66"w Jaargan
Zaterdag 12 Juli 1913
No. 14270
Tweede Blad.
Kronkel va. audio.
IVO»
Kennisgeving.
Uit de PersT"
Deze courant verschijnt 'd a g e I rj k n,- wet uitzoiidering van Zon- en Eeeatdagefc
1 Prijs per kwariaaU Koor Schiedam n Viaardingen £L L35^ franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekï Koor Schiedam' en Klaardingen lö cent,
1 Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen, i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags véór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
1 1 Bureau; Lange Haven No. 141 (hoek' Korte Haven)". 1
Prijs Ker 'AEvéfcteïïtiln! Kan 16 regels fl 0.92 i iedere regel moer
15 cents. Reclames 8Q cent per iegol. Groote letters naar. de plaats stie |y
innemen.;
Advertentiën ïiij ahonnement op voordeelige voorwaarden', TarieSen
hiervan zijn gratis aan het Bureau te b'&komoii;
In de nummera Öie Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den grijs
van '40 cents per advertenlie( bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen*
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en Wel houders van Schie
dam brengen ter kennis van belanghebben
den, dat vóór o£ öp 20 Juli a.s. hij hun
College moeten worden ingediend aanvingen
om kosteloos of legen verminderd school
geld te worden toegelaten tot den a.s. cursus
Can: 1
a. hel Gymnasium,
h. de Iloogore Burgerschool, l
c. »te Burgeravondschool,
d. den Gemeentelijken Ilandelscursus.
Schiedam, 12 Juli 1913. j
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
L'AGERWEIJ, W. B.
t De Secretarie
V. SICKENGA.
Do heer E. A. Keudlrenius bespreekt in
„De Beukelaar", onder bojvenstaand op
schrift Wat dr. Kuyper in' de „Standaard"
van 28 Juni j.l. schrijft in het hoofdartikel
„De antithese scherper dan ooit" en in de
driestar „Tariefverhooging", die duidelijk
aangeven, welken weg dr. Kuypor op wil
om het volk te bearbeiden.
Na een woord van protest tegen de wij
ze waarop dr. Kuyper spreekt over de man
nen der linkerzijde, zegt do schrijver:t
Een vergelijking van dr. Kuyper''s beide
laatsto deputalen reden „wij! Calvanisten"
(1909) en „de Meiboom in de ka]?" (1913)
geeft duidelijk le zien, boe de antithese
hier de politiek wordt ingedragen, niet om
des beginsels wille, maar alleen om een
staatkundige meerderhekl te bevorderen.
En hiervoor staat ons allerheiligst geloof
to, hoog!
De Antithese is van de Coali
tie het cement, zoo heet hol in 19Q9.
Waro dit inderdaad het geval, dan ja zou,
Uit kracht v;an het beginsel de Coalitie
werkelijk onwrikbaar vaststaan, even on
uitroeibaar als do Atithese zelvo dit is.
Maar niemand sterker dan dr. Kuyper is
zich van do onwaarheid hiervan bewust.
Hoe anders te verklaren, dat In „de Mei
boom in de kap" op 24 April 1913 door
dr. Kuyper met do vele briefschrijvers,' die
zich tot hem geWepd hebben, gebun
kerd wordt na,ar een w;cer geheel
vrije verkiezing, m. a..w. naar loslating van
de Coalitie. Do flagrante tegenspraak op dit
pupt tusschcn beido deputatenreden is
Schets uil hel Zeeuwsch-Vlaamsche
Volksleven,
door
F. DE SINCLAIR.
't Was 'n schoon nieuw huizekc van
Jvo -Vormei re.
't Siong 'n eindje van den weg midden
in 'n sappig groen stuk vlas.
De zon scheen er op en na de regen
van gisteren lock liet alles pas gekuist
en opgewreven, 't heldor rooio dakske en
twit van 'thoutwerk cu 'tgroen van do
deure.
In den kleinen hof gloeiden do stoffolie-
ron naast de groenselveldjes met goudgele
slaai en scheulorwtjes en juun.
Do deur van 't achterhuis stond open
en daarvoor stond Rosalie gebukt met op
gestroopte mouwen; over de Wnsohlobbc en
zong.
„Ah Rosalie, is Ivo d'r in?" zei 'n
stem die haar plols schrikken deed;, zo
zag op.
„Secrctonrismogge Ivo Ii6'
„Joa-et... is-t-ie d'r niet in?"
„Neeë." -
„Waar is-t-ie dan?"
"'k Woot-ik niet, woar mienen bons
steekt. En, dan omziende naar den weg
w§ar eop rijtuig stond te lyachten: „Moar.,,
slechte op twee wijken; op te lossen: óf
dr. Kuyper gelooft zelf niet, dat de Anti
these het cement van de Coalitie is, of
de Antithese laat dr. Kuyper volkomen
koud, en daarom laat hij haaplos.
Hot zachtste oordeel botaami ons en
daarom aan va aid en wij de eerste oplos
sing, maar dan moet dr. Kuyper zelf er
kennen, dat zijn vroegere bewering on
waar en dat liet cement van do Coa
litie niet do antithese is.
Doch hoe nu te verklaren, dat, waar de
Coalitie tot krakens en barstens toe aan
het wankelen gebracht is. Dr.Kuypor op
eens weer de antithese scherper dan ooil
op den' voorgrond brengt? Spreekt hier
do vroegere dienaar des woords met hei
ligen ernst of niet anders dan de politie
ke metselaar, die met zijn troffel slechts
ioozo kalk' opschept en als cement wil ge-
hruiken om de breed e scheuren van hel
coaliliegebomv tijdelijk too te sloppen?
Eenmaal in 1809 heeft dr. Kuyper in
een lezing te Rotterdam o. a. de volgende
uitspraak van Buokle geciteerd, die, den
arbeid van Burke besprekende, zegt: „Der-
„halve erkende hij in al zijn draagwijdte
„hef gioote beginsel, zelfs in onze da-
„gen maar al te dikWijls vergeten, dat bel
„streven' van don wetgever moot zijn, niet
„waarheid, maat nut.
Door thans op de wijze waarop dr,
Kuyper het doet, de antithese schorper
dan, ooit op den voorgrond te stellen,
volgt hij meer den wenk' van den pnge-
loovigcn Budkle, dan de roepstem van
den Apostel Johannes, die zegt: „hetgeen
in Hein waarachtig is, zij ook in U waar
achtig."
Over den driestar betreffende het tarief
ontwerp lezen Wij o. m'.
Wanneer men bedenkt, dat van af 1901,
toen hij bij het optreden van hot Minister!e-
Kuyper de Troonrede voor het eerste maal
gewag gemaakt liecft van tariefsverhooging
tot 17 Juni 1913 toe doze verhooging eon
integreerend deel heeft uitgemaakt van het
coalitioprogram, dan vraagt men zich af,
welke motieven den leider der A-R.-parbj
kunnen bewegen reeds drie dngon na den
verpletterenden uitslag der herstemmingen
de mogelijkheid te omwegen dit punt
los te laten. Was het vasthouden van dit
pu,nt gedurende 12 jaren, of hef loslaten
ervan na de geleden nederlaag louter par
tijpolitiek met verojitaohtzaming der ware
volksbelangen? To moor klemt deze vraag,
omdat het dr. Kuyper zelf is, die hier aan
zijne manschappen liet: „rechlsom keert"
compnajidcert; hij, die nog op 30 Mei
zijnen getrouwen in zwaarwichtige taal de
tariefsverhooging voorspiegelt als onder
deel zooal niet als eiscji eonor „heilige
orde".
Alleen, zekerheid omtrent een blind ver
trouwen, zijner volgelingen kan den maelt-
ligcn leider moed geven zulk een stout
stuk te bestand 1
loc.h... Bent-de mó gerij?"
„Ah natuur]ijk... 't is to wijd um te knip®
Ivo mof mee...." t
„Mee?" herhaalde Rosalie verbaasd.
„Waveur?"
„Bè mens, om to stemme, wa,t anders?"
„Stemme....? Aweer?"
A weer?"
„Bè toch, Ivo heit gisteren gestemd 1"
„Benf-de zot't Wa,s gienen stemming
gister. Waar mag-ic stoke?"
Ze had al pralend door-gowasschen, maar
nu trok ze haar dikke armen uit 'l sop
en woos met een, waar dampende schuim
afdroop, in 'de „verte,
„Gujidor bie da witte ekke; 'k pcize,,
dat ie doar met do poahngfuiken nn 't
doen is. Gaol daor 'n keer zien sccvetoa-
ris?"-
Po secretaris wilde terug gaan don gi oo
ien w-'g weer op, maar ze woe-s op een
smal pad tusschcn 't vlas.
„Neeë.... langs icro..."
Hij begon op een drafje, maar hield al
in na twintig tellen; 't Was te gloeien!.!
hier in 't veld; achter hem hoorde hij
Rosalie weer zingen'n baan'je dat kiezers
opsnorren in zoo'n hitte en allemaal wa
ven ze uit, de kerels; maar 't gong d'r
om dit keer cn elke stem, Wajs 't er een. Alia
dan maar, as Ivo nou maar wou en niet
koppig was, 't was 'n vieze mot al z'n stom
migheid,' a-s Ge begon.
Do secretaris sprong ovor ecu sloot,
liep toen tusschcn do rogge, begon alvast
te roepen, „Ivol Ivo Vermeirel Ivo!"'
't Klonk maar schraaltjes over 't wijde
Het artikel besluit als volgt:
Dr. Kuyper, die eenmaal in Amsterdam
Bilderdijk gehuldigd heeft, die op 30 Mei
1.1. Bilderdijk opgeroepen heeft om met de
drie aauvangregols van zijn dithyrambe
„orde" do coalitiepolitiek te ordenen, sla
dan aan Bilderdijk toe, uit ditzelfde ge
dicht hem do volgende regels mede te
geven, wanneer hij' indorda,ad straks do
Eerste Kamer binnentredende, do teugels
weer opnoemt, die hij1 in do Tweede, heeft
losgelaten
Wacht u, slorvling, voor u zeiven I
Leer in tijgen boezem delven
En, het oog op God gericht,
Laat geen waan u 't hoofd doen draaien,
Wervelwind 11 rond doen zwaajen,
Maar leef Hem en uwen plicht 1
Dil heeft O trio u voorgeregold,
Dit do On fejlba,arbeid bezegeld.
God is 't, die een sdhonnis wreekt,
Die Zijhc oidening verbreekt.
Ach gelukkig, zoo Zijn wijsheid
Eems in kalmte van do grijsheid,
't Ilart dat zelfbedrog ontbloot,
Dat u aankleeft tot de dood!
Zoo go al de ijdlo wipst van 't leven
Aan den Heiland op wilt geven
En in 't bloed, aan 't kruis gestort,
Tot Zijne eer herboren wordt I
BINNENLAND.
Van het Hof.
Graaf Dumonceau, chef van het Militairo
Huis te 's-Gravenhage, is enkele dagen de
gast van II. M. de Koningin-Moeder ten
Paleize Socsldjjk.
Koninklijk bezoek aan Groningen en
Drente.
In aansluitingen met hetgeen reeds vroe-
mcr is gemold, kan do „Tel." niedcdeoteh,
dal II. M. do Koningin Maandag, 11 Augus
tus hel noorden der provincie Groningen
en vervolgens Drente zal bezoeken. TL M.
arriveert dien dag 's ochtends mei een cxtia-
trein fe Groningen en vervolgt direct haar
reis naar Uithuizen. Vandaar wordt een
auto-tocnf gemaakt over Uscpierf, Baflo,
Waiffum, W.oho, Leens, Iloodehnan, Saaxuin
en Den Ham en terug naar Groningen,
i\a,ai 11. M. om 12 uur 's middags denkt
aan te komen. Vervolgens zal II. M. ten
huize van mr. Geertselna, den commis
saris der Koningin, de lunch gclmrikonj.
Om 2 uur wordt de autotocht dooi- Drente
aangevangen. Op haar ïeis door Groningen
wordt 11 M. vergezeld dool mr. Geerlscma.
Waarschijnlijk zal in Noonl-fironingon een
hocTiienj worden bezocht,
De Kabinetsformatie,
Wij welen dus nu] dat II. M. de Koningin
aan dr. Bos opdracht heeft gegeven tot
vorming van een kabinet uitde gcheelo
linkerzijde. Dus: een kabinet van vrij
zinnigen en socialisten heide. Deze op<-
veld cn niemand gat 't er antwoord.
Daar was 't witte hek, nog een eindje.
Ocjé, oejé, da was toch Warm!
Maar ineens zag hij den man onder mm
den dijk bij de vliet. JUS schreeuwde _'t blij
uit en wenkte meteen met beiden armen.
„IvolIvol.. kom 's keer ierift
Do mun bij 't water kook verbaasd,
klom sloom na,ar hoven, tegen den dijk
op, trad dan, nader.
„Ahsccrcfoaris., 1"'
„Ivo goal seffens mee om le slem-
men. „AHa... rept-do wall"
„Stemme?" Jljj keek wat ontevreden, ,,'k
Ben ik gisteren geweest, maar loe kon 't
nic."
„Ah, maar 'f cu was, nic gisteren, 't
is van doago", zei de secretaris.
„Awcl, moar vandoage kan ik niet!" zei
Ivo koppig. i
„Dat 's geen praal, go mot stomme,
go hebt beïeufd nu de paster en ik hen
ier met gerij."
„Met geriy?"
Ivo's trokken ontspanden zich 'lol een
grijns, llij hield do hand hoven de oogen
en tuurde naar den weg.
„Nondoju, 'n riotuug mè twee poerde!"
Do secretaris lachte, greep hem bij den
schouder.
„Alia .seffens... on go kunt drci pinion
krjjgenl"
„Moar de pooling,." aarzelde Ivo nog
oven, met oen omkjjk naar z'n fuiken.
„Alia, de zwemmo niet vort!" zei do
secretaris hem meetrekkend.
Ivo volgde.
dracht wekt het vermoeden, dat mr. Troel
stra in zijn onderhoud niet de Koningin
niet zonder moor geweigerd heeft so
cialisten in het nieuwe kabinet zitting to
doen nemen. Had mr. Troelstra dit vél
gedaan: de opdracht aan dr. Bos toch
zou waarschijnlijk anders hebben geluid.
Hoewol de mogelijkheid blijft bestaan, dat
mr. Troelstra wel goweigeul heeft en de
Koningin die weigering thans in 't openbaar
wil doon uitkomen. 01" wensclit mr. Troel
stra hot bepaalde „voorstel" af te wachten,
waarvan in z'n interview sprake was Hier
uit moet men dan weer niet eonrludeeren,
dat de sociaal-democraten zullen meedoen
aan de regeering. „Het Volk" heeft voitehl,
dat het partijbestuur der S. D. A. P. de
te volgen gedragslijn „met algemeene stem
men" hooft vastgesteld. Dus ook mot do
stem van den heer Van der Goes, die
in het bijvoegsel van dat blad zich vier
kant tegen het aanvaarden van porte
feuilles uitsprak. Hieruit valt dus wel af
le leiden, dat liet partijbestuur eenzelfde
houding moet hebben aangenomen. Het zal
misschien vrij spoedig blijken. Wanneer
do socialisten weigeren, kan dr. Bos z'n
opdracht niet vervullen, cn zal hij de Ko
ningin daarvan natuurlijk in kennis stel
len. Wat er clan zal gebeuren, welke nieuwe
opdracht cr dan zal worden voileend, is
een groot vraag toeken. De sociaal-demo
craten hebben thans zich uit te spreken.
De Kabinetscrisis.
Mr. H. R, Druckor heeft gisteravond in
zijn woning in Den Haag ontvangen tot
hot houden va.u ecu samenspreking, den
kabinetsformateur, dr. Bos, en de tegen
woordige cu nieuw! gekoz'en vrijz. demo
cratische leden, der Tweede Kamer de' hoe
ren Marchant, Limburg, Ketelaar, Teonslra,
Smidt, Van Deventer cn Roodcnbiug. De
conferentie duurde van 8 tot 11 uur.
Onlusten op Timor.
Blijkens een uit Ncderlandsch-Iudié ont
vangen telegram zijn oj> het eiland 1/mlar
(of Pandai) residentie Timor en ondeihoo-
righeden, gesneuveld drie militairen bene
den den rang van officier, o. w. één Eiuo-
peaan en zeven gewond, allen inhmdeis.
Kustverdediging.
De „Staatscourant" van gisteravond bevat
de wet van 23 Juni 1913 tot vaststelling
van de begrooting van inkomsten ep, uit
gaven van hot „Fonds tot verbetering van
de kustverdediging", dienst 1913 en loL
instelling van ceir Fonds Ier verbetering
van de kustverdediging.
Fransoho nationale feostdag.
Ter gelegenheid van don Franschcu Natio
nale» feestdag zal de Fianseho gezant, de
heer Murcelün Pollet, in hot gebouw van
de Fransche legatie, Maandag 14 Juli te
11 uur de Franschcu ontvangen die te
„Pak 't sleinbiiefke, mee,"' zei Go secre
taris, toen ze haastig alweer bij 't huizekc
wa,ron.
Rosalio had zo hooreh komen, keek om
den hoek en lachte.
„h socrefoaris, wfust-nio zoo? Jon, ik
doch 't!"i
„Stembrietko? 'k Weet-ik va,n geen stom-
briefke," anlwoorddo ze.
„Zoo'n h(.uk.skc papier... zoowees
de secretaris „zoo'n geel.., met letters d'r
op
„Awel mö lottery," lachte Rosalie,
„stong T doar op?'®
„SLoiig 't ooar op?" herhaalde de ander
ongeduldig. „Nee, dat mot Ivo meebren
gen op 't roadhiuis, anders kant-ic nie stem
me," j
„Rosalie on Ivo weiden beiden ineens
ernstig.
„Dat zijn dingo... da. komp addo nio ge
looid iiint..,)" zuchtte Ivo, cn dan tot
Rosalie met verwijl. „Moar gij liet gij
't toch aangepakt van den sjampetter...."
An gepakt awcl angopakl, maar
waar 't ieverand gebleven is...."' zei Ro
salie, 't huisje ingaande ,,'k leg-ik alles zoo
van pampïcre in do laoj..."
Do secretaris cn Ivo volgden haar. Ro
salio zocht in con kaatje, toonde do waar
heid van haar zeggen, greep ex een bun
deltje uit, „Ziet 's keer secrotoaris.... dal
's alles wat er is... briofkes' van 't ponsje-
neel en do grondlaste,.,. T Is da niet, wit
ge meent?"
„Neeë,.. neeë... 't stembriofko!"- riep Ivo
hediukl, Geel hriofite..^ zoo gro,ot...
's-Gravenhage woonachtig zijn of daar tij
delijk vertoeven.
Tweede Kamerverkiezing.
Do minister van binnenlandsche laken,
overwegende, dal mr. P. J. Troelstra de
benoeming lot lid van de Tweede Kamer
der Statcn-G one raai voor liet kiesdistrict
Amsterdam III niet heeft aangenomen, en
er mitsdien in dat kiesdistrict oen ver
kiezing voor een lid van die Kamer moet
plaats hebben, heeft bepaald, dat die vfir-
kiezing zal plaats hebben op Donderdag
17 Juli, de stemming, zoo noodig, op pon-
deixlng 24 Juli, de horstemming, zoo noo
dig, op Dopdordag 31 Juli. („St cl.")
V
Do afdeeling Amsterdam II van do S. D.
A. P. liecft, naar „Het Volk" Ineldl, den
lieer A. II. Gerhaixl enndidaat gesteld.
Do afdeeling Amsterdam III van de S.
D. A. P. heeft gisteravond den hoor Henri
Polak candidaat gesteld.
Pro?, Statenverkiezing.
De Vooruitstrevend liberale kicsvereeni-
ging Rotterdam heeft in een gisteravond
gehouden openbare vergadering den heer
II. J. Lambeit in het district Rotterdam
I candidaat gesteld voor hot lidmaatschap
van do Provinciale Staten.
Do vrijzinnig democratische kiesvereeni-
ging hooft besloten dezen candidaat ovor
1e nem'cn.
Onze miliciens.
De minister van. oorlog heeft bepaald,
dat militioplidhtigen, niet bestemd voor 'den
dienst hij uo landweer, in hef jaar waarin,
hun miliücdienst eindigt, op 31 Juli moe
ten worden ontslagen. („Avondp.")
Fort te Yllsslngcn.
öp Zaterdag 19 dezer zal in Den Haag
vanwege de genie de aanbesteding worden
gehouden voor do grondwerken ioi het ma»
ken van de fundeeringen voor bot fort lt>
Ylissingen. Dozo gioiuhverkon moeten in!
April n.s. worden opgeleverd, en or zal on
geveer voor f140.000 aan, worden ver»
wei kt.
Do Grieken.
Het Grieksahe consulaat te Ilo.i Lerdanf
deelt ons m'eo, dat allo Grieksc.be on
derdanen, in 1892 gohoten en vooikommido
op do militaire lijst van' 1913, volgens,
koninklijk boshut van 18 (31) Mei onver
wijld zich moeten aanmelden voor hetf ver
vullen van den krijgsdienst. („N. 11. CL"),
Een stutHerels-gczolsohap.
Een gezelschap iiccren uit Zuid-Duitsch-:
land en Zwitserland zal begin Augustus
een .studiereis door ons land ondernemen^
ten einde nader kennis to makenj met da
Nedorlatntechc waterwegen cn zooveel ma*
gelijk met datgene, wat in verhand staat
zoo... zoo..," zeid do secretaris nog! Weor<
„Ah Wacht 's koerl"' riep Rosalie injectoSj
Zo bull to zich, rommelde in een kastje^
li na 1de dan van onder do oliekan een;
gansch doorgovet stembrioljo to voorschijn,-
hield 't. triomfantelijk omlioog. „Da/Idei..t
'k hebik 't misleid, maar wèg.i, dirt
kost Uietl"
,,'t Zit vol poterolio!" zei Ivo Vat, ph'gstig
naar den secretaris kijkend „en groenjq
zcop zit ca» ook an." Hif voegde Jt af aan,
z'n broek. j i
„Ah wat smeerlapperij..."
„Geeft niet..,." sprak de secretaris haas
tig en voilucht. „Alla Ivo, nou seffens
mee.... Rosalie, bedankt zulle 1"
üe bekte mannen holden den weg pp,-
klomlnen. In 't rijtuig, lyo sujbtet mot fn
dikko sigaar van do secretaris in z'n mond.
Hij stak z'n arm op naarl z'n vrouw. Ilosm
Ho was 't huizeko uitgclop]>en, s.tond mid»
dop in 't vlas on wuifdo.
Ia 't stadje bracht Uo vorktezing oonj
vreemdo roorighcid; 'do douim van 'l go-
mcentehuis stendon wijd opjon en daan
in do huurt schelen groepen saipcn van'
btemmentellers en kanarekonaara. j
Een auto kwam' telkens langs tooteng
haakte de verste boeren; op, on rijtuigen
cn karren ratelden telkens aan met la
dingen kiezers. I j
t Rijtuig vim Ivo hield stil voor „do
Zwaan reed. dadelijk Weor weg mot den
secretaris, die 'n lijst graadpleegd had van'
ecu ijlings toegeschoten assistent, dia pp
wacht stopd hjj de raaidkhpiptrappem
müch
(„Tol.")
1 t 'ff*';,
