66*° jaargang,
Zaterdag 28 Februari 1914
m. 14464
CONTRABANDE,
Berde Blad
ALLERLEI.
V
SCHIEDAMS is cou
DeSe ootatmt versfchgnt dagel^ks{ met tatJondmug van Zon- m Eeeetdages,
Eqp pear fcwartaalj Voor Schieda m en Xlaardingen £L IJS, fnuwo
ner poet fL- 1.S5.-
Brp per week: Koor Schiedam en ïlaardïngsn '10 mat,
Afzonderlp» nummers 2 <xn%
Abonnementen worden dagelijiks aangoiiomen^
Advartendgn voor het eerstvolgend nummer moeten dei middags, vóór em
oor aan het Bureau bezeild zijn^
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
&ijs der ïdvBrtentïBnT Kaa f8 regels fL Ö.92J iedere regel tseex
15 cents,- Reclames 90 cent per regel,- Groots letters nasi- de plaats din g§
ianemea.-
hungSSSB
umewi,
AdvertentiSn bij aEoimsment op voordeeiiga voorwaarden,
hiervan rijn gratis aan het Bureau te bekomst
In de nummers dia Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen,- worden Zoogenaamde kleine advertentiSn opgenomen tot den prijs
van '40 cents per advertentie^ bjj vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen,
Intercommunale Telefoon No. 103.
zaak weg Lc nemen moet iemand den' toets
aanslaan, die liet tnllen of rammelen te
weegbrengt, en zoo komt nw-u op het spoor
van datgene, wat het trillen veroorzaakt;
dan verwijde re of verplaatse men dat voor
werp tiet schoonmaken der kast levert
geen moeilijkheden op. Men bevochtigt een
wit linten lap met eenige druppels ge
wone tafeloüe, wrijft er een klein gedeelte
der piano rnede in en u rijft daarna met een
drogen flanellen lap flink na Zoo behan
delt men het geheole instrument. Versche
politoer wil wol na verloop van tijd wat
uitslaan en transpireeren; hiervoor neemt
men een zachten stofvrijen linnen doek
en wTijve die plekken er mede af.
KINDERVRAGEN.
Wij kunnen dikwijl-, op kinderlijke vra
gen niet zoo'n antwoord geven, als met
het verstand dergene, die de vraag stelt,
overeenkomt, wij mogen dit ook dikwijls
niet doen.
-Menigmaal zou het gift zaaien zijn in
de kinderziel, wanneer men haar dingen
zou meededen,, die haar kinderlijke weet
gierigheid zou kunnen uitvorschen.
Hoe moeten wij ons nu gedragen, als
dergelijke vragen tot ons gericht worden?
Allciecrsf zullen wij zeggen, wnf men met
mag doen.
1). Men mag het wagende kind niet af
schepen met een: .,dat zal ik je „later"
wel eens uitleggen."
2). Men late den vrager of de vraagster
niet met een afwijzend antwoord heengaan,
dan zal het kind zich tot een andere, mis
schien minder nauwgezette „bron" om in
lichting wenden.
3). Men geve nooit een antwoord, waar
door het gevraagde in oen belachelijk dag
licht geplaatst wordtdaardoor zal het kind
dikwijls weerhouden worden ooit weer, met
welke vraag ook.voor den dag te komen.
•1). Men geve geen uitleg, die op het
gevraagde niet logisch toe. te passen is;
anders ontstaan daardooi voor het kind
verkeerde denkbeelden en opvattingen.
5). Men late nooit bemerken, dat een
vraag ons in verlegenheid brengt, hier
door'zou het kind zijn vraag veel interessan
ter gaan vinden en zijn -peurzm dubbel
voedsel zoeken
fi). Men geve nooit dien algeheelon uil
leg, welke ons in mooie verlegenheid zou
kunnen brengen, de ragensleller of -stel-
stor i-> til tevreden als men de hoofdzaak
uiteenzet. Men kan hel antwoord altijd wel
zoo inklceden, dat aan de waarheid niets
tekort word 1 gedaan.
7), Men ver!clle nooit ongelooflijk klin
kende verhalen; hierdoor ontstaat een ver-
hilte verbeelding
8). Men beginne 11,0011 na een kort ge
geven verklaring ter-lond over een geheel
ander onderwerp; hierdoor wekken wij ach
terdochl en Zal het kind in 't geheim tradi
ten wijzer te worden.
8/ Men late hen verte]tenhoe zij tut
die vraag kwamen, nooit beantwoorde m«-r
een vraag zonder ook hun te vragen ..waar
om
10 Men geve M«-<»<te vuldoen Ie auluoor!
en vermijdt* vooral eenigen regen/in m hei
beantwoorden van dergelijke vragen te leu
nen. De ziel van het kind hangt met al
haar vezels aan het „waarom" <-n ouzo
gemakzucht mag nn- er niet toe brengen,
hun dat rech! op eenigerk-i wijze Ie ent
zeggen
VB 0 LAYENE A RM?
Hot heerlijke strikje wereld, dat niet ver
van New-York op zijn centje rn den Oceaan
ligt en Long-Islanrl genoemd wordt, heeft
twee ïniic" 'ingen voor vrouwen, door vrou
wen opgericht.
Een ervan is de kunstenaressen kolonie
van Miss Elisabeth Curtis, de presidente
der Glades Art Assosiation. Ze is gesteld
mei het doel de would be kunstenaressen
zon innig mogelijk in aanraking te brengen
met de natuur, die beste der leermeesteres.,
sen. De natuur bestudeeren in een stads
park of in den gekunstelde» omtrek eener
.wereldstad vind miss Curtis tijd verknoeien.
Ze wil, dat de schilderessen in de een
zaamheid doordringen in de geheimen en
schoonheden der natuur.
Niet ieder die wil, word! in de kun«te-
naressenfarm opgenomen, men moet zich
eerst overtuigen of de candidate» het ernstig
meenen met de kunst. Maken zc dezen in
druk, dan worden ze voorwaardelijk toe
gelaten; ze zullen een zeswoekschen proef
tijd doormaken. Geven ze ïn dien tijd alle
reden tot tevredenheid en blijk van wer
kelijke begaafdheid, dan worden ze aan
genomen als leerlingen van miss ('urlis'
schilderschool en kunstenaressen-kolonie op
Long Island
En dan mo an ze zich verbinden om
de eerste drie jaar niet aan trouwen te den
ken. Verkoeling hebben en verloofd zijn-
vrndl miss ('mlis doodend voor de studie.
Krijgt, niettegenstaande baar plechtige be
lofte, een bewoonster der kolonie hel in
hel hoofd te willen trouwen, dan moei ze
daar dadelijk mededeeling van doen aan
de presidente, die haar onmiddellijk ont
slaat. Voor lx»zoeken van hoeren zijn be
paalde uren aangewezen, want miss Cur
tis wol geen st iomis en een geroeid dag
verdeeling.
Deze farm, of kolonie, mag zich in de
sympathie van veie rijke Amonkaanschen
verheugen, die geldelijke» en zedelijke»
steun verleeno».
Do tweede vrouwen-kolonie stelt, minder
1100ge eischen, maar wordt daarom niet
bewoond door minder gelukkige en tevre
den vrouwen. Het is een. lieve farm in den
waren zin <te-, woords.
De gr or, te Amerikaansche landb'ouwwer-
luïgeri hebben er niet hun intrede gedaan;
alle- i- handenwerk, behalve de zonnewij
zer, die in verbinding staat met een1 kanon
<-n dif om twaalf uur "s middags afvuurt,-
<ip<la! de vrouwelijk'» kolonisten, die ver
van Jiui- in de tuinen en op de velden
arbeiden, weten, dat het etenstijd is.
Div." inrichting is het werk van Mrs.
Keltaort. een bezitster van rrdllioenen en
een bewonderaarster van Gods mooie na
tuur. Zaoalb boven gezegd, wil Mrs. Bel-
morl nieis welen van machines. Met de
hand wordt gezaaid en gemaaid, geplant en
gesnoeid, met de hand spannen de vrouwen
de paarden voor deri wagen en vrouwen
handen houden de teugels als er naar
het land moet gei oden worden. Alles wordt
'looi vrouwen gedaan: voor het ruwste
bladwerk deinzen ze niet terug. De farm is
ee» voorbeeld van nelheid, zindelijkheid,
welvaart en tevredenheid.
De kleedmdracht Ss in overeenstemming
mei liet werk. De meeste vrouwen diagen
blouse enwijde broek. Iet- hinderlijks
voor hof oog leeft dit laatste kleedingstuk
niet, zeggen jij, die Mrs Behnort's stich
ting zagen. Het doel niet denken aan den
Iwruchten broekrok Van enkele jaren gele
den, maar Wel aan li'-t kleedingstuk dat
do „senverisnen" r-n naaisters in de Duit-
sohe berg-t roken dragen
Zoo heeft Long-Island, de rumoerige
speeltuin van New Vork, ook zijn heel rus
tige plekjes, die zij dank! aan vrouwelijke
arlislen en aan liefhebsters van zenuwster
kende» arbeid.
NIEUWTJES VAN HIER E\ DAAR,
In Noorwegen mogen men-chen, die niet
gevaccineerd zijn, niet aan verkiezingen
deelnemen.
Door de dames der groote wereld zal
«lil jaar ia hot haar of op den hoed als
talisman een slang gedragen worden, in-
plauf.s van een paardenhoef of klaver-vier-
biaadje.
Door oen geweorsmid in Brussel is een
revolver uitgevonden, waarmee zeven keer
in «te secomh» kan geschoten worden.
Een Imlianger san een zeker plaatsje in
Engeland, die dagen lang bezig was ge
veest niet behangselpapier van de muren
Ie trekken, kwam op zekeren morgen tot
de minder aangename ontdekking, dal hij
ra /i.jnr slaap al hot behangselpapier van
zijn eigen slaapkamer had afgetrokken.
De vrouw van een koopman te Hol ten au
DE BEHANDELING ONZER PIANO'?.
De piano van een muziekliefhebber is
een geheel ander inslrument dan «te piano,
die slechts tot meubel in de jiuiskamei
dient. Slechts weinigen schijnen te weten
dat deze van snaren voorziene kast zeer ge
vcelig is en zeer veel zorg vereiscliL Dik
wijls genoeg bijv. staat een plano tusselim
twee ramen of tegenover een raam, waar
door een steïke wind blaast, als liet ge.
opend wordt. Zij krijgt een plaats al naar
de meubeieering der kamei het meebreng!
en niets anders wordt daarbij in ovcrin
ging genomen. Onwetendheid «Ier behan
deling is veelal oorzaak van de verandering
van den toorr.
Plaats! men de beste piano der wereld
op een dik tapijt in plaats van op den
gewreven vloer, dan zal men terstond het
onderscheid bemerken. Dikwijls gebeurt, hel
ook dat een piano maanden lang niet be
speeld wordt en slechts dient tot bewaar
plaats of étaleertafel van photographieën,
portretljsten, bloemvazen enz. Op zekeren
dag zal men het instrument willen bespo
len en wordt de pianostemmer er bijgehaald.
En dan is het curieus te hooren beweren,
dat een piano altijd daags vóór het spe
len dient gestemd te worden, terwijl de
grondbeginselen eener goede verzorging en
behandeling der piano's reeds berusten op
een geregeld onderhouden, door stemmen
enz. Dikwijls wordt het water in de va
zen ververscht en valt er een droppel op
de snaren en op do met vilt bekleede ha
mertjes, waarop zoo'n droppel veel scha
de aanricht. Een gesloten en onbespeehl
instrument zonder versiering van tallooze
voorwerpen heeft daarentegen zijn eigen
waarde en spreekt voor zichzelf.
Voor ieder bezitter eener piano zijn de
volgende raadgevingen aanbevelenswaard:
Het uitpakken eener piano of vleugel
mag niet in de open lucht geschieden, doch
in huis, In den winter mag do kamer, waar
het inslrument geplaatst is, niet sterk ver
hit worden; de verwarming moet langza
merhand geschieden. Wanneer het instnr
ment aan koude of vocht is blootgesteld
'geweest, dan moet men om hei beslaan
der snaren en andere metalen doelen, als
mede het uitslaan van het poelitoer to voor
komen, de boven- en onderlijst der kast
er af nemen en bet vocht van do kast zelf
en van alle metalen deelen met een zach
ten, ouden linnendoek afwrijven.
'Zoo mogelijk moet oen piano zoo geplaatst
worden, dat het licht van links op den
speler valt en het instrument een hand
breed van den muur afstaat, zoodat dc toon
(naar MAURICE M0NTÊGUT).
Op de grens van Frankrijk en Spanje
bewaakt Querterac den ingang tot een dal
dat voor Frankrijk zijn ingangspoort be
teekent. Hechts en links trekt het gebergte,
hoewel een oogenblik onderbroken, zijn een
toni ge, eindelooze lijn langs den hemel af.
Querterac is een zeer oud stadje, dat eertijds
een versterking uitmaakte, nu verlaten is
en zeer lastig te bereiken, mot een zie
lenaantal van ongeveer zesduizend.
Er omheen, verspreid tegen do hoogten
der tergen, leeft een bevolking, even vrij
van zeden aJs vrij van nationaliteiteen
wondere samensmelting maakt zo in haar
vermenging uit met rassen, welke wel min
stens tien malen zich kruisten met Ga-wen
jers, Basken, Catalanen en Zigeuners; haar
"voornaamste middel van bestaan wordt ge
vonden in diefstal op de groote heinvogen,
in smokkel ar j.
Omstreeks het jaar 1850 blies uit Afrika
over Spanje, Italië en ten slotte ook over
Frankrijk een noodlottige wind, die dood
bracht rondom, en cholera belet-kende.
Op het land, in de steden, overal, stremde
«en ontzetting plotseling alle beweging, alle
leven. De bewoners verschansten zich tever
geefs tegen den onzichtbaren vijand, die
toch, ondanks alles, door half open deuren,
vergeten reten in daken of muur scheen
binnen "te sluipen.
Querterac, vanaf den eersten dag als prooi
gevallen, vertoonde niet anders meer dan
i«fï straten, huizen van boven tot onder
niet tegengehouilen wordt Vooral in nieu
we huizen plaatse men de piano nooit
te-gen de buitenmuren, omdat die gewoonlijk
nog wat vochtig zijn, want vocht in de
kamer of «aan den muru, waartegen zij ge
plaatst wordt, werkt zeer nadeel ig. Stijve
en geel geworden toetsen, geroeste snaren,
uitzetten der houtdeden en uitslaan van
hel politoer, zijn dikwijls het gr-volg ran
vochtige woning,.-» Nooit brengt- men een
stoomenden waterketel m le nabijheid der
piano, of plaatse men liet instrument dicht
by verwarmingsbui/en, daar heete lucht
voor olk meute! --«-li a de lijk D, ook niet 111
do nam tintel van een venster, zoodat d«»
eene zijde der piano koud en dc amtero
warm wordt. Nachts en bij vochtig weer,
temde men de piano gesloten, maar bij
zonnig, helder weer, moet men «te klep
openen en er zou mogelijk de zon op laten
schijnen, omdat licht en lucht ook hel
geel worden der toetsen voorkomt. Wan
neer de kamer wordt schoongemaakt moet
men het instrument met een laken of pa
pier iredekken. Motten dringen er gaarne in
door en kunnen het laken of vilt, dat bij
het mechaniek gebruikt wordt, totaal be
derven. Ais een voorbehoedmiddel verdient
het aanbeveling eenige stukjes kamfer in
het instrument te leggen. Wordt een vvo
ning door muizen bezocht, heb dan vooral
zorg voor uw piano; zij richten zich (laar
met bijzondere voorliefde huiselijk in en
benutten voor dat doel het vilt van het
mechaniek en der hamertjes. Zeer dikwijls
knagen, zij ook aan de houtdeelen van het
mechaniek.
Het instrument moet op geregelde tijden
gestemd worden, vooral bij liet begin van
elk jaargetijde. Het instrument geraakt zoo
wel door temperatuursvenvisseling als door
gebiuik ontstemd. Er kan niet genoeg na
druk gelegd worden op de noodzakelijkheid
van regelmatig en zaakkundig stemmen.
Wanneer de piano gestemd moet worden,
wende men zich tot een goed bekend piano
handelaar, die over bekwame stemmers be
schikt. Men eische steeds een bewijs van
bekwaamheid of volmacht, want reeds me
nig goed instrument is door ongeoefende,
onbekwame handen bedorven.
Het gebeurt ook wel eens, dat verschil
lende toetsen en doelen van het moclianiek
blijven steken en slechts zeer langzaam
te bewegen zijn. Dit ontstaat door vocht,
dat het hout en het Laken doet uitzetten.
Het steken blijven der toetsen, dat door pen
andere oorzaak ontstaat, moet door den
stemmer verholpen worden. Wanneer het
pedaal kraakt of piept, neemt men de onder
last of klep er af en bestrijkt de krakende
of piependo plaatsen met wat zwart krijt
of talk, en het kwaad is verholpen. Het tril
len bij het spelen ontstaat door een in
beweging gebracht voorwerp. Om die oor-
gesloten en die nu stil lagen als op verdedi
ging slechts bedacht. Zij, die vielen, he
hoofden op geen hulp te rekenen, het aller
eerste wa.s het medelijden-zelf gestorven.
De burgerlijke overheid werd miskend, als
nutteloos veracht; niemand hield rekening
met de wetten van voorzorg-mm IregcVn,
in aller ijl op muren nn u en ren aangeplakt.
Enkele minder beangstigde burgers ontsla
ken des avonds, als dc wind over het g«-
bergfe loeide, op de kruiswegen enorme
vuren ter ontsmetting. Jn die nachtelijke
uren brachten de doodgravers met groote
moeite en (ego» hoog geëischl loon, d<-
duoden, die overdag haastig in een graf
geworpen waren, op karren weg. Do ang
sten vermeerderden sterk als de sombere
stoet in draf door de straten naar het kerk
hof reed, ten noorden der stad, naar een
obscure plaats, die eeuwig er o-ni verfoeid
zou blijven. Zoo gingen de dooden een
zaam heen, verlaten, rui daarna schrok
ken hun naaste bloedverwanten terug van
de lucht, die achterbleef, overgoten de dor
pels met sterken azijn en krachtigen alco
hol.
Was de ontzetting grenzeloos, hei egoïs
me beestachtig in de steden, het landvolk
betoonde zich nóg krankzinniger, nóg wree-
dcr. Vertoonde een bedelaar zich aan de
deur eener alleenstaande boerderij, dan
werd hij met steenen begroet, met geweer
schoten of met opgehitste honden. Bij dc
boeren zette de vrees Zich in zotternij om;
do vroemdsoortigste verhalen deden de ron
de: de cholera, mompelde men, was niet
zoo gevaarlijk, als men wel dacht, doch
vele nienschcn, met cholera-aandoer.ingen,
stierven, vergiftigd door de hand van hun
vijand4 die bet drinkwater had verontrei-
nigd of brood met arsenicum ha«l vermengd.
Aldus schuwden de dalbewoners voortdu
rend eenig mogelijk boo»- opzet «Ier- „ke
rels van daarboven", een opzei, dat ze
kor in de algemeene verwarring gemak
kelijk uil te voeren zou zijn. l>i«» „kerels
van daarboven" wis de naam voor die
wonderlijke bevolking, die «laar dooréén sa
menhokte in de hole-n der licigcn ,,M;M-
ook zij zouden wel allen als ratten vergaan,
daarboven!"sprak de barmhartigheid be
neden
Inderdaad, voor die bergbenönors kon-
der vaderland, waren nu de kansen eenig.
In de veklon «lwaalden verlaten schapen!
geuten en 'koeien op goed geluk rond, ver van
hun stallen; hun klagend geroe.p hoorde
men togen den avond en gemakkelijk wa
ren zij deugene gevolgd, die hen luul meege
voord, doc-hwaar bleven de luitjes van
daarginds V Stierven zij o-ok?
Zij schenen bij nog grootor aantal dan el
ders in de omgeving om te komen, lil
Querterac verbaasde men zich over hun
groot dooden-aantalde epidemie scheen
in dc sla/1 te verminderen, verdween lang
zamerhand, maar de bergbewoners stier
ven nog hij bosjes. Men bewonderde den
eerbied, dien zij hun afgestorvenen bewe
zen trokken niet eiken avond, drie of vier
(«armzalige wagens, beladen met doodkisten,
gevolgd door „plcurcoscs", de steile hoog
ten af, dc grenspalen voorbij, naar het
stille kerkhof heen De enkele voorbijgan
gers, toevallig den stoet voorbij ziende gaan,
werden door nieuwe vrees aangegrepen en
ijklcn zoo snel mogelijk ver weg; door wijde
eenzaamheid bereikte de lijkstoet zijn eind
doel. Querterac voelde Iegelijk verbazing
en meelijden met deze armzaligen. Toon
den 4«ze heidenen en levensarmen niet
een diepen eerbied te koesteren voor een
graf in de moederaarde, waaraan zij hun
dooden aan 't einde van hun zwervend
beslaan wen-widen toe te vertrouwen, in
pluals van de lijken daarboven weg to wei
pen in do afgronden, ten prooi aan wolf
of arend en gier?
liet douane station van Querterac was u<>
gen» zijn bijzondere ligging van groote be-
fcekenis en onderwoipcn aan dc strengste
voorschriften. De grensbeambten waren
steeds in uifer-te plichtsbetrachting op hun
posl. Steile rotsen of enorme afgronden
grensden aan hel nauwe dal, dat, eenigsto
ojien doorgang lusschcn do beide landen,
hel strengste bewaakt werd.
Maar ten tijde, der "epidemie was hel
de dood zelve, die de beambten van Tuin
dagolijkscho plichten ontsloeg; binnenkort
stierven er twintig. De overlevenden, aan
gegrepen door een ware paniek, verzuim
den him diensl. E<in alleen hield stand, een
oude sergeant, de oude Valgenodo. Hij was
de gelioren douanebeambte: hel zal hem
in het bloed, zijn ambt, Hij speurde drie
uren tevoren reeds een smokkelaar in hel
rond; op zes mijlen zou «ren baal tabak
hem doen niezen. Nacht en dag MooiD
maar verklarende, dat het meer dan stom
vervelend voor een mul kommies zou- zijn
om aan «ren koliek te sterven, maakte hij
zijn rondgangen, vermeerderde hij zijn per
soneel -speurders, nam hij den posl waar
van ben, die op hel appèl mochten ontbre
ken, mol het oog steeds naai de bergen
gericht, schuilplaats der roevers. Hij ken
de ze allen, die „zakenlui", honderdmaal
bij verdachte nachten, bad hij op hen ge
schoten als op konijnen, als hij ze zag rond
sluipen in de nabijheid der stad, inel kwaad
ojvzetTot nog toe had hij het bijltje
er nog nooit bij neergelegd, maarje
kon met wetensterk waren ze en on
der hen Was er ook zoo eentje, met wien
rekening houden viel. Vadertje Méritas,1
een oude grijze Z icon ner, en hij, Valgenode,
konden elkaar meten in geviksthcid en durf,
en onwillekeurig voelden zij toch binnen
in zich e«-ri wederkeerigc achting voor el
kaar.
„Die Volgenode mag er zijn, hoorl" mom-
pelde Al éi i las af en toe, „zonder hem,
drommels nog en toe, zonder hem was
ik..."
E11 Valgenode op zijn beurt: >,0, die
Méritas, die schelm, oj< den dag van mijn
dood smokkelt hij Mad rid zelve Frankrijk
nog binnen 1"
Inderdaad, Aléritas was even hard smok
kelaar als Valgenode kommies was, even
zeer uit roeping, uil instinct en uit harts
tocht Hij dacht do geniaalste listen uit en
wr-d steeds zich nooit 1e doen overvallen;
hij was do beruchte chef van de lieeld
liemto. In dc holen dor bergen slapeldcj
hij zijn waren op: tabak, stoffen, bees
tenvellen, Spaan-ohe kanton, sliawlljes, al
cohol, en kalmpjes, rustig, verdween nJïes
en kwam Frankrijk binnen, hoe? waar?|
do duivel alleen zou antivoord kunnen ge
ven! 1
Is hel wonder dat Valgenode on Méritas
elkaar haatten enachtten
Op den derden dag der epidemie,- bjj
schemerdonker, ziet Valgenode, met den.
neus in de lucht, «ren kar het. (lal binnen
sukkelen,- getrokken door een kortademigen-
muilezel en rcclit aankomen op de stad.-
Daarachter Méritas en enkelen van zijn
volkje, psalmen zingende in een onver
staanbaar dialect. Do wagen was een opeu
