"verkiezing
Tweede Kamer.
Hr.JlGniiningWz.
Dit immer Haat ait-BEIE ilaflen.
66"° Jaargang
Zaterdag 7 Juni 1913
Wo, 14240
Eerste Blad
ERFELIJK BELAST.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen,,
Prjjs per kwartaalïoor Schiedam en X1 a a r <1 i n g o n fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI aar dingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.-
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags yóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Ilaven No. 141 (hoek Korte Ilaven).
Prijs 'der Advertentiën: Van 16 regels f10.92; iedere tegel moer
15 oents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeligo voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan hot Bureau te bekomen,
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleino advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentiej bij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, (lie zicli met ingang van 1 Juli
a.s. op de „Sehiedanisehe Courant" abon-
neeron, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
(Voor de op Dinsdag 17 Juni a.s. io
houden stemming van EES UB VAX DP.
TWEEDE KAMER, in het kjesdistrjiK
Schiedam bevelen wij den kiezers inel den
meesten aandrang aan hun slem uijt to bren
gen op den oandidaal van alle vrijzinnigen
on van dc Protestantsche groep, den lieer
"Wij herinneren er onze lezers aan, dat
de stemhureaux op deu dag der verkiezing
in de verschillende districten geopend zul
len zijn van 'R morgens S tola's namiddags
5 UUR.
Be Stemhurcaux in Schiedam zullen go-
vesligd zijn: Distriqt I Stadhuis, District
II Dooie, District III Schoollokaal Broers-
vchl 144. District IX' Gymnastieklokaal Bui-
16®havctnvog 7, Distnol V School Dwais-
straat.
Kiezers die hun STEXIjKAART mochten
zijn KXVlJTGER.VAiKT, kunnen een andere
vragen
K o n li i s g o v i ii g.
De Burgemeester van Schiedam,
herinnert personen, hij wie en bestuurders
van bijzondere ondernemingen en instellin
gen, waarbij mannen, die den lceflijd van
vijf en twintig jaren bobben bereikl. in
dienstbetrekking zijn
dat zij, volgens art. 57 der Kieswet,
Roman va« KLARA ÏIOFER,
14)
ilet kamermeisje deed met een ontdaan
gezicht dc deur open. „Ach God, mevrouw,
mijnheer is zoo boos hot is al kwart
voor twee."
Alen at gewoonlijk tusschen een en half
twee.
Antoinette schrok had liet zoo lang
geduurd 1 Zij dreef de kinderen aan, die
nog op de trap waren: „Gauw; gauw wall
En treuzel niet met hot handen xvasscln-n
en met het haar borstelen."
De kinderen liepen vlug door dc eet
kamer. 1 1
De jonge vrouw trad de kamer van ham
man binnen.
Hij keek haar met een vertoornd gezicht
aan. „Waar blijf je toch in 's hemelsnaam
Ik wacht al anderhalf uur op je!"
Hij was -een uur te voren in huis ge
komen en 't ontstemde hem altijd zeer
als zijn vrouw clan niet aanwezig was.
Zij wist dat en richtte zich gewoonlijk
daarnaar,
Zij verontschuldigde zich: „De kinderen
waren zoo gelukkig. Wij hebben zulke
mooie paartjes gezien."
Hij had honger, was ontstemd, prikkel
baar, had in den dienst onaangenaamheden
gehad. Hij bcel haar toe: „lk verzoek
je ook rekening met mij te houden I Hel
past ook niet met dc kinderen in die ker-
misdrnkte.
verplicht zijn te borgen, voor zoover niet
hij algemcenen maatregel van bestuur vrij
stelling is verteend, dal ieder van dezen,
die bevoogd is tol oen te houden stemming
of herstemming, mede Ie werken, gedu
rende ten minste twee achtereenvolgende
uren, tusschen acht uren 'iles vooruiuldngs
en vijf uren des namiddags, daartoe gele
genheid viriele
dat zij, volgens art. 58 van genoemde
wet, voor zoover arbeid wordt verricht
in fabrieken of werkplaatsen, verplicht zijn
te zorgen, dal in liet arbeidslokaal, en
zoo er meerdere arbeidsloknlen zijn, in 'hel
grootste of wol in meer t'an 'één arheids-
lokaal, gedurende twee werkdagen vóór en
op den tot stemming bepaalden tijd op een
zichtbare wijze is op-gehangen een door hen
of van hunnentwege ondcrlcekencle lijst, de
twee achtereenvolgende uren, bovenbedoeld,
vermeldende, voor elk afzonderlijk of
groepsgewijze of voor allen gezamenlijk;
dat, volgens art. 154 der Kieswet, over
treding var bovenstaande voorschriften
wordt gtótral! met hechtenis van ten hoog
ste v u e r t i e n dagen of geldboete van
ten hoogste v ij C en z o v e n I if g gul
den cn
dat blanco lijsten als hierboven bedoeld,
legen betaling van 2G> cent. ter Gemeente
secretarie, afdeeling A, verkrijgbaar zijir
gesteld.
De algemeene maatregel van bestuur, bo
vengenoemd, is gegeven bij Konnklijk Be
sluit van 24 Afei 1901, (Staatsblad Nu.
109), en luidt als volgt:
Artikel 1. Vrijstelling wordt verleend aan
de in art. 57 der Kieswet bedoelde perso
nen en bestuurders van bijzondere instel
lingen en ondernemingen ten aanzien van
bij hen in dienstbetrekking zijnde personen,
welke uithoofde van die dienstbetrekking
op don dag der stemming tusschen de in
vermeld artikel genoemde tijdstippen niet
gedurende twee achtereenvolgende uren ver
toeven in de gemeente, op welker kie
zerslijst zij voorkomen.
Artmcl 2. Vrijstelling als omschreven in
het voorgaand artikel wordt voorts ver
leend aan geneeskundigen cn apothekers
ten aanzien van bij hen in dienstbetrekking
zijnde personen alsmede aan personen en
bestuurders van bijzondere instellingen on
ondernemingen ten aanzien van bij hen in
dienstbetrekking zijnde ziekenverplegers.
Schiedam, den 7dcn Juni 1913.
De Burgemeester voornoemd,
M. H. HONNERLAGE GREÏE.
MILITIE.
Do Burgemeester van Schiedam,
roept bij deze op, op grond van nrlikel
9t der Miliüewct (Staatsblad 1912, nu,
21),
RUI LIPPUS TEUN IS SLU1JTER,
loteling dezer gemeente, van do lichting
1911, behooïenrle lot het Regiment Genie
troepen, garnizoensplaats Utrecht, om op 30
Juni 1913 wegens overtreding van art, 89,
2do lid der genoemde wet vo,or den lij.l
Zij wilde hem niet nog meer prikkel, n
cn antwoordde dus niets. Zij begaf zich
zoo snel mogelijk naar haar kamer om
zich van hoed en mantel te pntdoen. Zij,
vc-iwisselde niet eens haar eostuuinrok,
waarin nog het slof van de straat zal,
om hem maar niet ongeduldiger te maken....
Toen zij de soep opschepte, zag zij, dat
niel de oppasser, maar het kamermeisje
aehler haar sloot stond om te bedienen.
Zij wendde zich lot haar man: „Waar is
Frans?" 1
Hij antwoordde kortaf: „Naar don zadel
maker."
De kinderen zaten mol schuchtere ge
zichten aan lafel alsof een onvriendelijke
hand al huil gelukzaligheid daarvan had
weggewischl. De gouvernante keek op haar
hord.
Antoinette wierp oen .blik op zijde naar
de bondon van het meisje. George was
in dil opzicht zoo kieskeurig. Vervelend,
dat dc oppasser juist nu weg was.
Del meisje was een goed schepsel en
zeer bedreven in kamerwerk en mot de
naald. Maar haar handen waren afschuwe
lijk. Ondanks alle. zorgvuldige verpleging
mei warm water en glycerine, gezwollen,
vuurrood, lcelijk. En Stojenlin vond dien-
handschoenen voor dienstmeisjes belache
lijk. i
De ritmeester proefde zijn soeij Hrij legde
den lepel neer., „Anna! Zeg eens aan dc
keukenmeid, dat de tomatensoep'muffig
smaakt. Je kunt ze wel wegnemen."
Het meisje verdween.
Antoinette zweeg, zij kon do zaak niel
zoo erg vinden. Het was immers maar
een bagatel. Er waren nog marieljes, kalfs-
vnn veertien dagen bij gemeld Regiment
in werkelijken dienst te komen.
Hij zal moeien zorg diagen, Jat hij op
den aangegeven dag. in uniform gekleed en
voorzien van zijn verlofpas (zakboekje),
alsmede van alle veidere tot zijn verlofs
uitrusting beboerende voorwerpen van klee-
di-ng en uitrusting, zich vóór-1 uur namiddag
bij zijn korps aanmeldt.
Behalve vrij vervoer, heeft de verlofgan
ger, die niel woont in de plaats van op
komst, voor den dag van opkomst recht op
reu dagge® van J'0>25. Het is niel nou-
dig dit daggeld ter Gemeente-secretarie te
viagen; aan hem, die het in zijn woonplaats*
niet heeft ontvangen, wordt het na aan
komst hij liet korps uitbetaald.
Ingeval ziekte of gebleken de opkomst
van een verlofganger mochten verhinderen,
moet hiervan zoodra doenlijk tor Gemeente
secretarie, afdeeling Ahiilie, worden overge
legd een gelegaliseerde geneeskundige vér
klaring, welke op ongezegeld papiei kan
worden gesteld. Na zijn herstel vervoegt hij
zich onverwijld bij zijn korps.
,11ij, die zonder geldige reden niet voldoet
aan deze oproeping, wordt, na daartoe ver
strekte last van den .Minister van Oorlog
als deserteur afgevoerd.
(flij. die zonder geldige reden zich te
laat bij het korps aanmeldt, maakt zich
strafschuldig.
Schiedam, den 7dcn Juni 1913.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERDAGE GRETE.
BUITENLAND.
Schiedam, 7 Juni 1913.
ENGELAND.
De verklaringen, door minister ('buiehill
Donderdag in het Lagerhuis afgelegd cn
mededeclende, dal de bouw van een drietal
oorlogsschepen zou worden verhaast, nu
het Canadeesche IJoogorlmis de inadlieme
steun van Canada heeft geweigerd, heb
ben aanleiding gegeven tol omvangrijke be
schouwingen in de bladen. De ..Time»", die.
evenals dc „Daily Telegraph" don maalrc-
gel der rogeering goedkeurt, vindt liet te
betreuren, dat de noodzakelijkheid, om deze
gaten in de marine te stoppen, lot inter
nationale verklaringen aanleiding zal kun
nen geven, die alle ware vrienden van
den vrede zullen betreuren. Maar de toe
stand gelijk deze op liet oogenblik is, laat
ons geen keuze over en wij möclcn maar
op de betere verhouding rekenen, die ge
lukkig thans tusschen ons en het Duilschc
volk bestaat, ton einde een nieuwe uitbar
sting* van argwaan in de pers van beide
landen Ie voorkomen, zoo meent het unio
nistische blad.
De „Dailv Cbron." .schrijftChurchill's
verklaring beteokenl feitelijk een ernstige
vermeerdering onzer vloot cn de kosten
daarvan en zal als zoodanig bij de liberalen
met gemengde gevoelens worden ontvangen.
filet, citroehvln, allemaal dingen, waarvan
hij voel hield, liet kon ook wel zonder
soep.
Het kamermeisje verschoen weer. „Ik
vraag wel excuus, mijnheer, maar Thoiese
zegt... In haar naïviteit ëti daar zij ge
woonlijk niels met mijnheer had te maken,
meende zij dc ander, te moeien veront
schuldigen.
Slojeiiliu xx-reip de servet neer. „De
keukenmeid moet binnenkomen."
liet meisje draalde cn keek haar heer
ontsteld aan. llij had weer dat gezicht
waai voor allen zoo ban» - waren.
Hij bruldo haar voor de tweede maal
toe: „Zeg, zul je gaan? XVeg!"
De jongen had zijn lippen opeen ge
klemd en zat mot een ondoordringbaar
gezicht voor vzieh nil te staren. Het meisje
was echter op liet punt in tranen uil te
barsten. Ilet kind was schrikachtig, schreide
licht. De gouvernante trachtte haar te kan
mceren, terwijl zij deed, alsof zij lm ar
servetje vaster bond, waarbij zij Antoi
nette zeker onbewust een verwij
tenden blik toewierp.
Ilet bloed steeg de jonge vromv naar
het gezicht. Het kind w.as zoo teer en
zenuwachtig.
Stojenlin zat op zijn knevel to bijten,
llij wist wel, dat hij 't verstandigst zou
zijn als hij nu opstond cn zich in zijn
kamer opsloot. Jawel, als „een dolle hond.
Hij voelde oin zich heen do zwoele almoin
leer, die hij zoo goed kende, zij door
drong hem, overmande hein. Die aanhou
dende gomoedsberoeritigon van den laatsten
tijd, dc ergernis van dien morgen, z.ij gaven
aanleiding genoeg voor een ontploffing.
Men kan niel zeggen, dat zij met de vroe
gere principieel e verklaringen van Chur-
Chill in tegenspraak is, hoewel zij wel met
enkele uitingen van den minister in strijd
mag geacht woulen, want feitelijk houdt
zij liet midden tusschen twee grondbetria-
solen, die met elkander niel in overeenstem
ming te brengen zijn. Ecnoizijds zegt do
minister, dat de maatstaf der Bribehe oor
logsvloot de verhouding van 10 lol 0 linie
schepen in vergelijking tol de, daarop vol
gend, sterkste zeemogendheid mout uitma
ken; anderzijds maakt hij gebruik van een
nieuwen redeneertrant en spreekt van de
„bescherming van tiet rijk en do wereld",
waartoe dan de groote slagschepen der Do
minions moeten medewerken. Het blad
eischl van den minister een nauwkeurige
voorschrijving van die „wereld omvattende
bescherming", daar anders het JiriLsrhe
grondbeginsel van de verhouding van 10
tol G, elke beleekenis verliest. Wanneer
Engeland 10 schepen bouwt tegen Duitsch-
latid 6 en bovendien nog zooveel als de
bescherming van het rijk er gelieft noodig
te hebben, dan ligt aan deze houding een
onoprechtheid ten grondslag, zoowel tegen
over den Engolschen belastingbetaler als
tegenover het Duitsche marinebestuur.
De „Daily News" verklaart, dat dc re-
geering geen eigen schepen in plaats van
de Canadeesche bouwen kan. Hoe vroeger
minister Churchill dat op nTot te misduiden
wijze vaststelt, des te beter zal "iel zijn.
De „Daily Mail" noemt, de bespoediging
van den bouw van" 3 nieuwe schepel een
halven maatregel.
GEMENGDE MED EDEELINGEN.
Engeland.
Behalve het incident op do Deibyren
non hebben de suffragettes, naast eenhcele
reeks van feiten van minder ernsligcn aard,
deze week nog meer schanddaden op hun
kerfstok. Maandag j.l. was te XValvorcole
bij Oxford een standbeeld onthuld voor
twee militaire avinteurs, die in den vorige»
zomer de slachtoffers van hun beroep wa
ren geworden en Woensdag reeds ontdekte
men, dat de letters waren weggcbeileld en
stukken van den steen waren gebakt, nicht-
hl liet standbeeld lag een kaart, waai op
geschreven stond: „kiesrecht voor vrou
wen"'.
En Dondeulrig heeft een brand gewoed
in con kazerne te Liverpool, waarbij oen
groot aantal geweien werden bedorven en
een groote hoeveelheid patronen ontplof
ten. Ook deze brand wordt op rekening
van de suffragettes geschreven, omdat men
's morgens ncnigc vrouwen in de huurt van
liet. gebouw had zien ronddolen.
De parlementaire commissie, heiast met
het onderzoek naar de gruweldaden, dooi
de beambten der Kaoelsjoek-maalschappij
op de inboorlingen in Peru gepleegd, is
Do keukenmeid kwam binnen, ijij had
in allerijl een wit boezelaar over haar
blauw schort gebonden.
Stojenlin was in zooverre tol zichzclvon
gekomen, dat Lij berouw had van zijn
opvliegendheid. Hij zei dus slecht- kortaf:
„lk verzoek je, dat je je voortaan moer
moeite geeft. ^Dc socjr is ongenietbaar."
Maar de bejaarde meid leed aan die
eigenaardige zenuwachtigheid, die bij men
schen van haar beroep, die den geboden
dag voor licete kachels slaan, niet zelden
voorkomt. Zij zette een bcleedigd gezicht.
„Alanr nu is u toch onrechtvaardig, mijn
heer, ik heb toch...."
Zij deinsde .achteruit en bleef met open
mond staan, zoo woedend schreeuwde
Stojenlin baar toe: „Houd je mond! Dade
lijk!"
De» kinderen doken ineen en bogen zich
als om hulp zoekend naar hun moeder
en naar de gouvernante.
Dal, liracht den 'opgewonden man nog
meer huilen zichzelf. Hij voelde, (lal zijn
bloed begon Ie koken.
En toen dc meid, wier bcoljo versland
haar in den steek liel4 nogmnnl haar mond
opende: „Alanr ik zal toch nog wel..."
sloeg hij met zijn vuist op de lafel. „Voor
don duivel nog eens! Zwijg!!" Alles op
de tafel rinkelde. Een glas viel om. Uit
de vaas met gele marguerite» stroomde
hot water op het damast.
He keukenmeid draaide zich om ten
einde do kamer te verlaten.
En plotseling zag Stojenlin, dat zij haar
schouders optrok. Zijn goz.icht word paar-
roocl, de aderen op zijn voorhoofd zwollen,
zijn handen .beefden: „Ik zal jo die kop-
fhans met haar rapport gereed gekomen.
Hieruit Wijkt, dal de KngeNche directeu
ren voor hei. grootele gedeelte voor deze
gexvokladigheJen aansprakelijk gesteld moe
ten worden. Datzelfde geldt ook vooi de
onder hen gejdaatste beambten, De direc
teuren 'zulten echter niet voor bet gerecht
gedaagd kunnen worden, daar in de En
gel-die wel gwu bepaling voorkomt, dio
bun veroordeeling mogelijk maakt.
Deze mododeelingen omirent de resul-
lak-n der commissie waren nog niet voor
publicatie rijp geacht, mam tte „Times":
is er achter gekomen. 'Dio voorin» igbeid
heeft, hilar een protest op den hals ge
baald van de zijde der eonnnis-ie, die
va,n oordeel is, élut het City-Klad daarmee
de parlemenlaire voorrechten geschonden
heeft.
D ui ts e h 1 an d.
Te Sietti» hebben bloedige stnkingson-
lu-left plaats gebrul. De v tuk willige» Bnm-
(lenhurg lmd, toen hij, op weg zijnde naar,
de ciehoieifabriek van Weiss, wam reeds
sedert zes weken woidt geslaakt, werd
aangesproken door den staker Kilht, dezen
met zijn mes doodgestoken, liij hel ver
nemen van deze tijding stormden duizenden
opgewonden menschen vuni het f,dn ielsge-
hmnv bijeen, waarin Brandenburg 'dewijk
had genomen. Hun houding werd Luiten-
gewoon dreigend, en spoedig vlogen stee-,
ncn naar de fabriek. 'Kr werd geroepen:
„Laat .do moordenaar er uit komen i'5
„Slaat de poort in!" „Steekt de fabriek in,
brand!" De politie, dc inmiddels uungeko-:
men was, was machteloos. Toen eeuiga
agenten trachtten, van een stoomboot uit
in (te fabriek te komen, weiden zij terug-:
gedrongen door de meii-cheu menigte, dioj
met rovolveis. dreigde. Tegen 9 uien
's avonds weid de fabriek bestormd. Dc
deuren werden uit de, .scharnieren ges
tild en vernield, de ruiten venion inges
slagen, lniussflien kwamen in acht autos
mobielen en vier eJectri.sclie Dams van
B telt in agenten, ongeveer driehonderd, aan.;
Do menigte werd gesommeeid uiteen te
gaan. Een verschrikkelijk tumult was bo"-
antwoord. j
l'i! do menigte vielen scholen. Xrooral op,
de automobielen, waarin dc agenten nans
gekomen ixa.ien, werd gemikt. Toen da'
menschen niel uil elkander gingen, kwanj'
hel bevel, niet dc blanke sabel er op ju
te slaan. Ilet kwam lot een geiegeld ge-:
vecht. De agenten losten uil hun pistolen,
blinde si boten. Door de sahclaanvailen wci'-i
deu vele menschen gewond. Nn,nr men zegt
moeten ongeveer 10 agenten cn GO burs
gers gewond zijn. Tegen li dfelf was do
menigte zoover teraggedrexen, dat Brans
donbtirg in een automobiel naar Stettin gos
bracht kon xvorden. I
Jiighjl wet aflecren, canaille!" In het vol-
geilde oogenblik had hij haar de damp'cïid©.
soeptcniue voor do voeten geworpen. D©
splinters vlogen tot aan het plafond. IcdeE
in de kamer gilde.
Het kamermeisje stond boxm'nd haast liet
buffel; haai- wit boezelaar vertoonde cell'
groote, rookcude vlek. En op haar zwarte
japon, in het haar, op haar mutsje schit
terden poreelemen splintertjes. Dc ander
maakte zich uit dc voeten.
'Het kleine meisje begon luicl en erbar
melijk te schreien. De gommrnaute trachtte,
baar tex'crgeefs lo kahnceren. De jongen"
keek zijn vader met wijd opengesperde
oogen aan. Antoinette xvas zoo wit ais üe£
taJelfakcn. Zij richtte "haar nek stijf op.
Haar trekken schenen uit steen gehouwen',;
Zij bad Ian niels zulle een afschuw, als
x-an drift
llij zat haar met een zonderling slrakken,
blik te iixeeren. De afgrond sjVcrte zich'
x\ eer open. Txvce werelden,... 1
I'm over de'u man kwam, nu zijn xvoeöb»
een uitweg had goxmnilen, weer dat o óf fc
'gevocf, dal liij, het kind van een lagerea
stand, tegenover baar, het meer verfijnde,
wezen uit betere kringen, af on toe had.;
Hij noemde dat s.omlijds bij zichzelf, wan
neer luj zichzelf aan een strenge critiek!
oiulcrxvierp, den haat van den proletariër,-
Hel bleef stil. Het scheen alsof nietj
menschen, maar (Randen, Wereldbeschou
wingen, ecuwehoude tegenstanders tegen
over o haar stonden.
(JVordt vervolgd-l
SCHIEDIMSCHE COURANT
M—awMancMaafiffmwTTriJuwn minmf u.
