66"* laargang,
Bit nnmmer Bestaat uit DRIE Blaüen,
Eerste Blad.
Zaterdag 4 October 1913
Hp S4341
Onder vreemden invloed.
Dezó courant verschijnt <1 a g e 1 ij k Met uitzondering van Zon-: en 5!eeaticlagte^Bb
Prijs por kwartaal'. Koor Schiedam m ïlaardingon fis ldjöi franco
per post ft 1.65. 1
Prijs per week: Voor S c hie<1 am oh y.Iaarcliügan lQ csah j
Afzonderlijke nummers 2 cont.
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen.' "I
AUvortentiön voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór oen
tmr aan hot Bureau bezorgd zjjn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoeli Korte Haven).
Eifa 3er A' 3 v"é t e n t nl £aa 1—6 regels fl 0.92} iedere regel aieef
Hg 'cents,: Reclames 30 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zij
innemeöi
Advortontiën pij aBonnoment op voord eeliga voorwaarden. Tarieven
hiervah zijn gratis aan het Bureau te bekoonep
In de nummers die Dinsdag-,- Donderdag- en "Zaterdagavond
verschenen,- worden zoogenaamde kleine advertentiön opgenomen tot den prijt*
van 40 cents per advertentie^ bij vooruitbetaling aan hot Bureau te voldoen,
Intercommunale Telefoon No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 4 Oct. -1913.
SERVIË EN ALBANIË.
De Servisc! e minister Pakailovitsj heeft
aan de Oostenrijksche en Italiaanseho ver
tegenwoordigers, die niet al te gerust bleken
over'het optreden van de Servische troe
pen tegenover Albanië, verklaard, dat Ser
vië slechts verdedigend optreedt tegen de
Albaneesche opstandelingen, dat het er niet
aan denkt zich van Albaneesch gebied mees
ter te maken en vast besloten is de beslui
ten van de gezantenconferentie te Londen
te eerbiedigen.
Voorts deed do minister de vol
gende medcdeelingon over bet gewapend
optreden van Servië: „Albaneezen uit
Albanië hebben een inval gedaan in
ons gebied en bevinden zich daar nog.
Hun invallen en buitensporigheden hebben
den Servisehen staat ernstig nadeel toege
bracht, Servië zal nu doen wat iedere an
dere staat in zulk geval zou doen, n.l.
de aanvallers verjagen.
Het wil echter naast zijn bloot defensief
optreden door practischo maatregelen ook
voor het vervolg Servië's veiligheid tegen
over Albanië verzekeren en zooveel moge
lijk vei-hoeden, dat Albaneesche horden
wederom een inval doen. Wanneer Servië
al uit eerbied voor de mogendheden de
nabuurschap van Albanië moet verdragen,
behceft het toch de onaangename conse
quenties daarvan niet le aanvaarden. De
Servische regeering kan zich niet voorstel
len, dal Albanië een recht zou hebben,
dat geen enkele andere staat heeft, om n.l.
zijn nabuur ongestraft te bestoken. Het zou
uit het oogpunt van internationale betrek
kingen iets ongewoons zijn, dat Europa,
toen het Albanië in het leven riep, de
bedoeling zou hebben gehad een staat te
stichten, die alle mogelijke rechten heeft en
geenerlei plichten.
Het zou in allen gevalle onrechtvaardig
zijn, zoo alleen Servië do gevolgen daar
van zou hebben te dragen bij gebrek aan
een normale, verantwoordelijke regeering of
van ecnige georganiseerde autoriteit, aan
welke het zijn eisehen kan mededeelcn,
zoowel naar aanleiding van do nadoelen,
veroorzaakt door de invallen der Albanee
zen, als betreffende dc maatregelen, die
genomen belmoren te worden om een einde
te maken aan de in Albanië heer schande
anarchie, die do hoofdoorzaak is fan de
ongeregeldheden aan de grens. De regee
ring heeft van deze gelegenheid gebruik ge
maakt om de aandacht van Oostenrijk-llon-
garijo op dit punt lo vestigen en dit rjjk
rijk te verzoeken le dezer zake stappen to
doen bij de andore groote mogendheden in
het belang van den vrede in Servië en Al
banië.
Uit Belgrado wordt geseind, dat Pitsjko-
Roman naar het Duitsch van
C. CftOME SClIWlE'NINCr.
poju gisteren hcrovferd is en dat daarmee
liet gevecht bij Prizrcnd geëindigd is ten
gunste van de Serviërs.
De Albaneezen, die geheel err al ver-
Blagen zijn en teruggedrongen naar da
Drina, trachten zich Voor Zezir opnieuw
te conccntreeren.
GEMENGDE MED EDEEL1NGEN.
4)
Potter keek Wapïstra verslagen aan, ter
wijl deze geduldig tie tabak in zijn pijp
nederd rukte, er een paar keer haastig aan
trok om de tabak opnieuw in gloed te
brengen. „Dus als je dat wist, hoe kon jo
dan op Ide onmogelijke gedachte komen
„Of die gedachte zoo onmogelijk is moet
je straks zelf maar beslissen, Potter! Ik
dacht, dat je mij genoeg kende om te we
ten, dat ik mijn tijd en krachten niet ver
spilde aan dingen waar hoegenaamd geen
resultaat van te venvachten was. Zeg, her
inner je jo Smeedes nog?"
„Smeedesl" herhaalde Potter nadenkend.
„Je hebt hem gekend onder oen ande
ren naam. Daar hij de helft van zijn leven
in de Ncderlandsche koloniën heeft doorge
bracht, noemden w;j hem den Indiaan."
„Den Indiaan!" riep' Potter verrast en zoo
luid, dat Wapstra zijn. ami greep en hem
vermanend toefluisterde: „Stil toch man."
„Do Indiaan I" ging Potter zachtjes voort,
„dien zal ik evenmin aTs jij ooit vergoten.
Waar heeft de galg gestaan waar ze hem
aan hebben opgehangen?"
„Voorloopiig staat hij nog ergens in een
bosch en groeit goed," gaf Wapstra ten
antwoord. „Toen hij destijds bij die geschie
denis daar ginds, toen de bodem van Ame-
E n geland.
In de katoennijverheid dreigt weer een
nieuwe crisis, waarbij 850.000 arbeiders
tegenover alle patroons of spinners van
Lancashire zullen staan. Zes weken ge
leden. besloten de arbeiders eoner spin
nerij te Bolton tot werkstaking over te
gaan wegens de weigering dor patroons om
een meesterknecht, die door de arbeiders
van tyrannie beschuldigd werd, te ont
slaan. Een onderzoek toonde aan, dat dio
beschuldiging niet gegrond was en de ver
tegenwoordigers der arbeiders vroegen dan
ook zelf aan hun kameraden het werk te
hervatten, wat dezen echter weigerden. Ver
woed over deze houding, die regelrecht
naar anarchie Voert, heeft do hond van
spinners-patroons besloten, dat, wanneer de
arbeiders van bedoelde spinnerij het werk
niet hervatten, een algemeeno uitsluiting
van alle fabrieken tegen hun personeel
zal worden afgekondigd.
De' nieuwste Engelscho gepantserde krui
ser „Queen Elisabeth", die eergisteren ge-
proefstoomd heeft, bereikte een snelheid
van. 35.7 k'noopen en heeft daarmee
oen wereldrecord gemaakt.
Zweden.
Koning Gustaaf, die sinds eenige dagen
weder aan zijn oude maagkwaal lijdt, moet
op raad der geneesheeren eenigen tijd het
bed houden, ten'einde zich beter aan een
behandeling te kunnen onderwerpen.
Volgens het laatste bulletin geeft zijn
toestand geen aanleiding tot bezorgdheid.
De kroonprins, die de bruiloft van prins
Arthur, den zoen van don hertog van Con-
naught, te Londen zou bijwonen, heeft dit
plan opgegeven, daar hem bet regentschap
is opgedragen. De kroonprinses gaat der
halve alleen.
De koningin vei trekt morgen van haar
zomerverblijf Oeland naar Drottningholm,
waar de koning gedurende zijn ziekt ver
pleegd zaL worden.
O o s te n r ij k' enServiö.
In een onderhoud met een Vertegenwoor
diger van hot „Neucs Wie-nor Abëndblalt"
verklaarde do Servische minister-president
Pasjitsj, dat Servië vurig wenscht vriend
schappelijke betrekkingen met Oostenrijk t
onderhouden. Alle po-litieko kwesties, over
welke de beide rogeeringen yïm meeniug
verschilden, zijn opgelost. Omtrent de kwes
ties op handelsgebied, die nog opgelost
moeten worden, heerscht geen principieel
verschil van meaning, dat tot moeilijkheden
aanleiding zou kunnen geven.
Hij zeide vooits, dat hij de overtuiging
had opgedaan, dat men ook van Oosten
rijksche zijde tot overeenstemming wenscht
rika ons, wat te hoet -onder do voeten be
gon te branden, den politic-agent die hom
gevangen wou nemen zijn mos in het lijf
stak, heb ik hem uit het oog verloren."
„En heb jo hom nu teruggezien?" vroeg
Potter mot groote belangstelling.
„Niet alleen gezien, maar ook gesproken,"
bevestigde Wapstra.
„Waar? In een van onze bierhuizen in
Rotterdam?"
„Neen, in Den Haag, in een equip-ago
die regelrecht naar het koninlclijk paleis
reed."
Potter roos met zulk een onverholen ver
bazing uit zijn gebukte houding overeind,
dat hij zij'n- hoofd stootte tegen een der
ijzeren stangen waaraan bet zeil boven het
dek bevestigd was, en zijn reis pet afvieL.
Dit geruiscJi maakte dat do kapitein van
dc „Kinderdijk" omkeek.
Potter daalde voorzichtig de trap af en
Wapstra. volgde hem. Terwijl do eerste
zijn pet opraapte zeide de andcro: „Ben
je zoo zenuwachtig geworden dat je dade
ifjiv opvliegt wanneer men je een nieuwtje
vertelt? Pas dan op jo tong on op al je
ledematen bij hetgeen ik je nu nog te ver
tollen heb."
De stoomfluit noodzaakte hem even te
"zwijgen. Men zag links lichten te voor
schijn komen. Zij naderden Dusscldorp. Do
„Kinderdijk" stoomde op de aanlegplaats
aan. Mannen kwamen op liet dek om bij
'hot lossen en laden behulpzaam te zijn
Wapstra klopte misnoegd zijn pijp uit; de
olectrischo booglampen bij de aanlegplaats
wierpen huur helder licht op het dek van
te geraken, dat de besprekingen Van ver
schillende kwesties goeden voortgang bob
ben en dat zich' in bet vervolg geen moei
lijkheden lusschen de beide staten zouden
kunnen voordoen.
Rusland.
De Rijksdoerna zal over vier weken haar
werkzaamheden hervatten. Verschillende af
gevaardigden, die reeds te Petersburg zijn
aangekomen, laten zich echter niet zeer
opgewekt uit over den aanstaanden arbeid
van de Doema, daai' zij bij besprekingen
met do ministers to Kief, ter gelegenheid
van de onthulling van hot standbeeld van
Stolypin, de overtuiging hebben opgedaan,
dat er weinig kans bestaat op werkelijk
ernstige hervormingen.
In de ministeries heerscht do grootst mo
gelijke willekeur en met dc volksvertegen
woordiging woixlt daar absoluut geen reke
ning gehouden. Het huidige ministerie mist
bovendien den moed met een afgerond plan
van horvormir ge.1 oor den dag te komen
en de minister-pre?'dent hoeft niet den min
sten invloed op de andere ministers, die
illen geheel naar eigen goeddunken han
delen.
Van welgevenden arbeid zal dus in de
naaste toekomst niet veel komen.
Bulgarije.
Hot bericht, dat Bulgarije zijn leger mo
biliseert, wordt uit Sofia tegengesproken.
Een officialise iiota komt voorts z!oo be
slist mogelijk" op tegen do berichten, dat
een Bulgaarsche bende een inval zou heb
ben gedaan in de buurt van Zaitsjar en
dat te Djoemaja en Stroemitza benden zou
den zijn gevormd, die op Servisch gebied
invallen moeten doen.
Turk ij" e.
De opperbevelhebber van bet leger heeft
een dagorder gericht aan alle legorcorp
sen, waarin wordt medegedeeld, dat liet
vredesverdrag gesloten is.
Verder wordt daarin verklaard, dat Tur
kije, nadat het groote rampen heeft door
staan en liet voortbestaan van het rijk in
ernstig gevaar is geweest, thans een be
hoorlijko grens heeft gekregen ca de aan
het rijk door historische tradities verbon
den steden heeft herwonnen. Do politiek
der regeering heeft dit weten to bewerken.
De gunstige resultaten, dio dc gekoesterde
verwachtingen verre hebben overtroffen,
zijn mede te danken aan de volharding en
kalme vastberadenheid van het leger, dat
daarin handelde naar den wcnsch van den
sultan en de bevelen, der leiders.
Vevdcr wordt in de dagorder dank ge
bracht aan bel leger en de wensch uitge
sproken, dat liet zal vooi tschrijdon op den
ingeslagen weg, want een leger, dat vrij is
van persoonlijke eerzucht en zich slechts
wijdt aan den dienst van het vaderland,
kan in de toekomst nog grooter succes
hebben en misschien de geleden verliezen
herstellen.
Voreenigde Staten.
Het Huis van Afgevaardigden heeft gis
teren zijn goedkeuring gehecht aan liet rapj-
porl van de conferentie-commissie over do
taricfivot. Nadat de Speaker het ondertee
kend had, werd het stuk teruggezonden naar
den Senaat, vanwaar het naar den president
werd gezonden, die hot te 9 uur gister
avond zou onderteekenen.
Het nieuVe tarief treedt heden in wer
king, maar voorloopig zullen de rechten
nog volgens de oude taaieven berekend wor
den, ten einde den invoer van goederen niet
te vertragen; de noodige schikkingen zul
len later getroffen worden.
Mexico.
Een bij het Mexicaansch gezantschap te
Berlijn ontvangen officieel telegram zegt,
dat de revolutie gedaan is. De militaire!
maatregelen tegen de opstandelingen in liet
noorden hebben geen beteekenis meer; do
regcoring Is reeds b'ozig met het verleg
gen der troepen tot bewaking der noor
delijke staten, die in opstand zijn geweest.
De verkiezingen zullen overeenkomstig do
in April gedane beloften worden gehou
den; aan alle candidaten zal daarbij vol
komen vrijheid worden gewaarborgd.
BINNENLAND.
Consulaire dienst.
Bij Kon .besluit van 27 September is! de
beer J. D. Ilerrera erkend en toegelaten als
consul van Argentinië te Rotterdam, voor de
provincie Zuid-Holland.
do stoomboot, die nu de touwen uitwierp.
Op dat oogenbiik stak de heer Ilelpert,
door het stoppen 'der machine uit zijn lich
ten sluimer gewekt, zijn hoofd uit do deur
van de bovenkajuit en liet "den koelen nacht
wind met zijn blonden baard spelen; ga
pende zocht hij weldra zijn rastplaats Weder
op1.
Wapstra schrikte. Zijn metgezel had hem
stevig bij" den arm gegrepen.
„Tien je aax gezien 7" fluisterde Potter met
lieesclie stem. „Van Rischoteri, 3o slimste
agent van den Nederkmdschcn veiligheids
dienst, is aan. hoorei."
„Je bent miot wijs man!" bromde Wap
stra. „Van Ilisdiol.cn zit veilig en wel te
Rotterdam; die man daar ginds is een pas
sagier, die toevallig in houding en ia de
manier waarop hij' zijn baard draagt-oenigo
gelijkenis vertoont imet den politieman.
Denk je dan dat ik vrijwillig een secondo
bleef op do boot, waar die man oen voet
heeft gezel?"
„Dat laden hier schijnt nog een heelen tijd
te duren," zeide Potter mot oen zucht van
verlichting.'
„Ik ga even naar beneden om naar liet
jónge meisje te zien. Je" kunt mij terug ver
wachten wanneer de boot weer in vollen
gang is."
Wapslra knikte even, stopte een nieuwe
pijp en begon liet dek op en neer to loopen.
DERDE HOOFDSTUK.
Een onverwachte ontmoeting.
In het Oosten begon het daglicht aan te
breken, een lichte ncyel lag uitgespreid
Provinciale electr. centrale.
Bij Kon. besluit van 2 dezer is mach
tiging verleend aan den commissaris der Ko
ningin in do provincie Noord-Brabant tot
het bijeenroepen van do Staten ,dier pro
vincie in buitengewone zitting, in de maand
October, ten einde alsdan aan de orde
te stellen
a. de vaststelling van de statuten der op
te richten naamlooze vennootschap, welke
zich ten doel stelt do geheele provincie
Noerd-Brahant geleidelijk van electrischen
stroom te voorzien, en 1
b. het treffen van maatregelen tol levering
van electrischen stroom in de gemeente
Helmond en bare omgeving.
VoIkspetUlonnement voor plaatselijke keuze.
Do commissie voor het volkspetiLiomnc-
ment voor plaatselijke keuzo is thans met
luiar voorbereidenden arbeid gereed. In den
komenden winter zullen in alle gemeenten
plaatselijke comité's zich bbijveren, hand-
teek'oningen te verkrijgen voor het volgende
adres
Ondergeteek'enden, allen ingezetenen van
machtigen het Ncderlandsche comité
voor plaatselijke keuzo, namens h'en am
II. M. do Koningin te verzoeken, de Drank
wet zoodanig te wijzigen, dat aan de man
nen en vrouwen van 23 jaar en ouder in
een plaats gelegenheid worde gegeven bij
stemming zich' uit te spreken over beper
king of opheffing van de inrichtingen voor
drankverkoop (vergunningen of vergunnin-
over de rivier en over de weilanden langs
de oevers. Wapstra had een half uurtje
op een canapé in de bovenkajuit gelegen
en mei-ktc tot zijn vreugde op, 'dat de blon
de vreemdeling, die Polter zoozeer ver
schrikt had, rustig lag te slapen, liij* baalde
ten minste kalm en regelmatig adem; Wap
stra ging dus weder op het dek, dat trilde
door de zWare machinestoètcn.
Bij het hokje waarlangs oen ketting knar
ste, stond Potter reeds op hem te -wachten.
Een snelle blik overtuigde beiden, dat
alles verlaten was op het achterdek en
dat niemand hun woorden kon hooren bc
halve de koele morgenwind cn dc ?\vij
gondo rivier.
„Hoe kwam de Indiaan in een équipage
terecht en wat had. hij1 in liet paleis van
de Koningin te maken ?"-
„Dat kan ik je met een paar woorden
vertellen. Wij hebben trouwens tijd genoeg
Ik had in den Ilaag den „lange"- en den
„gebochelde" opgezochtde tijd begon mij
in Rotterdam wat lang te vallen, waar de
staking onder do havenwerkers de politie
en! mariniers voortdurend op de been deed
zijn. Zij kwamen er niet meer van daan. Die
wisten ook niets anders te vertellen dan
het gewone praatje uit Den IlaagDc Radja
van Matarain, de Koningin zou hem dien
imaöag in plechtige audiëntie op liet pa
leis ontvangen. De Javastraat was zwart
van do menschen. Wie weet of ik dien
bruinen kerel, die millioenen aan juwoelcii
en diamanten op zyn leelijke bruine lichaam
draagt, ook niet eens kon zien, dach ik
er. ik sloot mij bij de andere nieuwsgieri
gen én verloven) ter plaatse, en wanneer
3/i der uitgebrachte stemmen zich daarvoor
verklaart, cn de regcoring daartegen geen
bezwaar heeft, tot die beperking of op
heffing worde overgegaan.
In deze maand zullen overal de plaat
selijke comité's worden opgericht* Van 15
'Januari tot 15 Maar 1914 zal de gele
genheid voor onderteekening worden open
gesteld.
De commissie heeft haar moderamen als
volgt samengesteld: F. U. Schmidt, te Hil
versum, voorz.; dr. J. van Dorp, te Gen-
dringen, secr.; mej. Tb. Wieg en nek, te
Montfoort, penningmeesteres. Als centraal-
lcidcr treedt op, ds. J. Henri Ledeboer, te
Breedevoort.
Vrouwenhandel,
Blijkens mededeeling van do Franscho
regeering heeft Portugal het verdrag tot
bestrijding van den vrouwenhandel bekrach
tigd en in de Portugee-clic" akte van be
krachtiging op 9 September te Parijs ncder-
gelegd.
Grool-Britannië is voor Canada en voor
de Unie van Zuid-Afrika tot gezegd verdrag
toegetredende akte van toetreding voor
Canada is to Parijs jiedergelegd op 25
Augustus en de akte van ioclreding voor
de Unie van Zuid-Afrika op 19 September.
(„Stel.")
Vereen, tegen de kwakzalverij.
He Vereen, tegen do kwakzalverij zal
baar jaarlijkscho algemeene vergadering
houden op Zajerdag 18 dozer to Amster
dam.
YLAARDINGEN, 4 Oct. Voor het examen
van rijksklerk 2e klasse is geslaagd de heer
P W.. Ornee alhier.
Met ingang van 1 October Is verplaatst
do kommies 2o klasse A. van Penl van
St. Pioter naar hier; met ingang van 1 No
vember de kommies 2 leklasse A. Waterman
van Nicuwerslnis naar bier; met ingang
van 1 December de kommies 2e klasse W.
Kok van Vierlingsbeek naar hier.
Koloniën.
Oüïerralschte belangstelling.
Zondag (31 Augustus) kwam van Singa
pore te Batavia aan mr. W. J. Turnbull, re
dacteur vau The Weekly Sun te Singapore
met opdracht voor zijn blad een onder
zoek in te stollen naar de relletjes op Java.
Heden morgen bracht hij een bezoek aan
ons redadie-bmxjau om inlichtingen, naar
aanleiding van een artikel in de Straits
Times over „Be onrust op Java."
Ilij bezoekt de verschillende redacties hier
ter plaatsen en heeft ook oen introductie ont
vangen voor dr. Rinkcs, den adviseur voor
Inlandsche Zaken. (Bat. Nb],)
gen aan. Nu, hot was sierlijk genoeg voor
zijn Hoogheid, don Radja van Lombok I liet
duurde niet lang of een escadron huzaren
kwam in draf nader en daarachter een
rijtuig met vier paarden, een prachtig go-
kleeclo generaal zat cr in, dat was- de Radja.
Zijn tulband schitterde van juwcelcn en om
zijn hals droeg liij oen ketting zoo prach
tig als er in geen enkele schatkamer in
heel Europa aanwezig is. Een andcro man
in een uniform met veel goud zat tegenover
hem. Dat was de assistent-resident van Lom
bok, dio don Radja naar Holland had ge
bracht, zoo zeide men. Er volgden nog
een paar i-ijluigon vol mannen mol bruine
gezichten, zij hadden bonte doeken om het
hoofd gewonden cn een soort v.m bont ge
kleurd hemd om het lichaam, en in liet ach
terste rijtuig zat naast zulk een mau iemand
in een zwarten- rok cn glimmenden cy
linder op het hoofd; op dien man bad ik'
eerst in 't geheel niet gelet. Daar wil hot
toeval dat de stoet plotseling langzamer
gaat rijden en het achterste rijtuig vlak
voor mij stilstaat. Do man mot den Imo
gen hoed kijkt mijn kunt uil, on liet was
een oogenbiik of ik door den bliksem ge
troffen word. Want dio netto mmihcer m
dat rijtuig, 'dat naar hol paleis rijdt, is nie
mand anders dan Smeedes, dien ik al lang
ergens aan do galg meende lo zien benge
len; want zijn schuldenvcgisler was rlaarl- e
lang genoeg, dat kan ik jc verzekeren.'i
„Verder," zeide Potter met aandrang. Hij
kon zijn ongeduld letiorlijk niet meer ver-
bergop i i
(Wordt vsrvolgd-l
SCHIEDAMSCHE COURANT
