65 Jaargang,
Maandag lè September 1912
Mo. 14020
DE HEILIGE ILA.
Doze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- eü Feestdagen,
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en ElaardingonfJ. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertenliën yoor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven],
grija der Adveltentiëni Van 1—6 regels £1.0.92; iedere regel Meet
Ï5 cents, Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
'A d v o r t e n t i 6 n gij abonnement op joordeelige goocEaarden, Taneven
hïexsan zijn gratis aan het Bureau te Bekomen.
Ttï de nummers, 'die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
Sejschijuen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
Ean 40, cents pes advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 10S.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Oct.
a.s. op de „Schiedamscho Courant" abon-
noeren, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
•BUITENLAND.
Schiedam, 16 Sept. 1912,
ENGELAND.
Hel rcgcoringsontwerp, dat aan Ierland
„homo rule" zal brengen, zal wellicht dooi
andere worden, gevolgd, welke aan nog
in eerdere doelen van het Vereenigd Konink
rijk zelf regeering zullen toekennen. De sterke
centralisatie in het Btitsclie staatsbestuur
werkt bij enorme uitgebreidheid des lands
zeer belemmerend. liet aantal futiele zaken,
welke 'door het parlement moeten woulen
afgedaan, is daardoor legio geworden, en
Iiicjmla|ü» zoo' 'cel tijd in beslag, dat voor een.
behoorlijke afdoening der algemoeue rijks
zaken steeds meer tijd to kort komt.
Minister Winston Churchill heeft Donder
dag te Dundee dit vraagstuk besproken, en
daaibij liet denkbeeld opgeworpen, dat En
geland verdeeld zou worden in verschillen
en districten, die alle een zekere autono
mie zouden krijgen. De regeering, zoo
zcide luj, stelt „home rule" voor Ierland niet
voor om een, einde te maken aan den
strijd, du* geduiende zoo langen tijd tus-
s cl ion beide landen heeft geheerscht, maar
als een voorloopor voor een goede en blij
vende zeifregeeiing in de vier landen, die
echter steeds onder de Kroon en hot rijks-
parlement vereenigd moeten blijven. Voor
Schotland en Wales zoude die zelfregeering
ecu buitengewoon vooutcel zijn en do in
hering van een, federaal systeem yoor Wa
les, Schotland en Ierland zou geenerlei
bezwaar opleveren.
Voor Engeland echter zou 'de zaak moei
lijker gaan. Dit laud is n.l. zoo groot en
beeft zulk een talrijke bevolking, dat het
niet zou aangaan een enkel parlement voor
Engeland in te stellen naast het rijkspar-
lemont. Want oen dusdanig Engeisch par
lement, van weikon aard ook zijn bevoegd
beden zouden zijn, zou leiden tot ver
vreemding van het rijkspailement en du
zou neder vei brokkeling van hot rijk ten
gevolge kunnen hebben.
Wanneer, 7.00 vervolgde de minister, de
wonscliolijkheid van een stelsel, van zclf-
icgeoring duidelijk gebleken mocht zijn, dan
moest Engeland verdeeld woulen in ver
schillende districten, die zichzelf zouden
legceren. Hot zou gemakkelijk zijn uit Se
maken, welke districten dit moesten zijn
Het Lancashire district bijv. mof een groote
bevolking met vrijwel dezelfde belangen,
zou zich bij uitstek daartoe leencn, iels
dergelijks geldt voor Yorkshire en andere en
Vrij naar het Duitseh
van
BARON WOLDEMAR VON UXKULL.
bovendien zou Londen in aanmerking'ko
men. Londen heeft reeds zijn graafscliaps-
r.iad en het zou niet buitengewoon bezwaar
lijk zijn dezen grootero bevoegdheden te
vorieenen.
Churchill voegde daaraan toe, dat hij
volstrekt geen verwikkelingen voorziet, voor
hot geval in Engeland tien of twaalf zolf-
regeererwle 'districten naast elkander zouden
Gestaan.
De minister wierp dezo idéé slechts op, ge
heel op eigen verantwoordelijkheid, om er
een grondige bespreking over uit te lok
ken. En daaruit zal blijken, of zij reeds
levensvatbaar is geworden. Maar hetzij
„homo rule" voor Ierland er door komt,
dan wel met do huidige regeering ten val
wordt gebracht, het Brilsche rijk gaat on
getwijfeld de richting eener decentralisatie
van wetgeving op. De tijdsomstandigheden
en ook de staalkundige ontwikkeling drij
ven het daarheen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Duits chl and.
Na een ziekte van 'drie weken is Vrij
dagavond op zijn landgoed te Ehrwald
overleden dr. Martin Kirchner, die eerst
in Mei j.l. zijn ontslag als oppeiburgc-
meester van Berlijn had genomen, welk
ambt hij sedert 1898 heeft bekleed.
In Juni van dat jaar werd hij tot opper
burgemeester gekozen. De keizerlijke be
krachtiging zijner benoeming liet echter
zeer lang op zich wachten, eerst op 20
December 1899 werd ze afgekondigd. Die
lange wachtperiode gaf destijds, zooals men
zich herinneren zal, aan 'de „Kla'ddera-
datsch" aanleiding telkens weer een karika
tuur van Kirchner te bYengen, met het
stereotiepe onderschrift: „Ich kann War
ton".
6J
„11a heeft uw vraag bevestigd, dank hem
in naam van uw broeder." Met deze woor
den wondde Dsurap zich tol hem.
Deze blikt verbaasd op. De priester knikt
hom vriendelijk toe.
Dsurap knielt voor het heiligenbeeld ncei
en bidt, terwijl hij oen kruis slaat en don
groml met hel voorhoofd aanraak). Nog den-
zelfden dag zendt hij eon boodschap naar
Ku'm Tolarajef naar Kadgaron.
„Maar, vraagt Dsurap, wie zou het zijn
's het een vreemdeling of een van de jon
gelingen van het dorp?"
„Ik moet, ik zul het ontdekken," zegi
hij tof zich zelf, „wanneer jk oeps een
maand op den loer lig?'
Hij roept zijn bloeder Fidar, een opge
wekte knaap van veertien jaren en vertelt
hem, dat hij een tijd in het gebergte op de
J'Whl gaat; hij vertelt zijn moeder en zuster
hetzelfde. 1 j 1
Achter Dsitirs huis stijgt de berg lamc-
hjk steil naar hoven. Een onbebouwde hel-
g* Waarop greote stccnen liggen, en welke
in den herfst als weido voor de schapen
dienst doet. Een eindje yap het 'dal ai op
O 0 s f o n r ij k. 1 1
Het Eucharistisch Congres, dat de vorige
week te Weenen bijeen is geweest, is Za
terdag geëindigd. Het volgende zal op 24
April 1913 te Malta worden gehouden.
De em'dvergadering werd bijgewoond door
ongeveer 20.000 personen.
Het Congres nanï een motie aan, waarbij
de pauselijke encyclieken mot vreugde wer
den begroet als een werkdadig geneesmid
del tegen de misstanden van onzen tijd en
een krachtig middel om 'de onschuld der
jeugd te beschermen.
Kardinaal Ametto wenschte den organi
satoren van het Congres geluk met het
schitterende welslagen, hij bracht 'de be
tuiging over van de broederlijke sympa
thio van het gehecle katholieke Frankrijl
voor Oostenrijk-Hongarije en vierde den kei
zcr en de keizerlijke familie als een
bolwerk voor de enstenheid.
Bij hot verlaten van 'de tribune omhel
den de kardinalen Nagl en Am et te elkan
der.
De pauselijke afgevaardigde, kardinaal
an Rossom, ïoemde het succes van het
Congies, bracht hulde aan den paus en be
dankte den keizer, die met liefde, energie
en ridderlijke gevoelens zijn schitterend
schild beschermend boven hel Congres had
gehou'dcn. 'De kardinaal bracht daarna
dank aan allen, die het Congres hadden bij
gewoond en gaf aan de vergadering - den
apostolischen zegen.
een aanvang worden gemaakt op den bon- I van levensmiddelen ter hand genomen. Een
dersten dag na den dood van den keizer, j wetsvoorstel is in bewerking.
Servië.
Het decreet van 6 dezer, waarhij do uit
voer van granen en veevoeder verboden
werd, is ingetrokken, en blijft dus niet
langer van kracht.
Vereonigdc Staten.
Officieel wordt medegedeeld, dat het Pa-
nanra-kaaaal in den herfst van 1913 voor
het verkeer zal worden opengesteld.
Peru.
De Peruaansche Kamer van Afgevaardig
den beeft een motie aangenomen, waarin ge
protesteerd wordt tegen de houding van En.
geland en de Vereenigcle Staten ter zake
van de wreedheden, bedreven tegen India
nen in Poelocwayo.
In de motie wondt tevens aangedrongen
op een onderzoek on bestraffing van alten,
die zich aan de bedoelde oninensclLelijke
handelingen bobben schuldig gemaakt.
.Paraguay.
De Argentijnsclfe dagbladen bevatten be
richten uit Assoniption, meldend, dat in het
binnenland van Paraguay een nicuWe ream
hiliomiaiie beweging "is uitgebroken.
.T ap an.
Do speciale trein, die het stoffelijk'over
schot van keizer Moetsoe Ilito Zaterdag
naar Kioto overbracht, kwam aan voor het
opzei tel ijk daarvoor gebouwde station op
het keizerlijk domijn Momoyama. Het
werd daar ontvangen door een groot aan-
fal ambtenaren, peer», leden van het Huis
van Afgevaardigden, enz1., met hun vrou
wen.
Een tempel en andere gebouwen voor de
samenkomst waren, opgericht op een ter-
'rein, dicht bij degrayen, De weg, waar.
langs bet lijk vervoerd word, was verlicht
met oen aantal booglampen, en was ver
sierd mei romvdecorario».
Toen de lijkkoets bij da „Sojodcn" (lij
kenhui) was aangekomen, hadden dezelfde
ceremonieën plaats als op het paradevcld
en werden door de leden van het keizer
lijk huis dezelfde eerbewijzen aan dein doodo
gebracht.
De node Haring in bet graf werd alleen
bijgewoond door de priesters, de vertegen
woordiger van den keizei, hel hoofd van
de bcgrafoniscovnmissio en zijn helpor3.
biet den houw, van een mausoleum Zal
China.
De te Paolingfoe staande derde divisie
zal, volgens berichten uit China, ter ver
sterking der tegen de Mongolen opereeivn-
dc troepen naar Mandsjocrijc worden ge
zonden.
BINNENLAND.
Consulaire dienst.
Ingevolge Koninklijke machtiging zijn de
heeren .1. Yriesehcforp J.Jzn. en M. Pi
neiro Raphael erkend en toegelaten als
vice-consuls van Portugal, respectievelijk
te Dordrecht en te Schiedam.
Aan het goede adres.
Volgens art, 143 van de kieswet, moet
een lid van de Kamer, die ontslag neemt,
dit inzenden aan de Kamer, en, zoo do
zitting gesloten is, aan den minister van
binnenlandsclie zaken. Men weet, dat Dr,
Kuyper verleden week, toen do zitting
niet gesloten was, zijn ontslagbrief aan
binnenlandsclie zaken, heeft gezonden, en
dus aan het verkeerde adres te land kwam.
De „Stand." van Zaterdagavond deelt me
de, dat de lieer Kuyper gister, na sluiting
van de zitting, een nieuwen brief, aan den
minister van binnenlandsche zaken heeft
gezonden, thans dus komynde aan het
goede adresj 1
Nationale Vrouwenraad.YpMTte
Bij den NataonalcnVrouwenraad voor
Nedeiland, die de laatste jaren vooitdurnd
in groei toeneemt, hebben zich thans op
nieuw twee vcreonigingn met ethisch doel
en welker bestuur' is samengesteld uit
mannen en vrouwen, aangesloten. De com
missie' ter voorziening in het onderwijs
van zieke kinderen, (voorzitter dr. J. F.
Hoekstra) en de voreeniging tot bestrijding
van het Groen wezen (voorzitter jhr. inr.
J. A. F. Savoritis Lobman).
Do waarnemende presidente van den Na-
tionalen Vrouwenraad, mej. Joh. \Y. Al
Nabe-r, heeft dezer dagen als zoodanig
een uitnoodiging ontvangen van Hen Frau-
sclien Nationalen Vrouwenraad om lid te
worden van het internationale comité voor
liet congres van den Intern. Vrouwenraad,
dat te Parijs in Juni 1913 word! gehouden,
kort na do bijeenkomst van de interna
tionale Vrouwenraad te 's-Gravenhago, wel
ke laatste in plaats van in April in de
maand Mei zal plaats hebben.
een tamelijke hoogte staat oen huisje, uit
hout getimmerd, waarin do borders des
winters in dq harre koude overnachten. Nu
zijn zij roods cenigo weken met hun! kudde
het gebergte in getrokken, waar de dieren
minder van do hitto en de vliegen te lij
den hebben.
Naai' dit buisje gaat Dsurap den volgen
den morgen, voor zonsopgang, begeleid dooi
Fidar. Ilier wil hij blijven, want van hier uit
kan liij op het huis van Dsaur letten, en
meteen 'do heide wegen, die naar het dal
voeren, zien, hot smalLo voetpad naar Nei
sat 011 het veel breedere naar Zagad La-
niardon. Hij zegt zijn broeder, niemand van
zijn verblijfplaats te vertellen, voor ieder
een is hij op de jacht en beveelt hem
roderen morgen voor zonsopgang Water en
brood on Wat er nog klaar staat ie bren-,
gen.
Fidar houdt wel van avonturen cii' begrijpt
dadelijk, dat zijn broer op de loer liggen
wil. Nadat do knaap vertrokken is, zoekt
Dsurap ecu schuilplaats, waar hij den ge
heelen dag naar het huis van Dsaur kijkI.
Hij ziet Salikan met de andere vrouwen
's middags den steilen Weg naar bet dal
opgaan, mei groote koperen kannen op den
rug, die zij vullen en dan langzaam' weer
den berg afdragen.
llij ziet ook, dat-de priester vele be
zoeken Ontvangt en ze zijn. kamer binnen
laat gaan. - -
Langzamerhand bogin.t het avond te.wor
den. Dsurap verlaat zijn schuilplaats hij
het herdersbuisje, 1 t f
Achter een steen gaat bij" zitten, van
waar bij do deur vau Dsaurs buis kan zien,
en ieder 111 en uit kak zien gaan. Vergeefs
zit hij cien ganschen pacht te wachten. Er
vertoont zich niemand. Voor zobsqpgang
komt Fidar met water en eten bij het hor-
dershuisje. Dsurap laat hem nu op zijn
post blijven en zegt hem good op den tuin
yan den priester lo letten en hom te wek
ken, indien Salikan uitgaat. l)at gaat hij
Weg 0111 benige uren to slapen. Alshij"
ontwaakt, is do zon reeds opgekomen. Hij
noemt zijn plaats weer in en' zendt ?,jjn
broeder Weg.
De dag gaat langzaam voorbij, maar ter
gebeuit niets bijzonders. Als het avond
wordt, gaat Dsurap weer achter den groo
ten steen zitten.
Do maan is" nog niet aan don hemel te
zien.
Hot is donker en winderig. Plotseling be
gint hij te beven. De deur van het huis
vau den priester gaat geruise,bloos open,
oen vrouwelijk gestel to treedt naar buiten,
blijft oen oogenblik luisterend staan, en loopt
dan snel naar Nei sat toe. Zij draagt een
klein pakje. 1 1
Voorzichtig, als een panter, springt Dsu
rap de steile helling af en sluipt dan, wan
neer hij liet voetpad bereikt heeft, haar
achterna. I
„Wat zoekt zij 's nachts in Neisat?"
Vroeg hij zichzelf af.
Bij..de. heek .echter, buigt Salian.een zij
pad in-en gaat haar'den heiligen grond.
Vcrbaasdp en -zijn -oogen haasniet geloo-
Invnlldlteltswet.
Zaterdagavond is het verslag van de
commissie van voorbereiding over het ont-
werp-invaliditeitswet verschenen. Het stuk.
telt niet minder dan, -20G folio-bladzijden
druis. Op verzoek' van do commissie zijn
nog uitvoerige nieuwe berekeningen opge
zet door 'den wiskundigen adviseur der Re
geering, maai- het was niet mogelijk, die
berekeningen zóó tijdig geheel voleindigd
en gedrukt te hebben, dat zij1 bij het verslag
konden worden gepubliceerd. Zij zullen
„in September?' volgen.
Niettemin heeft de commissie reeds nu
den termijn, binnen welken de Kamer
leden amendementen op het 394 artikelen
tellende ontwerp kunnen indienen, be
paald ,op 15 October a.s., 'dat is dus juist
één maand
In diezelfde maand hebben dp lc-den de
Indische begrooting in de afdeelingen te
onderzoeken, de Staatsbegrootmg te be-
studeeren en in 'de afdeelingen te behandic
len. t li'
Men ziet, Kamerleden kunnen veel. OJ
dat ook alles ernstig werk' zal Zijn I
Yemlscbing van levensmiddelen.
Naar „De Ned.'' verneemt, liecft de minis
ter van lanldbouw, dezer dagen een wettelijke
regeling ter voorziening tegen verval selling
De Roode Zondag.
De „groote nationale betooging voor den
acliturigen arbeidsdag" op de Dinckhorst,
met vooraf optocht door Den Raag, heeft
gistermiddag onder' niet zeer gunstige om
standigheden plaats gehad, in zoover liet
regenachtige veer niet medewerkte.
Te ongeveer half óén van de Prinse
gracht vertrokken, bereikte de stoel van
deelnemers met een groot aantal nteuws-
gierigen to ongeveer kwart vóór twee uur-
het meettngterrein aan de BinckhorsUimn.
Twee nuvziekvereenigingen voerden ouden-
weg verschillende ni.auseh.cn uit en deden
zioh ook' hooren op hot terrein op de Binck-
horst, waar ook een zangvcrecniging ©enige
liederen 'zong,, ter afwisseling van do
spreekbeurten.. Politie te voet en te paard
begeleidde de menigte. 1
Nadat men in goede orde op de plaats
voor de betooging was aangekomen, keer
de do politie voor een groot doel, waar
onder ook do politieagenten te paard, naar
do stad terug err bleven enkele agenten
onder leiding van een paar inspecteur,
bij het terrein. Een vrij hevige regenbui
bracht onmiddellijk na aankomst veel te
leurstelling en vooral van de meegcloopon
nieuwsgierigen trokken loen al dadelijk ve
len terug. Rct aantal deelnemers werd
aanvankelijk geschat op '2- ft 3-duizend;,
maar in den loop van de betoognig ver
minderde dat aantal zeer, misschien ook
al tengevolge van de regenbuitjes die el
kaar afwisselden, zoodat bij de sluiting
der meeting te ongeveer 4 uren maar een
betrekkelijk klein aantal personen meer
aanwezig Was. 1 5
Bij de opening der meeting deelde de
voorzitter van tt comité voor den acht-
vend, volgt Dsurap haar geruiselüoos. Maar-
plotseling verbergt hij zich met een haas
tige ba weging achter een beuk. Want over
een lage rotsmuur komt langzaam de inan,
die uit de schaduw te voorschijn komt en
Salikan omarmt.
Dsurapk vingers omvatten het geweer,
en zijn oogen gloeien. Ilij legt aan, hij zou
door een schot hun beide kunnen dooden
Doch hij laat het wapen weder zinken.
Ilij vreest do heilige plaats door bloedver
gieten 1e ontwijden. 1 I
„Zij zal toch Krim's vrouw worden I"
zegt hij tot zichzelf. „Den man alleen
moet ik uit den weg ruimen.'!' Hij ziet
hoo Salikan den vreemdeling het pakje
geeft. Hij verademt, dat hij van haar vor
dert mee op den heiligen grond te gaan,
cn hoort het meisje angstig smeeken, haar
toch gauw Weer naar huis te' laten gaan
do laatste maal is' zij door een buurman
gezien, toen zij naar huis ging. Hei overige
verzwijgt zij hem. Hij ziet hen langen
lijd samen zjjn en dwingt zich om kalm
te zijn, en zich niet op den man te storten,
a Krim'ts toekomstige vrouw durft te
kussen. 1 i 1 1
Het paar verlaat elkaar. Do vreemdeling
verdwijnt achter de beuken Salikan
snelt heen. 1
Terwijl hjj nadenkt, volgt Dsurap haar.
De uit don wegruiming van den man, dien
het waagt, zijn Krap in, moeilijkheden te
brengen, schijnt hem nu liet gewichtigste.
1 Hoe zal hïf echter oen menseh- machtig
zien to worden, die zjch op Ua's heiligen
grond verbergt en zich niet schaamt, 'door
het bezoek van een vrouw, al is liet ook
de 'dochter van den eersten priester, de hei
ligheid van dcz'e plaats te ontwijden?
Dsurap wilde ligt liefst denzolfden nacht
nog met Dsaur spreken. Do priester zal
hem een machtige bondgenoot zijn. iVant
den vader van hot meisje zal den vreem
de even. graag straffen als' hij'.
Nadat hij er over nagedacht heeft, wil
hij tocli liever tol den volgendon morgen,
wachten met naar Dsaur te gaan, omdat
Salikan, wanneer zij' hom zag, den vreem
deling wel zou kunnen Waarschuwen.
In den tuin komt Fidar hem tegemoet.
Daarom gaai hij nu naar huis.
„Reeds terug?? i
„Ja", antwoordt Dsurap, „morgen begint
de jacht.? 1 II
Meer zegt hij niet, en Fidar waagt het
niet om meer to vragen.
'Toen Dsaur 's morgens in don tuin
kwam» zag hij Dsurap, die hem tegemoet
kwam, en hein te spreken vroeg. De pries
ter vraagt den gast binnen to komen. Sa
likan staat hij de 'deur, cn werpt een vra-
genden blik' op Dsurap, die rijn vinger op
den mond legt, om haar gerust te stellen,
dat hij zwijgen zal. Op een leugen meer
o£ minder komt het er bij hem niet op,
aan. 'Als Dsui'ap in Dsaurls 'kamer geko
men is, 'sluit lij} eerst voorzichtig de deur,
dan praat hij zachtjes, dat Salikan, indien
zjj aan het 'raam luistert, het niet hooren
(JYordt vervolgd,Ji
fl
SCH1EDAMSCHE COURANT.
i**taua«rDm»n 11,111»»
I i t' 1-
1 1 ij! i
