Veertig cents. SCHIEDAMSCHE COURANT, ADVERTENTIE schilderwerken; die aan pane el en ran laat Gothische meesters als Gerard David en lingo van der Goes- herinneren, en stalen van de kostbaarste stoften nil de Italiaan; scho renaissance; Genneesche en Venctiaan- sche lluweolen, geciseleerd en met gou den ornamenten doorweven. De bisschop van Ilaftrlem, het Begijnhof te Amsterdam, kerken te Vonlo, 's-Hertogenhosch, Loc- nen op do Veluwe, Nijmegen en Su&teren. zullen o. a. bijdragen tot deze zeer bijzon dere collectie, waarvoor overigens nog al lerbelangrijkste zendingen worden verwacht van eonigo oud-katlioKeko kerken, terwijl paramenten uit de 17e en 18e eeuw, waar onder eveneens zeer mooie en kostbare borduurwerken, ook reeds van vele zijden werden beloofd. Kiel alleen van artistiek belang, maar ook uit cultuurhistorisch oogpunt, zeer merkwaardig zal <le rubriek der metaalwer ken, worden. In overeenstemming n.l, mot het op religieus gebied zoo gemengd ka rakter der bevolking van ons land, z.a! de tentoonstelling bestaan uit velschillende af- deelingcn, gewijd aan den Israèlietrtchmi eerediensf, den katholieken en den lier- vormden in zijn verschillende schakoerin- gen. Bijzondere commissies hebben zich tot lam geloofsgenooten gewend om hen lol medewerking uit te noodigen en zoo zal men hier dus heele reeksen bijeen zien van de in edele en onedele metalen uitgevoer de voorwerpen, bij deze verschillende eere diensten in gebruik. Uit de schatten der ker ken van onze Lieve Vrouw en St. Servaas, te Maastricht, zullen voor deze rubriek voorwerpen worden afgestaan, die unica in ons land mogen heeten: Byzantijnsclie en Romaansche émaux, Gothische reliekhou ders en ostensoria. De bisschop van Breda beloofde o. a. do twee prachtige Golhisrhe monstransen zijner kathedraal; Gothische en latere kelken en. monstvauten uit de Re naissance en later tijd zijn o. a. toege zegd 'door het Begijnhof te Breda, kerken te Amsterdam, Leeuwarden, Kaarden, Nij megen, Utrecht, K'pc, Zuidhorn, Kiens tad, het groot-seminarie, te It aai le m enz. Een in ons land zoo zeldzaam kunstwerk als de laat-Gothisclie, verguld-ziiver gedre ven boekband uit do kerk te Zutfen, het z.g. ,,liber .aureus", zal op de tentoonstelling niet ontbreken. De kerk van Sustercn zendt de overgebleven fragmenten van haar elfde of twaalfde eeuwsehen reliekschrvn, Ycn- lo, Roermond en vermoedelijk de Hervorm de gemeente te Haarlem, slaan hun koperen koorlezenaars af; de Ilemnmde gemeente te 13reda de beroemde doopvont. Wat er belangrijks is in de Hervormde Kerken aan nacht ma als zilver, doopbekkens, collecteschalen, wat de Israëlietischc .syna gogen bezitten aan versieringen der vet rollen, kandelaars en luchters; voorts kerk- kranen van de zeldzame Gothische gietwer ken, tot de in rood en geel koper geslagen luchters, uit den tijd van het eerste keizer rijk, 'dit alles zal hier in grooten getale worden bijeengebracht.- Een afdeeling beeldhouwwerk zal de in allerlei kerken en gestichten verspreide sculpture uit ons land omvatten, van de statige dertiende-eeuwsehe madonna uit het Munster to Roermond, tot de zwierig ele gante statiën uit het begin der achttiende eevuv, gelijk o. a. de kerk van Wouw er een zal zenden. Voor de schilder- en prentkunst, zal de tentoonstelling zich bepalen, tot de werken van vóór 1600. Vooral van de Noord-Ne- derlan'dscho primitieven, hoopt men een be langrijke verzameling bijeen te brengen, ook door de medewerking van Imitcnlandsche collectioneurs. Een bijzondere commissie, bestaande uit de hoeren II. Ph, Gerritsen, dr. G'. Hofstede de Groot, dr. W. Martin, jhr. II. Teding van Berkhout, en prof. dir. W. Vogelsang, heeft zich. ïuet de zot'g voor deze afdeeling belast. Verder kon hij niet komen; hij kon haar toch moeilijk zeggen, dat hij binnengeslo pen was, eigenlijk als ten jonge gymna siast, om een beetje naar haar vensters 1o luien. Mevrouw Hermann gevoelde een mencehelijke ontioermg over zijn vei war ring misschien wet omdat zij vermoed de misschien ook wel omdal haar woede jilolseiing in een weeke, mensch- lievende stemming was veranderd. Voor niets zon zij nu hard willen zijn, aller minst voor den profe-sor. „Mijn tuin is steeds voor u open", zei zij vriendelijk. En als u het prettig vindt nu nog een beetje te blijven Nu was het haar beurt' m baar woorden te blijven steken. Te laat ontdekte /.ij, dat dit zinnetje» gemakkelijk verkeerd opgeval kon woiden. en zij zou lief ondervinden óók „Lieve mevrouw Hermann, u maakt mij verlegen door uwe groole vriendelijkheid. Ik had niet durven hopen, dat in dezen 'heerlijken lentenacht mij liet geluk bescho ren zou worden u tot gezelschap te mo gen vinden." Al zijn verlegenheid was plotseling ver dwenen. Zijn. Wik, zijn houding, \va-> niet mis to verstaan en de jonge weduwe be sloot om een oogenblikje naast hem te gaan zitten. Kerst wel op hol uiterste eindje van de bank, en hij heseheiden op liet aiidete, maar de afstand werd, al naar mate de conversatie aanhield, verwonderlijk ALLERLEI. DE KNOOP EN ZUS GESCHIEDENIS. Tot do onontbcerljjkste gebruiksvoorwer pen der' beschaafde menschheid, behoort ongetwijfeld de knoop, want zonder den knoop konden onze kleodoren niet goed zitten en zou het ons niet mogelijk zijn ons „chic" to klcedon. Maar niettegen staande de knoop voor ons onontbeerlijk is, niettegenstaande wij hem dagelijks zoo- en zooveel maal in de hand nemen, komt de gedachte, hoe wij in het bezit van dit pnietische on goedkoope voorworp geko men zijn, gpen oogonblik in ons op. Maar laten wij ov niw nu eens wat aan gelegen laten liggen, den knoop nader te loeren kennen. De uitvinding van den knoop wordt aan don Deen Knobbes toegeschreven. Deze man kwam in het jaar 1400 op de gedachte beenon platen van voren te voorzien, om daardoor de wijde en lo-.se kleederen over bodig te maken. De nieuwe uitvinding vond veel bijval, men noemde haar „knoop" en gebruikte hem op verkwistende wijze. Menig kostuum kon op 6 dertigtal knoopen wijzen. In den loop van tientallen van ja ren, was do knoop over geheel Europa verspreid. Spoedig begon men reeds den knoop te verbeteren. Reeds in 1572 werden de uniformen in Oostenrijk met geel koperen knoopen voorzien. Terwijl 'in den aanvang door hel maken van lenoopen gordelmakers, kunstdraaiers, passementwerkers, beenwerkers, onz., ont stonden, vormde zich spoedig in Engeland en Frankrijk, begunstigd door de weelde des tijds, een eigen knoopenindustrie, welke, met haar veelvoudige en kleurenrijke fabri katen het geheele vaste land omstroomden. Om den inlandsehen knoopwerker tegen de Imitcnlandsche coucurraUie te beschermen, vaardigde Frederik II van Pruisen een vei bod uil tegen den handel in buiten- l.mdscbe knoopen. liet gilde van knoopen- tftakeis ia Berlijn werd daardoor voordon ondergang behoed. De 'prijs voor knoopen bedroeg voor het dozijn gewoonlijk 6V2 groschon., en m Oos tenrijk kostten gewoonlijk twintig knoopen V'i' goudgulden. Dit kwam, doordat de Wee- ner knoopeniuakers zich geheel tot liet handwerk beperktenals fabriekswerk wa ren zij volstrekt niet te krijgen. Keizerin .Maria Theresia tiet het eerst een knoopen- fabriek oprichten, waarvan do leiding aan een Engelschman, die met de vervaardi ging van knoopen goed vertrouwd was, werd opgedragen. De afkeer der Weeners tegen de fabriek was echter zoo groot, dat er geen arbeider» voor Le vinden, wa ren. Men riep daarom soldaten op voor het vervaardigen van knoopen, die dan uit den dienst ontslagen werden, opdat zij knoop werker konden blijven. Wat nu den knoop zelf aangaat, waren or veel soorten van knoopen: haorknoo- pen, die uit het fijnste kemelhaar gemaakt werden en zelfs in Berlijn b—6 thaler kostten; lederen knoopen van koeienleer en platte dierenbeenderen, en hoornen knoopen; de laatstee zijn het meest in den smaak gekomen. Ook emaille-knoopen wa ren veel in gebruik, vooral in de hoogeia kringen. Deze knoopen waren met portret ten voorzien, die ^schoonheden" en too- neelen uit Goethe's „Lijden van den jon gen Werlheivoorstelden. De „Wertïier- knoopen" waren zeer gezocht. De hoornen knoopen waren ook zeer hoog in prijs, als zij uit niammoetbcenderen, paarden- en nijl- paardtanden, alsmede uit ivoor vervaar digd waren. Paavimoeren knoopen, zoo groot, als een thaler, waren eveneens zoor in de mode en werden, alle met initialen voorzien. aleer en meer werd de Knoop-industrie algemeen en daaruit ontwikkelde zich in alle landen, ook een huisindustrie, namelijk in Bohemen, Rhijnkuul en TI uiring en. De gaiehk'noopen weiden in Bohemen ge maakt, de linnen- en liemdenknoopcn ko men uit Frankrijk, tinnen knoopen meer uit. DuüsdiLand, Maar er waren ook knoopen kleiner. En inplaats van een kort oogen blikje, dat zij zich had voorgenomen te blijven in zijn gezelschap, werd dit tol hun beider geluk al langer en langer. Eerst spiaken zij over onverschillige dingen, toen editor werden zij beiden ook door de bctoovcring van den lentenacht omstrikt. En opeens hoe kon het zoo opeens waren ook zij zoo dicht tot elkaar gena dord als do verliefde paartjes in do laan tjes. Mevrouw Hermann voelde een war men ademtocht haar wangen beroeren 011 den zaebten druk,van een arm om haar taille, Haar zedelijke bezorgdheid was klaar blijkelijk geheel daar straks verspeeld, want nu scheen zij door niets weerhouden. Ecu paai maal zag de jonge weduwe in de verte dan hel eene, dan iiel andere verliefde paartje opduiken, maar aan een voorbeeld stellen dacht zij niol meer. Nu wis( zij uit eigen ervaring, hoe de voor jaarsgeuren de schuld van alles waren. Zij kon toch onmogelijk haar ondergeschik ten wegdoen, nu zij morgen haar verloving mot den professor bekend zou, maken 1. Lentenachtenhebben hunne particuliere gevaren en men moge niet te streng rich ten over jonge mensciicnkinderen, die er aan ten offer vallen. van ddole metalen en ïriunten in gebruik. Zilveren Knoopen kozen 'de rijke boeren in No0rd-Drlitsclrlapdterwijl de Zuad-Duit- sche boeren knoopen van munten 'droe gen. fn onzen tijd zijn zeer dure knoopen minder gewild. Metalen-, hoornen-, houten-, paa it moeren-, alsook garen-, linnen- en hoin'dknoopen zijn algemeen, in gebruik'. De knoop-industrie is door het groote ver bruik in hoogen bloei en verzekert velen menschon arbeid en verdiensten. ROMEINSCRE VROUWENKAPSELS. De hoofd versiering van vrouwen was ten allen tijde aan tallooze veranderingen on- ''utievig. Zelfs bij de oude Grieken en Romeinen wisselden de-modes der kapsels even snel als bij ons. De dichter Ovidius geeft hier over in een zijner werken lied volgende karakteristieke bericht „Evenmin als ik de eikels in het boseh, do bijen oj> de Hybla en het wild op de Alpen tellen' kan, evenmin ben ik in staat, alle thans voorhanden ïnodes te tellen. Iedere dag brengt een nieuwe soort en zij zijn zoo verschillend als de smaak en de eigenzinnigheid onzer schoonen. De eene bevalt'deze, 'de andere gene mode. Wat do blomlino goed. staal, staal de biu- nette slecht. Laodoiinia, die een lang smal gezicht heeft, draagt het haar van voren plat en aan weerskanten gekruld, Gorinna pronkt met haar lange lokken, die haar op do schouders vallen en niet minder behaagt hei schalksohe meisje, «laf, als Diana op do jacht haar bruin lniar met een lint in de hoogte liindt of losjes in een knoop slingert;." Ter aanvulling van deze algameene schil dering van Romeinsche modeLiefhebberijen moet nog hel. volgende verhaald worden van Minars Aurelius gemalin. De vrouw van dezen gekroonden wijs geer, wiens room echter bevlekt wordt door zijn laffe toegevendheid jegens zijn meer dan Lichtzinnige ech.tgen.oote, droeg gedurende de 11egeinti.cn regeeringsjaren van haar man niet minder clan 300 verschillen de soorten van kapsels, waarvan elk een bij-zonderen oorsprong had. Rekent mem dit 11a, dan blijkt, dat deze Rpmeinsdie mede dame alle jaren zestien nieuwe kaantoe ren droeg, dus nog geen volle maand een, Men vindt nog vele liarer coiffures pp oude b'eeldhouwweiken, schiiderijen, mun ten en geiruncn, waaronder zeer mooie en smaakvolle. Vele hunner worden nog dooi' onze liedeudaagsche dames nage bootst en benut. EEN GOEDHARTIGE KONINGIN, Van ex-koningin Amalie van Portugal wordt bet volgende aardige stukje ver haald., De koningin' is buitengewoon goed hartig, vooral' tegenover kinderen en hand- arbeidsters. Zoo hoorde zij eens van een handige, maar arme hoedenmaakster', die het, ondanks al haar inspanning en moei te, zwaar- te verantwoorden had en maar geen klanten kon krijgen. De koningin liet >het meisje bij zich komen, zocht uit haar rijken hoedenvoorrand twee hoeden en schonk ze aan het meisje, terwijl zo er bij voegde: ,,U kunt advertecren, dat deze hoeden door mij zelf zijn ontworpexi." Na tuurlijk wekte (dat bericht groot opzien; alles, wat elegant was, of het wilde zijn, zocht de' tot nu toe onbekende modiste op en tegenwoordig heeft zij een der grootste hoedenmagazijnea van Europa. HUWELIJKSAANZOEKEN DOOR VROUWEN. In de meeste landen van Europa, ja, zelfs hij de wilcle volkeren, is het steeds do man, die een huwelijksaanzoek (loet, maar toch zijn er eenige streken, waar- hel huwbare jonge meisje haar bruidegom kiest en hem haar wens oh lot echtverbin tenis kenbaar' maakt, hetgeen hij 'dan inwil ligen of afwijzen k'anj. Zoo zal bijv. bij de Zigeuners in Moravjë een jonge man niet wagon een meisje het hof te ma ken, waaneer zij1 hem daartoe niet zelf uitgenoodigd en' con geschenk, tegelijk met een klein geldstuk, gezonden hoeft. Do Zigeunerin balcti voor deze gelegenheid een taart, clie zij in den nacht vóór de tent zet, waarvoor haar uitverkorene slaapt. Natuurlijk slaat, hel hem vrij, het geschenk aan ie nemen of te weigeren. Maar neemt hij 's morgens de taart, weg en eet hij er van, dan verplicht hij zich daardoor onherroepelijk tegenover het jonge m'eisje. Vee hem,' wanneer hij zijn eed van trouw breekt I Een tot in do alleroudste tijden teruggaand gebruik' wreekt het. verraad met een vreeselijke straf. De iromvelooze min naar ontvangt eerst dringende vermanin gen van de ouders, bloedverwanten em vrienden van het jonge meisje. Weigert, hij niettegenstaande, dan krijgt hij een schol in het been of den arm. I(n Hongarije hebben dc wraakzuchtige Zigeunermeisjes bet recht de bestraffing bij tc wonen!. Over hel algemeen weigert de verlatene dit na tuurlijk en laat het aan haar verwanten over naar hun goeddunken wraak le oefe nen. lm Montenegro zet het jonge meisje, zoodra zij haar uitzet klaar heeft, de zoo genaamde „licfdesklomp" voor het venster.. Met haar spiegel, jdica zij als reflector benut, leidt zij de 'kleine vlam naar het huis van, hem, dien zij Kef heeft. De jonge man ervaart nu op deze poëtische wijze, dat oen meisjesziel, die hij spoedig ont dekt, over hom denkt De Andalusisoha boerin zendt aan den schaapherder, 'die haav lmrL gestolen heeft, een mlroen- spijs. Eet hij die, dan gaat hij op de ver loving in; anders moot hot meisje mol de proeven barer kookkunst egn ander geluk kig maken, tot zij iemand gevonden heeft, dio één met haai' van ziel is. YCÖR DAMES. ZELFBEHEERSCUING. Een der gewichtigste plichten, die do vrouw is opgelegd, is die van zeltbeheer- schin'g. Dat echter is gomakkel'jjker gezegd dan gedaan, want. deze kunst moet eerst aangeleerd en dan voortdurend beoefend worden. Voor vrouwen, die een hartstoch telijk temperament, hebben, of van, huis uit verwend zijn, dio altijd gewoon waren to heerschen, Valt het. bijzonder zwaar, zich in alles te schikken, en zich aan handen Ie 'eggen. Een, gelukkig familieleven is ondenkbaar, als de echtgenoote en moeder do eerste viool speelt, bij iedereen, zich als hoofdpersoon doet gelden. Als dc man slecht gehumeurd, onder zorg gebukt, thuis komt, hier en daar aanmerkingen op maakt en de vrouw onver diende verwijten toevoegt over verschillende huisoljjke voorvallen, doet zij verstandig, het onweer rustig over haar heen te laten gaan en af te wachten, tot de storm bedaard is; do echtgenoot zal dan van zelf tot in zicht komen en het geduld en de zelt'bc- heersching zijner vrouw des te moei' waar- deeren. 1 Nog moeilijker valt het, uiterlijk opge ruimd to schijnen, als verdriet en zoigen ons drukken en men pas alleen zijnde, in de stilte van den nacht, aan zijn tranen den vrijen loop kan laten, ot wanneer een geliefd wezen ziek is en men geen bezorgd gelaat mag toonen, om dien persoon niet te verontrusten, maar zich opgewekt moet voox'doen, terwijl onze borst door felle smart beklemd is. In het algemeen oisclit liet leven van de vrouw hef voortdurend zichzelf ver geten en opoffering, zij mag nooit voor zich- zelve leven, want dan, houdt zij op een goede echtgenoote en moeder (e zijn.; daar door zal zij gewaardeerd worden; innige liefde en vereering in het gezin zullen het loon, zijn voor haar zelfvergetelheid en zelf- boheerscliing. 1 1 HET WASSCHEN VAN ECHTE KANT. Wie echte naai- en klosjeskant naar waar de weet te schatten', zal het wasschen er van niet gaarne aan vreemde handen over laten, maar met do noodige 'zorgvuldigheid dat kostbare bezit zelf behandelen Voor liet reinigen Van kant heeft men speciaal daarvoor bestemde porseleinen huizen, die op afstanden van' gaatjes voor den zijn; inplaats daarvan kan men er ook een Resell van gelijke dikte voor gebrui ken. Deze omwikkelt men dan stijf mot wit flanel, waarop men kant aan den bo ven- on onderrand met een fijnen draad hecht. Over de kant doet men dan een reep neteldoek, dio men op het flanel hoven en onder de kant naait; om den cylinder be vestigt men zo op dezelfde wijze. Nu kan men met het wasschen beginnen. Een van binnen geëmailleerde pan, die öf zoo hoog als dc Bosch is, óf zoo broed moet zijn om er haar dwars over te kunnen leg gen, vult men met koud water, legt er de Resell of cylinder in, snijdt kleine stukjes zeep in 't Water en zet 'de pan op liet vuur. Het vuil der kant komt, terwijl het water kookt, aan de oppervlakte. Men schept of giet het af eji! Vernieuwt telkeifs het water en, 'do zeep, tot liet Water helder l>ïp,: Men moet do kant zoo 'dikwijls kokeft, tof ztjj schoon' is, langer of kortoren' tijd, tof- 'dat het water helder blijft. jVanj t.ijd tot tijd neemt men de pan eens van lïet vuur, ter wijl hot water kookt tón! rolt de flesch met do handen om, daar, 'door het, te lang achter elkaar koken; 'de 'draden der stof te veel to lijden, hebben. Men spoelt, 'de kant met het. omhulsel net zoo lang in koud) wa ter na, totdat elk spoor van zeep er uit getrokken is. Vervolgens doet men' het ne teldoek er af en knipt'de stekeh door Waar mee do kapt op hot flanel bevestigd is4 Voor het drogai spelt nien de kant op (wat men, overigens ook voor .minder kost bare kant. moet. doen)oen houten raam met Hanoi bespannen, Dal kan men als onder laag gebruiken. Yan bijzonder kostbare kant moet mep de omtrekken eerst vóór het Wasschen op hot napel hechten, echter kan' mén; kl.it ook later, als rne'u hij het opspelden Voor al ook op do omtrekken, let on elk puntje, niet alleen aan, den buitenrand, maar ook midden, in do kant afzonderlijk vastspelt. Men moot daarvoor stalen spelden nemen, die niet roesten en steekt zo schuin, tiaar' buiten, De kant mag slechts in don,zelfden vorm en, heel voorzichtig gerekt Warden, omdaL het dunne weefsel licht scheurt. Om zo een; weinig te opprêteereri, is hot vokloenjdc er slechts met stijf gaas,' mot water bevochtigd, over heen te gaan. De stijfsel uit liet gaas wordt 'door dio behan deling op dc kant overgedragen, waardoor ze de stijfheid verkrijgt, dio ze n'ooïlig hoeft-, (Ook dun suikerwater geeft haar een zekere stijfle.) Om de kant voor stof te vrijwaren, bedekt men' ze met neteldoek. Wanneer zo droog is, doet men, de spelden er af en kan men nog de afzonderlijke ornameutvor- men modelleeren, wat met eon rond staafje (bijv. een filetstaafjej in de palm der hand geschiedt. Dit laatste Vereischt nog eonigo vaardigheid, evenals hot repareeren dei; kant, Waaraan slechts zij zich mogen wa gen, die met kantwerken en klosjeskaat ver trouwd zijn.' Kunst en Wetenschap. Oorsprong dar Philhlijnen. De Hcidensehp oorsprong van het oor logzuchtige ras, dat zijn naam verleende aiui Palestina, en verscheiden eeuwen lang tegen de Israëlieten streed, is de bron van talrijke sludiën geweest. Yan de twee stel lingen, dio over 't geheel aangenomen zijn, wijst dc oen Egypte, de ander Kreta nis bakermat aan. Do resultaten dor belang rijke .opgravingen, dio een Engolsche ex peditie -in dé buurt van Palestina onder nomen heeft geven do tweede stelling recht van bestaan; de verschillende voorwerpen dio .aan liet daglicht gebracht zijn, doen sterk overhellen naar do meening, dat de Philistijnen van Kreta afkomstig waren. De archeologen hebben de ruïnes ontdekt van een stad, die in een der Bijbelsche boeken genoemd .wordt: Bethchimeckde grond vesten zouden nog van 1500 jaar v. Chr, zijn. Men heeft ook een put opgemerkt, die bij den mond 5 M. bieed is; hij is in een -iots uitgehouwen en men onderstelt, dat hij aan de heele bevolking Svator ver schafte. 1 Yoor slechts ©ENT» plaatst men eene in de rubriek „KLEINE ADVERTENTIES" in de nummers van da welke Dinsdag-, Donderdag- en Saterdagavond verschijnen. Niemand behoeft dus cp te zien tegen de kosten. Zelfs voor kleine winkelzaken is hierdoor advortearen mogelijk gemaakt en zjjn deze in staat met geringe uitgaaf den omzet te vermeerderen. Yoor den In- of verkoop van 2e-liamts-urUketoii zijn door de goedkoopte de j>Kleine Advertentiën" bijzonder aan te bevelen. Met uitstekend gevolg wordt van deze 40-cents-rubriek gebruik gemaakt dom' hen, die personeel noodig hebben of eene betrekking zooken. Oók de 40-cents advertentiën hebben by de algemeens verspreiding van de Schiedamsche Courant beslist succes. KLEINE ADVERTENTIEN worden uitsluitend aan- genomen aan het Bureau der sSchiedarnsche Courant", Lang© Haven 14:1. I

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1913 | | pagina 10