missie biMMil was ertoo mede fe werken,
dat lie Invaliditeitswet nog vóór Septem
ber in de commissie gereed zon komen.
In zijn schrijven mui den griffier heell
Schaper niet verheeld, dat hij van don voor
zitter dr. Nolens don indruk kroeg, dat
voor pressie van hoven do vergadering zoo-
veel vervroegd is. Waar 'ivoin mi echter
deze tijd zeer ongelegen komt en de voor-
zit ter zelf niet eens de vergadering kan bij
wonen, gevoelt Schaper onder deze om- j
standigheden geen roeping alles op zijde
te zetten om te trachten 'de vergadering
toch nog hij te wonen.
De Tarlefwet.
Het (bestuur van de S. D. A. F. heeft,
naar „Het Volk" meldt, inzake de Tarief-
wet de volgende resolutie ter indiening op
hot congres aangenomen
Hot congres van de S. D. A. F.:
gezien het ontwei p-Xa,rioi'wot, strekkend
tot verllonging van de invoerrechte» op
allerlei verhriuksailikcleii, halffabrikaten en
zelfs grondstoffen
Van oordeel, dal invoerrechten op arti
kelen van algemeen gebruik, en als belasting
en als Injscbeiming van binnenlamlsehe nij
verheid, do strekking hebben tiet levens-
'•onderinmd duurder te maken;
rial zij als verbruiksbelasting de arbei
dersklasse brandschatten om aldus de be
zittende klasse Je sparen, door hel tegen
houden van verhoogde heffingen van ver
mogen. bikomen en erfenissen;
dat zij als beschermende rechten geen
enkel blijvend voordeel bieden tegenover
de groote en noodzakelijk toenemende na
doelen van de duurdeimaking van het
levensonderhoud en van den zwaarderen be
lastingdruk, feitelijk slechts eenigo groe
pen (ondernemen* verrijken ten koste van
de massa der bevolking;
dat echter hot stelsel van protectie overal
waar hel tot groote ontwikkeling is geko
men, een Her ergste middelen is gebleken
tot uitplundering van het volk;
van oordeel, dat aldus de ervaring van
al In landen heeft geleerd, dat de handels
politiek van dc arbeidersklasse moet zijn
die van het vrije ruilverkeer;
overwegende, dat vooral voor ons land,
dat li oor zijn ligging en zijn verleden is
aangewezen iUp vrijheid van verkeer, elke
stap 'in de ridding van protectie ruw in
grijpt in het bedrijfsleven, de natuurlijke
economische ontwikkeling verstoort, en dus
als schadelijk moet worden veroordeeld;
protesteert togen het ontwcrp-Tariefwel,
dat den economische» druk. op de arbei
ders verzwaart dn in deze tijden vanhooge
prijzen een brutale aanslag is op de ar
beidersklasse en oen brutale bevoordeeling
van miige groepen ondernemers
stelt tegenover de bewering alsof ter be
hartiging- v.an sociale hervorming dit ont
werp noodig zou zijn deze waarheid: dat
het VOO!al 'de voortdurende verzwaring van
militaire lasten is, dio telkens nieuwe
eischen aan de se hat k is l stelt
protesteert tegen de vastkoppeHng van
sociale wetgeving aan dit hoogst schadelijke
wetsontwerp
mept He Nederlajulsclie arbeidersklasse
op tegenover de handelspolitiek van pro
tectie te stellen die van volledig vrij ruil
verkeer
en met alle kracht de totstandkoming van
het Ontwerp-Tarief\vot tegen te gaan.
fle statlonstoevlacht.
Gisteren is in perceel no. 35 aan de
Naaklwijksche straat te 's-Gravenhage ge
opend, „de Stationstoevlucht", uitgaande
van den Vrouwenbond tot. verhooging van
het Zedelijk Bewustzijn (Haagsehe afdee
lt ng).
De presidente, Jorikvr, A, van Hogendorp
sprak een openingswoord, daarbij dank zeg
gende aan he.n die door hunne sdeunver-
leening liet. hebben mogelijk gemaakt bet
Te Huis lof stand te brengen. Het is een
geriefelijk en practised ingericht bovenhuis
dat plaats heeft voor reizende meisje» of
vrouwen, die tijdelijk een onderkomen zoe
ken lol zo een voor haar gewenachte en
geschikte bel rekking hebben gevonden.
Ds. Sohullrf wenschfe het 'bestuur en de
directrice niel alleen succes maar vóór
alles zegen op het werk toe.
Yoor de zuigelingen-kliniek.
Naar men verneemt, zal de opbrengst
van de op '29 en 30 Maart 1.1. in „Pulchti
Studio" ge-houden fancy-fair, ten bate van
de Zuigelingeukliniek aan de ltegentessa-
huui te 's-Hage, hoewel nog niet definitief
vast te stellen, ongeveer f 9000 bedragen.
Dlr, bel., ïruoerr. en ace.
Bij den dienst der directe belastingen,
enz., is:
.Met ingang van l April de tijdelijke rijks
klerk J. C. II. E. Alaréo ten kantore Zut-
phen, definitief als zoodanig benoemd en
verplaatst naar het kantoor Zaandam.
üc rijksklerk 3e kl. H. J. Bakker, werk
zaam aan hel 6e kantoor IJ. B. te Amster
dam, aangewezen voor de tijdelijke waar
noming van het ontvangkantoor Ter-schel
ling, met bepaling dal luj het beheer van
dat kantoor den SOsten dezer nlt kantoor
tijd zal aanvaarden.
De surnumerair A. Icke aangewezen voor
de. tijd. waarneming van hel kantoor Omle
J'okelu (overneming beheer 30 April na
kantoortijd).
He met ingang van t April benoemde
rijksklork G. J. Meijer zal., in plaats van
.apn de inspectie D. B. 4e afd. te Rotter
dam) 'tijdelijk ter inspectie D. B. enz,- te
Enschede worden Werkzaam 'gesteld.
Met ingang van 20 April wendt dc surnu
merair \V. II. Hooft uit de directie Zwolle
tijd. werkzaam gesteld aan de inspectie
!J. B. te afd. te Rotterdam.
De rijksklerk 3e klasse J. N. Westerbeek,
lijd ton kantore 's'-Gravenhagc D. B.' 3e kr.,
zal met ingang van 1 April definitief aldaar
worden werkzaam gestold.
Verplaatst: Ingang 22 dezer: de kom.
3o kl. Al, J, Voorthuis, van Princenhago
(t.) naar Amstenrade (t.)P. Ruinard, van
Princenhago (t.) naar Si Hard (t.).
Ingang 1 April: de kom, 2o kl. F. Prone,
van Oklcnzaal (g. en 1.) naar üldenzaal
(vis.); de kom. 3o kl. S. Piek, van Olden-
zaal (vis.) naar Coovordcu (sl.)J. Berg
man, van Wczcpe (t.) naar Barger-Ooster-
veen; P. Kienks, van Butlei naar Ter Haar.
Ingang 16 April, de rijkski. 3e kl. R. S.
van Zanten, van i. Enschedé (t.) naar k.
Enschede
Ingang 1 Mei: tie kom. 2e kl. W. Eikel
boom, van Dolden naar Coevorden (t.)F.
II. van Lintei, van Coevorden (t.) naar
Dalen; A. ten Brink, van Enschede (g. en
1.) naar Enschede (v.); G. Nijonhnis, van
Almelo naar Enschede (g. en 1.), .1. J. Pot
hof, van Uellendoorn muu" Abndo; P. J. de
Hie, van Yalkensw.um! naar Gennep (g. en
1.); P. .1. van Locuwe, van Wessem naar
Echt: .1. Vieregge, van Kerkende naar Ilu-
del (sl,); 11. P. van der Giessen, van Bu-
del naar NedmveerlF. ,1. vim Hooft', van
Nederweerl, naar Vcnlo (st.); B. Posthu
mus, van Yaaji naar Heer; Y. Jelsma, van
Kerkrade naar Maastricht; (w.); It. Wil
le nis, van (Jlteisum naar .Maastricht fv.);
S. Visser, van Bergen naar Vaals; J. Bos
winkel, van Maastricht (v.) naar Bergen;
G. S. van Berlo, van Maastricht (v.) naar
Ataastiieht h.); 11. Kikstra, van Maas
tricht (v.) naar Aiaastricht (h.); (Ie kom.
3è kl. G. H. Duif, van jlarger-Oostervecn
naar Uellendoorn; T, Groeneveld, van
Schinveki naar Amstenrade;- Th. de lloo,
van Vcnlo (v.) naar Ottersum; J. Borgman,
van Neeritter naar Vcnlo; Al. 3. Sijmons,
van Kerkrade naar Schinveld; H. de Jong,
van ITeer naar Kerkrade; .1. Hagenaar, van
I.ocht naar Kerkrade; J. L. van Houdt,
van Venlp (st.) naar Vaals; M. Yriend,
van Roosteren naar Locht; J. J. Ooms,
van Bocholtz naar Kerkrade; J. F. J. Hen
driks, van Vaals naar RoosterenIJ. Ha-
nenburg, van Blittorswijk naar Bocholtz-,
II. van don Berg, van Amstenrade (t.) naar
Blittorswijk; At. Lups, van .Middelaar naar
Simpelveld; fi. Kok, van Gennep (g. en 1.)
naar Middelaar; J. TIeesbeen, van Simpel
veld naar WessemG. Hoving, van Echt
naar Valkcnswaai-d.
Bevorderd: ingang 1 April: I). van Wol-
leren van rijkski. 2o kl. tot rijkskl. Ie kl.
ten kantore Gouda.
J.Audries, van rijkskl. 2e kl. tot rijkskl.
Ie kl. ten kantore Nijmegen (U. R.).
Benoemd: ingang 1 April: G. AV. C. v.
Goikum, tot rijkskl. 3e kl. ten kantore De
venter (tijd.) thans .particulier klerk ten
kantore Barnovetd.
(Wkld. r. d. Adm. d. dri. bel.)
Financieel nieuws.
De minister van financiën maakt bekend
a. dat op 30 Maart bij de betaalmeesters
in kas was. f. f 2,432,596.32
b. dat op denzelfden dag
door de Neder!. Bank, inge
volge art. 11 bis van haar
octrooi, aan 's lands kas een
voorschot was verstrekt ten
bedrage vanf 9,282,934.27
c. dat op den genoemden
datum geen schatkist
papier in omloop was.
(sStct.")
VL AAR DINGEN, 2 April. Do heer P. D.
de Vries, voorheen koopman alhier, welke
ongeveer 2 jaren in de gevangenis heeft
doorgebracht, en eerst kor! geleden ont
slagen is, zal Zaterdag C April a.s.. in
de zeal „Excelsior" als spreker optreden
mei hel onderwerp„22 maanden onschul
dig in do gevangenis. erin ongehoord po
litie en justitiesehandaal."
Doel hiervan is. dat de Vries langs de
zen weg wil trachten zich tc doen ,rc-
habiliteemi door dc rechtbank van liet
publiek.
VI.VARDINGEN, 2 April. In de «ister-
teravoml gehouden vergadering van den
gemeenteraad word aan den heei J. Fabei
op zijn verzoek mot ingang van l Juli a.s.
ceivol ontslag veileend als hoofd van
schoot 11.
Voor kennisgeving werd aangenomen oen
verzoek van het bestuur van den AI». Ned.
Wiehij dershond om aan de openbare ge
bouwen en scholen borden te bevestigen
met deu plaatsnaam der gemeente, ver
mits men dit voor deze gemeente niet noo
dig achtte.
Modegedeeld weid dat voor 1912 oen
rijkssubsidie, groot f 1600 tea behoeve der
Burger-Avondschool was verleend.
.Van de hoeren W. C. van Dusselriorp,
A.'G. Alulié, P. van Gcddcren, I. S. Figeé,
A, Dorsman on H. do Bruijn was bericht
ingekomen dat zij ontslag nemen als leden
dor plaatselijke schoolcommissie.
De vijf laatstgenoemde heoren zeggen in
hun schrijven dat het hun te ver zou voe
ren pilo redenen op te geven, die hen tot
deze ontslagname bobben genoopt.
In bet kort vermeld komen zij hieiop
neer. dat, door de weinige waardeering,
die de commissie mocht ondervinden en
de giyinge samenwerking met het Dag.
Bestuur, bet lidmaatschap tot vele teleur
stellingen beeft aanleiding gegeven. Zij
hehiieu, gedrongen door gevoel van eigen-
waaide. gemeend deze commissie le moe
ten verlaten.
Over deze mededeeiing" werd verder
(geen discussie gevoerd, omdat, naar aan
leiding hiervan in de volgende vergadering
een voorstel van B. en \V. is te wachten,
en men 'dari allicht in herhalingen zou tre
den.
Vervolgens 'werden eenige voorsteden
van B. en W. tot ui tg it te van gemeente
grond in erfpacht .aangenomen, zoomede
een voorstel tot aankoop van panden in het
Achterom. Hierna stuiting.
OVERSCIIIE, 1 April. De gemeenteraad
zal in openbare vergadering bijeenkomen
op Woensdag 3 April a.sdes avonds ten
7 uur. i i f
STADSNIEUWS.
Zooafs hekend is, mag geenTiuwelijk ker-
kelijk gesloten woiden wanneer "de gees
telijke of de predikant niet in het bezit
is van een verklaring van of namens bet
gemeentebestuur, dat het burgerlijk huwelijk
reeds is gesloten. Die verklaring werd vroe
ger steeds gestold op gezegeld papier, maar
later heeft men gemeend, dal. dit, zegel
overbodig was, indien de verklaring werd
geschreven in briefvorm.
Verschillende groote gemeente» hebben
doze nieuwe methode toegepast totdat daar
op .vóór eenigen tijd in het. openhaar aan-
meiking rverd gemaakt.
Tot die gtMneeiiten behoort ook Schiedam,.
Thans is tegen den ambtenaar van den
Burgerlijken Stand te Rotterdam, waar die
methode eveneens in toepassing is, proces
verbaal opgemaakt. De zaak zal bij1 ver-
oordccling lot in hoogste instantie worden
doorgezet, opdat definitief zal zijn beslist
of die verklaringen gezegeld moeten zijn
oE dat ze "in briefvorm ongezegeld kunnen
worden afgegeven.
.Mot ingang van 1 April is tot bode-con-
ciorge aan het Stadhuis alhier, benoemd
do heer W. Overwoei, thans adjunct-bode.
Burgeravondschool.
Gisteren was het do eerste avond van de
jnartijksche tentoonstelling der teekeniugen
van de burgeravondschool. We hebben ze
weer gezien, do vruchten van een' winter-
avondarbeid met tookenstift en trekpen, in
lange rijen geordend langs de wanden van
een vijftal lokalen der Ambachtsschool.
Veel was er weer te zien in de afdecling
der machinisten en bankwerkers, waar de
feekeningen, langzamerhand overgaande
van het eenvoudige plaatwerk tot machines
en motoren, benevens al hun onderdeeien,
ecu vrij voltodig overzicht gaven van de
geleidelijke ontwikkeling der leerlingen in
deze ongetwijfeld sterkste afdeeling. Die
zelfde ontwikkeling, maar hier van hout
verbinding via kappen en trappen tot hui
zen, viel ook in de timmerlieden-metselaars-
af dee ling waar te nemen.
Veter aandacht trokken voorts de teeke-
ningen van een oud-leerling dor ambachts
school, die schilder-decorateur zijnde, zich
onder leiding van den directeur der avond
school nog vorder in zijn vak tracht fo be
kwamen. De decoratiestukken zijn door den
leerling zelf ontworpen. In 't hijzonder dat
met het vogolmotief, maar meer nog, dunkt
ons, die met de bloemen, vertonnen in com
positie en kleurenharmouie een geheel, dat
aangenaam aandoet.
Ook de afdeelingen voor het handteeke-
nen en bet projectieteckenen mogen ge
zien worden en leveren met al het andere
te zamen het bewijs, welk een nul de bur
geravondschool kan hebben voor den aan
komenden handwerksman, die hier 's avonds
na afloop van zijn practised werk, de noo-
digo theorie kan opdoen, als nocdzakelijken
grondslag voor een degelijke bekwaming in
zijn vak.
Dezer dagen is bier opgericht een Vrij
zinnige Studie- en Propagandaclub, aanvan
kelijk met een 22-tal léden. Het doel dei-
club is, de politieke ontwikkeling der Schic-
dnmsche bevolking in vrijzinnige oa voor
uitstrevende richting 1e bevorderen. Voor-
zitter is de heer J. AI. Hillenius.
Gisteren werd de eerste debatteers vond
gehouden, waarin de heer jhr. dc, N. van
Suchtelen inleidde het onderwerp: „Vrij
handel en Protectie".
Blijkens vorenstaande kennisgeving zal
de nieuwe school F aan den Singel mor
genmiddag tiisschen 4 en 5 uur voor be
langstellenden ter bezichtiging zijn open
gesteld.
Gistermiddag werd in de Getril Ver-
boomstraat een vrouw omver geloop©»,
tengevolge waarvan zij een barer beencn
zoodanig bezeerde, dat zij door de po
litic op een wagen naar huis gebracht,
moest worden.
Volksonderwijs,
Gisteravond heeft in Alusis de aangekon
digde openbare vergadering ptaats gehad
van de afd. Schiedam van Volksonderwijs,
ilie echter niet zooveel belangstellenden
had getrokken als de behandeling van Let
onderwerp verdiende.
De heer de \\r,it, voorzitter der afd.
leidde/, den spreker in, waarna-de heer Kl.
de Vries van Amsterdam, algen»en score
taris van de vereeniging Volksonderwijs,
overging tot de behandeling van zijn on
derwerp: De openbare school, de school
voor onze kinderen.
Spe, ving aan mei er r»p te u ijzen dat
wij leven iu een tijd van wrijving Hor
deuklieolden op tdk gebied en ook op bet
gebied van het volksonderwijs, maar al
bestaan er op dit gebied velerlei meerlin
gen, al ton, daarvan is spr. we.l overtuigd,
zijn hierin één, dat zij beoogen de behar
tiging dei' belangen van de kinderen, voor
wie allen een hetero en mooiere toekomst
wenschen, dan het heden voor ons is.
En wanneer spr. nu gaat bespreken „de
school voor onze kinderen", dan wil hij
daarbij geven zijn vleesch-geworden over
tuiging, gevormd en gerijpt door nadenken
en ervaring, gezocht, door de liefde voor
het kind, wiens belang daarbij het eenige
dool is. En spr. herhaalt: daarin zijn alle
partijen zeker één.
Spr. stolt voorop dat het onderwijs moet
zijn binnen den kring dm* bevatting van
het kind; aan het kind moet niet gegeven
worden een uitspraak waar hij niet, tot
oordeelen in staat is, geen vorm moet ge
geven worden vóór het wezen.
Spr. leest voor een der beloften, dio
de ouders bij den doop hunner kinderen
afleggen, waarin den ouders wordt opge
dragen om de kinderen op te leiden in de
Christelijke leer wanneer zij tot hun
verstand z-ijn giekomjen. Daaruit
blijkt, dat eerst aan het kind de verstan
delijke ontwikkeling moet worden gegeven,
alvorens te onderwijzen de Christelijke
leerstellingen.
En dat is ook juist het karakter van hot
openbaar onderwijsde kinderen verstan
delijk ontwikkelen en hen voorbereiden
tot alle christelijke deugden. En het is in
strijd met het wezen en de praktijk dor
openbare school, wanneer wordt beweerd,
zooals geschiedt, dat de kinderen daar
inzuigen een adem van ongeloof.
Daar wordt aan hot. kind geleerd de ver
draagzaamheid, omdat daar overeen
komstig den eisoh der wet, alles wordt na
gelaten wat anderen in hun overtuiging kan
kwetsen. Het is een plicht te eerbiedigen de
meening van anderen, en spr. erkent het
recht der oudere om voor hun kinderen die
scholen te kiezen, die zij voor hun kind de
meest gewensc'hte achten.
En in den strijd der meeningen moei
irieh geen speciale gevallen als een wapen
tegen een gelande instelling trachten uit te
spelen, geen uitzonderingen geen genera-
li see ren.
Zeker, de openb. school is nog niet wat
zij moet wezen en de openbare onderwijzers
onthouden haar gelukkig de criiiek niet;
maar zij doen 'dat uit liefde voor do open
bare school, zooals dc vader zijn kind uit
liefde voor dat kind kastijdt.
Het sectarisch onderwijs brengt scheiding,
het benadeelt de harmonische ontwikkeling
van het kind, het belemmert het kind te
geven dio geleidelijke .ontwikkeling die het
in staat stelt tot objectief oordeelen, het
eenige middel om jte komen tot rechtvaardig
oordeefen, om Tb worden con werkelijk Chris
telijk mensch.
Terecht heeft Thorbecke gezegd, dut de
openbare school is ide onderbouw voor alle
beleiders der leer van Christus.
De heer Gosling a, wethouder van on
derwijs, wraakt het beroep van den inleider
op 'de 3e vraag der doopbelofte bij de lier-
vormde en Gereformeerde Gemeente. Daarin
staat wel „als zij tof hun vorstand gekomen
zullen zijn", maar 'daaronder wordt niet
verstaan „waarneer zij volwassenen "zullen
zijn", of „wanneer zij de school verlaten
zullen hebben". Het doopformulier dateert
reeds van de 16e en 17e eeuw*, >en in die
tijden werden op de school de leer steil-
gen onderwezen en was 't onderwijs in den
catechismus zelfs verplicht. Ook op histo
rische gronden moet dus het beroep ge
wraakt worden.
Spr. wijst er -voorts op, dat de 'bijbel zegt
dat aan de kinderen de godsdienst moest
worden onderwezen, en "Panlus deelt mede,
dat hij van zijn modder de leef der god
zaligheid had geleerd. Tegenover de aan
halingen uit de Bergrede door den inleider,
stelt spr. de woorden, van Jezus: Laat de
kinderkens tot Mij komen, en verhindert
hen niet. i
Do inleider moge propaganda maken voor
zijn 'meening, maar hij moet anderen vrij
laten oin het woord van God aan hun kin
deren te doen onderwijzen.
De Inl. heeft de openbare school genoemd
„dc school van heel hel Volk", m,aar, vraagt
spr., hoe verklaart gij dat de gevangenissen
zoo vol zijn, dat bandeloosheid en tuchte
loosheid zoo toenemen. Dal moot toch tot
nadenken leiden.
Spr. acht hot gélukkig 'dat van rechts
meer belangstelling groeit voor het open
baar onderwijs. Van die zjjde gaat men
'da'ardoor heter denken over dat onderwijs,
maar de wijsgeerigc grondslag daarvan
acht sur. zeer bedenkelijk en dit gaat hem
zeer aan het hart.
De heer 'v. An del, loeraar 11.11. S.,
heeft weinig nieuwe argumenten gehoord.
Hij zou den inleider willen vragen: Welke
rekent gij 'den leeftijd waarop hel leor.dol-
lig onderwijs aan de kinderen mooi aan
vangen.
Door den lui. is een stuk uit do „Fakkel"
voorgelezen, als antwoord op een vraag hoe
hel taalonderwijs in christelijke» geest
moet, worden onderwezen, mam* spr. ver
zet zich tegen het maken van een indruk
als zou iels van den inhoud daarvan op de
bizondere scholen onder de oogen der kin
deren komen.
De beschouwingen van dr. Gunning, doo
den Inl. vermeld, schakelt hij uit, omdat
<)iens meening is die van een éénling in de
partij, l i i i
Ihinr den fnl. is vimils gezegd, dal in
de openbare school 'verdraagzaamheid
wmdl geleerd, omdat daar geen enkele
(godsdienst beleedigd wordt. Maar spi.
vraagt, welke godsdienst dan in de bizon
dere school wordt beleedigd. In den tijd
dat alleen de godsdienstige school bestond,
kwamen de refuge's naar hier en tie tijd
dat de openbare school uitsluitend werd toe
gelaten, was de lijd van de vervolgingen.
Spr. beveelt aan Laten we 'de ouders
vrij laten in de keuze van onderwijs, Laleu
we 'den toestand aanvaarden, die er is;
en laat de Overheid alle schoten over één
kam scheren en idle op gelijke wijze steu
nen. Dan eerst, zullen de ouders vrij zijn in
do keuze van het onderwijs. Nu wordt
dat recht dor christelijke ouders ontkend.
De heer K1, de V rr e s zegt dat hij
reeds in den aanvang heeft verklaard, dat
elke ouder onbevooroordeeld heelt te oor
deelen, op welke schoolbanken hij zijn
kind wil plaatsen. Hij heeft daarmede er
kend 'het recht der ouders in de keuze van
hef. onderwijs. De heer v. Andel beeft dus
niet goed geluisterd en zal zijn woorden
dienaangaande dus hebben terug te nemen.
Volksonderwijs heeft zich vroeger nooit
verzet tegen het verleenen van subsidie
aan bizondere scholen. De vereeniging heeft
altijd gezegd: liever goed bijzonder dan
slecht 'bijzonder onderwijs. Eerst in 1905,
toen hot openbaar onderwijs door de sub
sidieregeling in gevaar kwam, heeft zij
zich (daartegen verzet en dat doet zij
nu weer op denzelfden grond.
Spr. wijst op "de verschillende ook on
geoorloofde middelen, om de openbare
scholen leeg te pompen, ton bate der bij
zondere scholen, welke de heer v. Andel
ook wel zal afkeuren, maar die toch wor
den toegepast. D.aarom zegt spr.laten we
er naar streven uit dit moeras te komen.
Dr. Gunning is eon eenling, zegt de heer
v. Andel. Maar hij is toch eon eerlijk en op
recht man, 'die als schoolopziener le Am
sterdam de 'scholen kent en die tot oordee
len bevoesd is.
Spr. heelt den principieelen grondslag
van het openhaar onderwijs uiteengezet en
daartegen is geen woord geopponeerd. En
waarom is hel noodig dat elke kerk zijn
eigen school heeft? Dat bewijst toch, dat
we hebben gekregen sectarische scholen,-
die onvermijdelijk scheiding veroorzaken in
hot, volk.
Aan den heer Goslinga, die 'de toenemen
de criminaliteit aan de openbare school wil
ten laste leggen, merkt spr. op, dat deze
school meer tot beperking daarvan bij
draagt, omdat zij eiseht verdraagzaamheid,
terwijl de kerkelijke» de scheiding in do
hand wérkt De bandeloosheid en tuchte
loosheid, als gevolg van het Christelijk on
derwijs, is erkend en gemotiveerd door
den heer Fijnvandraat, naar aanleiding van
een klacht van burgemeester Mackay.
Voorts wijst spr. op de kwestie tusschen
do heoren de Savornin Lobman en Kuy-
pcr, welke laats ten wel beschuldigingen
tegen den eersten in do „Standaard" 'plaats
te maar de toelichting en ontkenning vau
dozen geen plaats in dat blad inruimde.
Dit bewijst dat zelfs bij zulke voorman
nen het begrip van eerlijkheid en oprecht
heid achteruit gaat.
Het artikel van dc Fakkol heeft spr,
gereleveerd om te laten zien dat en eigen
lijk toch geen sprake kan zijn voor christe
lijk taalondenvijs, on met andere aanhan-
Hngen deed hij het zelfde ten opzichte
van het christelijk rekenen en bot christe
lijk geschiedenis onderwijs. En op grond
daarvan vraagt hijals bij dat alles geen
verschil kan zijn met hot onderwijs op de
openbare school, waarom is djan schei
ding noodig; waarom de volksschool ge
maakt tol een twistappel?
Ter kenschetsing vau d,en geest die in
de openbare en die in de bijzondere scho
len liet onderwijs vervult, leest spr. ver
schillende stukjes voor, waaruit blijkt, dat
het ondlerwijs van de openbare scbool ver
stand en gemoed ontwikkelt zonder cri-
tiek op eenige partij, terwijl juist het te
gendeel kan gezegd worden van de andere
scholen.
In het belang der eenheid van ons volk
zou spr. het gewensclrt achten, één
school voor gaasch het volk en ingericht
naar de grondslagen waarop de openbare,
school rust.
De heer v. Al ours merkt op dat do
heer v. Andel aan een openbare inrich
ting onderwijs geeft naar den geest dio
in de openbare school heerscht en moet
heeischen. Voorts deelt hij mede dal aan
de inrichting waar hijzelf werkzaam is,
leerlingen van alle godsdiensten naast el
kaar zitten en op bepaalde uren godsdienst
onderwijs ontvangen in een danrvoo-r ge
heel ingerichte zaal.
Do heer v, A n d o 1 protesteert er tegen
dat dcInleider in zijn repliek op vele
punten is gegaan builen het debat. Voorts
handhaaft hij zijn standpunt, dat liij nog
op enkele punten nader toelicht, waarna
do voorzitter niet een woont van dank
aan den inleider en vnn opwekking tot
aansluiting nan de aanwezigen, de vergade
ring sloot.
Gisteravond meldde zich een 16-jarige
glasblazer op hol politie-bureau aan om
nachtverblijf. Gedurende zijn werkzaamhe
den in do glasfabriek der firma Janssen
had hij een brandwond aan don rechteraim
bekomen, waardoor hij niet moor kon wer
ken. llij werd door de portier voorloopig
verbonden en toen naar huis gezonden,
maar op het reeds vergevorderde uur duif-
de hij niet meer den dijk uit te loopen
- - 11n •imr
