ruim, -waarvan de erfpacht per jaar bedraagt
respectievelijk f42.000 en f3738.40 of te
samen f45.738.
Voor de gemeente als zoodanig is de
eerste zaak, de vestiging dor Funie^s'
Scheepvaart.- en Agentuumuiatschappy na
tuurlijb van de grootste beteekenis, omdat,
zij de eerste stap is tot het in exploitatie
brengen van de waardevolle gomden, die
de gemeente -aan de Maas bezit en - -
zooals met reden venvacht, mag worden
na betrekkelijk korten tijd door meerdere
gevolgd zal worden.
Schiedam, haas gebleven in eigen hub,
ziet thans een aanvang gemaakt met de ]je-
üaugTÏjke taak om haar groot grondbezit
voor zich zelf rendabel te maken door dit
ter beschikking 'te stellen van nijverheid
en industrie, die krachtig zullen samen
werken om de gemeente tot ontwikkolirur.
bloei en hoogere welvaart te brengen.
Moge, de goede verwachtingen die het
Gemeentebestuur unaniem daarvan ver
wacht, ten volle verwezenlijkt worden.
F urn ess.
Overeenkomst met den Staat en de
Furness' Scheepvaart- en Agentuur Maat
schappij en anderen inzake den aanleg van
een Scheepswerf.
Den Voorzitter is het bijzonder aan
genaam -deze zaak thans hier te kunnen
inleiden.
B. en W„ hebben altijd getracht en zijn
daarin ook wel geslaagd om den Raad
steeds op de hoogte te houden van wat
in deze gebeurde, zoodat de Raad niet
plotseling en onvoldoende voorbereid
voor een ernstige beslissing komt te staan.
De Raad is dan ook tamelijk wel bekend
met alle moeilijkheden, die te overwinnen
wanen.
Deze zaak was, zooals men die noemde,
een publiek geheim, zij werd buiten den
Raad besproken, zelfe was aan sommigen
in de stad daarvan meer bekend dan de
raadsleden en zelfs dan B. en YV. daarvan
wisten; wat men niet wist, veronderstelde
men en zoo werd deze zaak een punt van
bespreking onder de burgerij.
De reden hiervan was, dat er wel onder
handelingen waren begonnen, maar dat er
telkens moeilijkheden zich opdeden, die ein
delijk allen zijn overwonnen.
Die moeilijkheden werden veroorzaakt 1 o.
door de onderhandelingen met den Staat
over een strook domeingrond langs de ri
vier. Met geldelijke opofferingen is het ge
lukt tot een oplossing te komen en is een
overeenkomst tot stand gekomen;
2o. door de hinderpaal die de zalmvis-
scherij vormde. Ook die is door geld over
wonnen";
3o. door de moeilijkheid om met een
dergelijke maatschappij een behoorlijk en
goed-omschreven contract te maken, waar
in men eveneens geslaagd is.
Spr. behoeft liet Collego niet te veront
schuldigen of te verdedigen, want na de
vermelding dezer drie punten zal iedèr _o-
grijpen dat ernstige moeilijkheden te over
winnen waren. Spr. kan dan ook verkla
ren. dat met bekwamen spoed hard ge
werkt is om te komen, tot waar men nu
is. Tiians kunnen B. en W. gelukkig zeggen
wij zijn er.
Spr. hoopt dat de beslissing, die de Raad
thans zal nemen, zóó zal zijn dat daardoor
zal worden medegewerkt om onze stad groot
te maken.
Wij hebhen allen reeds lang gesnakt om
de gronden aan de Maas in exploitatie
"te brengen; jaren lang werd daarop het
oog gevestigd. Hoeveel jaren werd al reeds
gesproken van „de toekomst van Schiedam
ligt aan de Maas", „het daghet in hel
oosten", „het morgenrood gloort", „wij zien
nog nevelen" enz. énz.
Allen waren er ran overtuigd, hoe men
dit ook uitdrukte, dat onze toekomst aan
de Maas lag. En dat was goed gezien;
vandaar dat daarop telkens zoo ernstig werd
gewezen. Schiedam's Maasgrond word een
vurig begeerd bezit, dat thans aan zijn
bestemming gaat beantwoorden.
Wij behoeven die gelukkig niet te ver
vreemden,- .want wij geven die nu uit in
huur of erfpacht; de gemeente blijft in het
bezit van den grond. Dat is bet wat wij
ons steeds hebben voorgesteld.
Wij behoeven ons ook' niet ongerust te
maken dat daarmede in eens alle mooie
natuur zal weggaan. Van het Sterrenbosch
wprdt thans slechts 10 H.A. afgenomen,
zoodat er 60 H.A. overblijven, maar dit
neemt niet weg dat spr. de burgerij niet
wil wijsmaken dat het streven zal zijn dat
de verdere oever en het daaraan gelegen
terrein ïfiet zal worden uitgegeven.
Er zijn teekenen, die doen verwachten,
dat met enkele jaren "daar nog meer bedrij
ven. zullen komen en dus meer grond io
exploitatie zal worden gebracht
En dat is goed.
Waar het gemeentelijk budget telken jare
in uitgaven stijgt moeten de inkomsten daar
mede gelijken tred houden zonder dat de
belastingen te zwaar gaan drukken.
Het natuurschoon wordt ook door spr.
zeer gewaardeerd en hij wandelt gaarne in
het Sterrenbosch, maar die grond is be
stemd om te worden gebruikt voor handel
en nijverheid. Geen villapark zal daar mo
gen worden aangelegd, want daar moeten
gemaakt worden de bronnen, waaruit de
levenssappen zullen komen voor den bloei
en 'de ontwikkeling van Schiedam.
Dat alles moet daar komen. Daar moe
ten. werken uitgevoerd worden, niet alleen
yoor deze Maatschappij, maar OOfc voor
die, welke later zullen volgen.
Men. moet zich dan ook' in deze zaak niet
blind staren op het winstsaldo dat uit dc/.c
enkele vestiging zal voortvloeien, maar ook
moeten we zien op de toekomstige werken,
die dat saldo zullen helpen vergroeien.
Re risico aan de thans uit le omen
werken verbonden, is nu n'iet zoo heel
groot meer; de hede zaak is reeds uit
voerig in Comité generaal besproken, en
op de gestelde vragen werd het antwoord
gegeven.
Zeker er is nog risico aan verbonden;
maar men mag met grond verwachten, dat
binnenkort meer industrieën daar zullen
komen en dan zal Schiedam de vruchten
plukken van wat nu wordt verricht
Het resultaat van veel en liard werken
kan spr. llian» aan de orde stellen, maar
i .ornf wil hij nog enkele wijzigingen modo-
deelen, die nog in de overeenkomst zijn
aangebracht sedert het ontwerp daarvan
v e rtrou w e 1 ij k den leden is vooigelegcl
to. ten opzichte der lichten op de hoeken
der haven.
Door de Maatschappij is aan de wen-
schen der gemeente toegegeven: ,zij zal
grond afstaan voor de plaatsing van gc-
leidelichten ten dienste der scheepvaart
2o. de ducdalven.
De vraag was gesteld of die door de
gemeente of door de Maatschappij zouden
warden geplaatst. Het antwoord daarop kan
spr. thans geven, hoewel dit voor hem
toen reeds vast stond: de firma zal ze
zelf maken voor de vastlegging van het
<lok (of de dokken) in de haven.
3o. een of twee dokputten.
Men heeft daartegen nog til bezwaar ge
maakt, omdat de gemeente die moest ma
ken en op diepte houden, maar men moet
toch niet vergeten dat de gemeente de
haven op niet. grooter diepte dan 9 M.
behoeft te houden, terwijl zij die dadelijk
brengt o-p een diepte van 11 M. Men meen
de dat die verplichting te bezwarend zou
zijn door liet gevaar van verzanding. Maar
die vrees is voor een groot deel wegge
nomen door den heer Dinkelaar, die daar
omtrent de meest geruststellende verzeke
ringen gaf.
Men heeft de verzekering gegeven ook
van deskundige zijde- dat uitbaggeren
eens om de C jaar voldoende zou zijn;
alleen bij tegenslag zou dat eens in de
3 jaar kunnen noodig worden.
Voor een belangrijk deel ligt dit natuur
lijk ook aan de gesteldheid van den grond.
Ls het harde grond, dan zal de tegenval
ler niet groot zijn.
Over deze kwestie is nog eens met de
firma gesproken en daarbij is zij tot het
volgende voorstel gekomen: voor het heb
ben van de putten voor de dokken in de
haven zou de firma, als erkenning van het
eigendomsrecht der gemeente betalen fl.
Zij heeft nu gezegd dat zij in de plaats van
die fl zal betalen f250 per jaar en per
dok.
In het algemeen wcnscht de firma liever
dat de gemeente deze zaak onderhoudt,
want, zoo merkte zij op, de gemeente moet
de haven op 9 M. diepte onderhouden en
als de firma nu gaat baggeren om de putten
op diepte te houden, kan dit door roering
ten gevolge hebben, dat de diepte der ha
ven daardoor minder wordt; eveneens kan
het plaats hebben, dat de diepte der putten
vermindert, wanneer de gemeente de ha
ven uitbaggert. Daarom meende zij dat het
op diepte houden van haven en putten in
één hand moest blijven. Om echter aan het
bezwaar der gemeente tegemoet te komen,
verklaarde zij zich bereid oor jaarlijks f 250
te betalen ter tegemoetkoming in de kos
ten van het op diepte houden.
De gemeente zal daarvoor dus iu 6 jaren
1500 per put ontvangen en dat zal het op
diepte houden niet kosten.
Thans geeft spr. ge'egenhcid tot bespre
king van het voorstel van B. en W.
De hoer Houtman vil beginnen met
een woord van hulde te brengen aan dat
gedeelte van het ''oilge van B. on IV.
dat zich veel moeite heeft gegeven om te
trachten de Maasgronden te doen beant
woorden aan de bestemming, die deze heb
ben en ze te doen voldoen aan de eischen
daarvoor gesteld.
De raadsleden zijn nog niet lang met deze
zaak ten volle hekend geweest, maar lang
zamerhand ziet men toch meer bezwaren
tegen .het vo-orstei zooals dat nu luidt.
En waar de Voorzitter zegt, dat de Raads
leden in Comité genraal zooveel mogelijk
op de hoogtp zijn gehouden, daar valt niet
te ontkennen, dat eerst in het jongste Co
mité de belangrijkste inlichtingen gegeven
zijn en zij dus nog niet veel gelegenheid
hebben gehad daarover ernstig hun gedach
ten te laten gaan.
Dit neemt echter niet weg 'dat aan het
Bestuurscollege yertrouwen moet 'worden,
geschonken in haar 'beleid, wat spr. dan
ook doet.
Spr. wil de finaneieele zijde dezer zaak
even in bespreking brengen.
Yoor dit groote werk heeft de Voorzit
ter dat gedeelte misschien wel wat roos-
kelurig geschilderd.
Spr. weet dat de bezwaren gedeeltelijk te
wijten zijn aan de groote moeilijkheden door
den Staat aan Schiedam in den weg gelegd,
wat de Schiedammers evenwel gewend zijn,
waar de Staat steeds schijnt te denken dat
het er vo-or Schiedam niet zoo precies
op aankomt
Daarom wil spr. gaarne hulde brengen
voor het krachtig optreden van den Burge
meester tegen de bureaucratie van den
Staat, die den voortgang dezer zaak zoo
zeer heeft bemoeilijkt
Het is eigenaardig dat de Staat met Schie
dam precies anders doet als b'.r. met Vlaar-
diugen; daar kreeg men de domeingronden
zonder dat daarvoor erfpacht of huur be
taald behoefde te worden. Van de Pro vin-
(ie kreeg die gemeente zelfs subsidie. Ook
met Rotterdam werd heel wat welwillender
gehandeld. Schiedam echter moet om het
zelfde te verkrijgen groote offers zich ge
troosten.
De finaneieele resultaten zijn in. de eer
ste jaren dus niet groot. Er wordt nu in
exploitatie gebracht een oppervlak van 20
H.A. en de firma betaalt daarvoor een
vergoeding van f42.000. Daan-oor moet ech
ter aan werken worden uitgegeven 6Va ton
terwijl als noodzakelijk gevolg van deze
overeenkomst aan de firma Volkerl.6ton
als aflossing van schuld moet lietaald wor
den.
Er komt dus ten laste ran deze overeen
komst een rentebetaling van 7Va ton; zoo
dat de uitgaven worden ruim f53.000.
Onder de inkomsten is ook een bedrag
genoemd van f 18.000 voor de te verwachten
opbrengst van 4 HA. grond ten Oosten der
ontworjien haven, maar die zullen echter
niet direct vloeien. Het eerste jaar zal dus
een bedrag van f13.000 moeten worden
bijbetaald.
"VYaar de hier te maken werken groote
werken zijn, zooals die in Rotterdam in
uitvoering zijn, ziet spr. niet in dat men
die hier goedkooper zou kunnen doen uit
voeren dan daar. -
En waar Rotterdam aan de Furness'
Maatschappij niet kan aanbieden grond zoo
als deze en zoo'n terrein tusschen. hier
en Maassluis niet te krijgen is, omdat die
terreinen in handen van industrieelen zijn,
die ze voor eigen gebruik iu handen zul
len houden, daar ziet spr. geen bezwaar
er tegen als de Raad aandringt op een
hoogcren canon.
Spr. wil verklaren dat, wat 'de Voor
zitter najaagt, een goed contract
ook 'door hem gewenscht wordt Spr. ge
looft dat met het totstandkomen van deze
overeenkomst met de Furness' Mij. "dit
geen nadeel zal zijn voor deze, en dat het
voor de Furness' Maatschappij een prach
tige zaak is. Zij krijgt bij uitstek welgele
gen grond aan de Maas, waarvoor zij -
als die daar beschikbaar ware aan Rot
terdam driemaal zooveel zou "moeten be
talen, en schuift bovendien alle lasten af
op Schiedam, die feitelijk op haar zouden
moeten rusten. Daarom was hel bi zonder
goed gezien van de firma Furness dat zij
heter in een fabrieksstad kon gaan die
Ixwendien aan 3e goede zijde der rivier
ligt ten opzichte der spoorwegverbindingen.
Voor de gemeente brengt de vestiging
van zulke industrieën echter vele lasten
en weinig lustenmen krijgt grooter onder
houd van straten: het bouwen van arbei
derswoningen zal noodig worden, want de
liefhebberij van bouwen schijnt er bij de
eigen bouwers wat uit te zijn, de kosten
voor ziekenhuizen en ziekenverpleging, voor
den algemeenen dienst, het politiewezen
en scholen nemen toe: en niet te verge
ten de uitbreiding van pauperisme, want
meer en meer komen de zorgen daarvoor
ten laste van de gemeenten, doordat de
middelen der "kerkgenootschappen te kort
schieten.
Dit alles is nog Van te meer belang
waar de groote inkomens uit de bedrijven
niet hier blijven maar naar elders gaan.
Hier komen een manager en eeriige tech
nici wonen, maar de ondernemers, demen-
schen met groote inkomens, blijven buiten
de gemeente.
Daarin zou te voorzien zijn als het Rijk
lieter zijn plicht wist en de mogelijkheid
schiep dat. de gemeenten opcenten kon
den heffen op de winsten van vennoot
schappen.
Het voorgestelde werk brengt aan "Schie
dam voorloopig nog uitgaven. Het wil er bij
spr. nog met in dat men hier moet vol
staan met een derde van den canon die
in Rotterdam zeker zou worden gevraagd
en dit zou de Firma Furness er toe moe
ten brengen om Schiedam tegemoet te ko
men in de lasten die haar vestiging hier
aan de gemeente oplegt. Spr. zou gaamo
zien dat B. en Wl van de Furness' Maat
schappij een toezegging kreeg dat zij in
die lasten de gemeente zal steunen.
Spr. heeft in hel Comité als tegenhan
ger der lasten genoemd de levering van
eleclriciteit en, behalve dat spr. gaarne
gezien zou hebben dat de lasten van on
derhoud der haven enz. onder cijfers wa
ren gebracht, Verwondert hot hem toch
dat die electriciteitslevering niet in het con
tract is gestipuleerd.
Bij een vorige bespreking hebben we van
middag van den Wethouder-Voorzitter van
Grondbedrijf gehoord, dat men op beloften
nooit moet rekenen en spr. deelt die op
vatting ten aanzien van groote maatschap
pijen; daarom had hij wel van B. en Wi.
verwacht dat zij die belofte in het contract
hadden gebracht, zooals dat ook is geschied
met de firma Smulders.
De gemeente neemt de moreele verplich
ting op zich voor den aanleg van een spoor
baan die brengt natuurlijk ook weer groote
uitgaven ten bate van de Furness' maat
schappij.
Het groote werk zal in zijn geheel 6 mil-
lioen eischen. Thans wordt 20 H.A. grond
bruikbaar gemaakt, terwijl er 80 H.A. bruik
bare industriegrond in 't geheel is. Als
men nu het bedrag van 6tys ton voor de 20
H.A. omslaat over de 80 H.A. zal men zien
dat meh met'de nu te maken kosten voor
de 2"Ö H.A. nog lang niet is op liet cijfer
der kosten voor liet geheele werk ten dien
ste der 80 H.A.
Als alk grond au bruikbaar is gemaakt,
rekenen B. en W. op een winst van f 10.000
die echte! volgen- tipr's berekening £7000
zal bedragen, <L j. f.350 per H.A. per jaar;
terwijl b.v. de Mij. Oxigenium per H.A.
f3500 moot betalen.
De volgende stukben grond zullen dus
veel en veel duurder moeten worden uit
gegeven om de exploitatie voordeelig te
doen zijn.
De ©ogenblikkelijke belastingbetalers zul
len daarvan meer last, dan voordeel heb
ben.
Daartegenover staat dat de gemeente kan
wijzen op den plicht een sociale daad te
doen, n.l. werk verschaffen en loonen doen
rijzen voor de hier wonende arbeiders. Maar
men mag niet vergeten dat wij dat wel
kunnen doen als de Firma Furness mee
betaalt
Waarom moet de gemeente de grond ef
fenen en de helling aanleggen? Dit be
hoort toch tol het werk der onderneming.
Dan bestaat bij spr. nog het bezwaar dat
men hier maar steeds doorgaat rechtstreeks,
zonder aanbesteding, zulk werk op- te dra
gen aan de firma Volker
De f160.000 schuld, die de gemeente aan
die firma heeft, moet 'natuurlijk betaald
worden en daarmede komen wij van deze
af. En als wij dan zulk werk aanbesteden
hebben wij de kans dat anderen daaraan
meedoen
De heer Goslinga: Weet u dat an
deren zullen inschrijven?
De heer Houtman: Dat zeg ik niet.
Wij hebben de kans dat anderen mede
zulten doen.
Spr. is voorstander van aanbesteding van
groote puhliëke verken en zal het zeer
aangenaam vinden, wanneer de fa. Vol
kers mede inschrijft
Waar de Raad nu nog slechts, korten
tijd de cijfers weet ten aanzien der finan
eieele zijde van het vraagstuk, wordt al
dadelijk voorgesteld te beslissen over het
tweede stuk. Dat lijkt spr. ook niet ge
wenscht.
Spr. gelooft wel dat B. en W. mefeteze
onderhandelingen een goede zaak hebben
gedaan, maar de Raad heeft daarover te
beslissen en neemt daarmede 'do verant
woordelijkheid op zich. Daarom meent hij
dat de Raad niet te voorbarig moet zijn
Spr. hoopt dus nog toelichtingen te hoe
ren, waardoor zijn bezwaren worden ver
minderd. Hij wil gaarne zijn sympathie uit
spreken voor "liet streven van B. en W.
die hun plicht, daarmede vervulden om de
gronden aan de Maas in, exploitatie te
brengen. Maar hij acht het toch wel ge
wenscht dat de firma Furness wat meer
voor den grond zal betalen.
fWordt vervólgd.)
De actie ln de bouwtakken,
In de gehoorzaal vart den Roomsch-Katho-
lieken Volksbond werd gisteravond een
openbare vergadering gehouden, belegd door
de vijf voor deze actie samenwerkende
bouwvakorganisaties hier ter stede.
Zooals men weet is het doel dezer actie,
die reeds eenige jaren gaande is, de in
voering van een collectief arbeidscontract,
waarin het uurloon voor een timmerman
op 27, voor een metselaar op 2830 en
voor een opperman of grondwerker op 24
cent per uur wordt gesteld, zulks met in
gang van 1 Mei j.l., terwijl op) 1 Mei 1915
één cent verhooging voor alle groepen werd
verzocht Voorts wordt daarin verzocht een
arbeidsdag van 10 uren, loonsverhooging
bij overwerk, toepassing van de artt. 1638 c
en d B. W,, een opzegtermijn van 6 dagen,
enz.
De patroonsvereeniging „Ons Belang"
heeft zelfs een bespreking over deze aan
gelegenheid geweigerd, terwijl van de af
deeling Vlaardingen van den Ned. Aanne-
mersbond, die een aantal Schiedamsche
leden telt, te kennen hoeft gegeven in deze
aangelegenheid niet te kunnen optreden.
Aan beide vereenigingen is daarop op
nieuw om een onderhoud verzocht, waar
bij wordt aangedrongen om dit in ieder
geval voor 20 dezer te houden.
Met een korte mededeeling van het bo
venstaande, opende de voorzitter, de heer
v. d. Tas, de goed bezochte vergadering
en gaf daarna het woord aan den heer
L. v. d. Wal, voorzitter van den Algem.
Ned. Timmerliedenbond, te Amsterdam.
De heer v. d. Wal wees er op, dat hier
ter stede, ondanks alle actie der bouwvak-
vereenigingen, al gedurende vele jaren, wei
nig verbetering is gekomen in de positie
der bouwvakarbeiders. Ook thans is weer
een poging daartoe gedaan. Men achtte de
daarbij' gevraagde regeling zoo billijk, dat
men het een kleine moeite vond voor de
patroons om aan deze verlangens der werk
lieden te voldoen. Iedereen, die met de
levensomstandigheden bekend is, zal -moe
ten erkennen, dat de bovengenoemde loonen
voor een stad als Schiedam niet te hoog
zijn, dat z© zelfs nog Wijven beneden het
peil. 1
Wanneer we vergelijken bij wat thans aan
loon wordt betaald, zien we, zei spr., dat
voor de timmerlieden en ook voor do met
selaars de geëischte verhooging gemiddeld
nog geen 2 cent per uur bedraagt, aan en
kelen wordt het geëischte loon reeds uitbe
taald.
Ten aanzien van de eischen inzake den
arbeidstijd wees spr. erop, dat de praclijk
reeds heeft bewezen, dat daar, waar de
arbeidstijd het kortst is, de loonen het
hoogst zijn. Maai- in de eerste plaats wordt
de verkorting van den arbeidsduur gevraagd
voor den arbeider als mensch, wiens mo
reele en zedelijke opheffing daarmee nauw
samenhangt Bovendien is er in het bouw
bedrijf absoluut geen reden om den ar
beidstijd langer dan tien uui te laten du
ren. Hel bednjf is niet meer aan het sei
zoen gebonden als voorheen. In verschil
lende steden van ons land is de tienuren
dag reeds officieel ingevoerd, b.v. in Am
sterdam, Amersfoort, Den Haag, Gronin
gen e. a. Door de regeering is ook reeds
toegezegd om den 10-urigen arbeidsdag iu
do bestekken voor bouwwerken voor te
schrijven. Do Maatschappij tot Exploitatie
van Staatsspoorwegen heeft een dergel ijken
maatregel genomen.
Daaruit mag men eoncludeerc», dat hier
niets overdrevens wordt gevraagd, temeer
waar de werktijdvermindering hier op een
half uur per dag zal neerkomen.
Do gevraagde extra-betaling voor over
werk is ook reeds vrij algemeen hier te
lande ingevoerd. Hetzelfde geldt van den
opzegtermijn van 6 dagen.
De invoering van artt. 1638 c. en d. van
hot Burgerlijk Wetboek, betaling van loon
bij gedwongen verzuim of ziekte van den
arbeider, oordeelde spr. niet meer dan een
hoogst billijken eisch. Dit recht, den ar
beider bij de wet facultatief toegekend, is
reeds door verschillende patroons, maat
schappijen en gemeentebesturen erkend.
Deze eischen zijn tiians door de Schie
damsche organisaties samengevat in een
ontwerp van een collectieve overeenkomst,
een wijze van arbeidsovereenkomst, dief
door den Ned Aanne mersbond aan haar
afdeelingen als de meest wtenschelijke is*
voorgeschreven.
Het ontwerp weid door de afd. Vlaardin
gen van den Aannemersbond teruggewezen,
omdat zij, als Vlaardingsche afdeeling, niet
met Schiedamsche zaken kon bemoeien.
Waar echter 8 Schiedamsche patroons in
deze afdeeling zitting hebben, kon spr. dit
antwoord niet meer dan een uitvlucht be
schouwen.
Van „Ons Belang" werd bericht, dat, we
gens ©«voltalligheid harer vergadering, niet
op deze zaak kon worden ingegaan. Na een
tweede vergadering der patroons op 24 April
werd echter besloten op het ontwerp-con-
tmrt niet in te gaan. Zonder meer werd
dit aan de arbeidersorganisaties bericht.
Eenige inotiveering van dit besluit ontbrak.
Met. zoo'n antwoord konden de gezelienor-
ganisaties niet tevreden zijn. De patroons
hadden desnoods kunnen toelichten, dat er
van onwil geen sprake is. Derhalve is weer
een schrijven gezonden aan de patroons
om alsnog de redenen op te geven van
hun weigering, en deze op een conferentie,
die vóór 20 Mei zal moeien worden ge
houden, te bespreken.
Het blijkt duidelijk, dat hel ook hier
niet gaat om het recht, maar om de macht.
Het is de hoofdzaak, dat er achter de met
de patroons onderhandelende bestuurders
een hechte organisatie Staat. Het is niet
voldoende, dat de patroons af en toe eens
een brief krijgen met de eischen, maar dat
zij bemerken op het werk, dat die eischen
do werklieden vervullen. Wanneer dat inder
daad het geval was, wanneer de gezellen
zich allen eendrachtig in deze zaak plaat
sten, dat dus de bestuurders inderdaad met
allo gezellen achter zich kunnen optreden,
dan zou het spr. verbazen, wanneer de
patroons dan nog de gestelde eischen zou
den durven afwijzen. "(Luid applaus.)
De tweede spreker, de heer L. F. v. W a-
geningen, voorzitter van den Ned. Chr.
Bouwarbeidersbond, van Bloemendaal,,
kwam daarna aan het woord. Hij meende,
dat de houding, die do patroons hier te
Schiedam tegenover deze actie der bouw
vakarbeiders hebben aangenomen, onhoud
baar is. Dat de patroons door inwilliging
der eischen erop achteruit zouden gaan,
kon spr. niet toegeven, en hij wees daarvoor
naar verschillende voorbeelden in andere
steden, waar overal door verbeterde ar
beidsvoorwaarden. ook de positie van het
bedrijf, van den patroon is verbeterd. Ook
wees spr. erop, hoe het collectief arbeids
contract is een instituut, dat, waar het is
ingevoerd, werkt ten genoege van beide
partijen.
Verder meende spr., wijzende op de hou
ding van de afd. Vlaardingen van den Ned.
Aannemersbond, dat de patroons zich niet
zoodanig behooren te organiseeren, dat dit
een belemmering is om te onderhandelen,
met de arbeidersorganisaties.
Ten slotte betoogde ook deze spr., dat
alleen een hechte organisatie de stuw}-
kracht kan zijn om de patroons tot mede
werking te brengen, en om, als 'de argu
menten van de vakorganisaties niet hel
pen, desnoods een minder vredelievenden
weg te kunnen inslaan, ten einde tot
een vervulling van de wenschen der ge
zellen te geraken. Het verschijnsel, dat
hier alle bouwyakorganisaties samenwer
ken, beteekent, dat alle bouwvakarbeiders
in dezen samen moeten werken. (Applaus.)
De voorzitter dankte de beide spre
kers voor hun gloedvolle uiteenzettingen
en stelde daarop de volgende motie voor,
die bij acclamatie werd aangenomen
De groote openbare vergadering van
bouwvakwerklietien, gehouden te Schiedam,
op Dinsdag 12 Mei 1914, in het gebouw
van den R. K. Volksbond;
gehoord de uiteenzettingen der sprekers
nopens de loonaclie der gezamenlijke bouw-
vakorgaiiisaties
kennis genomen hebbende van de ant
woorden der patroonsorganisaties;
overtuigd van de noodzakelijkheid der
gevraagde verboteringea;
keurt de tot nog toe aangenomen houding
van de patroons ten sterkste af en waar
deert de pogingen der vakorganisaties, om
door een krachtig beroep op de Schiedam
sche. bouwvakwerklieden de organisatie*
