65"" jaargang. Saterdag 7 December 1912 No. 14091 Tweede Blad Uit de Tweede Kamer. Kenii Isgoviug, Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). ssssm KENJÜSG EYING. JACHT. Dezo courant verschoot agel ijjc s,- mot uitzondering van Zon- on Feestdagen» Prijs per kwartaal i Koor Schiedam en Haar'dingen £1. 1.35, franco per post fl. l.o5. 'Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 pent, Afzonderlijke nummers 9 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen, Advertenfïün voor hot eerstvolgend nummer mooton des middags vóór oon aar aan het Bureau bezorgd zijn. Drankwet. Burgenit'telor en Wethouders van Schie dam; Gelet op ariikid 13 dor Drankwet; ihengffl tor oponbaio kennis, dat bij hou is ingekomen oen verzoek van JACOBt'S J01.iAN.Mii5 A1A1HA AA' IJüOJLN, om ver- gunning voor don voikuop \an sterken diank in hot klein, vuur gebruik elders dan (er plaal-e van verkoop in het bo- iiuleinoorgeiloolle van bet parui Xiutlw- btnut '13 cn lieuunereri, d;d binnen 2 woken na tleze bekendmaken: je«én bel verleenen van du veiguffiiii'g schriftelijk bij hun Col lege bezwaren kunnen worden ingebracht. tv.'hio'kmr, 7 December 1912. Burgemeester en Wethouders voornoemd, 11 L. IIONNEIILAGE GRETE De Secretaris V. SICKENGA." Drankwet Burgemeester en Wethoudots van Schie dam, Brengen lor openbare kennis, dat bij heft is ingekomen «n verzoek van A. NIEl'VSTRATKX, om verlof voor den ver koop win alroliolboudoiideii drank, ande- n li dan sloikon drank, vuur gebiuik lef plaatse vim vei knop in de. beiicdoiiloeaJi- tuit van hel pand lino;» Mrs ut 52: en heiiniioien. dal binnen 2 weken na deze bekeudmakiüü tegen hoL \cileeiicii van het vei lof -adn iftelijk bij Inm College brzivaieii kmiucn woideu ingebracht, Schiedam, 7 December 1912. li urge meester cn Wethouders voornoemd M. L. IIONNERLAGE GRETE. De Secretaris, V V. SICKENGA, BE COMMISSARIS DER KONINGIN IN DE PROVINCIE ZUID-ROLLAND, Gezien hel besluit van Gedeputeerde Sta ten dier provincie d.d, 25 November 1912, nu. 153; Gelet op art. 11 der Wet van 13 Juni 1357 (Staatsblad no. S7); Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat bij bovengenoemd besluit van Gedepu teerde Stalen de jacht op klein wild, 'daaronder ook begrepen zoowel het schie ten als het vangen van houtsnippen mei laat-, war- of valüouwen, in deze provincie 'wordt gesloten op Dinsdag 3L l)o- i"ember 1912, mot zons on der- g a n g. Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt Worden afgekondigd en aangeplakt, waai zulks te, doen gebruikelijk is, alsmede in het Provinciaal Blad en in do Nederland- s>ehc Slaatseouiant worden geplaatst. s-Gravenhage, 28 November 1912. Be Conniiissapis der Koningin voornoemd, SWEERTS. In cauda -vencmun. of liet einde zal dc lasten dragen. De waarheid van dit spreek woord iieel'l de Minister van Justitie on dervonden, die nog heel wat Ie hooien lieetl gektegeu over de weigering van sub suiie aan de vereeniging „Zedelijke Op voeding" voor haar vier voogdijkinderen. Deze vereeniging staal, onder leiding van dr. A' Meijer, een bekend vrijdenker, maar •dierminst een xolool in de propaganda vo°i' de vrijdenking, getuige het feil, dal can de vier kinderen aan zijn vereeniging toevertrouwd, één geplaatst is in een Ka tholiek, één in een Gereformeerd en één |i een Hervormd gezin, terwijl slechts één in een vrijdeukersgexin is opgenomen, ij'ouweiis, daar gaal hel niet om;. Waadde subsidie is niet geweigerd op grond van liet anti-godsdienstig karakter der vereeni ging. Dat zoii ook niet kunnen, want ait. tl van de Kinderwetten stelt als voor waarden voor het krijgen van subsidie eischen. op hot gebied van gezondheid, ze delijkheid, schoolonderwijs en vakonder- riclit. Hét godsdiciibtreglement is. al wordt het dooi de overgroots» meerderheid der Nederlanjgjcbe burgers bij de opvoeding onmisbaar geacht, als .stille kracht" ge heel overgelaten aan den persoon, die mei de leiding in belast. Neen. de subsidie is geweigerd, omdat de vereeniging in haar statuten scluijit. dat elk kind, dat ongedoopt en onbesneden is, daardoor reeds aan liaar moet toe gewezen worden, omdat daaruit zou blij ken, dat de ouders daarvan voor hun kind niet de loeliediug tot conige kerk hebben gj wensciit. Dit noemt de Minister propagan da maken voor de „vrijdenkerij" en hij wenscht geen subsidie tl geven aan een vereeniging die zich up dil standpunt stelt, omdat dan die propaganda zou geschied"» met staatsgeld. A'u is, dal wordt door uiis toegegeven, het standpunt waarop de ver eeniging zich stelt is deze niet houdbaar. Voor do 'Israëlitische kinderen gaat het misschien op, omdat de besnijdenis om begrijpelijke redenen op zeer jeugdige leef. lijd moet geschieden. .Maar voor'andere kinderen gaat de stelling niet op, want er bestaal, bij een groot aantal menseheu, die absoluut geen vrijdenkers zijn, zooveel na latigheid op dit gebied, dat liet eenvoudig verbazend is. Alaar mei dit verzuim doen de ouders geen uitspraak vóór iels, maar geven zij enkel blijk van nonchalance. Maar, dit toegegeven zijnde, kunnen wij er direct aan toevoegen, dat de Mini-der met deze statuten niets heeft te maken. Eu dit wel om deze jaden, dat hol dc rechter in A'edeiland i\ die deze kinderen toewijst. Gesteld, dat er Werkelijk m deze -dabden iets was, dat in strijd is met den geest en letter der Kinderwetten, dan kan de rechter ten onzent daarin aanleiding vin den Bon kinderen aan de voogdij der ver eeniging loc hj ei trouwen, maar doet de Nederlandsrlie rechter dit eenmaal, dan heelt dc Regeering zich alleen af te vragen of aan de bij art. 1-1 gestelde voorwaarden is \oidaan, en is dit geschied, dan moet de subsidie wouleu veileeml. De Alinister ver schuilt er zich nu wel achter, dat aif. 15 zegt, dat, als aan de voorwaarden van alt. 11 is voldaan, do subsidie kan worden verleend, en niet dal ze zal verleend wni' den, maar dit is natuurlijk een handigheidje. Het woord kunnen is natuurlijk in de wet gezet, opdat do Regeering liet in de hand, /.al hebben, ais er misbruik van de verleende subsidie zou worden gemaakt, deze wederom inte trekken. En het foil blijft dan ook bestaan, dat de vurige katho liek Mr. E. Regout zich niet heeft welen op te werken toL hel grondwettelijk stand punt, dat in de eerste plaats een Nciler- iundsch minister heeft in tc nemen, n.i. dat hij alle burgers gelijkberechtigd beschouwt, onverschillig tot welk kerkgenootschap ze behooren, en ook lien, die van geen enkelen godsdienst willen weten. i Dit is in oen keurige rede uiteengezet door Prof. Van Hamel, en in een onstui- migen waterval van woorden en vet wijlen door den heer Duys. Deze laalslo ver klaarde, dat hij niet met een katholieken Minster van Justitie zou dubalteeren over de vraag, wat tol de zede'ijke opvoeding van kindeten behoort; dal decieteeit vooi hem toch de katholieke kerk. En 'lat de katholieken, als. ze in de regoeiingsposten zitten, de melden dei minderheid niet mo gen eikennen, is volgens spreker reeds door Louis Vouillot erkend, die sclueef: ,,\Vaur wij in (je minderheid zijn vragen wij gelijk heid op grond van de verdraagzaamheid; waar wij in de meerderheid zijn weigeren wij die op grond van onze godsdienstige op. vallingen." De afgevaardigde voos Zaan dam zou zieii dan ook bepalen tol een enkel protest, waarhij den katholieken voor do voeten werd 'geworpen, dat ze krachtens lijm beginsel in Spanje den vrijdenker Fer rer hadden vermoord, dat daarom in Neder land de löomsrh-kalludieke Minister van Waterstaat een aanschrijving lot de post- directeuren richtte om zooveel mogelijk rounmche brievenhosloiler.s te benoemen zooals de burgemeester van Weert, zoon. van don Minister van Financiën, een op roeping deed voor een rooiie-cli-kallmliekeii polilie-agenh Tegenover den AfinMtU' weid Prjja der Advertentien: Kan 16 regels f 10.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen.; Advertontiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zjjn gratis aan het Bureau te bekomen» In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschenen,- worden zoogenaamde kleine advertentiön opgenomen tot den prijs van '40 cents per adverterdiej bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. tenslotte uitgespeeld het feit, dat Air. S. van. Bouten, de overtuigde wijdenkcr, als Mi nister van Justitie zeker geen subsidie zou weigeren aan oen vereeniging, die katho lieke propaganda maakte als de St. .Yin- centiusvereenieing, waarmede spreker het verschil in standpunt tusschen vrijzinnigen en katholieken demonstreerde. Deze phiüppica lokte eerst den heer Van Wijnbergen uit zijn tent, die, slim politicus als altijd, uit <^u rede van den lieer Duvs een politiek Mandje wilde slaan, en die dus begon met de verklaring, dat de lieer Van Houten nu gebleken was de geestelijke vader van,dien spreker Ie wezen, en dat er dus geen concentratie van de vrijzinnigen enkel had moeien zijn geruimd, maar dat de sociaal-democraten daarin ook hadden moe ien zijn opgenomen. Toen, tol dl zaak ko mende, lieiimierde hij aan Alberdingk Thijn woordDe koning kan wel even trouwe, maar niet geliouwer oudoidaimn I hebben dan de fucmisoh-fcal holleken, Hoe weinig dil wooul ia den mond van den heer Wimbergen lieteekenl, dil hij gelijk recht voor allen wil, bleek al heel spoedig, toen hij kwam met de verklaring, dat, al heb ben sommigen gemeend, dat men in de moest doortrekken, naar sprekers meening de confessionccle vercenigingen hel eerst bij de Regeering in aanmerking moeslcn komen voor de verzoiging der voogdijkin deren, omdat zij zich liet meest met de op- 1 voeding van verwaarloosden hebben he- inoeid. Eu hij uitte de onderstelling, dat minister Gort van der Linden, van wien, zooais men weet, de Kinderwetten zijn, nooit gemeend had de gelijkheid in dezo lot de vrijdenkeis door te trekken. Dat deze ondei-billing niet juist is, en niet juist kan zijn, zal wel haast overbodig zijn op te nieiken; wat de lieer Wijnbergen hier als waar aantnun, g.iat Inch lijm echt' in legen de vrijzinnige beginselen, |li" door allen widen beteden, die up den naam van viijzimiB pi ijs stellen, waarovei ze ook vei der mogen velschillen. Uil de .Minister heelt zich eigenlijk op hetzelfde enghartig fanatieke standpunt ge plaatst. Hij blijft er hij, dal bij alleen dan subsidie wil geven aan „Zedelijke Opvoo- ding" als deze bet gewraakte aitikel uit haar statuien terugneemt. Een (omwaaide, Saai aan de genoemde veieenigiug natuur lijk niet kan voldoen, omdal de Mini-dep d.iaimee iets waagt, waaiop hij geen recht lieeii, en zij, door toe te geven aan den eisch, eigen zelfstandigheid geheet zou j piijsgeven; en dal kan ze temeer niet waar de Minister, zooais voor een ieder duidelijk 5 is, ia genoemd ai libel van de statuten slechts den stok heeft gevonden, om den hond te slaan. Maat' uit dit veiloop van zaken blijkt tocii zeker wel, dat zoolang een katholiek minister ;its Air, E. Jlegout aau het departement van Justitie zit, er van j onpaitijdige behandeling van dc Kinderwet (en geen sprake kan zijn. De zaak zelve in onbeslist gebleven. Your een motie, waarin de Minister weid uil- genoodigd alsnog subsidie aan de genoemde vereeniging te verleunen, was geeu gelegen- 1 beid, in dihgonU hei tiertrijio gevolg vuil standjes luvschen den Alinister en don heef Duys, waarin zeker ook de .Minister niet i zonder schuld wits', van wien bet duidelijk I is, dat hij buitengewoon Sloor hel optreden van den afgevaardigde voor Zaandam wendt geprikkeld. Zijne Excellentie was zijn rede al begonnen met dunk vnm de kalme wijze, waarop de (lebuiten zijn gevoeld, daarbij uitdrukkelijk vermeldende, dat de heel Duys' zich daarvan niets luid adn te hekken. Eli toen nu Thuintlam's afgevaardigde bij zijn repliek begon met: Als men later de 11 a n (1 e 1 i n g e n nog e e n s o v e r deze zaak zal tra lezen, bad de .Minister de onvooi zicbligheid, om tamelijk luid lot conige Kamerleden, die in zijn nabijheid stonden, Ie zeggen, dal. wel niemand Jalor de redevoeringen van den heer Duys zou doorlezen, En toen was liet lieve leven gaande. De heer Ter Laan riep, dat dit een onbeschaamdheid wasde lieer Duys zou maai denken dat het een ltegout was, die hel gezegd had, en de .Minister vond een niei geheel gedekte» terugtocht in de betuiging, dal bij schertsend e r vv ij z e iiad gesproken", In dezen sland van zaken bleken de 5 aanwezige vrijzinnigen geen zin te hebben om een ainemlement-Duys te steunen, dal de strekking bad de subsidie alsnog Ie verleunen, en loen dil daardoor niet in stemming kon komen,- wreekte Zaan- dam's afgevaardigde zich door stemming over hot geheeie artikel te vragen. De avondvoorzitter, Jlir. de Geer, meende toen den lieer Duys tc glad af te zijn, door voor Ie stellen die stemming aan te houden tot Dinsdag daaiop, maar het jongste der sn- eiaal-democ-ratisdiö Kamerleden is nu een maal niet tie man om zich voor één gal te laten vangen. Hij uueg hum stemming over het vooistel van den vom/iilei, ran do stemming op Dinsdag daarop Ie bon den; en loen die «temming gehouden weid bleken er nog slechts 21 leden u.ieueug te zijn. De discussies waren geslolen, zoodat een piineipieele uitspraak hl deze aHifer- wege is gebleven. Wat wij te beheuivn noemen. in één enkelen avond is de hem noting van Buitenlandseho Zaken afgehandeld. en ze zou ons. die uit den aard (ter zaak slechts hiel en daar een keu/.c kunnen (toen. geeu aanleiding geven tot bijzondere opmerkin gen, ware het niet dal de lieer Hugen- boltz van de gelegenheid had gebruik ge maakt om los tc trekken over de aanstaande opening van het Vredespaleis. Hij hoopte, dat diei in alle stilte zou geschieden, vooral dat de* Minister geen uituaodigingun. lot bijwoning aan de Mogendheden zou zen den, cn zeker niet aan den Tsaar van Rusland, die hier niet zeker zou zijn van een vriendelijke ontvangst. Dit alles ging natuurlijk vergezeld van de uitspraak, dat het Vredespaleis is het zinnebeeld van liet kapitalisme, en int de sociaal-democratie de beste waarborg is van den vrede., en hij wees in dit verband met trots op het congres te Bazel, waar de inieniaiionale soeiaal-de'inocratio den oorlog had verklaard aan den oorlo'g. De heer Ifugenhoitz zal liet ons ten goede houden, als wij de tegenstelling tus schen het Vredespaleis en de voorldurende oorlogen, die simls liet hesluil tot de op- Srhitug hebben 'plaats gehad van zeer be denkelijk allooi en uiterst goedkoop noe men. Van bedenkelijk allooi, omdat een man als de heer Mugenholtz nutumlijk wel weel, dal de naa.ni Vicdespalcis allerminst lm doelt, ihd de- llkditcis daarvan niet die fdirhlilil hef eind van alle oorlogen zoude hebben gepioliteerd. Vredespaleis m lm h slechts de naam die liet volk naf aan oen gebouw, dat niet anders is en uil ■wezen, dab de woning vvaaiin bel. Hof van Arbitrage, dat internationaal scheids gerecht, dal reeds zoo goede diensten be wees. zijn intrek zai nemen, lu ieder punl van verschil, dal door de Mogendheden, aan hel scheidsgerecht z.ai worden onder worpen ligt reden tot verheugenis. En wel hierom, omdat daardoor dc groote beioe- kènis van vreedzame oplossing tegenover gewelddadige beslissing duidelijk in het liclit komt. Zoo is de oprichting van liet 'Vredespaleis slechts van moreele beteeko- uis en hoe grooter en algenveener do Mo gendheden zich bij de opening daarvan 'zul len doen, vertegenwoordigen, hoe meer die heteekenis in waarde zal winnen. Het slant daarmee tiet eender ats met alle vredes congressen. ook dat van Bazel, zo zijn pmpagunda voor de vrorlesidee. meer niei, want geen enkele leer, noch die van liet Christendom met zijn: Heb uw naaste lief als \l ZelvCn, noch de leer van Marx mei zijn: Violetariërs van alle landen vereénigj u.kan daaraan 'een einde maken: het einde van den oorlog moet komen door hel juiste inzicht van T!e mensèhen «el«feu, dat de mensch zich Int beest verlaagt als hij naai hot moordgeweer grijpt. En dal d,c natuur in dezo sterker is dan alle leer, men kan dit helaas ook bewijzen uit dei sociaal-democratie zelve. We denken liierb\j aan hetgeen gebeurd is met de (tnliaansclio sociaal-democratie in den Hu Jiaunseh-Turksphen oorlog. Toen is ooi: de „internationale sociaal-democratie" geko men, om proiest uit to brengen legen den „kapitatislischon oorlog", en dal protest zou beslaan in een algemoene staking van één dag, Maar dat. protest is totaal mislukt door gebrek aa.ri medewerking van de Ita- liaanscho sociaal-domooratie zeiven, die zich op dat oogonblik wel Italiaan maar geen sociaal-democraat gevoelden, en even hard naar overwinningen op de Turken verlangden als de meest welvoldane bour geois. Wij zeggen dit allerminst om den beer Hugonhollx oL welken sodïial-demociaai ook onaangenaam te zijn. Maar wel om te doen zien boe vei keent men doet zich te ver beelden, dat er ook maar eenigo leer zou zijn. die goed mensclicn zou waarborgen. Hei: Niet zij, di" Heme, Deere roepen, maai die den wil des Deereii doen zullen in- sman in b«-t Koninklijk derMlmnelen. R al- lemm-t \onr de Christenen alleen geschre- en. De aheiuccne beschouwingen over da Sl.iaHtiearooting zijn begonnen niet een lede em den lieer Eland, die in aile op zieden een St. Nicotines Mirprifl mocht |e- noemd winden. \om den Minister van Ooi loge ui heel omuinaeua mc .-'(uprise. Do spiekei' toch, nad.it bij met tal val ei. talen bewezen li.nl, dat in den stijl van de Mililieuef volgens 's VliuKtem Opvatting liet wooul „ten hoogste" niet befcekent „als maximum" maar „nagenoeg" „op een enkele na", wees up liet feit, dat voor 1913 slechK -109 man bij dc Zeemilitie zuilen' woiden ingelijld, terwijl in artikel I van du ALililrewiT staat te lezen „Van elke licit- Uag 'H'T'n l e il Ji o o g s t e (>'00 man bij dc 'zeemilitie ingelijfd". Waar liet nu vast staat dat 400 nooit kan zijn op één enkele 11a BOO, is de Rogeering volgens den heer Eland geheel van den oorspronkelijken uit leg afgeweken, en is er vrijlhet gegeven voor volgende regeeringen om ook den oeteningstijd, die voor de infanterie ten hoogste SVe maand is en voor de bc- icden wapens ton hoogste twee- jaar, te brengen ats zij willen op Ö'/a maand on 15 maanden, liet za! ons benieuwen, wat de Jlcgeerlng daarop zal antwoorden. Stond de rede \an den beer Eland, boe belangiijk ook, 0111 zoo te zeggen, buiten den giooten puhtiekeu strijd, deze werd ingeleid door den lieer Rink. Maar met zouals men dal gewoon is, in /'en wille Kamer, nnd een miuisteriq achter de groene tafel, d.d tot groeten kamp beiei.l i«, omstuwd dour een meerderheid, die aan let Kabinet baar liefde, heeft ver pand, neen, de. banken van Hechts wmcu ook 1111 weer boel fpiimietjés liezul, en 'de tk'geermg zat in die stemming neer. waai- vnn /invn kan zeggen: gereed 0111 geimecn- leerd te ex orden. A(h zij weet liet wel, de coalitie, hoe giiait liet liasco \un dil Kabinet is geweest, niettegenstaande liet alles ui zijn voordeel bad. Een ongekend gunde meerderheid in beide takken rat) if# volksvertegenwoor diging, een legeuvmg.siltuir ld/s jaar lan ger dan eeiiig ministerie in Nedeila.nd heeft gekend, en last nut least, een stel mannc.ii wier bekwaamheid van den eersten rang i«. Eu jnis-t daardoor is hot duidelijker, dan ooit aan liet licht gekomen, hoe het politiek fiinda,muni, onmisbaar 0111 te ko men lot regeeringsdaden aan de coalitie ontbreek!boe dat zoogenaamd „stoelen op (lenzulfdoti gelooDwoifel" allerminst leidt tot gezamenlijk krachtig ivgeeren. Met de nauwgezetheid en keurigheid, dio inr. Rink zoo 111 Imoge male e.igen zijn, maaklo deze do balans op, en liet was iïïsöf wij zaten mulei bol gehoor van een füifiwiseinctil. Er' was wal subsidie gegeven aau bet bijzotidei onderwijs, cn nog wel aitipl meel dan de Hegeering uoispiookc- ljk van plan was to geven, zoodat liet daar bij scheen of niet zij maar de Hediterzjdo ib- leiding in handen had dat ging natuur lijk lijnrecht tegen dc vnu der Molens en de van Wifiibcrgenslcugens - runur wat was er eigenlijk van hel (irogtamn lorechtgc- komenV i I 1 Lil loen wees de spreker erop, dal el van gromt wetsherziening en den specifiek ehris- lelijken i'isch, hel gezinshoiildcnkiesreclü bi guvou, niets meer komen kun. Evenmin van do Ziehlevetzekoriiiy, foctj de «eiste drift jaren lang door Talmn de omnisbaie grond- stag van bet sociale erzekeringsgclxmw genoemd. En dal, als in liet gunstigste go- ral, altijd van uil bet standpunt dor llu- geering gesproken, de Invaliditeit^» en Oudeidomsvet'znkei'mg veilig door dc Eer ste en Tweede Kamer heenkwam, deze her vorming geheel in de lucht bleef hangen,- omdat de Rogeering daarvoor geen geld bad dan door de Taiiefsverhooging, die in deze wetgevend® periode onmogelijk meer tol stand kon komen. E11 daarnaast staat, dat we uit liet rapport der Staatscommissie weten, dat op liet gebied van de Grond wetsherziening, de Uegeeiing, als zo aan blijf!, mei de meest reactionaire plantten omgaai. Spreker besloot daarom met den wenseli, dal hel Nederhiwlbclio volk bij do

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1912 | | pagina 5