling sprong .ze weer
af om opnieuw lot een goed einde te wor
den gebracht.
En spr. hoeft bescheiilenlijk gezwegen.
Om al deze redenen kan spr. best be
grijpen, dat de voorzitter er prijs Op stelt
lu di- zaak tot een beslissing te /ion ko
men. Dan is de zaak definitief geworden.
Aan den heer v. tl. Drift wil spr. boven
dien opmerken: als liet voorstel tot uit
stel wordt aangenomen, zijn we over l-l
dagen nog het/.eliilo.
Boveiylien beeft deze eenigszins in raad
selen gesproken, al 'vermoedt spr. onge
veer waarop deze hel oog heefl.
De aanleg van straten influenoeert op
niets. Die straten moeten er /elfs zijn
overeenkomstig de voorschriften dcrBoow-
vci ndening. Daarom kan dal uitstel niet.
veel verae I -ring brengen. En waar de voor-
/.itler veiiseht, dal de zaak nog in 1911
haar beslag /al krijgen, zou spr. liever
zien, dat de Baad mol het voorstel moe-
ging.
De uitvoering van liet werk is een kwes
tie van tater. Daarbij is Inbegrepen de rio
leering van de Groenelaan vanaf de Hoofd
straat tot aan de Brandstool en vau de
'iel ileinstraat tot aan de z.g. ijskelder.
Dat alles zal reeds op zichzelf een gewich
tige verbetering zijn. Die werken mogen
overigens verhand houden met de toekomst,
be zullen die leider niet beïnvloeden.
Er meet bovendien nog hoe! wal gedaan
worden alvorens die werken kunnen begon
nen wolden. Er moeien nog met de eige
naars besprekingen gehouden weiden Over,
hun bijdragen, en die bijdragen moeten
daarna nog nntvangen worden, zaken, die
nog heel wal tijd kunnen kosten, zooals
de ervaring la-of! geleerd.
(Hilariteit.) M
De beer v. d, Drift wil (Ie /.aak niet
(ogen houden, maar heeft bezwaren tegen
het plau betreffende de brandstool. Deze
j
