STADSNIEUWS.
Kunst en Wetenschap,
Kerk en Beiiool.
Ned. Hekv, Kerk.
Nicum.
lleclitzakon.
_4'.
VLAARDiNGEX, 14 Maart. Sedert ceni-
gen tijd werd van 111 de Koningin Wilhelmi-
uahaven liggende schepen koperwerken ver
mist, zonder dat men den dief kon ontdek
ken.
Thans is liet de politie gelukt als do da
der van die diefstallen op te sporen, zekere
.T. C. IV., waker op een baggermolen in de
naven alhier, wonende to Ouderkerk a d.
Ifssel.
Heden zijn in druk verschenen dc rap
porten van de Gezondheidscommissie voor
de gemeente DcKl en van de Commissie
voor hol heheer van de Gemeentebedrijven
to Debt, welke laatste Commissie in haar
rapport verslag .uitbrengt emlreni haar be
zoek aan de waterleidingen te Schiedam,
en Rotterdam.
Wij laten beide rapporten hier in lnin
geheet volgen:
G e z o 11 d h 0 i d s c o 111 ui i s s i e.
fn antwoord op het schrijven van 1 Fe
bruari j.I. No. 101 (vertrouwelijk) heeft
de Gezondheidscommissie dc eer uw Col
lege hel. volgende advies te geven:
Zij erkent in de allereerste plaats, dat
geen barer [eden door speciale studie en
prakrijk voldoende op de hoogte is, om
over alle hij het onderwerp betrokken pun
ten oen gezaghebbende stem uit te brengen;
zij wendde zich derhalve tot onbetwist er
kende deskundigen, zoowel binnen als bui
ten dc gemeente, om voorlichting, waar
bij de eiseh van vertrouwelijkheid niet uit
liet oog werd verloren.
Mede op grond dor aan baar versirekle
inlichlingen is zij tot de volgende conclu
sies gekomen
Van algemeen/ standpunt is in ons land
iedere ontleening van water uit onze grooto
rivieren ten behoeve eener drinkwaterlei
ding Ie verwerpen. Niet alleen staan die
rivieren op eigen grondgebied bloot aan
vervuiling, eensdeels door de erlangs lig
gende. gemeenten, anderdeels door het ge
bruik, dat ervan wordt gemaakt als scheep
vaartwegen, maar ook met verontreiniging,
welke haar oorsprong vindt buiten onze
grenzen, moet rekening worden gehouden.
Men zie omtrent dit laatste o. a. de belang
rijke mcdedeelingen, voorkomende op
blz. 17 e. v. van bet verslag over 1908
der Gezondheidscommissie, zetelende te
J lensden.
Waar desniettegenstaande de omstandig
heden ertoe dwingen van een rivier gebruik
te maken als winplnals voor drinkwater,
zullen idle mogelijke voorzorgen, die de
wetenschap aan tie hand doet, genomen
moeten worden, om aan den afnemer de
'groots! mogelijke waarborgen te geven,
dat het hem verstrekte water ten allen
tijde aan billijke hygiënsiche eisehenvol
doet.
Voldoet nu de Schiedamscho waterleiding
aan deze voorwaarde?
lo. Van alle prises d'ean der rivierwater-
leidingen verkeert de Schiodamsche Hums
reeds in de allerongunstigste conditie. Raar
bovendien wordt dc toestand daar nog
voortdurend ongunstiger, aangezien do han
dels- en nijverheidsinrichtingen van -bot
terdam zich langs de rivier in versnel
lend tempo naar de zijde van Schiedam
uitbreiden. Daar reeds vatt andere zijde
uw College mot du uoodigo details hier
omtrent is in kennis gesteld, acht de Com
missie het overbodig hierop verder ia te
gaan.
3o. De door de Commissie geraadpleegde
deskundige huilen onze gemeente beoor
deelde het Schiodamsche leidingwater o p
dit oogcnhlik als vrij goed. Ilij ver
zekerde echter, dat, bij een vennoordeling
van bet rendement met 50 van betrouw
baarheid geen sprake meer zmi kunnen
zijn.
Van andere zijde vernam tie Commissie,
dat reeds bij tiet tegenwoordig debiet dezer
waterleiding geen doorgevoerde dubbele fil
tratie plaats hoeft, zoodat feitelijk dn tegen
woordige installatie voor eigen gebruik veel
te klein genoemd moei worden.
Lie vraag rijst nu, welke uitbreiding dor
installatie zal moeten plaats hebben, in
dien deze waterleiding bovendien nog ze!
moeten voorzien in de behoeften eener
gemeente van ongeveer gelijk zielenaantal
waar, practisch gesproken, de aansluiting
aan de duinwaterleiding ais algemeen kan
worden beschouwd en men dus gewoon
is geraakt aan het gebruik van duinwater
van geheel onverdacht gehalte.
du. Te Schiedam heeft ééns 0111 de veer
tien dagen een controle van de samenstel
ling van liet leidingwater plaats, terwijl
onder bijzondere omstandigheden deze eon-
trülo menigvuldiger wordt toegepast. Toe-
kenend is de omstandigheid dat, toen vooi
enkele jaren het Maaswater cholerabacillon
bevatte. Burgemeester en Wethouders te
Schiedam den inwoners den raad gaven het
leidingwater te koken, een houding, die
scherp afstak bij die van Burgemeester en
Wethüuüeis te Rotterdam, die den schip
pers bij het passeeren van bruggen en
sluizen, gelastten, hun drinkvaten te vul
len met liet Rotterdamsche leidingwater.
Daar twijfel, hiér zekerheid.
Hel Maaswater te Rotterdam en it for
tiori te Schiedam herbergt in ongezuivor-
ilcn toestand, zooals de ervaring leert, ten
allen tijde typhusbaeilhm. Aangezien nu
tie ontsmetting vatt het Maaswater ge
schiedt door een biologische werking vim
hot op den bodem der liltreerbnssins aan
wezige film van organischen aard, en een
toevallige verbreking van de continuïteit
van dit film deze werking illusoir maakt,
moet -reeds uit dien hoofde een controle
ééns in de 14 dagen als zeer ge w a a g d
.worden bestempeld.
(Tc Rotterdam werd op een morgen, bij
het dagelijks plaatshebbende bacterio
logisch onderzoek, geconstateerd dat fil-
treorwalor uit een bepaald bassin afwijkin
gen vertoonde, liet bassin word buiten
werking gesteld cu een onderzoek leerde,
dat \s morgens een kar, met zand gevuld,
ten decle in liet bassin was terecht ge
komen en dat de onwillekeurige dader ge
poogd had, dit ongeval le verheimelijken.
Het behoeft geen beloog, dal hierdoor groot
gevaar voor de waterverbruikers had kun
nen ontstaan en dat juist de dagelijk
se he controle dit gevaar had afgewend.)
Kort samengevat is dus de Gezondheids
commissie tot het volgende oordeel geko
men:
a. Gevaarlijker prise d'ean dan te Schie
dam is in ons land nauwelijks le vinden.
b. Een belangrijke uitbreiding der 1111
reeds onvoldoende installatie -Ier Schicdam-
sche waterleiding zou worden vernacht om
aan Delft eenigermale betrouwbaar
leidingwater te kunnen verschaffen.
c. Delft zou met Schiedam geen contract
voor waterlevering mogen aangaan, tenzij
daarbij een dagelijkschc controle op de
zuivering van hel water door eigen, he
slist deskundige ambtenaren werd bedon
gen.
d. Ook lettende op dc psychologische
zijde van het vraagstuk, is niet te verwach
ten, dat Delfts bevolking, thans sinds jaren
gewend aan tiet gebruik mm volkomen on
verdacht duinwater, algemeen dc noodige
voorzorgsmaatregelen zou toepassen in tij
den, dat de betrouwbaarheid van het
drinkwater wellicht te weimchen zou over
laten.
I Jot in uw bovenaangehaald schrijven
medegedeelde omtrent mogelijke levering
door Delft van electrischen stroom aan
Schiedam heeft uit den amd der zank bij
de Commissie geen punt van overweging
uitgemaakt, daar zij alleen met do hy
giënische zijde van het probleem te rade
beeft te gaan.
R a a d s c 0 m m i s s i e.
De Commissie voor bet beheer van de
gemeentebedrijven heeft de eer uw Colle
ge te doen toekomen een rapport van haar
reizen naar Schiedam en Rotterdam, waar
zij een bezoek bracht aan de werken der
waterleiding in die gemeenten.
Xa het ongunstig rapport van den di
recteur der waterleiding alhier, vervat in
een veertigtal conclusion, over de water
leiding te Schiedam, in tegenstelling met
het rapport-Schotel, dal lot aansluiting
aan bet Schiodamsch Waterwerk adviseer
de deze aansluiting in geen geval meen
de te moeten ontraden en 1 gelet pp
de -erkenning van den direeleur der wa
terleiding alhier, neergelegd iu 110. 9 zijner
geno-emde veertig conclusion: ..dat hel wa
terwerk le Schiedam in 18811 dom- den
ingenieur II al be ris ma naar goede
bog i n sul D 11 (de Commissie legt nadruk)
werd gebouw tl", was de Commissie
van oordeel, dat het-aanbeveling verdiende
persoonlijk zich zooveel doenlijk op de
hoogte t-e sfellen vatt aard en omvang
der waterwerken va.il Schiedam en Rot
terdam.
De Commissie is op grond van haar
bevindingen, zooals deze zijn weergege
ven in haar rapport, van oordeel: dal
het wetensphappelijk onderzoek van liet.
water ie Hottenhui! niet meer waarborgen
biedt legen besmetting dan dat van Schie
dam.
dat hef, integendeel, zeer de vraag is:
of niet de mogelijkheid van dubbele fil
tratie te Schiedam zooals deze daar
hestaai doordien eenig filter aan een
tweede gekoppeld kan worden welke
mogelijkheid te Rotterdam ten eeuemale
woult gemist grooter waarborg levcil
voor goed water, dan Ho enkele filtratie
te Rotterdam:
dat het goed beginsel, waarnaar het
waterwerk te Schiedam werd gebouwd:
nog altijd onveranderd aanwezig is;
dat het vermogen der waterleiding te
Schiedam op dit oogenhtik voldoende moei
worden g"aeht om. in normale omstandig
heden. Delft aan den benoodigden bijstag
van water tc helpen;
eu dat uitbreiding van bel Schiedains"ho
waterwerk tengevolge moet hebben een
voldoend vermogen 0111 Delft in zijn
gansche behoefte aan water te voorzien;
dat: aanemendo: dat het water van
Schiedam en Rotterdam ten aanzien van
zijn hoedanigheid op een lijn te stellen
is, en dat in den prijs van het wafer geen
noeincnswaanlig verschil zal bestaan, waar
Schiedam aanbied! te leveren legen 1.81 it
3.95 ct. per MA en HoR.-rdam aan zijn
grootste iudustrk-ele afnemers -J cl. per
il,3 berekent, het voordeel
dat Schiedam zicli bij levering van water
aan Delft verbindt van Delft electrischen
stroom tc* betrekken den doorslag bij de-
beslissing dient te geven.
Aan Uccren Burgemeester en Wet
houders van Delft.
De Commissie* van beheer van de bedrijven
viu\ gas, eleHricitcit eu van de waterleiding,
heeft de eer uw College ie berichten, dat zij
liet van tiaar plicht hééft geacht, een persoon-
tijk onderzoek in te stelten naar den aard en
den omvang van de waterwerken te Schie
dam en to Rotterdam en naar du wijze waarop
aan beide waterleidingen het wetenschappelijk
oildeizoefc mui het water is geregeld.
Zij kun C daaromtrent hel volgende rappor-
loeren
Op Zaterdag 2 Maart j t. bracht de Commis
sie, vergezeld vim den directeur der water
leiding van Delft, een bezoek aan liet water
werk to Schiedam. Zij werd ontvangen dooi
den hoer v. Westendorp, wethouder van
O. \V., voorzitter der Commissie voor do wa
terleiding en den heer Dr. II. TV. van Riet
schot e n, directeur der waterleiding aldaar.
Aan de winplaats, aan de .Maas, bleek, dat
het. lnndamentwk vermogen van het water
werk beduidend grooter is dan dat van de win
plaats der waterleiding van Delft en Monster;
dat door de oumiddellijk-aangreuzcnde aanwe
zigheid van pt.m. 1-i 11.A. terrein, eigendom
van de gemeente Schiedam, hot vermogen zon
der bezwaar zeer veel kan worden vergroot,
door den door niets belemmerden hij-bouw van
zoovoet filters, bij dc vijf bestaande, als moch-
tcn noodig blijken ca dat wijders de rivier de
Maas, ter plaatse voldoende breedte heeft, om
de gedachte aan vervuiling, gelijkstaande mei
onbruikbaarheid van liet water, buiten te slui
ten.
Ten kantore van de waterleiding heeft de
directeur van het Schicdamsohc waterwerk al
lereerst verklaard:
dat liet gemeentebestuur van Schiedam den
directeur volkomen vrijheid laat - in bet aantal
malen, dat bij hel water bacteriologisch wil
doen onderzoeken.
Regel is eu met dc ter tafel liggende oor
spronkelijke in porten werd dit bevestigd dat
elke week minstens éénmaal, en verder zoo
dikwijls de directeur of liet controtecrend la
boratorium zulks noodig oordeelen het wa
ter wordt onderzocht, Het onderzoek heeft plaats
door Dr. J. 11. v*an T 11 o f f, bacterioloog tc
Rotterdam, en geschiedt met voordacht Za
terdags, omdat op dozen dag, met zijn grootste
etmaal-verbruik, de kans voor afwijkingen liet
grootst is. Dv. van 't II o f f is een volkomen
onafhankelijk man, die er geen enkel belang bij
lioett, tenzij liet verlies van zijn ongerepten
welensehappelijken naam. om de uitkomsten van
zijn onderzoek niet naar waarheid vast te stellen
en te publiceeren.
Met dp grootste zorgvuldigheid waakt Schie
dam legen vervuiling van de rivier, onmiddel
lijk hij de winplaats. Toen er in 19DS sprake
was van hel doen loozen van een riool op 800
M. van du winplaats, is dat voorkomen, omdat
men vreesde, dat zulks van ïnub-oligen invloed
op bet in te nemen water zou kultuen zijn.
Vergelijkende kiemenproeven. genomen op
het Itolterdanisclio en op het Schiedam sehe wa
ter waarvan D r. van Rietschot e n ta
bellen me.t de resultaten tor tafel hoeft. heb
ben onweerlegbaar aangetoond, dat liet water
van Schiedam doorioopend van beter gehalte
is dan dat van Rotterdam. De gemiddelde cij
fers bij maximaal verbruik te Schiedam zijn
beneden het gemiddelde van dageiijksch verbruik
te Rotterdam, zoodal Schiedam niet zeer ma
tige cijfers, tegenover Rotterdam een gunstig
figuur maakt.
Ten aanzien van do dusgenoenide dubbele
filtratie, merkte D-r. van Rietschoten op,
dat noch te Rotterdam, noch le Schiedam,
noch aan eenig ander waterwerk, als regel
dubbele filtratie bestaat, omdat geen waterwerk
onnoodig tweemaal filtreert, Hel waterwerk in
Schiedam is het eenigo in den lande, dat in
staaf, is twee malen te fittrcereu, doordien er
bij tien bouw op is gerekend, dat do cone fitter
in serie moest kunnen worden gekoppeld aan
een tweede. Dubbele filtratie wil zeggen: dal
een. o£ meer reserve-fitters aanwezig zijn, om,
wanneer 'eenig filler, na Vernieuwing onvol
doende werkt, dienst io doen ats veiligheid.
Schiedam is ten dezen iu zeer gunstige con
ditie; het heeft niet alleen voldoende reserven,
maar, zooats bereids biervoren gezegd, bijna
onbegrensd terrein om filters bij te bouwen,
lion vergelijking met Rotterdam doet zien, dat
bet bestaande fit teroppervlak per verbruikte
MA water voor Schiedato bedraagt -1.8 Al.2 en
voor Rotterdam 2.6 MA
Ifel. gebruik van chemicaliën, die de hoeda
nigheid van hel water aantasten, is aan het
waterwerk te Schiedam ten oenonmale uitge
sloten. Dergelijk gebruik zou truuwens tegen
liet belang der gistfabrieatio ingaan: de gistfa
brieken gebruiken allen bet water van do wa
terleiding, en dat moet om deze reden vol
komen vrij zijn van chemische k-siauddeeleii.
Rel gebruik van aluin komt, volgens den
directeur, zoo goed ats niet voor; er zijn tijden
dat hel gebruik totaal wordt nagelaten en er is
geen reden 0111 duurzaam het gebruik van
atuiu a£ tc schaffen.
Voegt men aan dit alles toe tiet feit: dat
Burgemeester en Wethouders van Rotterdam
zicli hij schrijven van 2-1 Dec. 1907 jegens
Schiedam verbonden, geen rioolen voor tae-
catiën ot menagewater te doen bozen op de,
rivier (usscben Wilton's werf en de wiuphuiK
der SHiicdamsche waterleiding, dan is met Hit
alles voldoende aangetoond - iil.lu# Dr. van
Rietschoten dat het Sclm-damscbe wa
terwerk: lo. in staat moet winden geacht,
zoowel uogenblikkelijk ah in du toekomst, in
de beboette van Delft aan water, Ie kunnen vol
doen20. dat van toenemende vervuiling van
bet rivierwater geen sprake is; Do. dat hef.
Scbiedanipehe water zoo goed is van hoeda
nigheid als men van rivierwater slechts ver
wachten kanen -io, dal hof gebruik van che
micaliën is buitengesloten en do wetenschap
pelijke contnMo op bet water systematisch en
met de meeste nauwgezetheid geschiedt.
Op S Maart werd door do Commissie, ook
ttoen vergezeld vau den directeur van de wa
terleiding le Delft, een bezoek gebracht aan de
werken vare du waterleiding te Rollen!,mi.
Zij werd rondgeleid en ingelicht dour den
directeur dier waterleiding, den heer iiuff-
11 a g e 1, benevens door den bacterioloog-contro
leur V a n Del d e 11.
De directeur vestigde allereerst de aandiii'hl
der Commissie op de ligging der winplaats
van liet waterwerk, be-oosten de stad, waar
door (te invloed vim liet uitstroomend vult,
uil de beide tioofdrioolen, nabij liet. Ruk en bel
Maasslalion, kan worden gemeden. Aan den
aanvang van liet inlftalkniinal zuigt een z.g
krooshok, dat geen drijvende voorwerpen bin
nenkomen. Aan het eind van dat inlantknnaa!
bevinden zicli de inlaalsluizen, wier schuiven,
door verstelling de gelegenheid openen, op de
meest gunstige tijden, hel bemoedigde Maaswa
ter in ongeveer 20 minuten, te doen binnen
st room en m de hezhikim>sbar>-ins, waarin liet
water, alvorens door de kanalen voor bezonken
wuler, naar de fillers te worden gevoerd. 12
uren verblijft om tot rust te komen, eu daar
door zooveel doenlijk de medegevoerde stik
en andere onreinheden at te zetten. De beide
bezinkingsbassins hebben elk een opper vlakt
van I RA. en bevatten gewoonlijk 150.000
MA water.
In deze bassins zijn op meerdere plaatsen
inlaten aan den bodem bevestigd. Deze inlaten
kunnen, iu verbant! met den waterstand in de
bassins, met. humu: mondingen liooger o! lager
gesteld winden; cellier is dc stuud van den,
om mogelijk binnenkomend vuil ie weren, om-
manden mond, allijd ongeveer 50 e.M. beneden
bet walerojipervlak, opdat stof en roet. dal
allicht aan de oppervlakte van het water
drijft, als gevolg van hul stoomboolverkeev op
de rivier, niet htm weg naar do kanalen voor
bezonken water zal kunnen vinden.
Hef aldus in de bezonken-waterkanalen ge
voerde water woidl door pompen op de filters
gebracht en vindt vandaar zijn weg naar tien
vcrzamelkelder, waai uit liet door de pompen
naar do stad, ot naar don reimvalerkekler wordt
gevoerd. Rel aantal Idlers bedraagt 25 met een
gezamenlijk oppervlak van rond 111200 MA Ge
middeld zijn 22 filters in gebruikde tl ov eri-
gen worclon afgeschuimd uf van een nieuwe
zandlaag voorzien. Itet water wordt éénmaal
getitü'cerd en daarna systematisch scheikundig
en bacteriologisch onderzocht. Werkl eenig fil
ter niet goed, clan doel men liet water door de
afvoerkanalen ivcgloopen, om het opnieuw te fit
trcereu. ot om hot voor goed le doen weg
vloeien.
De bassins worden geregeld gereinigd van
plantengroei en van slik, dat zich op den bo
dem, als bezinksel van bet water verzamelt.
Ook de bezonken-waterkanalen oudergaan op
gezette tijden deze reiniging, ter verwijdering
van slib en van mogelijk aanwezige organische
stoften on vissclien.
liet chemisch onderzoek van hel water kan
onmiddellijk geschieden; voor de vaststelling
van diet aantal bacteriën worden drie toldngeij
gevorderd.
kiene opmerking, gemaakt door een der le
den der Commissie, dal tiet bedoelde onder
zoek feitetijk te laat komt, want, dat immers:
waaneer bel resultaat van hel onderzoek wordt
vastgesteld, bet water bereids in distributie
is gebracht, werd door den directeur beantwoord
m.et ecne mededeetiug uil (Ie ervaring, welke
leerde: dat eenig filter als liet ware gedurende
enkele dagen van le voren waarscimwl, wan
neer zijn werking onvoldoende zat worden.
tiet water van zoodanig filter kenmerkt zich
dan door oen le lang zuurstofgehalte.
Het. spuien van liet buizennet Wordt slechts
voor enkele doede einden gevorderd en ge
scliicdl om do leidingen te doen vrij blijven
van stilstaand water.
in de laboratoria 'werd der Commissie dc
gelegenheid gegeven kennis le nemen van de
scheikundige-, mikroskopische en bacTeiioloai-
sclio onderzoekingen van hel wafer, zooals deze
dagelijks geschieden door liet eigen wetenschap
pelijk .personeel, onder leiding van den heet
V a tl De 1 d o n.
De resultaten daanini wnnh-ii jaarlijks in
de verslagen van liet waterbedrijf opgenomen
en zijn naar de lieer li uit nag el verze
kerde hoogst bevredigend. In bel ftmleia-
jaar 1909 kon de lloRi-rdamsflie waterleiding
zonder eenigo ïeserve de verzekering geven,
dal haar water onberispelijk goed was en nicl
behoefde te wurjlcii geknokt, alvorens voor ge
bruik tot drinkwater geschikt le zijn.
SchiedamDelft.
In den Rclflschett Gemeenteraad vroeg
en verkreeg tic heer Xeh-mans gisteren
verlof aan hel -eind der zitting ecu vraag
tul Burg. cu NVeLli. De richten betreffende
de publicatie aangaande liet, betrekken van
water nil Schiedam.
Do voorzitter deelt, mede. dal hel zijn
voornemen is, beden over acht dagen dc
watcr-kwestio aan de onto te su-iien.
Dc heer Neb-mans, rechtte tot Burg en
Welh. de vraag, om al wat, op d.; water
voorziening betrekking hoofttijdig I'- pu
bliceeren. opdat voor de gemeente bef vol
lo licht opga over de motieven die Rnrg.
en Weth. leidden tot hun vooisle! van Hi
Januari om vau Schiedam water D- be
trekken.
De voorzitter zou do vraag overbrengen
bij Burg, en Weill, en zei toe. dat zooveel
doenlijk publicatie zou worden gegeven.
Gisteravond is de passage over liet voob
brugjo over dc Nieuwe Haven van 4 tol
5 uur gestremd geweest, doordat liet, na
dat een schip daar was doorgelaten, niet
meer gesloten kon worden.
AGENDA-
Reden cn Volgende avonden. Casino, 8 uur.
Het Vrije ToonoelHcnkic aan de
grenzen. Specialiteiten.
1-1 Maart. Ahiriasehooi, 8 uur. Vergadering
van Directeuren dor Depart. Be
waarscholen.
14 Lokaal Doele, 8Va il Vergadering
Oud-Kadcrbond.
14 Grooie Schouwburg, 8 uur. Mada
me Butterfly.
14 Tivoli Schouwburg, 8 uur. K. V.
liet Ned, Toon. Sara Burgerhart.
15 en 17 Miuirt. Gr. Scliuuwb. 8 u. Itoli.
Tooncelgez. Nieuwe wetten.
16 Groote Schouwburg, 8 uur. Tour-
née Schürmann. Dor Lcibgarriisl.
18 Verkooplokaal, 8 uur. Urunjcvor-
ooniging. Algemecno ledenvergade
ring.
181 Grootö Schouwburg, 8 uur. Do
Woliers.
19 Tai tb. Kerk, Rotterdam. RiiTm-r-
eeniging. Uitvoering van gewijde
muziek.
27 cn 28 Maart. Grooto Schouwburg, 8 u.
Der Roscnkavaiicr. (Onder directie
van v. Gorkich opera dir. Eiber
felcl.)
28 Maart Zuiderkerk. Mij. Toonkunst. Afd.
Rotterdam. Matthiius Passion.
Amundsen
in de zitting van het Xotu w.-egsc.be Stui
ting deed Dinsdag dc afgevaardigde Vil;
liet voorstel om «,-u jaarlijkse lie som van
öOtJO kr. uit te trekken voor een buitenge
woon professoraal, dat aan Amundsen zou
worden opgedragen. Dit voorstel werd in
handen van de begrootiugseoimiiissi" ge
steld.
Do ïnmisler-pivsideul deelde daarop nu
de, dat de ïvgeering van plan is dr/er da
gen bij de Kamer een voorstel in le dienen
tot toekenning van zeker bedrag aan
Amundsen, waardoor der, in staal zal
woiden gesteld zijn lang gekoesterd plan
om door tc. dringen tot. de Noordpool, ten
uitvoer tc brengen.
gons overtreding van art. 25Ibis, slraiweP
boek, tul twee jaar gevangenisstraf.
Uit de voorlezing van liet vonnis bleofc,
ilai li. twee aubunnbieizaken had te lt|)t- -
tefdam. Ilij had een bovenhuis aan de Tob
lensstraat al,laar, sedert eenige jaren in
huur, waar iiij de eerste vijf werkdagen der-
week 's avonds na ludfacht bezoekers
wachtte.
E'')t meinccdign polilieayent,
Het gerechtshof le VGravenhage deed
.heden uitspraak in do zaak van Markus
V., agent van' puliri- Ie Dordrecht, dooi
de Rechtbank aldaar vrijgesproken Ier zake
van meineed-, welken hij gepleegd zou heb
ben ais getuige in een .strafzaak tegen
zijn collega Sijuieu Keikhof, beklaagd van
mishandeling. li-ei Hoi veroordeelde den
bokt. wegens meineed tot acht maanden
gevang-enisslrai'.
De moord te Vxujht.
Gisteren werd voor liet Gerechtshof te
's-liertogenboseli de moord G» Vught be
handeld, waarbij in honger beroep terecht
stond Adriaans v_ Itulli uit Vught, door do
rechtbank te "s-Ilertogeuhosoh den 1-h-a
hui. j.I. veroordeeld tót ecu gevangenisstraf
van 20 jaar wogeui moord gepleegd met
voui beduchten rade op zijn meisje Adriana
v. Roosmalen tc Ynght (op 14 Aug. 1911).
lie e'.scli"luidde levenslange gevangenis-
si ra f.
Beroepen b- Dorkwenl (loez.) ds.
Bruine le S.-balddmren.
Hoornen Onderwijs.
Universiteit te i'treeid. Bevorderd tot.
doctor iu de staatswetenschap op sleliin-
gen de heer A, Borecl, géboren ie Lau
sanne.
Vrije iinivisiloil tc Amsterdam, Doc
toraal ey.anieu in da juridische luciditeit
de beer W» v. Zevenbergen.
De koleunovd.
De directie der Ife'hler.whe gasfabriek zal,
luien el de voorraad Steenkolen toereikend
is voor di ie u vier weken, uil voorzorg
van beden af s'erhls de uactitstraaltanUinras
lali tl untj?,leken, waardoor zij een belangrijke
besparing in hul gasverbruik verkrijgt.
Ook lint hel. in haar voornemen ((er bur
gerij le verzoeken het verbruik van gas
eouigszins le beperken.
Ter navolging!
At
Naar de ..ÏSresktmsehe Courant" verneemt
zal hitmen enkele dagen nok dc- ötoomlmnj-
Alaalsehappij BreskensMakleghem zich ge
noodzaakt zien den dienst in Le krimpen.
De aanvoer van kolen uit de mijnen in
ons land, TT ank rijk en België is gisteren,
naar de „X. R. CL" mededeelt, in de Rot-
tei (lamsche Innen locgenomen. Belang
rijke vooiradeu zijn er u-eds aanwezig.
De firnmj.1. \Y, Kools, de vertegenwoor
diger Ie RiiKerdiirn van de mijn Oranje-Xas-
sau, te Heerlen, luid gisteren in deze haven
de In-schikking over ongeveer 2000 ton
hunker- eu slukkolen ten behoeve van
sloomsciic] en en fabrieken. Deze kolen ko
men per schip van Maastricht of per spoor
uil Heerlen. De kolen, die per spoor komen,
worden bij aankomst dadelijk in lichters ge
tipt.
Van deze bimkerkolen was de prijs aan
de beurs gi-leivn van 30 tot 35 shilling per
Ion.
in den vervolge zullen deze Limburgsclie
kolen le Rol!>*r lam aan de inarld blijven.
De dirodenr van de mijn Oranje Nassau,
de beer V'. W. Ilnorcman, beviieil zich op
bet nogonblik tc Itotteidam.
lie directie van de Carsjensiiooten op
Aalsmeer. Leiden en Boskoop spreekt tegen
hel bericht, dat zij voornemens zou zijn
liet aantal geregelde diension in te krimp-eii
in verband met den koleniioud.
Aanvaring.
Dp do rivier de Maas, nabij liet Park
t>: Rotterdam, zijn giM'-ravond de vracht-
booten ..Ybuudingi-n III" uil Ylmmliugm
en de ..Anna" d -r flessrlieufahriek te Ca-
pello aan den IJsei, komende vau Schie
dam, in aanvaring gewe-st door verkoel*1
begrepen signalen. De „Anna" bekwam een
gat aan stuurhoni-dzij ter hoogte van da
machinekamer. Vijl' opvarenden sprongen
over op de .ATaardingen Hl", een hunner
A. de .lager, sprong mis tui verdronk.
Dc „Anna" stoomde stuurloos, mei volle
kracht door. aan boord bevond zicli nog
(■eu 72-jaiig- aiboidor, De liruyn genaamd,
die inidkeils om hulp ri-p, waarop twee
s leep hou te n. de „Anna" nazetten, doch te
vergeefs, Ilij Kalendri-chf liep de stoom
boot ineI volk; kracht onder een aanleg
steiger iu den wal eu zonk. De Bruyn werd
gered. De „Vbuirdiug-'ii 111" bekwam geen
averij.
Een deskundige
lie ilaagsclie rechtbank veroordeelde he
den E. .1. Ji., alias mevrouw Van Dam, avo-
Oplieltlce gearresteerd.
Door -lo liaagsclu- politie werd heden oen
jongnu'iisvh aangehouden, dal er zijn werk
v.'rii maakte tlnor adverlcnliün. waarin val-
sehclijke betrekkingen werden beloofd, do
daarop ivUrrteeronden (e verlokken lot het
zenden van hot'g.-didling, die hij dan ten
eigen lilde aanwendde.
