65"* laargang.
No. 13885
aterdag 6 April 1912
Tweede Blad.
1)0 dag eener vrouw op de
Zuidzee-eiianden.
Kennisgeving.
KENNISGEVING.
Deze courant verschijnt d a g e l ij k s, n et uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Y laar dingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en V 1 a a r d i n g e n 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan liet Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No, 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Croote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan hot Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kloino advertentiën opgenomen tol den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt hij deze ter kennis van de inge
zetenen
Dat hel kohier van de Personeele Be
lasting no. 3 dezer gemeente, over IcL
dienstjaar 1912, door den heer directeur
der directe belastingen te Rotterdam, op
don -Dien April 1912 executoir verklaard.
<}p heden mui den ontvanger dei' directe
belastingen alhier, ter invordering is over
gemaakt.
Voorts wordt hij deze herinnen!, dat een
ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
hij de wet bepaalden voel te voldoen,
alsmede dat heden de termijn van zes
weken ingaat, "binnen welke bezwaarschrif
ten legen een aanslag, op genoemd kohier
voorkomende, belmoren te worden inge
diend.
En is hiervan afkondiging geschied,
waar het hehooit. den 6en April 1912.
De Burgemeester voornoemd,
M L. HONNERLAGE GRETE,
SCHOUW.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
(lozien art. 5 der verosden.lng regelende
den waterstaatkundigen toestand van de
laiiideiijen en erven, liggende lil de gemeen
te Schiedam, tusschen den Rottend ani
se hen dijd, den polder Oud-.ïïathenesse en
de bebouwde kom der gemeente Schiedam:
Brengen t'-r kennis van de eigenaars van
de landerijen en erven, a.ls in hoofd dezer
bedoeld, dut op Woensdag den 2-isten
April 1912, des voonuiddngs |M negen
me., een S c h o ii w zal gedreven woiden
er de sloowi om hun huid of erf. met
do kunstwerken daarin.
Woi-dk'iide bij dez.e ieder, dien zulks
ïmirht aangaan, gewaarschuwd te zoig.-n
dal aan de voorschriften alsdan hrhooijijk
voldaan z.ij.
Schiedam. den 6 ten April 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Ai. L. BONNEHLAGK GRETE
Be Secretaris,
V. SICKF.NGA.
Hofbericht.
De Koningin ontving heden 'ten minis
ter van koloniën in conferentie.
Pui pei gloed, 's hemels weerschijn, ftlst
op het zoute, zwiu'e water der Zuid/e,
vóóid.it de |te| van den jongen dag uil
haai op-tijgt. Stilte overal rondom. Schift
onlioorliaar niUcheii de lange pluiuieii dei
rncospaltuen in den zaehlen unugenwin.l
Xog zwijgen «lelisift en dier. Als hetbonli
kleurenspel uitgedoofd is en bijna plotseling
liet seliilteiencle lielil van den liopisidiei
zmn. ulag invalt, bewegen z.ich donker
schaduwen onder de reusachtige palmen
liet zoo straks nog eenzame strand woi.l
levendig door donkergekleurde men-alien
mannen en vrouwen, die laclien, irluee§
w ti, kakeicn, in liet fijne gekorrelde sggio
zich uitstrekken en de hruin-z.warie huid
door de zon laten beschijnen. Hiermee he
glnl led dagwerk op de zonnige Zuidzee
eilanden den Archipel der Aleliuic.-ii'is.
i)o heeren der schepping zien hun dagen
voorbij vliegen in zalig niets-doen. Zij
stukken hun leden uit, zoolang het hun
lust. Jacht, vischvnngsl, feestelijke dansen
en slemppartijen z.iju, sedert de krijgstoch
ten tot de verboden vruchten belmoren, (lc
eenige zaken waaraan z.ij van lijd tot lijd
hun krachten wijden. Alle zongen des le
vens rusten op de Imiin-zwarto vrouw.
Als de zon lioogor stijgt, begint voor haar
Tan liet bof.
H, Al. ri. Koningin heeft gistel-voormid
dag in de (.Iroote Kerk te 's-Gravenhage
deelgenomen aan het 11. Avondmaal, waar
bij ds. Molenaar voorganger was.
Il,tAL de Koningin-Moeder liet van Hare
belangstelling in het weik der Veieeni-
ging ,,'s-Gravenliaagsche EladsgezondheicU-
kolonie" blijken door aan die veieeniging
een gift van t' 40 te schenken.
H. Al. de Koning,in-.Moeder woonde Hoede
Vrijdag in de Kloosterkerk de voorberei-
rlings-godsdjonst.oeif.eiiing tot het heilig
avondmaal bij onder gehoor van ds. van
Hheel Hildemeester.
De Koningin naar Parijs.
Kaar w;> vernomen, wordt te Parijs ver
wacht, dat het tegenbezoek, dat II. Al
de Koningin aan President Fallières zal
vallen tusschen 1 en 3 Juni a.s., gedu
rende welke dagen If. Al. in de Fransche
hoofdstad zal verblijven.
Raas! van State.
Openbare vergadering van den Raad van
State, afdeeling voor de geschillen van
bestuur, np Woensdag 10 dezer des voor
middags te 11 uur. („Sfct.")
De Bakkerswet.
Bet „Handelsblad" verneemt, dat er een
niet zoo geringe kans is, dat de Tweede
Kamer vóói het einde van dit zittingsjaar
toch nog een besluit, althans een princi
pieel» beslissing, neemt in zake de Bak
kerswet. Dat zou dan wezen een beslis
sing over hel amondernent-Snoeck Henke-
nians.
Plan 1913.
Gisteren vergaderde ten Raadliuize te
Delft, onder voorzitterschap van den Bur
gemeester, het plaatselijk comité van liet
Plan 1913.
Besloten weid pogingen in liet werk le
stellen tot het bijeenbrengen van een waar
borgfonds, groot f40,000, tot liet honden
van een tentoonstelling van Delltsche sf
schiedenis en oudheden, oud-Deil'tsch aarde
werk en moderne kunstnijverheid. Als Jo
kaliteilen voor deze eventueel te houden
tentoonstelling werden I aangewezen be
schikbare ruimten in het museum „HuB
Lambert van Meerten" en in het „Prin
senhof".
liet bijeenbrengen van het waarborgfond-!
werd opgedragen aan de commissie van
uirioeiing, bestanndo uit de heeren J. van
Aggeten, fl. P. Bok, S. van der Heide en
T. P. .1, Hoppe, welke in een op 3 Atei a.s
te houden vergadering van het comité ver
slag zal doen van het resultaat harer po
gingen.
Tot hd van het comité is nog toegetre
den de heer II. AY. Afau.ser,
De Plateelbakkerij ,,De Porseleyiu» Fles",
de fabriek van gebrand glas van .fan Sohou-
de weiktijd. Eerst bereidt, zij op het hout
vuur vóór de hut het eenvoudige ontbijt,
/.ij h-gl de eocosnoten gereed om uit te
drinken. Zij roostert, de bananen, kookt
somtijd- oen wonderlijk gerecht van allerlei
eetbare wortels en kruiden in een aardige
kookpan van aardewerk, door de inwoners
van Belt-heli (een klein eiland aan de
nnordku-t van Nicuw-Guinea) vervaardigd.
Schoongemaakt wordt de pan wel nooit:
een dikke laag slijm bedekt de binnenzijde,
maar wat vtaagt de Zuidzeo-eihmder naai
EumpetAche ieinheidsbegrippeu
Sn liet ontbijt hangt de vrouw zich haar
kunstig uit kokosdraden gevlochten en met
eaivkoraleu, d. w. z. de half dooigesne-
dou vmelitenpitten van de cnix lacryma
-een glassoort) gobonlmuden zak op den
rug, legt er tiaar jongste kind iti en gaat
uil n-iiij- het veld.
Daar dooiwoelt zij in de gloeiende hitte
van den dag met een wonderlijke houten
vork cl aarde en tracht de wijdvertakte
wentelen en hoi hntduokkig woekerend on
kruid li- verwijderen. /ij plant, verzorgt,
en oogst zonder hulp van den man en moet
tenslotte, behalve haar kind, nog de rijpe
vruchten naar lui is slepen.
Zelden komt gedurende den arbeid een
bete over haar lippen, .Meestal heeft ze
slechts haar aarden watejfjeseh bij z.ich,
waaruit zij van tijd lot lijd een slok neemt.
Do kleine zwarte wereldburger ligt inlus-
soJien ergens in "de schaduw van een hoo-
gen boom, schreeuwt (>f speelt, totdat t'
ten en de tinna Braai hebben. Har wij
vernemen, besloten afzmideilijk tentoon
stellingen te linialen.
Vredespaleis.
Naar aanleiding van het, in ons blad
van Woensdag opgenomen beticht, omtrent
door de. regeert ngen van verschillende lan
den aan de Ftunegliistieliting voor bet
Vredespaleis gedane schenkingen en van
een daarop gevolgd ingezonden stukje van
Donderdag, waarin de/4» zijn tobuir-del-
ling uitspreekt over het feil, dat onze ko
loniën niet in de/.e opgave voorkomen,
wordt van geachte zijde de opmerking
gemaakt, dat uit Ousl-lndiü wel dege
lijk een bijdrage is ontvangen, en wel in
den vorm van een hoeveelheid djati-hout
voor biiinenbotiinmeiiug.
TakYereenlglagsbestuurder-Kamerlid.
Alet 13 tegen *11 stemmen is in den
Bondsraad van den A. N. I). B. besloten,
op voorstel van dee lieer Reusing, op de
jaarvergadering van lint Net}. Verbond van
Yakvereeirigingcii voor te Stiften, aan go-
salarieerde bentiuu deren 1 va kvere om
gingen te verbieden ce.n candidaluur voor
de Tweede Kamer te aam umleii. Het voor
stel was ondersteund door den lieer Henri
Polak, die betoogde dal in 011s land de'
stand van zaken zóu is, dat zij die zich
wijden aan de vak!mweging, zich voor
de politiek niet geven kunnen.
De heer S. R. do Aliraudc, hd van den
Amsterdamschen raad, bestreed het voor
stel en zeidn het Ie betreuren, thd in de
laatste, jaren de lieer Henri Polak zich ge
heel door het werk van den A. X I). B.
in beslag laat nemen. Andere beslrijfiers
haalden nu het waarnemen van verschil
lende function als voorbeeld het Kamer-,
öo.moentenuuliv en Statenlid Vliegen aan,
die journalist en bestuurder der S. D.
A. P. is. De voorzitter betoogde dat deze
niet met een vakvoreenjgingsbesluurder te
verge lijken is.
Local-option,
liet hoofilbe.rfuui \,m den Volksbond
tegen ihankmishi nik heeft lei uitvoering
van liet besluit der op 5 ffepl. 1911 I
Almelo gehouden fllgemeeiie leigadmiag
een commissie benoemd, die de taak
heeft de vraag te onderzoeken ot de in
voering van het sh»Ke[ van plaatselijke
keuze doCakipliou) in de Nedetlaml-che
weigering tut bestrijding a 11 liet dramc-
niisln-uik, al dan niet aanbei eling vei dient
en zoo ja, outlet welken vmin en met
iiiactitneming van welke ekrhen.
er eigenlijk in 1808 en iSl-f is voorgeval
len, Het kan daaiom zijn belang hebben
mede Ie deelen, dat aan prof. 11. Rmg-
mans te Amsterdam dezer lagen door do
ministers van binnenhimlsrhe /.aken en van
waterstaat vergunning is verleend om de
Rijksarchieven van 1813 lot 1830 na le
n;in, wat daar over de bufjfrgejmi-iiglu
kwestie is te vinden. Het is. naar wij ver
nemen, hel voornemen van prol'. BiugniBis
eerlang alle stukken te publu m>»n. welke
betrekking heblien op den overgang Raad,
Iniis-Pnleis onder bodewijk Napoleon m
Willem I. Zoodoende kan de Jlidiseïje
vraag dan ook ,van zelf lot oplossing ko
men.
Het paleis-nunlhuls lo Amstcrdaml
Dezer dagen is in tie ,,X. lï. 1 1." do
wensehelijkheid uitgesproken, dat een drie.
tal rechtsgeleerden zou uitmaken, hoe het
eigenlijk juridisch niet den eigendom yan
liet Paleis Raadhuis stond.
Historisch is echter de z.aak ook vnn veel
belang, namelijk Inn precies te weten, wal
anoeder tijd vindt, voor zijn behoefte te
zoi-geu.
Eerst als de zou w-huin hoven de euros,
palmen staal, denkt de Meianesisclie volm
aan lorugkoeree, laadt, behalve het kimt. nog
een zwaren last «p haar rug, zijn er geen
vruchten naar huis te dragen, dan heelt zij
toch hout noodig voor het vuur en ook daar
voor heeft ze alleen le zorgen. Daarom ziet
ze er ook zoo venvolk!, en meestal zoo
ontzettend mager uit. Zelden blijft bij de
vrouw een spoor over van de fraaie gestalte
uit haar meisjesjaren. Een Al el alles is-dit
vrouw van 25 -3D jaar is leeds afgeleefd.
Groot is het onderscheid in zeden en ka
rakter tusschen de verschillende Afela-m-
sischo stammen. Terwijl bijv. de trage Pa
poea's uit Nieuw-Guinoa aan aard mie hk-n
en bananen slechts zooveel verbouwen als
noodig is voor hun eigen gebruik, iooniM
de opgewekte, flinke bewoners van Xiemv-
Pomtncron, vooral die van I10I Gazelle-
eiland, oen hui (enge woon handelstalent.
Sinds lang hebben z.ij zieii hel verlangen
der blanken naar producten hunner akkers
ten nutte gemaakter bestaan op hun eiland
geregelde marktdagen.
Dan slepen de zwarte, slechts met de
lama-lama ^lendendoek) gekleede viouwen
uren ver bananen, fartra, yams, (stijfsol-
meelhoudende knollen) er heen. Bij hon
derden komen ze bijeen en kil)holen met.
de blanke heeren onder veel gcsehreew en
getier over een aamipombaion prijs voor do
Voortbrengselen hunner akkers, terwijl de
landschen Bond Lol bestrijding dei' Vivisec
tie, z.ai te Scheveningeii gehouden woulcu
op Zateidag 20 dezer.
Wettelijke ouderdomst erzorging-.
lip 3 en 1 Augustus zal le 's (iravenliage
gehouden wenden het C'imgie» voor AVetlelij-
ko Ouderdomsverzoiging. uitgaande van den
Bond voor ljBat-jumsloni#Sftg. Waai spre-
kcis uil tiet binnen» en buitenland het woord
zullen voeien.
De daurte-beweglug.
Het Duurte-Cornité uil den Algemeeuen
Nederlandsclren Rijkswei Uiedcnbond, den
Algemeenen Bond van Neder]and.seh Post-,
Telegraaf- on Telefoonpersoneel cm deu Al
gemeenen Nederlandse-hen Ainbteiinarsbond
heeft gisteren de in de openbare vergade
ringen aangenomen motie ter kennis van de
regeering gebracht en daarbij teven-, een
adres verzonden, waarin opnieuw wordt
aangedrongen op voorziening in den toe
stand, die na de verwerping van den duurte-
toeslag aanmerkelijk is verergon! in talrijke
gezinnen, die 11a de aanneming in de Twee
de Kamer voorschotten in geld en goede
ren hadden opgenomen, met de bedoeling
deze schuld te vereffenen na ontvangst van
de f20.--. Een afdruk van het adieu dat
vergezeld gaai vair een uitvoer8- toelich
ting, woidt. franco en grain, toegezonden
aan ieder werkman en ambtenaar in Rijks
dienst, die het aanvraagt bij de Secretaresse
van liet Comité, Alevr, Niermoijoi, Am-
stel 1(53, Amsterdam.
President en directeur tan de A'ederL.ndsehc
Bank,
Alen zal zich herinneren, schrijft hei
„H.bld." dat wij in het najaar van het
vorig jaar hebben medegedeeld, dal lift.
N. 1'. van den Berg, piresidont van dc Ne-
derlandsche Bank, piet Seplembn aan
staande zou verzoeken geen hermen wing
van zijn mandaat te doen plaat-, K-bben.
Ores werd toen verzocht dit hinkht ah
voorhang terug le nemen.
Thans lezen wij in het ...V. v. d. D,"
het volgende:
,,De president van tic Xoderl.unUehu
Rank, im-, N. P, van den Berg, heeft naai
wij vernemen, besloten tegen Septem
lier van dit jaar zijn functie, neer te leg
gen.
..De heer Van den Berg. van 1889 tot
1891 directeur der Bank, went hl 1891
tot piesnlent benoemd. Zuuah men weel,
worden de vnoi./ en de „ecretruis dooi
II. Al, do K- 11 z.n voor zeven jueii be
noemd. De van <leu Berg weimi-ht
nu m 8ept('iiilier a.s. geen hernieuwing
van zijn mandaat."
YlvDcctle.
De algemeone verg.'eloiing van den Neder
mannen m feestdagtooi de leogloopemle liwn
schouwers .spelen en zich reeds hij ooi-
haal op de rijke winsten verheugen.
Hiermede jn echter de taak dei Melanesj
whi vrouw nog niet geëunhgil. De kledling
voor haar zelf en Jmar lievelingen haart
tiaar weliswaar geen zorg, zij Bpoft niet le
kuip[ien, le naaien, kousen te sloppen en h:
mazen, w;ui(„op de Salojnoiis-eilanden is het
Eva-eostuuni nog geJ)iuikelijk. Op Nieuw
IVnnmeien ruilen zij met de blanke kooplie
den een schel gekleurd slu1: katoen eu slin
geren dit om do heupen. Dnnmme is liet toi
let voltooid.
De Papoeavrouw op Nieuw.Guinea heeft
reeds meer werk, z.ij knoopt uit Libheus-
vezels, somtijds ook uit gespleten palnv
bladen, de zoogenaamde lama-lama, een
volgens de streek nu eens kleiner, dan
weer burger kloedingstuk, in den vorm
gelijkenis hebbende met een ondeiiok.
Daar het vervaardigen der lama-lama veel
moeite en geduld voreischf I or-dt /ij zoo
veel mogelijk gespaard en houdt zich daai-
doov jarenlang goed.
Alaar ook dranglassehen hebben de vuur
wen te knoopen, slioomatten le vlecliten
voor nachtlegers, tie kleine kauni-si-hetp
(cyprea, een e..M. lange, witachtige porselei
nen slak) die dc plaats van geld inneemt, al'
te slijpen, ze daarenboven aan een zelf "e
draait} koord te rijgen, kortom, iodei -ooit
van werk is in het zonnige Zuid/.oehmd »n
de sehoudeis der zwarte vrouw geladen.
Op Niëuw-Guinea bereiden de mannen
Eeu nieuw gebouw voor liet departement
mi Bluiienlandsclie Zaken.
Met Augustus zal, wanne u' liet minist »-
r-ie van liuitentaudsche zaken vei-htiisd
naar het Plein, het nuinisterie van brn-
r.enlandische zaken tijdelijk in he-t ti-gen-
voonlige gebouw buitenhnuluehe /..ki-n
tVwfden gevestigd. Dan zat. naar de .,H.
G't." venler vernoeint, het oude gebouw
van binnenlandse he zaken afgebroken wor
den, en een nieuw gebouw verrijzen in
liet karakter van de regeeringsgrdrouwen
aan den Vijverberg. Het gebouw zal eon
verdieping hoogev worden opgetrokken, en
het beroemde Torentje, aan den Vijver,
zal blijven bestaan, doch gereconstrueerd.
A'olks- en sehoolbnileu.
Ter gelegenheid van de van 2730
Augustus 1912, te Scheveiiingeu te hou
den inteiuationate eoiifeientie voorvolks-
cu sehooibaden, uitgaan# vnn de Xeder-
landsche vereenigiitg voor volks- en .schóól-
baden z.iiLlen ook eenige feeslelijkheden,
plaats hebben, ah: cene door het gemeen
tebestuur van 's-Gravetihage aan le bie
den receptie; een avondconeei t op het
Kurhatis te Scheveningeiieen boottocht
op de Alaas en door de havens van Bot
terdam, aan te bieden door hef bestuur
dier gemeente en oen gemeenschappelijke
maaltijd.
Yereenigtng Hoofden van Scholen.
Do Veiceniging cm hoofden van scho
len in Nederland hield heden in „JDiligon-
lia", te 's-tiiavenhage. tiaar 14e algemoeno
v< rgadering, die, 1I001 den voorzitter, den
lieer I'. Otto, werd geopend met een uit
voerige rede, waai in hij deed uitkomen,
dat ei in de laatste jnien nooit geld is
voor ln-t onderwijs, bohnhli als het
is voor degenen, die ouderwijs ..laten
geven"; geen geld voor de onderwijzers,
maar wel vom de -.ehoolbestuien Oil con
gregaties,
„Er is geen geld." 0 lil lis de spie
ker „gevolg van de fatale veibrnkkelmg
van liet onderwijs, van de onmogelijke
schoolpolitiek in ons lieve vaderland. Er-
is geen geld..., althans niet voor de <>n-
dei wijzers en het onderwijs, wél voor de
0 h r i .s I e 1 ij k e gehouwen!" lil dit ver
band ging *pr. na. wat er geschied wa» hij
de behandeling van het „hmuvwolteke" in
de Tweed'- Kamei, hetoogend, dal men
door de tegenwoordige onderwijspolitiek
de éénheid van ons volk schaadt en
zelf liet avondeten §9 gebruiken lét mol
bun bloeders en vrienden vóór de hut. Dti
vrouwen, die den geluiden dag gesjouwd
bobben, mogen toekijken en zien, dat z.ij
op de. een ol audeto manier lurn honger en
die harer kinderen ptillen.
Op Nienw-Poimueien daarentegen eet
dn familie den door de vrouw bereiden
maaltijd gemeenschappelijk. Dan gaal het
weer Haat het koele strand ot op een gras
vlakte vóór de hutten; daar wordt gerookt
dooi man, vrornv en kind, daar wordt ge-
flioomd, gepraat en ten slotte gedanst.
Illervooi worden frissehc bloemen en
bonte reel-en in het kroeshaar, in de hals
kettingen en armringen gestoken. Talilah
en dorre palmbladen worden ontstoken en
op de merkwaardig gevormde, lange trom
men geslagen. Dan heffen de vrouwen een
luid, maar niet juist infraai gezang aan,,
vatten eikaar hij zessen of vieren hij de hand
en gaan in een soort van polonaise rondom,
dc dof dreunende trommen. Daarna komen
de mannen aan de bend, het gezang wordt
steeds luider en gaat ten slotte in eeu luid
jubelen over.
De/e avonddans is hel eonig vei mank',
waaraan de vrouwen deelnemen. Van 'de
groot# feestmaaltijden, die af en toe wor
den gehouden, ja z.eth val den eeredlenst,
zijn /e uitgesloten. Zij hebben haar mannen
te dienen, op haar kinderen te passen en
voor een onbekend straffende godheid in
bestendige vrees t leven. -
M
