"f" 66"fó Jaargang, Zaterdag 23 Augustus 1@f3 No. 14306 Tweede Blad. Revanche-gedachten. Zijn vaean tier eis. Den Haag, de Balkan en de Wapeningswedstrijd. Deze courant verschijnt <1 a g e 1 ij k s,- met uitzondering van Zon- en Feestidagotij Prijs per kwartaal: Koor Schiedam en Klaar'dingen fl. 1.25t franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Koor Schiedam en y.laarflin'gen 10 cent. 'Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen,: i Aflvertenüën voor het eerstvolgend nummer moeten fles middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn,- Bureau: Inngo Haven No. ,141 (hoek Korte Haven). Prijs .der Advertentie nj Kan 1—6 regels f 10.92; ieflere regel mber 16. cents. Reclames 3.0 cent per regel Groote letters raar 'de plaats die zij innemen.- Advertohtiën bij abonnement op voordcelige voorwaarden.- Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen,- ln de nummers 'die Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen,- worden zoogenaamde kleine advertentiön opgenomen tot den prijs van '40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan hot Bureau te voldoen,- Intercommunale Telefoon No. 103. Aan de Herhalingsschool voor jongens' (hoofd iele heer J. G, van Ylaardingen) wordt gevraagd: EEN ONDERWIJZER to-t het geven van onderwijs in Cart om arbeid. Aantal wekelijksche lesuren. 8 h f21 per lesuur. Sollicitatie-stukken in te zenden voor 1 September a.s. hij den burgemeester. Een van do grootste bezwaren tegen de ontwikkeling van do vredesgedaohtc is toch wel, dat door vroegere oorlogen wonden in liet nationale leven zijn geslagen, die niet zoo gemakkelijk geheeld kunnen wor den. Daar is het geval met de Bulgarcil Zonder meer sympathiek heeft zich dit volk in de laatste jaren zeker niet, ge toond. Zijn ongemotiveerd beginnen van den ooilog, do geweldige zelfbewustheid en reclame voor zich zelf, daarna de kop pige pogingen om het leeuwenaandeel vooi zich te krijgen en vervolgens de nederlaag met alle afschuwelijk© bizonderheden over het gedrag der Bulgaren, die wel niet alle, maar die toch zeker grootendeels waar zijn, dat alles maakt hen niet bij uit stek sympathiek. En loch kan men nu niet hoelemaal een zeker medegevoel on der-dmikken als men constateert, hoezeer zij ten slotte to kort zijn gekomen hij de verdeoling der veroveringen. Vroegen do Bulgaren aanvankelijk te veel, nu heb ben zij met hel oog op hun aandeel in den Turksohen oorlog wel héél weinig ge kregen. Voor wie objectief heeft toegeke ken is dat hun eigen, schuld. Doch men kan begrijpen, dat het volk zelf niet zoo veel objectiviteit heeft on dat het zich maar moeilijk cn zeker niet voor altijd bij don bestaanéen toestand kan neerleggen. Vanzelf dringt zich, denkt men hieraan, eon vergelijking met een ander volk aan ons op, dat ook' nu al 2. 43 jaar gele iden door een sterker volk geweldig is gekortwiekt cn zich daarbij nooit heeft neergelegd: aan Frankrijk'. En hoeveel er ger was daar do operatie-1 Hier nam men geen deel van den buit weg, hier sneed men een groot stuk af van hot land van een vplk, dat een van de grootste- en sterkste volkseenhedcn van Europa is. Na derhand heeft men over dat stuk allerlei nabeschouwingen gehouden, die moesten leiden tot de opvatting, dat het argosne- deno evenveel, ja, meer tot Duitschland dan tot Frankrijk behoorde. Doch inder daad is niemand hiervan de dupe geweest en heeft die beschouwing niets atgedaan aan liet w ree de feit der a.fhouwing. Sedert dien heeft men in Frankrijk nooit de ge dachto opgegeven, dat stuk te heroveren. Toen hij den laatslo.il keer vóór de groote vacant-ie In den dierentuin bij de apen hokken Annatje had ontmoet, hot snoezige, blonde meisje, had zij weer 'hel schattige lichtblauwe mousseline-japonnetje aan, dat zoo allerliefst stond bij haar mooie, lange haar. i 1 „Hoe jammer toch!" lispelde zij stree- lentl, „dit is zeker wel voor langen lijd onze laatste ontmoeting in den dieren tuin.-. ...h Henri liep dicht naast het meisje door de breede laan verder. Hij zag geen beesten, hoorde geen muziek, alleen stralende, blau we oogen zag hij', stralend blauwen glo-ed van 't mousselino, wat hom stralend cn gloeiend beroerde. „Waar reist u heen, als ik vragen mag, freule? 3 Het vijEtienjarige hackflschjo .vertrok haar mondje. „0,natuurlijk weer naar die verve lende Oostzee gaan wc! Ik begrijp niets van moeder's smaak. Nooit nog in Zwitser land, noch in Noorwegen zijn wij geweest; neen, steeds maar weer naar die bemin nelijke Oostzeel« Henri kwispelde bijna van vreugde. „Maar dat treft magnifiek I Ik' heb ook plan om mijn komende vacantia aan de .Oostzee door te brengen,'- En naarmate het den Duitschers minder gelukt de afgesnedenon tot Duitschers te maken en dat lukt daar even slecht als het aan de Deenschc cn de Poolsche gienzen lukt, waar men nog sterke tracht to nationaliseeren naar die mate leeft dc hoop op herstel, ,op wraak in Frank rijk meer op. Nu kunnen wij die objectief tegenover do kwestie staan dit afkeuren en onzer zijds hopen, dat deze antithese spoedig niet meer zal bestaan cn dus zal op houden een hinderpaal te zijn.: voor de tot standkoming van een inniger samenwerking van dc volken van oud-Europa, üooh aan den andoren kant kunnen wij evenzeer met de Fransohen als met de Bulgarrn meegevoelen, wanneer zij de door een sledhtc krijgskans over hen gelunchte on heilen niet voor altijd acccpteeien. Deden zij dit wel, zij zouden ton slotte op dit gebied slap en ontaard schijnen a.ls bijv. do Turken, dio zich' allerlei laten ampu- tecrcn zonder dat zij daarover «1 to veel hartzeer hebben. De kwestie van Elzas-Lotharingen moet dus de groote- hinderpaal blijven voor een beleren politieken toestand in Europa, voor meer ontwapening, ja, voor een snelle ont wikkeling van de gedachte- van, den wereld vrede. Opnieuw blijkt op den Balkan, wat in Europa al zoo lang is gebleken, dat ook dit het ellendige van dcu oorlog is, dat hij zoo vaak per se een anderen oor log ten gevolge heeft, dat hij ten slotte veelal niets beslist. (Hoe geheel anders en hoeveel beier js dat b\j een rechtstrijd, waar het doel dc definitieve beslechting van een geschil veel beter in het oog wordt gehou den e,n waar veel stelselmatiger wo'-.R op getreden om "dat doel te bereiken. Inlusscben hoe voortreffelijk ook uit dit oogpunt hot arbitragcbeginsel is, men moet toeJi rekening houden :not den toestand, gelijk hij nu geworden is, met het, levendig besef van eon volk, dat hel zich niet kan neerleggen bij een eens ge leden verlies, gelijk Frankrijk tot op heden, gelijk Bulgarije voortaan. Evenmin nis de Fransohen zullen de Bulgaren voortaan, gesteld, men kon hun don wereldvrede aanbieden, dien vrede op do basis van den toestand van het oogenblik panvaar- den. Zij zullen vóór alles herstel van het aan hen huns inziens aangedaan onreclil eischen. En natuurlijk zullen Griekenland en Servië evenmin als Duiiscihland een dergelijke voorwaarde voor de invoering van den wereldvrede aanvaarden. Deze overwegingen schijnen ons van grool belang en naar het ons voorkomt houden de vredesvrienden daarmee wat weinig re kening, zien zij niet voldoende in, dal hier do schoen hem wtingL oir dal alle theorieën op dit gebied niets zullen ver mogen, zoolang deze bezwaren uil de prnr- lijk niet zijn opgelost. En dat zal buientgomevn moeilijk zijn Primo al, omdat men niel licht een re geling zi.l kunnen vinden, die beide par tijen bevredigt. En dan, omdat er natuur lijk van dergelijke kwesties nog meerdere zijn, die ai zijn zij niet van zóójn groot wereldbelang als de Elzas-Lotharing- stihe toch van belang zijn en vele nieuwe moeilijkheden zullen opleveren. De kwesties, die men aldus a-un de orale zou stellen, zullen dus buitengewoon moei lijk zijn. Maar is dat een reden om die onopgelost ter zijde- to laten of om de waar heid niet in liet gelaat to zien? Want dat vergcle men niet do mooi ste theoretische propaganda voor den we reldvrede vermag niets, zoolang men in landen als Frankrijk en Bulgarije tegen standers zal hebben, die ten slotte in af- zienbaren tijd niet in algemeen© arbitrage zullo'n toestemmen, zoolang zij zich' veron gelijkt gevoelen en nog cenige nationale kracht hebben. De uien liggen overal klaar. Vredescon gres en de tegenwoordige politieke toestand, vredespaleis en do geweldige en steeds toe nemende wapeningen men begrijpt wat oen grappen over deze tegenstellingen in do cerslvolgende weken over do llollandschc landouwen zullen losbreken. En wordt er geïnterviewd, wat is gemakkelijker1 dan even gauw een stan Is manspose aan te namen, en le zeggen„Praatjes van idealisten, do wer kelijkheid is anders, enz. enz. I" Nu zijn vele vredes vrienden werkelijk zulke gvcnzenloozo idealisten, das zij met hun sublime liefde voor een.mooie, zaak wel eens wat dicht bijl hel ridicule komen. Ook op het ïlaagsche congres is dat geblle ken. Herhaaldelijk zng men, dat het pu bliek niet naar hetoogers luistert doch al leen maar applaudisseert hij krachttermen als: „Oorlog den oorlog' do wapens neer! De potentaten mogen de schijven zijn voor hnn eigen soldaten, als zij den oorlog durven verklaren 1" Hoe grappig warm die heethoofden zijn, bleek zelfs eens, toen zij applaudisseerden, terwijl juist -een ge leerd en bezadigd man togen dergelijke! mctsbcteckonende Woordzwermcrs te- veld trok. Velen begrepen klaarblijkelijk niet; dal de spreker juist legen die dooddoe nors was en juichten, toen luj de zwer- mers als slecht voorbeeld - afstak. Tegen dezo vrienden moet do vrede moer en meer in bescherming genomen wordon. Want anders mocht het den vrede» eens gaan als dien geostigoir man, die den ha mel vioog hem to beschermen tegen zijtr vrienden: yoor zijtr vijanden zou hij zelf wel zorgen. I Men jnocl den vrede beschermen togen dezo warmbloedige, góed-hartige, maar slecht-hoofdige vrienden, die nog steeds niet genezen zijn van hun idee, dat Oct wereldvrede in oen vloek en een zuchl kan worden bereikt, en die mol veel opper vlakkige praatjes do ernstige vredesviion- den in disorcdict brengen. En lach kan ten slotte- oen goeds voor uitgang alleen konion van die ernstige vro- desvriendon, die heseffen, dat li'et niet dan langzaam kan en moeL gaan, die begrij pen, dat men moeilijkheden niet overwint met enkele krachttermen maar door 'lan gen gosladigen aiho-id oir dat men niet, tegen do nationale idee moet ingaan, maar haar juist moet volgen. Indien (dezo waarheden niet bij alle ern stige jstrevers in dezo richting allang be- Aunatje wendde als gcüleolrieecrd haar kopje om. „Komt u misschien ook in Ahlbeck, me neer Stcgenrann?" Hij schudde gewichtig zijn hoofd van neen. „Neen, zoover niet. Ik ga naar Swinc- münde met eenigo vrienden uit de klhsse Backfischjc's oogen sperden zich wijd open. - I - „Zonder uw ouders dus? Ileelemaal al leen?" Henri kreeg eon kleur. Hij kon het ver wende jonge meisje toch niet uitloggen, temeer daar hij in haar oogon con half-god scheen, dat zijn ouders het noodzakelijk hadden geacht, hom in do vacantid bij een 1-eoraar in Swinemünöe te doom, dat in den gewenschten ontspanning?tijd tocli met blokken voor die ellendige- Griek scire taal werd doorgegaan, omdat hij er anders niel kwam „Ja,zei hij' vlug cn onverschillig1, „ik reis alleen naar do Oostzee-, en ais ik weet, dat u in Ahlbeck is, botockent het voor mij niets, om dikwijls daarheen te fietsen..." - Annatje plukte opgewonden aan do roze- blaadjes, die zij in haar hand hield. „Dat zou alleraardigst zijn, meneer Ste ge man Dan spéélt u mee tennis cn komt u mee zeilen. Doet u dal?" Henri overlegde even bij zichzelf. Zeilen was in het pension van den leoraar verboden. Trouwens dezo heel-e vacantia onder toezicht wa.s een miserabele govan» genschap, die hij met den grootsten tegen zin onderging1. Hij glimlachte daarom zijn melauclioi- 1 teken glimlach, wat Annatje zoo vroeso- lijk interessant aan hem vond en zeido: „Ik zal wel eens zien, freule, hoe ik! 'I een cn ander combineer bij hot doen van mijn kuur. Natuurlijk! ben ik, zooveel als ik er lijd voor kan vindon, lot uw beschikking. Dc dokter heeft mij n.l. hot zaiten Verbo den wegens eenigo overspanning door hot werken „Ja, ja," zuchtte Annatje, terwijl zij de strikken van haa.r japonnetje wat verschik te. „Onze franc ai se op school eischt van ons ook meer dan het denkbare. Wij lezen nu al Don Carlos in de Fra.nsche taal..." llenri lachte wijs cn boog zich al meer en meer naar hel wanne, jongo gozicjrije naast hem. „0, madame la reine...la vie est pour- iant belle," zei hij fluisterend. „Hoe snoezig praat hij locli," dacht An natje, „en hoe innig ziet Hij er toch uit." Haar vriendinnen hadden allen aanbidders in korte broek. Maar zij dat was ge woon verrukkelijk om to hooren, hoe hij zelfstandig eu alleen door do wereld reisde. Bijna als oen man En zij stond toe, dat hij steeds nfgele- genor paadjes, tusschen do kooien door, met haar opzocht Op het perron drongen zich do menschen naar don vacantic-U'ein, die naar Stettin stond to vertrekken. kend waren, da,n zouden de laatste ge beurtenissen jiun dat zeker nog eens ge leerd hébben. En niet vooral de laatste gebeurtenissen ,op den Balkan. Hoe iemand zóó naïef kan zijn, dat die gebeurtenissen hem teleurgesteld hebben, is voor ons vier- kantweg ,een raadsel. Meent men dan wer kelijk, ,dat 'de ruwe, half beschaafde Bul- gaarsoho krimi tadsji'is of do krijgshaf tige Montenegrijnen of deze vechtersbazen bij uitnemendheid, de Alban.eezen, om nu niet te spreken van Kooiden of Ba.schi. Boe- zoeks, al min of meer door de vredesbe weging „bewogen'-' of zelfs maar aange raakt £ijn? Neen, natuurlijk. Daar heeft die bewe ging tnog niet den minsten invloed. Iets meer invloed heeft zij allicht in do groote Europeescho .kanselarijen. En dat dezen or tot nu toe in geslaagd zijn om de Bal kanoorlogen te lobaüseeren is wellicht voor een heel klein deeltje te danken aan «te vredesbeweging, dit woord dan in den roam- sten zin genomen, niet irr don zin van de georganiseerde beweging, die dunkt ons zóóveel invloed nog niet kan uiloefe non. Maar aan den anderen kant blijkt toch ook, hoe gering die invloed nog is. En juist do gebeurtenissen, die aantoonen, hoo gering die invloed is, bedoelden wij, toen wij boven spraken van do teleurstellende laatste gebeurtenissen; de nieuwe verzwa ring der wapenrusting van de groote mo gendheden. Men heeft liier do concurrentie tusschen Duitschland en Frankrijk' op legen-gebied,1 tusschen Duitschland en Engeland op viool- gebied. Het is wol ontstellend, dat, niet tegenstaande allo inspanning dor vredes vrienden. d,io wapeningen zoo verzwaard worden, En men lrou.de dit in liet oog: die verzwaring is niet het werk van de regcering, van enkele categorieën, maar" van het volk van do drie grootste 'en „nan do spits der beschaving marscheo- rende" baden, In Duitschland gingen -ditmaal de- onge- v eon radicale tegenvoorstellen. met rerbluf- Kxmiü vlugheid en gladheid door de rijks- dagdebatte-i. Ia Fraiucrijk r.adden zij- in de Kamer een groote meerderheid» En in Enge land kan de rege-ering naar don zin van het volk haast niet hard genoeg oorlogs schepen bouwen. En nauwelijks hebben nu Oostenrijk ou Rusland aangekondigd, dat zij het voor beeld van Duitsohland en Frankrijk zul len volgen cn ook! op hun beurt weer nieu- laslcn op zich zullen nemen, of daar is ook al weer in Duitschland een campagne begonnen voor nog weer oen nieuw© ver zwaring der lasion. Dc al-Duitschors zeU ten al Weer groote kelen op, dat Duitsch land lang niet genoog gewapend is oir wij hebben alweer een groot opstal van den militairen schrijver, generaal Fried - rich von Bernhardi, gelezen, waarin be toogd wo rilt, dat Duitschland, dat do wa peningen begonnen is, ook' binnenkort weer in do minderheid zal zijn, althans in hot eerste treffen. De conclusie ligt voor de hand; Duitsclrlanid moet alweer het voor beeld geven voor nog zwaarder bewape ning. En wie durft er aan twijfelen, jdat over een jaar of drie, vior inderdaad tot die nieuwe verzwaring v,an lasten zal Wor den overgegaan? - Ook Henri S teg cm an n, beladen met rug zak, koffertje in de rechter- en pakje bo terhammen in de linkerhand, bevond zich onder de menigte. Ilij was in oen Woeden- do stemming. (Niet alleen dat hij, ondanks hevig protest, van vader slechts een kaartje dortlo klasse bad ontvangen, ook moest hij het gezelschap van moeder en zuster verdragen, allerlei raadgevingen van do eerste slikken, die hoelemaal niet pasten bij zijn waardigheid van gymnasiast derde klas. De kleine, tienjarige zuster sprak! ook'nc*g onophoudelijk met haar piepscivril stomme tje -er tusschen door en liep hom steeds voor do voeten. Hij hijgde, duwdo om zich heen, hot hielp allemaal niet, Elsje volgde hom op do hielen on hield hem voor den gek. 1 „Schelpen en barnsteen, hó, Honri, tint breng je toch mee..-.? Anders vertol! ik vader, dat je sigaren uit zijn kistje hebt ge nomenAipjoptc zij snerpend. Floepde eone kant van hot kofferlje rammelde legen don kWolgcicst aan, zoodat, de magere beenljes van schrik dc hoogte in vlogen. „Schaam je toch," zei nu do moeder, „kun je nu zelfs hij hot weggaan niet oven wat lief zijn voor zusje? Hot kind beeft het lang niet zoo heerlijk als jij, die maar op reis gaat „Ja,, goed hoor," pruttelde llenri uit geput, tcnvijl hij' eindelijk nog' oen leeg plaatsje in oen coupé ontdekte.on mot een zijn veterlei handbagage in hot nel op- Inderdaad liet is niet bemoedigend voor wie meende, dat hij ,hajf gewonnen spel heeft. Maar voor de vredesvrienden,; die beseften, hoo oneinldig moeilijk de laak is, die nog vóór hen ligt, die beseffen, dat dat eerst kwesties, als do Fransch-Diritl- solic en de Duitsche-Engclsche, moeten zijn opgelost, voordat men groot succes van hun propaganda mag verwachten, die be grijpen, dat zulk oen ernstige propaganda nog eerst voorzichtig georganiseerd en over wogen moet worden door de meest belang hebbenden o. i. de jrewemers der kleine slaton van N.-WteEuropa, Voor die meer serieuze paoificisten, waarvan prof. De Lou ter op bet congres sprak, is or niets ver ontrustends in wat gebeurd is en zijn die gebeurtenissen eerder oen nieuwe spoor slag, om rustig, 'zonder oplfou,den er ernstig voort te werken. Ook de kwestie van vr ede-d oor-ïrec-ht is er niet oen, die met wat congres-vuurwerk kan worden opgelost, ook hier is inspan ning en geduldige arbeid noodig, voordat men, ernstige resultaten zal kunnen berei ken. BiNNEKLAKB. Koninklijk bezoek aan Zeeland. De Koningin cn de Prins -uilen 30 Augus tus ,op bun autotocht naar Goes ea Mid delburg een Zeeuwse he hofstede in den Kraayertpokler onder -'s-lleer Arendskerke bezichtigen. 1 Vrijstelling van Invoerrecht. Staatscourant no. 197 bevat een besluit; houdende vrijstelling van bet invoerrechlj voor aelhyk-.hloride (chooracthyl), benoo- digd bij dc werkzaamheden in fabrieken; van verfstoffen. Nienwe directeur Staatsmijnen. Volgens oen bericht uit Heerlen zou ter vervanging ran don beer De Kal, dia naar Indiü gaat, als lid van het directorium der Staatsmijnen benoemd zijn prof. Van Itter- son, van dc Technische Hoogesehool! te Delft. 1 H' I na Toelagou nan belasting-ambtenaren. De „Belastingambtenaar'" nrekll, dat amb tenaren, die aan suikerfabrieken, buiten htm standplaatsen, worden gedetacheerd, alsme de kommiezen, die bij eerste benoeming nan een suikerfabriek Worden geplaatst, toela gen zullen krijgen ter vergoeding van onkos ten uit die lijdelijke worlczaamstolling voort vloeiende. i Deze zullen voor hen, dio oen gezin ten laste hebben, f 1,20 por dag bedragen eu voor dc overigen f0.35 per dag. Dc- chefs van dienst zullen, voor zoover zij kommies zijn, bovendien een toolage, berekend naar X10 's maand, genieten. i stapelde. „Voor die manier van reizen,; onder toezicht nog wol; bedank ik lokker."-1 Hij was innerlijk blij; dat Anuatjo, zijn aangetreden snoesje, ham in dozen toestand' niet zag. Zelfs zijn grijzo pak had bij niet mogen aandoen; noen, zijn ouwe groeate buis cn zijn ouwe dop word gecomman deerd het Was om gek to worden, dat hij thuis niets in te brongen liad.i.,- Hij draaide zich nog óón keer om, om moeder de hand te reiken, toen he.t hein plotseling door alle leden schokte. Daar*vlak bij homvoor de coupe tweede klasse n., in haar bekend, lief ma- trozonblousotjo, stond Annatje. Om haar hoen een kring van kennissen, allen oven gedistingeerd..', 1 Henri durfde hoelemaal niet groeten, hoe wel bot kleine brutaaltje niet naliet oin door luid gelach en gepraat zijn aandacht te vra gen. Hij deed maar eerst, of hij haar niet' zag en reikte mol deftige gebaartjes moeder, en zuster de hand ten afscheid. „IJ behoeft housch niet tot het einde toeio te wachten, mama-,het is hier zo,oi stoffig, zoo lummelig! onder do kap." Het kleine mevrouwtje ging echter niet van haar plaats. I „Doe jo jas toch los, mijn jongent, ;,j Jo hebt immers toch ooit net sporlhrimdi aan. Zul jo niet vergeten, wat van liet frisscho bessensap jo te drinken, dal ik! je voor onderweg heb moegegeven En écht voorzichtig zijn, nietwaar?"- llenri. leed follerkwaten. „Spreek toch zachter, mama," Bui,stepte JL SCHIEDAMSCHE m

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1913 | | pagina 5