No. 14246
66"fó iaargalfjg
Zaterdag 14 Juni 1913
Tweede Blad.
Baldadigof erger.
Vreemde vacantie,
Kennisgeving,
Gymnasium te Schiedam.
Deze courant verschijnt a g e 1 ij k s,- mot uitzondering van Zon- en Feestdageit
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en.Ylaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: ,V"oor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau, bezorgd zijn.
Bureau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën": Kan, 16 regels flÖ.92; iedere regel mee?
15 omts. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeclige voorwaarden, Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen,
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertenticj hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen»
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gezien avl. 89 der Kieswet,
Brengen ter kennis van de ingezetenen,
dat het proces-verhaal, bedoeld bij art.
93 dier wet, van de op den 13den Juni j.l.
plaats gehad hebbende stemming voor de
verkiezing van twee loden v a n d e
Staten van Zuid-IIolland in hel
Kiesdistrict Schiedam, op do secretarie de
zer gemeente ter inzage is nedergelegd,
cn" dat afschrift daarvan aan het raadhuis
is aangeplakt.
Er js hiervan afkondiging geschied, waar
het pehooit, den 14den Juni 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. Li, HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
S1CKENGA.
Candidaten voor bet toelatingsexamen,
dat gehouden zal worden in de eerste
helft Van Juli, gelieven zich vóór l Juli
a.s. aan te melden bij den Rector,
Br. J. L. LIEZENBERG.
Onze nijverheid „kwijnt". Onze kwijnende
industrie moet uit haar inzinking worden
opgeheven." Zoo luiden het begin en bel
einde van het pleidooi voor de T ar ie Vet,
Ret begin: de Memorie van Toelichting
tot het wetsontwerp, door de Regeering
gegeven. Het einde: de sedert meer dan
twee jaar aangeheven lofzang van de vrien
den van het Ministerie.
Maar de nijverheid kwijnt niet, en er is
dus geen Tarief;Wet mooöig om haar uil
haar inzinking- op te heffen.
Onze industrie bloeit, het gaat haar voor
spoedig, zij ontwikbelt zich, vooral in de
laatste twintig jaren, hoe langer hoe snel
ler. Tal van takken van nijverheid hebben
zich tot belangrijke industriën ontwikkeld
en verheugen zidh tot ver over onze enge
grenzen in een uitstekenden naam hij hun
zich steeds uitbreidende cliënteele. De over
groote meerdeijheijd onzer industrieel en ver
zet zich dan ook met kracht tegen de op
gedrongen bescherming.
Onze „Rationale Arbeid", in den meest
uitgobreiden zin, behoeft de kunstmatige be
scherming al evenmin als de industrie.
Sedert de ruim zestig jaren, waarin ons
land is gestuurd in den vrijhandelkoeps,
is onze bande] steeds m omvang toegeno
men.
Daarvóór bestond er „inzinking" en Was
„opheffing" dringend noodzakelijk. Voor
zoover uit onze nog altijd gebrekkige offi
cieels slatistieken kan blijken, is gedurend"
hel vrijhandels.!,ijdpork onze handclsomzet
twintigmaal grooter geworden, onze uit
voer zeil-, meer dan dat. Onze scheepvaart
heweigipg sjeeg van 6 n-f bijna 90 mil
lioen ton. Onze landbouw heeft bet tot op
groote hoogte gebracht en gaat steeds meer
vooruil, dank zij den rousnehtigrn oxpoit
thans omtrent 300 miilioen gulden per jam
bedragende, üok onze zeovtesoheiij breidde
zich voortdurend uit.
De lezer behoeft ons niet op ons woord
te geloovon. iM alles kan hij vinden in
de offioieolo gegevens, Welke regjeljuatig
worden openhaar gemaakt door het Mini
sterie van Landbouw, Nijverheid en Han
del, voo.rts in do door dit Departement
uitgegeven, voor hot buitenland bestemde
„aperdus" cn eindelijk in het niet omhei
de verantwoordelijkheid van den Minister
(dio immers mede-onldert'et&kenaar van hel
Tariefontwerp-Kolknian is!) doch toch wel
met zijn toestemming', door zijn ambtenaren
samengestelde en onlangs uitgcgoVem werk:
Beschrijving van Handel en Nijverheid in
Nederland".
Bovendien kupnen wij ons beroepen op
de verslagen van de verschillende Kamers
van Koophandel in den lapid©., 1 i 1
En dan: men heeft hot vernomen uit
den mond van niemand1 minder dan Br,
Kuyper zelf, die op 18 October 191b (Han
delingen blz. 108) in de Tweede Kamer
oen vergelijking makende tussohen den eco-
nomischen toestand van ons volk in lirt
midden der 17e eeuw en thans, zeide dal
.gelijk ieder Weet, pns volk in dien 'rijd
verkeerden in een toestand van zeer groote
malaise en dat van wolvaart destijds he'
eerste sprankje niet bekend was. Nu is
daarentegen zoo ging Dr. Kuyper voort
volgens de gelukkige resultaten, die de
Minister Van Financiën deze maand weder
binnen kreeg (en die sinds dien nog ge
lukkiger zijn geworden) de welvaart zoowel
op hel gebied van den landbouw als van
den handel en nijverheid zo-o gestegen, dat
zij een naburig rijk tot jnlocrschheid zou
den kunnen opwekken."
Maai' desondanks hebben de Taiiefwet
voorstanders niet opgehouden te jammeren
over de „kAvijning" en te roepen om „op
heffing"
„Ons land kan zijn zonen iet voeden1-
door
ANNA VAN GOGHKAULBACII.
(Nadruk A-erboden.)
De zuster trok de gordijnen op en als
oon witte stroom gulpte het zomerochtend-
licht do gasthuiskamor binnen, deed er
de spaarzame meubels plotseling sterk om
lijnd staan.
Bertha, in het ijzeren bed, lag stil te
vreden la kijken naar hel stil-vlnggo bewe
gen van de zuster, dio de kamer gereed
maakte voor den dag.
Al zoovele ochtenden had zij dat aange
'keken, eerst als iets, dat haar hinderde, en
haar pijnlijk lichaam schoen te prikkelen;
toen als een afleiding in de verveling van
do eindeloos-eentonige dagen en nu haai
genezing vorderde, vond zij iets genoego-.
lijks in dat bezige beginnen van den dag:
iets dat ze kende uit eigen ervaring thuis.
D,e zuster keek even naar haar on zei
met een glimlach„Vandaag een extra dag
voor u, mevrouw 1"
Bertha lachte terug en gretig vroeg ze:
„Hoe laat zou mijnheer hier komen?"
„Nu, om oen uur of twee," plaagde de
zuster, „dan is 't bezoekuur."
„U bent toch 'n plaag!" weerde Bertha
vroolijk af, en toen lag zo iveer stil to
overdenken, hoe vreemd 't was, dat Frans
en zij elkaar in geen vier iveken gezienj
hadden.
Ze waren beiden geAvond hij een auto
ongeluk en in verschillende kamers van
't gasthuis gebracht, omdat ze volgens do
doktoren beiden rust noo'dig hadden.
Maar in Bertha pijnde de angst, dat er
een andere reden was, dat Frans misschien
ernstiger gewond zou zijn, clan haar was
verteld, dat ze hem daarom niet zien mocld.
Ze AvantrouAvde de berichten omtrent zijn
genezing, tot nu gisteren, onvcnvachts de
zuster het bericht bracht, dat Frans van
daag bij haar zou komen.
Die tijding bracht een warme vreugd in
haar cn tegelijk een plotseling, sterk ver
langen naar hem, sterker dan zij 't zich
neg bewust was gCAveest
Ze belmoren toch hij elkaar, konden el
kaar niet missen Zooveel jaren Avarcn ze
al getrouwd, hadden ze. gewerkt allebei
om er to komen.
Ja, rusteloos goweikt hadden ze al dii
jarenhij in de zaak, zij in het drukke huis
houden met vier eigen kinderen en twee
nog in huis, dat bracht nog wat èxtia in
komen, dat ze konden besteden aan de op
voeding Aran bun eigen kinderen. Zo a-oc-I-
den altijd, dat ze geen van beiden ooit
oen oogonblik rust konden nemen, wei had
den ze hun geregelde uilgangetjes, maar ook
dat hoorde in hun leven; je moest Aval
omgang hebben met monschon om de zaak,
of om de kinderen - heel hun leven Avas
afgepast in dingen, die moesten gebeuren.
En nu in eens, door dat ongeluk, was
er die'vreemde stilstand in gekomen, een
leegte of een ruimte, ïvaarin liet afgeme-
tenc plotseling verdwenen was.
En Avat 't Avonderlijkste Avas: alles ging
toch zijn gang; do mensterknecht beheer
de" de zaak en haar zuster zorgde voor
het huishouden en do kinderen.
'Och ja, als 't maar moest. In eens kAvam
de gedachte op: als zij allebei dood avTVoh
geweest, zou 't zich ook geschikt hebben.
Maar toen sloeg ook de A-reugde Aveer
door haar hoen, dat ze beiden nog leef
den en bijna genezen waren, en dat, ze
Er is geen brood in eigen huis! Bescherm
ons tegen den buitenlander!" zoo ker
men zij. i 1 i
Amsterdam is niet alleen niet mot reuzen-
schreden A-ooruitgcgaan, maar het is al
dood, en het leven wan Rotterdam als
handels- en scheepvaartstad hangt aan een
zijden draadje, als men tenminste zon
kunnen golooA-en, vA'at met zeker welge
vallen door den vóór-tariefWet-propagan-
disL mr. .Tan van Best, Kamerlid voor Eind
hoven, op zijn reizen door het land alzoo
Avoi.lt bcAveeul. Deze Brahaptsche A-olks-
A^etlegenwoordiger, die ei nu eenmaal in
liet minst niet aan schijnt te hechten, of
men hem huilen den kring van zijn ge
dweeë toehoorders ah volksvoorlichter al
of niet in ernst neemt, rekcint zijn boeren)
burgers en buitenlui voor, dat de iwoer-
rechten zoo goed als geheel Avorclen ge
heven van „Avcelde"-artikclen, zoodat de
aibcidors daarin slechte een, zelfs A-oor
arbeiders niet noemensAvaardig bagatel zul
len hebben te betalen, cn met het ver
tellen van dit fabeltje is hij voortgegaan,
ook nadat mr. Van der Laar in diens
Christelijk sociaal AA-Pekblad „De Beukelaar"
hem heeft A-oorgecijferd, dat zijn bereke
ningen kant nog aa-PI raken, omdat hij in
zijn propagandisten-ijver over het hoofd
heeft gezien, dat ook ee;n arbeidersgezin
behoefte heeft 'aan kleederen en huiSA-'es-
ting, en evenmin tal A-an andere zaken'
kan ontberen, AVelke zullen Avorden be
last door de Tariefwei en du,s door do
verbruikers duurder zullen moeten wjorden
betaald.
En dan getuigen de Tariefwmt-propagan-
distcn van do ellende van ons aan het
ATijhandelsdogma opgeofferde volk; spie
gelen zij den verbruikers prijsverlaging als
gevolg der protectie A-oor; A-erlellen zij, dat
Engeland in het geheel geen vrijhandels
land is; goochelen zij met geladen der
uitgegeven n ati ona 11 tci tsbcAV ij zen om de goe
gemeente te doen gelooven aan de onrust
barende landA-erhuizing van ons A-olk, A-oor-
namelijk naar het protectionistische Duitsch-
land, liet land van melk en honig, Avaar de
arbeiders met hun hooge looneu niet meer
geid noodig hebben A-oor leA-enson dei houd
dan in Nederland, en, lovende als in Abra
ham's schoot, mot hun OA'ergelegd geld dc-
spaat'l;anken overstelpen.
Waartoe al dat gelieg, al deze halve
en Vio AA-aarhedeP
Den propagandisten kan toch niet onbe
kend zijn al datgene, Avat zij niet zeggen
omticnt de emigratie hier en elders; om
trent de ervaringen in zake loomen en
prijzen, in beschermende landen opgedaan;
omtrent de door de omstandigheden ge
rechtvaardigde ontevredenheid van de Duit-
schei arbeidersbevolking en kleine burgerij,
die hun inkomsten met zagen toenemen
(voor een deel zelfs A-enninderen) irt ver
houding tot de prijsstijging der leA-ensb'e-
hoeflen....
Waarom bijA-, bij de vergelijking der
spaarbankcijfers niet vermeld, dal de spaar
banken Sn Duitscldand een gansch ander
karakter dragen dan hici, doordat de daar
vergoede rente A-eet nooger is, en A-eel
grooter bedragen in bewaring AVtntlen ge-
gcA-en than in Nederland, Avaar de maxi
mum inleg. AA"aaroi*er rente wordt uitge
keerd, slecht» f 1200 bcdiaagt, zoodal de
„spaarders" A-an daar voor een belangrijk
dud OA-ereenkomen mol de „geldbeleggers"
Van hier.
Dit alias en nog veel meer, verzwijgen
zij, omdat zij anders zouden om vei werpen
de drogredenen, Avaarmcde moet Avorden
goed gepraat het roekeloos bedrijt om ons
handelsstelsel te A-era n de ren, enkel en
alleen omdat een dekmantel noodig is A-oor
de belasting-politiek van do ovorheer-
schende dor drie coalitie-partijen. De uit
breiding en verhooging der invoerrechten
moesten Avorden smakelijk' gemaakt door de
protectionistische saus!
De bescherming is slechts een voorwend
sel, minder nog om de in ieder geval
toch nog o n z e k e r e opbrengst A-an de
tariefwet A-an „den spelenden financier"
Kolkman- binnen te loodsen, dan Wel om
een andere, door rechts niet geAAJenschle
belasting-regeling tegen te houden.
Zeker, sommige bevoorrechten zullen van
da bescherming profiteeren, maar dan ten
koste van allo anderen.
Bedrijven, die slechts door protectie kun
nen bestaan, Avenschen wij niet. Wij heli-
ben beter le doen. Achterlijke bedrijven
uitgeoefend in achterlijke streken, die dooi
de nabijheid/ Wan de grens te lijden heb
ben Van de concurrentie hunner heter toe
geruste naburen, moeten tot ontwikkeling
Avorden gebracht op andere Avijze dan dooi
beschermende rechten. Trouwens zonde) de
rechtsche belasting-politiek zou ook de voor
sommige takken van bedrijf in Nooid-Bia
bant en Limburg gevraagde bescherming
den doorslag niet hebben gegeven.
Men Aveet het, door de organen der 11.
Kath. en antirev. partijen is onomv oinlen
verklaard: de vraag vrijhandel oL boschor
ming is een vrije kwestie', noch A-an poli-
tieken noch van Godsdienstigen aard, doch
van zuiver economische b'etcekonis.
Daarin is niets veranderd, ook al beeft
dr. Kuyper sindsdien begrepen, dat liet
toch zaak was zij het ook te elfder ure
de regeling van het tarief te betrekken
onder het „Hooge Bostel", „de rijke Orde
ning Gods" en do „Heilige Orde".,
Doch ook' dit het is 'al te doorzichtig
geschiedde uit zuivere opportuniteit eb dus
hier geheel in den stijl, Avaar immers reeds
lang was overeengekomen uit louter oppor
tunistische overwegingen, onze exceptio
neel gunstige positie op de Avereldmarkt
prijs te geven en bijgGA-olg de voornaamste
bronnen van ons volksbestaan in' de waag
schaal te stellen, door geheel zonder nood
zaak, ja, zonder één geldige reden, eert
tariefA'eiandermg door te drijven, die on
langs door den bekenden financier mr. a-,
Nierop in de Eerste Kamer genoemd is
„het meest roeke'.ooze AyetsA-oorstel, dat
ooit is gedaan", en reeds vroeger door
een man A-an rechts, het antirev. TWeede-
Kamerlid Middelberg, Werd aangeduid als
,een sprong in het duister". i
Wie een zoo roekeloos bctlxijf durft be
staan, is baldadig..,, of erger.
de kinderen weer eiken dag zien zon. Nu
deed do rust nog goed. 't vrij zijn A-an
hot dagelijkscho zorgen. Zo verlangde met
zorg gekleed to worden omdat Frans kAvam.
Toen de zuster beur haar opmaakte, vroeg-
ze oen spiegel en bekeek zich er in. Bleek
was ze nog, maar in eens A-iel 't haar
op, dat er rnst Avas in haar oogen cn
iets jongs.
„Wat bent u vandaag coquet, mevrouw,"-
plaagde de zuster, „u lijkt wel een jong}
meisje, die tsaar aanstaande A-envacht."
Bertha lachte en met verbazing voelde
ze zich blozen. Zij schaamde zich voor
de zuster, en Avieef met do hand over haar
gezicht om den blos te verbergen' maar
innerlijk joeg een oniu&lig A-erlangen door
tsaar heess.
Toen zij na 't moeizame, pijnlijke opslaan
in dess Avijden, rieten stoel zat voor 't
raam, voelde zij ho[ ongeduld in zich klim
men, iets als jonge onrust en verlangen.
Woelde door haar heen, hooi anders dan
het gevoel, waaimee zij'in de laatste da
gen het bezoek, van baar kinderen gcAvacht
had.
Do verpleegster bracht nog een leunstoel.
„Voor patient No. 2", grapte ze en Bertlsa
koek zorgzaam toe, of het kussen in dien
stoel Avel zacht was en broed genoeg v-oor
de zitting. Toon de deur openging, keerde
ze haar gezicht er heen en kook' in span
ning, en loert ze haar man zag, Werd haar
gezicht door blijdschap overzond. Iïij* droeg
zijn arm in oen doek, maar zag er verder
o'nge-dcord uit: alleen bleek nog en mot
iets in zijn oogen, dat zo niet kende, of
in lang niet gezien had.
„Goeionmorgen," riep hij vroolijk on met
Avat slepende passen kAvam hij naar toe.
„Hier is de i woede invalide I" Bertha stak
beide handen naar hem uit: hij nam ze
in zijn éóne hand, zoende haar gezicht
BINNENLAND.
Hofbericht.
Naar wij vernemen heeft H. M. de Ko
ningin iset A-oprnemen, aan II.H. M.M. den
Duitschon Keizer en de Keizerin een ge
schenk aan te bieden, bestaande uil bloem
bollen on planten, en bestemd ter beplan
ting van het groote parterre A-oor het Neue
Palais te Potsdam, en A-an de Kaisergarfen
en Kaiseringarten aldaar.
Ten einde tot een geheel te komen, in
alle opzichten waardig om den naam A'an
den Ncderlandschen tuinbouw in het bui
tenland hoog te houden, heeft Have Maje
steit aan de heeren E. H. Krelage te Haar
lem, J. H. van Nes te Boskoop en J. G.
Ballego te Leiden persoonlijk de opdracht
verstrekt, om een onderzoek ter plaatse
in 'te stellen en de uitkomst daarvan in
een rapport hoder te leggen.
De A*oor liet geschenk henoodigde bloem
bollen zullen ivorden geleverd door de hee
ren E. lï. Krelage en Zoon te Haarlem,
J. Valleering Tzn. te rammen en P. ,W',
Voet te 0\-nrvecn. De heci J. II. van Nes
le Boskoop tovert de rhododendrons en aza-
linmoHK De firma W. Keessen Jr. en
Zonen te Aalsmeer levert de Buxus in ko-
goh'oim, de firma B. Rnys te Dedemsi-aait
de delphiniums in speciaal Nederlandschc
soorten en de heer G. Ballego to Leiden
de dahlia's, eveneens in speciaal Nederland-
sche soorten.
Van hot hof
,H. „M. de Koningin is voornemons in!
Augustus oen autotocht door het Westelijk'
gedeelte van Drente te maken, en daarbij
aan dat gedeelte van dio proA-jncic een niet-
oüicicel bezoek te brengen.
en bleef haar aankijken.
„Je valt me mee," zei, hij verheugd en
zoende haar nog eens.
„Ja mijnheer, gaat best mot mevromv,"-
kwam de zuster.
„Dokter ig ook heel loA-reden."
Frans liet zich neer in den stoel cn
die zuster, bescheiden, ging de kamer uit.
j/tfeh ja nog pijn?" vrceg Frans, en
(Bertha avocs naar haar been en haar
horst.
Met meeAvarigo teedei beid streelde hij
haar hand, di,e op tafel lalg, en Bertha
keek hem glimlachend aan, duidde op zijn
ann in 't A-erb'and. 1 i
„Is de pijn mindervroeg ze.
Hij vertelde, wat er met zijn arm ge
beurd Avas en li,et zijn been zien, nog
ip verhand gewikkeld.' i
,„.ïa, Ave mogen blij zijn, dal avc liipr
nog zoo zitten," zeide hij.
„Goddank. Ik Avas zoo bang', dat jij er
ger geAvond Avas dan do doktor zei,."
ji'tjllad ui,et A-cel gescheeld of het avus
mis geAvicestj" gaf; hij' toe.
En met een lachje: „avc moeten maar
geen auto-tochtjes meer doen."
j.TiWas juist zoo heerlijk."!
Kinderlijk onbezorgd gooide ze het er uit
en zc lachten samen om de dwaasheid er
Van. i 1 1
Toen zaten ze' AvCer stil en keken elkaar
aan, en AVecv zei Frans: „je valt me toch
zoo mee."
„Dacht je dan me nog doodziek te zullen
vinden ?-"
„Nee aarzelde hij', „dól niet. Maar
't is of je ei' heter uitziet dan vóór dien
tijd." Hij AA-achtte e\-en, en toen, al zoekend
de juiste- Avoorden A-oor Avat hij vaag voel
de: „jonger... zou ik zeggen, je zag AA-at
moe, geloof ik, den 1 mitsten tijd."
Eu zij erkende; „ja, de rast heeft me
Rechterlijke niaoht.
Pij Kon. besluit van 12 dezer is be
noemd tot randsheer-plaatsVervanger in het
goed gedaan. Je komt AVber eens tot je
zelf."
„Voel jo dat ook?" vroeg liij met eert,'
plotselinge verheuging, „fk dacht ook' zoo
iets, maar ik durfde 't niet goed zeggen,
't Klinkt zoo, gek als je geAVoanlijk niet lui
bent."
Hij rekte zich uit, leunde behagel ijk'ach
ter over in zijn stoel. -
De zuster kwam binnen. „U Avilt 'zek'eij
samen eten?" vroeg ze vroolijk en bei
den stemden verheugd in.
Toen het eten A-oor hen beiden yvas
opgebracht, vroolijktc Bertha: „Avat gezel
lig ^.oo samen; 't is of we uit zijn.'1
„Dat is in heel ons .trouwen niet ge
beurd."
„JaAvel," bestreed ze, „heel in 'i begin
'weet jo nog, die AA-eek in Brussel?"
j>0, ja>" g;d hij toe, verlegde pijnlijk
zijn been om gemakkelijker aan tafel to
zitten.
„Veel grappenmakerijen kan ik toch nog
niet uithalen!" Ze keek! hem even aanj
een lach in haar oogen.
„liet hoeft ook niet; avc houden ons
allebei kalmpjes." i
„Als oudelui." i I -
„Die weer jong zijn."' j j
Zo lachte heldor op. I
,,'l Verwondert me zoo," kwam hij „dat
ik in den tijd, dal ik hier ben, niet erger
oA-er thuis getobd heb en over dozaak,;
Ik dacht Avel eens: ^als we nu eens
dood Avarn gCAveest bij dat ongeluk, dan
zou 't toch gegaan zjjiw"
Zo keek snel op. „Dacht jj dal opk?"
En toen zachter, met licA-e innigheid: „maai
de kinderen, dio zouden ons toch gemist
hebben.'"- j t i j
„Jou vooral, moedertje.'-'
„Ons ^Uehei. Zo zijn immers pJlenvial
schiedimhs: courant.
»Xr*-
