•f11" ■"■111II
STADSNIEUWS.
de regeering der Vereenigde Staten uitaoo-
digingen zijn uitgegaan om het volgend'
jaar in Den Haag de derde vredesoort
Ieren tie te houden.
Naar verluidt, heeft de regeering iulki-
op vcrzrvek Van Koningin Wilhelmina ge
daan.
Eerste Kamer.
Mr. E. Polmak, herwon>d tot j reu h-nt
van de rechtbank te Assen, wcnscht tn«n
oen herbenoeming tot lid van de Eet de
Kamer niet in aanmerking te komen.
De heer Pelinck (lib.) had in de Eerste
Kamer ritting voor Drente en zou tn ÏD1D
aan de beurt van aftreding zijn geweest.
De opcenten.
Kaar het Vaderl." verneemt, zijn -le
aangekondigde wetsvoorstellen m zake de
opcenten op enkele l>elastingen thans bij
den Raad van State.
Vrljilnnige concentratie.
Naar wij vernemen, hebben in het Con
centra, tie-Comité der Vrijzinnige partijen
thans zitting;
voor de Liberale Unie de heeren im\ D.
Fock, prof. mr. J. C. Heeres, mt. P. Hink
en A. Roodhuvzen
voor den Yrijzinnig-D-emocratisclien Bond
de heeren dr. D. Bos, mr. L. N. Rooden-
burg, Herman Snijders en mr. J. M. Thiel;
en voor den Bond van Vrije Liberalen de
heeren mr. H. C. Dresselhnys, F. J. \Y.
Drion, mr. M. Tydeman Jr. en prof. mr.
Ag. C. Visser van lJzendoom.
Het buneau van het Comité bestaat uit
de heeren Mr. M. Tydeman Jrvoorzitter,
mr. D. Fock, onder-voorzitter en mr. L. N.
Roodenburg, Banstraat 9, 's-Gravenhage,
secretaris-penningmeester.
De 8. D. A. P. en de Bond van Chr. Soc.
Het „Volk" vermeldt het mtwoorl, dat
het bestuur van de S. D. A. P. heeft gezon
den aan den Bond van Christen-kocialisten
Op een brief, waarin het werd uitgenoodigd
tot schriftelijk overleg over eventueel" si-
menwerking tussohen de S. D. A. P. en den
Bond van Christen-Socialisten, zoowel bij
Candidas tsteiling als bij het verdere -wr-
ioop der verkiezingen voor de 'tweede Ka
mer der Statempcneraal, in den .-trijd tegen
de burgerlijke partijen."
Het bestuur van de S. D. A. P. maakt
principieel bezwaar, de vraag in ernstige
overweging te nemen. Er is zijns inziens
geen grondslag voor aparte partijvorming.
De Indiër.
'Naar aanltdding van berichten om to nt
een tot boekverkoopers in Indië gericht ver
bod van verkoop van de brochure „Onze
Verbanning, geschreven door Douwes Dek
ker cs. en uitgegeven door „De Indiër",
is de hoofdredacteur van dat weekblad, de
heer Frans Berding, hij den minister nn
koloniën op audiëntie geweest. Deze zcide
van een dergelijk, door de Indische regee
ring uitgevaardigd verbod of van een bc
lemmering van den invoer in Indië niet
meer te weten, dan in de pers dienaangaan
de was vermeld. Op een vraag van ttcn
heer Berding, of ook gevreesd moest vin
den, dat de Indische regeering meenen icon
maatregelen te moeten treffen, waardoor de
toelating van hel weekblad „De Indiër"
zou worden bemoeilijkt, antwoordde -te mi
nister, dat hem ook daaromtrent niets Le
gend was, en dat het aan «le Indische
Tegeering stond, maatregelen te treffen wel
ke zij dienstig achtte, teneinde de rust on
de orde in het land te bewaren.
Van de Kribbe tot bet Kruis.
Gisteravond heeft in Odéon de voor
stelling plaats gehad van de historische
film „Van de Kribbe tot het JCruis." ,We
hebben moeten constateeren, dat de lof aan
de directie van de Leliebioscoop uit Lei
den en aan dezen film, waarmee zij door
ons land en België een tourné maakt,
van alle rijden toegezwaaid, niet te veel
is geweest.
Men ziet hier op het doek voor zich
afspelen het leven van Christus in al zijn
indmkwehkende schoonheid en majesteit.
De sobere uitleg door, eveneens geprojec
teerde, bijbelteksten lijkt ons heel pas
send, terwijl de stemming door de la-
fereelen vol wijding gewekt, nog
werd opgevoerd door de met zorg geko
zen kerkelijke muziek, welke viool, orgel
en piano tijdens de voorstelling ten ge-
lioore gaven, en de gewijde liederen, welke
de alt-zangeres mej. Else Münch- op -ge
voelvolle wijze bij1 de meest treffende pas
sages zong.
Ook wat de projecties zelve betreft, valt
niets dan te prijzen, Men beseft, dat hier
groote a'rtisten. hebben meegewerkt om
zoo'n imponeerend geheel, wars van alle
effectbejag, te verkrijgen, en het bewu=t-
ri,n, dat men dit alles ziet gebeuren in
het Heilige Land zelf, werkt niet minder
tot de bekoring ervan mee. De herders m
hot veld, de tocht der Drie Koningen,
de vlucht naar Egypte, Jezus aan h -t
Meer van Gallilea, enz., waren tooneelcn
die ook door bet mooie van de natuurop
name boeiden.
Het geheele werk is verdeeld in vijf a.f-
dcelingen, nl.: Jezus' Geboorte- Jezus'
Jeugd; Jezus' Openbaar Leven; Jezus' Lna'-
ste Levensweek; Jezus' Lijden en Dood.
De eenige onvoldaanheid, die deze eer-de
avond hier ter stede opwekte, zou men
k'et slechte bezoek kunnen noemen. Nog
geen honderd mensohen waren aan
wezig en dat terwijl het bij de ver
tooningen in Delft en Rotterdam storm liep
in laatstgenoemde plaats ook van Schie
dammers 1 om een plaatsje te veroveren.
Wellicht dat de afwezigen nog bijtijds
hun ongelijk inzien en hedenavond de ver
loren schade tgtaan inhalen. Een zoo uit
muntend verzorgde «lm aan inhoud zoo
rijke bioscoopvoorstelling al.- deze ju een
druk bezoek overw aard-
Zaterdagmiddag wordt nog oen kinder
voorstelling gegeven.
Bi; de door Burgemeester en Wethou
ders gisteren gehouden openbare inschrij
ving voor don verkoop van griendgew,as
sen wa« de hoogste inschrijver T. ftelnlc-
kauip te Pernis voor srrauwteen f 17.-S0
voor i-oodteen f 10.75, de laagste >vas ,G-
Vlot te Sleidrecht voor grauwsteen f 10.07
voor rondteen 17.07, alles per 1(X> bos.
Aan de Atbeidabeurs alhier werden bij
den oproep van 6 grondwerkers bij Je ge
meentewerken alhier niet min let- dan 08
sollicitanten - ingeschreven.
Werf „Gnsto".
Gisteren werd van de „Werf Gusto" der
firma A. 'F. Smulders a'.bier. de stalen
romp van een "kieizuiger te water gelaten,
welken deze firma voor de Russische lle-
geering in aanbouw heeft.
De honfdafmetingen van dit vaartuig zijn;
lengte 37 Mbreedte 10 M„ holte 3.3 M.
De zuigdiepte is 12 M„ terwijl de op
brengst per uur 1000 M,3 bedraagt.
De zuitjbuis is voorzien van een cutter
(patent Smulders), dienende om d"U ktei-
bodem los te woelen.
De opgezogen grond kan op den wal of
wel in langszijde van den zuiger te leggen
bakken worden gestort. Ook kan de grond
tot op een afstand van 1300 M. door een
persleiding worden woggeperst.
De zandpomp wordt gedreven iloor een
triple expansie machine van 1200 P.K.,
terwijl een andere machine van 250 P.K.
dient voor het drijven van den cutter.
Voorts zullen de noodige stoomlieren voor
het bedienen der ankers en voor het ver
halen aanwezig zijn, terwijl het geheele
vaartuig electrisch zal worden verlicht.
De stocun voor deze machines en lieren
zal worden geleverd door 2 stoomketels
met een verwarmend oppervlak van 420 M.2
werkende met een stoomdruk van 13 kilos.
Den 24sten December 1913 werd ook een
een zuiger geheel gelijk aan bovengenoocm-
den en eveneens voor de Russische Regee
ring bestemd, te water gelaten.
De „Anteo*'.
Blijkens hier ontvangen telegraphiscb be
richt. is Donderdag de 400 tons kraan
„Anteo" van hier. naar Spezia, uit Cadiz
vertrokken ter voorzetting der reis, na
aldaar kolen te hebben ingenomen.
Sederl stemslagtr-tn porteur gezonken.
Men seint uit Londen aan de N. R. Ct.
Volgens een telegram uit Perth (Austra
lië) is de op 29 November .1.1. van Schie
dam naar Sydney vertrokken Nederland-
schc steenslagtransporteux Cambewarra op
50 mijl ten Zuiden van Geraldton pp een
rots geloopen en daarna in 25 vaam water
gezonken.
De gezagvoerder, de tweede stuurman, de
eerste machinist en 5 der opvarenden kon
den zich redden en zijn Le Perth geland.
Verder wordt nog in dit telegram ver
meldt dat de .eerste stuurman en 5 andere
opvarenden zich in oen boot hadden be
geven, doch flat men van die boot tot he
den niets meer heeft vernomen, en ver
der, dat er een sleepboot ter opsporing
en assistentie was uitgevaren.
Naar aanleiding van dit telegram ver
nemen wij van de directie der „Wef Gus
to" alhier, waar de Cambewarra werd
gebouwd, dat zij uit Freemnntlc een tele
gram van den gezagvoerder B. II. v. d.
Hei Jr. ontvangen hoeft, zoo goed ,als ge
lijkluidend aan het hier boven vermelde.
Ilij seinde echter er bij, dat er buiten
hem nog waren gered W. G. S. Krispijn
(eerste machinist), IV. Roeske, R. Schweit
zer, H. Werner, A. J. Boeyen, G. Hui
gen en J. J. Lahaim.
Omtrent de genoemde vermiste boot,
waarin de eerde stuurman B. J. .Staal,
benevens F. Drëissingen, A. Westermanii,
D. Kortlang, F. Hogeveen en J. J. Verdank
een goed heenkomen hadden gezocht, heeft
de directie der „Werf Gusto" aan den Ne-
derlandschen consul te Ffreemantle tele
grafisch nadere inlichtingen gevraagd.
Volgens haar is de mogelijkheid de
toestand der Australische kust in aanmer
king nemende niet uitgesloten, dat de
boot met de vermisten hier of daar is ge
land en dat de schipbreukelingen eerst 'n
lange voetreis moeten maken vóór zij een
plaats bereiken, waaruit zij kunnen seinen
of berichten kunnen doen afzenden.
De directie der „Werf Gusto" zal di
rect de door baar ontvangen mededee
lingen publiek maken.
Hedenmiddag is door do „Werf Gusto"
bericht ontvangen, dat de geheele be
manning van de „Cambewarra" gered is.
Het schip is op een rif geloopen op 30'
Zuiderbreedte en 114° en 51' Oosterlengte.
Gistcmamiddag omstreeks 5Va uur reed
een flesschenwagen van de firma Melclvrs
aan den Noordvestsingol tegen den houtza
gen van do kistenrnakerij van den heer
Kloos, die daar gelost \verd. Dientengevolge
stortte het paard voor den stilstaand en
wagen op den grond terwijl schamel en
tuig werden beschadigd. Het paard kreeg
geen letsel.
Op den zolder der woning van Wed.
Leenders aan het Rroersveld ontstond van
morgen omstreeks 10 uur brand, door
dat beddegoed, dat boven een kachel ge
droogd werd, vlam vatte, Mej. Leenders
wist het goed bij* elkaar te doen en naar
de plaats te brengen, waarna het vuur met
emmers water werd geblusohh
Uit den Gemeenteraad.
III.
G rond verkoop.
Verzoek van H. Gabel om hem een par
ee el grond in de z.g. Gorzen te verkoo-
pen. met advies van Burgemeester eu Wet
houders.
De Voorzitter merkt op dat bij aan
neming van dit voorstel een wijziging der
indeeling van dat bouwblok noodig zal zijn.
Hij stelt daarom voor daartoe in dat ge
val te besluiten.
In plaats van een dwarsstraat van 15
M. zullen er twee van 10 M. komen.
Dit voorstel wordt aangenomen met al-
gemeene stemmen.
De Voorzitter stelt nu voor te be
sluiten tot verkoop van den ge vraagden
grond, overeenkomstig het advies van 13.
en W.
De heer Koop mans zegt, dat, wan
neer dit plan verwezenlijkt wordt, daar
mede wel een verbetering in den toestand
der volkshuisvestiging zal komen, maar ah
voorstander van erfpacht is het hem moei
lijk aan dit voorstel zijn steun te geven.
Ilij meent dat de prijs van den grond
gedrukt is; dat zon op zichzelf geen be
zwaar zijn met het oog op het doel, waar
voor die gevraagd wordt, maar welke ze
kerheid heeft do gemeente, dat de wonin
gen, die er nu, blijkens de overgelegde
plannen zullen gebouwd worden, er ook
zullen blijven en ook in het bereik zul
len blijven van de arbeiders.
Volgens het plan zullen de huurprijzen
f2.25 a f2.35 per week bedragen; heeft
men eenige zekerheid dat die prijzen niet
in belangrijke mate in de hoogte zullen
gaan?
Meermalen is hier bij grondaanvragen
in uitzicht gesteld de bouw van woningen
met een lagen huurprijs, welke prijzen later
toch belangrijk hooger bleken te zijn. Z
bestaat die mogelijkheid ook nu.
Als dus geen waarborgen gegeven wor
den, dat die woningen en de huurprijzen
zullen blijven, dan acht hij een prijs van
f 7 voor den grond niet goed. v
Spr. wil heel gaarne faciliteiten toestaan,
mits de zekerheid besta, dat het doel
bereikt worde.
De heer v. d. Schalk is het met den
heer Koopmans eens, dat de nu voorge
stelde prijs voror den grond zeer laag is
en nog al afwijkt van wat nog kort geleden
voor «grond aldaar werd betaald.
Toen werd f 7.50 per vierk. 31. betaald
voor een perceel grond van 21 31. diep
en nu f 7 per vierk. 31. voor een per
ceel dat slechts 10 of 12 31. diepte heeft.
Het komt spr. voor dat de kosten dei-
straten uit den nu voorgestelden prijs niet
betaald kunnen worden.
Vat de voorwaarde betreft, dat daar
ééngezins woningen zullen worden ge
bouwd, bedoelt dit dat op dien grond nooit
huizen met bovenwoningen mogen verrijzen,
zoodat die voorwaarde ook verplichtend
is voor een volgenden eigenaar?
3Iet het nu gedane voorstel wordt een
faveur toegestaan aan Gabel en niet aan
de volkshuisvesting, want Gabel betaalt
een geringen prijs voor den grond, terwijl
hi, na dien verplichten bouw volkomen
vrijheid heeft den grond met de wonin
gen te verkoopen zonder belemmerende
bepalingen.
De heer mr. Kavelaars vraagt naar
aanleiding van de opmerkingen der beide
voorgaande sprekers, of er misschien een
servituut op den grond kon gelegd worden.
Een dergelijke bepaling is in het Burgerlijk
wetboek bekend. Spr. geeft dit 'B. en 3V,
slechts in overweging. Hij voelt ook hel be
zwaar, door den heer v. d. Schalk ge
noemd, dat do verpichting, nu aan Gabel
op to leggen, na verkoop niet meer bestaat.
De Voorzitter gelooft «lat hot den
heeren misschien wel bekend zal zijn, dat
de meening-em nog niet vaststaan over de
vraag of een volgende eigenaar mag afwij
ken van de voorwaarden, die den oor-
spronkelijken kooper zijn opgelegd. Spr.
gelooft evenwel, dat er een arrest van
den Hoogen .Raad bestaat.
De heer v. d. Velden wil ppmerkeri
dat het type der woningen, door .Gabel
te bouwen, niet toelaten daar ooit een
verdieping op te brengen.
De heer v. d. Schalk: 3Ien kan van
twee woningen er één maken.
De heer v. d. Velden: Een maximum
huurprijs is wel moeilijk vast te stellen,
want de mogeijkheid is niet uitgesloten dat
de Grondbelasting of de gemeentebelasting
op de gebouwde eigendommen belangrijk
verhoogd worden, b.v. mei 15 pot. Spr.
zou de voorwaarde van een huurmaxiinurn
niet accepteeren.
De heer G o s 1 i n g a heeft, met genoe
gen gehoord dat de heer Koopmans de
zen bouw acht in het belang van de volks
huisvesting en zóó ook is dat plan in
Grondbedrijf begroet.
Op de aangevoerde bezwaren moet spr.
zeggen dat in Grondbedrijf die plannen
zijn voorgelegd, doch daar niet beschouwd
worden naar wat de aanvrager daarbij ver
telt, maar naar de .overgelegde teekeningen.
Daarop moet die Commissie afgaan en
daarnaar booordeelen of de woningen vol
doen aan de gestelde oisohen en tevens
of de geboden prijs met de bestaande om
standigheid in overeenstemming geacht kan
worden.
Ook bij erfpacht is de huurprijs niet
vast te leggen en als de heer Koopmans
dit misschien heeft gedacht, dan moet spr.
hem zeggen dat hij zich heeft vergist. Ge
steld dat daartoe de mogelijkheid bestond
bij een overeenkomst met een vereeniging,
dan zou bet nog niet gaan met particu
lieren. 3Iaar het gaat ook niet bij bouwver-
eenigingen. De wet sluit dit immers uit.
Jjie bepaalt ais voorwaarde voor het ver
strekken van "voorschotten aan zulke ver-
eenigingen, dat de huren moeten zijn in
overeenstemming met de geldende huren
in de gemeente waarin de vereeniging
werkt.
Men moet dus de plannen beoordeelen
naar hun werkelijke waarde en niet naar
den huurprijis.
Het is volkomen waar, zooals de .heer
v. d. Schalk zoo even zeide, dat "in die
wijk nog pas grond verkocht is tegen een
prijs van f7.50 met een diepte van 21 31.
Echter moet hij ontkennen, dat de bestrating
door de gewyzigde projectie der straten
meer zou kosten. Volgens berekening van
den Directeur van Gemeentewerken maakt
■die wijzgiing nagenoeg geen verschil in 'de
kosten van stratenaanleg. Het verschil moe'
hierin gezocht worden dat nu meer diepte
aan den grond langs den Havendijk be
schikbaar blijft. Aanvankelijk stonden de
bouwblokken haaks op den Havendijk met
20 M. diepte en nu heeft dat terrein een
diepte van 28 tot 32 31., wat van belang
geacht wordt voor liangende plannen.
Tegenover den prijs staat dat voor één
gezinswoningen een oppervlak van 60 vierk.
31. u >rdt vereischt; per gezin moet zoo'n
woning dus van. GO maal f 7 is f 420 ren'e
opleveren. Bij een prijs -van f 7.Ö0 per
vierk. 31. voor grond bestemd voor dub
bele woningen, die een oppervlak van 100
vierk. 31. noodig (hebben, moet rente opge
bracht worden per gezin van 100 X f7.50
2 f 375. Per woning worden dus
de kosten bij éénsgezinswoningen g rooier
per gezin dan bij dubbele woningen.
Het geld dat per woning wordt uitgelegd
is dus niet zoo gering.
Er zijn bezwaren gerezen ten opzichte
van den bouw, wanneer later dubbele wo
ningen werden gemaakt van de éénsgezins
woningen, waardoor dan een voordeel zou
gegeven zijn aan don tegenwoordigen aan
vragen. Die kwestie is ook in de Commissie
besproken, al is daarvan ook in het advies
geen melding gemaakt. De directeur heeli
daartegen echter aangevoerd: het is uitge
sloten dat oj) dezelfde bouwblokken wo
ningen van 2 verdiepingen worden gebouwd
met het oog op de eischen der Bouwver
ordening.
Waar door den heer mi*. Kavelaars wmdt
gewezen op de mogelijkheid van een servi
tuut, daar geboft spr. wel dat „B. en iW.
bereid zullen zijn die kwestie te overwe
gen; immers het is hun bedoeling dat
daai ééngezinswoningen zullen komen en
zóó 1 uidt ook bet rapport van den Directeur
De beer v. d. Velden wil, ter aanvul
ling van wat de heer Goslinga heeft gezegd,
nog opmerken, dat, als*een aanvragermeer
dan 1000 vierk. 31. aanvraagt, deze 10-25
reductie -op den grond geniet.
Deib eer Goslinga bevestigt dit.
De heer v. d. Zee vraagt of, wanneer
op het denkbeeld van den "heer Goslinga
wordt ingegaan, dan de beslissnig over
het voorstel moet worden uitgesteld. In
dat geval hoopt hij dat dit uitstel niet te
lang zal zijn met 'toog op den beslaande
woningnood.
De heer Goslinga gelooft niet dat
daarvoor uitstel noodig zal zijn.
Volgens het plan zuilen er 46 ééên-
gezinswoningeii worden gebouwd. Het be
zwaar is dat later woningen zullen wor
den afgebroken en vervangen door wo
ningen van 2 verdiepingen. Door den Di
recteur is echter gezegd, dat dit alleen
dan voordeelig okn. zijn voor
den bouwer als die 2 verdiepingen
woningen aan beide zijden der straten kon
den worden gebouwd, maar dat kan niet.
omdat dit zou zijn in strijd met ue bouw
verordening.
Het College kan echter nog overwegen
of het leggen van een servituut op den
grond mogelijk is.
De heer Koopmans dankt den heer
Goslinga voor diens uiteenzetting, doch is
het op één punt niet met hem eens
n.l. dat de huurprijs geen invloed mag bob
ben bij de beoordeeüng van plannen.
Trouwens welke bezwaren zouden er
kunnen zijn tegen het vastleggen der huur
prijzen, waar die in het adres aangegeven
worden als te zullen zijn f2.25 a f2.35
per week. 3Ien kan zeggen: u hebt eon
speling van 10 pet., maar daarbuiten moogt
ge niet gaan. Het lijkt spr. geen bezwaar
de voorwaarde te stellen dat die huur-
grens niet gepasseerd mag worden.
Nu mag de heer v. d. Velde zeggen:
ik zou de voorwaarden van een maximum-
hüur niet acceptoeren, maar daar staat
tegenover dat deze geen grond heeft ge
vraagd, zooals deze adressant.
Spr. wil de beslissing niet uitstellen?doch
wil op dit punt en ten opzichte van. een
=ervituut aan B. en W. machtiging var
kenen om de noodige voorwaarden als
nog in het contract op te nemen.
De heer v. d. Schalk gelooft, na. al
les wat hij hier nu gehoord heeft, dat men
met dit voorstel een gevaarlijken weg op
gaat. 31en moet geen grond aan ,pa|r!.i-
culieren gaan verkoopen tegen een prijs .die
blijft beneden de werkelijke waaide.
Wanneer men aldus handelt met erkende
vereenigingen, dan weet men, dat de ge
maakte winst weer komt ten goede van
de volkshuisvesting, terwijl bij ©en parti
culier de winst, voortvloeiende uit den la
gen prijs van den grond, in di ens zak gaaf.
Daarom zal bij tegen het voorstel van B.
en W. stemmen.
De heer Goslinga stemt toe, wal de heer
Koopmans heeft gezegd, n.l., dat de huurjuip
van belang is bij de beoordeeüng van plannen.
Spr. meent trouwens, dat hij niet gezegd heef»,
dat op den huurprijs niet gelei jnoct worden.
Hij heeft, als hij zich goed .herinnert, gezegd-
dat bij de beoordeeling moe3t worden gelet op
de bfouwplannen en of die kunnen geachl
worden de volkshuisvesting te bevorderen en
of het wenschelrjk is, dat die bouw verder wordt
toegepast; dit was althans zijn bedoeling.
Spr. gelooft ook wel, dat met den voorge
stelden huurprijs zal worden begonnen, maar
men kan dien huurprijs niet vastleggen. Daar
tegen bestaan verschillende bezwaren. Ten eerste
is het zeer moeilijk te controleeren pt de voor
waarde wordt nageleefd, maar in de tweede
plaats is bet nog een open vraag of een der
gelijke voorwaarde na verkoop der woningen
ook den volgenden eigenaar bindt. In de derde
plaats vil spr. opmerken, dat ook bij erfpacht
en bij uitgifte van grond aan vereenigingen een
dergelijke eisch niet gesteld kan worden.
Dezer dagen werd een voorstel gedaan £>m
een keele massa één-kamerwoningen anders
niet bevattende dan één kamer te ijpuwen
op erfpaclitsgrond en die te verhuren voor bijv
fl.25 per week. B. en B. hebben dat voor
stel afgewezen en hebben gezegdvoor pon
dergelijken bouw kunt gw geen grond van ons
krijgen; wij kunnen aan zulk een bouw onze
medewerking niet verleenea.
Waar de heer v. d. Schalk ^egt: wij gaan
Ijroad beneden de werkelijke waaide aan .een
^^^^SSSSSSSSSSSSS SS53
particulier verknopen, daar moet bjir. opmer
ken, dat dit niet juut is De grond wordt ver
kocht logen f 7 pc-r MA maai piel «le bezwa
rend!' bepaling, dat daarop alleen gebouwd
mogen worden «'én gezinswoningen
Voorts zeide deze: de winst gaal in .le zak
ken van den particulier. Ja. «lat i*. natuurlijk
waar; maar de verliezen...
Do hoer v «1 Schalk. Daar i- geen k.uis
voor.
l)e heei Goslinga; Een dergelijke uit
spraak is moeilijk in ernst aan te nemen van een
koopman als de heer v d jSchalk, die wel
weet, dat elke zaak risico geeft Jin dat, als
er winst gemaakt wordt, de bouwer die in den
zak steekt, is nog al natuurlijk Xcmand doet
werk uit filantropie.
I)e heer v. d. Schalk: liet Bestuur van
een erkende bouwvereeniging wel.
De heer Goslinga: B. eu W. slaan niet
onsympathiek tegenover veneemigingpm, maar
zij kunnen niet afwachten tot de vereenigingen
komen; en de particulieren die willen mee
werken aan de verbetering der volkshuisves
ting zijn hier ook welkom.
De heer Hout m a n wenseht e en zijn ptem
te motiveeren.
In Grondbedrijf heeft hij voor liet voorstel
gestemd op grond van de beschouwingen, zoo
even door den lieer Goslinga gegeven. Hij is
daar, ook na de gehouden discussie, nog voor,
al deelt hij ook de bezwaren dm tegen het
voorstel zijn aangevoerd.
Spr. zou niet met het advies zijn meege
gaan ah er een andere aanvrage van een ver
eeniging naast had gelegen.
In principe is hij er ook meer oor derge
lijke faciliteiten aan vereenigingen te gun
nen. Xu zal hij echter met liet voorste! mee
gaan.
De heer v. Westendorp voelt de b 'zwa-
ren door den heer Koopmans geopperd. Hij
meent, dat in Rotterdam gronden beschikbaar
rijn gesteld tegen gereduceerde prijzen, onder
voorwaarde, idat de woningen zouden verhuurd
jvorden tegen een vooruit vastgestelden prijs.
Daarom wil spr. vragen: mochten daai der
gelijke bepalingen begaan, laten wij die dan ook
hier toepassen en laat de Raad daartoe 11 en
W. machtigen.
Het ligt voor de hand, dat, als men i«,-, ge-
kocht heeft, men daaruit zal trachten halen
wat daaruit te Jialen js
Spr. doet dit vooHtcl, omdat !nj m een eigen
aardig parket zit, met het oog op den woning
nood. In den grondprijs moet dé waardebereke-
ning zitten en «laf doet ze z. i. niet in «lezen
prijs van 7.
Op grond van deze overwegingen zou spr.
zich wel willen aansluiten bij den heer Koop
mans en in overweging geven eens te infor-
.meeren hoe die" uitgifte in Rotterdam is gesteld.
Hij meent, dat m Delfshaven gebouwd wordt
op grond, "die is uitgegeven odder verpheh-
'ting van verhuring tot een maximum huurprijs.
De Voorzitter: Maar dan ook den grond
beschikbaar gesteld tegen verminderden prijs.
De heer v. Westendorp: De aanvrager
noemt hier zelf den huurprijs en daaraan kar>
hij dus gehouden worden. Mocht het geval zich
voordoen, dat belasting-verhooging een verhoo
ging van den huurprijs noodzakelijk maakte,
dan zou de Raad daartoe een wijziging in zijn
besluit kunnen aanbrengen.
De heer Gosligxga: En als tijdens .den
bouw een staking uitbreekt die een verhooging
van loonen bij den bouw noodzakelijk maakt?
De heer v. Westendorp: Als men zulko
bezwaren bier zoo weet aan te voeren, lijkt het
wel of heeren meenen, dat de aanvrager
maar een belofte in hot wiLde doet....
Spr. wit echter aannemen, dat de man zijn
belofte ernstig meent.
De heer Goslinga zegt, dat in den Boscli-
polder giond uitgegeven wordt tegen f 12 per
M.2, maar als men zich verbindt een bepaald
type van woningen te bouwen, dan wordt de
grond uitgegeven tegen f 9 per MA De typo
der woningen beheersclit den prijs.
De nu hier ontworpen woningen komen in
concurrentie met de woningen die in de Gorzen
staan en verhuurd worden tegen f 2 per week;
deze zijn bij de arbeiders zeer in trek.
Spr. meent, dat het type ook bier de beste
waarborg is tegen onmatige verhooging van den
huuurprijs.
De heer v. d. Zee: Gesteld er worden jden
bouwer bepaalde eischen gesteld, die hij niet
aanneemt, wat dan?
De Voorzitter; Dan krijgt hij den grond
niet.
De heer v. d. Zee: Dan blijft de woning
nood voortbestaan
De heer v. Westendorp: Er zijn er nog
meer, die arbeiderswoningen willen bouwen
De V o o r z i ter zegt toe, dat een -onderzoek
zal ingesteld worden naar middelen, om de be
langen der volkshuisvesting te beveiligen en
te bevorderen.
De heer De Bruin merkt op, dat dit bouw
blok dicht bij den Havendijk ligt en hij meent
ook, dicht hij de Maas, Nu heeft spr. een stuk
voor zlcli, behelzende het advies van "29 Mei
1913 op liet voorstel-Smit, bedoelende vast
(e stelten, dat grond binnen zékeren afstand
van 3e rivier alléén in erfpacht zaf worden uit
gegeven.
Dat advies is nooit in behandeling geko
men, doch wel is het in Comité-Generaal be
sproken. Spr. zal uit dat comité niet klappen,
maar wil enkel er aan herinneren, dat hem
werd toegezegd, dat men in 'zijn schuitje zou
komen en geen gronden nabij de blaas meer
zou verkoopen.
En nu wil spr. toch vragen of dat stukje-voor-
slukje-verkoopen niet gaat tegen het plan - nog
niet aangenomen. op papier. Hij wil vragen of 't
niel beter is eerst eens een principieele be-
slissmg te geven, alvorens daar telkens weer
grond te verkoopen. Men zal liet tocli ook Wel
van belang achten, dat een beslissing genomen
wordt op dat advies. Waarow hebben B. en 3V.
dat advies niet eens in "behandeling gebiachl?
De heer Goslinga inoet tocli werkelijk
bewonderen de fantasie van den hoer De Bruin
om dezen grond Ie rekenen onder de gronden
aan de Maas.
Do heer Smit bedoelde natuurlijk de gronden,
bestemd voor industrie in erfpacht uit te geven;
nooit heeft hij zich verzet tegen verkoop van
grond voor huizenbouw. Had hij dat gedaan,
hij zou een volbloed erfpachter geweest z\jn
en dat is hij nooit geweest.
Deze grond valt niel in bet kader van dot»
heer Smit ten opzichte van verplichte uitgifte!
in erfpacht die is in het geheel niet geschikt!
voor industrie.
Langs den Havendijk is *n strook van 30 M.
open gelaten, die niet voor woningbouw wordt
uitgegeven. Dat is een strook, die valt onder den
invloedsfeer van de rivier en de te maken ha*
ven.
De reden waarom dit advies nog niet behan
deld is, werd door den heer De Bruin^ reeds
genoemd. Spr. bewondert de vindingrijkheid van
dezen om dat advies hier als argument bij te
brengen. Dit stuk bouwgrond ligt 45 M. van de
rivier verwijderd.
De heer De Bruin zegt, dat de toon. van
den heer Goslinga al weer heel anders wordt...
(Uitroepen van bevreemding.)
Waarom spreekt hij van mjjn fantasie?
(Teekenen van afkeuring.)
In het voorstel-Smit is geen grens getrokken,
en daardoor zijn de voorstanders van \erkoog
