65"* Jaargang.
Zaterdag 3 Augustus 1912
No. 13984
Tweede Blad.
Aan den Minister vanWegen,
Op den bodem der zee.
Vrede en oorlog*.
Deze courant verschijnt d a g e l ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en V. laar din gen n.1.25. franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam enVlaardingenlO cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. j j 1
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange naven No. 141 (hoek Korte Haven).
geeft eerbiedig tc kennen:
ondergeleeken.de, dat hij als vele an-
'dero mensehen met twee boenen geboren
is,
dat hij een tijdlang de gelegenheid heeft
gehad het gebruik dier beeneu als gewone
voortbeweging^werktuigen, te verloeren en
daarbij met auto's en fietsen de landen
te doorkruisen, hebbende hij toen niet het
minste bezwaar tegen auto's of fietsen,
dat hij sedert echter door omstandigheden
van beurs en gezondheid Weer tot zijn
beide boenen zijn toevlucht heeft moeten
nemen,
dat hij toen ineens gemerkt heeft, dat
de staal 'der Nederlanden niet meer is in
gericht op tweoboenige wezens,
dat hij dit in de eerste plaats heeft gecon-
stateeul toen liij, buiten de stad zijner
inwoning gekomen, getracht heeft tc wan
delen,
dat de mooie wegen, onmiddellijk bij
de stad oir naar dio stad leidende, niet
wandel haar zijn wegens het enorm verkeer
Van. fietsers, auto's en rijtuigen.
dal men .immers onder wandelen moet
verstaan: „het zich voor gezondheid en
genoegen op een rustige, (mooiejt en frisscho
plaats voortbewegen met een open oog
voor het natuurschoon",
dat op de bedoelde wegen geen ruimte
is voor wandelaars, zoadat er van rus
tig wandelen geen sprake kan zijn,
dat men al voortgaande zich voortdurend
onledig moet honden met de vraag hoe aan
af d<? gevn'leü én de onaangenaamheden
van den weg te ontkomen, zoodat van
rust geen sprake fan zijn,
dat dio rust bovendien in hooge mate
in gevaar wordt gebracht door het gc-
bel dor fietsers, maar vooral door de meest
afschuwelijke geluiden der auto's, waaraan
paal nog perk wordt gesteld,
dat de stof en do stank, welke vele
auto's verspreiden, elke gedachte aan
frise.h he id 'bij liet wandelen op zijde
zetten,
dat men, wil men lot eiken prijs natuur
schoon zien, gioote kans heeft in het open
oog, dat men daarvoor heeft, stof of een
stomp van een fietser te krijgen, zoo de
auto u nog niet op meer radicale wijze
dwingt de oogen voor altijd te sluiten,
dat er dus anu het zich op dcrgelijko
wegen voor gezondheid en genoegen bewe
gen geen denken meer is,
dal nog wol enkele volhardende indivi
duen liet blijven wagen, doch dat spoedig
aan zulke waagstukken niet meer gedacht
zal wrnden,
dal dit zeevongcwenscht zou zijn met
liet oog op de volksgezondheid, die. door
wandelen zeer gehaat wordt,
dat zulke vlak bij1 de stad liggende mooie
wegen hij uitstek geschikt zijn juist voor hel
wandelen der minder geforluncerden,
wijders
dat ondergcleékonde zich dezen zomer
met den spoorweg naar Gelderland heeft
begeven, ten einde da ar de wandelgolegcn,-
hoid te vinden, die hem bij! zijn woonstad
op do boven .aangegeven, wijze ontnomen
'is, I
dat Jiij daar intusschen' gestuit is op
een samenzwering van groot-grondbezitters,
welke hem liet wandelen nog lastiger heb
ben gemaakt,
dat (lezen toch vrijwel alle bewandel-
baio wegen bezet honden, de grooteen open
bare met hun auto's, do kleinere en parti
culiere .met bordjes: „verboden toegang",
- „verboden wandeling", „streng verboden
wandeling", ,of gelijk vooral nabij Apel
doorn Jiot geval is met oneindige hek
ken en prikkeldraadversperringen,
dat hel den ondergeleekendon voorkomt,
at oen dergelijke toestand onhoudbaar is,
dal de bezitters van bosschen, enz., die
bosschen. enz. (boven een ruim te nemen
minimum ,voor particulier wandelterrein)
behoorden open te zetten voor wandelaars,
waar de wandelaars zich geduldig op hun
openharen weg laten wegtoeteren, bestoffen
en bospaden door de veelgenoemde auto's,
dat hot bekend is, dat het publiek vaak
in die particuliere bosschen papier laat
slingeren pf andeio minder nette dingen
doet, doch dat deze overlast, door het
publiek aan deze welgestelde bezitters aan
gedaan, die natuurlijk uitdrukkelijk behoort
to .worden afgekeurd, toch zeker niet op
weegt tegen den bovenbedoelden overlast,
welke do bezitters oj) den openharen weg
hel wandelend publiek aandoen;
redenen w'aarom. ondergoteekende, wan
delaar, zich wendt tot uwe excellentie met
eerbiedig verzoek:
Over het algemeen: het wandel-
wezen in Nederland te bevorderen.
In het bijzonder: lo. de drukke
openbare verkeerswegen in de nabijheid
van steden te doen verbreoden, daarop
paden uitsluitend voor voetgangers aan te
leggen en kleine spoorwegviaductjes of ge
vaarlijke draaien, uit rustiger tijdperken tla-
teerend, voor doelt 'iger wcginiiehtingen
te doen plaats maken;
2o. de bezitters van mooie particuliere
wegen tc overtuigen, d,at zij tegenover de
iluhlzaainlieid van liet publiek ten aan
zien van hun auto's ook wat geduldiger
moeien worden, en hun particuliere wan
delingen moer voor hel publiek moeten
openstellen;
3o. het maken van aparte auto-snehve-
gen te bevorderen en mee te werken tol
spoed beperking en stofplaag-beslrijding
van de auto's op de openbare wegen;
4o. al die maatregelen te nemen, welke
er toe kunnen leiden, dat de Nederland
sohe staatsburger op twee boenen zijn land
met meer gerustheid en meer genoegen
zal kunnen bewandelen, dan thans het
geval is.
Hetwelk doende, enz. Een tweehandige.
Hel. ondergaan van do „Titanic" heeft
voor een poosje weer eens do aandacht
der mensehen gevestigd op dat gedeelte
der aarde, wat zob heel zeldon oL' liever
nooit door oen mcinschelijken vool ibctrc
don wordt, maar daarom niet minder in
leressant is. We bedoelen hiermede den
bodem der zee.
Eon jong Eranscli scheepsfeclmicus, de
Pluny genaamd, die met behulp van een
door hom uitgevonden apparaat, de tot
nu onbekende diepte van meer dan 336
voel bereiken kan, doet, van hetgeen hij
op die diepte; waargenomen, heeft, interes-
santo verhalen, 'n Soort van metalen pant
scr geeft do Pluny elke gewensclilo besclioi
ming en doov oen bijzonder samengesteld
scheikundig middel Wordt automatisch voor
de ademhaling gezorgd. Zoo is bij reeds
ïueer dan 115 maat mot volle veiligheid
in de diepto neergedaald, oa heeft bij die
nedoidalingen 'een wonderbare wereld ont
dekt, dio lot nu toe geen menscholijk
oog gezien had. I 1
Volgons de „Scientific Americnin" b'e
richt de Pluny over zijn onderzocschc. bb-
vinulingioa bot Volgende:
„Eerst heeft men een gevoel alsof men
in ,oen mijn afdaalt, maar spoedig is meit
daaraan gewoon. Op een diepte van om-
Naar aanleiding >van 'Ons artikel Oorlog
don oorlog", ontvangen wij het volgende
ingezonden stuk, dat Svij hieronder opnemen
en waaraan wij dan gaarne een opmerking
zullen toevoegen.
Mijnheer de Redacteur;
In uw nummer van 20 Juli komt
een artikel jvoor, dat ons, voorstanders
van den (Wereldvrede, weinig geschikt toe
schijnt, ouijhetdoel, dat blijkbaar ook het
uwe is, te bereiken: dat n.l. „de mensch-
heid eindelijk van de geweldige offers
aan den god Van den oorlog wordt be
vrijd, en gelegenheid zal krijgen baar
geld en werkkrachten beter te besteden."
Hel zij (pus'daarom vergund enkele opmer
kingen te maken, die U in het belang
de de ook naar uw meen'ing goede
- :.aak zeker wel zal willen plaatsen.
Het artikel „Oorlog don oorlog" wekt
den indruk, alsof „de" voorstanders van
den wereldvrede (zooclanige idealisten zijn,
dat roods na vijf of tien jaren de alge-
moene vrede ,zou verzekerd zijn. Zeker
zijn cv wel personen, die zoo optimist zijn.
Maar mag rnpn een beweging booordeelen
naar .enkelen Moet niet veeleer ter ken
schetsing van een beweging naar de mee
ning dor leiders worden gevraagd?
Do Algemcene Neclerlnndsche Bond
„Vrede door Recht" hu is zeker niet min
der dan u overtuigd, dat nog heel wat
gebeuren moet, vooraleer ons doe! is be
reikt. Rustelooze propaganda in alle lan
den zal moeten worden voortgezet, om
de menschcn te overtuigen, van hoegroot
moreel eu economisch belang het is, dat
de Vrede woidt verzekerd en dat de
„pacifisten" volstrekt niet zijn personen,
voor wie vaderlandsliefde" niet bestaat.
Naast deze propaganda moet het inter
nationale recht worden volmaakt. De in
ternationale rechtsregelen, welke moeten
worden in acht genomen lusschen de ver
schillende Staten, moeten 'nog worden uit
gebreid. liet reeds te 's-Gravenhage be
staande Internationale Gerechtshof moet
een betere organisatie ontvangen. Wel
licht zal, gelijk de Groningsehe hoog-
lecraar Van Eysinga en de Lcidsche hoog-
leeraar Van Vollenhoven met aandrang
bepleiten, een Internationale Politic ook
moeten worden ingesteld. Dit alles zal
tijd, veel tijd, en niet minder veel arbeid
kosten.
Maar moeien wij in afwachting daarvan
nu moenon, dat het denkbeeld van don
wereldvrede nog vrijwel even ver van
do werkelijkheid verwijderd is, als vroe
ger? Moet iief. feit, dat de bewapeningen
steeds toenemen, ons ontmoedigen? Wij
zouden willen vragenis het niet begrij
pelijk, dat zelfs een oprecht vredelievend
Minister, als Lioyd George in Engeland,
liet zijn-plicht acht de Engelscho strijd
krachten zooveel mogelijk te vermeerde
ren, zoolang niet door de voltooiing van
stroeks negen voet, vindt men reeds zee-
netels in grooto menigte. Dooi' het w'atcr
gezien, schijnen alle dingen vergroot en
zoo lijken de> kwallen ook reuzengroot.
Men vergeet bijna geheel, dat men door
den duikorholm beschermd wordt, en heeft
een gevoel of deze weeke, slijmerige mas
sa's aan liet gezicht blijven hangen. Iets
dieper stoot men op scharen kleine vonken-
spuwendo visschen, die als strepen lichtend
koper zijn en zich in voorldurendo bewe
ging bevinden. Op een diepte van 126
voet, komt men door dichte massa's zce-
gr.as, dat, 'als 't wm'o met Jeven bezield,
zich om ieder deel van bot lichaam slin
gert. Dit zeegi',as is een groot'gevaar voor
den duiker, d,aar het zijn bewegingen be
lemmert en hem met centcnaarskrachtnanr
beneden kan trekken. Beneden, op 1G2
voet, vindt men kleine, op slangen getij
kende visschen van ongeveer 3 voet lengte;
en andere bewoners -der diepto, die op
dolfijnen gelijken. Deze laatste vallen woe-;
dencl pp den duiker aan, dien" gauw «re
doodelijko vrees overvalt.; ze kunnen ge
makkelijk hot 4 duim dikke glas van don
helm breken. Natuurlijk zou, als dit ge
beurde, de dood onmiddellijk intreden. Nog
gevaarlijker monsters zijn do polypen, die
hun slijmerige voelarmen om den moe
digen onderzoeker slaan; daar ze oven-
wel laf zijn, laten zo dadelijk los, wan
neer zij met hot metalen pantser van de'
duikerailrusling in aanraking komen.
Even schrikkelijk om aan te zien,'en veel
moediger zijn 'do rouzenkrabbten, waarvan
Prijjs der Advertentiën: Van i6 regels fl.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
A!dvertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan bet Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschenen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
do Internationale Rechtsorganisatie op
volgende vredesconferenties aldus langs
dien weg de vrede is verzekerd en aldus
Engelands rechten zijn gewaarborgd?
Zoolang wij nog leven in den ongeorden-
den internationalen rechtstoestand, moe
ten maatregelen worden genomen, welke
voor dezen toestand passen. Daarom strij
den de Pacifisten in de verschillende
landen niet zoozeer tegen de bcwape-
ningsvoorstellen, maar bevorderen zij met
alle kracht een algomeene vredelievende
gezindheid,- opdat de voltooiing van het
Volkenrecht zoo spoedig mogelijk tot
stand kome.
En daarop bestaat hoe langer hoe groo-
ter kans. Men leze de verschillende Vre-
desbladen, en men zal zien, hoe steeds
meer personen van naam en invloed voor
onze denkbeelden zich warm maken. De
Nedeilandsehe Bond Vrede door Recht"
telt staatslieden, als De Savornin Lob
man, Goeman Borgesius, Loèff, Bos, Ty-
deman, Van Asch van Wijek, onder zijn
leden. En wie zou niet inzien van hoe
groote beteekenis het is, dat Léon Bour
geois meermalen Minister van Buitenland-
sche Zaken, thans nog 1 i d van het Fran
sche Min. de ziel is van de Fransche
Vredesbeweging? Wie is blind voor het
groote voordeel, dat hoogleeraren als Von
Liszt, Kohier, Von TJllmann en Schücking
in Duitschiand met al hun talent en in
vloed op de jongeren, aan wie de toe
komst behoort, de Vredesbeweging voor
uit helpen? Laat dan Italië nog maar
oorlog voeren met Turkije, als bewijs dat
het groote doel niet In eens kan worden
bereikt! Wat deert dit hem, die het oog
niet heeft gericht op het heden, maar op
de toekomst, wanneer hrj daartegenover
ziet het veldwinnen zijner gedachten bij
Staatslieden en Geleerden, en bij de ge-
heele bevolking blijkens de iedere maand
over de geheele werold toesiroomende
nieuwe leden van Vredesbonden? Wij be
vechten niet een enkele, uit het oude
systeem nog voortvloeiende gebeurtenis
wij bestrijden het systeem zelf, en daar
in met steeds meer succes. Aldus Alfred
Fried, de man die door zijn „Die Frie
denswarte" wellicht meer dan iemand
de nieuwe Yredesdenkbeeklen bij de be
volking heeft doen ingang vinden en dan
ook terecht den Nobel-prijs voor den Vre
de heeft verdiénd, gelijk met onzen Asser,
den man der wetenschappelijke interna
tionale Conferenties.
Zouden wij nu dit stelsel moeten verla
ten, dit stelsel van propaganda eu weten
schappelijke bestudeering van het interna
tionaal recht over de gansche wereld?
Zouden wij, overeenkomstig uw denk
beeld, de ingezetenen van de groote Sta
ten, als onoprecht, van onze organisatie
moeten buitensluiten? Wie de verdiensten
kent van mannen als den Franschman,
Bourgeois, den Duitscher Fried, den En-
gelschman William Stead voor de Vredes
beweging, hij zal op deze vraag het ant-
sommigc 3 voet in doorsnee zijn. Met him
steake schalen en scharen zijn ze voor
den duiker een voortdurend gevaar, dat
niet onderschat mag WQrden. Op zulk een
geringe diepLc veranderen de visschen niet
aanmerkelijk' van vorm en aard; eerst op
een diepto van omtrent 1000 meters ver
andert hun natuur geheel en al en ze
moeten andere vormen hebben, om den
druk van het water te kunnen verdragen.
Tot heden is het onmogelijk geweest, lo
vende exemplaren van deze onderaecsolio
wezens aan do oppervlakte te brengen,
want wanneer ze er uitkomen, is dooi
de verdwijning van den waterdruk hun
omvang verviervoudigd. 1
Daar al deze dieren vleescheters zijn,
dienen hun grooto muilen dikwijls tot graf
voor de ongelukkige matrozen, die met
hun schip zijn ondergegaan en wier lijken
langzamerhand dieper zinken. De lichamen
van deze visschen zijn geheel plat, daal
de toenemende waterdruk bijna alle graten
incondrnkt. i
Een merkwaardigen indruk bij deze na
sporingen onder de zee maakt hot licht,
dat een zeldzaam mengsel is van violet
en groen; do kleur lijkt eonigszins op liet
licht in do holen der ijsbergen.
Op een diepte van 32 meters wordt het
licht steeds valer en door do watermassa
lijkt dc zoai een roodachtige, ondoorzich
tige kogel.
Op zekeren dag genoot ik! op een diepte
van 129-voet, juist om 12 uur 's middags;
een onvergetelijken aanblik, De zon stond
woord weten. Wij, leden van „Vrede door
Recht", verheugen ons, op de krachtige
organisatie onzer beweging over de ge
heele wereld, welke zich weder uiten zal
op het groote Internationale Vredescon
gres to. Geneve, in September. Wie hier
van wat meer wil weten en zich wil
voQiheroiden om met belangstelling te
kunnen volgen bol congres, dat in 1913
in Nederland zal plaats vinden, geve
zich op als lid van „Vrede door Recht".
Namens do Pcrscommissic van Vrede
door Recht"
Mr. B. de Jong van Beek on Donk,-
Voorzitter,-
Mej. M. van Haaften, Secretaresse,
Bankastraat 85a, 's-Gravenhage.
Ons antwoord kan, wat het hoofdpunt
aangaat, kort zijnWij hebben or niet aan
gedacht de loden van „Van Vrede door
recht", te beschouwen ais de wonderlijke
idealisten, die reeds na enkele jaren den
algomecnen vrede verwachten. Wij hebben
er niet aan gedacht die beweging te booor
deelen naar deze enkelen. Wij begrijpen
zelfs absoluut niet waar men dat alles in
het gewraakte artikel heeft kunnen lezen,-
welke slip of the pen of minder gelukkige
uitdrukking dit misverstand heeft kunnen
doen geboren worden.
Integendeel wij hebben juist gemeencl;
lat o>k dc ledo.i van dezen bond met ons
de luchthartigheid van die „enkelen" betreu
ren en dat zij dus een bestrijding van die
„enkelen", dio de te overwinnen moeilijk
heden niet in 'naar werkelijke grootte ken
nen, gaarne zouden zien. Bij bet streven,
naar zulke verheven doeleinden dient de
sticver zich toch in de eerste plaats dui
delijk rekenschap te geven van de moeilijk
heden die te overwinnen zijn. En dat doen
die enkelen juist niet, tot schade van de ge
heele vredesbeweging, naar liet ons voor
komt.
Do hoofdstrekking van het ingezonden
artikel gaat dus langs ons heen. Toch komen
wij op het slot gaarne nog eens terug, om
dat daar een misverstand bestaat, waar
aan wij ons na herlezing van ons artikel
meer schuldig gevoelen
Men kan inderdaad uit ons artikel lezen,-
dat wij de door .Vrede en Recht gevolgde
methode van propaganda afkeuren.
Dat nu is geenszins het geval. Integen
deel wij zijn overtuigd dat deze vereeni-
ging goed werk doet. Doch wij meenen 'dat
er naast doch zeer zeker niet tegen
over dit goede werk nog ander goed
weik is te doen, dat volmaakt parallel
loopt met het werk van de inzenders en
dat vooral op den weg ligt van de bewoners
der kleine staten. En. dat goede werk zien
wij in het nader tot elkaar brengen van de
bevolking der beschaafde kleine staten van
Noord-West-Europa. Men versta, ons wel:
de bevolking. In tegenstelling met de be
woners der groote staten is vrijwel dc ge
heele bevolking van die landen pacifist:
uit .overtuiging en uit noodzaak. En daar
in jxet Zenith. Ik stond op een grond van
fijn wit zand en de breking van het licht
op den sneemvwitten grond maakte op
mij den indruk, alsof ik op een vlakte
van gesmolten goud stond.
Op een diepte van 2*26 voet heerscht
reeds diepe duisternis; op 327 voet is do
duisternis ondoordringbaar, en om iets te
kunnen zien, gebruikt men cleetrisch licht.
Ik gebruik electrische lampen, welke een
licht geven 'voor 10.000 kaarsen.
Do Pluny heeft gedurende zijn loopbaan
als duiker reeds menig gevaar' do ore taan.
In de nabijheid van Ostende, vertelt hij,
moest ik eens het wrak' onderzoeken van
een schip, dat kort geleden gezonken was.
Daarbij werd ik door een heele kudde reu-
zenkrabben aangevallen, die juist de lij
ken der doodo matrozen aangrepen. Een
van die monsters pakte mijn been vast, dat
zonder de pantserkleeding verpletterd zou
geworden zijn. Ik had een soort zwaard
iu mijn hand en doodde daarmee twee
monsters, waarvan ik de schalen nog be
zit.
Op den zeebodem zijn alle voorwerpen
met een merkwaardig soort stof bedekt.
Er heerscht een eeuwig zwijgen en een
vreesolijko duisternis. Daarbij1 is de grond
met beenderen bedekt, waarvan er vele van
menschcn afkomstig zijn. Zeer merkwaar
dig is het door mij opgemerkte feit, dat
de zee een tijd lang de lijken ongeschon
den bewaart. Ik bezocht eens de romp van
een schip, dat met de geheele bemanning
gezonken, was- Bijna allo manschappen slie
pen op het oogenblik van het ongeluk en
waren van den slaap in den dood over
gegaan. Daar de luiken gesloten waren,
hadden de visschen de matrozen niet aan
geraakt en ze lagen schijnbaar in een rus
tige, geheimzinnige sluimering. Ik kwam
naderbij en raakte een der lijken met de
hand aan; hot vleesch scheen zich onder
mijn aanraking op te lossen en te vergaan
en er bleef siechts een skelet over'.
En dan de schatten op den bodem dor
zeel >Milïioenen liggen, begraven niet ver
van Yigo. Ik zelf ben daar nooit geweest,
maar een mijner mannen daalde eens in.
de jjude duiker-uitrusting in de diepte neer-,
De ongelukkige stierf kort nadat hij de
oppervlakte weer bereikt had, maar hij'
vertelde nog, dat hij op don bodem meer->
dere galjoenen gezien had, waarvan de
masten nog recht stonden en waarvan het
timmerwerk nog ongeschonden was. Dat
waren zeker enkele van de met schatten
beladen, schepen, dio echter volgens zij'n
mcening 'niet aan de oppervlakte zijn te
brengen. Daar ze sedert 1707 onder water
liggen, moeten alle metalen geroest zij'n.
Ik zelf heb het schip gezien, dat in 180S
de schatten van Napoleon naar Holland
bracht, onderweg echter schipbreuk leed
en inet honderd millioen aan boord zonk;
daarvan zijn 56 millioen te voorschijn ge
haald; al het andere ligt nog op den bodem
van de Oceaan. i i i i i i
SCHIEDAMSCH!: COURANT.
