66* Jaargang. Zaterdag 28 Febriiari 1914. No. 14464 Tweede Blad. Kippen met gouden eieren. Noorweegsche vertelling, Deïa courant verschijnt dagelqks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, prijs per kwartaah Voor Schiedam en Vlaardingen fL 1.2ö( franco ger poet fl.; 1.65. s Prijs per week: Koor Schiedam en Klaardingen lö cent, Afzonderlijke nummers '2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen,- AdvertentiSa voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór *«a oor aan het Bureau bezorgd zijn, 1 BureauLange Haven No. 141 {hoek Korte Haven). Frjp der Advertentiónj Jm 1—'6 regels fl.; ö.92j isdera regel moe* 15 cents. Reclames 80 cent per regel. Groote letters naar de plaats die innemen; Advertentiën bij abonnement op voordeeHga voorwaarden, JarisHo hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen, In de nummers dis Dinsdag-; Donderdag- en Zaterdagavond vorechjjnen; worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van '40 cents per advertentie^ bij voor uitbetaling aan het Bureau te voldoen* Intercommunale Telefoon No. 108. Bij debatten over directe belastingen ont moet men nogal eens de opmerking, dat do inkomstenbelasting kapitaalvorming ver hindert. Het is Kebben vrij wel een. argu ment van Fransche origine, een argument, dat wij zeker niet tot het onze zouden willen maken. Doch juist, omdat wij ten slotte de directe inkomstenbelasting ais een van do beste belastingen aanvaarden, moeten wij toch ook in liet oog bonden wat men daar elders op tegen heeft In de eerste plaats zijn dan het imjir- sitieve karakter der belastingheffing en tiet feit, ,dat men aangewezen is op eigen aan gifte van den belastingbetaler de bezwa rep. Men meent, dat deze belasting nood gelijkmatig kan drukken, omdat de oneer lijkheid der moiHC.hen te verschillend i» gelijk het eenigermate zwartgallig heel. En dan betoogt men. dat de staat ton slotte niel te maken heeft met wat iemand bezit.- Deze moet vry zijn in het bezit ten en in het niet gebruiken. Eerst wanneer hij zijn bezit gebruikt, eerst wanneer hij een zekeren levensstandaard aanneemt, is er een' uiterlijke maatstaf, waarnaar de staat hem kan aanpakken. Hij maakt al evenveel gebruik van de staatsinrichtingen als iemand van gelijken levensstandaard en behoort evenveel te betalen. Met wat hij bovendien gespaard heeft en niet gebruikt, heeft de staat niet te maken. Zooals gezégd wij geleoven voor* die redeneering niet veel. Toch is er één waar heid in, die men niet geheel over het hoofd moet zien: dat de staat moet'op passen om den spaarder, den kapitaal- vormer, niet al te zeer te verontrusten. Want zonder Kern* is de moderne staat dood. Natuurlijk hebben wij een massa toekomststaten, waarin men" hem missen kan als kiespijn. Dodh in cmzen staat is hij onmisbaar. Had Frankrijk niet He zuinige, ijverige, hard werkende en sober levende kleine in- dustrieelen en boeren, dan Was het niets dan een tweederangs, hard achteruitgaand land, terwjjl het nu juist door de kracht van dezen en van de „kleine renteniers" in elk opzicht een eerste viopl speelt. Wij erkennen, dat de belastingen op de be doelde wijze deze menstihen te veel ont zien. Doch' eenigermate ontzien, althans niet in alles tegengewerkt, behoeven zij toch wel te worden. Dat nu geschiedt in ons land b.v. heel weinig. Als werkgever, als kapitein der in dustrie, zooals prof. Van der Ylugt het zoo mooi noemde, pis onmisbaar* schepper van volksrvelvaart, zit men leelijk in het gedrang. Schepper van volkswelvaart de onder nemer gevoelt zidh allesbehalve dat. door MARIE METZKONING. (Auteursrecht voorbehouden.) JHpt regende over de rotsen; en voor rijn woning gezeten, 'onder het afdak, luis terde Kurt Janse toe. Alles in Kuis was stil. Alfra, zijn oude Kuishoudster, wa- gaan slapen en verleden week was Wd' de Kond, gestorven. Anders lag (lie nog wel hij hém, ''js avonds, als Kurf alleen was. 't Was anders een oud beest ge weest, lui en loom en weinig aanhankelijk, maat* ten minste Oen levend wezen, dat at, ademde en koms gromde en opkeek bij een onbekend geluid. Nu zat Kurt Janse daar zoo h'eeleniaal alleen, l'it zijn pijp, langzaam, blies hij lange wolken took, die als sleepgewaden van vieeiml-i er ijlde droomgestalten bleven hangen. Hang in de natte lucht. Er was niets dan regen, regen, regen; en het gmiisch er van overstem de den waterval, die zidh' ver in donker klots-bonkend afstortte van de rotsen in de fjord. Hot regende nu al dagen; en als die regen er was, dan zonk op Kurt's geest een somberheid zóó zwaar, dat hjj alleen maar naar drank verlangde. Ook nu stond er een groot glas grog voor hem van den slechten cognac, dien hij in Bergen had' gekocht, klajidestien, in een klein, aan wei nigen bekend winkeltje. 'Hij dronk er niet veel van en nam kleine teugen; maar tel kens tastte zijn hand naar het glas en klemde daar* omheen en bleef daar lang, alleen om de troostende warmte. Heit regende; en er was niets dan regen. Geen geluid, geen lich't iBinnen brandde de lamp laag; maar dat was aan den achterkant van het huis; terwijl Kurt aan In de eerste plaats zit de staat en de gemeente achter hem aan. Belastingbetaleii, permissie voor dit en voor dat, gjaten in vullen voor dit en voor dat, inspecteum van de zus en van de zoo, die allerlei op departementen uitgebroede vexatoire voor schriften moeten handhaven en zelf der mate in die voorschriften omkomen, dat zij bij elk bezoek weer nieuwe vinden. En de staat zit op het vinketouw. Zoodia er maar weer iets gevaarlijk of minder gewenscht of ongezond is verklaard, dan moet dat een, twee, di ie verboden. En de hygiëne zit niet stil. Bijna elke dag- brengt wat nieuws. Geen mode zoo gril lig als die op dit gebied. En geen mole, die niel warme adepten vindt en -- den ondernemer geld kost. In de tweede plaats zitten de weik- ncmers achter hem aan. Het is in onze tijds omstandigheden verklaarbaar. Het sprêekr baa.sl vanzelf, dat deze werknemers dik wijls de onmogelijkste e-iwhen, stellen eu in elk geval in tien regel den ondernemer als den slechtaard en den uitzuiger bij uitnemendheid zien. "Wordt de ondernemer du» door den staut en de gemeente opgejaagd, in zijn werk plaats vindt hij in liet beste geval gewa- penden vrede, in veel gevallen een min of meer aparten oorlogstoestand, in elk geval meestal een geestesstemming, die aller minst sympathiek is. 'En nu meent men, «lat hij voor al dat teed dan ten minste in de waardeemng door het publiek eenig tegenwicht vindt. Doch met» is minder waar. Een groote ge deelte is hem positief vijandig gestemd en zou niets liever dan het mes indexdaad op de keel zetten, ook al sneden zij daarmee den tak af, waarop,zij zitten. Anderen heb ben minder bezwaren tegen dezen „schep per", al zijn er ook onder dezen weer vele, die op hém neerkijken. Maar gewaardeerd, in eer gehouden, als de meest onmisbare factor in de maat schappij erkend er is geen sprake, geen sprake van. Let maar eens op de vergaderingen der openbare lichamen. De meest onmisbare factor in de maatschappij hij hoort er zijn naam bijna niet. Men heeft het veel te druk met ambtenaren en beambten. En met sociale kwesties. Dat allo sociale werk onmogelijk Is, als do „meest onmis bare factor" ontbreekt, wordt ijverig ver- z wegen. Hoogstens spreekt men even over den ondernemer, als de staat weer op een nieuw gebied met hem gaat concimeeren, door b.v. gemeentelijke drukkerijen of gemeen telijke kleermakerijen of reclameplaten of nieuwen gevaiigenisarbcid of iels dergelijks in te richten. Dan zegt men wel eens: Zou ook de ondernemer daardoor schade ljjdon Doch men zegt liet in den regel aav- zelcnd en zonder nadruk. Want wat, moeien de anderen wel denken, als men dergelijke particuliere belangen behandelt En dan de ondernemer is het gewoon niet ge- den voorkant zat, waar de nu donkere gelagkamer Was, waar 's zomers enkele gas ten kwamen, om inelk te drinken, zoowat de eenige drank, die Kurt schonk, of eigen lijk door zijn huishoudster liet. schenken. Nu had Kurt niets te doen. In het najaar kwamen er geen vreemden langs de hragen Hollanders en Engelsohen en Amerikanen, in Kurt's schatting groote gekken, die geld en zeeziekte overhadden voor een kijkje in zijn somber land. Hij had or altijd ple zier in, boos plezier, die dwazen wat af te-zetten: ze to veel te laten betalen v hu* de vertering, of voor hel gehaakte kant werk, dat de meisjes uit het dorp hem ten verkoop brachten. Wat deden ze him die vreemde, rijke mensdien9 Als hij hun geld had gehad, was hij hier weg gegaan naar een land, bet hinderde niet welk. Waar het altijd warm \va» en licht en waar steden warenveel groote su-den met bmxle straten en vroolijke mensohen en winkels vol vreemde dingen. Hij had er altijd ploizier in, boos plezier, hun leu gons te vertellen van zijn land, teugen», die ze met belangstellende gezichten aan hoorden en die ze later onder elkaar be spraken, al-» ze den rotetop verlieten waar Kurt's woning stond. Nu kwamen ze niet, en Kurt h'ad niets in den regen. De grondeigenaar, die an dens wel van jagen hield en <Kurt dan meenam, was vooi zaken op reis; en Hem- pe, Kurt's knecht, lag ziek aan irheumal ok beneden in bet dorp. Alle najnors, ais ar niets te doen wnjs, jivercl Hempe izieken dan benijdde Kurt hem. 't. Was plezieriger ziek te zijn, clan zoo niets, zoo hfeelemaa.1 niets, als hij. Wanneer je ziek was, kwam ten minste eens in de week de dokter, en dan hoorde je nog Wat nieuws, waarover je dagen namïjmeren kien. Nu was ei* niets en kwam er niets. Glad als de wegen waren, was een gang vanaf de rote, waar Kurt's woning stond, nu bijna een poging tot zelfmoord; en noemd te worden. Zonder hem bestonden wij niet. Doch hij Ls niet in de mode. In tegendeel. En dus maar ijverig wetten ma ken en j nspecteeren, en concurreeren ea coaliseeren tegen hem het is een on sympathiek man. Hoe gemakkelijk men tot deze stemming kan bijdragen door de belastmgsch'roef heel hard aan te draaien, leert een Berlijnsoh voorbeeld, dat dezer dagen door de bladen is gegaan. Wij citeeren dat voorbeeld, niet om hel te generaliseeren of om te betoo- gen, dat het anders dan een merkwaardig uitzonderingsgeval is Doch wel. om te il- lustreeren hoe licht de staat door allerlei maatregelen ten slotte er toe kan meewer ken, flat de kip met de gouden eieren ge- sla dit, wordt," 20 Deo. 1910 heeft een Berlijner 1000 Mark gespaard. Hij staat tusschen piano koopen of be leggen. De zorg voor hét gezin behoudt de overhand. De 1000 Mark zullen wor den belegd in een 4 pot. Pruisisch Staats fonds. De koers wa» 100.30,' de onkosten M. 1.75. De Berlijner had dus oxlra te be talen M. 4.75. Maar nu zou hij rente hekken Da.t ge schiedt 3 jaar lang en brengt hem op: 120 Mark. Daarvoor moet intussch'en de Berlijner meer aan belasting betalen: Aan inkomstenbelasting (omdat de 40 Mk. rente zijn inkomsten van 4180 op 4220 hadden gebracht) M. 13.20 Aan aamv u1 i ngsbel asti ng 1.10 Am gemoentébel. (100 opcenten) 13.20 Aan kerkelijke belasting 'i 1.94 M. 29.44 Voor zijn drie jaren bezit heeft hij 4 maal deze meerdere belasting moeten betalen, d. i. dus: 3L 117.7G Aan Wehrheitrag 1.50 totaal M. 119.26 De kooponkosten hadden bedra gen 4.7.5 De verkoopkosten (op 10 Jan. '14) 1.75 totaal dus betaald M. 125.76 Het stuk had hem dus uit de rente een verlies opgeleverd van M. 5.76 en een koersverlies (bovendien) van 115 Mark. Geen wonder, dat deze man verklaarde zoodra hij weer 1000 Mark beeft, een piano te zullen koopen en niet meer op deze wijze te zullen sparen. Wij" herbalenbe wijzen doet dit. geval niet, maar wel is het een waarschuwing, dat, de staat toch zoo voorzichtig mogelijk moet zijn, als hjj hef sparen en het ondernemen niet nog er- gei wil bemoeilijken. in zelfmoord had Kuil geen zin. Eerst wou hij nog eens zien, uit de krant lezen, hoe het verder zou gaan met de (politiek, en dan wou hij nog ja, (eigenlijk niets maar toch niet dood zijn ook,. Kurt rookte langzaam; langzaam trokken de wolken uit zijn pijp op jn de natie lucht; en terwijl Kurt's hand klemde (rond de warmte van zijn glas, keek iluf voor zich uit, hoofd gebogen, de sombere oogen, diep als de donkere fjord beneden, verloren in duister. Mij werd koud; heel koud; maar waai*- oin zou hij opstaan en binnengaan? Rij luisterde, luisterde uil naar den regen; en terwijl zijn hoofd al meer boog, keek bij waar de laa.lste rookkronkels- uit zijn pijp aaneenregen in de natte lucht. Plotseling hief hij bet hoofd op mi lui ten le scherper. Was dat niel oen slem En wat naderde daar9 Dat leek niet meer de witte rookWaJm, dat was een n it ge waad eu een meisjesstem lachte.... Helwogt... KnrL richtte zich op, en beek. Neen, het Was geen verbeelding. Zijn oude kop had nog oogen en ooren. Daar stond ze voor hem: Ilelwog, als op dien oenen morgen, toen ze. hem van hier had afgehaaldom met hem samen naar de kermis in het dorp je gaan. Zijn moeder leefde toen nog en hield Kurt kort. Maar gold had luj genoeg opgespaarden Helweg zou gouden oorbellen en een zuiver-hlm- kende ketting krijgen van hem. Het Was toon Zomer geweest, en de fjord was goud en blauw en de waterval was van blank schuim en de sneeuw heel hoven smolt tot al kleinere plekken, en de rotsen waren overwaasd van een zaligheid ko mend uit Kurt's eigen pogen. Hand in band waren ze den langen weg gegaan en zonder reden had Kurt telkens geglim lacht, en ITelwog's haren waren goudor dan dg zon. Kort was de lange weg geweest, on kings de lokkende kramen waren ze hand in BINNENLAND. Hofbericht. H. M. de Koningin Moedor heeft gister avond in het gebouw ran den Haagsohen Kunstkring een gedeelte ran >1'* mirre ring bijgewoond, welke gegeven wei 1 ren bate van hel Koningin Einmafond» H. M. kwam na do pauze »-u \wi 1 out vangen door den roorzittei van het. be-tnm jhr E van Loon en den secretin- M van Raalto. Dr. P. P C Hoek f Men meldt uit Haarlem*. Gisteren is op 63-jangeii leeftijd over leden dr. P. P. C. Hoek, rijksadviseur dm visscherij zaken Dr. Paulus Peronius Cato Hoek werd in 1851 te Giethoorn geboren, promoveerde in 1875 aan de Universiteit te Leiden tot doctor in de wis- en natuur kunde, was van 18741880 assistent aan het laboratorium te Leiden, van 18781SR8 leeraar aan liet Gymnasium en de II. B 8. aldaar, en is sedert 18SS wetenschappelijk adviseur in vissehexijzaken en directeur van hel zoologisch station te Helder: is sedert 1896 lid der Prov. Staten van Noord- Holland, sedert 1883 lid der Kon. Acad. van Wetens, te Amsterdam, en verder cor respondent, lid, of eere-lid van verscheidene binnen- en buitenlandsche geleerde genoot schappen. De overledene was ridder in do Orde van den Nederi. Leeuw en van het Legioen van Eer. Ontwerp inkomstenbelasting. Gisteren heeft de commissie van rappor teurs van de Tweede Kamer, vergaderd tot vaststelling van het voorloopig verslag over het nadere afdeelingsonderzoek ran 1 iet ontwerp-inkomstenbelasling. Het ontslag van den redacteur Tersteeg. Ter bevestiging van een bier te lande ontvangen en ook in ons blad opgenomen telegram, nemen wij dit bericht uit de De li bladen van 2 Februari over: Met verbreking van liet contract heeft de directie van de „Javabode" Zaterdag avond den hoofdredacteur Tersteeg tegen 1 Februari ontslagen. De heer Tolsteeg zal nu door arbiters laten uitmaken, of het ontslag onrechtmatig is of niet. Als zijn opvolger wordt genoemd de controleur van B. B., J. E. Jasper. De Delibladen melden nog dit: Het „Bal. Hbl.", het ontslag van den heer Tersteeg, den hoofdredacteur van de „Java Bode", besprekend, zegt: „een gentleman mindeir in de gelederen der Indische jour nalisten". ligt „Bat. Nwsbl." zegt, dal Tersteeg is weggewerkt en dat de directie zich te veel bemoeide met de redactiezaken. Het blad hand blijven gaan, niet lettend op de lachen de oogen der mannen, en op do bitee aan merkingen dor meisjes. Ovea* een maand waren ze immer» man en vrouw? Dan zou Helweg wonen Lij Kuit en een jaar daarna zou er een kleine Kurt komen, die met zijn vroolijke oogen en heldere stem alle somberheid weg zou jagen ,urt Kurt'» liarL Want ook toen al was er in Kuit die somberheid geweesten ook toen al was hij oen stille jongeman, die veel met gvbo gen hoofd ging en alleen lachte als' hi) ilelwog zag. Wfi3 liet daarom, dat HelWog dien dag gekeken had naar andere mannen, en twee maal haar hand uit die van Kurt los maakte, toen Frolsc Trol son voorbij kwam? Gekleurd had ze, tot m de troode bloed koralen om haar huk, eu met trots oh ei i glimlach had ze haar hoe tij je gelieven, toen TroLsen, die in liet dorp,een snuisterijen winkel blad, haar grootte met een glimlach, die Kurt's (raag bloed aan hef jagen bracht Toen Trol sen ten derden male vorahij kwam, (had Kurt Itolwog'a hand stijf vasti geknepen en Trolsen sol*;cap bi de oogen gezien; maar Trol senniet uitdagcnden Wi, was .0]) Helweg toe gekomen, en had haar gevraagd of zo mee ging op den dansvloer, ilelwog had hour hand losge wrongen en was, Kurf tandend aanziende, met Troken meegegaan. Kurt's eeosto beweging was geweest, haai te volgen; maar zijn trots had hem alles belet. Hij was omgekeerd en van de kennis weggegaan en van het dorp, en tegen don ker was hij thuis gekomen, het geld voor de oorbellen en de blinkende ketting mog in zijn zak, en in zijn borst een pijn die daar nu nooit meer zou weggaan, Hel Wog had hij nooit weeigerien; maar van anderen had hij gehoord, dat ze in Bergen was gaan dienen en later, dat ze daar wtas 'getrouwd. Vanaf dien tijd was Kurt i laakt scherp de houding in dezen van den heer Schaap, mede-redacteur van de Javai- Bodedie alles aan den. heer Tersteeg te danken beeft. Baltenlaudeche Paapeorten. De minister van buitenlandsche zaken Iteeft er de aandacht van de oommissari.»- »en der Koningin op gevestigd, dat het in den laats te n tijd meermalen is voorgeko men, dat buitenJandsclie paspoorten zijn uitgereikt aan personen, die daarop geen aanspraak konden maken. De minister herinnert er daarbij aan, (Ink ook naar het gevoelen van een. zijner ambts voorgangers. afwijking van «ten regel, dat paspoorten slechts aan Nederlanders moe ten worden uitgereikt, ongewenscht is, en dat het geenszins op den weg der regee ring kan liggen, om, waar de vreemdelingen,- die een buitenlandsch paspoort, aanvragen, meestal zoogenaamde Heimathlosen zijn, door het verleenen van zulk een pas, mede te werken tot het bestendigen van fhe Héimathlosigkeit. Met deze opvatting heeft zich. ook de toenmalige minister van justitie geheel kun nen vereenigen. Voorts achtte deze den in houd van een buitenlandsch paspoort be zwaarlijk te rijmen met de afgifte van der gelijk stuk aan anderen dan Nederlanders. Een utizun(lering zou alleen dan gewet tigd zijn te acte ten, indien de betrokkene reeds rfttippen had aedoan oni bet Neder- landmvchap te verwen-en, en deze niet tot 1 mt verlangde resultaat, zouden kun nen leiden vóór het tijdstip, waarop hij" de voorgenomen reis zou willen aanvangen.; De vrijkaarten. Naar Het Volk uit goede bron verneemt,- zuilen de bewijzen van persoonlijken vrij dom eerste klasse spoedig aan de leden van de Tweede Kamer worden toegezonden. De spoorwegmaatschappijen hebben bet zoo ge makkelijk mogelijk gemaakt, "door bet ver strekken ran één kaait, geldig gedurenda 1911 op alle lijnen op Nederlandse!) grond gebied gelegen. Elke kaart geeft bovendien recht op 25 kilo bagage (rijwielen uitge zonderd). De kaart is strikt persoonlijk en geeft, geen re<ht, ook niet tegen bijbetaling,- in luxe treinen. Ten slolle doet de houder afstand en vi ijvaart de maatschappij tegen het door anderen instellen van elke vor dering tot. vergoeding van schade, dooit) welke oorzaak ook ontstaan, gedurende het vervoer op die kaart. Haar Albanië. De in het militaire hospitaal te Utrecht gedetacheerde sergeant der hospilaal-solda- ten .1. van niet, is door de regeering ran Albanië benoemd tot sergeant-majoor zie kenverpleger der gendarmerie en wordt toe gevoegd aan de tot dirigeeirend officier van gezondheid 3e klasse bevorderde dr. Red» dingius. veel boven gebleven op de rots, waar hij; zwijgend zijn werk deed; en toen zijn moe dor was gestorven, had hij als huishoudster do oude Aifnai genomen, die nu nog by hem was. En nu, nu kwam Hehvog daar opeens,- opeens heelemaal uit Biergen, in hetzelfde witte kleedje, dat ze had aangehad, toen ze samen dien zomerdag naar Het dorp gtogen Kurt wreef zich de oogen. „Helvog, Hei- wég," zei hij zacht; en een lach dreef tranen langs zijn wangen. Smeekend strekte hij de handen uil, warm van het glas! waaromheen ze zidh telkens klemden als om een troost Plotseling hield het op met regenen, en Kurt ontwaakte, ijskoud, cto h!and geklemd om zijn uitgegane pijp. Een poos zat. bij als versuft. Hij had. dus geslapen. 'Vóór hom, zijn grog, was koud, en donderend klonk de waterval in 't donker van den verstilden nacht Ouwe gek, ouwe gek, spotte Kurt bit ter, voelend h'oe koud warme tranen .wer den, als die neervielen, op een jrc-genavond; in den langen stoppelbaard van een man die zich nooit meer schoor, omdat hij niemand te behagen had. Kurt stond oj>, zocht in het donker do deur, die hij, binnengegaan, in het nacht slot sloot Zacht strompelde hjj de gang door en de achterkamer in, dan 'if trapje van den zolder, waar zijn bed stond. 'i Begon weer te reg«icn en in donker zocht Kurt zijn bod en kroop er in, nat als bij was en zonder zich uit te kleeden. Daar. in. donker, sloten zijn gedachten zich om zijn leven, zooals de rotsen sloten om oen meer. t Stil, slil en eenzaam. En nu niet eens meer een Kond: een wezen dait at, adem de en soms knorde en den kop oplichtte als er onraad leek. Een dood water. Een dood water. SCHEE AIVISÜI4E CM J1AHT

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 5