EMSER ZOUT.
gp Echt (Natuurlijk)
Luchtvaart.
Gemengd Nieuws.
V
Hij tie te Rotterdam gehouden examens
vrije- eu ordooefeniugcn, is o.m. geslaagd
moj.-M. R. Brouwer, leerlinge der Rijks
normaallessen, alhier.
Llederci utoiuI.
Reeds vroeger hebben wij medegedeeld,
dat de hoeren De Canter en Ha roe, de hier
reeds zoo gunstig bekende chansontriers,
weer een vnrrtirnehlen-itvond zulten geven
op uitnoodiging van een comité nil tlï' leer
lingen der tl. B, School.
Deze avond is (hans vastgesteld op
Woensdag, "29 October a.s.
liet eventueel batig saldo an dezen avond
zal strekken lot steun van de Vereenigtna tot
Bestrijding \an Tuberculose.
Wij kunnen hieraan nog tooioegon dat
voor eeu geheid nieuw programma zal
worden' zorg gedragen en herinneren er ten
overvloede aan dat deze chdUMUmii'r» htm
goeden traant 'hebben te danken, in tie eerste
plaats aan «ie geestige vum-draebten, die
op meesterlijke wijze weiden uitgevoerd,
en in de tweede planes ami d».n vol-trakl
txxsehaafden iulioud ervan.
Met grond mag dus verw ndrl w orden
dat ook tui weer tie zaak van 'Odeon ge
heel door bezoeksters en bezoekers gevuld
zat zijn.
De verpleegden vair bet Ned. tlerv. en
van het 11, K, 'Weeshuis en van het Diaco
niehuis der Hervormden, zullen, naar wij
vernemen, tol het bijwonen van dezen avond
worden uitgenoodigd.
Gistermiddag zijn door de politie aan
gehouden -l jongens, verdacht van diefstal
van lood.
Aan liet politiebureau is vanmorgen aan
gebracht een jongen, die bekend heeft in
gezelschap van 2 andere jongens een hoe
veelheid oud ijzer te tiebben ontvreemd.
Een nader onderzoek wordt ingesteld.
Gevonden voorwerpen.
Te bevragen aan het commissariaat van
politie
Een fluitje met ketting, sleutels, matro
zen pet.
Aan de volgende adressen:
Portemonnaie, A. Schot, Stationsstraat
2t3armband, Berns, L. Achterweg 9; per-
tomonnaie, Feelders, Wie uwe Haven 31
zilveren versiersel van een oorbel, A'isser,
Spinhuispad 7; damesparapluie, Klavcrdijk,
Verbrande Erven 3; plakzegets, Scbeffers,
Singel 1G0 hond, Vulpen, Piet Heinstrant
t halsketting met slot, Nieuwelaat, Pol
derstraat 39; sigarenpijp, Gundlach, Hoog
straat 3: dameshandschoen, v. Noort, Sin
gel 25; olielantaarntje, v. Rijn, Broers-
vest 25; ivoren bal, Zuidgeest. Nieuwe tin
ven 163/1.
AGENDA.
Heden en volgende dagen. Scbiedamscbc
Bioscoop 8 uur. Voorstelling.
Heden en volgende avonden Casino, 8
uur. Variété-programma.
Heden en volgende avonden. Tivoli Schouw
burg. 8 uur. Nap de la Mar. De
dansadvocaat. Do naakte waarheid.
18 Oct, Lokaal der N. C. G. 0. V., K,
Kerkstraat 3, 8 um. Gezellige sa
menkomst.
18 Oct. Grootc Schouwburg S uur. Opera
Ilaliara. Carmen.
19 Oct. Volkshuis 8 uur. Bakkersgezellen-
bond, afd. Schiedam: De vakorga
nisatie en de loonactie to Schie
dam.
19 Oct. Groote Schouwburg. 8 uur. N. V.
Toon. Vereen. Hevermans Liefdes-
duel.
\9 Oct. Tivofi Schouwburg 2Vr uur. '4e Tivo-
ü-matinóe.
21 Oct. Gemeenteraad Schiedam, 2 uur.
21 Oct. Groote Schouwburg1. 8 uur, Rotterd.
Toon. Gez. 777/tÓ.
23 Oct. Groote kjehouwhnrc, 8 u. X. V.
Het Tooneel—Rowtatds. .Mijlpalen.
28 Oct. Groote Doelczaaï, 8 n Gemengd
Koor. Dir. Gomg. Rijken. Saint
Froiu;ois d'Assise. Oratorium Ge
nerale repetitie 27 Och
W PO cent per flacon.
De ontploffing van de sL. JF'.
Het ongeluk.
Een ooggetuige, de vlieger Ruth, heeft
gisteren aan een redacteur van de os-
sïelie Ztg." het volgende verhaal gedaan
mn de ramp, die het snelste en sterkst"
luchtschip van de Duitsche marine heeft
ge'roffen.
ik stond snot Uirth, die eeu nieuw vlieg
tuig beproeven wilde, voor de loods van
de Albatros-fabriek, toen dc „L. 2" opsteeg
Wij merkten op, dat de achterste motoren
rookten, maar dachten, dat het geen kwaad
kon. Het schip stevende over onze hoof
den heen en toen het, boven het vrije
veld gekomen was, zagen wij plotseling
duuit do voorste inachmogondel een hel-
di ie vlam opsteeg, die zich in een so
mmie over liet geheelo schijf verspreidde
en op een vuurzuil geleek. Toen volgde
o "u zoo hevige ontploffing, dat de ruiten
van de loods kapot wenlen geslagen on
wij door don vrceselijken luchtdruk bui
len adem geraakten.
Dadelijk sprongen we als automaten in de
auto van Hirth en tuften in de richting
vaar we de „L, 2" hadden zien vallen.
Binnen drie minuten waren we op de plaats
van het onheil. De aanblik was zoo ont
vettend, dat ik er geen woorden voor heb.
bi de achterste gondel zaten mensehen
stuiptrekkend in de vlammen. Een officier
u breeuwde luicl om hulp en trachtte los
te komen, maar te vergeefs. Wij mochten
er werkeloos bijstaan en de arme slacht
offers zien verbranden.
la onze radeloosheid liepen we naar de
voorste gondel, waar we heter bij konden
komen.
Met hulp van verscheiden monteurs en
arbeiders, die inmiddels waren toegesneld,
gelukte liet ons drie nog levende ïnen-
schou uil de gondel te trekken. Twee be
hoorden tot liet personeel van de .,L. 2",
do derdes was een officier van de marine.
Een matroos, die over zijn geheide lichaam
verb in ml was, steunde vreeselijk; na. enkele
oegenblikken sloeg li ij do oogen op en
kermde: ..Slaat me dood, ik lijd te otg!v
De andere kwam ook bij en zeide als tot
zich zelf„Mijn vrouw, mijn kind." Toen
stiei f bij. Wij legden de twee nog leven
den en dc lijken in een ziekenwagen oti
iic'en ze wegbrengen.
.Naar mijn mcening is de oorzaak van
iic ramp te zoeken in een ontploffing in
een gas^pioeier.
t j l
De directeur der Attn .os-vliegmaehincfa-
briok te Johannisthat. V, ieuer, die do cata
strofe op een afstand an ongeveer 400
M zag. vertelt daarv.n het volgende:
Ik werd, in mijn bute ui zittende, opge
schrikt door een buiteng -woon hevige ont
ploffing. Eerst dacht ik tl er oen vlieg
machine op het dak ot.. r fabriek was
neergevallen. !k liep, zoo -nel ik kon. naar
het vensier en zag nu. hoe de „L. 2", in
vlammen gehuld, ter aarde réd. Het om
hulsel was reeds getreel ui al verwoest en
ook van de kleinere gasballons zag ik er
geen enkele meer. Het naakte geraamte van
liet geweldige schip beschreef een halven
cirkel, totdat het eeu verticale positie in
nam en stortte daarop met den voorsteven
omlaag, pijlsnel naar beneden en kwam
terecht op den akker aan de Oostelijke!
zijde van het vliegveld van Johannisthal.
Ik liep zoo snel mogelijk naar de brandweer
om deze te alarmeeren.
Daarop reed ik vliegensvlug naar do
plaats des onheils, doch bemerkte, toen
ik daar aankwam, dat er niets moer tc
redden viel. Onder het zwaren stalen ge
raamte van het groote luchtschip lag de
half verkoolde gondel met de lijken der
bemanning.
Van andere zijde wordt nog verteldSta
tig steeg de ballon om kwart over tien om
hoog. Boven uit 'de schuitjes stonden de pas
sagiers naar heneden te wenken. Velen
staarden Iron na. Toen zag men plotseling
eeu vuurstraal schieten uit het voorste
schuitje, tn een oogwenk was- het geheeld
gevaarte in rook en vlammen gehuld. Nog
draaiden de luchtschroeven. Op eens con
geweldige ontploffing, die de ruiten tot op
3 K.M. afstands deed trillen. In een om
trek van 2 K.M. zijn geheele reeksen ruiten
gebroken. Mensehen, die voor de vensters
zaten, werden door don luchtdruk van hun
stoelen geworpen. Ecnige aviateurs, die in
de lucht waren, konden ternauwernood hun
evenwicht bewaren. In de school te Johan
nisthal ontstond een hevige paniek, door
dat men aan een aardbeving dacht.
Toen kwam het geraamte, want meer was
er niet van overgebleven, naar beneden.
Men zag lichamen er uit vallen. Sommige
ooggetuigen beweren gillende kreten gehoord
te hpbbou. Onmiddellijk schoot van alle
kanten hulp toe.
Vlak in de huurt hielden eeltige genie
soldaten oefening. Zij behoorden tot de eer
sten, die liet biamtende wrak bereikten.
Er was weinig meer tc helpen. Benige
slachtoffers werden nog k:\ettd te voor
schijn gehaald. De otigelukkigen leden zoo
vreeselijk, clat zij de helpers smeekten, hen
uit. hun lijden te verlossen. Vele der hel
pens werden door het gloeiende aluminium
gewond. Maar zij lieten zich niet afschrik
ken. Zij vertellen afgrijselijke bijzonderhe
den van verkoolde ledematen, die zij in de
lurnd hielden hij het aanpakken iter onher
kenbaar verminkte lijken. Intussehen kwam
de brandweer uit don omtrek en een lange
reek-- zieken-autornol u' mi. Zij konden nog
slechts gebruikt woiiL om lijken te ver-
voeten. Alleen een jm.r garde-officier, Frei-
horr von Blonel, dte zijn verzoek ais
gast meegenomen was, i nog levend naar
het hospitaal gebrach1, maar is in den
namiddag, zonder tot In a dzijn te zijn ge
komen, overleden.
De on r z a a k v a r d e r a tn p
Van de ooizaak van het ongeluk weet
men niets en zal men waarschijnlijk ook
\\fd niets te welen komen. De veronderstel
ling, dat de bruint van tiet Tuchl-whip ont
staan is door een ontploffing in dc voor
ste ïnnchinegondel, Dwust louter op een gis
sing. De oorzaak van de ramp kan iti geen
geval worden toegeschreven eau bet over
springen van een vonk van het toestel
voor draadloozo telegrafie op» het omhulsel,
daar dit toestel nog niet aan hot luchtschip
was aangebracht, liet gerucht daaromtrent
is derhalve ongegrond.
De slachtoffers.
Under de «hu litoffers bevinden zich de
korvet-commandant Behnisch, de obeibavi
ral Neumann, de architect Bietzier, drie
technische beambten, alten brhooreiulc tof
de marine. Tot de nfiWliug luchtvaart dor
marine bohooron dc dood en kapitein-lui
tenant Freyor von Tronk, de mnrine-ingcv
nieurs Ilans ma nu en Von Busch, benevens
twaalf personen, machinisten, hulpmachi-
nisten en bootsmansmaten.
Verder zijn nog gedood kapitein Glutli
en twee 01011(011115 van de Zeppclinwerf.
Kort na de ramp i.s overleden de luitenant
van het Königin Augusta-regiment V011
Bench
De oorzaak, waarom zich zoovele men-
scheti p2S) in liet luchtschip bevonden, is,
dat tiet was opgestegen voor een hoogte-
vlucht en daarvoor meer dan gewone belas
ting wense-helijk is. Een ooggetuige zegt
dat de motoren al dadelijk niet goed werk
ten, zoodat het vertrek nog eeu kwartier
is uitgesteld om ze 11a te zien.
D v i 11 d r o k.
Het gebeurde beeft in het DuiLehe rijk
een verpletterenden indruk gemaakt. "Men
is vooral daarom zoo ontmoedigd, omdat
het ongeluk niet het gevolg is van eenige
ongunstige uiterlijke omstandigheid, maar
van een nog onbekend gebrek in het stel
sel.
Het „Berliner Tageblatt" wijst erop, dat
liet verlies vooral daarom zoo zwaar is,
omdat de beste deskundigen op het gebied
van maiine-hichtschepen bij vleze ontplof
fing gedood zijn.
Bij dc anders zoo chauvinistische „Deut
sche Tngeszcitung" werd de teleurstelling
zoo diep, dat door het blad de vraag ge
steld wordt, of het wel behoorlijk is, dat
het leven van officieren en manschappen
nog gewaagd wordt in de overgebleven Zep
pelins. Men moest de proeven aan het bui
tenland overlaten, en evenals Bij de onder
zeebooten .wachten, tot men daar een be
vredigende mate van veiligheid bereikt heeft.
Zeer algemeen is de deelneming met den
ouden graaf Zeppelin. Op weg naar de
feesten 'te Leipzig, hoorde hij op het slation
te -Mvinchen van het ongeluk, Ilij keerde
onmiddellijk naar huis terug.
Het hs voorloopig nog de vraag, wie de
geldelijke schade Van het ongeluk zal bobben
te dragen, de Zeppelin-fabriek of te staat.
Ifet schip was nog niet onvoorwaardelijk
aangenomen, maar zou gisteren zijn laat
ste proeftocht doen! Er bestond een be
paalde afspraak voor de vervloeiing van
de verantwoordelijkheid, maar nu men de
oorzaak van het ongeluk ni,et weet, is dit
ook moeilijk te bepalen.
Een communiqué van
keizer AY i 1 h e 1 m.
De Duitsche keizer heeft van uit "Bonn
naar aanleiding van de ramp van de „L. II"
het volgende telegram verzonden: Weder
om heeft een zwaar ongeluk onze ma
rine getroffen. Het marine-luchtschip L. II
is 1 een ontploffing ten offer gevallen
en ;'f< urave en dappere mannen, w. o.
de meest o-p den voorgrond tredenden van
dit nieuwe wapen, hebben daarbij hun le
ven gelaten. Zij stierven in dienst van
het vaderland. Dit laatste verzekert hen
echter, dat zij door mij en door het gan-
sche Duitsche volk in cere zullen worden
herdacht. Wij wijden hnn nabestaanden ons
allerhoogde medegevoel. Maar Je rouw
0111 hetgeen geschiedt is, zal, daarvan ben
jk overtuigd, slechts tot nieuwe kracht
inspanning aanvuren 0111 dit gewichtige wa
pen tot een uitstekend en bruikbaar krijgs-
matoriaal te ontwikkelen."
Ook de keizei in en rijkskanselier zonden
telegrammen van deelneming.
D e buit e n 1 a n d s e li e o p i 11 i e.
De Fransche bladen geven zeer lange
berichten en beschouwingen over de ramp.
De streng-nntionale ..Autorité" schrijftTiet
is met de Duitsche Zeppelin-ballons, 7.00-
.als mot onzeewaardige schepen. Bij goed
weer en onder gunstige omstandigheden
pioen zij eenige reizen, totdat deze lucht
reuzen slechts tot teleurstelling aanleiding
geven, wanneer een enkele windstoot of
een ontploffing hen vernielt.
De Earijsehe uitgaven der Engelse he bla
den bespreken de ramp op dezelfde wijze.
Zoo zegt de „Daily Mail": De geringde
ontploffing of een ietwat sterke wincl is
voldoende om het luchtschip te vernieti
gen. liet blad gelooft dan ook, dat de Zep
pelin-luchtschepen practisch geheel waar
deloos zijn.
President Poincnié heeft telegrafisch den
keizer zijn medegevoel betuigd.
Hel verschrikkelijk ongeluk heeft te Rome
algemecne deelneming en sympathie opge
wekt, Alle bladen verklaren dat ook deze
ramp niet legen hel systeem der Zeppelin
getuigt. De oorlogs- en marine-minister heb
ben telegrafisch in Berlijn medegedeeld, dat
ganseh het ltaliaansche leger en de marine
getroffen is door de ramp van het lucht
schip L. II en met het Duitsche volk me
degevoelt,
Ook te Londen heeft de ramp een diepen
indruk gemaakt. De avondbladen brengen
zeer lange telegrammen nil Berlijn, waar
uit een warme sympathie met het zwaar
beproefde volk spreekt. Voorts sommon zij
oji verschillende rampen welke dc afgeloo-
pon week tot een zwarte week hebben
gemaakt. De bladen herinneren aan de vroe
gere Zeppelin-rampen en wijzen er op, dat
de Duitsche marine thans geen onkel lucht
schip meer rijk is.
Nog een vliegramp
Behalve het ongeluk met tiet Zeppelin-
luchtschip je Johannisthal, en den doode-
1 ijken val van een luitenant en een ser
geant-vlieger bij Kirchlauter, treeft nog een
derde ramp de Duitsche luchtvaart getrof
fen.
Een militair vliegtuig, met den eersten
luitenant Von Freilievg als stuurman en
kapitein Ileseler, van dc veldartillerie, als
begeleider, was gisternacht om half twee
te Dèbcritz opgestegen om naar Keulen
te vliegen. Boven liet boseh van Schweinitz
waren de tiiehtschippers echter- genoodzaakt
to landen, Daarbij ontstond rai ontploffing,
waardoor liet vliegtuig in brand vloog. Ka
pitein Hcselei' was direct dood, luitenant
Freiberg bekwam brandwonden.
Eleclriciensstaking opgeheven.
De llaagschc patroons-vcreeniging van
Electro Technische werkgevers ontving van
de „iuiemvorkende Metaalbewcrkersbonden
tiet bericht, dat do staking is opgeheven,
tn de gisteren gehouden vergadering van
stakende olectricions, onder leiding van het
comité werd met algemecne stemmen tot
de opheffing besloten. Zaterdag zullen de
werklieden zich bij turn resp. patroons aan
melden, Overeengekomen is, dat wederzijds
.geen i.mcimo maatregelen zullen worden
genomen.
Dc commissies, uit vertegenwoordigers
dor patroons en werklieden bestaande, heeft
de volgende regeling getroffen. Deze re
geling zal gelden vuor tiet geboete land.
Invoering van den vrijen Zaterdagmiddag.
Te Amsterdam zal liet werk Zaterdags te
t uur en voor Rotterdam en Den Haag
om 4 uur worden geëindigd. Arboicl na 4
uur verricht, zal worden betaald met 25
pCt. extra. Gehuwden monteurs en kost
winners zullen om de 2 weken in de gele
genheid worden gesteld naar huis to gaan,
hij werkzaamheden buiten de stad. Dit zelf
de geldt voor ongehuwden om de 4 weken.
Bij ziekte wordt gedurende 8 weken 75
pCt. van tret loon uitgekeerd. De com
missie moet binnen 3 maanden gereed zijn
met een onderzoek naar de ioouen en op
deze grondslag een landelijke regeling met
leerling-regeling ontwerpen.
De overeenkomst wordt aangegaan inet
Januari 1915, doch wordt voor dezen ter
mijn de vrije Zaterdagmiddag ingevoerd, dan
wordt de duur dezer overeenkomst verlengd
tot Juni 1915. De commissie uit patroons
en werklieden bestaande zal toezien op
i'ichtige naleving van het overeengekomene.
De staking heeft bijna 8 volle weken
geduurd. Er is ruim f 8000 uitgekeerd.
De ramp van de Vohurno,
Volgens een hij de familie ontvangen
telegram is de familie Groeneveld, die zich
aan boord van de „Voltumo" bevond, gered.
Behalve het zoontje, dat reeds te Rrtterdam
is aangebracht, zijn de overige familie
leden door de „Kroonland" opgenomen.
Ifet onderzoek, ingesteld te Rotterdam
door een ambtenaar van het Belgische mi
nisterie van marine naar het z.g. afkeu
renswaardige gedrag van de bemanning dor
„Yolturno", heef» uitgewezen, dat geen
enkel Belgisch zeeman aan boord van het
verbrande schip was.
Zakkenrollers.
Door de recherche te Rotterdam zijn op
verzoek van den officier van justitie te
's-Rraventiage gister in 'de Weezenstiaat al
daar aangehouden de twee gebroeders v.
K„ wonende in de Breedcstraat te Rot
terdam, twee bekende zakkenrollers. Dooi
de rechtbank tc 's-Gravenhage was tegen
tien gevangenneming gelast als verdacht van
diefstal van een gouden horloge met ket
ting tijdens de vliegdemonstrafies te Rijs
wijk. Zij waren op heetenlnad "betrapt en
hadden toen het horloge weggeworpen.
Philips' Metaal-gloeilampen,
Door de N. V. Philips' Metaal Gloeilamp-
fabriek is een nieuwe halfwattlamp vervaar
digt, die, blijkens de genomen proeven op
haar terreinen, uitstekend voldoet, voor de
technische wereld en voor de verbruikers
van electricitert van zeer groot belang is
en ongetwijfeld in wijde kringen de aan
dacht zal trekken. De proeven werden ge
nomen met halfwaltlampen van 1000, 2000
en 3000 kaarsen.
Deze uitvinding is oorspronkelijk gedaan
in het laboratorium van de General Elec
tric Company in Amerika en de drie Duit
sclie electricitcits-firma's hadden het recht
deze uitvinding persoonlijk in Amerika te
komen copieoren. Ofschoon de Firma Phi
lips het recht heeft de patenten tc gebrui
ken, heeft zij geen recht op de fabrieks
geheimen.
Het is inet des te meer voldoening dat
wij kunnen conslatceren, dat in den laat-
sten tijd in de laboratoria van deze Firma
proeven op uitgebreide schaal werden ge
nomen met haar halfwattlampen, waarmede
uitstekende resultaten verkregen werden,
zoodat zij er toe over kon gaan de lam
pen aan de practijk te toetsen op haar
eigen terreinen.
Deze groote Ncderlandsehe onderneming
heeft getoond bij haar buitenlandsche con
currenten. niet tc behoeven achter te slaan.
Prentbriefkaarten van de Pool.
,Voor de „ansichten"-verzamelaars komt
er een goede gelegenheid 0111 een merk
waardig exemplaar machtig te worden. Al
zou men het niet denken, er zijn toch nog
plaatsen,, waarvan nog geen „ansicht" be
staat ot vanwaar nog geen pmdbrief
kaart verzonden kan worden. En tot deze
gezégende streken behoorde totnogtoe di
Noordpool. Maar ook trier zal do ansicht
haar joy crue ent rée houden. Roahl Aivmiv.1
sen is ad. dezer dagen benoemd tot post
(liree' ntn Arctis: hij hoeft hef recht
v -ge in zijn „Fram" een postkantoor
r n richftm, waar hij brieven en drukwer
ken mag stempelen. Die kan hij dan in het
eerste postkantoor, dat hij „aandoet" pos
ten. Nu worden er een serie van vijf z.g.
„Framkaarten" uitgegeven, die door geheel
Europa en Amerika verkoeld zullen worden
tegen den prijs van 60 ct. per stuk. Zij
stellen buitengewoon mooie Poollandschap
pen voor, o.a. de Fram, ingevroren en met
ijs bedekt. Deze kaarten neemt do „Fram"
mee op zijn Pooltocht 011 als de hoogste
breedtegraad bereikt is, worden zij niet
een allermodernste Mem pol mac Irine gestem
peld met Poolzee, datum en breed leg ra a ik
Vis-chen i?i vulkanen,
Bij verschillende vulkaanuitbarstingen
van den laatsteh tijd moeten doode visschon
in gruolori getale met do overige uitworp-
soien van den vuurberg mee uitgespuwd
zijn. Aanvankelijk loochende men dergelijke
berichten cu lachte men zelf den -verhator
uit. Onlangs herinnerde men zich echter,
dat klassieke, getoofwaardige natuurhislo-
rici reeds vroeger melding maakten van
iets dergelijks .en is men de zaak nader
gaan onderzoeken. En nu is gebleken, dat
visschon in kratenneren de natuurlijkste
zaak ter wereld is. in een krater, die soms
tientallen, ja wel honderdtallen jaren rust,
vormt zicli een meer. De kanalen vullen
zich met water dor aarde en het moer
dankt zijn inhoud aan het hemelwater. Met
het grondwater komen eitjes van verschil
lende vissclien mee, die zich in den krater-
ontwikkelen en zich later vermenigvuldigen.
Treedt de vulkaan nu in werking, dan
worden de dieren smakelijk gekookt (jam
mer, dat er geen smulpaap in de nabijheid
is). Met de c-rste watonlampexplosics wor
den de gekookte visclijes weggeslingerd. In
Zuid-Airrerika Loeft de bevolking zulke vis
schon den naam van „prennadillas'" ge
geven. Na de uitbarsting van een vulkaan
op Trinadad lagen de velden in de om
geving mijlen ver bedekt met prennadillas.
Het verschijnsel van visschon in den krater-
is eigenlijk precies hetzelfde ais dat van
levende wezens in de aarde onder de Sa,-
hara, die niet het graven van Artesische
putten omhoog komen en die, omdat hun
soort at duizenden jaren van alle licht ver
stoken is geweest, een zeer gebrekkig ge
zichtsorgaan bezitten.
Gist als middel tegen cholera.
Van oudsher heet hot gebruik van bier
in den volksmond „goed voor de cholera';
.'„tegen" bedoelt mers). Ernst Ludvvig, de be-»
kende Duitsche chemicus, heeft naar- de
„Namnvissenschaftliche Woehenschrift" me-
dedeeif, getracht, dit eens langs wetenschap
pelijke!! weg te bewijzen. Hij heeft, aangeno
men, dat deze immuniseorendc capaciteit
van het hier in de gist schuilt. Waar
schijnlijk bestaat de werking van gist in
een phewphomnanatie. De phosphorstralen,
die pasdoode gist bij gisting in maag en
darmen uitzendt, werken doodclijk op mi
cro-organismen, omdat zij de lecithine-ver-
bindingen van maag- en dannwand ontbin
den tot choline, dat de velgroeilaag. waar
moe o.a. ook tuberculoxc-Lariilen omgeven,-
zijn, oplost, en daardoor de cellen opent
voor de a ntitoxinen, die in tiet lichaam aan
wezig zijn. Ook dc alcohol, die bij de gis
ting gevormd wordl, kan boosaardige ba
cilten dosinfeeteeren. Alet gekookte gist heeft
men jonge dieren geheel van do cholera ge
nezen. Op grond van deze gunstige resul-"
talen treeft Ludwig verleden jaar aan do
verschillende ministeries van Oorlog der-
B-alkanstaten geadviseerd, gist te gebrui
ken als geneesmiddel en wapen tegen de
verderfelijke cholera, tn ieder geval zal
gist doelmatiger zijn dan knoflook, dat nu
nog overmatig in de Balkan wordt gebruikt.
De trap als bibliotheek.
Waartoe een architect al niet komen
kan, als hij comfort en beperkte ruimte
moet vereenigen, toont ons de volgende
merkwaardige geschiedenis. Een Parijsch
architect moest een particulier huis bou
wen, alle ruimten hadden reeds hun bestem
ming gevonden en het huis was voorzien
van alle comfort, alleeneen bibliotheek
ontbrak. De eigenaar weigerde pertinent
het zonder oen bibliotheek te doen en de
boeken in kasten to plaatsen. Goede raad
was duur. Eindelijk kwam de architect op
een lumineus denkbeeld. Hij liet de treden
der trap uithollen en ze als boekenplanken
inrichten, dooreen koperen hekwerk werden
de boeken beschermd. De eigenaar kan nu
iederen dag al zijn boeken onder zijn voeten
de revue laten pasoesren. Of de nieuwe
biliotheek voldoen zal, staat te bezien,
echter zal de eigenaar wel in het bezit zijn
van de eigenaardigste 'bergplaats voor
boeken. j
Een en ander over truffels.
Brillat Savarin en andere fijnproevers
hebben de truffels do hoogste zaligheid
van het verhemelte genoemd. Do appreci
eer in,g is wel te bemerken aan de markt
waarde en tiet is dan ook geen wonder,
dat men zich in veto landen op het kwee-
ken der truffels toelegt. Slechts enkele van
dc 50 trutfolsoorten, die do botanie ként,
zijn voor de consumptie geschikt. Ifet para
dijs der truffels is, zorxals alom bekend is,
Périgord, waar dc fijnste kwaliteiten van
daan komen, Echter heeft ook do Siderische
witte IntffeJ een heerlijken smaak en een
fijn aroma, natuurlijk altijd voor de lief
hebbers, Goede truffels vindt men'tegen
woordig niet alleen meer op de van oudsher
hheroemde Fmiwcho markten, Nyons, Grig-
non en Valrèas, maar ook in Duitschland,
üoheme en Hongarije, inmiddels levert
Frankrijk tiet Leeuwen-aandeeljaarlijks
brengt daar de Iruffel-kweekerij 30 mitlioen
frs. op. I11 Périgord alleen worden jaarlijks
400.000 K.G. geoogst voor oen waarde van
4 mitlioen frs. De prijs per- pond varieert al
naar de qua.lifeit tussohen 6, 8 en 12 gUl.
Een I ruffeL-lóveekerij in Périgord brengt deil
gelukkigen eigenaar voor iedere H,A. pen
jaar M2.000 op. Duitschland levert per
jaar 1000 K.G. voor een waarde van 4000
gld,; dit is echter op lange na piot voldoende
