gang.
Bil Miner Inlaat nit DRIE Bladen.
65
Zaterdag 11 Mei 1912
No. 13914
Eerste Blad
Om het koude goud.
BUITENLAND.
J°
BINNENLAND.
isXI.
sfe
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaalVoor Schiedam en V 1 a a r d i n g c n fl. 1.25, franco
per post fl. 1.G5.
Prijs por week: Voor S c h i o cl a m en V 1 a a r d i rvg o n 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan hot Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No, Ml (boek Korte Haven).
-0 regels fl0.92iedere regel meer
Ciroote loiters naar de plaats die zij
Prijs der Advertentie n: Van 1
15 cents. Reclames 30 cent per regel,
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die 1) i n s d a g-, Donderdag- en Z a t e r d a g a v o n d
verschijnen, worden zoogenaamde kleino advertentiën opgenomen lot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 11 Mei 1912.
MAROKKO.
Na d-o berichten uit Fransche bron over
den opstand te Fez is het interessant ook
eens een Duitselie lezing ervan te hooren.
We vinden et* een van den Duitscben koop
man Jungvogel, die tijdeus het oproer in de
Manikkaanseho hoofdstad toefde en zijn in
drukken thans weergeeft in de ..Vossische
Zeitmig".
lloe alle ellende ovet de stad is geko
men? vraagt hij. De oorzaak van alles
ligt Opgesloten in de beide woorden péné-
Iralii» paciliipie (vreedzame doordringing).
Na de underteekening. hetzij dan vrijwillig
of noodgedwongen, van hei prolectoraats-
Vfirlrag, is de .sultan eenvoudig een werk
tuig geworden, een stroopop.
De bevolking van Fez is beslist viodelic-
vernl. Den laalslon tijd echter rezen er al
lerlei klachten o. a. over de wijze waarop
de smokkelhandel in patronen werd te
gengegaan. Aan de Askari's -- de inland-
lelie «daten werd een geldelijke be-
looning loijgezogd voor elk geval van smok
kelhandel. dat zij aan hel licht brachten.
Zij gingen in een winkel thee of suiker
koopen en stopten, terwijl de winkelier het
gevraagde afwoog, gauw een pakje patro
nen hier of daar onder. Een ander vond
bet en de smokkelaar was betrapt pn
werd in de gevangenis geworpen.
liet volk werd o. a. ook hevig verbitteul
door een vuurwerk, dat do heer Resnault
den avond voor hel. oproer deed afsteken
bij zijn woning. Geheel Fez was den volgen
den dag vertoornd over het nachtelijk la
waai Toch had niemand dien Woensdagoch
tend kunnen voorzien, wat ei gebeuren ging.
Als aanleiding tot een uitbarsting noemt
de. heer Jungvogcl de maatregel, welke den
in de kashall der Sheranla aangetreden
Askari's 's morgens werd medegedeeld, nJ.
dat. hun voortaan op hun soldij zou wor
den gekort voor voeding, en 'dat het cskorte
van den sultan op diens reis naar Rabat,
in volle uitrusting zou moeten marrheoren
(lot nog toe was hel regel, dal de Askari's
hun bepakking op wagens mochten mee
voeren). Een hunner trad naar voren en
verklaarde, dat zijn kameraden dit, wei
gerden, aangezien zij met den sultan een
verdrag hadden aangegaan, waarin van
dit alles geen sprake was. Waarop de com
mandant de onvoorzichtigheid beging om
Ie antwoorden, dat de sultan niets meer
bad in te brengen en dal zij voortaan
slechts aan de Frnnsohen te gehoorzamen
hadden, waarna hij den woordvoerder een
draai om de ooreu gaf. in hel volgend
oogenblik vlogen de bajonetten uil de
Roman uit het u i t s c h
van GEORG HART WIG.
schrede en vielen de soldaten op hun aan
voerden® aan. Als een loopend. vuurtje ver
spreidde zich het verhaal van liet gebeuido
door de stad en Fez was in volslagen
opstand. Iedere officier, die de razendd
soldaten, konden te pakken krijgen, weid
vérmooid, waarna zijn hoofd werd afge
slagen en op een piek gestoken. Men heeft
Arabische kindei en met de afgeslagen hoof
den op straat zien spelen. De muiters wer
den door de inlandsche militaire oppassers
van do officieren naar de woningen van
dezen geleid. Afschuwelijke tooneelen moe
ten zich daarbij hebben afgespeeld. Een
aantal Fransche koffiehuizen en ahsinlhlo-
kalen werden geplunderd en vernield.
De lieer .Tungvogel besluit zijn eersten
hriet met de opmerking: Slechts Fiau-
sctien zijn omgebracht, een bewijs, dat de
muiterij een zuiver anti-Frauscii karakter
had.
GEMENGDE MEDEDEELINGKN.
105)
Jk zou liever gewild hebben," zei Fi
delia, dil maal eeiw een eigen nieeitialg
verdedigend, wal niet haar gewoonte was,
,-Hai ii zich indertijd niet mei die ar
tikelen in de bladen over den goeden
stand van de fabriek had ingelalen. Zulke,
enuva.iilcnsehrijvers zwijgen niet altijd. En
als Kröchei bemeild dat wij er meer
van
,-Tsiest mijn goitcldiiïfje pari ij tegen mij?"
sclierlsle Beiigitzky, scherper luisterend,
want hij meende, de huisbel gehoord te
hebben, ...Als dal Kröelio! mocht zijn, blijf
dan in de zijkamer voor het geval hij al
Ie ruw tegen mij mocht opspelen. Hel
uil, ilunkl mij, odder niet noodig zijn
dal
i
n kond."
Gel dienstmeisje kwam binnen met de
boodschap dat kapitein Kvöehel or was.
..Dadelijkriep Ltergitzky, terwijl hij
door oen zijdeur verdween en eerst weer
binnen kwam toen Kröchei den drempel
al overschreden had.
..Jk weet," zei bij ernstig en met be
droefd gezicht, ,,ik weel, wat ik niet waag
hit te spreken."
slooten mishandeld. In 'I algemeen wordt
in den hiatsten tijd over de stelselmatige
geweldpleging op Duitselie beschermelin
gen door Fransche militairen levendig ge
klaagd. Een Duitselie semsar wordt sedert
eentgen tijd in ketens gevangen gehouden,
zón-der dat zijn vrijlating verkregen kan
worden.
F. n g e I a ri d.
Do admiraliteit heeft een nieuwe ma
rine reserve gesticht. Deze wordt gevormd
uit vrijwitligois nnder de 37 jaar en die
belmoren tol de vlootieservc. Deze nieuwe
reserve kan in ernstige omstandigheden,
nog voor du mobilisatie opgeroepen woi'den.
De oefeningstijd is op 28 dagen per jaa»
gesteld en liet traeiemenl bedraagt 1 shil
ling per da».
De Britse lie admiraliteit is groote orders
aan het plaatsen voor kolen te C'ardill',
waarschijnlijk met het oog op een even-
tueele zeeliedenstaking.
Wel Ls de agitatie tegen de 1'. and O. Cv.
Voorloopig gestaakt, doch liet gevaar voor
een aLgemeene slaking is niet, voorhij en
pion noemt de maand Juni als mogelijke
datum voor een gecombineerde werkstaking
van zeelieden en transporlarbeidei's.
F r a n k r ij k.
Naar uil Parijs wordt gemeld, is de zaak
van den christeJijken,-democratische!) afge
vaardigde, den geestelijke hemde. die. bij
de jongste gemeenteraadsveikieziiigen tegen
het verluid in van den aartsbisschop van
Kamerijk, als candidaat der republikeinsclie
partij optrad, aan de curie te Home voor
gelegd. In kerkelijke kringen voult het be
stuit met groote, belangstelling tegemoet ge
zien, daar deze uitspraak voor de uitoefe,
ning der staatebuig-e-rlijke rechter, der gees
lelpen beslissend zal zijn.
F r a nki ij lc en M a rok k o.
Het. te Tandzjer aangekomen bestuur van
het landgoed van Rensehhausen bevestigt
aldus een Ie Keulen ontvangen beriohl
den geheel ongegronden aanval van 150
man Sjcrifijnsche troepen onder bevel van
twee Fianscho ofticieren, benevens de pluu
dering van de farm en do gevangenneming
van het inhoorliugenperscmeel. Dezen wer
den door de Fransche officieren met kolf
,,Maar niei wal ik daarop te zeggen
héb," viel Knk'hel mei gefrons) voor-
hootd in.
„Toch wel, mijn waarde Armin. Je ziel
in mij een man, die door hel noodlot
schijnt uitgezocht te zijn om ter aarde
geslingerd te worden. Als ik mijn geloof
niet behouden had Ie midden van al de
slagen, die mij hebben getroffen, ik zou
thans wei kol ijk niet meer lol dl levenden
belmoren,
„Ik kom hier uiel, om over het nood
lot te sproken o| ie|s dat daannee in ver
hand staat 1" /ei Kröchei. oenigszins uit
hei veld geslagen/ door llergitzky's waar
dig opticien. „Ik vraag u, geachte lieer,
voor boe dom u mij eigenlijk aanziet?
Daarin moot-toch ook een grens zijn. Of
meent u misschien van niet?"
llojgit/ky schudde slilvorwijtcnd he
hoofd en zei afwerend
„Beste Kröchei, je weet hoe hoog ik
je schat, niet waar. Ilel is daarom...."
„Tut gisteren kon mijn bezit geschal
worden op vijfhonderdduizend mark," viel
Kröchei driftig in. .lieden zijn hel echter
slechts viei'hoiidduizeiid. die in mijn hezil
Zijn. Honderdduizend zijn mij Introofil."
„En wanneer dut nu al zoo is, wie is
daar dan de schuld van?" vroeg Bei?
gilzky op waardige» loon. „Moet ik de
verantwoordelijkheid dragen voor dingen
die builen mij om geschied zijn, dingen
dio ik moet aanzien en dulden omdat ik
no» plichten op narde heb! Waarom ga
D u i t s c h 1 a n d.
De Rijksdag heeft gisteren het wetsont
werp ter verhooging van het vredeseffectief
aangenomen. Slechts de sociaal-democraten
en de Polen stemden tegen. In overeen
stemming met het besluit der commissie
werd bot sociaal-democratisch voorstel tot
vermindering van den diensttijd verwor
pen, nadat de minister van oorlog had ver
klaard, dat van een vermindering van het
viedi-seffectief geen sprake kon zijn, zoolang
de bestaande politieke omstandigheden
voortduien. Een slagvaardig leger was ieder
oogenblik noodig. En zulk een leger was
onmogelijk als men bij du irulienststelling
der reeruten slechts met een diensttijd van
een jaar rekening had te honden. De over
groot» meerderheid van het Huis is inet
oils, zenit de minister, overtuigd dat ver
slet king van het legei beslist uundznke-
lfjk is. Deze eensgezindheid lussnhen Rijks
dag en regeer ing heeft een bijzondere na
tionale heteekem's voor liet welzijn van
liet vaderland. (Levendige toejuichingen.)
Een voorstel tot sluiting der debatten
werd daarop aangenomen
De „Köluisclie Ztg." bevesligt het be
richt) dat do Duitselre gezant te Athene^
von Wangenheim, als opvolger van Mar-
sehal! von Rioherstcin tol gezant in Kon-
stantiuopel is aangewezen.
De afgevaardigde Borchardt heeft tegen
zijn uitsluiting uit do huidige zitting van
hot Pruisische- Huis van Afgevaardigden,
een sebrilteiijk protest ingediend. Hij
grondt zijn verzet hierop, dat de uitslui
ting in strijd is met het wetboek van
strafrecht, hetwelk door het reglement van
orde niet kan wini-ii opgeheven; dat hij
niet eerst tot de orde is geroependak
afgevaardigden va/1 andere partijen het
zelfde 'gedaan hebben als hij en dat de
president ten slotte volstrekt niet Iret recht
he-et't oen afgevaardigde voor te schrijven^
van welke plaats of hij itdemmipfvron mag,
üe president zal liet Huis voorstellen^
over hel protest van Rorehardt Maandag
a.s. Ie stemmen.
Op oen gisteren te Duisburg gehouden
vergadering van den Duitschen transport,-
arh.eidei'sbniK! is besloten up Maandag 'n
algem. staking lc prorhunneren zoowel voor
het personeel der Zuidelijke als vom dal
der Hollaadscbe reedeerijeu. Naar men
meent, zijn de havenarbeidets, kraanmachi
nisten -en werklieden op de weiken van alle
havenplaatsen van plan Maandag bet werk
neer Ie loggen.
Hit Mainz wonli gemeldf, dat de bond
pn r-eeders besloten heeft, om met de
stakende rijnschippers niet in ondeihan
deling te treden, zoolang zij de arbeids
willigen .blijven lastig vallen. Gisternacht
kwam 't opnieuw tot allerlei ongtvjeU
heden. Verschillende manschappen wulen
afgeranseld, terwijl de kapitein door de -4a
kers elk oogenblik gemolesteerd werden.
Postera komen 's nachts in kleine bnnt-n
langs de schepen en dreigen de at heels
willigen met revolver en geween, unmieei
zij 'het werk niet neerleggen. Allo srltc
pen varen daarom onder bewaking der
politie.
De 11 ,a 1 i a a n s c h-T «rksche oor
log.
Aan de Paxijsche „Temps" wordt uit
Zanzoer 'd.d. 3 Mei gemeld, dat een Ila-
li,aansch regiment uit Boekeinech vertrok
om zich van een karavaan meester te ma
ken, idoch moest terugkeeren binnen de ver
schansingen met verlies van 21 dooden.
De Turken hadden 20 dooden en 20 gewon
den. Uit Honrs wordt d.d. 5 Mei gemeld,
cl,al de Italianen teruggedreven we-
waarbij zij 23 dooden achterlieten.
liet Sfefani-agenlschnp meldt, dal de-
kruiser „Duca di Abruzzi" van Stampa-
Ha naar Tarente verdokken is. Aan hnnrd
bevinden zich de vaii van lihndos met
twee secretarissen, de gouverneur van
Stampalia, 2 Tiuksclie ambtenaren, óTnrk-
sche officieren, 107 man Turksche (toepen
en 9 gendarmen als krijgsgevangenen. Het
stoomschip ,,Toscaiia" is met M Turksche
gendarmen naar Napels vertrokken. Sinds
den 4eu Mei wordt Rhodos geblokkeerd.
Aan de „Alessagero" wordt uit Kanea
gemeld, dat admiraal Viale een strengen
bewakingsdienst om Rhodos hec-n heeft
Ingesteld teil einde ie verhinderen, dat de
Turksche troepen op kleine zeilschepen int
wijkon. De Turksche troepen zouden iceds
getracht hebben zicb bij gedeelten in te
schepen, doch de Italiaonsche torpedoja
gers hebben de ongeveer .30 zeilschepen,
die het eiland wilden naderen, opgebracht.
De schepen waren deeis mei levensmidde
len en wapens geladen, deels hadden zij
geen lading ingenomen, zoodat deze waar
schijnlijk bestemd waren tot bet opnemen
van vluchtelingen.
De consulaten Ie Saloniki hebben giste
ren de '.cieele mededoeling ontvangen,
da t de heropening d e r D a r d a nel
len v o u r o n bepaalden t ij d is u i t-
g e s t e 1 d.
V «ree n. i g d o Stat e n.
Bij de vooz'loopige verkiezingen heeft nu
ook Kansas zich aan Rooseveil's zijde ge
schaard. Maar president T'aft zit niet stil.
Zijn corpulentie heeft hom niet belet om
Woensdag in Ohio 14 redevoeringen af te
steken, 's Nachts keerde hij naar Washing
ton terug, doch Maandag is hij weer ie
Ohio, om er 9Ü verdere speechen af te
steken, daar liean aan de veroveringen van
ik niet been na alles wat in de laatste
maanden gebeurd is en van mijn lijfrente
leven ergens in een mntn-lieoi-en-pensio.m?"
„Dat moot u maar voor u zelf uitma
ken," zei kapitein Króehel. ..Degene, die
in deze zaak Vooral er in is gevlogen
ben 'ik. Ik wil nu wel eens van u boo
ten hoe. u zich het verdere verloop der
zaak voorstelt, lloe zal de cos uit de
klem komen?"
„Kröchei ik zou je willen zorzueken.
zei liergitzkjl als was hij bolecdigd door
Kriicliels vrijmoedigheid.
„Kort en goed, ik woiisch een ant
woord," zei Kröchei.
„Denkt u," vervolgde Kröchei, ,,dat ik
liet aangenaam vind, steeds als aambeeld
behandeld 'Le 'worden? Huwelijkskoslen,
uitzet, Ella's 'vermogen, mijn honderddui
zend Mark louter voor mijn pleizier
uitgegeven, 'denkl lgeV Wat? Over liet eerste
wil ik 'heen stappen. Maar de honderddui
zend Mark 'te hoeren mij loe. Dus als 'I u
blieft •--- Waar blijven die nu? l! moest
zelf begrijpen, Bal ik 'daar een antwoord
op kan 'verwachten."
Króehel streek driftig door zijn baard.
iM'güz.ky, Vast bestelen om te behouden
wat 'hij in handen had, deed eeuigo schre
den. 'in 'diep nadenken, in do richting van
liet raam. Toen hij-bij Kröhcel terugkeerde,
was zijn stem kalm en zijn Houding ontxi-
rispelijk, -
.,Jo gaal Van een verkeerd Standpunt uit,
waarde 'Kröehoi, beter gezegd van een één-
:ijn g'dioorferiaal veel gelegen ligt.'In |Vu-
iJiington begint bet onderzoek tegen h-n
bfinJshnndeferechter Archbald. die besi-lml-
i»d wordt zijn rechtersambt gebruikt te
bobben om zich door spoorwegmaatschap
pijen ie latei ontknopen. Mocht hij Mimi-
de: bevond-eu worden, zoo wordt dit voor
Tali's kansen ec-n harden slag gom lil. daar
leze hem lot handelsrechter benoemd».
zijdig standpunt. Je ziet in mij voor alles
Elia's 'grootvader. Ik ben echter voor alle
dingen Vader, de vader van Ellas moe
der. Ik heb een dochter dat die tege
lijk jouw schoonmoeder is, kan buiten be
schouwing blijven een ongelukkige doch
ten', die zonder schuld eiitin sta mij
toe over de vele ellende, die baar getrof
fen heeft, te zwijgen. Wat ik jou en EUu
geef, moet ik haar natuurlijk ontnemen."
Hij w-achtte even en streek met de hand
over zijn voorhoofd.
„Het moet alles door gemaakt worden,"
zei hij toen op clroevigen maar berusten
den toon.
„Dat is geen nieuws", zei Kröchei droog.
„Daarmee komen wij geen stap verder."
„Ik heb liet uiterste gedaan om ook tegen
over jou zoo rechtvaardig .mogelijk Ie zijn,
ik heb de heiligheid der familieaangelegen
heden open)\jk voor je oogeu bloot gelegd.
Wacht het verdere verloop der dingen af,
moer-kan ik niet Jieloven, Als wij daartoe
in staal zijn, zullen wij graag alle.-, belu
ien wat ge wilt. Als wij er toe in staal zijn,
zeg ik. Dat is liet laatste wat ik iu deze
aan gelegenheid to 'i eggen heb ,en zeggen
zal."
„En met dal al hen ik het. die er is in
gevlogen", lachte Kröchei bitter. „Gij hold
er op gespeculeerd dat jk geen venier schan
daal zou maken, omdat .mijn gevoel en mijn
naam mij dat zouden verbieden. Die heio-
kcnitig was goed. ik doorzie alles nu zeer
goed."
Vettrek vm de Koningin en Prinses.fnliana
uit Amsterdam.
Gistermiddag kwart over vieren is II. At,
de Koningin met II. K, H. Priusi-s Juliana
en gevolg van bel f"mti.ul!>talmii te Am
sterdam mou Ih-t Loo vmtiukk.-n.
Een gionte menigte stond vrmr hei Pa
leis op den Dam om 'Ie Koningin en de
Prinses het lol weerziens toe te roepen.
Zoodra zij hadden plaats genomen in het
Jj-ln-dnunirmi bespannen hofrijiuig, werd de
Koninklijke Mandaaid. die deze heeie wc-k
van den Pabis-kuopel gewaaid heelt, neer
gehaald: de muziek speelde, benei -ui draff
hel carillon, hel Wien Neeiiatul-tli Bloed;
liet een- v-Culte vail huZHK'iS pi.iuble Zleli
voor en aeliier bel Koninklijke illltrig, on
under liet gejuich van het publiek z.etic
de stoel, waarin in»*jtmk\ r. v. d. Full en
mej. .Mailing modereden in (-mi auto. zich
in beweging.
Aan liet station nam 11. Al. abc1" m
van de achterblijvende leden van de 1"
houding, den grootmeester baron fjirtotua
van Grovestins, de grootmeesleresso baro
nesse Tan Randenbroek en den kamerheer
i. b. d. jhr. Six. Daarna deed li. AL, die
Prinses Juliana aan de liaml had, deze naar
alle kanten buigen, en Haar door mej. Mar
ling iu het Koninklijk compartiment van
den iuiftroin tillen. Vervolgens staple II, Al.
zeil' in, en ei-nige ougenblikkon later zette
de trein zich in beweging naar Apeldoorn,
waar hij om 5 u. 83 aankwam.
De hurgeiuoesteïi van Apeldoorn nas op
hal perron aanwezig. Een zeer talrijk pu
bliek juichte de Koningin eu Prinses Ju
liana toe. Te voet begaf men zich naar hel
Paleis, waar fl. At. vom liet bordes werd
verwelkomd door den hofmaaischatk.
Prins Hrmlrik te ïlunclien.
Heuler seint d.d. gisteren uit Afiin-
ehen, dal bij gelegenheid van de vooi-
stelling vau de bruid van prins Frans van
Beieren, prinses Isabella van Crov. ecu
hofmaaltijd is gegeven, waaraan Prins Hen
drik der Nederlanden mede heeft aange
zeten. De Prius-ltogenf van Beioren bracht
op Koningin Wilhelmina, Prins Hendrik en
liet bruidspaar luulelijke feestdronken uit,
waniop Prins Hendrik met een even har-
telijkeu toost up den Prius-Ilegeni hooft
berin tikte
„Ais Ella
„Mijn vrouw blijft buiten spel1" onder
brak hem Kröchei, zeer driftig. „Die kan
naar haar geld Huilen. 'I Is een mooie boel.
Enfin ik doorzie u nu en duaimeo mtt
Af igeioopen I"
Hij groelte vluchtig en ging de kamer nit.
.Met een blik vol haat en ergernis, maar
ook vol spot, zag Bergitzky hem na. Heli
verachtelijk lachje kwam toen om zijn lip
pen. Hij knikte even en riep zijn Hoek
tor toeu uit do zijkamer,
Na de dagen van droge hitte en slof,
was in den nacht .een veifrisschend omvoer
losgebroken. Hegenvloed drenkte de dor
stign landen, tuinen en straten. Het loof der
hoornen knikte op door jute koele nat, tie
versmachtende planten richtten zich weer
op, vogeltjes baadden zich in de plassen
op den weg.
Dok de laatste inoigeimevel» trokken op.
Overal hingen parelende droppels in liet
komende licht lc fonkelen. De grauwe wol
ken werden grijs, wit, .eindelijk heerlijk
blauw.
"Hen dag kon niet gemakkelijk mooier zijn
dan deze. tui Ule en Ltli tegen liet middag
uur terug verwacht werden.
(Wordt vervolgd.)
