Zaterdag 9 Augustus 19131 14294 66" Jasrgs t, Tweede Blad. Vrouwen dienstplicht. De Nederlandsche ambulance in Servië. Examenwoecle. Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- cn Feestdagen:,- Prijs per kwartaal: V oor Schiedam en X la ar ding en fl. 1.25, franco per post fl. 1.G5. Prijs por week'; Voor Schiedam cn Vlnardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers'2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lango Iïavan No. 1*11 (hoek Korte JTnvon). Prijs der AdvertentienT ,Van 16 regels £10.92; iedere regel 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar do plaats di« z!J innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeollgo voorwaarden, Tarievofl hiervan zijn gratis aan liet Bureau te bekomen.; In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleino advertentiën opgenomen tot den prijs van '40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.* Intercommunale Telefoon No. 103. Het opschrift van dit korte opstelletje roept den lezers en vooral den lezeressen allerlei schrikbeelden voor don geest. Daar zien ze ongelwijfeld heele scharen jonge vrouwen, op een vroegen morgen de kazerne uittrekkend, om, zuchtend on der den tast van ranse! en geweer, ergens op de beide militaire oefeningen te hou den. De ongewoonheid van bet beeld moge een nogenblik bekoren, spoedig daarop maakt de bekoring plants voor diep ge- voelde deernis met de onvrijwillige Kenau* llasselaars, wie bet zweet van de lieve gezichtje» droppelt en wier leerc voetjes, in hard soldatenleder geprest, de maat niet kunnen volgen van de opwekkende krijgs muziek. Stel u gerust, waarde lezer, en wees nog geruster, gij allerwaardste lezeressen wij hebben er geen oogenldik aan gedacht, tt met het opschrift vrees en schrik aan te jagen. Want, hoe zeer wij ook overtuigd zijn van de noodzakelijkheid om ons land en onze haardsteden te verdedigen legen vreemd geweld, wij zouden er toch geen oogenblik aan denken, in do ure des ge- vaars de vrouw te ontrukken aan den hui- selijken kring, het dierbare en heilige ter rein, waar zij zoo gaarne mot haar onge ëvenaarde trouw de wacht houdt. Ja, eerlijk gespróken, dachten wij bij 't neerschrijven van ons opschrift juist aan den dienstplicht in dien huiselijke» kring en aan niets anders. Verwacht nu van ons geen preek over de taak der huisvrouw en over haar plicht om die taak naar eisch te vervul len. Waar onze vrouwen nog altijd be roemd zijn om do toewijding, waarmede zij do zorg voor huis en gezin op zich nemen, en dat wil wat zeggen in onze 'dagen van Kiesrcchtspoxt en alle andere 'vermaken! daar zou een preek over lie veelvuldige plichten tier huisvrouw niet alleen volkomen overbodig, maar zelfs ccni- germato belcedigond zijn. Wij (lachten hij het schrijven van Tlit opstel ook niet zoo zeer aan de huisvrouw zelve, als wel aan de voor haar zoo vaak onontbeerlijke hulp. Van algc.neene bekendheid is liet, dal het ras der ouderwetsche dienstboden zoo goed als uitgestorven is. Keukenmeiden, die, zooals Potgieter zegt, ..haar zilveren bruiloft vierden bij liet braadspit", zijn zeld zame verschijningen geworden. Ja, er mag getuige de vele aanvragen met reehl van een diensthodennood gesproken worden, Pit de kranten is u omtibnt ons vertrek uit Den llaa,g refeds alios bekend. Worms dagavond dan vertrokken wij mbt oen extra-trein, bon passngiei-srijtuig on dri. verzegelde bagagewagens. Reeds in Gouda waren verschillendo bekenden aan liet sta lion, die van hun belangstelling ldijk g,i ven. In Utrecht en Arnhem was nok vrij veel publiek, waa,ronder deelnemers aan do vroegere ambulances. In dit eerste ge deelte van de reis hadden de verschillende reisgenooten gelegenheid kennis met olkati te maken, of wel oude kennis te lier nieuwen. B nis spoedig begon de zoo ge wensehte kameraadschappelijke gee st ze t'. to doen gelden, waartoe hel genoeglijk op treden van den heer en mevrouw Lingbeek zeer veel bijdroeg. [>e Duitseho dmianier- waren zeer welwillend, zoodaj de vervelen de visitatie slechts kort oponthoud ga,f In Obcihauson verlieten wij onzen irtia. helft en namen plnpts in Pen slaapwagen van een gewonen sneltrein, die ons in den nacht na,ar Neurenberg bracht, baai W'-rd onze eigen trein weer napgetroffen', waa,nnee de reis word voortgezet. Jn Be gensburg begon de eerste tegenslag. Ken van de bagagewagens was warm geloopen «lus moest worden achtergelaten. Om nu gem tijd to verliezen, werd besloten dal onze an.uimstrnjeur zou achterblijven en zoo spoedig mogelijk mot don wagen zon verder trekken. Met. behoorlijke vertraging kwam de trein in Jwssau aan, waar Ie Postenrijksche douanen wederom buitim een nood, die vooral daar gevoeld wordt, waar het bescheiden inkomen niet toelaat, een hoog bod op de arbeidsmarkt te doen. Zelfs tijdelijke hulp is heel dikwijls moei lijk te verkrijgen. Zoolang zich nu geen bijzondere omstan digheden voordoen, gaan de zaken redelijk goed. Be vrouw des huizes houdt het oog op alles, ze dool haar werk, al is het ook met knikkende knie en trillende hand tui kloppend hoofdhaar groote, haar alles omvattende liefde schraagt haar in 't ver vullen van heur moeilijken plicht. Maar eindelijk raken haar krachten uitgeput. Ken toenemende moeheid bekruipt haar loden: -- de nnehl geeft geen haat mee'r en ein delijk komt de morgen, waarop de afge matte tobster niet meer in staat is, liet dagwoik te hervatten, dat geleidelijk en on gemerkt haar krachten heeft verbruikt en hom- lichaam hoeft gesloopt. Dan eerst vertoont zieli tiet leed in zijn volle kracht. Want, waar blijft nu de on ontbeerlijke hulpV Het hoofd van 't gezin heeft zijn bezigheden en de verdien sten kunnen niet stilstaan. De kinderen vor- eischen alle zorg, Rn nu mag een mede lijdende buurvrouw af en (oe eens bin nenwippen en „een fraud uilsteken", zoo als men dut noemt, danrmeo is de kranke niet geholpen: haar zorg blijft de zelfde en haar leed blijft nieuw. Rust, volstrekte rust is haar eenigsto genees- fnitldel. Maar, helaas, ile dokter, die dit middel voorschrijft, weet zelf maar al Ie goed, dat het bijna nergens te krijgen is. En toch zijn er zoo velen, wien liet. niet aan tijd cn evenmin aan don noo- 'Vligen lust ontbreekt om hulp te bieden. Alleen men kent niet de grootte van het leed, omdat het geleden wordt in 't verborgen En hel, hapert ons in dezen aan een goede organisatie. 'fine geheel anders is dit met de behan deling en de verpleging der eigenlijke zie ken. Bijna overal in ons land enkele doelen van Brabant en .Limburg misschien uitgezonderd is goede geneeskundige hulp te vinden. En bovendien heeft tegenwoordig bijna elke plaats heur Groene Kruisafdee- ling. Verpleegsters, door die afdeelingen aan gesteld, zijn zelfs ten plattclande geen zeldzaamheid meer. Met loffelijke toewijding vervullen ze heur taak en als weldoende feeën zitten ze dagelijks neer aan liet le ger der dranken. Dat is hel. werk der algetneene men- sehenliefde, zooals die door verstandige or ganisatie wordt geleid. Is er tm geen organisatie denkbaar, die zich liet verschaffen van huishoudelijke hulp ten doel stelt, daar vooral, waar een lij demle en uitgeputte moeder de tengels van 't huiselijk bewind moest laten glippen? Zeer zeker. 1 gewoon welwillend hun taak verrichtten. Hier kwam de Ooslenrijkseho locomotief voor. Nu bleek, dat onze WeAinghouse rem bezwaren ga,f; in Oostenrijk heeft men een ander railsysteem. Achter onzen trein werden een paar Oostenrijksehe bagage wagens gezel, zoodaj in dit bezwaar was voorzien, en kon de reis, hoewel met een belangrijke vertraging, worden voortge/el. Evenwel was door een en aptler cle aan, komst in Weenon zóó veria aj, dat de tocht naa,r Budapest, na Inschakeling van een slaapwagen, met een lateren trein moest worden voortgezet. In den nacht, terwijl xv ij sliepen, vond een ambtenaar in liet plaatsje, ünic.k het noodig ons uit den trein te schakelen, om behoorlijk de papieren lo kunnen visite-1 ren. Dit gaf oenige uren oponthoud, waar na wij in ten hoinnieltreiii werden Opge nomen. hl T.umarouw liep onze tweede bagage wagen wa,rm, zoodnt deze ook moest wor den achtergelaten. Wederom bleven een paar onzer in dit geval de semi-arti sen - achter, die do opdracht kregen den wagen nie| ml! het oog te verliezen en zoo spoedig mogelijk Ie volgen. Ik vergat, nog te melden, dat. wij in Weetien dom twee leden van het gezantschap Weiden opgewacht, die ons zooveel mogelijk om treilt den toestand op clou Jialkan inlicht ton. Met enkele uren vertraging went Budapest bereikt, waar de vrouw van onzen consul-generaal, mevr. Fleddeniss, en de heer Gooszon, lid van de Ned. kolonie aldaar, ons opwaehlten, ons zeer gracieus recipieerden en londgelaiddon. Door de te late aankomst in Budapest mistel wij de aansluiting naar Belgrado en konden pas om hajfvier vertrekken, - In En wat meer zegl, do proef is reeds genomen. Tg Amsterdam, pr.ter fainiiias wijst er op in de „N. tl. Ct." to Amsterdam bestaat een vereenigiiig „Huisverzorging", die huishoudelijke lnilp verleent aan vrou wen uil den arbeidenden stand. Die hulp wordt geheel of ton decle door de belang hebbenden betaald 011 alteen verstrekt op advies van den huisdokter. Ongeveer 70 vrouwen uit den arbeidenden stand zijn eiken dag in dienst dor vereenigiiig. Als men nu bedenk!, dat één vrouw meer dan één gezin bedient, dan krijgt men eonigs- zins een voorstelling van don omvang van den arbeid der vereenigiiig. tiet komt ons voor, dat zulke verecni- ginsoi) ook elders mogelijk zijn. En dan' niet alleen ten behoeve van den arbeid, maar eveneens voor den burgerstand. Want ook daar, in dn kringen van den midden stand. rust een zware taak op de schou ders van de. huisvrouw, en ook daar wordt de behoefte aan hulp gevoeld, als die taak bijwijlen te zwaar valt om te dragen. Of er genoeg personeel te vinden is? Een veieeniging hoeft altijd veel voor hoven den particulier. Zij kan meer kracht ontwikkelen en ft ei kt meer stelselmatig. Omdat de leden'elkanders lasten dragen, is het toonstelsel in den regel mild. Van daar, dat ze in' gewone omstandigheden over voldoende hulptroepen beschikken kan. Daar koinl nog iets hij. Er word! hulp gevraagd van de vrouw voor do vrouw. En die vraag spreekt ui dadelijk tot liet fijifbosnaartle vrouwelijke gemoed, dat zoo gewillig luistert naar den kreet om erbnrming. Ja, wij twijfelen er geen oogenblik aan: die kreet om erbarm in g zal krachtig genoeg zijn, om meet Ban één .bespiegelende Maria iu een dienende Martha te herscheppen. Wij spraken van een vereeniging. Mam mis,seliien is het niet eens noodigmis schien kan er-a ziekenfonds, misschien nok kan een afdeoling van 'I Groene Kruis de taak ,op zich nemen. 'I K'oinl er nieL op aan, wie hel doet. Als men 'I maar doet! I.angzamerliaiid komen wij er door, door die examens, welke in het mooiste deel van hel jaar zooveel jongeliedt-n in-pan ning en spanning bezorgen. Hel ro nu nel t nog hier en daar door, totdat 31 December de laatste examinator de. laatste vraag ge daan heeft, -waarop dan 1 Januari do eerste weer «iel de eer-te begint. Mem heeft deze -cxameii-manie bespot, beoriti- seerd, belachelijk gemaakt en afgekeurd en het, heeft niets of nage noeg lliets geholpen. Men heeft b'e- Seiidin werden wij opgewacht door den Xederland-clieii con-u], den lieer lïapaporl, een allercharmaidsl menseh, met zijn tlpéli- h-r, dii« ons reeds tevergeefs aan den vo- ligen trein hadden verwacht. Atot het pog op het clioieia-eordon, moesten wij in een trein met enkel derdeklaswagens overstap pen, di.- ons naar Belgrado jiraetd, waar wij weiden ontvangen door don heer Son- deimeijer, kolonel, rhef van den genees kundigen deinst. Tol onze spijt vernamen wij, dat wij uioï verder zouden gaan dan Belgrado, dus lednas niet naar liet front, wat wij hadden aangevraagd. De kazerne van het 7e legiment infanterio zou als tSe re.-erve hospita aj ons* ter tie schik king worden gedold. Het gebouw bleek nog vrij nieuw, voorzien van eitx-lrisch licht cn Centrale verwarming, maar in een toestand van verwaarloozing, dien men zich alleen in het Oosten kan denken. Er waren reeds pl.tli. 350 zieken, of liever gewonden, op genomen, die werden behandeld door een Belgi-eti en een Zwil-ersrhj collega, daarin gesteund door \e!e Servische jonge dames, die zoo go-d en zoo kwaad mogetijk als ziekenverpleegster fungeerden. Eigenlijke verpleegsters zijn in Servië buitengemeen zeldzaam, zoodal het gelukkig to, dat vole jonge dames zich beschikbaar hadden ge steld om verwonden te verplegen. Vroeger was iu hel hospitaal oen fla- liaaiisehe en een Belgische ambulance ge- W'eest, maar nioitegeiistanndo dal, veikeer- de alles in ven toestand van verwaarloo zing. .De bekende Oosierselie luiisdiertjes waren in groupm getale aanwezig. Eigen aardig was weer, als steeds, dat deze diertjes altijd dezelfde personen bezoeken en anderen nagenoeg geheel met rust laten, Laten wij, na deze dimkundige opmerkin toogd, dat in veel gevallen examens kon den gemist 'worden, in nog voel meerdere gevallen belangrijk voroenvoudigd konden worden het heeft nagenoeg niets ge haat. i i Parallel met deze beweging is een andere gegaan, die Kvilde, (Lat men hel school werk beperkte 'en over hot geheel tegen de overlading Van <le schooljeugd front maakte dn dez.e b'eweging heeft merk waardigerwijze over (ie gehcielc linie ge triomfeerd, heeft 'z.olfs dermate getriom feerd, dat Svij den indnik' krijgen, dat iu dezo richting soms een or gnl rij ving hcerscht, waaraan wij spoedig mogen lm- pcn te 'ontkomen. t Want al is het niet te ontkennen, dat. aan de middelbare scholen en dgl. vroe ger 's avonds wel eens te voel werl< moest gemaakt worden na oen dag van 0, 7 uil onafgebroken inspanning, tegenwoordig schijnt ons in veel gevallen het tegenover-, gestelde te gebeuren. En nu zn.1 zeken ieder onzen kinderen hun vrijen tijd guu- gcn. Doch tegenover do met onrustbaren de snelheid groeiende vacanties, die in den zomer in veel govallcn zelfs een ongemo- tiveerdo lengte hebben gekregen, behoort, toch een schooltijd te staan, waarin men datgeno leert, wat mede in het leven on misbaar is: krachtige inspanning, 't gebruik van alle k'Eachtcn tot het bereiken van tiet beoogde doel. Ilot is rif. a. w. o. i. zooi' 'zekér niet in liet belang van het kind, wanneer men to gauw van overspanning spreekt en te gauw meent, dat do school lo hoogc oischen aan de inspanning sle.lt 1 Deze bbhoort hoogo eischcn to ste-llen, omdat ook' het leven zulke oischen stelt. Intussohen, wat is de verklaring, dat de beweging tegen overspanning op school zooveel succes; die tegen overspanning door examens nog zoo weinig siteces heelt op geleverd l Dezo vraag is beantwoord met de me- dedeeling, dat bij do bestrijding van de eerste over-spanning het onderwijzend per soneel zelf belang hoeft, hu-'wijl in heli tweede geval dit personeel meer belang zou hebben bij handhaving van de kwant. Nu is het mogelijk; dat in enkele ge vallen ilnze verklaring hout snijdt. Doch over het geheel is zij o. i. onjuist, in elk geval niet afdoende. .Want al moge het waar zijn, dat dit onderwijzend personeel van allerlei tn.nl wel eens <;cn wat héél grinden invloed op den gang van zaken in ons vaderland lioefl, zóó grooi is zijn macht niet, dat hel deze hervorming zou kunnen tegenhouden. En al is het niet to ontkennen, dal enkelen, finanoieolo belangen bobben bij de, haiid- Diaving van (die onmogelijk lange examens, zoo groot is do invloed van dezen niet, dat lrij zou opwegen tegen do wenschen gen, tot de zaak overgaan. Verwacht werd, dat wij in dezo bende orde zouden" brengen. De majoor van den Servtoeben geneeskundigen dienst, aan het hospitaal toegevoegd, deelde ons mee, dal alles zóó was geïnfecteerd, dat buik-ope raties niet konden gebeuren. Evenwel zijn wij er toch in geslaagd één kamer zoo danig in te richten, dat steriele operalies mogelijk weiden; toch zullen deze wol tol de du logst nnodigc moeten worden beperkt. Met ons materiaal zagen wij kans (i zalen volledig op ons te nemen (iedere zaal voor 28 man); de rest van de patiënten zou door Servische hulpkrachten worden verpleeg,1, maar door ons Worden behandeld. Terwijl wij Vrijdagavond om 11 uur Wa ren aangekomen met slechts één bagage wagen, volgden de beide anderen zoo spoe dig, (lat Zondagmorgen om 12 uur alles in hol hospitaal aanwezig was. Nooit teviv een hebben wij geweien, dat Wij zooveel neiging vertoonden tot hot op ons nomen van verhuizingen. Maandagmorgen begon leeds de geneeskundige dienst. In ife heide oerslc dagen tijdens liet lossen Van onze, wagons zagen wij een paar transporten van gewonden komen met den trein, allen in wagens, waarvan de bodem pel stroo was bedekt. Een 50 draagbaren stonden nu»! de noodigc dragers te wachten. Zelden heb ik iels gezien wat meer aangrijpend was. Het zien van grooto verwondingen, ern stige infecties, is ons allen een dagelijksclie zaak, maar deze opoenhooping van man non van allo leeftijden, door ïvrnjzolilde wreedn oorzaak getroffen, trof ons buiten- gemeen. - Terwijl dus Maandag do zorg voor de gewonden werd overgenomen, ging onze leider, Dr, Lingbeek, en hel verdere per van andcro schoolmannen, die, in liet b'o- lang van de candidaten, zoowel als in dal van een (geregeld onderwijs, beperking van die examenwoede wenschen. Want men vergete niet, dat voor al dat dwaze ga- examineer weer docenten aan liun taak moeten onttrokken uorden en dat in en kele gevallen zelfs de duur van do va- canlie.s afhankelijk ,is van al dat cxami- neeicn. Daarbij komt dan nog, dat ook het on derwijs zelf do die examenwoede bena deeld wopdt. Jloevoel beter zouden b.v. onze hoogere burgerscholen zijn, indien men daar piel langer die nuddeleeuwscha cxaitu nnietlmde hm uil mafde, .doch oen be ter, minder omslachtig, korter en eenvou diger systeem verkoos. Daarbij zou dan tevens de vraag kunnen worden gedaan/ of men niet in navolging van den Duit- schen paedagoog Adolf Matthias ook daarom legen al deze examens moot reagoeren, omdat zij ons dwingen op de scholen allo jongens over ééu kam te scheren en ons niet in .slaat sh-lkm leerlingen, die in be paalde vakken bizonder begaafd zijn, hun tekortkomingen in andere vakken oordeij to vergeven dan aan die collega/s, dim in alle vakken net oven middelmatig zijn. Iniussétien zoo za.1 men vragen als dus niet do tegenwerking van schoolma.u- neu ons verhindert de examens wat la verminderen o,n lo vereenvoudigeu en eg aan die hervorming toeli zooïn dringenda behoefte bestaal, waarom brengt men dia verandering dan niet zoo gauw mogelijk aan? En waarom kost doze verandering zoo ontzaglijk veel moeito tegenover dio vegimndering van sc.hooUa.ak, dio or zoo vanzelf gekomen is? lief antwoord is eenvoudig dit, dat voor de exa.iueiiverauderiiig in veel gevallen wetswijziging noodig is, terwijl do vermin dering van schoolwerk als vanzelf gaat. Eu natuurlijk wacht wetswijziging voor de exa mens op algeheele wetswijziging, welke iu hoofdzaak weer wacht op de- in behan deling neming van de voorstellen der- in- eeii-wluikelingseoimnbsie, welke veer wacht o]i afdoening van belangrijke politieke her vormingen, die weel' Vilèhteu op grond wetsherziening, welke weer wacht op een behoorlijke ordening van den gang der par- lenuntaiio machine, enz., enz. Wij geluovcn dan ook minder dan ooit aan do mogelijkheid om de examen-woede/ die in Nederland heerschl, to keeran, ten zij men een webontwerp op do examens indient, waarhij men, al de ounoodige romp- sbiifip en omhaal en allo langdurige pijn» JuuikkweJIingen en examendrillerij uit da wereld helpt en den geregeld on gang van het ondersvijs aan vcrschoiilm mrichün,- geu zou bevorderen. Hij, dio zulk eon wjets- ontsv'erp zou weten to maken en in tg soneel door met hot installeeren en in richten vul zaten, zoodat Zaterdag 2 Aug. G zalen in gebruik waren genomen. Lang zamerhand begint liet ongödicrto zich min der driest te vortoonen, langzamerhand be gint er zindelijkheid lo komen, zóó zölfa, dat hot Servische personeel uit eigen be weging er too is gekomen om clkon dag de gangen mot Water schoon to maken,, Tot het reinigen van do ,\V, C. zijn ze nog niet ij bewogenéén heeft ons personeel voor ons eigen gebruik schoongemaakt; deze wordt telkens afgesloten gehouden en is tenminste bruikbaar^ Wat onze patiënten betreft, kan alleen worden meegedeeld, dat een zeer grooto groep verwaarloosde govallcn bier waren vereonigd, zoodat voorloopig voor ons hoofdwerk is: hel reinigen van do wonden. Tweemaal kregen wij een transpor! van nieuwe gewonden aan. Dinsdagavond om 11 uur een transport van p 1 .in. GO gewonden, zoodat vrijwel den gi hooien nacht werd doorgewerkt, e,U eergisteren (2 Aug.) ecu transport yan pl.rn.: 10, voor een groot deel zwaargewonden,: Om het weik ook maar eonïgszins klaar to krijgen, moet zomval dm gehoelen dag worden gewerkt; do maaltijden zijn Vrij wel de eenige. vrije, uren, dio Wij hebben.- - De heer en mevrouw Lifigboolc zijn ér in geslaagd oen zeer goedo slumming onder liet personeel te doen hoorschen. Hel wei', kelijk af en too overmatige werk! wordt met lust Verricht. Over .Servische liulrukklon een volgenden, keer, terwijl ik omtrent, de organisatie van ons hospitaal nog nadoe hoop ie schrijven, Dr. P. U. VAN DOOIEN. Belgrado, 4 Aug. 1013,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1913 | | pagina 5