S s I 65"° Jaargang. Zaterdag 15 Juni 1912. No. 13942 ii Derde Blad m V rij handel en.., treu rige cijfers P HET BEWIJS. ""stadsnieuws. Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k s,. n et uitzondering ran Zon- en Feestdagen, Prjjs per kwartaal: Voor S c hi e d a m en V1 a a rd i ngen fl. 1.2ÖJ franco per post fl. 1.66. Prys per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Adrertentiën roor het eerstvolgend nummer moeten des middags v5ór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven), Prjjs der A' d v e t e n t j n: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer Ï5 cents,Reclames 80 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zij innemen. Ade11e nti n gij abonnement op soordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau të bekomen, In dé nummers, 'dié Ditfsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond .verschijnen, worden' zoogenaamde kleine advertontiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan he.t Bureau te v.oldoea. Intercommunale Telefoon No. 103. Do oud-hoogleeraar Sir. M. \V. F. Treub', lid der Tweede Kamer, wijdt in de laatste aflevering van „Vragen des Tij-cis" een opstel aan de „T rc u r i ge c ij f c r s", wel ke van eenigon tijd te voorschijn zijn ge haald door do Tariefvereeniging, om, te bewijzen bot gebrek aan welvaart en ar beidsgelegenheid in Nederland, en met dat doel op vergaderingen, waarin sprekers van rechts den lof van hot ontwerp-Kolk- nian zingen, door dozen niet graagte in den tekst van hun lofzang op do protectie Worden ingelascht. Bedoeld worden de cij fers der door do Nederlandsclie Commis sarissen der Koningin afgegeven nationa- liteitshcwijzen ten behoeve van landgenoo- ten, die zich' voortdurend of tijdelijk in Duitschland vestigen. i Van deze bewijzen werden er afgege ven inj i 1900 44.617 1906 30.385 1901 34.547 1907 48.018 1902 14.494 1908 32.496 1903 15.749 1909 26.826 1904 19.251 1910 30.364 1905 20.658 1911 33.606 Reeds de groote schommelingen in tteze cijfers doen vermoeden, dat zij, zonder meer, als kenmerk voor liet aantal in Duitschland tijdelijk Werkzoekenden, waar voor onze protectionisten die cijfers ge bruiken, niet bruikbaar zijn. Zoo h'oudt de plotselinge s tijging in 1907, Welke reeds in 1906 begint, voor oen deel verband met de toen heerscliendo economische crisis. Zij is echter hoofdzakelijk te verklaren uit het vosfigingsverdrag van 29 Oct. 1906, volgens hetwelk do national!toitsbewijzen h'un onbeperktcn geldigheidsduur verloren en om do 5 jaren vernieuwd moeten wor den, met het gevolg, dat alle blijvende of tijdelijk in Duitschland gevestigde Neder landers, voor zoover hun nationaliteits- bewijs ouder was dan 5 jaren, dit moes ten doen vernieuwen. Mocht dus 1912, gelijk te verwachten is., een in vergelijking met 1911 hoog, maar in vergelijking tot 1907 laag cijfer aanwijzen, dan zal men daarin niet een ongunstig, maar con gun stig tceken voor den trek naar Duitsch land hebben te zien. 1 Bovendien vergeten zij, dio mot Vooï- liefdo met deze cijfers Wc-rken, dat 'de n at iona li te ilsbewjj zen niet alleen worden afgegeven aan hen, die tijdelijk in Duitschland werk zoeken, maar ook aan die landgenooten, die daar bij voortdu ring verblijven. Men moet al een heel sterk gekleurd protectionistisch brillegias gebruiken om uit hot feit, dat een zeker aantal Neder landers in Duitschland vertoeft, af te lei den, dat hot hier aan arbeidsgelegenheid ontbreekt, Er vertoeven ook Duitschers hier. Maar hierover aanstonds. Eindelijk vci'geto men niet, dat de nationaliteit De leden van de vrijgezellen-club, die gewoon waren in „de Rood© Haan" hun vergaderingen to houden, waren dien avond, op tandarts Plombe na, compleet. «Ja," sprak de apotheker, „ik vrees voor onzen vriend. In den beginne heb ik' ge dacht, dat hij zijn huwelijksplannen nog wel uit het hoofd zou zetten, maar nu vrees ik toch' weer, dat hot tot een ramp zal komen. Weet nu niemand een mid del om hem voor onze club' te behou den?" Niemand Wist raad, want ieder had al het zijne geprobeerd. „Wacht!" riep opeens de redacteur van het „Boveuhavcnsoho Nieuwsblad", <!e heer frits Brake!, ,,ik,h-b' een ideo; ik neem aan, onmin stambroeder tot afzien van zijn plannen te bewegen, en dat nog wel, Ms hij vandaag komt, binnen drie da gen.'-' I i Het gch'eole gezelschap wilde natuurlijk het middel weten, maar Hamer hukle zich in een waas van goheim'zinnig stilzwijgen. 'Zoo ongeveer tegen negen uur kwam bewijzen niet door ieder even zorgvuldig worden bewaard, vooral niet door lien, die deze met een bewijs van onvermogen kos teloos kunnen krijgen. Veel bewijskracht hebben dc cijfers der na l i o i ia li le i Is bew ij zen dan ook niet; vooral niet, wanneer men zooals de 'L'arief- veiecniging doet bij 1907 ophoudt, om zoodoende den indruk te vestigen, dat die cijfers voortdurend stijgen en* liet alzo© met do arbeidsgelegenheid hier te lande steeds treuriger is geslokt. Het cijfer van 1907 was zoo mooi om de goè-gemcente schrik op liet lijf te jagen, dat de Tarief vereeniging daarbij eenvoudig het boek heeft toegeslagen en zich in het minst niet bekommert om dc cijfers over latere jaren, die haar niet passen. Heeft men in hel feit, dat er jaarlijks 20 en 30.000 Nederlanders in Duitschland gaan werken, nu inderdaad te zien eenig teekvi van gebrek aan welvaart? Dat men op die vraag een toestemmend antwoord /.ou moeten geven, wordt al aanstonds onwaarschijnlijk, omdat deze na tionalitciitsbcwjjzen voor een groot deel worden afgegeven aan plattelandsarbei- arheiders, terwijl toch wel niemand zal durven beweren, dat onze landbouw in kwijnenden toestand verkeert. In de drukke tijden is cr <jp liet jrlatte- laiul gebrek aan werkkrachten. En toch gaat er een aantal arbeiders uit de grens provinciën en uit Friesland geregeld tij delijk werken ia de Duitsche mijnen en landbouwbedrijven. Eigenaardig is hot, dal onze jorotecLionisteu met voorliefde zich op de landverhuizing beroepen, maar dan vaak zonder zich de moeite le getroosten de juiste cijfers aan te geven. Hoe staat het met do landverhuizing in verhouding tot de bevolking? Hot aanta llaudvcrhuizers bedroeg per 1000 inwonersi Duitschers 18S01889 2.94 1890—1899 1.19 T9C0—1909 0.46 Nederlanders. 1882—1890 1.1 1891—1900 0.5 1901—1910 0.5 Niettegenstaande dus Duitschland sedert 1880 hot .vrijhandelstelsel voor het pro tectionisme vaarwel zeide, was in ver houding tot de bevolking het aantal land verhuizers daar voel greater dan hier en eerst sedert 1900 staat Duitschland in dit opzicht met Nederland ongeveer gelijken is het zelfs iets gunstiger. Italië, Oosten rijk, Hongarije, Noorwegen, Zweden, Dene marken en Zwitserland, landen, op welke do protectionisten pognl eens gaarne wij zen, hebben alle een aanmerkelijk hoo g-er cmigratiecijfer. Voor Italië, Oosten rijk, Hongarije en Noorwegen is liet meer dan 10-maal, voor Zweden bijna 10-niaal, Zwitserland ongeveer 3-maal en Denemar ken 6-moal ongunstiger dan voor ons land. Het loont de moeite, de Duitsche emi- gratiocijfers wat meer oj> den keper te bekijken. Kort na den oorlog van 1870 zijn dc landvcrhuizcrs-cijfers in Duitsch land hoog. In 1874 schijnt die invloed op de emigratie te hebben uitgewerkt. Por 1000 inwoners is het cijfer in 187-1 1.13, in 1875 0.76, in 1876 0.76, in f877 0.69, in 1877 0.53, i n 1878 0.58. Dus zeer gun- de tandarts afzakken en hij Werd bestormd met vragen. Piomiie stoorde pr zich ech ter niet aan; hij> was dat geplaag in den laats ton tijd gewoon. De redacteur bracht het gesprek al spoedig op het eeuwige hoofdstuk der pantoffelhelden, en zei, dat Van de gezamenlijke getrouwde vrouwen in bet stadje Bovenharen, minstens twee derde de mannen onder den plak bad. Ecu waarschuwing voor ons, vrijgezellen, voegde Hamer er lachend bijwant je begrijpt toe-li1 wei, dat de dochters nel zijn als de moeders. Plombe sprak liet natuurlijk tegen en noemde de bewering van den journalist- een volstrekt belachelijke, o. a. daarom, omdat zo niet te bewijzen was. „Wilt ge er dan niet me om wedden?" vroeg de redacteur. Dc tandarts ging er mee aecoord 'en vervolgens wert de volgende afspraak ge maakt: "Wanneer het den vertegenwoor diger van de pers gelukken zou, binnen drie dagen onomstootelijk vast aan to too- ncn, dat twee-derde van de gehuwde vrou wen in het stadje Bovenhaven mirt of meer krachtig in huis den soepier zwaai den, dan moest Plombe aan de stamtafel een diner aanbieden, zoo niet, dan zou Hamer dalmoeten doen. Spoedig weid nu over andere onder worpen gesproken en tot middernacht ging stigo cijfers. In liet midden van 1879 wordt liet protectionistische tarief ingevoerd, en onmiddellijk wijst do emigratieharomc-t^- op economische stoornissen van bcteeke nis. Het emigratie-cijfer per 1ÜOO inwoners stijgt opvallend: 1879 0.80, 1880 2.6. In Juni 1881 wordt het tarief, vooral voor wollen goederen, verhoogd, en het emigra tie-cijfer klimt in 1881 tot 4.86. Daarna begint do storm wat te luWen: 1883 3.77, 1887 2.20, 1892 2.31. In December 1891 worden de graanrechten ©enigszins ver laagd, welke verlaging steeds aanhoudt en liet cijfer geleidelijk doet dalen tot 0.39 in 1901. In 1902 komt een stijging toj 0.56 en na de tariefverhooging in Dccenv bcr 1902 blijft het cmigratiecijfer op een «enigszins hoogcr peil: 1903 0.G2, daarna gemiddeld 0.52. Het duurt tot 1908 eer het «.migratie-cijfer beneden dat van 1901 daalt. Inmiddels moet men uit deze cijfers, zoo zegt nu'. Treub1, niet t,c veel willen af leiden. De schommelingen in dc landver huizing hangen zonder twijfel nog va® schillende andere factoren af. Maar het ongunstiger worden van het Duitwhe emi gratie-cijfer, lelkens nadat een tariefver- hooging in werking trad, is toch te dui delijk waarneembaar, Ban dat hier de in vloed van de verandering in do handelsr politick zou mogen worden voorbijgezien. Zelfs voor een groot land als Duitschland, dat veel minder handelstand is dan, Ne derland, bleek, volgens den cmigratie- baromdter, do directe invloed van een tariefsverhooging op do volkswelvaart on gunstig te zijn. Men lette er voorts; op, dat Duitschland, vóór liet in 1879 tof het protectionisme overging, een oven gun stig, zoo niet gunstiger omigratio-cijfeij had clan Nederland, dat dit emigratie-cijfer daarna in het tot protectie bekeerde land vijf- en meer malen ongunstiger Werd, en- dat dit land vervolgens 20 jaren nnodig liad om met schommelingen tot het gunstige emigratie-cijfer van vóór 1879 terug te koeren. -Naar aanleiding van de cijfers der in Nederland gevestigde Duitschers, waarop de Tariefvereeniging zich beroept cn ddo zij vergelijkt mei de cijfers der Neder landers in Duitschland, zegt mr. Treub: Dc cijfer» op zichzclve zijn tamelijk juist, llcl aantal hier te lande wonende Duitschers was op 31 December 1889 28.707, 1899 31.865, 1909 37.534. Uit (pjfer klom dus tusschen 1889 cn 1899 me! 3158 en tusschen 189Ü en 1909 met 5669, dus bijna met het dubbele. Blijvend in Je lijn van de Tariefvereeni ging spreekt hel zeer voor de toeneming in welvaart rn arbeidsgelegenheid in bet laatste tiental jaren in ons vaderland, dat hot overschot van het aantal zich hier be- tigende hoven hel aantal voltrekkende Duit- sobers 80 pel. grooter was dan in het daar aan vooralgaaml deoenium. Bovendien zal het ook aan de Taiiefvereeaiging niet on bekend zijn, dat wij bier le lande een, in stelling hebben, die naturalisatie heet en dat Duitsche vrouwen, (.lie met Nederlanders trouwen, daardoor onder de Nedeiiandscho ingezetenen worden gerangschikt. En mis- scliicn weet de Tariefvereeniging zelfs ook het in het stamlokaal vrootijk toe. Daarop vertrok het eerst do redacteur, daar hij nog een artikel schrijven n\cesf, en zoo langzamerhand verlieten daarop ook de anderen de zaal. Den y;olgcnden morgen om tien uur zouden ze weer bij elkaar komen,. Daags daarop, des morgens om 9 uur, verscheen de verantwoordelijke redacteur van het „Bovenhavensche Nieuwsblad" bij zijn vriend, den tandarts. „Plombe," zei hij. „Zet. je hoed op, en loop een eindje meL me om. Ik zal jo vandaag reeds hot bewijs leveren." „Nu," sprak de ander .lachend, „laat nu naar jo kijken 1" Maar hij ging tóch mee. 1 lot eerst bracht Hamer nu zjjn vriend naar zijn ïedac- tiebureaiy Waar juist dc eenige couran- feifbczorgs ter uil het plaatsje zich voor liet 'bezorgen van hot ochtendblad gereed maakte. „Lel nu op," begon de redacteur, „nu zullen wc ons bij ieder huis drie mind-, ten ophouden, nadat de dggbladInv.orgster de courant van vanmorgen daar afgege ven heeft, en nu willen Wij eens oplet ten, of ons dan niets bizonders opvalt." Bij de eerste woning kwam opeens '(to 'vrouw des huizes mot hoog-rood gezicht do straat oploopen; ze bekeek den gevel van haar huis van boven tót onder; wel, dat onder hen, 'die zich liier laten naturalise eren, do Duitschers verreweg het sterkst vertegenwoordigd zijn. Ziet men deze heide factoren niet over "het hoofd, 'dan ziet men ook terstond in, dat het cijfer der hier te lande wonende Duitschers la ger moet zijn dan dat der naar bier ko mende. Van deze laatste toch vollen al diegenen af, die door naturalisatie of door huwelijk het Nederlanderschap verkrijgen. Voorts vestigt mr. Treub de aandacht op nog oen kardinaal verschil, de ongelijk soortigheid der cijfers in Nederland en Duitschland. De cijfers der volkstelling ge ven voor Duitschland niet aan hoeveel Ne derlander-s in Duitschland woonden, maar hoeveel van de Duitsche inwoners bij de tellingen bleken in Nederland te zijn ge» boren (dus ook! Duitschers). Dat dit ver schil niet gering is, kan hieruit blijken, dat bij de Nederlandscho volkstelling van 1909 onder de bevolking hier to lande ge teld worden 69.975 vreemdelingen (w. o. 37.532 of meer 'dan de irclft Duitschers) terwijl dezelfde telling aangaf 95.276 in oen vreemd land geborenen, dus 25.301 of 36 pet. meer. Bjj de Duitsche volkstelling van 1890 deed zich hetzelfde verschijn sel voor. Eindelijk boude men in het oog, dat on der de in Duitschland vertoevende Neder landers zijn begrepen de vrouwen en kin deren, die door hun man en, vader de Ne- derlaudscba .nationaliteit hebben verkre gen. i Bijna een vierde; der in 1900 in Duitsch land getelde Nederlanders waren in DuiLsch- land geboren. Van de heide vormen vaar het in even wicht houden van bevolking en bestaaars- middelen, is die, welke bestaat in vertrek boven vestiging, zoo zegt mr. Treub ver der zeker heel wat minder ongunstig dan 'die, welke zich uit itr hooge sterfte in verhouding tot de geboorte. Welnu als men het overschot van geboorte boven sterfte als kerunerk van welvaart aanneemt, steekt Nederland bijl geheel Europa gunstig af. En als men de toeneming der bevolking door geboorten boven sterfte en van ves tiging boven vertrek tezamen neemt, clan 'behoort Ncderand evleneens oiuler cle al lergunstigste landeai, en is de verhouding voor Neder nad veel gunstiger dan met name voor Duitschland. Van L8S0 tot 1910 dus in de dertig jaren van het protectio nistisch tijdperk nam de bevolking van het Duitsche rijk toe met 43.5 pet. en vaar Ne derland met 46 pet. Dit beteekent voor Duitschland een iia- deelig saldo voor 1 millioen inwoners of 300.000 tnanneu in den leeftijd, waarin ge arbeid wordt. Toch waaiiyk een belangrijk verschil in aanbod op de arbeidsmarkt. Ziedaar reeds één factor dien de protec tionisten wel eens mochten overdenken. Een tweede factor is hot militarisme. In dien de steikte van bet Duitsche leger naar' verhouding veel grooter was dan die van het Nederlandsche, zou het m. a. w. aan de arbeidsmarkt omstreeks 300.000 man minder onttrekken dan, het doet. Deze bei de factoren b'eteckemvn voor Nederland in deze verhouding op uu 'arbeidsmarkt 60.000 daarna verdween zo weer; een gebeurte nis, waaraan men overigens geen bizou dere betoekenis scheen 4c moeten hechten. Doch' zie, liet huis daarnaast ging open; de vrouw- van den secretaris verscheen in haar nachtjapon ei deed hetzelfde. Dat viel op. ft' Bij het derde h'ais hetzelfde tooneel; het vierde bleef gesloten, maar bij het vijfde kVauï de vrouw van den burge meester naar buiten en onderwierp haar huisgevel eveneens aan een inspectie. Zoo ging het verder, huis aan huis, totdat do couranten op waren. Toen verbrak Plombe hét zwijgen eai zei: „Hamer, Wat .beteekent die comedie? Wat Willem die vrouwen allemaal „Die vrouwen," lachte zijn vriend, „heb ben je bet be-Wys geleverd, dat nog moor clan tweederde der tegenwoordige huis vrouwen den scepter zwaait." „Hoe zoo?" 1 „Ga straks mee naar de stamkioeg. dan krijg je dc oplossing van het raadsel." „Dan ga ik dadelijfc mee." Toen beiden het clublokaal bel raden, zaten de anderen daar reeds ie.n Hamei- riep: „Heeren, Plombe betaalt hel diner!" „Als ak maaa- eerst liet bewijs krijg." „Dat zal ik je leveren... Heeft iemand ook bet ochtendblad van mijn courant Goed. Lees dan eens aan Plombe het eerste personen. De jaarlijksche trek van 30.000 man, die tijdelijk in Duitschland arbeid zoe ken, bewijst allerminst dat Nederland min der goed dan Duitschland in staat zijn zou om zijn bevolking te onderhouden. De be volkingsdichtheid nam in het dertigjarig tijdvak van het protectionisme in Duibch- land en den Vrijhandel in Nederland, daar toe met 43.3, hier met 45.6 pet. Nietlegcn-i staande do veel grootere arbeidsgelegeiijJ heid, die het protectionisme in Duitschland volgens de protectionisten, zou hebben ge opend, is d© gemiddelde be-volbingsdichte heid hier te lande thans 471/- pet. li o og er dan in Duitschland. „Treurige cijfers?" Vraagt mr. Treub en hij antwoord: jat voor protectionistische be weringen; maar bemoedigend als kenmer ken van de welvaart en de veeikracbt van ons volk en van de arbeidsgelegenheid,- welk© het in ons land vindt. De cijfer^ staven op afdoende wijze de juistheid van do uitspraak door Dr. Kuyper, 18 October 1911 gedaan, in de Tweede Kamer, bij de behandeling der militiewei. Dr. Kuyper, bij die gelegenheid een ver gelijking makende Hosseinen den cconomi- 'sclien toestand van ons volk in het midden der 19© eeuw en thans, zeide dal „gelijk ieder weet (Handel, blz. 108) ons volk in dien tijd verkeerde in een toestand van zeer groote molaise, en dat van welvaart destijds het eerstei sprankje niet hekend Was," „Nu zoo ging Dr. Kuyper vuurt is daarentegen, volgens de gelukkige resit!-1 talen, die de mini»Ier van financiën deze maand weder binnen kreeg de welvaart, zoowel op het gebied van den landbouw als van den handel en cle nijverheid zoo geste gen, dat zij een naburig rijk tot jaloerscln heid zou kunnen verwekken."' Do wblvaart van thans is naar mr. Treub aan het slot van zijn betoog zngt niet uitsluitend aan ge gevolgde hardels-, politiek te danken. Ook hier gelijk slee Is op maatschappelijk gebied, heelt een veelheid van oorzaken de tegenwoordige welvaart tot resultante gehad. Maar tot die oorzaken behoort toch slol lig ook de door Nedeiland sedert ecaa halve eeuw gevolgde handelspolitiekeen poli tiek die lioai' wortels liecl't lol diep iaa onze geschiedenis, een politiek, die in de !7e i-umv, toen du republiek der Ye*mmi»dc| Nederhuadcn in haar toepassing nog meel' alleen stond dan ons Koninkrijk thans, wonderen heelt gewioclit; een politiek wel ker prijs geven in de eerste helft der 19e oeuw het land allengs heelt doen verkwij nen en welker herstel thans opnieuw wel vaart en opbloei gebracht lieelt. Yereenlglng roor Armenzorg en tegen Bedelarij. Aan hel verslag over 1911, dat thans in druk is verschenen, onücenen wij D© vcreeniging telde 209 leden in 1910. In 1911 hledt' fhet ledental gelijk, dooida.fc 3 nieuwe leden toetraden en 3 leden be- dankten. Do contributie bedroeg '1532.75. Het belicht onder „Stadsnieuws" voor. liet staal vet gedrukt en dan aiaoetcai de an deren eens vertellen of ik mijn wedden schap gewonaicn heb of niet." En ee.n der heeren las: „Een boevenstreek. Hedennacht werd op den gevel van liet huis va.n een hooggeacht medeburger anet oliovei'f een kijvende vrouw geschilderd met daaronder de woorden: „Ecaa, die do baas is!" Hopelijk zal bet gelukken, deai bodrijver van deze streek te vinden."' En nu giaig onzen toaidails een licht op. Daarom waren dus al die vrouwen, direct na de ontvangst van de courant, het huis ultgeioopen. „Nu?" zei Hamer. „Het Kwade geweten van de vrouwen lieelt me het ix-vijs ge makkelijk gemaakt, hé, en dat geeft ied.cn tot nadenken, vindt je niet, Fiom he?" Plombe gaf geen antwoord, maar lachte; en er word geklonken ou er weid nog eens geklonken. En Hamer betaalde, niet tegenstaande zijn bijval, toch ,dien mid dag liet fee-s (dineetje, En dc andere vrien den boden dien avond naai Hamer en Plombe ©en. fees (sou perl je aan. En wéér werd cr gedronken cai atog eens gedronken. En Plombe is daarna niet getrouwd. w el it lie it 1 Ld1! At j'Öl Hi! k 11;?,! rib!' ml !d?- b K i'ü; rite ;isü li t: fbip SCHIEDAMSCHE MTO8—MB—t—WM—■BME—BB a ?'iL 1 I s.1 lp w. fj H t'5§ s i \U ('jé f i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1912 | | pagina 9