65"° taargang,
Woensdag 31 Juli 1912
No. 13981
""""buitenland.
Martelaars dor kunst.
%9'¥y<r
Bels-Abonnementen,
Bonw Böseïiwachterswoning.
BINNENLAND.
V
V
Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en V1 a a r d in g o n'fl. 1.25, franco
por post fl. 1.65. 1
Prijs per week: Voor Schiedam enVlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
L „ca
Advortentiën voor het eerstvolgend nu mme. moeten des middags vóór een
nar aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
De Administratie van de „Schiedamsehe
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan hare abonné's,
die voor korten of langen tijd op reis gaan,
de'courant aan hun tijdelijk adres te zen
den. Ook abonnementen voor den tijrl van
een halve of heele maand worden gedu
rende het reisseizoen gesloten.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam zijn voornemens op Maandag, 5 Augus
tus a.s., des namiddags ten 2 uur, ten Raad-
huize in het openhaal- aan te besteden:
liet bonwen van een BoseUwarlitBrs*
woning nan 'den Weat-Frankelnndsclien
Dijk, nabij den Dioflioek.
Bestek met. teekening verkrijgbaar ter Ge
meente Secretarie Afdoeling A tegen
betaling van fO.CO (franco per post f 0.65).
Schiedam, 31 Juli 1912.
TURKIJE.
De grootvizier hoeft' gisteren in de Ka
mer voorlezing gedaan van de ministericele
verklaring. Alle ministère van het nieuwe
kabinet waren aanwezig, uitgezonderd
Kiamil pasja (de vooizitter van den Staats
raad), Noradoenghian (de minister van bui-
teniandsche zaken), en Djemal-ed-Dine (de
sjeik-ocl-islam).
In haar verklaiing zegt de regeering, dat
haar streven zal zijn den vrede te her
stellen. i
Zij verzoekt den steun van het parlement
en de medewerking der peis, teneinde de
eendracht onder het volk terug te doen
koeren.
Do regeering constateert, dat bij de ver
kiezingen omegelmatigheden zijn gebeurd
en zij verklaart het no o dig te achten, dat
militairen en burgelijke ambtenaren zich
buiten de politiek houden.
Verder zegt de verklaring, dat de re
geering er op uit zal zijn, goede betrekkin-
gen met alle mogendheden te handhaven
en met Italië vicde te sluiten op voor-
waaiden, waai bij ana do rechten en de ecu
van Turkije niet te kort wordt gedaan.
Dc veiklaiing herinnert wijdere aan dc
moeilijkheden van de vier laatste jaren,
verzekert dat de regeoring dc oitle zal wc
ten te handhaven, do verkiezingen zal vcr-
rifteeren, hot leger beletten zich met poli
tiek te bemoeien, dc neutraliteit van de
ambtenaren eischen en den partijstrijd zal
weten te beletten.
Roman vrij naar hel Duitsch.
van
J, C. HEER.
Siegfrieds stem klonk in de gang. Ilii
vroeg naar 'haai- zij kreeg een kleur,
een pijnlijk gevoel kwam in haar borel,
haar hart joeg angstig.
Baar was liijl
Met bijna koele, Koord-Duitscho hoffe
lijkheid kwam hij haar als Nieuwjaarsgroet
oen bouquet rozen brengen, maar van zijn
verschijning ging een frisseho, gezonde
stroom uit, oen reine stroom. Do wolkome
bezoeker gaf haar die waardigheid weer l'«
rug, die zij gisteren b'ij. 'Dombaly onmerk
baar verloren had.
Met een paar woorden vertelde zij hem
van het gezelschap' van den vorigen avond.
„Maar denk nu, niet, dal dal een wereld
is, waarin ik mij thuis gevoelDe dag op
den Ivesselhbrg was voel heerlijker!"
Do gemeenschappelijke herinnering ver
joeg de wederzijdse he v< rlegcnheid en stijf
beid.
„En nu kom ik u vragen of u lust beeft,
een uurtje met mij schaatsen te rijden in
den Engelschcn Tuin?" vroeg hij. „Wie
land rijdt daar al."
""'„Heerlijk I Aan niets heb ik thans zoo-
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels 0.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
y.an 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Na hulde' te hebben gebracht aan de sol
daten in Tripolis, vervolgt de verklaring:
„Wij zullen voortgaan het vaderland Mach
tig te verdedigen, tot een vrede in over
eenstemming van de waardigheid van Tur
kije zal kunnen worden gesloten en wij
zullen de buitenlandsche staatkunde van
do laatste jaren blijven volgen.
Nadat do voorlezing geëindigd was, stel
den eenige afgevaardigden voor de beraad
slagingen te verdagen tot heden, opdat
zij de verklaring zouden kunnen bestu-
deeren. 1
Uit naam der regeering verklaarde toen
llilmi pasja, dat de beraadslagingen be
slist binnen cenige uren moesten eindigen,
hetzij met een votum van vertrouwen of
met een votum van wantrouwen.
Dc zitting werd daarop geschorst, ten
einde de, leden in staat te stellen de ge
houden rede nog cons te kunnen nagaan.
Zij zal ten spoedigste hervat worden.
Na hervatting van de zitting nam de
Kamer het voorstel der rcgcering tot slui
ting der beraadslagingen aan.
De jong-Turkcn dienden daarop een voor-
waaidchjke motie van vertrouwen in.
llilmi pasja verklaiude echter uit naam
van do icgeering, dat deze do mo-tie niet
kon aanvaarden. „Wij komen aan de re-
gecring,"> zoo- zeide hij1, „onder ernstige
omstandigheden, wij nemen de go heele ver
antwoordelijkheid op ons en zuilen slechts
een motie van absoluut vertrouwen aan
aarden."! 1
Met 113 tegen 45 stemmen werd daarop
een motie, waarin absoluut vertrouwen in
de regeering te kennen werd gegeven, aan
genomen.
De to Prisjtina met de Albaneezen onder
handelende rogceringscommissie heeft, naar
gemeld wordt, de toezegging veikregen, dat
do opstandelingen geen eischen zullen stel
len, die de eenheid van het Turksche lijk
aantasten. Aan hun verlangen tot onmid
dellijke ontbinding van de Kamer zal wor
den voldaan. In regeermgski in gen moet
men met deze nieuwe wending in de Al-
baneesclic kwestie zeer tevreden zijn.
Omtrent de wijze, waarop de ontbinding
der Kamer zal plaats hebben, woult het
volgende medegedeeld: Het kabinet zaï
aan dc moeilijkheid van de ontbinding op
deze manier tegemoet komen, dat het van
de Kamei een erkenning van de fictie
cischt, volgens welke bet thans beslaande
parlement slechts een voortzetting is van
het vioegcre, dat dus vroeger geen ontbin
ding heelt plaats gehad. Is do Kamer het
hicimcde eens, dan kan zij dadelijk Ont
bonden woidcn. Verzet zij zich hiertegen,
dan is danuloor een conflict met het mi
nisterie in het leven geroepen, dal even
eens kan leiden tot de ontbinding.
GEMENGDE MEDEDEELINGEM.
de Pruisische bcgrooting voor 1913 rui
mer middelen gevraagd zullen worden Ier
bevordering van de groenten- en vruchten
teelt door oen systematische aanplanting,
en wel met dc bedoeling het hoofd te
kunnen bieden aan de buitenlandsche con-
currèntie. In 1911 is aan vruchten Voor 60
millioen, aan groenten voor de 46 "millioen
mark ingevoerd. Het grootste, deel van het
ingevoerde komt uit, Italië en Nederland.
Op de begrooting van dit jaar is slechts
225.000 mark uitgetrokken ter bevordering
van de groenten- en vruchtenteelt.
Te Keulen is vannacht overleden kardi
naal Fischer.
R u s 1 an d.
Van het onderzoek door senator Manoe-
chin, naar aanleiding- van de bloedige beteu
geling van een conflict in 3e goudmijnes-
aan de Lena, naar de toestanden aldaar
ingesteld, is tot dusvoire nog weinig uit
gelekt, maar toch reeds voldoende om te
bewijzen, dat hel met de werklieden in de
mijnen allertreurigst is gesteld.
Dat de maatschappij haar arbeiders
slecht betaalde, wist men reeds; nu is ech
ter ook nog bekend geworden, dat het
grootste gedeelte van het karige loon
werd uitbetaald in bons, die in de win
kels der maatschappij ingewisseld konden
worden tegen levensmiddelen, waarvan de
prijs zoo hoog mogelijk opgedieven was.
Van het geringe loon, clat do arbeiders
kregen, werd hun van tijd tot tijd nog een
gedeelte afgetrokken en blijkbaar nog al
eens onverdiend, want op last van Manoe-
chin moesten een aantai boeten, tot oen be
drag van 13.600 Rbl. door de maatschappij
terug worden betaald.
De hygiënische toestand in de nftijninrich-
tingen liet ongeveer alles te wcnschen. Op
de 9000 arbeiders kwamen jaarlijks gemid
deld 360 ongevallen voor en de slachtoffer3
liet men, wanneer zij niet spoedig genoeg
aan de bekomen wonden ovoileden, een
voudig den hongeidood sterven.
Van hooger hand werd niets gedaan om
aan deze gtuwelijken misstanden een éind
te maken.
Mexico.
Do Mexicaansche rebellen maken thans,
om een interventie der Vereenigde Staten te
bewerkstelligen, den Amerikaanschen kolo
nisten in de noordelijke provincies het le
ven lastig. De Amerikanen vluchten in groo-
ten getale uit de Mexicaansche steden.
Japan.
Aan den nieuwen keizer Josji Hito, zijn
ingevolge de bepalingen der keizerlijke lmis-
wet in Japan, de goddelijke schatten der-
keizerlijke voorvaderen uitgereikt.
De beide andere op de troonsbestijging
en kroning betrekking hebbende artikelen
dier huiswet luiden:
De kroningsplechtigheden, benevens het
groote kroningsbauket (daidjosat), zullen
plaats hebben te Kioto.
Met een troonsbestijging zal een nieuwe
aera worden ingewijd en haar naam zal on
veranderd blijven gedurende de geheele re
geering, in overeenstemming met den ge-
vcstigden regel van het le jaar Meidji.
(Meidji was de naam der aera van den re
geering van keizer Moetsoe Hito.j
Van Suchtelen, van de Haare, na afloop
'van de plechtigheid te Garderen, per auto
rraar Soostdijk hegeven.
Onze Marino.
Blijkens hij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdek-
schip „Zeeland", onder bevel van den ka
pitein ter zee W. Houwing, op 30 dezer
to Curasao teruggekeerd.
Audiënties.
De gewone audiënties van de ministers
van binnenlandsche zaken en van water
staat zullen deze week niet plaats heb
ben.
Ridderorde.
Bij Kon. besluit van 27 dezer is J. W. Th.
van Oijcn c. i., te Maatlem, lid van de di
rectie der Iïolf Electrische Spoorwegmaat
schappij, benoemd tot officier in de orde
van Oranje-Nassau.
D u i t s c h 1 a n d.
Hel „Berl. Tagebtatt" verneemt, dat in
Yan het Hof.
H- M. 'de Koningin en H. K. II. Prinses
Juliana zijn gistermorgen om vijf minuten
over achten, van het Loo per extia-trein
haar Soestdijk vertrokken, vergezeld van
de freules Rengers en Van de Poll, bene
reus van de heeren Van Tets, Dumonceau,
Hardenbroek en Van Lookhorst De Ko
ninklijke familie begaf zich te voet van
het paleis naar den trein. Een talrijk pu
bliek, waaronder veel vreemdeling! n, juich
te do Koninklijke familie toe, toen zij over
het perron wandelden. H.. M. onderhield
zich, voor do trein afreed, door het open
staande raam nog eenigen tijd met den
Prins, terwijl Prinses Juliana met haar
handje wuivend het publiek herhaaldelijk
begroette. Onder gejuich van de toeschou
wers vertrok do trein, waarna de Prins
zich te voet met zijn adjudant weer naar het
p'aleis begaf, om 's middags tegenwoordig
te zijn bij de onthulling van het monument
van Anastasius Veluanus.
Om Mei- minuten voor negenen kwam de
Koninklijke trein aan het station Raam
jaan. De Koningin-Moeder kwam de Ko
ningin en prinses Juliana afhalen.
Ter verwelkoming op het perron waren
pnnwezig de- commissaris der Koningin in
Vle provincie Utrecht en de burgemeester
'van Baarn.
Toen naar het paleis werd gereden ging
Gr een gejuich op uit de dichte menigte op
het Stationsplein en langs den weg.
Z. K. II. de Prins der Nederlanden heeft
zich gistermiddag met zijn adjudant, jhr.
Invalidltcils- en ouderdomsyerzekering.
Uit Den Haag schrijft men aan „Het
Volk"
Het werk in de commissie van Voorbe
reiding vordert met tiagen gang. Aan het
einde van de zitting van Maandag was de
behandeling van art. 61 nog met afgeloo-
pen.
Omtrent de matrieele belangen die be
sproken zijn, kan nog worden medegedeeld,
dat de minister niet bereid bleek het aan
tal van vijf loonkhreseu uit le breiden tol
zeven, zooals bij de Ziektewet, Hoewel de
beteekenis van de loonklassen bij Ziekte
en Invaliditeitswet niet geheel dezelfde is,
zullen nu toch, door dc weigering van den
minister, een arbeider met een loon van
f 8 en een ander met een loon van f 12,
heiden in de tweede loonklasse vallen, en
dus evenveel premie betalen.
Een belangrijke discussie had plaats over
de definitie van invaliditeit in art. 60. Dit
artikel 'luidt in het ontwerp: „Invalide is
hij, die tengevolge van ziekte of gebleken
builen staat is om met arbeid, die voor zijn
kiacliten en bekwaamheid is beiekend en
die met het oog op zijn opleiding en vroe-
geie bezigheid hem in billijkheid kan wor
den opgedragen in de gemeente waar hij
arbeid verricht of het laatst verricht heeft
of in een naburige soortgelijke gemeente een
dei de te verdienen van hetgeen lichamelijk
en geestelijk gezonde personen, van dezelfde
soort en van soortgelijke opleiding in die
gemeente met arbeid gewoonlijk verdienen."
De verdienste van een derde van het
loon kwam nu niet weer ter sprake. Dat is
geschied bij de algemeene beschouwingen
in do vorige week.
Thans werd gevraagd naar de juiste uit
legging van de redactie en voornamelijk
veel behoefte als aan frissche lucht", zei
zij met oen zucht van verlichting.
Terwijl zij haar schaatsen voor den dag
haalde, wierp hij een blik door de kamer
en las do titels der hoeken van haar kleine
maar goede bibliotheek.
„Ik woon hier zeer eenvoudig, niet
waar?"- zei Ifilde. „Mijn verdiensten nLs
beginneling staan niet toe, dat ik een bctei
pension zoek."-
„Manr uw kantor, hoe eenvoudig ook,
veriandl toch dat de bewoonster een 'jonge
dame van smaak en met gevoel is. Als ik
het niet wist, zou ik hier al gauw bemenkt
hebben, (lat do hand van een kunstenares
aan het opsieren is geweest."
Dildo beefde van geluk bij hot geluid van
,'zijn steeds warmer wordende slem. Hei was
haar of haar dakkamer door zijn wooiden
met zon gevuld word.
„En daar de jonge Goethe", lachte hij.
„Is Goctlve een zoo geliefde schrijver
vnn n?"
„Ja, maar ik houd van al mijn b'oeken,"
antwoordde zij, „Voor ik Dombaly en dooi
hom do familie Henllniszer leerde kennen,
leefde ik zeer eenzaam. Toen heb' ik in vele
stilio uren ondervonden, welke timnve
vrienden en (roosters de hoeken zijn. Een
langen tijd van zoeken en tasten, van te
leurstelling en smart zou ik zonder de hulp
van deze vrienden misschien niet zijn door
gekomen. Ziezoo, ik Wen klaar. Gaat u
mee, meneer Kulb'ach?"
Buiten ademde zij eenige koeren diep.
„O, die heerlijke, frissche lucht!" ju
belde zij verrukt en vol vreugde.
Hij liel het punt, dat zij aangeroerd had,
echter niet los en nam het gesprek weer op,
dat zij begonnen was.
„Ik voel mij beschaamd door u, juffrouw
Rebsteiu", zei hij nadenkend. „Op het gym
nasium deed ik ook niets liever dan genie
ten van de literatuur. Toen kreeg de tech
niek echter invloed op mij en ik gaf
mij daar geheel aan over. Kunst en litera
tuur waar ik eerst zoo geestdriftig voor
geweest was, werden verwaarloosd."
Terwijl Hilde on Siegfried Kidbacli ver
der liepen naar de ijsbaan, spiak hij over
dr. llcrdhtiszcr, die, hoewel hij zich bleef
inloresseercn voor industrie en techniek,
zich toch met allo liefde wijdde aan de
kunst, de wetenschap en de studie van
velerlei sociale vraagstukken, llerdhüszer
was voor hom een voorbeeld hoe hij
eigenlijk moest leven, en, als hij oeret maar
vasten voel had op het gebied der techniek
en een eigen huishouding gegrondvest had,
dan was ook hij vast van plan zich uit
den vakarbeid af en toe los te maken,
zich met algemeene vragen, don monsch
en do samenleving betreffende, bezig te
houden en voeling te homten met de vele
süooinon van liet geestelijke 'loven.
Daarbij wierp hij een zonderlingen,vra-
gonden blik in do richting van Hilde, ter
wijl liet bloed liom naar de wangen steeg.
Wat was dat eigenaardig als Siegfried
Kulbaeh een kieur kreeg, dacht Hilde. Do
volle bekoring van kuische mannelijkheid,
gezondheid en la-acht weefde zich omzijn
wezen.
"Zij waren in den Engelschcn Tuin ge
komen. Weldra gleden en zweefden zij
over de baan hij de tonen van een mu
ziekcorps.
Dat was heerlijk, dat was kostelijkHoe
dicht voelden de zielen zich bijeen, wat
een harmonie, hoe goed begrepen zij1 el-
kandei- zonder- veel meer te spreken.
Een paar maal kwam Gustav Wieland
bij hen. lederen keer zei hij Ililde iets
grappigs en hoffelijks, maar steeds zoo,
dat zij er werkelijk van batte om lachen
moest en toen het muziekcorps na een
uurtje zweeg, sprak het als vanzelf, dat
de beide vrienden haar uitnoodigden, met
hen het middagmaal in hun pension to
gebruiken.
„U moet toch ook mijn studeerkamer
eens zien," drong Siegfried aan toen zij
nog weifelde. Zij gaf toe.
De kamer, waar Siegfried studeerde, ge
tuigde voor zijn vlijt. Daar lagen dikke
technische boekwerken, cahiers met aan-
teekeningen en op de tafels en aan de
wanden allerlei teekeningen en ontwerpen
een wereld, die haar aan haar vader
herinnerde en dus zeer vertrpiuvd was.
liet waven echter geen kleine werktuigen,
zooals deze ze voor de firma Glür ge
construeerd had, maar electrische locomo-
tieven, waterwerken, bruggen, machines.
Zij1 las: „Dynamo voordien metropolitan!
spoorweg te Parijs, tienduizend paarde-
krachten ontwerp voor de verlichting te
Buenos Aires". Naar Egypte, naar Rus
land, naar China voerden de verschillen
de namen
-„Ilier teekenen wij steeds tot midder
nacht aan onze plannen," verklaarde Wie-
land. „Ieder van deze werken kan Kul
baeh een grooten naam bezorgen of een
schitterende betrekking. Hij1 behoeft maar te
kiezen" hij wees in het rond „ais
hij wilde kon hij spoedig genoeg een di-
recteurstitel halen. Dat is iets om respect
voor te krijgen 1 wat?"
„En u dan vroeg Hilde.
j,lk ga in den herfst naar Wi'uttemberg
terug," antwoordde Wieiand, „wij hebben
daar een kleine fabriek. Haar uit te brei
den is mijn verlangen mijn vurige be
geerte kan ik wel zeggen, juffrouw."
Hilde kreeg een gevoel van grooten eer
bied voor zooveel arbeidskracht en ar-
beidslust en kon niet veel meer zeggen.
Maar haar oogen schitterden. Wat zij hoor
de en zag, trof haar zeer diep, ook do
portretten en fotografieën, die Siegfried
haar liet zienvader, moeder, zusters,
het groote landhuis Ilolm.
„En deze jongedame hier is een vriendin
uit mijn jeugd, die op een landgoed vlak
bij het onze woonde."
(Wordt vervolgd.)
CHIEDAMSCHE COURANT
