DELFT - SCHIEDAM.
kunnt en Wetenschap.
Ingezonden Mededeellngen.
VERVERIJ-STOOMERIJ
tëeraengd Bfïenws.
Kil aan do „Frankf. Zeil." word! uit Knn-
stantinopet geseind„Volgons eon ofticioolo
modedoeling. hebben Bulgaarsehe soldaten
in do nabijheid van Kirkkiiisse de Turkschc
grenzen overschreden. Men vraagt zich af
of dit incident het begin der vijandelijk
heden zal zijn."
Reuter seint uit Konstantinopel, dat Bul-
gaarsche detachementen ten noorden van
Kowosatz op Turksch gebied zijn binnen
gedrongen.
De „Intransigeant" verneemt uit Konstan
tinopel, dat ten zuiden van Hormanli een
botsing heeft plaats gehad tusschen Bulga
reu en Turken.
Van officieuss zijde wordt tegengespro
ken, dat Bulgaren in de districten ttazlog,
Djoemabala, Kopdjor aanvallen op de Tur
ken zouden hohhon gedaan.
GEMENGDE MEDEDE1L1NGEN.
België.
Het Journal de Bvuxelles" doelt mode,
dat twee Woenscho .schuldeischers een ver
zoek hebben ingediend Om bij den minis
ter van justitie beslag te mogen leggen op
de bezittingen, die aan prinses Louise moch
ten worden toegewezen. Ue processen zul
len waarschijnlijk worden gevoerd voor
Fransche rechtbanken.
Spanje.
Te Saragossa is hedennacht de staking
van het spoorwegpersoneel afgekondigd.
Te Alicante reed gisteren de locomotief
■van een goederentrein, die bestuurd werd
door een machinist, die met de remmen
niet kon omgaan, tegen een stootbiok aan
vernielde een muur en drong door tot in
de vestibule van het station. Drie personen
werden gedood en twaalf gewond, waarvan
twee ernstig.
De ItaliaanschTurksche oor
log.
De correspond ent van de „Temps" te
Ouchy bevestigt thans ook, dat de hoofd
lijnen van het vredesverdrag zijn vastge
steld.
De onderhandelaars Bertolini en Resjad
vertrokken gisteravond Xesp. naar Cavour
en Konstantinopel, om het door hiui rc-
geeringen te laten ratificeeren.
De „Vossischo Ztg." verneemt van de
meest betrouwbare Italiaamche zijde,
hoogstwaarschijnlijk dus van do ambassade
te. Berlijn, de volgende bijzonderheden om
trent de vredesvoorwaarden tusschen Italië
en Turkije: „Italië heeft zijn vredesvoor
waarden nooit veranderd. Het heeft ze niet
gemakkelijker gemaakt vóór de moeilijk
heden in den Balkan en na dien tijd even
min zwaarder. De genoemde voorwaarden
zijn de volgende: „Turkije zal verklaren, dat
het tengevolge van den toestand op den
Balkan niet langer in staat is Tripolis te
verdedigen en zal dit land autonomie ver-
leenen. Hierop zal Italië Tripolis voor ge
annexeerd verklaren, hetgeen Turkije stil
zwijgend laat geschieden.
De religreuse souvereiniteit zal gesteld
worden in handen van een door Italië ge
accrediteerd vertegenwoordiger van den
khalief in Tripolis.
De financieele kwestie heeft tot geen
moeilijkheden aanleiding gegeven, daar
Italië Turkije zooveel geld toegestaan heeft
als dit land heeft geëischt."
Tengevolge van het sluiten van den
vrede, is men in Italië ten opzichte van de
Balkan-crisis veel optimistischer gestemd,
dan 24 uur geleden het geval was. Men is
nl. geneigd in het sluiten van den vrede
een gunstig teeken te zien voor de verbete
ring van den toestand in den Balkan. Het
vrije, nu door Italië van geld voorziene
Turkije, zal door de Bal kans tuten niet zoo
spoedig aangevallen worden als het meer
of min van middelen ontbloole Turkije, dat
Tripolis te verdedigen had. Turkije lieeft
zijnerzijds er geen belang bij den oorlog Ie
Imginneri en zal ook niet bet odium op zich
willen laden de vijandelijkheden te hebben
geopend. Zoo zal dus de Italiaanscb-Turk-
sche vrede misschien ook het begin zijn van
hel einde van den strijd in den Balkan.
Sja,mos. 1
Turkije heeft ,aan de beschermende mo
gendheden medegedeeld, d,«t het zijn troe
pen uit Sjiimos terugtrekt, nu de rust op
het eiland verzekerd is door dq oorlogs
schepen der mogendheden. Np,ar verder
.wordt medegedeeld, is men teruggekomen
van het denkbeeld om Kreta opnieuw te
bezetten.
Vereenigde Staten.
Roosevelt heeft aan de Senaatscommissie
inlichtingen gegeven over de bedragen voor
de (verkiezings) campagne zijner partij cn
vatte zijn getuigenis aldus samen: „Ik vroeg
van niemand eenige bijdrage in het ver
kiezingsfonds."
Ik wensch te herhalen, dat, wanneer ik
tot president der Vereenigde Staten was
gekozen, ik verzekerd was, dat geen belofte
was gedaan in ruil voor eenige bijdrage.
Niemand van cenig gezag vroeg mij iets Ie
doen of na te laten, tijdens mijn president
schap, wegens eenige geschonken of niet
geschonken bijdrage.
In antwoord op de hem gestelde vragen,
verklaarde Hoosevcll nog, dat hij nooit had
gehooid van Pierpont Morgan's bijdrage van
15O.0Ü0 dollars of van Goulds bijdrage van
100.000.
Door B. en \V. dezer gemeente zijn Dins
dagnamiddag in druk aan de raadsleden
toegezonden de oatwcrp-overeenkom'sten
tusschen do gemeenten Delft on Schiedam
inzake de wixlerkeerige uitlevering van olec-
triciteit en drinkwater.
Den Vrijdag daarop moest deze zaak
reeds in den Delftschen gemeenteraad, cn
a.s. Dinsdag in den gemeenteraad alhier
in behandeling komen. De raadsleden, die
geen zitting hebben in do bedrijfsec mm is-
siën, moesten dus in enkele dagen deze
uiterst gewichtige zaak bcsludeeren en een
oordeel daaromtrent zich vormen.
Een ieder zal wel dadelijk toestemmen,
dat die lijd uitermate kort is.
Eu voor wat Schiedam lief reft, kunnen
wij eraan toevoegen, dat de gedrukte stuk
ken juist datgene missen, wat van de groot
ste heleeketiis is: de kosten, die zullen
moeien worden gemaakt om de electliriteil
en hel water te Ju ongeil na.u de afnemende
gemeenten, benevens de tarieven waarvoor
aan de afnemers in die gemeenten zal ge
leverd worden.
Er is in Delfl een geweldige strijd gevoerd
tegen het plan om water uit Schiedam te
betrekken, een strijd, waarbij herhaaldelijk
de parlementaire vormen zijn te buiten ge
gaan, wat zeker wel het bewijs was van
tic heftigheid, van de hartstocht, waarmede
die strijd werd gevoerd.
En dat die 'hartstocht niet oen oogcnblik-
kelijk „warm-loopon" is geweest, blijkt wel
uit hetgeen in de „Delftsche Courant" van
Woensdagavond te lezen is.
Daarin komt in de eerste plaats voor
een ingezonden artikel aan het hoofd van
het blad, waarin de ozonisatie als eenig
voorbehoedmiddel tegen allerlei uit water
voortkomende epidemische ziekten wordt
genoemd en de toepassing daarvan naar het
systeem-Schneller wordt aanbevolen. Een
stuk, waarin ook het Schiedamsche drink
water het moet ontgelden.
Dan vinden wij daarin een viertal in
gezonden stukken. In de eerste plaats een
stuk,- geteekend A.cnS., waarin ook de ozo
nisatie wordt aanbevolen en medegedeeld
wordt, dat bij een boekhandelaar aldaar 4
cultures water zijn geëxposeerd. Het slot
van dat stuk eindigt met de veelzeggende
vraag: „Mag er nu nog één gemeenteraads
lid stemmen vóór het aanhangige contract
waterlevering Schiedam—Delft
Het tweede stuk is van den hier reeds
bekenden kampioen prof. J. Cl. Sleeswijk.
Deze schrijft o. m.: „De artikelen in het
„ontwerp-eontract, welke binnen mijn com-
potentie vallen, met 'do daarbij beboerende
„toelichting, zijn slordig en gebrekkig ge
„redigeerd, cn geven alle rechten aan Schie-
,,dam. en ze leveren de Delftsche bui gei ij
„aan handen en voeten gebonden over aan
„de willekeur van het Schiedamsche water
leidingbedrijf.''
En iets verder verzucht hij„Hier houdt
„werkelijk alles op. Dit (d. i. een uiting in
„het advies van B. en \Y.) is dubbele of
„liever drieledige onzin."
En het stuk eindigt met de woorden:
„Dit ontwerp-eontract is een hoon aan alle
deskundigen en een slag in het aangezicht
„der geheele protesteerende burgerij 1"
No. 3 is van de hand van den heer G.
Knuttel. Deze zegt o. m.„Zeker, men
„heeft niet liet recht te vorderen, dat B. en
„W. volkomen op do hoogte zijn van do
„moeilijke technische vraagpunten, die zich
„bij watervoorziening voordoen, maar dat
„zij in een stuk, aan den Raad geschreven,
„zoo het bewijs leveren van niet begrijpen
„waarom het gaat, is wol zeer kras."
E en a n t i-S c h i e d a in m e r, die de va
der is van het vierde stuk, toont in die on-
derteekening reeds zijn standpunt. Deze
voorlichter acht „het niet onmogelijk, dat
„er buiten den Raad nog eenige Delftena-
„ren zijn, die het nog zoo kwaad niet ach
„ten om van Schiedam het drinkw atei te
„betrekken, omdat zij op hei «ogenblik van
„het gevaar niets meiken, terwijl enkele aa
nleren uit ijdelheid of partij drijven) slechts
„do politiek van den struisvogel willen vol-
„gen, maar hij acht geen redelijk wezen
„in staat om met Schiedam een overeen
„komst aan te gaan, zonder geschreven
„contract, of naar het ontwcrp-contraet, dat
„op hetzelfde neerkomt."
Hij hoopt dat het plan-Itersoa zal wor
den aangenomen.
Zooals uit bovenstaande blijkt, nemen
hoog- en zeergeleerde heeren een werkda
dig aandeel in dezen strijd, en het merk
waardigste is zeker wel, dat die heeren het
wel eens zijn over 'wat niet moet geschie
den de waterlevering door Schiedam
maar niet over wat wel moet.
De ingenieur Schnoller acht alles wat
niet organisatie is uit den boozo; prof.
Iterson zoekt het heil der Delftenaars in het
duinwater; prof. Sleeswijk heeft zijn liefde
geschonken aan de levering van water door
Rotterdam.
Conclusie: de heeren verafschuwen de
waterlevering door Schiedam, omdat die
de verwezenlijking van lnm veusehen in
den weg staat.
Voorloopig behoeven de Schiedammers
zich dan ook niet ongerust te inaken over
het drinkwater, wal trouwens de ervaring
reeds voldoende heeft geleerd.
Do Schiedamsche gemeenteraad zou dus,
indien de Delftsche Raad de onderhandelin
gen niet had afgebroken, a.s. Dinsdag te be
llissen hebben gehad of voor Schiedam's
waterleidingbedrijf de gemeente Delft als
nieuwe klant zou worden aangenomen.
Of dat. bedrijf veel pleizier van dien klant
zou gehad hebben
Zouden niet alle bestrijders als met Argus-
oogen toezien om verschijnselen te ontdek
ken, die ten tmdoole van die waterleiding
konden worden aangevoerd? Kreeg een
Dclftenaar pijn in het lijf, natuurlijk zou
dat het gevolg zijn van het Schiedamsche
water, en men zou leeds dadelijk de vrees
voor een epidemie voelen opkomen.
.Maar afgescheiden hiervan, lijkl het ons
nog een open vraag, of het in hot belang
an gehiedam zou zijn, de voorgestelde over
eenkomsten aan te gaan.
Wij behoeven daarop echter thans niet
meer in te gaan. 'De Delftsche gemeenteraad
heeft do onderhandelingen afgebroken en
richt nu weer het oog naar de duinen.
Wij laten hier volgen het debat dat aan
die beslissing is voorafgegaan:
V
.Met zeer veel genoegen hebben wij deze
debatten gevolgd, om den zeer corrcoten
vorm, waarin die plaats hadden. Dit trof
ons aangenaam bij dit onderwerp.
Nadat hij stemming mot 18 tegen 5 stem
men beslist was, dat er algemeens beschou
wingen zouden worden gehouden, waarbij
alle aanhangige voordellen zouden kunnen
worden besproken, in verband met het
aan de orde gestelde voorstel van 3 raads
leden om in te trekken het raadsbesluit
van 29 Mei j.L, waarhij was besloten
dat do levering van water door Schiedam
zou worden vastgekoppeld aan' de leve
ring van electrischen stroom aan Schie
dam, leidde prof. Jansen van Ra ay
in een zeer uitvoerige rede de debatten in.
Na in antwoord op het tot hem en zijn
mede-oiidertcebenaars in dit voorstel ge
richt verwijt, dat dit voorstel uitsluitend
negatief was, te hebben betoogd, dat in
de gegeven omstandigheden geen ander
voorstel mogelijk was, sprak hij er zijn
vreugde over uit, dat tusschen (1e indie
ning en de behandeling van dit voorstel
G maanden ruim waren verloopen, omdat
zij in dien tijd met hun voorstel zooveel
sterker waren komen te staan.
Door niemand toch buiten Schiedam is
in die afgeloopen 6 maanden iets gezegd
tegen do critick, die op de watervoorzie
ning van Delft door Schiedam was uit
geoefend. De eenige, die daartegen gerea
geerd hebben zijn geweest de mannen, die
hut Schiedamsche waterleidingbedrijf in
handen hebben, en het spijt spit, dat hij
moet zoggen, dat die oppositie op zeer
oppervlakkige wijze was geschied.
Naar spr's meening begrijpen de leden
van de Delftsche bedrijfscommissie, noch
B. en W, van Delft de inrichting der Schie
damsche waterleiding, en het bevreemdt
spr., dat dit college zich niet om inlich
tingen heeft gewend tot een bevoegd per
soon die buiten de kwestie staat.
Spr. constateert, dat Schiedam geen po
gingen heeft gedaan om de aangevallen
toestanden hij zijn waterwerken te verbe
teren. Hij betoogt, dat het standpunt van
Schiedam in het ontwerp-eontract vol
maakt het zelfde is als bij het begin dor
'onderhandelingen, met dit verschil, dat
aanvankelijk het contract zou gelden voor
10 jaar, met een opzeggingstermijn van 2
jaar, terwijl het nu was geworden een con
tract voor 25 jaar met een opzegging van
5 jaar, waarbij de toestand der waterwer
ken zou moeten worden aanvaard zooals
die rm is. (Aril. 1 en 2 van het contract)
Voorts wordt door Schiedam gezegd, dal
het water zal worden gezuiverd naar de
Götze-methodc, maar do filtratie tc Schie
dam heeft daarmede niets te maken.
Daarna doet spr. modedeeling van sta-
litische cijfers, gedeeltelijk reeds uitgegc
ven, als antwoord op een vraag van dr. v.
Rietschoten, aan het slot van een artikel
in het technisch orgaan der Delftsche stu
denten, waarin hij verzocht hem met sta
tistische gegevens te bewijzen dat de zuige
lingen sterfte in Schiedam grooter is dan in
andere gemeenten.
Die cijfers, aldus betoogt spr., toonen
aan, dat de algemeene sterfte in Schie
dam ongunstig is tegenover andere gemeen
ten, wat vooral na 1S94 non: is toegeno
men, dus sedert do uitbreiding van Rot
terdam naar het westen.
Bij een vergelijk tusschen de gemeenten
Dordrecht, Rofioulam, Schiedam, Vlaardin-
gen en Maassluis heeft de algemeene sterfte
to Schiedam de andere gemeenten overdo
jaren 190G tot 1910 overtroffen. In 1911
overtrof die ook de sterfte in den Haag,
Delft, Haarlem1, Amsterdam, Alkmaar en
den Holder. Een statistiek over de sterfte
in 15 gemeenten in de aan zee gelegen
provinciën toont aan dat Gouda het hoog
ste sterftecijfer had, daarop volgde Schie
dam'.
De sterfte bij kinderen beneden 2 jaar
was in Schiedam: over dezelfde periode
190G1910 ruim 38; van de andere ge
noemde gemeenten was het hoogste cijfer
ruim 26. Voor de sterfte van zuigelingen
(kinderen beneden 1 jaar), was dit per
1000 kinderen voor Dordrecht 26, Rotter
dam 25, Schiedam 36.
In de zeer ongunstige maand Augus
tus vo,n het vorig jaar wap het sterfte
cijfer in Schiedam Gl, in Delft 48; jdo
kindersterfte was toen in Schiedam G.9
por 1000, waarop volgde als hoogste cij-
Ivr dor andere gemeenten 3.5 per 1000.
Deze cijfers waren gedeeltelijk aan B.
on W. en aan de Bedrijfscommissie be
toond, doch werden niet aan den Ge
meenteraad, wel aan het Schiedamsche
gemeentebestuur medegedeeld.
Daarna wijst spr. op -den aanleg van
4 havens door Rotterdam, nabij de grens
van Schiedam, zoodat de prise d'eau dor
Schiedamsche. waterleiding voor de meest
westelijke dier haveiv komt. Men zal dus
langzamerhand niet te drinken krijgen ver
dund rioolwater, zooals reeds vroeger is
gezegd, tujaar verdunde, faccaliën.
Br of. IV, i Idle boer is gebleven hij
de overtuiging, die hij) Vfim het bezoek
aan do Schiedamsche watenvorken heeft
gekregen, dat daarop 'niels is af te din
gen en het w&tor goed is.
Do cijfers, door den heer Jansen van
Raay zoooven genoemd, waren bekend,
nifVir spr. wil er op wijzen, dat do ^ge
heelonthouders de hoog-ere sterfte wijten
jaan hot meerdere drankgebruik in Schie
dam. i I i
Hol heeft spr, getroffen, cl,aiL de rap
porten van alle deskundigen! een zeer een
zijdig karakter dragen.
Prof. Sleeswijk heeft het in zijn rap
port voor np,mei ijk over de in 't water voor
komende baccilen; Prof, v. Iterson als
woiktuigkundige zegt:-zet een pomp; dr.
Ribbius, lid der staatscommissie voor de
Rijksw,atervoorzicning wacht alle heil van
hit te bouwen grootc waterwerk aan de
Lek en stuurt daarop aam
Die adviezen hebben spr. niet de over
tuiging geschonken, dat Delft op den ver
keerden weg is bij de onderhandelingen
nvet Sc hied,am
Echter is spr. teleurgesteld door hei
onlwerp.overeankom.st, -dat geen waarborg
geeft, da,t go«l drinkwater zal worden ge
leverd. Spr. heeft tegen de lartti 2 en 3
zeer ernstige bedenkingen en worden die
ongewijzigd gehandhaafd, 'dan zou de
overeenkomst voor spr. onaannemelijk zijn.
De heer y. Ag gelen merkt op, dal
men met cijfers zeer voorzichtig moot we
zen en spr. zou het onvoorzichtig en bijna
oppervlakkig willen noemen, wan,neer men
uit de cijfers "wilde conchideeren., dat de
hoogere sterfte moet worden toegeschre
ven |aan het drinkwater. Overigens wijst
hij er op, dat Rotterdam zooveel gen aar niet
schijnt to zien in het winter bij de uit
monding dier lijaivens, want vlak bij' de
Schledajmscho prise d'eau wordt een zwem
inrichting gebouwd en Rotterdam zal zijn
jeugd tóch niet (aten zwemmen in ver
dunde faeca.liën.
Spr. zegt voorts, djat alles, wat hier
en elders over de Sdiiedjamsehe water
leiding is gezegd, hem niet de overtuiging
heeft gegeven, djat het roekeloos of bijna
misd,adig is zooals is beweerd het
drinkwjatu- te betrekken van Schiedam. De
beweging die hier is ontstaan tegen' het
betrekken v,an water uit Schiedam is een
kunstmatig in bet leven geroepen kabaal.
De heer v. Dijk merkt op, d-at de cri-
tiek, die gekomen is n^i het raadsbesluit
VjOn. 20 Mei, het voor leeken nog moei
lijkier hoeft ge m jukt een oordeel te vor
men, w,aar de deskundigen het onderling
oneens zijn. En wjanneer men- hier hoort
spreken van verdund rioolwater en men
ziet de breede plas water, die de Maas
voor Schiedam is, dan lijkt die kwali
ficatie wel gewaagd.
En w.at de sterftecijfers betreft, wil spr.
er op wijzen, d,at die cijfers voor Rot
terdam met zjjh rivierwaterleiding gunsii
gor zijn dan voor den Haag met zijn
duinwaterleiding.
Spr. heeft echter bezwaar tegen het ont
werp-eontract, omdat Schiedam daarin geen
waarborgen geeft vooi goed drinkwater, ter
wijl het, blijkens de jaarverslagen, ternau
wernood voor eigen gebruik met de tegv..
woordige capaciteit dor waterwerken toe
komt. Hij zal, met het oog daarop, voorzich
tig zijn bij het luitbrengen van zijn stem over
bet contract.
Spr. klaagt bovendien over de late ont
vangst van het ontwerp contract, waardoor
do leden der Bedrijfscommissie geen ge
legenheid hebben gehad dit behoorlijk te
bekijken.
De Voorzitter merkt op dat Schie
dam ook in onderhandeling is met Rotter
dam en dus aan een tijd gebonden is.
De hec Neelemans heeft zijn bezwa
ren tegen Schiedam zeer versterkt gezien,
door wat sedert daartegen is aangevoerd
Ook hij mist cle noodige waarborgen in
het contract. Aan de winsten, uit de stroom-
levering aan Schiedam, die een argument
zijn voor de waterbetrekking van daar, ge
looft hij niet.
Hij acht eon meerdere waterbetrekking
uit Monster, overeenkomstig het-denkbeeld
v. d. Seypv. Iterson, mogelijk en wen-
schelijk.
De heer v. d. Seyp verdedigt zijn voor
stel om meer water uit de duinen te betrek
ken.
De heer Groot is nog niet overtuigd
dat zonder te hooge kosten meer water uit
de duinen kan betrokken worden, althans
niet voldoende voor de toekomst, maar aan
gezien'hij do voorkeur geeft aan duinwater
boven rivierwater, wil hij medewerken om
oen 'proef te nemen ten sluit zicli dus aan
bij het voorstel v. d. Seyp-v. Iterson.
De iheer Pos t v. d. Burg heeft den
laatsten -spr. met genoegen 'gehoord en sluit
zich daarbij aan.
De heer v. D ij k schenkt ook de voorkeur
aan duinwater boven rivierwater, hoewel
do deskundigen in 1909 daar niet erg over
gedacht hebben, waar zij zich tot Rotter
dam wilden wenden, omdat die goedkoo-
per was dan Den Haag. Maar als er kans
is dat voldoende duinwater verkregen zal
worden, dan sluit ook hij zich hij de voor-
stollen daarvoor aan.
Do heer Fischer heeft 'reeds vele jaren
geleerd dat men nooit een prise dfeau moet
hebben heneden een groote stad cn waar'
liet vooruitzicht bestaat van een groot Wa
tenverk aan de Lek, daar acht hij hot
verkieselijker daarop te wachten.
De V o o r z i 11 e r merkt op dat dit water-
werk nog een zeepbel is. Do uitvoering
wordt begroot op 14 millioen en waar de
berekeningen «an ingenieurs in den regel
tegenvallen; zal dat bedrag misschien nog
stijgen tot 20 millioen en dat bedrag hoeft
do Kamer nog niet voor dit doel gevoteerd
Do heer D e llocdt, voorzitter der Be
drijfscommissie, leest nog voor een verkla
ring van dr. v. Rietschoten, omtrent
reeds tot stand gekomen uitbreiding van do
capaciteit en van voorgenomen uitbreidin
gen.
Do heer N e 1 e m a n s meent, dat deze ver-
klaring de Schiedamsche bedrijfscommissio
tot niets bindt.
Enkele sprekers repliceercn nog,
waarna het voorstel der 3 raadsleden om op
het raadsbesluit van 20 Mei terug te komen
wordt aangenomen met 17 tegen 6 stem'
men.
Daarna kwam nog aan "do orde het
voorstiel-v. d. Seijp, uitgewerkt door den
hoogl'eeraar v. Iterson, n.l. uitbreiding van
d© winp laats te Monster, door bij boring
yan 20 putton en opvoering van het ver-
mogen der leiding door tusschenkoppeiing
yan teen een trifuga alpomp, enz.
De heer J'ans sen v. R, a aij stelde vast,
d,at prof. 1 tors on de werken thans niet
micer onder zijn uitvoering wil nemen.
Spr. stolde voor, B. en Wj. uit te ïioodigen
roet den -directeur der waterleiding over-
tog te plegen.
De heer N e 1 e m ja n s stelde voor, aan
de comm. vjan beheer over te laten, (den
raad een werkplan voor Monster voor te
leggen, en inmiddels de wjateronjtleening
aan Monster voor te zetten.
Dit voorstel werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen, waarna de raad
uiteenging.
Nieuwe uitgaven der Hollandia-Drukhrij,
Bij de Hollandia-Drukkerij zijn dezer da
gen verschenen een drietal boekjes, waarin
Dr. L. Helpman Gzn. een eenvoudige en
gemakkelijk toe te passen methode aan de
hand doet ter genezing van ^Constipa
tie" (hardlijvigheid), Rhe umatiek" en
„C a t a r r h ea gevatte koude".
De naam van den arts staat er ongetwij
feld borg voor, dat de hier gegeven genees
wijzen afdoende zijn voor bovengenoemde
onaangename kwalen.
Verder verscheen in de hrochurenreeks
„Kerk en Socte" (onder redactie van dr. S.
D. van Veen, hoogleeraar in de Kerkge
schiedenis en Dogmongesehiedenis aan de
Rijksuniversiteit le Utrecht) Serie IVno.2:
„De Christelijke Charitas in de
R.-K. Kerk", door dr, A. C. A. Hofhaan.
Gratis afhalers a bezorjerx
"Teler. n°15
Rugpijn.
Rugpijn is een verschijnsel, hetwelk niet
verwaarloosd dient te worden, want mees
tentijds duidt het aan, dat de nieren (wel
ke onder hot smalle gedeelte van den rug
zijn gelegi-uij «aangetast zijn of bedreigd
worden. De pijn kan licht, vaag, dof, onop
houdelijk of met tusscltenpoozen optreden,
zij kan van* betrekkelijk weinig hinder, een
gevoel v,an zwaarte, stekend of snijdend
zijn, zoodat bukken haast ondoenlijk is.
Zelfs vyanneer zij het gevolg is van een
goyalte kou.de, een slag of val, mag rij
uiet verwaarloosd worden. Bij hen, die
aan gewrichtspijnen lijden, is zij een waar
schuwend verschijnsel, de voorloopster yam
rhewnatiek, jicht, zenuwpijnen, heupjicht,
'n hot kort zij wijst op -lichamelijke ver
woesting door urinezuur. Andere gevolgen
kunnen zijn nier- of blaasontsteking, uremie
.urinevergiftigingj, waterzucht, niersteen.
Foster's Rugpijn Nieren Pillctn genezen
de rugpijn, omda,t zij Ihaar aantasten in
baar weikel ijken oorsprong: dei nierein. Zij
herstellen do nieren, wanneer deze ver
zaakt of aangedaan zijn, zij lossen op uit
stekende wjj'ze het urinezuur op en zoor-
komen dientengevolge (al van gevaarlijke
ziekten.
Te Schiedam vterkrijgb. bij de h.h Kap-
pelhoff Hovingh. Toezending geschiedt
franco na ontv. v. postwissel ;i f 1 75 vooi
één, of f 10,- voor
zes doozen. Eischt do
echte Foster's RugfÜ11
Nieren li ton, weigert
elke doos, die niet
voorzien is vpn
n.v.n, t and handels
merk.
Eerste Nederlandsche tentoonstelling f>|'
scheepvaartgebied.
Herhaaldelijk is door B. en W. van Ara-
sterdfim het denkbeeld overwogen, om aan
het voormalig Toihuisterrein een ander ka
rakter te geven en dit zoo bij uitstek, gtyb
