Van Houtcn's C< icao EMSER-AVATER, MS).. 20 Cents per heele kruik. BINNENLAND. STADSNIEUWS. ENORM VERSCHIL in Smaak, Kracht, Geur en Kleur Gemengd Nieuws. J Km krijgen. Doze mooforT rmnvourng Linta- sdo-prijzeu Indalen. I wee en I win tig stoomschepen, ,rlie nil Engeland verwacht. worfleri zijn pog tiiet binnengekomen, zoodat men moet aan nemen, dat zij niet voldoende kolen hebben kunnen innemen. Het. export- en import- verkeer schijnt ook hieronder ,te zullen lijden. Poring a Dooi hei geiechlshof te Lissabon is een hevel tol inhechtenisneming uitgevaardigd tegen den patriarch van Lissabon, zoo deze niet bereid is een borgtocht te stellen. Ver zekerd wordt dat de patriarch de eerste zal zijn, die voor het geiecht gedaagd zul wor den, terwijl na hem twee aartsbisschoppen en zes bisschoppen eveneens voor de recht bank zullen moeten veischijnen. Voor het oogenblik hebben alleen de bis schoppen run Urngauzu en Kvota zich nog niet het ongenoegen van het tepubhkeiusche gouvernement op den hals gehaald. P e rz i Te Petersburg is bericht ontvangen, dat tusschen de aanbungels van den ex-sjah en de regeeringstroopen een gevecht plaats lieeft gehad in de provincie Chora SMiu, waarin de vegeeringsU-oepen, ten gevolge van verraad van de autoriteiten en de geeste lijkheid van Chorassnii. die naar den ex-sjah overliepen, letaal veislagen werden. Ook Choj, die nu op eigen kosten vrijbuitcta bijooubrongd, is naar den ex-jach overgeloo- pen. De veranderde houding van de geeste lijkheid is een zeer ernstige factor, daar de geestelijkheid grootcn politieken invloed be zit en meestal meer macht hoeft dan de re geering. Zoowel de justitie als het school wezen staan onder de geestelijkheid. Paraguay. De Argon tijnscho bladen bevatten tele grammen uit Asuncion, waarin wordt me degedeeld, dat Rojas, de president der re publiek, gevangen is genomen duor leden van do partij van Colorado en door dezen gedwongen werd zijn ontslag in te die nen. Het Congres heeft dit ontslag aangeno men en Pedro Pena tot voorloopig president benoemd. De muiterij onder de troepen te Peking .was gistermorgen nog niet geëindigd. De brandstichtingen en plunderingen duurden toen nogi voort. De eigendommen der vreemdelingen huiten de wijk der gezant schappen hebben weder groot;- schade ge leden. Ifoe schandelijk door de muiters ts huisgehouden spreekt uit het feit, dal de aangerichte schade gisteren op zes-en- dertig imllioen gulden werd geschat. En bet ergeilijkste is. dat de Alainkjoe-po- litie tijdens de ergste plunderingen kalm bleef rondloo|>en in de straten en de bande- looze soldaten kalmpjes liet begaan. De Pekingsehe berichtgever van de Dai ly Telegraph" verklaart dan ook. dat de mogendheden het. volste recht hebben om te cisehen, dat de politie streng bestraft wordt, te meer nog daar een buitengewoon groot aantal Europeesche en -Japansehe vrouwen en kinderen verspreid wonen in verschillende doelen van de stad en daar hulpeloos overgeleverd zijn aan het mui tende en plunderende gepeupel. Volgens een Reutcr-bericht uit Peking buik de muiterij het eerst uit onder de man schappen van de derde divisie, die dadelijk begonnen met hunne eigen kazernes dicht bij -Jo'ean Sji Kai's hoofdkwal tier in brand te stoken. Naar alle zijden vprspieidden zich toon de goed gewapende soldaten om de winkels te plunderen, vooral die van de goud- en zilveismeden en van de handelaars in ande re kostbare artikelen. Wilden de winkeliers niet goedschiks de gevraagde artikelen van wamde afgeven, dari werden zij noci-geschoten of met bajo netten doorstoken. En waar de woestelin gen hun plunderzuebl. niet snel genoeg kon den 'bevredigen, slaken zij de woningen in brand en kwamen dan, nadat de deuren opgebrand waren, de woningen binnen 0111 daar weg le kapen wat van hun gading was. Dal zich bij de plunderende soldaten troe pen ander gespuis aansloten om ook hun aandeel in den buit machtig te wenden, spreekt van zelf. Nederland en China. Af.cn meldt ons uit den Haag. A'an een ultimatum oi een dergelijke he- dredging van de zijde van China, als in liet bericht van de Daily Telegraph" ver meld, is aan het departement van huiten- Jnndsclie zaken niets bekend. Volgens een officieel telegram zijn te Ba Ui vin alle arrestanten door hel bestuur vrijgelaten; de laatste vier op Alnamtag jongstleden (20 dezer), nadat daartoe slap pen gedaan waren door afgevaardigden der Chiiieosche- gemeente, die beloofden, alles in het werk te zullen stellen Ier voorko ming van een herhaling van de ongeregeld heden. i Y o c a n-S j i-K ai en de I r o e b e I én I e So e r a b a j a. D.d. 29 Februari wordt aan de ,,.\gence de ['extréme Oriënt" uit Peking gemeld; 'Voean-Sji-Kai ontkent, dal ersprake is van eenige vijandelijkheid tegenover Neder- of Nedoriandsch-lndië. naar aanleiding van de troebelen to Soerabaja. De ontstemming te Nanking is hot gevolg van gekwetst nalIonaliTeifsgevoel en van de belangstel ling, die men. voor de in de Aichipel woonachtige Chineezeu koestert. Voean-Sji- Kai hoopt, dat de Noderlandsche regeering de Chineezen een rechtvaardige behan deling zal verzekeren en dat zij zal trach ten, die incidenten op vriendschappelijke wijze bij te leggen, Yoean-Sji-Kai zal op vriendschappelijke wijze bij de Nederlandsche regeering stap pen cloen, daar hij rekening moet houden met bet nationaliteitsgevoel en de openbare meening. Hij wenscht echter niets liever, dan dat er vriendschappelijke betrekkingen tusschen beide landen bestaan. Er is geen sprake van de terugroeping van den Chi nees dien gezant te 's-Gravcnlmge, Nieuwe Nederlandsche Yerronigtng te Hamburg. Reeds lang bestond er oen -dieven naar aansluiting onder de Nederlanders tv J lam bing en omstreken. Den IGen December kwam een honderdtal landgennolen. opge roepen door onzen vice consul, den beer A. Schuurman, samen om over deze aan gelegenheid le spreken. De vergadering heeft toen een commissie benoemd, welke verdere plannen zon uitwerken. De uitslag van den arbeid der commis sie overtrof de verwachtingen. Een ver slag werd eenige dagen geleden uitgebracht aan een tweede vergadering van Nederlan dei's, welke tol oplichting van een ver- eeniging overging. Zij zal den naam „Nieuwe Nederlandsche Vereeniging le Hamburg" dragen. Tijdens de vergadering traden 53 leden toe, terwijl in het geheel 90 toezeggingen ontvangen zijn. In liet bestuur werden de volgende hoe ren gekozen: II. Hiscltcmoller, vooizitter;; 1. P. van. de Velde, onder-vooizitler; F. D. Rincker, le secretaris; Cl. Olie, 2de se cretaris; A. Ruzaglo, penningmeester;; L. A. Driessen, .1. L. van der Schalk en P. •f. van Rees, commissarissen. De vice consul werd tot cere-lid benoemd en aan bet bestuur opgedragen een tele gram van hulde aan de Koningin te zenden. Het bestuur mocht het genoegen smaken, daarop een dankbetuiging van Ilare Maje steit te ontvangen. De malvorsnties te Doornspijk. Naar „Het Volk" meldt, hoeft bel Kamer lid Days tot den Minister van Justitie do volgende vraag gericht: ,.ïn de Memorie van Antwoord op Hoofd stuk IV der Staatsbcgrootiug voor 1912 heeft de Alinister van Justitie medegedeeld, dat door de Justitie een onderzoek was ingesteld naar de beweerde malversaties gepleegd in de gemeente-administratie te Doornspijk, Is de minister bereid mede te deel en. of dit onderzoek reeds is afgeloopen en zoo ja, de resultaten van dat onderzoek aan de Kamer bekend te maken?" Rij de tc Utrecht gehouden examens fraaie handwerken zijn o. in. geslaagd de dames E. II. de Vringer on S. C. Bras van hier. In de Delftsche bladen komt het onder staande ingezonden stuk voor, van de hand van dr. AAL II. van Rietschoten, directeur der waterleiding alhier. AVij laten hel in zijn geheel bier volgen: DE WATER VOORZIENING VAN DELFT. Voor eenige 'dagen verscheen in dit blad een hoofdartikel. Waarin bovenstaand on derwerp besproken 'werd, en wel op zoo onbillijke wijze ten opzichte der Schiedam- sche waterleiding, dat bet nrij als directeur dier inrichting vergund zij, hierop te ant woorden. Voor alles moet ik elke mede-verantwoorv (lelijkheid afwijzen voor de onjuiste vOorstel- lingen, die genoemd artikel bevat, want. steeds is do Schiedamsche waterleiding be reid gevonden geweest, om aan belangstel lenden juisie inlichtingen te verschaffen. Do schrijver van het artikel geeft sterk de voorkeur aan een waterlevering uit Rot terdam en ranctue even sterk af om water uit Schiedam te betrekken om velschillende 'redenen. De eerste dier redenen is, dat het riool water van Rotterdam de rivier voor Schie dam totaal zou vervuilen. Dit is in strijd snol de waarheid. Zooals algemeen bekend i«, is de rivier de Nieuwe Maar tot ver in Nederland een getijde rivier, dat wil zeggen, dat het water af wisselend naar zee en weder terugstroomt. Kr vindt gedurende ongeveer 7'4> uur een naar zee strooming plaats, de ehbc, en ge durende ongeveer 4',(a uur een teïugstroom. de vloed daarbij komen snelheden der wa termassa voor bij vloed lol 7 en 8 kilome tor per uur. De rivier is een hreede stroom van 490 meter bij Rotterdam op 500 me ter voorbij Schiedam en' nog wijder voider naar zee. De diepte is grootschepen van eiken diepgang bereiken de kaden van Rotterdam. Do riolen van Rotterdam vervuilen na tuurlijk plaatselijk het rivierwater. en bij ebbe stroomt dit vervuilde water naar zee, wat bijv. te Schiedam bemerkbaar js aan een tijdelijke toename van het aantal bac teriën in het .rivierwater. Daarom wordt te Schiedam gedurende de eerste helft dei' ebbe geen water inge nomen en tc Rotterdam niet gedurende den vloed. Aangezien do watervatling van Rot teidain dichter hij de Rotterdnmscho riolen ligt, dan die van Schiedam, zou men mec- nen, dat de eerste Voorzichtiger behoordo te zijn mei bet innemen van water, maar in werkelijkheid blijkt dit niet noodig. waar schijnlijk omdat do werking van de vloed niet zoo ver de rivier opwaarts bemerk baar is in de hoedanigheid van bot wa ter ais de .werking der ebbe de rivier af waarts. Wanneer dit vervuilde water met het omkeererr van het getij terug keert, is hier van niet of nauwelijks iets meer te be merken, gedeeltelijk is het door zelfreini ging reeds veibeterd in kwaliteit en in elk geval verdwijnt het in de grootc wa termassa der rivier. Dat de schrijver van het door mij bier behandelde hoofdartikel kan spreken van eon totale vervuiling langs den rechteroever der rivier, verwondert mij. Evenzeer verwondert 't mij, te lezen, dat de. Schiedanische waterleiding meermalen genoodzaakt in haar toevlucht le nemen tot chemische middelen, die veelal dc hoeda nigheid van het water uit een chemisch oogpunt slechter zullen maken. Dit is niet waar. Evenmin kan het door den beugel, te beweren, dat de Schiedamsche waterlei ding te klein zou zijn voor de behoeften,. Op het oogenblik heeft de Schiedanische waterleiding van alle rivienvaterleidingen de grootste filter-oppervlakte ter harer be schikking ton opzichte van hot waterver bruik. Ook worden zettingen en verzakkingen der filters, die jaren geleden te Schiedam voorkwamen on reeds lang hersteld zijn, aangevoerd om aan de Schiedamsche wa terleiding afbreuk te doen, terwijl de schrij ver van het door het mij hier besproken artikel zich slechts tot den directeur der Delftsche waterleiding had behoeven te vervoegen om ito kunnen vernemen, dat zulke verzakkingen een niet ongewoon ver schijnsel zijn en elders, o. a. to Rotterdam, eveneens zijn voorgekomen. In zulk een geval herstelt en versterkt men de ge scheurde filterwandon. Evenzeer had de directeur der Delftsche waterleiding dien schrijver kunnen inlich ten, dat van de verschillende waterleidin gen aan do rivier do Nieuwe Alaas de Schiedanische waterleiding het beste Drink water levert. AYaarom verder de schrijver een water levering door Schiedam aan Delft /prac tised. onuitvoerbaar" noemt, vermag ik niet te begrijpen, evenmin als de verbluffende mededeeling, dat Delft door de aanwezig heid der Technische Hoogeschool en andere Rijksinrichtingen andere eisehen aan haar watervoorziening stelt dan andere gemeen ten dienen te doen. Had de schrijver zich tot den directeur der Delftsche waterleiding om inlichtingen gewend, dan zou -hij ook niet bet denk beeld geopperd hebben omtrent liet, aan leggen van een water vang in een verlaten baan van de 11. IJ. S. AI., aangezien dit. denkbeeld reeds in het begin van 1909 in een rapport van deskundigen besproken en ter zijde gelegd is. De schrijver noemt de beperktheid der Schiedamsche waterleiding een bezwaar voor aansluiting van Delft; had hij zich de moeite gegeven den toestand in oogen- schouw le komen nemen, dan zou hij dit niet hebben neergeschreven, want de Schie damsche "waterleiding zou zoo noodig voor haar uitbreidingen kunnen beschikken over een terrein, dat ongeveer de grootte van het geheele terrein der Rottordnmsche wa terleiding heeft. Dij een zoo eenzijdig schrijven als het door mij bedoelde hoofdartikel is, behoeft men zich niet te verwonderen, dat alles verzwegen wordt wat dc Schiedamsche wa terleiding gunstig onderscheidt van ande ren. Ik noem in do eerste plaats het ver mogen der dubbele [ilteratie, dal geen en kele andere waterleiding in Nederland be zit, d. w. z. dat le Schiedam een filter, dat nog niet betrouwbaar werkt, hetzij om dat het pas is schoongemaakt, hetzij om dat versch zand op het filter gebracht is, kari worden verbonden mot een ander fil ter, dat wél vertrouwbaar drinkwater le vel I, zoodat alle onzekerheid omtient het water, dat zoo'n filter levert, is weggeno men. Andere waterleidingen bier te lande bezitten deze inrichting niet. Do gemeente Schiedam, trotsch op het bezit van haar waterleiding, wenscht haar positie te handhaven. Zij was dan ook in dertijd de eenige, die gastvrijheid aanbood aan een firma, die uitgebreide proeven wonschte te nemen met de ozonisatic v;ui drinkwater; een jaar lang hebben deze be langwekkend*» proeven op grootc schaal op het terreiiri onzer waterleiding plaats ge vonden. Toon tater een nieuw soort kunstfiltcr van een eigenaardig materiaal van zich deed spreken was dc Schiedamsche waterleiding wederom de eenige in Nederland die op grootc schaal op haar kosten dit nieuwe procédé een langdurige beproeving deed on- dcigaan aan de hand van dagelijksche bac teriologische controle. Op hot oogenblik, hoewel de zoo lieeto zomer van "liet afgeloopen jaar heeft aan getoond, welke hoeveelheid water .onze wa- tci leiding zonder bezwaar vermag to leve ren, is 'een uitbreiding onzer waterleiding in bespreking, geheel afgezien van een eventueele waterlevering naar Delft ,en hel ligt in 'de bedoeling om niet allleen uit le breiden maar ook de tilteriuric-hting tech nisch nog beter pjt le rusten dan zij nu reeds is. Ken viaag 'doet zich echter voor. Wat zal de toekomst brengen? Zal bot rivier water, wanneer Rotterdam steeds grooter wordt, niet slechter van .hoedanigheid wor- met alle andere goedkoope merken. Bevoegde beoordeelaars vinden hierin terug den smaak en geur, die goed gefa briceerde cacao moet bezitten. Jt den, zoo slecht, dat goede filteratie-inrich- tingen hiertegen 'niet vermogen op te we gen Ter beantwoording dier vraag kan ik liet beste venvijzen naar wat in het begin van 1909 'n 'Commissie van deskundigen rappor teerde aan het Dagelijksch Bestuur der Ge- mcente Delft. Op blz. 84 en 85 van het rapport bespreekt die Commissie de water leiding te Siu'esnes (Parijs), (lie van liet vervuilde Seinewater beneden Parijs behoor lijk drinkwater weet te bereiden. Zelfs in dien Rotterdam even groot mocht zijn ge worden als Parijs nu is, zou de toestand der rivier voor Schiedam oneindig veel beter zijn dan die der Seine te Suresnes. want de Seine is een smal ondiep riviertje zonder getijde-stroomingen en de rivier de Nieuwe Maas is een machtige 'stroom, waar- het water krachtig gemengd en gereinigd wordt door 'doornenwarrelende vloed- en ebbestroomingen. En dan nog iets, noch Delft, noch Schie dam beboeren tot de .rijkaards onder de steden beiden hebben huishoudelijke .zor gen. Delft moet voor haar drinkwatervoor ziening, hoewel orgaarne, naar ,de rivier loc, Schiedam wenscht electrisclie .stroom voorziening zonder oen kostbare centrale te willen exploiteeren. Delft bezit een mo derne centrale, die slechts verbruikers be hoeft om tot een bron van inkomsten te worden. Schiedam beeft de jjesl ingerichte rivierwaterleiding in Nederland. Is liet dan niet slechts gewenscht, maar zelfs een on afwijsbare plicht voor de beide gemeenten om met elkander overleg te plegen tui te trachten tol overeenstemming te komen V En moge al de critiek niet bespaard worden aan deze pogingen, desnoods een scherpe critiek, critiek is heilzaam en bevorderlijk om iets tot stand te brengen. .Maar wie die poging meent te moeten bestrijden, neemt ook de verplichting op zich om len eerste het onderwerp meester tc blijken en ten tweede het einddoel niet uit het oog te ver liezen": het gemeentebelang. Du. AV. II. VAN RIETSCHOTEN. Het beste nrrddel tegën hoest, ver koudheid, maagzuur en influenza. De staking te Groningen. Naar het secretariaat van den Hond van Arbeiders in de Kleedingsindustrie ons mee deelt komt do verhooging van de loonen, dooi de Groningsclie patroons toegezegd, neer op een veihooging van hot stukloon met onge veer 5°/d. Voor het eerste soort werk hebben de patioons de eischon der stakers ingewil ligd, voor hot tweede soort werk holeekont het voorgestelde een verhooging van stuk- loonen met 10, 5 of 2cenl. Do patroons willen het collectief contract in geen geval aanvaarden. Inbraak Gisternacht is, naar de „N. R. Ct." meldt, te Bolnes ingebroken bij dr. Van de Ree. De dief of dieven zijn waarschijnlijk aan de voor zijde het huis binnengekomen en hebben het aan de rivierzijde verlaten. Ken hoeveelheid goud, zilver en geld is ontvreemdmen denkt voor ongeveer f 1000 aan waarde. Do politic stelt een onderzoek in 1 Een zonderlinge zaak. A'olgeus een familie te Watergraafsmeer maakte de dienstbode zich herhaalde malen aan kleine diefstallen schuldig. Om haat- vrees aan te jagen liet de heer des huizes do dienstbode con verklaring teekonen, waarin zij erkent, meermalen diefstal le heb ben gepleegd. Tevens beloofde zij in die schuldbekentenis zich ie zullen botorenWijl zij verdacht werd kort voor haar vertrok nog het een en ander ontvreemd te hebben, diende haar meester bij de politie een aan klacht legen haar in. De beschuldigde werd in verhoor genomen. Pertinent ontkent zij alle schuld en bovendien beweert zij, dat de verklaring valschelijk is opgemaakt. Nim mer heeft zij zoo'n stuk ondeileekeiul. Ten einde klaarheid in deze zaak le brengen is do justitie mei een en ander in kennis ge steld. (llbld.) Ingestort. -I louder (lag is een groot gedeelte van een in aanbouw zijnde boerderij van de Maat schappij tot Exploitatie van Landbouwonder nemingen de Princepeel te .Mil! ingestort. Drie van de zeven der aanwezige werklieden zijn zoodanig verwond, dat zij onder genees kundige behandeling moesten gesteld wor den. De oorzaak is niet niet zekerheid op te geven. Bodemrijzing en bodemdaling. In de kringen der geologen bestaal nog steeds nneenigheid omtrent de vraag, of werkelijk rijzing en daling van den aard bodem vooikomt. Wel is het van algemeen» bekendheid, dat b.v. de Zwcedsche kust liooger uit zee koml te liggen, terwijl bij de Noord-Italiaansche kust het tegendeel woull opgemerkt maar dit is nog geen bewijs voor bet rijzen en dalen van den bodem, Zoo beweerden tot, voor korten tijd lal van geologen, dat dit veischijnsel ver- ooi zaakt wordt door een verandering van don zeespiegel, doordien tengevolge eencr veranderde rotatie der aarde de watermas sa's zich van de polen naar den aequator bewegen. Dit standpunt scheen men te moe ten opgeven, toen men aan de zuilen van den Serapistempcl 1c Pozzuoli in de golf van Napels schelpdieren vastgekleefd vond; na den bouw moest de tempel dus gedaald en vervolgens weer gestegen zijn. Daarme de was liet bewijs geleverd, dat de bodem rijst en 'daalt en do zeespiegel stabiel blijft. Tegen 'deze stelling kwam sinds echter de geoloog Suesz weer op; er waren wel bo demdalingen, meende hij. maar geen bodem- hcflingeii. Wat wij hoog vinden: 'het geberg te dus, is alleen minder ingezonken dan het laagland, ooi deelde hij, en gewichtige the oretische gronden werden door hem voor zijne opvatting aangevoerd. Zoo ergens de bodem stijgt, meende hij, kon dat alleen gevolg zijn van een vulcanised verschijnsel. Velschillende geologen waren allengs ge neigd Suesz' hypothese als juist te aanvaar den; de laatste tien jaren evenwel hebben voldoende de onhoudbaaiheid van Sues/' standpunt aangetoond en voldoende bewijs materiaal voor de stelling aangevoerd, dal er naast echte dalingen, ook echte rijzingen van 'den aardbodem bestaan. Over klit bewijsmateriaal werd dezer da gen door den geoloog Penek voor een we tenschappelijke vereeniging te Berlijn eeue rede gehouden. Het is afdoende zeker, meen de 'Penek, dat bodemstijgingen voorkomen, los van elk vu Panisch verschijnsel. Zoo heeft'de zoöloog t! wither kunnen aantoonen uit 'metingen aan ruïnen van woningen dei- oude Romeinen, dat de heide kuststrook om Napels 'gestegen en weer gedaald is. Wel is de bodem hier vuleanisch en dus schijnt Suesz toch gelijk 1c hebben op het eerste gezicht maar bij bel niet vulcanischo schiereiland Son-ento vindt men gelijksoor tige bewijzen, voor hefting en daling van den bodem als bij Napels, Ovui tuigeiulcr bewijs levert liet feil, dat dalingen en heffingen vlak naast elkaar voorkomen: als voorbeeld is o.a. te noemen de kost bij Los Angeles aan 'den Stillen Oceaan. Hij de havenstad San Pedro is heffing te constateerouop het vlakkig gelegen eiland Santa Calalina da ling; terwijl hot hier weer dichtbij liggende eiland San Elemente weer gevezen is. Eu wil men oen vom beeld, waar in de verste veile niet aan vulcanische invloeden le denken is: absoluut zeker is met behulp van de seoimdonslingcr aangetoond, dat Scandinavië de taaiste 100 jaar minstens (50 e.AI. gestegen is. Die rijzing duurt nu al ze ker 7000 jaar, terwijl vroeger een daling moet hebben plaats gevonden. Rijzingen en 'dalingen komen periodiseh voor, geloofde Penek. Het is alsof de aarde ademt, zei hij, zooals een menscli ademl, wiens bond zich heft en daalt. Overigens meende Penek, dat men zich over (Ie rijzin gen en dalingen van den aardbodem niet ongerust behoefde 1c maken: de heffingen en dalingen zijn sinds 2000 jaar volkomen niet elkaar in evenwicht. C h i 11 a i RONA

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1912 | | pagina 2