65" aargang.
Dinsdag 17 September 1912
No. 14021
De Troonrede.
DE HEILIGE ILA,
i Deze courant verschijnt dage 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prjjs per kwartaal i Voor Schiedam en, V la a r d i n g o n fl, 1.25, franco
per post fl. 1.65» i
Prijs per weekVoor Schiedam en Ylaardjngen IQ cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen', j
"Advertentiën Voor het eerstvolgend nummer moeten de9 middags vóór een
jrar aan het Bureau bezorgd zjjn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Ergs der Adv, eltontiënl Van 1—6 regels Q. 0.92 j iedere regel meek
18 cents, Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zjj
innemen.
Advertentiën bij abonnement op yoordeeiigo VflotJEaarden, Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te. bekomen.
In de nummefs, 'die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
Verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot detf prij3
Vaft 4Q cents per advertentie, bij vooruitbetabng aan het Bureau te. voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Oct.
a.s. op de „Schïedamsche Courant" abon-
neeren, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
BEWIJS geldt, dat hij behoorlijk' is op
geroepen. i
Schiedam, den 17den September 1912.
De Burgemeester voornoemd,
M. IJ, HONNERLAGE GRETE,
MILITIE.
Dc Burgemeester van, Schiedam,"
rpept hij deze op do verlofgangers dezer
gemeente j
CAR EL GIJSEN,
van de lichting 1911 behoorende tol het
2de Regiment Veld-Artillerie, garni
zoensplaats 's-Graven hage, en
C0RNEL1S VAN DER WAAL,
van do lichting 1912, behoorende tot het
3de Regiment Veld-Artillerio, garni
zoensplaats Breda,
oan op 1 October 1912,
krachtens art. 114 der Militiewet (Staats
blad 1912 no. 21), in wcrkelijken dienst to
komen. j
Zij zullen moeten zorg dragen, dat zij
zich op den aangegeven dag, uiteiiijk to
4 uur namiddag, voorzien van hun ver
lof pas (zakboekje), alsmede van al do
eventueel bij hun vertrek met verlof mede
gegeven voorwerpen van k lea
ding on uilru,sting, bij hun korps
aanmelden.
Behalve vrij' vervoer, heeft de verlof
ganger, die niet woont i.n de plaats van
opkomst, voor den dag van opkomst recht
op een daggeld van 10.25, II,et is niet
noodig dit daggeld ter Gemeente-secreta
rie te vragen; aan hem', die het in zijne
woonplaats niet heeft ontvangen, wordt
het na aankomst bij het korps uitbetaald.
Ingeval ziekte of gebreken do opkomst
van een verlofganger mochten verhinde
ren, moet hiervan zoodra doenlijk ter Go
meentc-secrctnrio, afdeeling Militie, wor
den overgelegd eeno gelegaliseerde genees
kundige verklaring, welke op on gezegeld
papier kan worden gesteld. Na zijn herstel
vervoegt hij z,ich onverwijld hij zijn korps.
Rij, die zonder geldige reden niet voldoet
aan deze oproeping, wordt, na daartoe
remt rek te last van den Minister van Oor
log, als deserteur afgevoerd,.
I Hij, die zonder geldige reden zich te
laat bij het korps aanmeldt, maakt zich
strafschuldig.
Het niet ontvangen van eeno afzonder
lijke kennisgeving ontheft oen verlofgan
ger geenszins van zijne verplichting tot
opkomst in wcrkelijken dienst, daar dc
openbare kennisgeving, althans zoo de ver
lofganger zich op den dag dier kennisge
ving niet anet toestemming van of van
wege den Minister van Oorlog1, buitens
lands ophoudt, EENIG en ALLEEN als
Hedenmiddag te 1 uur heeft de opening
der Verecnigdo Vergadering der Staten-Gc-
neraal plaats gehad en daarbij is, ditmaal
weer door H. AI. de Koningin persoonlijk,
de Troonrede uitgesproken.
De rede luidt:
Mijne Ileeren.
Het is mij aangenaam U weder om Mij
verecnigd to zion.
Ook in liet afgcloopen jaar bloven
Onze betrekkingen mei de andere Mo
gendheden van den meest vriendsehap-
pclijk'en aard.
De toestand van den landbouw in al
zijne vertakkingen is gunstig, ondanks
ernstige tegenspoeden, die een tijdelijk
karakter hebben.
Handel en nijverheid bleven zich in
het afgcloopen jaar over het algemeen
op bevredigende wijze ontwikkelen.
Hel scheepvaartverkeer nam opnieuw
in niet onbelangrijke mate toe, terwijl
ook de resultaten van het redeerijbe
drijf gunstig waren.
De uitkomsten van de verschillende
takken van visscherij zijn over het al
gemeen minder onbevredigend dan het
vorige jaar.
Met dankbaarheid mag worden ver
meldt, dat de algemeene toestand in
Oost-Indië in velerlei opzicht reden tot
tevredenheid blijft geven. De Wesl-Indi
sche Koloniën werden geteisterd door
eene langdurige droogte, tengevolge
waarvan inzonderheid de bevolking der
Benedenwindsehe eilanden van de Ko
lonie Curacao in zorgvolle omstandig
heden verkeert.
Burgerlijke en militaire landsdiena
ren, zoo hier te lande als in de Kolo
niën, blijven hunne taak op lofwaar
dige wijze vervullen.
Tengevolge van do sterke toeneming
van 's Rijks middelen en inkomsten
laat zich de financieele toestand des
lands voorshands niet ongunstig aan
zien. Echter doen de vele onvermijde
lijke nieuwe uitgaven, waaronder die
voor de uitvoering der aanhangige wets
ontwerpen op sociaal gebied, en de om
standigheid, dat niet onafgebroken op
oetie zoo sterke toeneming der inkom
sten mag worden gerekend, de lolstand
koming van alle ingediende ontwerpen
Vrij naar het Duitsch
van
BARON WOLDEAIAR VON IJXKULL.
7)
„Dsanr, ik heb u iets vrecselijks te mel
dend'
«Wat is het?''' I
„Een misdrijf en een vreesetijkc scban-
dp v
«Spreek dan, wat is cr?v
«Salikau 'bezoekt iemand op den 'heili
gen grond.'''
Een «ogenblik is de priester sprakeloos
dan vat hij moed grijpt zijn dolk en
pakt Dsurap vast en roept.
«Hoe durft gij' het, hond van een lijf
eigene, de eer van mijn dochter te schen
den en z'oo iets, wat-nooit gebeurd is, te
vei tellen'!'' j j
Dsurap blijft kalm. li ij weet dat het
aarheid is, en wiljict huis. voor schande
hewanen» I i
«Bij de wraak van Ila", zegt hij en ziet
vaster met zijn zwarte oogen den priester
aan, „het is zooals ik zeg. Ik heb het zelf
den afgcloopen .nacht gezien en hen geko
men, om het u te melden, omdat ik het als
mijn plicht rekende. 1
öo priester legt d,en dolk' weer weg.
lot duurzame versterking der middelen
ringend noodzakelijk achten.
Ilcl rapport der Staatscommissie voor
e Grondwets-herziening heeft Onver
wijld oen punt van ernstige overweging
uitgemaakt. De Regeoringsvoorstellen
zullen, naar Ik Mij vlei, U nog in den
loop van dit kalenderjaar kunnen be-
eiken.
Deze zitting zal Uwe toewijding on
vrachlsinspanning op zware proef stel
en, omdat liet onafgedaan gebleven
wetsontwerp Lot verzekering tegen de
geldelijke gevolgen van invalidileit en
ouderdom, en het voorstel lot dekking
an de daaruit voor 's lands schatkist
oorlvloeiendo kosten, alsmede lipt ont-
werp-zieklewet, allereerst Uwe aan
dacht blijven vragen.
Dit mag niet beletten, dat nevens de
andere voorstellen, welke mede ter
lafcl zijn gebracht, nog enkele wets
ontwerpen* worden aangeboden.
Voorstellen lot wettelijke regeling be
treffende woonwagens en woonschepen,
lot bestrijding van habiluoele dronken
schap en tot beteugeling van landloo-
perjj en bedelarij, zullen worden inge
diend.
De voordrachten in zake de pension-
neming van gemeentelijke ambtenaren
en van hunne weduwen en weezen zijn
zeer spoedig tegemoet te zien.
Een drietal wetsontwerpen naar aan
leiding van het rapport dei; inschake-
lings-eomimssiö lijn in gereedheid ge
bracht.
Hel ligt in het voornemen de Depar-
Lementen van Marine en Oorlog te ver
vangen door één Departement van De
fensie.
Een wetsvoorstel zal U bereiken,
houdende oene vooiloopige regeling in
zake electriciteils-voorziening.
Omtrent de kanaliseering van de ri
vier de Afaas, mede ten behoeve van
den afvoer le water der kolenmfjn-
produclcn in Limburg, zullen voorstel
len worden ingediend.
Een wetsontwerp zal IJ worden aan
geboden tol geleidelijke opheffing van
de in Oost-Indië op hoog. gezag inge
voerde kol'lie-culluur.
Moge Gods zegen aan Uw arbeid wor
den geschonken 1
Ik verklaar de gewone Zitting 'der
Slaten-Genoraal te zijn geopend.
V
Het zwaarste punt van dit programma
van'werkzaamheden voor het volgende zit
tingjaar ligt wel in de 9e, 10e en 11e
paragraaf, vermeldende de eeiste dier drie
de noodzakelijkheid om,- niettegenstaande
den niet-ongunstig aanzienden toestand van
's Rijks financiën, toch de middelen te
versterken met het oog op de totstandko
ming van. onderscheidene wetsontwerpen;
terwijl de laatste van 't drietal nader aan
wijst als voor behandeling in aanmerking
komende de invaliditeils- en oudeidoms-
verzekering, liet voorstel tot dekking van
de daaruit voor 's lands kas voortvloeiende
kosten, benevens het onlwerp-Zicktewet. Do
10e paragraaf kondigt de indiening van een
wetsontwerp tot Grondwetsherziening nog
in dit kalenderjaar, dus nog vóór 31 De
cember 1912 aan.
Onder de nieuwe wetsvoorstellen zijn
wel de belangrijkste de pensionneering van
gemeente-ambtenaren eri van hun wedu
wen en weezen, en die naar aanleiding
van het rapport der ineenschakelingscom-
missie, beide onderwerpen, waarover reeds
heel wat papier is volgeschreven.
Of in deze wetgevende periode daarvan
nog iets tot stand zal komen,- lijkt onwaar
schijnlijk.
De overige aangekondigde wetsvoorstel
len, hoe belangrijk ook, zijn van meer be
perkte strekking,- terwijl ook daaronder zijn
die reeds een heelc ^geschiedenis hebben.
BUITENBAND.
„Gij hebt goed gehandeld", zegt hij
„spreek.'i' i t
Zijn blik valt echter op het raam, waar
hij een schaduw langs ziet glijden. Alet
éeu stap is hij biji do deur, maakt haar
open eti zegt'„Salikan. kom binnen*
schreeuwt hij, „kom binnen on luister naar
vrat Dsurap van u vertclt.V
„Vader," zegt zij, „hjj' liegt hij haal
mij, omdat ik niet Krim TotarajcPs vrouw
wil worden" zij werpt een v rag enden
blik op Dsaur.
„Hij zal de kamer niet levend verlaten
wanneer hij liegt! Kom'?
Bang volgt Salikan haar vader, die, na
haar 'binnentreedt en de deur sluit on den
sleutel hij' zich steekt. Dan zet hij zich
op een stoel bij het venster neer.
De heilige beelden schitteren on dom
melig brandt het lichtje in do hanglamp.
„Dc heilige Ila is getuige'1', begint do
floogepricstcr ernstig.
„Spreek de waarheid."
„Ik zal niets anders dan do waarheid
zeggen, Dsaur."
Rij vertelt hoe hij" van de liefde van
Krim voor Salikan gehoord heeft, iioe
hij, in opdracht van zijn vriend,' haar
getracht heeft te winnen, hoe bij' op den
loer gelegen heeft en Salikan gevolgd is.
Roe hij gezien heeft dat zij' den vreemde
ling eten bracht, hem1 'kuste. Alleen uit
vrees voor, den heiligen grond had hij het
niet gewaagd den jongen man neer te
schieten. i I t f 1 1 t
pSlcl steeds grooter angst heeft Salikan
de veitclling gevolgd. Ilcl Lijkt haar too
of onheilspellende wolken boven haar sa
men trekken.
Ret is alles zoo plotseling over haar
gekomen, dat zij geen enkel woord uit
kan brengen.
Aan zich zelf denkt ze niet. Slechts
aan Drus Jlati. Maar óén ding weet zij
zeker, zijn naam zal niet over haar lip
pen komen. 'Als zij hem slechts waar
schuwen kon.
Voor Dsaur zijn al deze onthullingen!
als evenveel' donderslagen.
„Salikan, is het waar?''' i
Zij 1 indekt haar gezicht met de handen
„Salikan, spreek."
't Is doodstil in de kamer, 'de Iloogo-
priesler ademt zwaar.
„Bij den Heiligen Ra, antwoord me.
„AVie is het.'': j 1 j
Zij zwijgt. i
Rij pakt haar bij den arm'. „Wie is
hel vooruit spreek.''-
„Ge kunt me clooden, vader, maar zijn
naam zal nooit mijn lippen uitgaan."
„Ik zal je dwingen, zijn naam te noe
men.'1'-
„Dc Tutsatcn zijn geen verraders,'1'
Opeens laat Dsaur "do baud van zijn
dochter las en doet een paar stappen
achteruit.
„Ze heeft gelijk' de Tutsalen zijn
geen verraders.*' t
„Vertel mo dan hoo is het gekomen?'i
Schiedam, 17 Sept. 1912.
DE ITALIAANSCH-TURK8CHE
OORLOG.
Zooals een. telegram gisteren meldde, zijn
de officieuse vredesonderhandelingen, die
reeds geruimen tijd in Zwitserland werden
gevoerd, opgehouden en hebben de gedclc
geerden van beide landen Lausanne verin
ten. Over de vraag, of die ondei handelingen
onherroepelijk zijn afgebroken of dal ze
spoedig herval zullen woider loopen de
lezingen nogal uiteen.
De correspondent van de „Temps" te
Genève blijkt de laatste opvatting te zijn
toegedaan. Ilij geeft over de gevoerde be
sprekingen de volgende bijzonderheden.
De Turksche gedelegeerde, Naby boy, zou
namens zijn regecring het volgende plan
hebben ontwikkeld:
Turkije aanvaardt het voldongen feit, mits
Italië de formeele erkenning van de au
nexatie van Lybiü niet eischt.
Turkije verplicht zich de Tuikschetroc
pen terug te trekken, maar vei langt een
haven aan een der uitsterste prenzen van
Lybië voot zijn verbinding met het ach
terland.
Dc grens der Itaiiaansche zöne en haar
uitbreiding naar het achterland toe zouden
later vastgesteld worden.
De geestelijke band tusschen de Aioham
medaansche bewoners van Tripolis eu den
sultan zou olijven bestaan.
Italië zou aan den vertegenwoordiger van
den sultan een positie geven, waarmede de
openbare nieening in Turkije zich zou kun
nen vereenigen.
Italië zou, om zich van de neutraliteit
an de Arabische sjeiks te verzekeren, hun
een aanzienlijke schatting betalen,- met
nauwkeurige aanwijzing van de godsdien
stige of philanlropische doeleinden,* waar
voor deze besteed zou worden.
Turkije zou van de Itaiiaansche regee
ring den afstand vorderen van eenige pun
ten aan dc Boode Zee als vergoeding voor
liet verlies van Tripolis.
Italië zou zich verbinden een jaarlijksche
som uit de inkomsten uit Lybië te betalen
aan dc Detie Ottomane, daar de mogend
heden de schukleischercsscn zijn van de
Dette Ottomane.
Toen de onderhandelingen aan dit punt
genaderd waren, deed een Fransch finan
cier van Turksche afkomst het voorstel, dat
onderhandelingen zouden worden gevoerd
over een leening van 500 a GOO millioen,
die Italië indirect aan Turkije zou toe
slaan, gewaarborgd door de verlenging van
do regie en de douanen ie Smyrna of door
een anderen solicden waarborg.
Volgons den roirespondent van de
Temps", zon Tmkije deze grondslagen voor
den vrede aannemen en zou Italië zich niet
verzetten tegen het voorstel omtrent de
haven in Lybië. De kwestie van de lee
ning vormt echter nog een hoofdpunt van
dc besprekingen.
Volgens berichten uit Parijs hebben de
Arabieren en Tripolitanen uit Cyrenaïca
telegrammen gezonden tiaar Konstantino-
pel, waarin zij protesteeren tegen het aan-
knoopen van vredesonderhandelingen, en
verklaren, dat een vrede slechts mogelijk
zal zijn, onder voorwaarde, dat do souve-
reine rechten van Turkije onveikoit ge
handhaafd worden.
Zij voegen daaraan toe, dat zij zui'cn
strijden tot hun laatsten bloeddroppel.
GEMENGD! MEDEDEELINGEN-
Duits oh. lam, d.
Do regeering van Schwarzb'urg-Rudol-
sladt heeft op voorstel van de sociaal-demo
cratische Kamer-fractie de bomlsregeer'mg
verzocht, den Rijksdag bijeen te roepen
tot do bespreking en beperking van den
vlecschnood.
Do partijdag der s oe i aal-d c m'ocr a,tetl, die
Zondag !e Chemnitz bijeen is gekomen, nam
een motie aan, waarin eveneens, met, het
oog op den vlecschnood, anngediongen
wordt op |dc onmiddellijke bijeenroep]ng
van den Rijksdag.
„Rij kwam hier op een avond, .was
onze gast." I j t
„En dan?" i
„Dan zeide hij mjj Hef to hebben."
Ik had zoo innig medelijden met hem,
waarom kan ik' u niet zeggen ik zou u
misschien doen raden.
„Rij vroeg mij eiken dag hem spijzen
te brengen.'''
.„En beloofde je datT
„Ja. ik verzócht hem niet op den hei
ligen grond te gaan, maar hij zcido den
engel noch den hoiigien Ila te vroozen
en ging toch." 1 i 1
„En jij, houd je van hem."
Zij zwijgt, r
Dsaur kijkt verwezen voer zich uit.
Dan klinkt opeens gebiedend; 1
„Kniel neder met mij.'? 1
Dsurap en Salikan gehoorzamen den
priester, die voor de heilige beelden knielt.
Ilij breidt zijn armen uit oh bidt:
„Heilige Ila, gij beschermer van het
dal, gij dien mijn geslacht sinds eeuwen
dient, ge ziet voor u een gebroken man.
Alijn dochter heeft mijn oor bezoedeld en
smaad op mijn hoofd geladen. Afijn doch
ter heeft uw heiligdom ontwijd in tegen
woordigheid van een goddelooze. Barm
hartige Ha, heb mededongen piet ons, straf
ons niet, tnoch onze familie, noch het dal.
Straf hein alleen, den goddelooze die u
getart heeft,'' I I I 1 j i
Dsaur beroert menigmaal den b'odem
«At zijh hoofd en, staat dan weer opv
Turk ij e.
De staat van beleg voor Konstanlinopel
is gisteren geëindigd. Hij zal niet worden
verlengd.
In een niet-geslaagden aanval op een
plaatsje tusschen Tirana en Durazzo, ver
loren de Malissoren 40 dooden en .80 ge
wonden.
Vastberaden zijn zijn trekken, als. hij
zegt,: ii
„Dsurap, heden moet ik je een geheim
vertellen. Een geheim!, dat alleen dc pries
ters kennen. Gij moet zweren nooit liet
te zeggen, aan wicn ook.''* i j
,lk zweer het. i
„Welnu, ga bij 't venster slaan, .opdat
Salikan niet vluchten kan."-
Dsaur schuift een bed op zijde. i
In den grond ziet men losse planken,
die schuift Dsaur weg. Een z'whrto opening
gaapt. i
Een ladder voert naar de diepte.
Dsaur gebiedt Salikan naderbij te kómen.
„Ga naar beneden.'? i t i
„Neon vader, dat meent ge niet." j
„Ga naar beneden.'?- I f
„Vader,V klinkt het angstig smëcRe'nd,
„Moet ik je naar beneden werpen,?'''- j
Zij valt op do knieën, en, schreeuwt ivf
hoogste angst:
„Vader, vader, erbarm) u over mij, ver
giffenis." 1 j' j
„Huil niet, Salikan, ik' zal jo spoedig
weer vrij laten, want je moet leven om
Krim's vrouw te worden, zooals de hei
lige Ila voorspeld heeft. Het is alleen maar
dat jo den goddelooze niet waarschuwen
zult."- l 1
„Daal at in de diepte.'''
Sidderend gehoorzaamt Salikan. Djsauc
volgt haar met een licht.
(Wordt vervolgd
EDAMS
cour r
e tl)
