65
Zaterdag 28 September 1912
No. 14031
Wed. J. J. v. d. TEMPEL,
Tweede Blad.
s te
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij ks, met uitzondering varfi Zon- en Feestdageaj
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Klaar dia gen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Er§s der Advertentiën: Van l=-6 reges £1.0.92; iedere regel xneet
15 centa, Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
Innemen.
Advertentiën'bij abonnement op yoordeelige ïoorwaaxden. Tarieven
hiexsan zjjn gratis aan bet Bureau te bekomen.
In 'de nummers, 'die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
ygrschynen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
San 4Q cents get advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Uit de Pers.
Een ïfaux pas" \an de ueciiterzhde.
Do „Standaard'' bespreekL de stemming
in dc Tweede Kaan er-verga de ring van IS)
September j.I. over de regeling van werk
zaamheden en leest de j achterzijde in de
yöïgendo bewoordingen de lm.:
Terecht en raak wraakt meer dan één
persorgaan van rechts de houding van
rechts bij liet incident tan 19 Septem
ber.
in twee install tién ging men fout.
In de Centrale Sectie, door mee te
werken om ook do afdccliiuten een bo.
venlading op het dek Ie geven, en in de
Ka,mer, door niet ten hale van dr. No-
lens' voorstel op het appèl te zijn.
Voor,al als eerste tactische bedisring
voor dit uiterst gewichtige jaar kan hel
in den steek laten van dr. Nolens niet
ernstig genoeg betremd worden.
Van rechts had men van meet af on
verzetteiijk er op moeten aansturen, om
recht op den man al door te gaan. De
Kamertijd tusschon de sectiestudie over
de Begrooting en de Koloniën is altoos
hachelijk kort. Zal nu dc Invaliditeits
wet er in die periode doorkomen, dan
kan 't aan één dag, ja, aan een korten
dag hangen. Stipt had men zich voor (te
afdeelingen dus moeten houden aan de
Begrooting, en aan wat er onlosmakelijk
mee samenhing; en hoe men van de
overzij ook tamboereerde om er drie, ja
meer .andore interessantheden bij tc slop
pen, men had dien toeleg moeien ver
ijdelen. Links is or natuurlijk op uit, om
van October al wat maar own kan in
de .afdeelingen zoek lo maken, teneinde
het Kabinet den pas at to snijden.
Dat Woningwet-revisie, Aalbeise's cor
rectieve wet, en de llijksspaarbank spoed
vorderen, ontkent uiem,and, maar dan
had men ze achterop moeten schuiven,
en zeggen: Zoo gij. Jinks, loyaal mee
werkt, om de Invaliditeitswet vóór Ko
loniën klaar te spelen, en er schiet dan
nog tijd over, dan gaan we nvt u nc-
coord en. kunt ge op ons rekenen. .Maai
zoolang van links ons de dood in dei)
pot dreigt, had men als één man rechts
tot den einde toe tegenstand moeten
bieden, en zich pan geen spoedbereke-
ning moeten storen.
En nu zegge men niet, dat, op de
hoeren De Geer, Ankerman en Schim-
melpcnninck <nja, toch alle leden van
rechts dr. Nolens voorstel steunden. Bijv.
•yan onze club, die, met de vacature voor
Ommen, 20 Joden telt, waren slechts ne
gen. leden present om aan de stemming
deel te nemen, en schitterden elf hunner
door afwezigheid, terwijl van deze elf
toch acht op do presentielijst stonden.
Dat dit oen -enkele overkomt, is niet
altoos onverklaarbaar; maar dat in oen
nieuwe zitting de eerste maal dat er
een zoo gewichtige beslissing moest val
len, bijligt do helft van de presente ledei.
zich buiten schot hoiult, is een te slecht
begin, om niet ernstige kritiek uit to
lokken.
olrnaakt waar, dat de christelijk-his-
kinschen liet nog mger maakten, door
met 3 man bij links onderdak te gaan, en
ook waar, dat de rooinsch-katholicko le
den. evenmin allen op liet appèl waren.
Maar wat blijkt bier anders uit, dan
dat ook ditmaal de stemming bij verras
sing kwam, en dat bet ontbroken bad aan
overleg en waarschuwing?
Dat de voorzitter tegen dr. Nolens
stemde, lag in zijn betrekkelijke gebon
denheid aan bet besluit der Centrale
Sectie. Duidelijk toch blijkt uit blz. 18
van de Hand., dat hij persoonlijk met
dr. Nolens geheel pccoord ging.
.De kleine baron.
De geschiedenis van een kus,
door KaTJIE LA8KEK.
(Vrij naar het Duitsch.)
Wij spraken ovcf kussen. Wanneer drie
jonge echtparen met ccnige ongetrouwde
hoeren van rijperen leeftijd met elkaar een
glas ouden Rauentaler zitten te drinken,
dan is Bit misschien niet zulk een heel
ongewoon onderwerp.
Een der hoeren zoide: „Wij moesten de
zaak toch een weinig methodisch behan
delen. Iedereen moet de geschiedenis ver
tellen van 'don kus, die hem dc merkwaar
digste toeschijnt van zijn loven cn het aar
digste verhaal wordt door onze lieve gast
vrouw opgeschreven.
Dat voorstel viel in goede aarde. Hel
best beviel ons de geschiedenis van het
allerliefste vrouwtje van den kaïilonrecli-
ter.
Hier volgt ze.
Het is nu drie jaar geleden een jaar
ongeveer vóór onze verplaatsing naar Ber
lijn. Daar bracht mijn man eens op 'n dag
eon hcol jong substituut gritficrljc mee aan
tafel. Die kleine, jonge man was hem on
langs gerecommandeerd en toegevoegd; hij
had mijn' man heel openhartig zijn leed
geklaagd over do slechte voeding aan de
jonge heercnlalcl, zoodat zijn chet haast
niet kon nalaten, hem aan le bieden hij
°us te komen dineeren of liever onzen een-
.Voudigen maaltijd te declen.
Mn. G. Vissering,
De oud-gouverneur-generaal van Ned.-In-
dië, do luitenant-generaal J. B. van Heutsz,
heeft in „De Fakkel" een artikel geschre
ven naar aanleiding der benoeming van
mr. G. Vissering, tot president van de Ne-
derlandsche Bank.
'Na hulde aan den arbeid van mr. N. P.
v. d. Berg, te hebben gebracht, zegt de
lieer Van Heutez, 'dat het een ware voldoe
ning voor den afgetreden directeur moet
zijn, dat met de verzorging en verdere ont
wikkeling I van de Nederlandsche Bank
wordt belast de man, door hem daarvoor
hot meest geschikt geacht, mr. G. Vis
sering.
Wij, die mr. Vissering in zijn quali-
teit van president van de Javasche bank
persoonlijk goed leerden kennen, zegt de
lieer Van Heutsz, juichen dan ook zijn
benoeming vau ganscher harte too on
prijzen de regeering gelukkig, die een
financier als hij getoond heeft te zijn,
aan het hoofd stelde van 'de Ned. circu
latiebank.
De heer Van Heutsz wijst dart op dc on
derscheiding, mr. Vissering ten dcc! ge
vallen, doordat hij werd uitgekozen de
zoo noodzakelijke munthervorming on in
richting van het bankwezen in China ter
hand 'te nemen, waarna hij schrijft:
Helaas kan door do sedert uitgebroken
revolutie deze munthervorming met ge
lijktijdige instelling van een banksysteem,
inrichting van liet girowezen enz., in
China het uitgestrekte Cliineesche rijk
nog niet tot. uitvoering komen, aange
zien uiteraard een munthcrvoiming in
oen rijk in dj eerste plaats vereischteen
sterke centrale rcgecring, om haar wil
aan dc goheele bevolking, door het ge-
heele rijk, op te leggen, en de tegenwoor
dige toestanden tot de gevolgtrekking
moeten leiden, dat daarvan in afzienba-
ren tijd nog geen sprake zal zijn.
Van een gaan naai* en verblijf van
wellicht enkele jaren in China zal
daarom voorhands geen sprake kunnen
zijn, en hoewel dat voor Nederland te be
treuren valt, dewijl het van groot Neder-
landsch belang mag heetcn, dat de rege
ling van het muiït- en bankwezen in
een opkomend groot rijk als China in han
den is van een Nederlander van de betee-
kenis van mr. Vissering, die, door het
vertrouwen, dat hij algemeen zou weten
te wekken, in de gelegenheid zou zijn ge
weest, om, naast een gezaghebbende stem
in velerlei belangrijke Chineesehe aan
gelegenheden op financieel en ander ge
bied. ten behoeve van Nederland en Ne-
dorlandsch-Indië, vele en belangrijke re
lation aan te knoopen en te vestigen, wel
ke cultures, handel en nijverheid, alsook
de Nederlandsche scheepvaart zouden
zijn ten goede gekomen, staat daartegen
over als gelukkige keerzijde, dat "de re-
geering den heer Vissering nu heeft kun
nen benoemen tot opvolger van den be
kwamen afgetreden president van de Ne
derlandsche Bank.
BINNENLAND.
Ik wil den jeugdigen substituut kortweg
het baronnetje noemen; "de riaam doet niets
ter zake.
Het duurde niet meer dan enkele minuten
of ik merkte, dat de kleine baron dood el ijl;
van mij was. Ik mocht zoo iets best op-
mciken hij was nog maar 22 jaar! En
als men zelf al 27 is en vier jaar getrouwd,
dan beschouwt men zichzelf als een vrouw
van tachtig jaar tegenover zoo'n kijk-in-
de-wereld.
Toch wil ik gaarne bekennen, dat de
hulde van den kleinen baron mij niet on
aangenaam was. Ilct was zoo'n knappe,
tecre, gedistingeerde jongeman, hij kon mei
zulk een dwepende uitdrukking glimlachen,
zoodra ik mijn mond maar opendeed, zoo
dat ik mijzelf soms heel geestig begon te
vinden. Hij bracht bloemen en lekkernijen
voor mij mee, sloeg de. muziek om ais ik
vroolijke liedjes bij de piano zong, hij
paste op mijn waaier en fichu in de bal
zaal, wanneer ik danste kortom, hij hield
zich steeds op in mijn nabijheid als een
ridderlijke, jeugdige page, steeds aandach
tig op iederen wenk van zijn meesteres.
Ik zou wel een vrouw willen zien die
onverschillig blijft voor zulk een vercering
of neen, ik wou haar liever niet zien,
want het moet een akelig onvrouwelijk
wezen zijn.
Een half jaar duurde die vreugde. Toen
werd de kleine baron ziek, een hevige ziekte
die zich plotseling vertoonde. Hot was zulk
een vochtige, ruwe herfst en hij was zoo
leer cn zoo zwak.
Er kwam een kennis van hem by ons
en zeide: „De jonge baron ligt ziek in
zijn bedje en hij verlangt naar u. Hij heeft
De Arbeiderswoning.
Omtrent dc plannen van de vereeniging
Do Arbeiderswoning, te Amsterdam, waar
van voorzitter is de lieer F. M, Wibaut en
secretaresse mej. Johanna ter Heulen, deelt
het „Hbld." het volgende mee
De vereeniging stelt zich ten doel, wonin
gen te bouwen voor hen, wier wekeüjksch
inkomen afwisselt tussclien f 11 en f 14.
Aangenomen wordt, dat daarvan niet meer
dan een zesde deel mag worden verwoond,
zoodat de huurprijzen ongeveer f 2 tot
f 2.50 zullen bedragen. Voor dc ariorarm-
sten bouwt de vereeniging dus r..ot.
Bij voorkeur zal zij woningen bouwen
voor groote gezinnen, waaraan, in 't bijzon
der behoefte is. De arbeiderswoning neemt
tegenover de gemeente de verplichting op
zich tot huisvesting van groote gezinnen,
die op grond van het tot nu toe niet too-
gepastc artikel der bouwverordening inzake
overbevolking gedwongen worden te ver-
Lange Kerkstraat 3,
Schiedams Chocolaad-adres,
Haal in de L. Kerkstraat 3 de prima
Sport 71/2 Ct.-reep der firma A.DRIESSEN,
Voor 50 omslagen een pracht-Atlas cadeau,
in lederen band.
Voor winkeliers verkrijgbaar.
huizen. Het spreekt van zelf, dat deze ver
plichting slechts strekt voor zoover er wonin
gen beschikbaar zijn en de gezinnen, wat
inkomen betreft in de termen vallen om er
te wonen.
In voorbereiding zijn een blok van twee
honderd woningen in de Indische buurt,
van ongeveer honderd woningen bij de Hugo
de Grootkade en van vieihonderd in hel
Staatsliedenkwartier, de buurt buiten de
Haarlemmerpoort
De terreinen voor de verschillende blok
ken moeten reeds door aankoop in het bezit
van de gemeente zijn gekomen, die ze dan
weer in erfpacht zal uitgeven aan De Ar
beiderswoning.
Daar de vereeniging de woningen beneden
den kostenden prijs verhuurt, heeft zij be
halve een voorschot van f 1.500.000, een
bijdrage van rijk en gemeente gevraagd van
ongeveer f 40.000 een en ander op grond
van de Woningwet.
De Troonrede en de Tlsscherfj.
Men meldt ons:
De opmerking heeft dezer dagen in de
pers gecirculeerd, dat in het oog van de
heeren, die medegewerkt hebben aan dc
samenstelling van de paragraaf in, dc
Troonrede, .aan de visscherij' gewijd, de ha-
ringvisscherij geen belangrijke tak van be
drijf uit te maken, en wel, omdat daarin
wordt medegedeeld, dat de uitkomsten van
de verschillende takken van visscherij
over het algiemeen min'dcr onbe
vredigend wanen dan het vorig ejaar, ter
wijl de uitkomsten van de haring visscherij,
voor zooveel h e t pi a n g e v 0 e r d e
betreft, tot nog toe ongunstiger zijn
dan over hetzelfde tijdvak van het vu
rige jaar; dit had afzonderlijk vermeld be
lmoren te worden meende men.
Hiertegenover wordt echter opgemerkt, dat
jundere belangrijke takken van. visscherij
zeer gunstige uitkomsten hebben geb.aci,
zoo,als bijv. de trawl-visschcrij. Deze tak
Van visscherij toch beleeft goede dagen
en heeft thans een heteekenis gekregen,
die niet zooveel meer onderdoet voor dv,
der haring visscherij. Men zou dan in plaats
den toestand van liet visseherijbedrijf in
zijn ganschen omvang met enkele woorden
weer te geven, hel licht en doneker Van
eiken tak van zee-, kust- en binnen vis
scherij' kunnen schetsen-
Intusschen dient erop gewezen, dat do
in de pers verschenen opmerking misver
stand zou kunnen wekken ten aanzien van
den werkelijke» toestand van de hathag-
visscherij, indien men zich geen duidelijke
voorstelling heeft gemaakt van de heteeke
nis der woorden: „voor zooveel het
^angevoerdle kwantum bet re ft'".
De uitkomsten toch van een bedrijf wor
den zoo min bij de visscherij als elders,
uitsluitend voor de productie (vangst),
mpar ook in hoogc mate door de gemaakte
koorts en klaagt*cver pijn op dc borst. De.
dokter is bang voor longontsteking."
Wij gingen natuurlijk dadelijk naar hem
toe. Daar lag bij met vochtige, schitteren
de oogen in zijn „bedje", zooals mijn
vriend had gezegd en in de primitieve
omgeving van een kleinsteedsche gemeu
bileerde kamer zag hij er nog dubbel jon
gensachtig en aristocratisch uit.
Ilij stak mij zijn mooie blanke handen
toe en zeide met aandoenlijke innigheid:
„0, hoe lief van u, dat u gekomen is. Ik
danjk u, ik dank ui"
Toon greep hij mijn hand en hield die
krampachtig vast, evenals een kind, dat
bang was in 't donker, en nu mot een ge
voel van verlichting de hand van zijn moe
der beschermend in dc zijne voelt!
Van dat oogenblik af aan gingen wij
iederen dag naar hem toe, naar het lage,
grijze huisje, do kleine gemeubileerde ka
mer, waar de jeugdige aristocraat werkelijk
als ecu verwend ziek kind in bed lag.
Natuurlijk mankeerde liet niet aan goede
vrienden en trouwe buren, die niet be
grijpen konden hoe mijn man zulk een on
gepaste vriendschap kon goedkeuren, ja,
haar zelfs nog kon ondersteunen. Mijn man
lachte om al de min of meer bedekte toe
spelingen en zeide„Ik gun het arme ventje
die vreugde."
Ja, het verheugde hem, wanneer ik kwam,
dien kleinen baron. Zoodra ik den knop
van de deur neerdrukte, hoorden wij hem
al roepen: „Ach. is u het, mevrouw," en
iederen dag weder was liet of die stem
jubelde. Natuurlijk schudde ik zijn kussens
op, ik ondersteunde hem wanneer hij een
klein beetje van den wijn dronk dien mijn
prijzen en de bedrijfskosten beheerscht
Daarom is het terecht gebruikelijk, de fi-
nancieete uitkomsten van een bedrijf te be
oordeel™ naar de netto-opbrengst, d. i.
productie X prijsbedrijfskosten.
Wanneer men nu in aanmerking neemt,
dat de haringvangsten tot nu toe wei aan
merkelijk kleiner zijn dan bet vorige jaar
volgens het persartikel thans 173.000 ton
in 1912, tegen 271.000 ton in 1911, dus
ongeveer 3G pCt. minder vergeleken bij
ebt vorige jaar doch dat daarentegen
de prijzen dit jaar aanmerkelijk (in Septem
ber ongeveer 20 pCt.) hooger zijn dan in
1911, en men verder rekening houdt met
de omstandigheid, dat kleinere vangsten
ook minder kosten aan tonnen, zout. ar
beidsloon, enz., veroorzaken, dan kan een
onpartijdig beoordeeler wel dc juistheid er
kennen van de opmerking omtrent de on
gunstige uitkomsten van de haringvissche-
rij, uitsluitend voor zooveel het
aangevoerde kwantum betreft,
doch zal hij dan tevens moeten erkeimen,
dat deze uitkomsten niet alleen de gelde
lijke uitkomsten van het bedrijf in zijn
geheel beheerschen, en op deze laatsten
komt het toch juist aan.
De rijkste haringjaren, wat de vangst be
treft. zijn dan ook volstrekt niet altijd de
voordeeligste geweest; zuchtte Pyrhus in
de oudheid: „Nog zulk een overwinning en
ik ben verloren," velen zullen zich de ver
zuchting nog wel herinneren van de haiing-
reeders in vroegere rijke vangsten„nog
zulk een rijk jaar en we zijn failliet."
Of nu de uitkomsten van de liaringvis-
scherij in het loopende seizoen inderdaad
minder bevredigend zullen zijn dan het
vorige jaar, zal nader moeten blijken en
mag nog geenszins uit de kleinere vang
sten vóór September worden afgeleid. Als
elk ander visseherijbedrijf is bovendien ook
do haringvisscherij wisselvallig en kunnen
de vangsten gedurende de maanden Septem
ber tot December de grootste helft nog van
het seizoen de balans geheel doen om
slaan, en een gunstig seizoen in eeri on
gunstig doen verkeeren, maar ook omge
keerd.
Het wordt dus nog wel wat voorbarig
geacht 0111 thans reeds de uitkomsten van.
een wisselvallig bedrijf te beoordeelen, dat
nog in vollen gang is.
Scheidsgerecht,
De Italiaansche regeering beeft den heer
Dionisio Anziilotti, hoogleeraar aan de uni
versiteit te Rome, benoemd' tot raadsman
bij het scheidsgerecht, aan. hetwelk de be
slissing is opgedragen in de zaken van de
„Carthage" en de „Manouba".
man voor hem had meegebracht, en het
deed my bepaald een eigenaardig soort
genoegen, wanneer ik gloed zag komen in 1
zijn mooie, heldere oogen en zijn ademha-
ling sneller en zwaarder werd. En juist 1
toen het wat beter ging met den kleinen
baron en de dokEér gesproken had van een
reis naar het Zuiden, moest ik op reis.
Ik was zelf verbaasd hoe veel het mij
kostte afscheid te nemen van het kleine,
lage huisjo. Do gedachte, voor een lieven
zieke zooveel te wezen, had mij gelukkig
gemaakt het bewustzijn zooveel invloed
uit te oefenen op dien jongen man, had
mijn vrouwelijke ijdellieid gestreeld en
nu zat ik bij hem en moest ik afscheid
van hem nemen.
Hij zag er zoo onuitsprekelijk ongeluk
kig uit, dat mijn man zelfs er van schrikte.
7,Maar beste jongen," zei hij vriendelijk,
„het hoofd omhoog als jc blieft. Jij gaat
ook op reis en nog wel heel spoedig."
7,Ja, en als udan frisch en opgesiorkt
terugkeert, dan komt u dikwijls bij ons niet
waar en ik zal al uw lievelingsliedjes voor
u zingen," voegde ik er bij.
Ja, indien ik terug kom," zeide de jonge
man zachtjes. Dit klonk onuitsprekelijk treu
rig en wanhopig.
Ik had plotseling het gevoel of ik door
een ijskoude hand werd aangegrepen. Was
hij in zulk een slechten toestand, mijn
kleinen baron, waar ik nog slechts eenige
weken geleden zoo onschuldig gekheid mee
gemaakt had?
Ik deed mijn best, den ouden, geksche-
renden toon weer aan te slaan.
3,0, ondeugende, nietswaardige jongen,"
zei ik op schooiraeeslerachügen toon; „ik
word heel, heel boos als je ooit zoo iets
leelijks weer zegt. Maar nu moet ik weg,-
anders kom ik te laat aan don trein 1 Kan
ik nog iets voor u doen voordat wij af
scheid nemen, een wensch van u vervul
len?"
Toen hief de jonge baron het hoofd een
weinig op en zag mij aan, ja, 't was of hij
mijn gelaatstrekken goed in zijn geheugen
wou piep t mi voor tijd ai eeuwigheid.
„J.a," zei do hij toen met luide, vaste
stem, „ik heb een wensch. Witt u mij
cen kus geven?"
Het was een oogenblik heel stil in. dq
kamer. Mijn man ging voor bet venster
staan en keek naar de eenzame straat,
Mijn hart klopte tot in mijn keel.
„Frits," riep ik met beklemde stem. Da
delijk draaide mijn man zich om. Zijn gé-
zicht had een ernstige, maar vriendelijke
uitdrukking.
„Ja, ja, vrouwtje," Zeide hij vol liefde,
met een merkwaardig weeke en vriendelijke
stem, „daar zal niets aan te doen zijn, de
ziekenoppasser heeft haai' patiënt al te erg
verwend 1"
Oogen vol dankbaarheid en. gloeiende
van koorts, werden tot mijn man opgeslaj-
gen toen voelde ik eensklaps twee ar
men om mijn hals en lieote, jonge lippcii
op mijn mond.
Dat is een kus, dien ik' nooit vergeten
zal, de laatste vreugde, die ik een, stort'1
vendo heb mogen verschaffen.
SCHIEDUmilCMil T
- *r 1
