BINNENLAND.
V
STiDSNIEUWS.
Kerk en School.
Ut ile Pers.
V
V
Onze Marine,
Blijkens bij het departement van ma-
riue ontvangen bericht is de groep torpedo-
booten G 5, G 7 en G 8, onder bevel van
den luitenant tor zee der le klasse E. H.
Schultz. 17 dezer van Hellevoetsluis ver
trokken met "bestemming naar Hamburg.
(„Stel")
Rechterlijke macht.
Bij Kon. besluit van lti dezer is aan
jhr. mr. Th. Semris, op zijn daartoe ge
daan verzoek, met ingang van 1 November
1913, eervol ontslag verleend uit zijn betrek
king van procureur-generaal bij hel gerechts
hof te 'sLIertogeriboseb, tevens belast met
de functie van directeur van politie in
het ressort van dat gerechtshof, onder dank
betuiging voor de vele eu gewichtige dien
sten door 'hem aan Hare Majesteit en aan
den lande, bewezen.
Bij Kon. besluit van 16 dezer is aan
jhr. uur. J. H. de Ranitz, mot ingang v,ni)
t November 1913, op zijn daartoe gedaan
verzoek, eervol ontslag verleend nil zijn
betrekking van officier van justitie bij de
arrondissementsrechtbank te 's-llerlogen-
bosch, onder dankbetuiging voor de vele
ea gewichtige diensten door hem int m li
ter! ij ke betrekkingen bewezen.
Eerste Kamer.
üe Eerste Kiunei heeft beden met 28
tegen 13 stemmen, zuiver rechts tegen links,
besloten het. kustverdediging*ontwerp als
nog vóór het uiteengaan te behandelen.
Doctoraat honorlg causn.
In dit jaar der opening van het Vredes
paleis heeft de'senaat der Leid.->che Univer
siteit het doctoraat honoris causa m de
staatswetenschap -verleend aan Minister van
Staat Asser, in Den Haag; Alfred Piid. te
Weenen; professor li end uit, te Parijs, en
senator Roos, te Washington.
Personalia.
Bij Kon, besluit van 14 dezer is aan
P. J. F. du Bois, te Amsterdam, op zijn
verzoek, met ingang van 1 September 1913/
eervol ontslag verleend uit zijn betrekking
van directeur van de Rijkspostspaarbank,
onder dankbetuiging voor de door hem den
lande bewezen diensten.
Kamerverkiezingen.
Ue liers t em miin-g.
Het een-tra a J comité der vrijzinnigen
overwegende, dat onder de omstandighe
den van het oogenblik het landsbelang ine*
üebpe-ngit, dat bij de herstemmingen voor
de Tweede Kamer ovei- de geheele linié
de tegensianders der rechterzijde worden
gesteund,
adviseert, met volledige handhaving van
eigen beginselen, aan de vrijzinnige vc-r-
kiezingscomité's in de verschillende distric
ten de verkiezing van alle candidal en, die
met coa!itiie-candidaten in herstemming zijn,
zoo krachtig mogelijk te bevorderen.
De „N. Limb. Koerier meldt, dat cc
geprotesteerd zal worden tegen de stem
ming in hot district Gulpen op grond van
do informaliteit, dat de naam van den
burgemeester op de keerzijde van het stem
biljet ïiüei, zooals de wet eisc-hk (Art.
72 le alinea,) gestempeld, maar gedrukt
.was.
Nationale Bond van ProtestanGclie kiezers
in Nederland
In de heden le Amsterdam gehouden ver
gadering van dezen Bond is, ml breede dis
cussie, het. volgende besluit genomen
De Nationale Bond van Protesiantsche
kiezers, gezien den uitslag der gehouden
stemming voor de Tweede Kamer dei Sta-
ten-Generaal, gedrongen zich uil te spreken
in zake de herstemmingen, besluit:
1. vast le houden aan de van meet af
gevolgde gedragslijn om noch een coalitie
candidaat, noch een eandidaat der uiteisie
linkerzijde (de S.D.A.P.) te steunen;
2. aan te bevelen voor de volgende dis
tricten de reeds dadelijk gesteunde eandi
daten, te weten:
in Amersfoort, All*. W. 11. de Beaufoit;
fu Alkmaar .Jhr. Air. P. van Forenst; in
Amsterdam Vil W. Boissevuin; in Ommen
Mr, C. J. A. Uichon van IJtmolmontle; in
.AYestslellingwerf Prof, Dr. Ph. Kohnstannn;
3. aan te bevelen de candidaten, die
de hun gestelde vragen op bevredigende
wijze hebben beantwoord en als zoodanig
reeds bij eerste stemming door den Bond
zijn aanbevolen, n.l,
In Amsterdam I. Dr. 11. 11. H, IJubreehfc;
in 's-Gravcnhage III, Mr. NV, Dolk; in Haar
lem, Mr. D. Fock; in Hoorn, \Y. .1. E.
11. Al. de Jong: in Leeuwarden, L. \Y.
3, K. Thomson; in Lochcm. Mr. G. Jan-
nink; in Den Helder, Mr. Th. II. de Alees-
ter; in Middelburg, Air. E. E. van P.nalte;
in Utrecht, Air. 3. H. W. Q. ter Spill;
en verder in andere districten zich van
nadere aanbeveling te onthouden en aan
de kiezers over te laten zóó te stemmen,
als zij in hun geweten tcgenovcr'God en hun
Vaderland kunnen verantwoorden.
De Internationale tentoonstelling te Tilburg.
Tilburg was gistere,n in feestdos.' Allerwe
gen wappert de driekleur en allerwegen
lieer,solit vroolijkheid en voldoening tevens,
nu men 'l zeldzaam feit kan. conslatecren,
dat de internationale tentoonstelling den
bezoekers op den dag barer opening geen
leege vilriuges of slechts gedeeltelijk ge
vulde zalen le aanschouwen geeft, doch
dat alles in de puntjes' gereed kwam.
Gistermiddag tegen twee uur was op
jhet tentoonstel 1 ilugsterrein alles voor de
openingsplechtigheid gereed. Fier wapper
den van allo gehouwen de vlaggen; de
fontein wierp haa.r kleurige waterstralen
omhoog en allo bloemperken waren' op hel
mooist gelooid.
Onder de talrijke genood iaden, die op
het terrein aanwezig waren, werden o. a.
opgemerkt
Air. A. baron van Voorst tot Voorst
commissaris der Koningin in de provin
cie Noord-Brabant, do heer G. 11. l\ Al.
Raupp, burgemeester van Tilburg, het ge
heele hoofdcomité, benevens verschillende
Eerste en Tweede Kamerleden en andeié
leden van het eere-coinité. Velen dezer
waren van lmn dames vergezeld.
Te ongeveer kwart voor twee uur ver
scheen minister A. S, Talma, in gezel
schap van den lieer A. 11. A. Arts, liet
Tweede Kamerlid voor Tilburg, te wiens
huize de munster de lunch bad gebruikt.
Na de gebruikelijke voorstelling en vei -
welkomim» begaf het gezelschap zich naar
de versierde feestzaal, waar de openingv
pelchlighoid zou plaats vinden en' de voor
zitter van liet boofd-comité, de heer L.
Bmyelle een rede uitsprak.
In een keurige a 1'improviste uitgespro
ken rede, Waarin hij de b'eteek'mis van
Tilburg als industriestad schetste en hulde
hrac-ht aan de mannen van liet initintiet,
verklaarde minister Talma do tentoonstel
ling voor geopend.
Nadat de eere-wijn was (rondgediend,
maakte men een wandeling lnn.gs de ver
schillende afdeelingen en stands.
Om drie uur Werd de tentoonstelling
opengesteld voor het publiek, dat dade
lijk in grooten getale de poort binnen
kwam.
Aanklacht wegens heleediglng.
De heer Duymaer van Twist heeft gis
teren pei-oonlijk bij den officier van jus
titie te Ileerenveen een klacht wegens be-
leediging ingediend legen den schrijver in
de verkiozingscourant" voor het district
St eeuw ijk.
Het crematorium op WestetTclil.
De Yereeniging voor lijkverbranding heeft
op de schilderachtig gelegen begraafplaats
AVeslerveld, ondei de gemeente VeLon, oen
crematorium laten bouwen, liet eerste hier
te lande. Het uiterst fraaie bouwwerk, uil-
sterdam, naar het ontwerp van den aiehi-
tect P. van Dijk, te Amsterdam, is thans
gereed, en gisteien heeft in tegenwoordig
heid van bet hoofdbestuur en. enkele ge-
noodigden, oen proefverbrnnding plaais ge
had. Do proef slaagde naar wensch ca
voorloopig althans scheen de lijkoven aan
het doel te voldoen.
Uit deu llotterdamsclien gemeenteraad.
De zitting van den Rotterdamschen ge
meenteraad word hedenmiddag geopend
door don wethouder Ifavelnnr, die voor
lezing deed van een aan liet gemeente
bestuur gericht schrijven van hel raadslid
Visser, waarin deze meedeelde, dat hem
namens een ingezetene, die onbekend
wenscht te blijven, is verzocht aan het
gemeentebestuur aan te bieden het levens
groot geschilderd portret van burgemees
ter Zimmerman, liij wil daardoor uiting
geven aan zijn dankbare erkenning voor
hel totstandkomen van den nieuwen stad
huisbouw en 't onderhanden nemen van
meerdere grootsche ontwerpen, hetgeen voor
een groot deel te danken is aan het krach
tig initiatief van den burgemeester.
Aan deze schenking verbindt de aan
bieder de voorwaaulo, dat hel portret oen
waardige plaats zal vinden in liet nieuwe
stadhuis, doch eerst dan geplaatst zal wor
den als de burgemeester zal hebben op
gehouden zijn ambt te Rotterdam to ver
vullen.
In aanmerking nemende de broosheid
van het tuenseholijk leven, wilde do schen
ker echter niet tot dat tijdstip wachten
om aan zijn plan uitvoering le geven, en
gaf hij or bovendien de voorkeur aan,
den burgemeester te doen uitbreiden op
een leeftijd, waarin hij tot het groote plan
meewerkte.
De voorzitter verklaarde overtuigd le
zijn, dat de Raad dit geschenk met groote
erkentelijkheid zal aanvaarden, en in den
geest van den Pand 1o handelen, wanneer
bij don heer Visser verzocht, den schen
ker den hartelijke» dank van het gemeente
bestuur over je brengen en. hem mee te
doelen de warme ingenomenheid, waarmee
zijn aanbod wordt nanvaaid.
Toen de burgoinee-dcr later ter raads
vergadering wjas gekomen, wijdde deze
tra wijl de Raad van zijn zetel oprees
ecu w'oofl'd van eerbiedige hulde nan. de
nagedachtenis van den heer Lycklnma ii
Nijeholl, die va.n 1891 tot 1893 liurgomees-
fer van Rotteidam was.
Dir. bol., IiiTocrr. en Acc.
Bij Kon. besluit van 23 Alei zijn, inge
volge de Burgerlijke Pensioenwet voor
zijdelmgschcn Staatsdienst 1912, de navol
gende pensioenen verleend, als aan:
Ij. OostfiincijOr, komm. der te ki. bij
's Rijks bel., i' 632;
J. Kruger, komm. der le kl. bij 's Rijks
bel., f 7611
G. van Dorljh, komm. der le kl. bij
's Rijks bel., f 750;
11. Nöthorn, komm, der lei kl. bjj 's Rijks
bel., f 55J
S. Camstra, komm. der lo kl. bij 's-Rijks
bel., f 675;
3. II. G. Valk, kommf, der le kl. bij
's Rijks bol v f 665;
II. NoeuWveld, komm'. der le kl. bij
's Rijks bel., f 534;
AI. 3. S. van lteijendam, komm. der le
kl. bij 's Rijks bel.,' f 711;
A. AT. Bakker, kom nu der le kl. bij
's Rijks bel,, f 758;
C'. D. Lemaire, lioofdkomm. bij1 's Rijks
bel., f 886';
G. II. van Poppeten, veiif. eter itmvyir. eii
acc., 1 1598;
P. Nap, verif. der inyoerr, eu acte,
f InSO;
Bij Kon. besluit van 16 dezer: j
is A. 3. Thoman, waarnemend ontvanger
der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen te Oude Pekela me! ingang van
1 Juli, 1913 definiLief als zoodanig benoemd;
is M. .1. 'LA Bos, vaam. ontv. dir. beL
en acc. te Twello, met ingang van, 15 Juni
1913 als zoodanig benoemd. I
VLAARDINGEN, 19 Juni. In de gister
avond gehouden vergadering van den. ge
meenteraad waren tegenwoordig 15 leden.
Overeenkomstig bet advies van het Ylaar-
dingscJi Werkioozenfonds werd afwijzend
beschikt op een adres van de Nationale
Yereeniging tege.n de werkloosheid, om als
lid 1oe le treden lol deze vereeiiigiina
en wei uit overweging, dat het WerkloQ
zeufondft reeds als lid is toegelreden.
Aan den onderwijzer aan school B, L.
Vos, wordt op zijn verzoek als zoodanig
eervol ontslag verleend, ingaande 1 Sept.
1913.
Toorts wordt voorlezing gedaan van een
verzoek van de Ned. Yereeniging lot Af
schaffing van Alcoholhoudende Dranken,,
van de Nat. Chr. Gebeelonihoudersvereeii.
en van de Geref. Ver. van Drankbestrijding,1
om de aanvraag, om gemeentegrond in erf
pacht van dc firma Bootz, te Amsterdam,
voor de oprichting van een distilleerde-
rij, niet. in tc willigen. 1
Dit verzoek zal behandeld worden' bij de
beslissing voor de aanvrage zelf.
Achtereenvolgens werden de, volgende
voorstellen van B. en AAL zonder hoof
delijke stemming aangenomen:
lo. lol oninbaaiTPrklaring van posten
van den hoofdelijke» omslag, dienst 1912.
wegens vertrek en overlijden;
2o. tot toekenning van een subsidie van
f 878.2 t aan de vereenigteg voor handels
onderwijs, „Kennis is .acht'l voor haai
handelscursus voor 101-1,
3o. tot pensionnee/ing van den gemeen
tewerkman A. .T. van Noort en de-werk
vrouw aan school A,, de weduwe P. van
Dorp
4o. tot afwijzing van het verzoek van
1. A. Kreber, om gemeentegrond in eifpacln
aan den mond der Koningin Wilhelminalm
ven, voor de stichting van een scheeps
werf, sleephelling en constructie werkplaats;
5o, om aar. de Yereeniging „Patrimo
nium's Woningen" een voorschot uit do
gemeentekas te verleenen van ƒ85,000 voor
den aanbouw van arbeiderswoningen en
om eenzelfde voorschot uit 's Rijks. kas
aan te vragen;
6o. tot aankoop van panden en ruiling
van grond ter afwerking van het plan van
verbetering van hel Achterom;
7o. lot aanwijzing van oen gedeelte van
liet speelterrein van school C. tot openbare
speelplaats. Over hel voorstel van B. en
AAL tot instelling eencr tweede vervolgklasse
van school C. werd langen tijd van gedach
ten gewisseld.
Be heer Kipmnntsverdriet achtte
het heler een tweede vervolgklasse aan
school E in te stellen, omdat kinderen
van school C., die geen verder onderwijs
wenschen, le ontvangen en ook geen ar
beidskaart kunnen verkrijgen, worden ge
dwongen toch van het onderwijs gebruik
te maken. Voorts acht spreker de. bepaling
dat het vervolg onderwijs niet langer dan
een jaar door lederen leerling mag geno
ten worden, niet in het belang van velen
is, dm nog gaarne verder onderwijs verlan
gen. Spreker juicht juist dit streven toe.
Ook dc heer de Br u ij n wcnscht een
tweede vervolgklasse aan school E. Spr.
meent, dat het vorig jaar, toen tot-hel in
stellen van vervolgonderwijs besloten werd,
het de bedoeling is geweest, dit slechts
nan één school te geven.
Nadat hel voorstel van B. eu AA', door dc
hoeren de II oor, de Bordes en den
Ar oor zit ter was verdedigd, werd het
voorstel met drie stemmen tegen aangeno
men.
Na afdoening van nog cenige minder
belangrijke zaken en nadat besloten was
aan de weduwe van den onlangs over
leden havenmeester, den heer TI. van Tov-
lingen, een gratificatie toe te kennen van
f 325, werd de vergadering gesloten.
Gemeenteraadsverkiezing.
Vrijdagavond zal in het Volkshuis een
vergadering plaats hebben van het Afrijzin
nig Aterki-czingscoiniló 1913, tot hel stel
len van candidaten voor dc a.s. gemeente-
ra a d s vork i ez i n gen.
Als candidaten worden voorgesteld de
hccren P. Loopuijt, A. Dirkzwager, .T. Al.
v. d. Schalk, E. Koopmans (all,r.) en Al. C.
Af. de Groot.
De cariilonbcspeling.
Gisteravond licefL hier de aangekondigde
carillonbespeling plaats gehad. Een vrij
talrijk publiek had zich in de verschil
lende straten rondom den toren verzameld,
en met groote aandacht werden de verschil
lende liederen en muziekstukken aange
hoord, terwijl een di$pe stilte heerschte,
zoodat het klokkenspel geheel tot zijn recht
kwam.
AGENDA'.
Heden en volgende dagen. Schiedamsehe
Bioscoop 8 uur. Voorstelling.
Heden en volgende avonden Casino, 8 u.
Operette Gezelschap. Janmart
lieden en volgende avonden. Tivoli Schouw
burg, 8 u. Speenhoff's tooneel.
19 Juni, Plantage 133, 4e 5 uur. Ned. Roode
Kruis Comité .Schiedam. Leden
vergadering.
"20 en 24 Juni. Rotten!. Diergaarde, 8 uur.
Concert Kon. Scherpschutters.
Bart Verballen.
21 Juni, Lokaal der N. C. G. O. AL, Ié.
Kerk'slr. 3, 8 uur. Gezellige sa
menkomst.
22 Diergaarde, 2l/<> uur, namiddag
Concert Stafmuziok do Reg. Inf.
Nkd. Herv. Kerk.
Beroepen le Grollo, (Dr.) (loez.) de
beer A. Veldkamp, cand. lo Rediun. die
voor De AVilp (Gr.) beeft bedankt
Evang. LuTHEnscim Kerk.
A A au gen om on het beroep te de llijp
ds. C. A. F.ver]ein, emer.-pred. te Amster
dam.
Geref. Keuken.
Beroepen te Nieuw'Ruinen ds. 3. A.
Berghuis te (testerend. 1
Hooger Onderwijs.
Universiteit te Utrecht. Bevorderd lol
doctor in de rechtswetenschap op stel la n
gen, de heer F. A. Gulteling, goh. te
Ranamsdonk.
IjniiV'orsLteit. te Leiden. Rnotoraal exa
men rechten de heer P. S. Noyon en moj.
AT. Koderitseh.
Universiteit van Amsterdam. Doctoraal
exajnleln in de geneeskunde de lieer J.
J. Bloemen.
Universiteit te Leiden. Examen vnoi; den
Indischen reohtelijkon dienst mr. .T. E. Ran
licht en mr. 11. Toxopcus.
Eindexamen Ned. Inch adm. diensl de
lieer en C'hr. Pfeiffer, G. R, van Alsló, A.
P. G. Hens en AA'. Stort-
De uitsi.ag.
Het (u.-l.) „Vaderland" geeft nog oen
beschouwing over denuitslag dor stemming
en besluit zijn artikel, waarin liet aan
raadt: stemt links en zeker tegen de coa
litie, aldus:
,,De uilslag van gisteren heelt uit den
aard der zaak op zichzelf nog geen poli
tieke gevolgen, ofschoon le veronderstel
len valt, dat bet ministerie zich zeer on
behaaglijk zal gevoelen.
Dit intnsschen mag men aannemen, dal
de grondwetsherziening en de Ta riet wet
van de baan zijn, en dal de mogelijkheid
is geopend voor een oplossing van hef
Iriosrechivruagstuk in vrijzinnigen geest
Het gevaar, dat de openbare, school be
dreigde, is natnuilijk slechts voorloopig
afgewend. De coalitie zal telkens opnieuw
beproeven, te bereiken wat haar nu ont
ging. Ook bet zwaard, dal boven Indië
hing, is slechts tijdelijk weggenomen. Do
coalitie zal haar kersteningsplannen op
bergen, maar niet voorgoed laten varen.
Hol besef van deze steeds dreigende ge
varen zal den ijver der vrijzinnigen bij de
herstemmingen aanwakkeren, on in hot ver
volg hun waakzaamheid verscherpen,.
Geschiedt dal, dan zal op 25 Juni do
Aleiboom, die nu reeds wankelt, in den
kap van hel coalitie-huis, weggeblazen wei
den, en het gchoinv ineenstorten."
„De Standaard" (a.-r.) erkent onomwon
den, dal de coalilie geslagen is. Hot orgaan
van dr. Knypcr schrijft o. a.
„Schreven we in 1905, na. den teleur
stellenden uitslag der eerste stemming, dat
we er Rechls niet zonder kleerscheuren
waren afgekomen, thans moet meer he
leden, en moet zonden- omwegen erkend,
dat cle mogelijkheid, om alsnog de meei
derheid te halen, voor Recht* zoo goed
als uitgesloten is.
Men weet, welke noodlottige, gevolgen
dit o. i. voor land en volk na zich zal
sloepen, en zeer zal 't zaak zijn, straks
een ernstig onderzoek in te stellen nam
de oorzaken, die tot dezen zoo ongunsli
gen uitslag geleid hebben; maai- voors
hands laten we dit alles j nsten.
Arier jaren zijn we nu in de moeider-
heid geweest, en was de gelegenheid nbhooii
om den zegen van onze beginselen ook
door hel Bewind te doen werken, ma.ai
van dit. oogenblik af zijn we nu wcei
oppositie. Tegen welk Bewind, staat nog
te bezien. Alaar vaststaat het, dat 'L Be
wind óm gaat.
A\rc zijn thans oppositie, on hel Bewind,
dat thans komende is, zal als zoodanig
met ons te rekenen bobben.
Laat ons daarom torstnnd onze lanspun
ten vijlen en ons zwaard scherpen, en
van meet af met ongekreukten moed, in
vastberaden plichtsbesef, en moge 'I zijn
met warme geestdrift, deze nieuwe taak
als oppositie aanvaarden, en daarom zon
der verwijl verstaan, dat we aan het nu
komend Kabinet, als oppositie, reeds aan
stonds zijn samenstelling zoo moeilijk mo
gelijk hebben te maken."
Er op rekenende, dat de coalitie hel
door de herstemming tot 45 zetels zal bren
gen, en er dus 55 voor do linkerzijde zul
len zijn, gaat „De Standaard" aldus vootl:
„AVare dit mi zóó verdeeld, dat de so
ciaal-democraten er ten minste tien vim
innamen, dan blijven er voor cle Concen
tratie sleclils 45 zetels over; clan krijgen
we hel schip zonder vlag; en zal van oen
Liberale ovcrhocrsching goen sprake kun
non zijn.
Maar daarom is 't dan ook plicht en
roeping, wat er ook gebeure, to zorgen,
dat ons bij de herstemmingen deze viei
zetels nog toevallen.
Ja, meer dan dat."
In hel laatste, zinnetje is natuurlijk liet
advies te proeven om in verschiilondc dis
trieten bij de herstemming tusschen en
concentratieman en een sociaal-democraat
maar liever op den sociaal-democraat lo
stemmen.
In tegenstelling met de verklaring van
„De Standaard" blijft „Do Rotterdammer"
(a.-r.) verzekeren, dat het christelijk ka
Linet behouden kan blijven, maar dan
ipoet er door de mannen en vrouwen als
leomven en leeuwinnen wurdeu gestreden.
Nu hoop doet leven.
I i i
iiii
„Tiet AW- (S. D. A. P.):
Biefeok'ont cle dag van Dinsdag een spring
vloed van socialisme in de arbeidersklas
se,, zij bofeekent ook e'en onmiddellijke
versterking van haar in ar,lil. in,, hiel Par-
Unn!e(iiL. A'uor bet eerst wonnen avij bij
do Kamerverkiezingen een distric.t bij eer
ste stemming. En hoe wonnen, wij bet:
Als een heiblok komt liet gewicht van
Troelstra's steimnencijter neer op den kop
der bourgeoisie; met een vaart is zij in
do diepte geschoven, om er nooit weer
nit 1e komen. En Amsterdam IX, Amster
dam II, Zaandam, don Haag zijn or na aa,n
toe, om eveneens onovcrwinigelijke burch
ten te zijn van de sociaal-democratie! Nog
is hef bestaan onzer Kamerfractie afhan
kelijk van de onderlinge verschillen' tus-
sclicu do twee groote groep'en der bour
geoisie, maar lang zal bet niet meer du
ren, of een bescheiden aantal is baar on
der alle omstandigheden gewaarborgd, zelks
als clericanl en liberaal zich tegen oiw
mochten verbinden.
Thans kan van zulk' oen verbond geen
sprake zijn. Do kookhitte waarin de strijd
tussohen dcrioaal en auf i-cl erica al do vrij
zinnigen en de kerkelijke» heeft gebraakt,
is, (wij mogen het openlijk, zoggen, voor onze
positie bij do herstemmingen een gunstige
omstandigheid: voor de. politiek van cle»
dag is bereikt, wat op het oogenblik' het
allermeest noodiig was: er komt in do,
nieuwe Kamer een sterke sooiaal-democra
tische fraction j
i
„Ufrechterir Dagblad", (vj-ij-lib.).
„liet eerste geluid is gehooid gcAVoulen
en hel was een "kreet tegen de coalitie.
Dit is wel liet meest vreugdevolle in den
uitslag der eerste stemming. Het volk
heelt zich met krachtige stom uilgespro
ken tegen hel beleid en tegen de toe
komstplannen van het tegenwoordige ka
binet. inzonderheid tegen den Ivuyper koers.
Do voikiezing van jhr. Sehiminelpenninck
In het district Ede op welken vrij-
chivhist. candidaat dr. Kuyper geeii| enkele
stem van roc.lits wensch te uiige bracht te
zien en de voorsprong^ welke in district
Ommen mr. Bietion van, IJsselmonde op,
don olficieeletL chr.-liisi, candidaat, den, lei-
dor dier partij, dr. de Visser behaalde,
zijn de meest treffende voorbeelden, er vauj
hoe sleik in rcchlsohe kringen de stroo-
rning is tegen het Kuyper-regime van, hc-t
daartoe allengs gedwongen kabumt-fheems
kerk. f
Dat, na zulk een inoreele nederlaag als
do eerste stemming aan de rechterzijde
toebracht en die dan toch altijd de
incest zuivere .is; bij herstemming krijgt
men steeds min of meen gedwóngen on ge
drongen (combinaties, die do eigenlijke
volksmecning niet volkomen juist kvymen
weergeven na zoo'n échec is 't bijkans
ondenkbaar, dat hot. huidig ministerie da
nopdige opgewektheid in zich eu den noo-
digen stoun achter zich zal gevoelen, om
hun plaatsen aohler de groene tafel te
blijven innemen."
V i
„Arnhemsche Courant" (lib,):
„Bij de stembus is voorloopig reeds uit
spraak gedaan: liet Nederlands die volk
heeft genoeg van het verbond der drie
rechtsche partijen. Dezo rechlsche paitijen
zullen dat hebben to aanvaaulen en, aan
gezien zij deze verkiezingen op zoo ostenta
tieve wijze hebben opgedragen aan Hem,
wiens naam zij zoo gemakkelijk in den
mond en in de pen nemen, zullen zij, indien
zij eerbied bobben voor Hem die alle dingen
regeert, goed doen, wanneer 'zij nu ook
diens booge Raadsbesluit ootmoedig aan
nemen en niet lo veel schelden of laste
ren legen de partijen van 'links, aan wie
hot, krachtens hoog bestel, thans besehoren
is te zegevieren. Zij kunnen smart gevoe
len; dat is hun recht, doch met >le levens
beschouwing, die de luinno is, en met de
virtuositeit, waarmede zij hun eigkm zaak
steeds als de zaak Gods voorstellen, heb
ben zij den plicht die smart waardig te
dragen en tot eigen versterking en opbou
wing aan tc wenden,
AVat ons betreft, dc uitslag der verkie
zingen van eergisteren heeft ons blijdschap
gegeven en moed geschonken voor de naaste
toekomst. Die uitslag heeft bet ergste, wat
we voor een volk vreezenclericnlo over-
lteerscbing, van ons afgewend."
Do.„Nieuwe Arnh. Gt." (lib.) schrijft on
der het opschriftBella-Vesta'":
„De Aleiboom is van de kap!
I)it is de alreeds vaststaande uitslag van
de eerste stemming.
Dr. Kuvper ervaart nu dat de revolutie
bouw, ook al zet men den Aleiboom in de
kap, niet bestand blijkt tegen een „Juni-
.stonn als wij thans hebben beleefd."
En verder:
„Tegenover lien, die in dit wassen van
„den rooden stroom" een gevaar zien, ver
holen wij niet onze meening, dat daardoor
veeleer con gnvensclite toestand wordt ge
schapen.
AAL i ar* cl lijn lijk zal hol aantal leden der
S.D.A.P. in do nieuwe Kamer worden
verdubbeld. AVelnn. een partij van 14 loden
kan zich niet blijven onttrekken aan alle
verantwoordelijkheid, liet mag voor haar
niel voldoende zijn op de wip te zitten,
zij behoort ook baar deel te dragen van de
regeei'ingtjveranlwnordelijkbeid, Weigert zij
dil, dan mag niet worden geëischt, dat
de Concentratie als Regeering zal optre
den, om hel spel te herniemven van 1905.
Do eenigc uitkomst zal dan moeten zijn
een zaken-kabinet, met Bos of Patijn aan
lief. hoofd, dat zich zooveel mogelijk blijft
bewegen binnen do neutrale zone, zonder
ooit hervormend le kunnen optreden.
AVat.hiervan jntusschen zij, voor 's hands
