85"* Jaargang
Vrijdag 16 Augustus 1912
No. 13995
Martelaars der kunst.
mm
Beis-Abonnementen.
buitenland!
TURKIJE.
BINNENLAND.
SCHIEDAMSCHE COUIUIT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor S c h i e dam en V 1 a ar d i n ge n fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingcn 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zg
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prjjs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 108.
'De Administratie van de „Schiedamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen vei
goeding van porto's aan hare abonné's
die voor korten of langen tijd op reis gaan
de courant aan hun tijdelijk adres te zen
den. Ook abonnementen voor den tijd var
een halve of lieele maand worden gedu
rende het reisseizocn gesloten.
Schiedam, 16 Aug. 1912,
De politieke toestand blijft nog allijd zeei
troebel en ongewis. Nu eens wordt mel-
ding gemaakt van de vredelievende voor
nemens van Jong-Turken, van Albaneezen
en van do naburige BaJkanvelkcn, zoodat
men meent, dat alles weldra weer zal
mnrcheereii, maar dan komen kort daarop
weer berichten, die den indruk maken,
dat alles nog op «eer losse schroeven staal.
Zoo verwacht men, volgens het eene
bericht, dal het Tong-Turksche Comité een
door Dsjavid bey opgesteld manifest zal
publiceeren, Waarin wordt vciklaard, dal
het Comité zich bij de ontbinding der
Kamer neeilcgt. In flagrante» strijd bier-
mee lijkt echter oen gisteren afgezonden
Reuter-telegram, jjil Konstantinopel, mel
dende. dat tweehonderd soldaten de post
kantoren, die op hevel van den minsiler
van oorlog zijn gesloten, bezet hebben.
-Zij hebben, naar het heel, beslag gelegd
op de briefwisseling van het Jong-Tiukschc
Comité betreffende woelingen van hel Co
mité tegen de rqgeering.
Dezelfde tegenstrijdigheid van opvatting
heerschl er ten aanzien van de kwestie
met Bulgarije., De „Wiener Abendpost'f,
als het „FrenulcnblatP', koesteren de
hoop, dat de spanning tusschen Turkije en
Bulgarije zonder bloedvergieten voorhij
moge gaan. De „National Zeitung" bericht
echter, dat de toestand in Bulgarije zeer
kritiek is. Door een persoon, die do ro-
geering zeer na staat, wordt gezegd, ilat,
hoewel de regeering alles doen zal om
hel volle in toom te houden, de toestand
zeer moeilijk is. De publieke mcening is
dermate opgehitst, door de voorvallen in
Macedonië, dal door Rusland, Oosten
rijk cn Duitschland alles in hel werk ge
steld zal Worden om de Bulgaai achc regee-
ring over te halen, de stemming, van hel
volk te bedwingen. 1 I
Even pessimistisch luidt het telegiam.
dat gisteren het „Berliner Tagebl.'l' uit
uit Konstantinopel werd gezonden, en vol
gens hetwelk de Porto de mededcelmg
ontving, dat Bulgarije en Montenegro mo
bilisecrai. De Montenegrijnschc gezant
deelde eergisteren aan het ministerie van
buitelde ndsche zaken mode, dat de mobili
satie gestaakt zou woulen, zoodra de
Beman vrij naar het Duitsch.
van
J. C. HEER.
57)
Deze mededeeling maakte Ilikle kalmei.
„Te gaat toch oók naar het feest met bal
van de jonge kunstenaar?" vroeg 11-cixl-
Irii'szer. „De jonge Steigers branden van
verlangen om jc bij die gelegenheid aan
hun kennissen voor Ie stellen. Geef hun
do teer doe het om hen! Ta?"
„Ik kan niet," sliet Ilikle uit.
„Wat is dat voor eigenzinnigheid, kind
ging dr. Herdhiiszcr voort. „Meer dan drie
jaar woon jo in Miinchen, in dc kunst
wereld leef je en jo hebt nog nooit een
van do beroemde kunstenaarsfeeslen bij
gewoond. Dal is wtarkeïïjk oen gebrek in je
opvoeding! Waarschijnlijk is hef de laat
ste winter, dien je lner doorbrengt, hef
volgend jaar ban je misschien al mevrouw*
dr. Knibach in Berlijn, Daar zal men jo,
zoo vaak er sprake is van je verblijf in
Miinchen, vragen naar de hals van de
kunstenaars «n zal jij dan steeds moe
ien zeggen, dat jc daar 'niets van weel.
omidal je er nooit geweest bent. Dat is
toch onaangenaam voor je. Toe, voor je
zelf dan, ga, dan mee goof jdo Steigers
een toestemmend antwoord,! Te zult hel
later goöd vinden, dat je h>ct gedaan bobt.'
Maar Ilikle schudde het hoofd.
Turksche rcgceiing naar aanleiding van
het sedeit amleihalvu maand ingediende
rappoil van do Turksche leden der grens
commissie een beslissing getroffen zak
hebben, waai dooi de Tuiksdie piovocatie
aan de grens zou eindigen.
De zaakgelastigde van .Montenegro heeft
op de Poite een ïiola'oveihamligd. waarin
de ratificalie wordt geviaagd van het pro
locol nopens de greustegeling, waarbij aan
Montenegro de slteek van Eresnilza wordt
toegekend. Van dit protocol werd ook ge-
spiokcn in den omzendbrief aan de mo
gendheden. In dezen brief werd ook ge
zegd, dat, ats de mogendheden niet tus-
schenhcidc komen, -Montenegro met eigen
middelen zal moeten handelen.
De Turksche minister van ooilog gaf
beril te kennen, dat het thans geen geschikt
oogenblik voor de ratificatie was.
Er komen hoe langer hoe meer leiders
van tie Alhanóezcn to Uskub aan. Do stra
ten wemelen van gewapende». Hel aan
tal Albaneezen in do stad wordt geraamd
op 10,000. Alle militairen zijn bij de kazer
ne gcconcenticerd. In de stad zelf werd de
oulc 'nog niet verstoord.
De Ie Uskub wonende Montenegrijnen
hebben bevel gekregen de stad binnen vicr-
eii-twinlig uur te veria Ion. Hassan bey
heeft een gcdeeUo van zijn troep van
Prisjtina naar do Montenegrijnschc gtens
gezonden.
lliza bey is met '1000 Albaneezen tot
dicht voor de poorten van de slad genaderd
en rukt aan liet hoofd van 500 man dc
stad binnen.
Volgens de Koustanlinopelscho bladen,
zouden bijna alle cischcu van de Albanee
zen ingewilligd zijn. j
GEMENGD! MEDEDEELINGEN.
België.
Dc koning is gisterochtend op de Beurs
te Antw.'vpen door de. Kamer van Koop
handel ontvangen. Ia zijn antwoord 'op de
toespraak van den voorzitter wijdde do
koning o. a. woorden van lof aan den Ant-
wcipsclnen ondernemingsgeest, door welk
patwcipsn's aaudoeL in den overzeeseIwn
handel voortdurend grooler wordt, enbrachi
daarop in herinnering mei welk ecu geesl-
drift tie door de regeering voorgestelde op
lossing van de kwestie der verbetering van
dc Schelde in de Kamers ontvangen was.
Tijdens de redo van den koning viel een
jong meisje door het glazen dak van hel
Beursgebouw op dc toeschouwers, die in
de eerste galerij waren gezeten. Er out
stond een groote verwarring. Dames vielen
flauw, andeivn werdén door neervallend
glas gewond.
Hef sfachtoU.'r kreeg ernstige verwon
dingen aan het gelaat en brak den linker
pols..
De koning onderbrak zijn rede voor kor
len Lijd.
Siegfried houdt niet van bals en fee»
ten. En denk eens, dat ik er Dombaly onl
moeite dat zou voor mij zeer pijnlijk
zijn!" f
Toen 's avonds dj Stcigeis echter kwa
men, bestormde de vrouw van den kunste
naar Bilde met oen vloed van dringend
smekingen: ,.Nu hebben wij m§ zooveel
moeite nog oen kaart voor u weten te krij
gen en li zoudt daar geen gebruik van
maken I Ik. heb nationale costuums Uit Zwit
serland laten komen, waarbij er een is,
dat voor u geknipt is. Onze land genoot en,
zijn vol veiwnchling, want zij denken uiel
anders als dat u komt. Er is «jen zeker*
spanning zelfs. Noen, u zoudt mij in een
moeilijk parket brengen, als u niet op hel
bal verscheen; ill mijn ijver heb ik onder
onze kennissen wat al le veel over u ge
sproken.
„Dombaly komt niet!" voegde Steiger
er aan toé. „Hij is uiigenoodigd, ja zelf:
met nadruk, maar hij beeft met -een koit
briefje bedankt. Hij was ook niet bij de koo-
pers van laatste kaarten vanavond. Dat
zal u gerust stellen, niet?'"
Nog kon Bilde niet besluiten mis
schien, dal Siegfried Baal' to ludp kwam
om tiaar uit dc moeilijkheden te redden,
waarin zij door de Steigers en dr. llard-
hüszer gekomen was.
Bij kwam eindelijk en werd van alte zij
den om hot beslissende woord bestormd. Bij
hielp 'de Steigers
„Maar natuurlijk. Bilde, moet je aan hel
mooie, echte kunstoimaisteest deelnemen
Hongarije,
Be voorzitter van den mini-ri «naad h >>fl
islm -ii te Boedapest ecu t 1 gehouden
oor zijn kiez'r». Na te b'bh m uiteenge
zet. dat de houding dei dm ge
heeld) partemcnkiircn ■«'11 imlamde. en
de moord.u-hei I dwong om fcr.il bligo maat
regelen te nemen, imklaaile hij, dal de
ontworpen uillnviding van het shmiudil
tot de ui 181$, toelaatbar gi-mzen gaal. liet
if moeten berusten op den ceimus en
Ihankclijk zijn van tl.n mand van ont
wikkeling. l)e geheime stemming zal wor
den ingeMekl. ovesal waar «lil rechtvaardig
schijnt.
D c Italiaan s r li T u i k s c h e o o r-
og-
Naar de „Magdi-burgisihe Zeitung" mt
Peru. verneemt, moeten tusschen Londen
en Konstantinopel onderhandelingen gaan
de zijn, die. ten doel hebben, dat Turkije
Barka aan Egypt! xa' afstaan. Ifaliiï zou
van ieder recht op Barka atstand hebben
gedaan. Engeland zou als veigoe'dmg Tur
ijn oorlogsschepen zenden.
Tuikije heelt aan hel Inlernalionaal co
mité van hol Ronde Kruis Le (icnèvc het
volgende telegiam gezonden: „Wf pndes-
toeren met verontwaardiging legen hel
bombaidcment van den 9den Augudus uit
een vliegtuig op de ziekenhuizen vaat Ben
gali, die de vlag van het iloode Kruis ge-
hesclien hadden."
De president van bet Intoinalionanl co
milé heeft hel Haliaaiisehe Koude Kruis dit
protest ter onderzoek gezonden. Waimcci
liet juist is, zal het eonnlé te (lenève ziel.
tot dc Italiaanscho regceriiig wmiden.
M aT o k k o.
Dc „MatiiT'-eormspondunl te Rabat heelt
oen gunstiger opvatting over den persoon
van den ntouu en .-uit ie.. Mo day .loessoef,
dan die. welke wij gmtoien voikon.Utoi
De tw"0 vorige Miliums, Abd-el-Aziz. ui
Moelay Bafid aldus doze corresponderl
IlBlten den hoon verloren, uimlal zij
bun land, d'it het m 'o-;l Alolninm rinuiisrhe
rijk is H'iul den grim Tm Klam, met Euro-
po'-clic ideeën hebben wilton ofwislroii-
meii. Daail gen kwam hel gemoed dei Ma
rokkanen in opstm!. In Fianknjk weid ei
ken lv'M r. dat d' sultan in "en automobiel
steeg of zich hel jihotogi al>i en. dit als
e ui gioule po li li'"fee oveiwimiing be-
S'Iiouw dMen v 'igaI echter, dat men hem
dd'iuloor in de nog m van zijn volk oom-
pjSnutte'i le, zn iJat Frankrijk in plaats
\an t\m sehilleien I oveiwinning te hoe
ken. een g woelige imd u-laag 1"L
.Moelay .hvssoel —u int.'flig'ml. e olijk
en zeer Ateiiaiinii'xlannsdi man. ilm Eiank-
rijk lielb'olt, schijnt 1' a.nig-w ezen per
soon te zijn. om zijn land te \olteen.
Daai voor is het «editor non lig. dal >1 Eran-
st'hcu zieh niet openlijk met li on hUHo'den,
om hem niet liet stempel van onreinheid
door hun contact, op hel voorhoofd te
diukken. D> Franschen moeien niet de
dwaasheid begaan, hem in een automobiel
of ztils m "en vliegmachine te doen plaats
nemen, doch er zieh alleen toe bepaton.
hem de wetten, onvermijdelijk voor "de or-
lihatio lm het welzijn van Alarokko. te
laten teekeiven.
Moelay Bafid is gistel morgen te Mar
veil! aangekomen, llij werd namens dc
Erguische regoering door den prefect begroet.
Tot bevclhebbei van de Fransche troe
pen in West-Marokko, ter vervanging van
den naar het vaderland teruggekeerden ge
neraal Meinier, is benoemd generaal Fran
chei d'Espcray, commandant van de 28ste
divisie infanterie.
V e re e n i g d e S t a ten. 1
liet gwechtolijk onderzoek, naar aanlei
ding van den moord op den Ncw-Yoik-
sehen speelhuishoudoi Rosenthal, inge
steld, heeft aan het licht gebracht, dal de
belooningen voor welwillende onzijdigheid
of cvcntueele bescherming van de zijde der
politie-ambtonaren, jegens meer of minder
verdachte inrichtingen aldaar, waren ge
regeld volgens 'een tarief, varieerend al
naar de groolte van do inrichting en do
meer of mindere voornaamheid van de wijk,
waarin zij was getogen.
Nasporingen hij do banken hebben aan
hel li< td gebracht, «fat hooggeplaatstpo-
brie-ambtenaren bij die inrichtingen be
langrijke deposito's haddon, «somtijds tot een
beding van Pil rnillioeti doll.
Bel bntik-doposilo van den Ihans gear
resteerden luitenant Becker, wtotis jnar-
lijksch salaris 2000 doll, bedraagt, was se
dert do maand November met öR.SlódoU.
toegenomen. Bovendien had hij nog gein
uitslaan 1 tij vijf ander" banken lol een
bedrag van 200.000 dollar en bij 'twee ban
ken had Iiij ren vakje in lelt kluis, waarin
hij papievn van waarde boig. Yi"f in
specteurs zijn tengevolge van deze ni"iu\ e
on htriiingen aan doi kaak gesteld,
U oonsdagavond Iireff te New-Yoik oen
In ileng,ooii druk bezochte vergadering
praajs gehad tor hespveking vun den toe
stand. De „dislifet-nltornrof', >iic hel omlei-
zoek T'irit, en andere lungers van naam.
voerden op deze vergadering hel woord.
Noch de Inirg mieester, noch hel hoofd
der politie waren tot hijwoning uiigenoo
digd met hst oog op «le algemeene ontevie-
dcniii'id over hun Inksrhheid in deze schan
daal-zaak. 1
steit op de tribune plaats nam in den
stadhouderlijken stoel, waarin vele barer
voorvaderen gezeten hadden, o. a. stad
houder Piins Willem IV in 17Ó4Prins Wil
lem Men de koningen Willem 1, IIen 111,
dc laatstgenoemde vorst nog in 1861, ter ge
legenheid der eerete-tsteenlegging van de
spoorbrug over den ITsc! bij Zutphen; ter
wijl onze lezeressen wellicht belangstel-
Jen in het costuimi van onze Koningin.
Welnu Bare Majesteit was gekleed in pa
relgrijs kleed met witten mantel en daar
over kant eri droeg een grijze toque met
grijze pleuveuse.
Over de door haar beloonde belangstel
ling in alles, wat deze lentoonstelling le
zien gaf, was één loep, zoodat allen, die
aan deze tentoonstelling hun krachten ge
wijd hebben, met voldoening op bun werk
kunnen terugzien, temeer diuu gisteren «en
vooral hedén, de «romen druk bezocht
werden. Evenals Bare Majesteit te voet
van do halte gekomen was, heeft zij ook
weer op dezelfde wijze het terrein ver
laten. Natuurlijk onder hol gejuich van
het publiek.
Koninklijk bezoek aan do landbouwtentoon
stelling to Zutphen,
Als bijzonderheid van het Koninklijk be
zoek vermelden wij nog, dat Bare Maje-
Congressen,
Bij kon. besluit is, met inludduig van het
kon. besluit Ban 20 April 1912 no. S bui
ten bezwaar van 's Rijks schlakist, be
noemd tut verlegennomdiger van de Ne
geering op het v.m 21 tot 27 October
1912 le Rome te houden vieide interna
tionaal, congrc-> voor lichamelijke opvoe
ding. E. Deen, te VGravenhage. lid Van
het hoofdhestimi van den iYedeilamlsehon
Rond voor Lichamelijke Opvoeding'
is .1. P. Eahius, inspecteur van hel 't
ondeiwijs in do 2de limpecfie, te -,<>n
venluigi', opgediagen. de regeering te >i
tegemvooidigen op het in 1912 tc uu
slmdam (e houden XXX1 le XodeBami-ri"
Taal- en Letterkundig l'ongies.
Do Consclenccfee-ten te Antwerpm
Reuter meldt dal, gisteren uit Ai1'»»#'»
pen
De koning heelt den Tieveihehbei van
de Tacob van lleemskerck het eeix'leeken
van commandeur in de Kioonorde ver
leend. De oudsle kapitein en de oudste' iui-
lenanl ontvingen het officierskruis, en ie
oudste' tweede-luitenant hel ridderkruis. De
chef van «1e bi zonde re Nodeilamlsche zen
ding ontving de groote keten van de Kroon
orde.
Je lveht mij wet «eens scherpe uitvallen hoe
ren doen over dl vusteii-fce-ridijkliedeii,
maar men moei toch mei overdiijven en alle
feesten afkeuren, ook die, waar 't fatsoen
lijker toe gaal en umn weikelijk genoegen
kan hebben. Waarom zou jij mol -"Wiigoed
als anidenen eens jen vronlijk Jangj in hel
jaar mogen iKbhen? En de Jreer en me
vrouw Steigfl zullen je imumis volkomen
bescheimcn."
„Gewonnen, gewonnen li-hben wij." lach
te de vroolijke nuvroiiw Eteiger uit volle
lorei. Ectl ojiwvkkende moedgevende blik
van Mr. Ilerdhiiszjr en alte ui omdat
zij gevtrdde, dal oen weigering nu als on-
gemolivieoule kopjiigheiJ zou woulen uit
gelégd, zei Bilde ecuigsziiis vcrwaid:
„Nu goedulau ik zal koinui!'"
Er was niets vi'oolijks in de wijze waarop
zij haar besluit uitte, maar meviouw Stei
ger sloot baar desniettemin jubelend in haar
armen. Na baar toestemming kwam ito
beste cn opgewvekiste stemming onder het
gezelschap. Alsof ook hij van zijn knul
haar zijn dank wilde bewijzen, bracht Ja
kob Steiger hel gesprek op de poitvolten
der kinderen, lierman en Gerkrwl, Hij prcei
het latent van Hilda zoo warm. «lat zijn
vrouw scherteend zei
„Mijn Jakob is verltofM op u. julfiouw
Rehstein merkt u ilat «1| nog niet?"
„Noen," went,' do schilder at, „ik be-
Idoel maar, dat dc lioid" puifreUeir, als
zij zoo goed voltooid worden als zji zijn be
gonnen, in Al 'i onvoorwaardelijk oji de
knnsttentoonste'lling moeten gein acht wor
den. Roede schilderstukken moeten de we-
ii'ld locli zien!"'
„AYal mij helrefl," y.ol dr. Heidhiiszei
na de opmerking van Jacob Steiger over «1e
door Bilde geschilderde portretten van lier
man en Gertrud, {„ik geel giaug mijn toe
stemming om de portretten op de tentoon
stelling tc plaatsen. Ilct zal je naam geen
kwaad doen, Bilde."
„En één stein van de jury, die dil jaar
over dc inzendingen /.al «eordeelen. hebt
li al," zei mevrouw Steiger, ,,dic van mijn
man. De andere leden zullen wel voor zijn
oordeel fe winnen jiijn."
Onwillekeurig gleed llildes viagende blik
naar Siegfried.
„(Jok ik zou er mij over verheugen als
ik mijn verloofde aan mijn familie mocht
vuorstellen als een jonge kunstenaars, die
reeds naam gemaakt heeft," antwoordde hij.
„Do kunst spreekt een taal, die overal
de harten opent; haar kracht is ja onze
Mille, landstreken nog grooler dan in de
sleden, waar dc jnemsohon vaak \an kun
stenaarsluimen en kunstproducten oveivei
zadigd zijn I"
Deze op warmen toon uitgesproken woor
den verrasten en verblijdden Milde zeer,
Siegfried had toch een hartelijke sympa
thie voor haai' kunslaihrid. En dat deed
haar te meer goed, omdat zij na hel on
zalige nut der scheiding van Domliaiy, ecu
heimelijken tegenzin tegen de kunsl nog
steeds niet geheel had kunnen overwinnen
Zij mocht aan die gevoelens van tegenzin
uiel toegeven. Zij incest de met zooveel
Bescherming van werkwilligen
Op dc algemeene vergadering van don
Boud van Nederlandsehe Scliiklersjialroous
welke dit jaar op 28 cn 29 dezer te .Mid
delburg gehouden word!, zal o. a. behan
deld worden een voorste! van de afdeeling
Groningen, dat luidt als volgt:
De Federatie van Nationale Bonden van
Yakpnlroons, in de Bouwbedrijven, verbin.de
/it'll met alle mogelijke vereenigingen van
moeite verworven kunst trouw lil ij ven. De
Opwekking van Steiger om haar kunstwer
ken tentoon le «stellen, vond echter nogal
heel wal tegenwerking hij haar. Wat zou
Dombaly van tsaar denken als zij thans
met de hulp van Steiger ging tentoonstel
len? Neen, deze gevoeflooze krenking wilde
zij hem niet aandoen. Dan zou hij het recht
hebben haar van trouweloosheid te be
schuldigen.
Zij gaf Steiger een ontwijkend antwoord.'
0, de gang naar hel feest der kunstenaars
viel haar al zoo zwaar. Overmorgen was
hel prachtige hal -nog weinige dagen
en de dolle vastenfeeslen waven voor Mun
ch/: n voorbij den hemel zij dank, ein
delijk voorbij 1 Dan zou het gewone leven
weer zijn rechten hernemen -- en de lento
zou komen, de tontel
Menigmaal als zij met Siegfried
's avonds langs de oevers van den Isar
liep, kwamen al windjes, die van hel ko
mende voorjaar spraken, door de hoornen
cn de wilgen waren al beladen mot mooie
katjes. Dan praatte zij opgewekt methein
over dc aanstaande reis met Pasche.u naar
St. Agalhen, haar geboortedorpI Vóórhaar
was er thans geen heerlijker gedachte dan
deze. Vaak werd haar verlangen naar de
plaats, waar zij baar jeugd bad dnorge-
luiidd, zoo sterk dat het haar was of
Ritsehen niet wilde komen.
Met Rasdien naar Sl. Agathen. 0, dat
Indenkende oneindig veel meer voor Hil-
de dan het genoegen van hel sdiilterai-
de kmisienaarshal(Wordt vervolgd.J
