65** Jaargang,
Woensdag 4 September 1912
No. 14010
""büïtbnxlArn
Martelaars der kunst.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen*
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam eu XI a ar dingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65. j i
Prijs per weekVoor Schiedam enVlaardingenlQ cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen", J I
Advertontiön yoor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
jittr aan hel Bureau Bezorgd zijn.
Bureau: Lange Ilnvon No. 141 (hoek Korte Haven),
Erjjs der AdvortentiSn: Van 1—6 regels 0.0.92; iedere regel meet
%5. cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
AdyortentiSn hij abonnement op yoordeelige voorwaarden. Tarieven
hiejspn zijn gratis aan hot Bureau te bekomen.
In 'de nummers, 'die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
Verschijnen, wt>rden zoogenaamde kleine advertontiön opgenomen tot den prijs
Van 4Q gents pet advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Openbare Herhalingsschool
voor Meisjes.
'Aanmelding van leerlingen, die gewoon
lager onderwijs genoten hebben, voor den
a.s. cursus, kan nog geschieden op Don-
denlag 5 en Vrijdag 6 September a.s., bij
hot Iloold dier school in het gebouw van
school II aan do Schoolstraat rio. 10, des
avonds lussohen O'/a8% uur.
Bij aangifte is het gewensebt het vac-
cinc-bewijs over te leggen.
De school vangt aan 1 October a.s.
Jlet IJoofd der School,
J. 'A. VAN DER POEL.
Openbare Herhalingsschool
voor Jongens.
'Aanmelding van leerlingen, die gewoon
lager ondüiwijs genoten hebben, voor den
as, cursus, kan nog geschieden op Dnn-
dculng 5 cn Vrijdag C September a.s., bij
het Hoofd dier school in het gebouw van
school F aan den Singel, des avonds tus-
sclicn 77 uur.
Bij aangifte is tiet gewensebt tiet vac
cinc-hcwijs over te leggen.
De school vangt aan 1 October a.s.
Hel Iloofd der School,
J. G. VAN VLAARD1NGEN.
Schiedam, 4 Sept. 1912.
ENGELAND.
Te Newport is Maandag het vijf-en-vcer-
tigste congres der j rade-unions (vakverceni,-
gingen) geopend, en wol met een rede van
Will Thorn©, den bekenden voorman dor
Arbeiderspartij in het Lagerhuis, jvaarin
daze in Jen groei der vakvorecnigingqa,
óók tijdens cn na do jongste hevige arbeids
conflicten, het bewijs van de levenskracht
dier organisation verklaarde te zien; Thorn©
zette verder uileen, dat het einddoel, waar
naar do vakvtHConigingcn hadden te stre
ven, de achturige werkdag was en het ge
meenschappelijk bezit van den grond, de
spoorwegen, en do productie-middelen. Het
imlividueelc bezit van bestaansmiddelen
heeft, besloot hij, de economische sla
vernij van een grool dcol der gemeenschap
tengevolge gehad, en heeft aan de klassen
de macht gegeven do werkkracht der groote
massa te ©xploi toeren. De arbeiders hadden
tlier de macht dit le veranderen, wans
neer zij slechts wilden.
Di aartsbisschop Wclldon, die in 'de St.
Paul's kerk (Zondagmorgen een speciale
„Arbeids-prcck" hield voor do vele congres
loden, die aan 'de godsdienstoefening deelna
men, sloeg een cenigszins anderen loon aan.
Wclldon, preekte naar aanleiding van Alat-
theus 13 55, en betoogde, dat de kerk
n de georganiseerde arbeid elkaar in Jezus
hristus moesten ontmoeten. Elk had zjjn
eigen terrein, maar zij konden toch samen
werken, en moesten het ook en zouden
elkaar zoo veel kunnen loeren. ,,Gij zoudt,"
aldus richtte de bisschop zich lot de ar-
beiduvsafgevanrdigden, „do kerk behoeden
voor het gevaar, waaraan elke godsdien
stige organisatie blootstaat, te vernoem
den van hart en geest van het volk; de
kerk, van haar kant, zou u wellicht eenige
waarheden in herinnering doen houden, wcf-
o maar al te gemakkelijk vergeten won
den."
Wal de bisschop o. n. biermede nader ver
duidelijkte, dat de kerk bijv. de arbeiders
er aan zou kunnen herinneren, dat ook
het woord van den werkman, hetzij col
lectief, hetzij individueel, wanneer het een
maal gegeven was, gehouden, moest wor
den; en-dat noch beschaving, noch chris
telijkheid, haar hoogste openbaring ooit
heeft gektegen, noch ooit zal krijgen door
een lange reeks verwoede conflicten in het
rijk der nijverheid.
Ten slotte verklaarde Wclldon, dat, oven-
als de kerk, do vakvercenigingen zich on
zijdig van alle politiek moesten houden.
Hiermede was blijkbaar een aanval bedoeld
op do socialistische stroomingen, die zich
ook in de vakvereenigingen steeds sterker
openbaren. De bisschop liet er althans op
volgen: „de kerk veroordeelt liet socialis
me niet; doch er is een anti-,Christelijk
en. een Christelijk socialisme, en het socia
lisme van thans is meer een zaak van het
hart dan van het hoofd. Het heeft den we
derophouw, der gemeenschap van af zijn
grondslagen niet dóórgedacht; en ook al
mogo zijn doel duidelijk zijn, de middelen,
waarmede men. dit tracht te bereiken, zijn
van ietwat twijfelachtigen aard."
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Roman vrij naar het Duitsch.
van
J„ C; HEER,
72)
Noen, .hij het goede licht der sterren, die
daar boven aan den heniet flonkerden, bij
don geest Gods, die door den lentenacht
woei on de kiemen des levens wekt
baar en haar liefde voor Siegfried mag
geen geweld aangedaan worden 1
„Vader vader," mompelde zij nog wei
telend bij hel graf. „ik heb in München
biels gezocht dan do kunst. Mijn geweten
's onbezwaard, onbesmet tegenover Dom
kaly zoowel als tegenover heel de >ve
Wlill" ,1 t
Zij verliet het kerkhof cn Wandelde naai
bot dorp, naar dn villa van don heer Glür
Sjnarlelijk beefde hel nog in haar ziel.
Kunst! Wat een leed is er in hel grij
Pon naar u gelogen. Ja, de volksopvatting
beeft gelijk als zij' een geheime vrees hoeft
voor den drang van den kunstenaar. De
schoonheid 1o dienen is moeilijk, pijnlijk.
Enkele groote, figuren staan vaster, maar
toch ligt ook over hun k'unslcnaarswezen
oen zekere moeheid, Weemoed. De kun
sfenaar, in de macht van zijn felle ver
u beelding, gaat steeds langs afgronden, hoe
1 veel scUo.ops bjf o.ojd .overigens doprleeft
F r a n k r ij k.
De slakende zeelieden le Marseille heb
ben gisteren besloten het werk le heb
ratten.
Dra i t s c hl an d.
Gisteravond zijn er te Berlijn door de
sociaal-democraten 76 vergaderingen gchou
den om te protesteeren tegen do duurte.
Allo vergaderingen waren, overvol. Er werd
een motie aangenomen, waarin geëischt
wordt: afschaffing van d© invoerrechten op
levensmiddelen en veevoederopheffing
van do op de vorbruiksarlikelen van het
algemeen rustende indirecte belastingen
openstelling van do grenzen voor den in
voer van vee en vlecsch, Geëischt wordt
do onmiddellijke bijeenrocping van den R'ijks
dag, om te beslissen of de tegenwoordige
■economische politiek voortgezet dan Wel
gewijzigd moet worden.
Het magistraatscollege van München heeft
zich met algemeene stemmen vereenigd met
hel voorstel van de sociaal-democraten,
dat de Rijksdag onmiddellijk moet bijeen
geroepen worden om maatregelen te ne
men tegen do duurte.
Het beet, dat het eiland Borkum in de
Noordzee bij den mond van do Eems op
dezelfde 'wijze versterkt zal worden als
Helgoland.
Tegelijkertijd heeft de admiraliteit last
gegeven, om allo dreadnoughts en allo
iinie-kmisers die in aanbouw zijn, zoodia
zij gereed zijn, in de Noordzcc-haven Wil
helmshaven te stationeeren.
tot de Roemeonsche regeering, deelt nu
mede, dat het doel van dit bezoek was,
do Roemeensche regeering te bewegen zich
te onthouden van vijandelijkheden jegens
Bulgarije, voor het geval dit land een oor
log mocht beginnen tegen Turkije.
Marokko.
Volgens een bericht uit Mazagan heeft
sjerif Omrani verklaard, een brief te heb
ben ontvangen van kaid Glaoei, waarin
deze mededeelt, dat 'de Fransche gevange
nen in veiligheid zijn. i
Zwitserland.
Keizer Wilhelm ia gistermiddag half vier
to Bazel aangekomen en begroet door ,de
hem toegevoegde officieren, de vertegen
woordigen van de regcering te Bazel en
den 'Dnitschen gezant. Te 3 uur 45 vertrok
hij naar Zurich, waar hij om half zes ar
riveerde. De monarch werd hier ontvan
gen door den bondspresident, een dele
gatie uit den bondsraad, de autoriteiten
van Zurich en vertegenwoordigers van het
leger en toegejuicht door een buitengewoon
talrijke menigte.
Met president dr. Forrer liep hij langt
hot front der eerecompagnie en begaf zich
daarna naar de villa Licht berg1, 's Avonds
werd daar ter eere van den hoogen gast
een feestmaal gegeven.
Vereenigd© Staten, 1
Naar uit New-York gemeld w.ordt, is daar
gisteren het proces tegen den politic-luit©-
nant Boeker begonnen, die de hand moet
hebben gehad in don. moord op den speel
huishouder Rosenthal. Twee der voornaam
ste getuigen zijn plotseling uit Ncw-Yotk
vertrokken. Men vermoedt, dat zij' van de
politie geld hebben ontvangen om naar
Europa te reizen, zoodal zij niet voor
liet gerecht gedaagd kunnen worden. Be
procureur-generaal Whitman verklaart ech
ter, dat er genoeg bewijzen voorhanden
zijn, om ook zonder deze twee getuigen
Becker en de andere beklaagden t© ver-
oordeelen. 1
de vacature in het presidentschap der Bank,
ontslaan door het, op eigen verzoek, aftre
den van mr. N. P. van den Berg als zoo
danig.
Naar uit alleszins betrouwbare bron
wordt meegedeeld, zijn op die aanbeve
lingslijst geplaatst do namen dei' heeren
mr, G. J. Vissering, 1ste president der Ja-
vasche Bank, te Batavia, en nu-. Th. de
Meester, oud-vice-president van den Raad
van Indiü, oud-minister van Financiën en
lid van de Tweede Kamer voor het kies
district Den Helder.
H. M. heeft liet recht van die aanbeve
lingslijst af te wijken, doch algemeen
wordt verwacht, dat door liaai' tot piesi-
denl der Ned. Bank zal worden benoemd
mr. G. J. Vissering.
De I tal i a a ns c h-T u r ksohe orar-
1 og.
De vredosondei handelingen, die in
Zwitserland werden gevoerd, zijn naar
uit Konstantinopel wordt geseind voor-
loopig gestaakt, omdat eenige punten, door
Italië te berde gebracht, door de Porte
nog in 'nadere overweging moeten worden
genomen,
In officicele Turksehc kringen acht men
do kans, dat daarna een verdrag tot stand
zal komen, zeer gunstig.
Mexico.
Do toestand in Mexico schijnt, blijkens
boxichten uit de hoofdstad, veel verwarder
to zijn dan men tot dusverre meende. Vol
gens een globale schatting van de verte
genwoordigers van vreemde landen zijn-er
in 17 staten nog 18,000 rebellen, die strijd
voeren tegen president Madero. Plunderin
gen en moorden zijn dan ook nog aan de
ordo van den dag.
Naar het schijnt, zijn er ongeveer zes
tot zeven verschillende bewegingen gaan
de, geleid door verschillende personen, (lie
het onderling slechts op één punt eens
zijn, n.l, dat Madero moet aftreden als pre
sident.
BIMENLANE.
Turk ij o.
Het congres der Jong-Turksche partij, dat,
naar het heette, verboden was, is toch to
Konstantinopel bijeengekomen.
Op dit con'gres zullen de hervorming der
organisatie van bet Comité voor Eenheid
en Vooruitgang en de wijziging van het
Jong.Turksclie program de hoofdpunten van
bespreking uitmaken»
Het geschenk voor de Koningin.
Het geschenk,- dat Prins Hendrik aan de
Koningin op haai- verjaardag schonk, be
staat uit twee groote antieke zandsteenon
vazen op hardsteenen voetstukken. De Prins
kocht deze te Amsterdam. Ze zijn ongeveer
300 jaren oud cn door kunstkenners ge
restaureerd. Ze staan nu vóór het cour,
eenige meters buiten het hek, waar vroeger
do grooto lantaarns stonden.
Ilildo liep verder van het kerkhof naar
het dorp terug.
AVat lag het dorp daar nu stil in den
nacht I Nauwelijks meer één lichtje in de
huizen, behalve het ruischen en murme
len van de Aa geen geluid. Een zóó groote
rust dat zij het kloppen van haar eigen
hart hoorde.
O, dat zij een eenvoudig mensclienkind
gebleven was,'zooals diegenen, die in die
stille dorpshuisjes sliepen en den kleinen
plicht en do kleine vreugde van den volgen
den dag tegemoet gingen! Dan had zij
niet als een bedelares door haar dorp
behoeven te loopen, als een, die zich geen
schuld bewust is, maar sidderend vol vrees
Voor het lot .wanhopig naar don hemel
ziel en de handen smeekend opsteekt en
vraagt haar jonge hoofd en haar jonge
liefde voor een ontzetlende beproeving be
waard zullen blijven 1
Wal do familie .Glür wel zou zeggen
van haai late thuiskomst? Nu, die dachten
natuurlijk ,dal zij ccn bezoek had gebracht
aan den ouden meester Ilardmoyer en dal
hot wat laat geworden was, al pratende.
Door cie boomkronen van den tuin drong
het gedempte ruischen van de Aa in haar
gezellige kamer binnen. Even zoo als toen
'zij nog een kind was, wilde zij zich door
hot ruischen van hot water in slaap laten
zingen. .Maar zij kon niet in slaap komen.
Zij: lag te woelen, even kwamen bange
drop men haar plagen,- clan weer was zij
klaar wakker en pijnigden haar bange
ypprgpvoelena, i t
D o B a 1 k a n,
Eenige dagen geleden heeft de Oosten-
rijksche minister van builen landt,chc zaken,
graaf Berchlold, een bezoek gebracht aan
koning Carol van Roemenië.
Het te Boekarest verschijnende dagblad
„Advcrul", dat in nauwe betrekking staat
Chrlgt.-Diat. ünie.
Maandag werd te Leemvnulen de jaarver
gadering der Christ Hist. Unie gehouden,
welke zeer druk bezocht was. Dr. J. Th. de
Visser sprak do openingsrede uit. Mr. II.
Verkou teren las hierop het jaarverslag. Tot
kalen van het Nationaal Comité weiden be
noemd de heeren mr. B. J. I). Zubli, dr. J.
Schokking, jhr. mr. D. J. de Geer, dr, baron
van Vredcnburg en mr, van Tank Tra Kra
nten.
Nood in West-Indlë.
Do verkoop van heidebloempjes heeft op
gebracht: te Breda ruim f510; te Brielle
ruim f 116; te Ifoorn £179 (netto).
I)e burgemeester van Rhedcn hoeft niet
toegestaan den verkoop te Dieren op 31
Augustus van liet heidebloempje, voor de
noodlijdenden op Bonaire, Aruba en Cu
rasao.
Do OraujoMoem.
Tjo Amsterdam is do Oranjeblöom niet ver
kocht.
l>o reden hiervan is, naar de „Standaard''
vernam, gelegen in het feit, dat hot bestuur
van het Christelijk Tehuis voor Militairen
to Amsterdam opzag tegen de kosten, die
de verkoop zou hebben medegebracht, als:
aankoop dier bloemen, propaganda, enz. liet
bestuur vreesde, dat do verkoop die onkos
ten niet dekken zou.
D© „Ncd." heeft echter vernomen, dat
voor zulk een verkoop bij den burgemeester
der hoofdstad vergunning is aangevraagd,
doch dat deze vergunning niet is verleend
op grond, dat do verkoop een „openbare
inzameling" zou zijn.
Morgen viel haar plotseling in
was het do dag van de opening der Mün-
chener tentoonstelling, waar pok haar schil
derijen zouden worden bezichtigd door het I
publiek! Een groote dag in haar leven,- do
prijs voor de inspanning van veie jaren I
strijdens en arbeidsi
Zij kon er niet lang aan denken,- nog
minder zich or over verheugen.
XLVf,
Do morgen kwam,- koesterend speelde de
zon ,over don tuin, over bloesems en groen
en bestraalde de bergen overal in holrond
alsof zij met zilver overgoten waren.
lieden .word de tentoonstelling in Mün
chen geopend.
Nu gleed die gedachte toch als een zon
nestraal door llilde's hoofd. Zij schoof de
zorg van zich af, begon te schilderenen
bracht de laatslo lichteffecten aan in hot
portret van het jongste dochtertje van de
Crlürs. Nog weifelde zij1 onx het portret,
dat zij met veel inspanning op het doek
gebracht had, voor voltooid te verklaren,
maar het ongeduld van haar oudere ont
rukte haar het portret van de lieveling
cier familie.
„Nu, wanneer u als moeder vindt dat
het portret sprekend gelijkt, dan blijft er
voor mij als kunstenares niets meer te doen
over," zoo Wendde Rilde zich lachend tol
mevrouw Glür. „Er blijft voor mij ook niets
mier te doen over dan een paar technische
verbeteringen aan te brengen zwak
kere of sterkere toon van den achtergrond
Het presidentschap van de Nederl Bank.
Naar de „Tel.'1' verneemt, hebben direc
teuren en commissarissen van de Ncder-
landsche Bank Maandag vergaderd tol hot
opmaken eener aan do Koningin aan te
bieden aanbevelingslijst, ter vervulling van
en hoe ik het portret het beste kan doen
uitkomen, de keuze van de lijst dus. Dat
kaïn later nog Wel gebeuren. Neemt ulicl
portret maar in. uW bezit! En nu staat u
mij Wel too, dat ik ccn korte vacantie noem
voor ik met do portretten: 'der .andere kin
deren begin 1 Juist vpudaag op dezen heer
lijken dag, zou ik graag eens een flinko
wandeling willen maken. Op die da
len en 'die hoogten 1"-
„U wleot dpjl u uw eigen baas bént," ant
woordde mevrouw Glür. »,AVij kunnen u biet
genoog danken, dat u het op u genomen
hebt, de portretten vjan onze kinderen te
schilderen."
Ilildo ging wjaadëlen. Do heerlijke natuur,
hot bl.auw, van den hemel, de stralende zon
d,at alles deed weer vrede in haar
gemoed daten. De vrees van don vorigetr
d,ag was overwonnen. Zij voelde zich weer
als een gelukkig kind.
Blij gestemd kwam zij 's avonds in de villa
van do familie Glür terug.
ï,Ik heb u een uitnoodiging over te bren
gen van mijn ouders," verleide Ulrich Glur.
„Zjj zouden u met ons graag in hun veran
da willen ontvangen om gemeenschappe
lijk hel avondmaal te gebruiken. Wij willen
feestvieren omdat het portret van onze
kleinste voltooid is cn willen hulde bren
gen aan u, de kunstenares 1"
Er was iets in Ililcle dat haar zei, dat zo
dit bezoek onaangenaam zou vinden. Zij
zag tegen het bezoek bij do oude Giürs
even zeor op ais in haar kinderjaren.
In het Kiude huia sas in twintig jaar
Do verboilon klosrechtoptoekt.
Gisteren hcefl in don Hangschen Raad
een debat plaats gcliad over lrat besluit
van den burgemeester, om ditmaal geen
toeslemming to geven voor den kiesrecht-
optocht der S. 1>. A. P,. Dit debat is geëinp
digd mot een pijnlijke nederlaag voor don
burgemeester.
Eerst gaf do burgemeester een' korte fljo-
tivtecring van zijn weigering,
zoogoed als niets veranderd. Bijna alles
stond nog op do oudo plaats. Ook de bus
met bet opschrift;,Voor de arme kinderen
der heidenen" hing nog op de bekende
plaats,maai' één ding was geheel veranderd
do toon waarop gesproken word en do
wijze van ontvangst. Do -oude mevrouw
Glür,- wier ecne heen vcilamd was, strom
pelde haar met grooto hoffelijkheid en
vriendelijkheid tegemoet, zonder dat er mei
één woord over Kuno gerept werd. En
do oude hoer Glür herinnerde haar er met
een goediglachje aan, dat hij eigenlijk
haar poetoom was. Ilij bracht haar naar zijn
particuliere kamer en zei haar dat hij hel
als zijn recht beschouwde, het honorarium
voor het portret van zjjn kleindochtertje
to betalen. Ilij gaf haar een som,- die liaar
verwachting ver overtrof. Ja, als zij wilden,
dan wisten ook de Gliir's vrijgevig te zijnl
De avond verliep genoeglijk. De Gliir's
loofden om strijd het portret van het kleine
meisje cn bespraken wat cn wie er nog
meer door Ilildo geschilderd konden wor
den.
Aangrijpen maar al had zij aan Sieg
fried ook een groolon steun gehad, thans
kon zij geld verdienen en een som geld bij
hem inbrengen, dio hem in zjjn omstandig
heden zeker zeor welkom moest zijn. Zoo
hielpen zij elkander wederkcerig.
(Wordt vervolgd.)
SQHIEDAMSCHE COURANT
