66"te Jaargang
Maandag 23 Juni 1913
Mo. 14253
ERFELIJK BELAST.
f
i Deze courant verschijnt «I. a g e 1 ij k s,- met uitzondering van Zou- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Koor Schiedam en Klaar dingen fl, 125,franco
per post fl. 1,65.
Prijs per week: Koor Schiedam en V.laardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen; - I
Advertenliën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
sar aan het Bureau bezorgd zijn.
1 Burcan: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advef tenïiëriï Eau 16 regels fl0.92; iedere regel mee®
15 cents. Reckmes 30 cent per ïegeL Groots letters naar de plaat» dm
innemen.
Advertenliën bij ab'onnement op, voordeelige voorwaarden, Tarieven
hiervan zijn gTatis aan het Bureau te bekomen;
In de nummers dia Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiëu opgenomen tot den prija
van '40 cents per advertentici bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen;
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 .Tuïi
a.s. op do „Sehledamsche Courant" abon-
eeeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
BUITENLAND.
Schiedam, 23 Juni 1913.
DE BALKANmVESTIE.
Do Berichten uit de hoofdsteden rlor
Balkanstnten wijzen allo op een aanstaan
den .oorlog. Alle diplomatieke middeien om
den vrede, in de eerste plaats tusschen
Servië en Bulgarije, te bewaren, blijken
uitgeput, Zoo schrijft do offioieuse „Bul
garia"' o. a.: „Be verwerping der Bul
gaarsc'he voorstellen, over de demobilisa
tie sluit het tijdperk van diplomatieke on
derhandelingen tusschen Bulgarije cn Ser
vië af. Er blijft nu nog slechts een meer
.Werkdadig middel ter beslechting van het
geschil en Bulgarije zal dat weten te vin
den, Want liet is vast besloten tot het
uiterste te gaan, ter bescherming zijner
rechten."1
Ret antwoord Van Servië op Oct Bnlgaar-
sche nota inzake du mobilisatie is, zoo
meldt de „Kölnische Ztg."' uit Sofia, in
derdaad ontvred.ige,nd, daar Servië niet be
reid is to voren de bij het verdrag nan
Bulgarije toegewezen niot-betwistbare zöne
te ontruimen.
Men houdt in de Bulgaarsche hoofdstad
de ontknoopte g van het geschil, door 't
afbreken van de diplomatieke betrekkin
gen, Voor zeer aanstaande.
Volgons de Servische „Politika"' zal, naar
do algemecne overtuiging hot gewapend
conflict binnen enkele dagen uitbreken.
Ook Griekenland, dat aanhoudend pro
testen van Bulgarije heeft moeten hoo-
ren over de dwangmaatregelen der Griek-
sche overheid te Saloniki en in het door
Grieksdhc troepen bezette gebied tegen dn
Buigaren, van wie er duizenden zouden
zijn gevangen genomen en verbannen, zal
dan tegen Bulgarije in het vuur komen.
Volgens berichten uit Saloniki zijn de
Bulgaren druk jn dc weer met hun oor
logste ebomdseten. De bij Stroenmitzn, Is-
tip en Kozana bijeengetrokken troepen
jvorden thans reeds geschat op 75.000 man
Omtrent de sterkte van de legermacht, die
in, de richting Van' de Griekscihc stellin
gen marcheert, zijn de mectedcelingen nit-
eenloopcnd, vaststaat eenter, dat reeds drie
divisies togen de Grieken zijn opgerukt,
Het is nog niet duidelijk welke rol hel
Roemeensche leger zal spelen hij oen oor
log tusschen de hoiulgenooien. Men vraag]
Roman van KLARA JIOFER.
27)
Een vreesolijk vermoeden kwam hij hem
op. Bijna ruw maakte hij -zich los. „.Tc
zult spreken 1"' Dat klonk hard en korl.
Ilaar trots kwam boven. „Je zuil me
niet dwingen.'" Ze werd dadelijk weer zacht
„Ter wille van je zelf
Hij stond voor haar, tegen het hoog op
geschoven raam van de veranda. De strui
ken achter hem teekenden zich in scherpe
zwarte omtrekken togen den zilveren hemel
af zooals dat licht teekende geen schil
dor uit. don tuin. steeg een ïouk van
vochtige aarde op. En vooral dat witte,
toovernchtige licht1 1
Zij zat in den witten rieten stoel, met
haar handen op de zijluningcn. Hour haar
glanzend tegen do groene bladplanten op
den achtergrond, haar gelaat wil in don
maneschijn....
Hij zei langzaam: „TVat bedoel je mei
die woorden? Waarom wil je mij ontzien?
Ik ben een man."
Haar oogen waren donker van opwinding.
Zij keek hem angstig aan,. „Vraag mij
niet i
Hij vroeg echter weer: „Het betreft mijn
familie?"- j
Zij wendde zich af.
- Hij boiOg zich ew«r haar heen, zijn mond
bf haar wang„W.eefc je ajles? eps.
feich a,f of het alleen liet destijds door
Roemenië van Bulgarije verlangde gebied
(hij Silistrié) zal bezetten, (tan wel een
weikzaain aandeel in den strijd zal nemen
Dc opcnbaie meening in Roemenië is
syrnpnlhiek voor Servië gestemd, opgiond
van do overweging, dat Oostemijk-IIonga-
rije de Roemeensche belangen op de con
iferen!ie te St. Petersburg niet heeft ge
steund ton einde Bulgarije te bevoordeelen.
Jn officiecle kringen, die een nederlaag
van Servië, gevolgd door do vorming van
een machtig groot-Bulgarije, als een voort
durende bediciging voor Roemenie duch
ten, beerscht dezelfde stemming.
Over de houding der mogendheden meldt
de ,i\Torddeutsche Allgomeme Ztg.": Op
het oogonblik valt nog niet uit te maken pf
het geschil tusschen de Balkanslaton door
scheiclsiechteilijke uitspraak dan wel door
wapengeweld zal worden beslist. De be
slistheid echter, waarmede de mogendhe
den zich hebben gehouden aan de hoofd
lijnen van de Euiopeesche vredespolitiek,
waartoe ook behoort de erkenning van het
recht der Balkanstaten om over hun eigen
zaken te beslissen, heeft tot dusverre gun
stige resultaten opgeleverd en zal, naar wij
hopen, ook verder haar nuttige uitwerking
niet missen.
De „Nowojc Wremjn," daarentegen wil
va,n Rusland een beter doorlasten. De
staalsheden in den Balkan, aldus het Rus
sische blad, rekenen te veel op de wel
willendheid van de Euiopeesche diploma
ten. De belangen van de mogendheden en
van Rusland zijn echter van heel wat meer
belang dan die van politieke parvenu's in
den Balkan.
„De onrust, voortdurend door den Balkan
verwekt, begint ons te vervelen en wij
waarschuwen de geallieerden, dat die Bal-
k a us t a at, welke een onverzoenlijke politiek
volgt, giroote gevaren zal loopen. -
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engel and.
Zaterdag hebben de suffragettes weer
eens op- een onbehoorlijke manier laten
hbmeïken, dat zij nog sleeds den strijd
niet opgeven. Te St. Andrews, in Schot
land, werd het zectnb'oratorium der univer
siteit" aldaar gedeeltelijk in de asch gelegd.
Er 'zijn aanwijzingen, dal. de hrancl door
suffragettes is gesticht.
Zaterdagmorgen is te Southend on Sea
eca poging tot brandstichting ontdekt in
de St. Jaincskeik., Achter het orgel werd
een slapet lucifers, waarop eon dertigtal
patronen waren geplaatst, gevonden. Een
der lucifers had gebrand, maal is blijk
baar door den tocht uitgegaan. In do na
bijheid werden manifesten voor vrouwen
kiesrecht gevonden.
De drie suffragettes, Kcnneyj Lake cn-
Rarrett zijn Zaterdag voorloopig ml doLon-
De jonge vrouw had een gevoel, alsof
zij een slag kreeg. Zij' koerde zich om
cn hoog zich ver achterover: „Je hebt hel
geweten?!"
Ilij hield haar in zijn armen vast. „ïh
voet het al lang, het heeft mijn jeugd
vergiftigd,,.." 1
En plotseling voelde hij, dat haar lenig
lichaam zich loswrong, hem met ongekende
kracht van zich sliet als iets vreemds, iels
a f sclunv wekkend,
Hij hield haar handen vast „Antoinette''
Haar oogenbiandden. Zij sistle hem dooi
haar tanden toe, in afgebroken loonloozc
woorden on toch met al de kracht van den
hartstocht: „Als jo een ma,n van eer bent,
laai je mij los!"'
Zijn gezicht werd als versteend. Hij liet
haar los.
Zij stond op. „Dal kom ik nooit te boven 1
Nooit! Jo hebt het geweten nu is het
uit
Ilij bleef stom. Hij kon zich in haar
loestand verplaatsen, want hij herinnerde
zich, hoe het hem indertijd had getroffen.
Ook liij had geraasd, was in opstand ge
komen, hoe-,vele jaren had hij niet noodig
gehad om te loeren vergeten....
Zij ging voort: „Ik"hob het gehoord
meedoogenloos .is hot mij verteld. Ik heli
het aanvaard. D.at was hooger macht. Jij
waart er onschuldig aan. Ik was er slechts
op bedacht, dat jij het nooit zoudt te Weten
komen, ik wildo jo onkundig laten van al
liet vrcoselijko..'.. En jij hebt het geweten,
hebt mij bedrogen, in irpjn eerste recht als
vrouwj jo hebt do ytekkelooslwrid van, dp
donsche gevangenis in vrijheid gesteld, na-
(Ta.f zij gedutende cenige dagen voedsel had
den geweigerd.
België. 1 (I Mil
De minister van onderwijs heeft Zater
dag in de Kamer hel nieuwe schoolwets-
ontwerp ingediend. Het ontwerp voertleei-r
plicht in voor kinderen van G tot 14 jaren.
Om de 92.000 kinderen, die thans geen on
derricht genieten, de zegeningen van het
onderwijs deelachtig te maken, zullen 2000
nieuwe klassen worden gevormd.
Aan de lagere scholen worden herha
lingsscholen voor jongens en huishoudcur-
sussen voor de meisjes verhonden.
Het salaris der ondeiwijzers, ook aan
de parliculiere kloosteischolen, wordtver-
hoogd. De gemeenten hebben het recht een
school op te richten, wanneer de vadeis
van 20 kindeicn daartoe het verzoek doen;
hij de thans geldende wet moet een des
betreffend verzoek dooi 20 vaders wor
den 'ondertoekond.
Alfc scholen slaan gelijk wal betreft de
vrijheid in hol gehniak van lom .midden en
hel 'genot van liefdadigheidsfondsen. Daar
door zullen dus de liberale gemeenten, Uio
aan arme kinderen der openbare school de
zoogenaamde „schoolsoep" va-schaffen, in
het vervolg ook de leerlingen der klooster
scholen daarin moeten doen deelen.
Een juist oordeel over de wet kan men
zich natuurlijk niet vannen, zoolang zij niet
,m haar geheel bekend is; de minister
deelde ,ri 1. slechts een uittreksel mee. Al
leen kan thans reeds geconstateerd worden,
dat zij vi ij wat zachter is uitgevallen dan
het ontwerp-Schollacrt, dat aan dc kloos
terscholen jaarlijks '20 millioen wilde toe-
vtoegen en slechts een soort van schijn
baren. leerplicht invoerde.
*-
Do te Brussel bijeengekomen internatio
nale commissie voor lucht vaar! recht heeft
hel •onderzoek van het ontwerpverdrag tot
regeling van de internationale luchtvaart,
beëindigd.
Het thans aangenomen ontwerp voldoet
aan 'de wenschen der sportsmen cn biedt
tevens aan de gluten dc noodige waar
borgen. j
Frankrijk in Marokko.
In do Fiansche Kamer heeft dezer, dagen
de socialistische afgevaauligdo Jnurès ge
wezen op rle barbaarscbe oorlogsgebrul iken,]
welke de Fransclio troepen van de Ma
rokkanen hebben overgenomen.
De ,Urrma,nité" hoeft de woorden van
[lic-t Kamerlid gciHnstreeid door dc pu
blicatie van een particulieren brief van
een soldaat, uit Marokko, en als bewijs
stuk do daarbij gezonden foto's afgedrukt.
Volgens dit schrijven, heeft een Franseh'o
officier na een kortgeleden plaats gehad,
hebbend gevecht bij Aquouiai, in liet Me-
Inèr-gebied, 20 lijken van in den strijd
familie geschonden, die ik mot jou moest
voortzetten, waarvoor ik mijn leren, jnijre
bestaan in do waagschaal stel als een
roovci bon je ingebroken mijn kinderen,
zijn....
Zij kou hot" niet uitspreken. Zij werd
onrechtvaardig, kende geen maat in haar
ontzetling, Ifaar geheele .natuur kwam in
opstand. Hij had in het volle bewustzijn,
van het Verleden haar getrouwd, haar ge
dwongen, hem de kinderen te schenken,
half van gezond, met strengheid zuiver ge
houden bloed, half van hot schuim der
menschheid, van misdadigers en ocrloozen
een vrcescljjk mengsel, dc hoogore natuur
van hel eene deel onderworpen aan de
omlaagtrokkendo macht van het andere....
zij was niet redelijk meer, niet logisch,
vergat alle billijkheid. Slechts dc veront
waardigde stom van het oude, rein gehouden)
bloed liet zich hooren. En die overstemde
alles, alles....
Hij was doodsbleek. Wat bracht dit uur
aan 't licht,... „Antoinette," zei hij met
inspanning. „.Te wee' niet, waf je zegt.
Jo bent buiten je zelf. Als ik dat. niet be
dacht
Maar het scheen alsof alle goede goe->
liaar hadden, vei laten. Zwijgend ging zjj
hem voorhij naar de deur.
In hem ontwaakte het mannelijk gevoel
van den meester. „Jij blijft hier." [Hl?
drukte haar ia een. stoel. „Je luistert nu
naar hetgeen ik je te zeggen heb. Jij hebt
mij dingen gezegd, die geen man verdraagt.
Nu laat jo mij sprekend'
gevallen Marokkanen het hoofd doen af
slaan, en liet hij deze naast elkander op
een muuir 24 uur lang te kijkstellen. Bo
vendien werden de hooiden nog verminkt,
doordat bij wijze van souvenir, een oor
of een neus werd afgehouwen en mede
genomen. Weer anderen hebben lijken van
Marokkanen op de meest schnamlcloozo
wijze verminkt. AI deze, aldus eindigt de
biief, bloeddronken, door kr,uitdamp be
dwelmde en door hun officieren aangehit
ste onmenschen, vergenoegden er zich
mede, de lijken der Marokkanen met hun
bajonetten tot onherkenbaar toe, te door
steken. i
De door do „Humanité" tegelijk met dep
bri'ef gepubliceerde .foto's toonen een
groep Fransche soldaten, die met de afge
slagen hoofden van Marokkanen m de hand
en met Lweo officieren naast zich, zich foto
grafeeren lieten.
De minister heeft iron Jauiès meegedeeld;
dat generaal Lyautey naar het gebeurde
een onder-zoek had doen instellen en dat
de verantwoordelijke officier van zijn com
mando ontheven was en Marokko reeds
verlaten had.
Den cm a rken.
De koning heeft Zaterdag de formatie
van het nieuwe kabinet, zooals dit door den
leider der radicale partij, Zahle, was ge or
ganise eul, goedgekeurd. Het ministerie be
staat uit: minister-president en minister van
justitie Zahle; minister van landsverdedi
ging 'afgevaardigde Mimek; minister van
financiën en minister van buitenland sche
zaken ad interim Edward Brand isminister
van onderwijs en kerkelijke aangelegenhe
den, ds. Keiser Nielsen; landbouw, 'afge
vaardigde Pcdersen; binnenlandsche zaken,
afgov. redacteur Ove Rodi; openbare wer-
Wqn, icjn handel 'ad interim, bankdirecteur
Massing Joergensen.
Het ministerie van hhitenlandsclie za-
kgn is nog niet bezet, daar de hiervoor
in aanmerking komende persoon zich in
het buitenland bevindt.
O o s l e n r b k-H o n g a r ij e.
De Kamerdelegaties zullen dezen herfst
twee belangrijke nieuwe tegenvoorstellen te
onderzoeken krijgen, n.l. een vermeerdering
van het recruten-contingent voor het leger
met 15.000 man en voor de landweer met
10.000 man, over 4 jaar verdeeld. Venter
zullen 3 nieuwe Dreadnoughts ten bedrage
van 300 millioen worden gevraagd, waar
van de bouw insgelijks over verschillende
jaren zal verdeeld zijn.
De Hongaarsche minister van binnen
landsche zaken heeft den gemeenteraad van
Fiume ontbonden, omdat deze een besluit
heeft genomen, dat indnüscht tegen de be
langen van den slaat.
Hare heftigheid bedaarde onder zijn be
slistheid. Zij schaamde zich, dat zij zich
zoo had laten meeslepen. Maar haar polsen
klopten.
Hij ging weer tegen het raam staan,,
Zijn ernstige blik omvatte haar gestalte.
„Ik heb jo altjjd in alles het overwichl
gelaten, Antoinette. Ik zoek bij jou vrede,
rust en vergetelheid. Ik lieb je in mijn
gedachtn op zulk een hoog voetstuk ge
plaatst, dat je als een ideaal boven alle
vrouwen Iroonde, heb mij ingebeeld, dat
je hoog boven mij stomlt. Ik heb mij Veel
ingebeeld.,.."
Zij maakte een beweging.
„Laat mij nu, als jo blief spreken. Wal
bedoel jo eigenlijk inet de kinderen? Heb
je mijn familie getrouwd of mij?"
Ze keek hem aan. ,jDe familie is de
menscli. Het bloed is in jou eu de kin
deren." I
Ilij knikte haar too, „Je hebt gelijk en
ook ongelijk. Ja, het wildo, vurige bloed
is in mij. God weet, dat ik het voel. jLk
zou immers kalmer kunnen zijn, een ge
makkelijker beroep kunnen, kiezen, buiten
kunnen wonen. Mijn omstandigheden! zou
den dat toelaten. Dan zou je niet meer te
lijden hebben onder hetgeen jij gebrek aan
zelfbeheorsohing noemt en wat ik als een
ziekte erken. Maar ieder heeft zijn gaven,
tk ben met hart en ziel soldaat. Je wcot,
wat juist dit beroep aan plichtsgevoel eiseht.
.Tij zult ook weten, Wat juist dat mij kost."
Zij zag hem strak aan, i
Hij wachtte even. 1
,jWij zijn menschel), wij hebben onze
Spanje. t
De „Matin" verneemt uit Barcelona:
Gisteren had in het Volkshuis een! zeef
drukbezochte vergadering plaats, Waarin te
gen den oorlog in, Marokko geprotesteerd
werdVerscheidene redevoeringen werden
gehouden.. De regeering Werd uiterst hef
tig aangevallen vanwege haar Marokkaan-
sclio politiek. De politie Was op, alios voor
bereid en had de omliggende straten of-
gezet. Toch zou nog alles in beste orde
vei loopen zijn, indien niet een troep de
monstranten na hot verlaten der zaaj ge
roepen had „Weg met den oorlog'I De
politiebeambten vielen onmiddellijk op de
menigte aan en sloegen er met de blanke
sabel op in. De demonstranten antwoord
den met revolverschoten. Er ontstond eeoi
gevecht, waarbij het de politie eindelijk ge
lukte de straten te ontruimen'. 25 arresta
ties hadden plaats. Onder de gewonden,
welks aantal niet bek'end is, bevinden' zich
o. m. tWee politie-agenten en, een kraa-
tcnschi ijver.
Uit Baicelona Wordt nader gemeld:
Bevestigd wordt het bericht, dat de ge
wapende macht op de demonstranten ge
schoten heeft. De opwinding is uiterst groot.
Het blad „El Progresso-"1 maakt een ar
tikel openbaar, waarin het tegen heli optre
den der politie protesteert. Rot artikel is
getiteld „Mooidenaars"i. De troepen wor
den voor eventueel ingrijpen gereed gehou
den.
Spanje in Marokko.
In den Voormiddag van denl Sten Juni
werd to Tangier een onafgebroken kanon
gebulder waargenomen. Marokkanen, diq
in de stad kwamen, deelden mede, dat de
Spanjaarden door den Bey Snk-el-Kjnis te-
ruggeWprpen werden.
Rusland. j 1 i
[Het koizeilijkü gezin is gisteren aap boord
van do „Slandarl"' uit Petersburg vertrok
ken, om eenigen tijd in de Finsche scheu
ren door to brengep
Turk ij e.
Do krijgsraad heeft gisteren twintig der
van moord op den grootvizier Mahrnoed
SjeJkot pasja beschuldigden, ter dood Ver
oordeeld. Het vonnis werd vervolgens aan
den sultan ter bekrachtiging voorgelegd
BINNENLAND.
Prins Hendrik.
Prins Hendrik is gisteren, te Berlijn aan-
gpkomon m'et verschillende leden, van, da
.Toharuhler-ordo. i
Dc Prins dejeuneerde in het Nederhmd-
sclio gezantschapsgob'opw; bij onzert gezwrt
Baron Gevers,
De Prins neqmt deel aart do feesj^ljjlce
gebroken. Dat moeten, onzte' vrouwen .Vér-
dragen., Daarvoor omgeven wij jullie met
onze liefde, het bewustzijn, dat je ons
het heiligste bent. ,0ns ontziet niemand;
maar jullie wordt ontzien. Daarvoor jnoet
jo ons verdragen.... Alles kan overwonnen
worden, als-jullie ons helpt...."
„En dan zeg je: do familie is de tnenscli.
Dat is zoo'n oppervlakkig gezegde, Familie
is materiaal, is metaal: wat de menscli
van zichzelven maakt, dat is hij{ Men kan
liet goud van zijn afleomst door het slijk
sleuren en mm kan uit ellendige stol iets
maken, dat blijft cn nuttig is, Daarop komt
het aan.1 Alleen daarop,!'" i
„En daarop hooft mijn vader het gewaagd
een gezin te stichten. Ik heb hem verweten,
dat hij het mij gezegd had. Maar ik zie nu
in, dat hij gelijk lieeft gehad. Dat sterkt
het karakter, als er hoeken moeten weg
geslopen worden."' l
„Hij was er nu eenmaal. Hij h'ad het niet
voor het kiezen of hij leven wilde. Gestooten
in een wereld vol vijandigheden, ge teekend
van hel uur zijner geboorte af. .Wat bleef
hem anders over, dan den strijd op te ne
men: „Monrir ou parvenirV En ik weet,
dat hij het leven, hoeft gedwongen,
lot aan zijn stervensuurin den dood
overwinnaar omdat mijn moeder hem,
God zegono haar, geholpen, heeft
Zij vouwde de handen. „Moge haar zeg'en.
op mijn kinderen, rusten. Waarom heeft
zij haar leven aan zijn lot opgeofferd
Hij keeki haar met leen somberen blikt
aan, „Omdat zij hem! heeft liefgehad."!
j (Wordt vervolgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
O
Jfcbf-
■ii■mum iriBW—mniMiiwinmimiwnT