06™* Jaargang. Zaterdag 31 Januari 1914. No. 14440 Tweede Blad Uit de Tweede Kamer. Koor". - Brahms-avond, Deze courant verschijnt <la gel ijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,, "Trijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco per post fl. 1.05. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingcn 10 cent. Afzonderlijke nummers '2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën": Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven liiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen. Intercommunale TelefooS No. 103. Men begint zitilf nu toch langzamerhand af te vragen, waai- liet heen moet. Hoopte de voorzitter verleden week nog met toe passing van krachtmiddelen ate Maandag en Zaterdagzittingen deze week met d>* begrooting gereed te komen, ook luj, de on vermoeide, de steeds tot voortmaken aan wakkerende, heeft pile hoop Inten vaien en zijn voorstel om ook dezen Zaterdag te vergaderen, ingetrokken. Vijftig -.preker, hij Binnenlandsehe Zaken; waarlijk het is om de meest stoutmoedige hel hart in de schar nen te doen zinken. En 'de Kamer te in dien toestand gekomen, dat ze dit alle- ondergaat met wanhopige gelatenheid, om niet te zeggen doffe berusting. Er wonII geredeneerd uit den freure, nu de prikkel om met de begroeting vóór Kerstmi- gereed Ie k-omen i*> weggenomen, is hel hek ge heel van den dam, en zooa's de overziris' schrijver van he! „Handelsblad" het zoo juist zeide, il n'y a pas do raison ]»ur que cel a finisse. Én of men volgende week gereed zal komen? Wij veten liet niel iSaandag komt de Kamer niet bijeen, en Dinsdag vergadert ze in de afdalingen over de wijzigingen aangebracht dooi Bertiing in Kolkman te Inkomstenbelasting. Zoo is men dus nu feitelijk in de laatste 7 maanden nergens ander» mee bezig ge weest dan met de begrooting, enkele kleine wetsontw-erpje» niet meegeteld. En als de Kamer tot 15 Maart op recès gaat, zal op de vraag: Wat deed de Tweede Kamer tusschen 1 Juni 1913 en 15 Maart 1914, het antwoord niet anders kunnen zijn dan dit: Ze behandelde de begrooting. En dan zal uil dit antwoord voor iedereen duide lijk worden, hoe bij de tegenwoordige wijze van behandeling van de b g oot'irg de eigen, lijke wetgevende arbeid geheel in hef gedrang komt. En dat is nu nog niet zoo erg in een jaar dat er een nieuw ministerie aan het roer is, dat uit den aard der zauk- eerst aan het „voorbereiden" moet gaan, maar het is toch een staat van zaken, die op den duur elke regeering Kaar taak on mogelijk moet maken. Wat helpen het mi nisterie de beste en meest uitgezochte „tijd rekenkunde" om met dr. Kuyper te spre ken, wanneer de Kamer deze voor haar zoo kostelijke wetenschap lederen dag meer met voeten treedt? En men moet niel vergeten, dat zoo lange zitting achter el kaar ook zeer behoorlijke vacïmties on vermijdelijk maakt. De Kamer is nu reeds in dit opzicht overprikkeld, dat niemand meer behoorlijk naai- de redevoeringen, die ten beste worden gegeven, luistert. Wij vragen nogmaals: Waar moet dat heen? Het is nu tweemaal igebeurd, dat men nog ettelijke weken in het nieuwe jaar noodig heeft öm met de behandeling van de Staatsbegrooting gereed te komen. Als het een derde keer nog eens gebeurt, dan komt men van deze verderfelijke ma nier van doen nooit weer los, en daarom dunkt het ons dubbel zaak, dat do seniore» JOHAMEfl BRAHMS. Naar aanleiding van de uitvoering op a.s. Woensdag, welke geheel zal gewijd zijn aan Brahms, meenen wij de daarin be langstellenden, geen ondiénsl te doen een en ander omtrent den componist en zijn Werken mede tc deelon, Johannes Brahms werd, den 7en Mei 1833 •geboren als zoon van den contrabassis Brahms, uit het stadsorke»! te Hamburg. Hij groeide op ajls zoou uit den kleinen middenstand en daar zijn muzikale nei ging rich v)rO-eg openbaarde, liet zijn va - d.ör hem spoedig geheel voor musicus op leiden, waarvoor hij uitstekend onderwij- genoot bij Cossel voor klavier en fiij Mare S{m in theorie. Reeds op veertienjarigen leeftijd trad Brahms als pianist en componist op met eigen variaties over een volkslied. Toen hij twintig jaar was, ging hij met den Hongaarschen violist Remenyi op concert- tournée. Daarbij trok hij do aandacht van den beroemden violist Joachim, die hem hjj Schumann introduceerde, die spoedig hartelijke vriendschap met hom sloot, en dje voor 'zijn bijzondere talenten groote bewondering gevoelde. Op zijn aanbeveling vond B. voor enkele werken (Klavier-So naten, Scherzh's, Trio en Liederbundels) te Leipzig een uitgever. Voor B, vlas dp in de Kamer de banden ineen slaan om ie zorgen, dat de afhandeling van de bogroo- ting voor het volgend jaar vóór 1 Jan. van het volgend jaar zal zijn geschied Het gaat hier 0111 een groot belang, en de politiek is gelukkig uit het vraagstuk weggenomen, nu de onverkwikkelijke ge sebiedenis met de begrooting zoowel ondei een voorzitter van Hecht» ate van Links is voorgevallen. Men heeft elkander nu over en weer niets meer fe ver wij tem Want0112 zou men in onze Tweede Kanuc niet de methode kunnen volgen van den Ouitschen Rijksdag? Wanneer daar de be groeiing of een wetsontwerp aan de orde is, vordl eenvoudig vooraf vastgesteld op welken datum de behandeling gereed moet zijn. en dan wordt de beschikbare tijd voor discussie over de verschillende groe pen verdeeld, naar liet getal hunner kalen, en iedere club wijst dan zijn spreker or sprekers aan. .Maar in ons gezegend va derland praal men, heeft men gepraat en zal men praten den Nederlandscben land aard getrouw. En zoo zal, als men niel ingrijp,', en afdoende ingrijpt, het prestige van hel Nedmlamlsciie parlement te loor gaan, een parlement nog wol dat hierin boven alle andoren staat, dat het op orde lijke wijze de zaken pleegt te behaude-i Ion. De vraag of de Kamer Dinsdag a.s. zou bijeenkomen om de wijzigingen Inkomsten belasting in de afdeelingen te behandelen bracht ons Rechts tegenover Links of te wel een sucadestemming, zooals dat in de wandeling heet. De heer Kooien maakte zich tot tolk van de oppositie, toen hij namens de Commissie van Rapporteurs de zaak nog niet rijp verklaarde voor on derzoek, omdat tal van nieuwe leden nog jjeen gmegen nc-i a muitten gehatt zien in de zaak in te werken. En tiaar- 'onboven was er volgens hem vol strekt geen haast bij' de zaak, daar Tiet toch niet mogelijk zal zijn de wet eerder dan 1 Mei 1915 in werking te doen treden. Daarenboven was het voorstel dei- Centrale Sectie in strijd met bet advies van de Commissie van Rapporteurs. We willen dit allemaal gaarne gelooven. Het zou we! treurig zijn als een zoo be kwaam man als Mr. Dr. Kooien geen goede argumenten zou weten bijeen te brengen cm inbreuk ie maken op het werkplan van Regeering en Kamermeerderheid. Maar we staan uiterst sceptisch tegenover derge lijke redevoeringen. Wc zitten nu te lang als toeschouwer en als toehoorder van de Kamer om hiervan niet overtuigd te we zen, dat Rechts' de prachtigste argumenten weet to vinden 'om de zaken onder oen Linkscb ministerie te bemoeilijken, en an dersom. Dat is nu, als men wil de groot - ste politieke comedie, en geen mensch, die op de hoogte van de politiek is, laat zich daardoor beet nemen. Trouwens, dal hel niet ging om een goede orde van ka- lof van Schumann een aansporing om br naar te streven oen ernstig kunstenaar te worden; hiertoe droeg reeds van zelf zijn eenigszins gesloten en ernstige aard bij. 1 Van 1.854—57 was B. kooa'djrigent 011 muzieklceraar te Lippe Detmolt. Deze be trekking gaf hem voldoenden vrijen lijd run zicli zelf te ontwikkelen. Dat hij hierbij voorloopig geheel bet voetspoor van Schu mann volgde, Is te begrijpen en hiervan getuigen ook 'zijn weiken uit deze periode. Latere Weiken 'hebben meer persoonlijk ka rakter en bij leidde zijn richting op riïeu we banen. 11 is de in zichzelf gekeerde, componistzijn werk is rijk aan inner lijke schoonheid, I Inmiddels was B. bekend geworden en alter oogen waren op den pianist-compo nist gevestigd,. I I Tc Leipzig weid, hij door de kunstenaars met o-pen armen ontvangen, en toch Wa ren de gevoelens, 11a, zijn debuut in het Gewand ha,us zeer verdeeld, en liad daar meer tegen- dan voorstanders. In 1862 vestigde hij zich te We en en, waar hij van '63—61 de Sing-akademie dirigeerde. La ter van 1869—74 kwam hij wederom fe Weenen en dirigeerde gedurende vier jan,r de concerten van het „Gesellschaft der Musikfreunde". Van 186469 en van 187478 woonde hij nu eens in Baglen- Baden, da,n weer te Hamburg, en was hij ook veeltijds op concert-reizen. Vacan- tie-tijd,en bracht hij gewoonlijk in Zwit serland dooir. Na, 1878 vestigde hij rich voor goed. te Wjeenen, en overleed füda<ar ken, maar dat het zuiver een politieke kwestie was, blijkt wel uit den afloop: Links tegen Rechts. Bij BinncuLandsehe Zaken zijn, zooals wij leeds zeiden tallooze onderwerpen be handeld, waarvan wij eenige, die onze meeste belangstelling hadden, ter sprake zullen brengen. 1 En dan komen wij het eerst aan de door tien heer van Hamel met zooveel nadtuk gevraagde vrijheid voor lijkverbran ding in Nederland. Wij staan tegenover de zaak van de iijk- \orbranding geheel objectief, in zooverre als wij ex voor ons zeiven nooit aan heb ben gedacht. En zoo zal het wel velen Nederlanders gaan; het begraven is hier algemecne regel, en we denken hier aan Haspel,stok uil het bekende blijspel van I-odewijk Mulder: „De Kiesvereniging van Stellen lijk", die op de vraag, oï hij vóór lijkbianding is, antwoord!Ben je irial, ik heb mijn geheele loven aan een begra fenisfonds gecontribueerd, eu als ik na derhand verbrand werd; zouden die centen weg zijn.'- Lijkverbianding is om kort te gaan niet populair in Nederland, en men pleegt de treinen naar Gotlia nu te zien, als ge vuld met inenschen, die anders zijn dan oen ander. Dit heeft zeker gemaakt, dut iu liet Neder- landsche hart nog nooit de vraag is opge komen, Hums met veel nadruk door den A msterdanischeu hoogleeraar gesteldIs het toch niet ai te dwaas, dat menschen, die in ons vrije Nederland het stoffelijk over-j schot van hun nabestaanden liever direct dan langs geleidelijken weg lot asch wil-! ten doen overgaan, daarvooi eigen grond gebied, niet ten onrechte de bakermat der vrijheid genoemd, moeten verlaten, om te gaan naar... Pruisen, dat in llollandschen mond toch hij voorkeur genoemd wordt als men een land wil aanduiden, waar alles en nog wat verboden is? Dat is zeker een vraag, waarop de liberaal natuurlijk vol mondig ja zegt, 011 het kan "ons dus niet anders dan aangenaam zijn, dat de Minister heeft toegezegd ernstig te overwegen langs welken weg ook hier de vrijheid van lijkver branding zal kunnen worden gegeven. Die vrijheid kan toch niet zoo botweg zonder meer worden toegestaan, waar de geleerden het er niet over eens zijn of de tegenwoor dige Begrafeniswet deze toestaat. Er is één argument togen lijkverbranding, dat zeker niet zonder gewicht js in dezen droeven tijd, nu moord-aanslagen, door ver giftigen wel niet aan de orde van den dag, maar toch niet zeldzaam zijn. Men zal toch door verbranding tie sporen van de ver- giftiging voor goed vernietigen, en met liet oog ophot bekende geval van de vergiftiging van Abbenbroek, waarbij in het proces door den procureur-gcneraaL bij het Hof te AmJ- sterdam liet gelukkig genoemd werd, dat er don 3en April 1897. Behalve te Detmold cn enkele jaren "te Weenen, heeft B. noqit een vaste betrekking bekleed; ook gaf hij slechts muziekonderwijs tot Ken tijd, dat zijn composition hem een voldoende inko men vei schaft en. wa,t hem wel gelukt is, want hij liet een mooi vermogen na. Hij bleef ongetrouwd en zocht door een uit- gcbreiden vriendenkring in liet gemis van bet familieleven te voorzien. In deze vriendschap deed hij zich kennen, a,ls een vaste, mannelijke, eenigszins stroeve na tuur, wier streven steeds nan,r liet hoogste voeide, een streng, onkreukbaar kunste naarsgeweten. Nauwgezet in zijn eischen en in het nakomen zijner verplichtingen, spaaute hij zichzelf evenmin en liacl bij een groote bescheidenheid ton opzichte van Zijn eigen gaven. Daarbij heeft, hij vele maten bewijzen geleverd va,n nature een goedhartig 11121,11 geweest te zijn. Van zijn menden worden o.a,. genoemd: Nottobohni, Pohl, Bilrolh. Hanslick, Gold- mark, Joh. Strauss, Joachim, Dvorak, Kel ler, Menzel, Stockliausen, Hans von Bii- low en de uitgever Simrock. Hl dezen vriendenkring, valt gemakkelijk op tc maken, dat B. zich zelf een veel zijdige ontwikkeling eigen maakte, hetgeen hem ook op het hooge peil van geestes beschaving bracht, waarop elk waai' kun stenaar behoort te staan, en dat de grootsten onder hen ook steeds kenmerkt. Het aantal zijner composition op allerlei gebied (behalve de opera} bedraagt ver over de honderd. Daaronder vindt men voor orkestj vijf Symphonieën, twee Serenades, geen lijkverbranding in Nederland 1 c.3laaf, omdat het anders onmogelijk zou geweest zijn den beklaagde van zijn schuld te om tuigen, is ook dit argument niel nabespre ken gebleven. We zouden him bij willen vragen, of dit bezwaar niet te omtei.uigen ware door de bepaling, 'lat voor vei monding van een lijk niet eerder permissie woi.lt ge geien, dan nadat geneeskundig omtoizmk geconstateerd beeft, dat de oorzaak van den dood een natuurlijke wa». Men zal zeggen, ja, dat geeft toch niet-, want m lat ge- va], dat men reden heeft zulk <-en onder zoek te vreezen, wordt het lijk naar Goh la gezonden. Ja, dat is wel W;tar in theorie, maar niet in praclijk. Eenvoudige lie-deu, platte!ands- hcwoners als de hoofdpersonen in bet drama te Abbcnbroók waren, denken cr niet licht over den afgestorvene naar üotha tei verbranding op ie zenden. Het geval te Abbenbroek gaf tien heer Van Nispcn tot Seven aar, oud-Voorzitter der Kamer, de gelegenheid om een goed werk te doen, en te wijzen op de aller dwaaste regelen, die ten onzent beslaan op den verkoop van vergiften. Als onze dokter ons vergif voorschrijft sommige betweters houden eiken medicijn voor vergif dan is Leiden in lasf. Dit mag alleen do apotheker geven op recept, soms moet er nog een verklaring bij, en dan moet hij die vergiften balen uit een sjieciale kast, waarin hij ze moet bewaren en men krijgt een gram morfine niet, zon der dat, om zoo te zeggen, hemel en aarde er Irij te pas komen. Men moet het fatsoenlijke en ordelijke •menschen trom •wens niet te makkelijk maken. t Maarals de man van Abbenbroek zijn medemensch door middel van morfine naar de andere wereld wil helpen, dan zijn er zooveel draaiommetjes niet noodig; dan stapt bij eenvoudig den eersten den besten drogistenwinkel binnen en bestelt daar een kilogram morphine tegelijk een dosis om een halve stad te vergiftigen cn liij wordt op zijn wenken bediend. En hij is dan nog vrij zeker ook, dat hij 111'el in den kijker loopt, want als er iemand 'ver giftigd is door morphine, dan gaat men wel bij de apothekers rond, omdat die verplicht zijn een register te houden van de personen aan wie en de data waarop ze vergif verkochten, maar de drogisten niet, Jlet is dan ook slechts aan uiterst toevallige omstandigheden te danken ge weest, dat men den drogist heefl ontdekt, die de reuzenhoeveelheid morphine aan den man uit Abbenbroek verkocht. D eMinister heeft de verblijdende toezeg ging gegeven, dat hij een wetsontwerp voor bereidt om aan dezen misstand een einde to maken, en dat dit spoedig de Kamer zal bereiken. De nieuwe afgevaardigde vooi Beverwijk, variation op een thema van ïfaydn, twee Ouvertures, enz1. Van zijn koonverkenDeutsche» Requiem, Triumflied (na den oorlog van '70), Schick- salslied en vele kleinere. Als kamermuziek- ccmponist: Strijkkwartetten, Kwintetten, Hoorn-Trio, Cello Sonates,- Viool concert, en talrijke liederen, de Liebes Walzer, voor koor en piano en een zeer groot getal piano composition. Zijn piano werken eischen bekwame spelers. B. was zelf een fameus pianist; op zjjn kunstreizen behaalde hij als zoodanig groote lauweren. j Er is veel strijd geweest in de waardee ring van het werk van deken merkwaardigen componist. Opgehemeld tot hoogste hoogte, anderzijds gehoond en verguisd. „Beethoven is groot en Brahms is zijn profeet" werd door do overdreven bewonderaars verkon- d.gd. Nu echter,, nu zijn muziek liesclioinvd kan worden, vrij, van de vooroordeelcn, waarmede de tijdgenoot vóór of tegen het werk van den meester is behebt, nu zal men wel geneigd zijn in te zien, dat deze mu ziek meer is oen consequente doorvoering der romantiek van Schumann cn Mendels sohn dan van een „erfgenaam van Beet hoven," Zoo schrijft Ehrlich. J.Toch dragen al zijn werken het stempel van groote in dividualiteit; hij bezit zijgt eigene wijze van uitdrukken; hij is nooit onbeduidend, integendeel meestal ernstig, zijn gedachten in kernachtige -vormen samenvattend. Ver snaperingen, muzikale bonbons vindt men niet bij heng, de bouw* zijner groote werken getuigt vdn esn vormingskracht^ als vóór de vrijzinnig-democraat Roodenburg, heeft bij hetzelfde hoofdstuk over de „Volksge zondheid" zijn welgeslaagde maidenspeech gehouden. Hij is een aangenaam spreker, 011 zoowel in uiterlijk als in kalmte en degelijkheid van optreden herinnert hij niet weinig aan den heer P. L. Tak, in leven <ociaal-democratiscb afgeva-aidigde voor Fianeker; en dat is geen wonder, want deze was zijn oom van moederszijde. Als deskundige, Je lieer Roodenburg was jarenlang secretaris tan de Gezondheids commissie in den Haag, drong hij aan op betere practische en theoretische op leiding van onze ziekenverpleegsters; zoo is hel lj.v. tegenwoordig mogelijk een di ploma als zoodanig te krijgen, zonder ooit werkzaam geweest tc zijn in de barakken voor de besmettelijke zieken, en dan blijkt het naderhand dat zij, als zij daarin hulp. moeten verlcr-nen. niet betrouwbaar zijn. Hij drong dan ook op van staatswege vast gestelde eischen voor het verkrijgen van liet diploma aan. In de tweede plaats wees deze afge vaardigde op de circulaire, door de vorige regeering op 13 Maart 1913 (wel een 'dub bele ongeluksdatum!) gegeven aan de bur gemeesters, waarin deze uitgenoodig.l wor den de kosten voor de onteigening van besmette goederen te beperken. Reden daar van was, dat die kosten buitengewoon toe namen, en dat was natuurlijkde gemeenten onteigenen toch liever dan dat zij ontsmet ten, en dat om de eenvoudige reden, dat do Staat de kosten van het eerste geheel en van het tweede slechts voor de helft betaalt. En nu is het treurig gevolg daarvan dat er minder onteigend wordt, maar tevens niet ineer ontsmet. Daarom wilde deze spre ker. dat de wet zoo worde gewijzigd, dat een gemeente lo! ontsmetting zal kunnen worden gedwongen. E11 hij maakte zich steik door te wijzen op de typhus-epidemie, verleden jaar te Amsteidam, die haar oor sprong vond in met typhus-bacillen be smette melk uit Buiksloot. De Minister zegde in deze ernstige overweging toe, net als aan den heer Schaper, die had aangedron gen op maatregelen tegen de zich inder daad op onrustbarende wijze uitbreidende syphilis. Deze aandrang bracht hem in een woordenwisseling met den heer Scheurer, die bij interruptie te kennen gaf, dal zij, die aan die ziekte laboreerden, door den afgevaardigde voor Appingedam genoemd, alle reden hadden om te zeggeneigen schuld. De heer Schaper kwam op tegen deze „domheid", welke qualifirtatie liem natuur lijk een vermaning van den voorzitter be- zorgde, en verklaarde zich zeer teleurge steld, dat de eenige geneesheer in de lOa- mer, de aangewezene dus om in de eerste plaats op te komen voor de bevordering van de volksgezondheid, zich vrijwel met deze interruptie tevreden stelde. Maar de afge- vaardige voor Sneek nam zqn revanche door uitvoerig te spreken bij krankzinnigen-we- liem misschien alleen Beethoven heeft be zeten in de meeste suist een ademtocht van zachte zwaarmoedigheid, somtijds zelfs van hardheid en ontevredenheid.'-1 Hoe men de muziek van B. ook moge beoordeelen, niemand zal ontkennen, dat bij een groot talent was en men hem. tot do grootste meesters 'der negentiende eeuw lean rekenen. Het Deutsche Requiem, voor koor met orkestbegeleiding, waarvan nu hier door Ge mengd Koor enkele doelen ztillcn worden gezongen, is wel een van de meest uitge voerde en voor groote vereen.,- welke over do, noodige krachten beschikken,- een keer dankbaar werk. Het ontstond in 1866, tij dens 'n verblijf in Zwitserland. In plaats van den gebruikelijken Latijnschen tekst koos B. voor dezen doodenmis woorden uit do H.; Schrift, die, met weglating van Mie dog matiek, in hoofdgedachte overeenstemmen mot de Katholieke Missa pro defundis. In ons land werd het voor do eerste maai onge veer 40 jaar geleden te Utreoht bjj een mu ziekfeest uitgevoerd. Later kwam het vele malen bij „Toonkunst' '-ui (voeringen'' ten ge- hoore. De avond van Woensdag a.s. kan dus wel interessant zijn, vooral daar het pro gramma afwisselend is. Mogo er veel Be langstelling zijn! "(Gedeeltelijk naar Rapperd y,Toonkunst"). H. J. R TX Schiedam Januari 1914. t r SCHIIEDAMSCHE COURANT i tl - 1

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 5