67*" Jaargang.
Zaterdag 16 Mei 1914
No. 14529
Dit mier totaal uit DBIE Malei.
Eerste Blad.
De ongekroonde koning.
DeSe courant vaschijnt dagel^ksj met uitzondering van Zon- en Feestdag»,
1 gt^js pier kwartaal! £oor Schiedam en Elaardingen fL 1,25, franco
«Br post fk 1.65*
pqjs pieT wedkl ÜEoor Schiedam en ïlaardïögsn lö cant,
"Afzonderlijke nummers 2 oerftj
'Abonnementen worden dagelijks aangenomen
'Adverienliën voor hat eerstvolgend nummer moeten ém middags vóór een
nnr aan het Bureau bezorgd gijn,
Bureau: Bange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Ergs der AdTflrtBBtljSnl Eaa 1—B. regels fl, 0.92$ iadero regel
15 cents,* Reelamss Sö cent per regd,- Groote lettere de glaate die 13
fcnsmeai,
Advertentiëc bij aEoonement op voordeeliga voorwaarden, tEariaSaa
hiervan Zijn gratis aan het Bureau te bekomen,
In de nummers dia Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond
vetTEcfaijnen,- worden zoogenaamde kleine advertentiSn opgenomen tot dan prijs
van 30 cents por advertentie* bij soor uitbetaling aan het Burma fas voldoen,
Intercommunale Telefoon No. 108.
Gymnasium te Schiedam.
Hoogere Burgerschool
BUITENLAND.
ttRIEDAMI CHE ÏOURAIIÏ,
9
Aangiften voor het toelatingsexamen wor
den ingewacht vóór 1 Juli -3-s., monde
ling in Lhet Gymnasiumgebouw, des Maan
dags, Woensdags pn Vrijdags van 10—11
jiur, of schriftelijk aan het adres van den
rector
Dr. A. IJENGEVELD.
met Ó-jarigen cursus, Schiedam.
Aangifte van leerlingen voor den volgen
den cursus kan vóór 15 Juni geschieden
schriftelijk met opgave van naam, voor
namen, datum en jaar van geboorte en
de school, waar hel onderwijs is geno
ten, mondeling eiken Dinsdag en Donderdag
van 13 uur in het gebouw der H. B. S.
De Directeur
M. HORN.
Schiedam, 16 Mei 1914.
TURKIJE.
Zooals reeds met een enkel woord werd
vernield, is gisteren op plechtige wijze het
nieuwe parlement geopend. In de troonrede,
die voorgelezen werd door den eersten se
cretaris van den sultan, wordt o. rn. het
volgende gezegd:
Do veranderingen en omwentelingen in
liet binnenland, die op de sluiting van het
parlement volgden, hebben een coalitie van
de op een goede gelegenheid loerende na
tionale vijanden en tegelijkertijd een in
val in ons grondgebied ten gevolge gehad.
Do verkiezingen werden daardoor noodza
kelijkerwijze vertraagd. De verwezenlijking
van onzen wensch, de nationale vergade
ring to openen, moest dus tot heden wor
den uitgesteld, Ik prijs den Allerhoogste
die het mogelijk maakte de nationale ver
gadering na een lange»smartelijke pauze
weder te openen en heet u allen welkom.
Do aanval der vijanden, die van alle zij
den op onsvaderland geschiedde in een
tijd, toen het rijk nauwelijks den oorlog
met Italië en de revolutionnaire crisis had
doorstaan, bracht ons land in do moei-
Roman van
PAUL OSKAR HöCKER.
Naar het Duitseh.
{Nadruk .verboden.)
49)
Maar de gedachte alleen aan den advo
caat, aan een schandanlproccs, aan dagblad-
berichten, deed Beate weder huiveren ,-,Hel
is vreeselijk, vroeselijkl" klaagde zij.
waarom heb' ik het juist zoo slecht getrof
fen 1 Ik ben er- in 't geheel niet togen
■opgewassen
Gwendoline had intusschcn oen vast plan
ontworpen. „Het is het beste Ati, dat wij
vandaag nog pakken en morgen vroeg op
reis gaan."
Beate knikte levendig. „Ja, als het dan
zijn moet, dan maar gauw. Anders komen
zij mij weer pijnigen. En ik sidder voor
ieder woord."
„Wij kunnen ook wel van avond op' rem
gaan. Wou je dat liever?"
„Kan je dan jo spreekuren verzuimen,
Gwendoline?"
„Ik telegrafeer dadelijk aan Siedtner. Hij
moet een assistent sturen. En in Berlijn
zal je eerst wat bij koanen. Wij' gaan in
een pension, waar niemand ons kent."
„Ingrid laat mij stellig niet gaan. Ach 1
wat zal dat weer een strijd geveai!"
Erwin stelde voor, den trein van zes
uur te nemen, ze zouden dan weg zijn als
Ingrid met Papa van boord kwam. „Dan
staat men voor een feit en moet men er
zich wel in schikken, Gelooft mij, kinde1-
lijkste positie. Na de afkondiging van de
grondwet had men ten koste van groote
door het volk aanvaarde offers met vlijt
en ijver gewerkt, zooveel mogelijk de ver- j
woestendo invloeden van het verleden te
niet te doen, door de uitrusting van het
leger met het oog op een mogelijken aan-
val aan te Vullen en te voltooien. Tot 1
onze zeer pijnlijke verrassing zagen we ech
ter, dat ondanks deze vaderlandlievende
pogingen en voorbereidingen onze legers
de nederlaag leden. Duizenden soldaten,
onze zonen, werden door liet noodlot go-
troffen, geraakten in gevangenschap van den
vijand, en zelfs voor de poorten van de
hoofdstad legerden hongerenden en van alles
beroofden. Ik lieb daarom last gegeven tot
vorming van een oppersten krijgsraad, die
do oorzaaken van ons ongeluk zal hebben
na te gaan, de hiervoor verantwoordelij
ken zul hebben te straffen, lot leering voor
de toekomst. Ik heb vast vertrouwen, dal
dit gerechtshof de het opgedragen gewich
tige taak binnen de grenzen van wet en
gerechtigheid zal verruilen.
Uit de door de groote mogendheden tol
de Porte gerichte nota blijkt, en in do
troonrede wordt dat met leedwezen gecon
stateerd, dat men Griekenland de eilanden
overliet, welker bezit voor Turkije noodza
kelijk is. In een nota van antwoord waren
dan ook de redenen uiteengezet van do
onmogelijkheid om deze beslissing te aan
vaarden, al werd tevens het gewicht van
het behoud van den vrede erkend. Turkije
zal niets nalaten om zijn rechten te band
haven. Ik hoop, aldus heet liet verder in de
troonrede, dat het gelukken zal de kwestie
op. vreedzame wijze in overeenstemming
met onze opvatting op te lossen.
Italië zal ongetwijfeld weldra de eilanden
teruggeven, waarvan de ontruiming en te
ruggave aan ons in het verdrag van Lau
sanne aan Italië wordt opgelegd.
Opdat het rijk nieuwe bronnen van in
komsten zal kunnen verkrijgen, zijn met
eenigc-groote mogendheden onderhandelin
gen aangeknoopt. Daardoor zal het moge
lijk z'ijn de begrooting van het volgende
jaar in evenwicht te brengen.
De politieke betrekkingen van het rijk
zullen er toe bijdragen de ontwikkeling
in vrede cn rust te verzekeren.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
België.
Thans heeft ook de Senaat de veelbestrc-
den Schoolwet aangenomen. De geheele lin
kerzijde, liberalen en socialisten, verliet de
zoal, toen de stemming begon.
De senator Ilanrez had eerst, iiit naam
der liberalen, een verklaring voorgelezen
waarin gewezen werd op het clericale ka
rakter van de schoolwel, die bel inlellec-
ren, liet is veel beter. Ik blijf hier en ven-
klaar hun alles. Dat wil zoggen, ik zal
liever niet vertellen, waar ge in pension
gaat."
5,Papa moeten wij in vertrouwen nemen,'"
mod Gwendoline.
Beate zei, al weer glimlachend: „Hoe jc
hot met Ingrid klaar speelt, weet ik niet
Erwin. Maai je bent een lieve, beste Vent"
„Merk je dat nu pas, Ati?"
Terwijl zij pakten, zorgde hij voor do
telegrammen naar Berlijnaan den pro
fessor en aan een pension op de Stein-
platz waar zij wilden afstappen.
Beate herinnerde zich plotseling, dat zij
niets bezat.
„O, Gwendoline, hoe moei dat toch? Wat
moet er van Papa en de broers en zusters
worden Ik heb niets meer ik kan hun
niets meer geven
„Daar boef je je niel ongerust over te
"maken, Ati. Ik heb een mooi inkomen.
Dal is voldoende voor ons allen. En bet
wordt bij de maand grootor. Papa zal 't
niet zoo loyaal hebben als lol nu toe,
maar wij kunnen ons toch heel behngelijk
inrichten. Of wat dunkt jc: als ik eens af
zonderlijk ging wonen, diclit bij de kliniek
en jij kwam hij mij in huis."
„Ja, maar maar..." Beate wierp een
«nzekeren blik door het venster op straal.
Erwin patrouilleerde voor het huis heen
en weer.",.Denk je dan niet over trouwen?"
„Ik?" Gwendoline had zich een weinig
afgewend, zoodat haar zuster haar gezicht
niet zien kon. „Dat hangt nog ïn de lucht.
Ati."
Beate haalde diep en zwaar adem. „'Zoo."
Na een kleine pauze, zij pakten intusschcn
zwijgend voort, hernam zij: „Maar Ingrid
lueele niveau der bevolking zal verlagen
en baat zaaien tussehen de kinderen van
één volk. „De wet", zoo zeide hij verder,
„bedreigt den binnenlandse©! vrede en
de eensgezindheid onder dc bevolking en
stelt de eeue partij van hel land in staal
de andere te onderdrukken. En de wet be
rust niet eens op dc uitspraak van de
meerderheid des volks, want bij de jongste
verkiezingen hebben de clericalen volstrekt
niet dc meeste stemmen behaald, do meer
derheid in de Kamer is alleen verkregen
door de eigenaardige indeeling der kies
districten."
Bij monde van senator Chopieters wezen
do socialisten erop, dat er miilioenen voor
de inrichtingen der congregaties zullen wor
den uitgegeven zonder eenigen waarborg
e| zonder eontröle, waarom dan ook do
strijd tegen de schoolwel door do socia
listische partij onverzwakt zal worden voort
gezet.
P f a n r ij k in M a r o k k o.
Generaal Liautcy seint uit Taza, dat de
vijand na een hevig gevecht op de vlucht
is geslagen. Aan Fransche zijde waren de
verliezen: 9 gesneuvelden, van wie 7
Europeanen,. 30 gewonden, van wie 16
Europeanen. Er is oen officier gedood, vijf
officieren zijn gewond.
De vijand zelf erkent meer dan 200 doo-
den te hebben.
Generaal Gouraud heeft ernstige kwets
uren hekomen, door een val van zijn
paagd.
Zwitserland.
Ter gelegenheid van de opening der na
l.ionale tentoonstelling le Bern heeff tic
Bondspresident een rede gehouden, waarin
hij gewaagde van den onomstootelijk'en wil
van het Zwitsersche volk om zijn onafhan
kelijkheid cn neutraliteit, te handhaven en
verder wees op hel vriendschappelijk ka
rakter van dc betrekkingen van Zwitser
land tot andere mogendheden.
De Fransche gezant bracht daarop hulde
aan de internationale bureaux in Zwitser
land, die bet land te danken heeft, aan het
gerechtvaardigde vertrouwen van Europa
en die duidelijk' toonen, welk eet. rol van
vertrouwen Zwitserland vervult in de rij
der volken. 1
O' o s I e n r ij k-II o n g a r ij c.
In het voor de rechtbank te Praag ge
voerde proces wegens eerkrenking door den
gewezen afgevaardigde Sviha tegen den re
dacteur van de „Narodnilisty Scrcaz", Hel
ler, gevoerd, wegens publicatie van een
artikel, waarin werd beweerd, dat Sviha te
gen belooning aan de politie «pionnon-
dieiisten bewees, is de beklaagde vrijge
sproken. Dc jury was eenstemmig van
oordeel, dat de waarheid van hot in
lief artikel ten laste gelegde, bewezen
was.
en Bürries zullen toch zeker wel eens trou
wen."
„Zeker. Het zal hun dus eigenlijk onver
schillig zijn hoe en waar wij wonen. En
Haunsheinz zal ook niet boos op ons we
zen, die goede jongen, als wij Papa over
halen de millionairs-étnge op te geven. Nu,
begin jc wat vertrouwen te krijgen in de
toekomst, kind?"
Beate knikte. „Als wij maar eerst in
den trein zaten."
Alle- ging verbazend snel in zijn werk.
Erwin die zeer bereid was, hielp hen. Hij
volgde met de bagage in een tweede ij-
tuig. Zij hadden aan bet station nog maar
een paar minuten tijd en namen een le-ege
damescoupé.
Beiden Ix-dankteti Eiwiu hartelijk. Beate
had steeds weer een nieuwe bood-chap voor
Papa of voor Ingrid. Zij hield zijn hand in
de hare en sprak fluisterend met hem tot
dal hij de coupé' vertalen moest.
Hij merkte niet eens, dal hij vergeten Jiad
ook van Gwendoline afscheid te nemen.
Toen de 'rein zich in beweging zette, dacht
hij er pas aan. Toen liep hij nog een
eindje met den wagon mee, wenkte en
riep.
„Hol is bf wij op 'de vlucht gaan," zei
Beate voor wie de geheimzinnigheid van
de geheele onderneming toch een zekere be
koorlijkheid bad. Zij was nog altijd het
naïeve, verwende, afhankelijke kind, on
danks alle ellende die zij doorgemaakt had.
l)c geheimzinnigheid kon niet lang duren.
Maar zelfs die korte tijd was voldoende om
Beate zichzelf terug te doen vinden, haar
zelfstandigheid te geven, zooais Gwendoline
het noemde.
Er. flinkheid had Beate nu ook werkelijk
Itnsla n d.
In tegenspraak met de offieieele opgaven
van hei aantal deelnemers te Pelersbuig
aan de Donderdag gehouden rttussi-che'
1 Mei-betooging, die van 30.000 stakers
spreken, wordt in de berichten der bladen
dit aan lal op 120.000 a 130.000 geschat
De politie had omvangrijke maatregelen ge
nomen. en de geheele gendarmerie, alsmede
kozakken waren ter liesihikking der poli
tie gesteld. Bovendien hadden 's avonds te
voren 400 huiszoekingen plaats, waarbij ver
scheidene honderden ai helders gearresteerd
werden, terwijl reik het romité in hech
tenis genomen werd. In deri loop van den
dag kwam liet hier en daar tot ongeregeld
heden. terwijl in de oorsteden van Pe
ter-burg pioclamaties tegen de llogeering
waren aangeplakt. Rij de Narw-clie poort
werd een wagen van de elertrisohe tram
tot -taan gebracht, en werden de passa
giers genoodzaakt den wagen te verlaten,
die daarna inel steenen gebombardeerd en
vernield werd. Op de Newski-Rrospeet bij
de Ka.san-kafhedraai trachtte de menigte
herhaald# malen betoogingen op touw (e
zetten, doch weid daarin telkens door
de polilio verhinderd.
De Balkan.
De laatste dagen zijn er weer verse hei
dene Balkanherinneringen opgerakeld. In
Turkije wil de Jong Turk-che partij twee
kabinetten aanklagen, die ze verantwoor
delijk stelt voor de rampen van den oor
log, in de Bulgaarscbe Solnanje i- koning
Ferdinand in de debatten gemengd en ver
antwoordelijk gesleld voor Bulgaria's fia.-ro
in den tweeden Balkanoorlog. Hel is niet
de eerste maal, dal den koning bel nood
lollige besluit van den 29slen Juni 1913,
om tegen de Grieken en Serviërs te gaan
opereeren, verweten wordt.
Waarschijnlijk om afbreuk te doen aan
deze beschuldiging en ook de verantwoorde
lijkheid van Savof in liet Jicht to stollen,
publiceert de „Tribune der BalkamdnloiT'
thans de tekst van een telegram, door go
ncraal Savof veertig dagen vóór den nood-
loltigen dag gezonden aan den minister
president. Het telegram luidt als volgt:
„1% geloof zeker, dat zelfs, als wij erin
slagen, vrede te sluiten mei Turkije, onze
verbondenen weigeren zullen, ouzo rechten
op de door hen bezette gebieden in Mare
donië te erkennen; een oorlog tiissehen
ons cn onze verbondenen lijkt me dus
onvermijdelijk. Die oorlog zal door het
leger met blijdschap ontvangen worden;
hel zou niet dulden, dat wij eeuige on
cessie aan Griekenland of Servië zouden
doen.
„Nog een andere vraag, die onze geheele
toekomsj heheerschl, dringt op den voor
grondwie zal in den Halkan Je liegenin
nio verkrijgen?
wel noodig. Want er volgden zware lijden.
Klaus zocbl zijn nomv, toen hij haar ver
blijf in het pension le Chailottenbnrg einde
lijk ontdekt had, twee maal up. Rij de oer
ste ontmoeting was hij aan een bui van
woeste zinnelijkheid ten pi ooi. Hij lag voor
Beate op de knieën, schreide en toen zij bij
haar weigering bleef vollanden, gedroeg hij
zich als een waanzinnige. Hel was een vice
selijk tooneel. Gwendoline moert, eindelijk
tus.-ehciibeide komen om haar te bescher
men. Den tweeden keer was Evelyuo bij
hem en stond hij geheel onder haar in\lood.
Hij stootte bedreigingen uil, blufte op zijn
macht, herinnerde zich al de offers die hij
haar en de haren gebracht, bad en "lier-
inneide Iiaai dc i'inanl.ieele gevolgen die
haar scheiding ook voor haar familie zon
heblren.
„ik ben mij dat alles bewust," zei zij
nu eersl volkomen koud.
Maar spoedig ldcok dat zij den geileden
toestand toch niet m ei zien had.
In de «miste plaats werd oen beschuldi
ging tegen haar ingebracht \an moedwil
lige Vertol inf. Envin, die reeds op den twee
den dag na zijn komst in Berlijn een zieken
opperhoutvester moe-I. vervangen in Saeh-
tenwakï, had hen nog voor zijn vertrek een
betrouwbaren juridisclien raadsman aanlie-
volen. Zij wendden zich dus tot den rechter
Freyzing en verzochten hein een legenbo-
scbuldigifig ter behandeling voor te berei
den want Beate had baar man verlaten,
daar zij door hem l>edrcigd en mishandeld
was geworden. De eerste vraag van den
ouden jurist, was wie hiervan getuigen wa
ren geveest Nu wreekte het zich, dat zij
uit ijdelbeid en schaamte geen dokter had
genomen. De rechter sprak do vrees uil dat
De gelegenheid doel zich nu aan ons
voor, ons die door een zegenrijker! oorlog
te verschaffen. Over een of twee jaar zal
Europa ons niet ineer willen toestaan,
Seiviü of Griekenland aan te vallen.
Jk acht liet daarom noodzakelijk, dat
wij een conflict mei onze bondgenooten
uitlokken om het deze door een besliste
overwinning onmogelijk te maken ons ooit
weer te dwarsboomen in de uitvoering van
ons nationaal program. Nooit zal zich'
weer zulk een gunstige gelegenheid voor
doen.
„De oorlog zal kort van duur zijn vol
gens de gegevens, die ik bezit. Het Griek-
sche leger zal binnen vier dagen van het
Servische afgezonderd zijn en Griekenland
zal om den vrede moeten vragen. Onze
troepen zullen zich dan tegen Seivië wen
den, dat onzen aanval zekerlijk niet zal
kunnen weerstaan.
De eenige ware hinderpaal voor het
toekomstig succes van ons leger is do
nieuwe wet op do militaire benoodigd-
heden. Die wet bindt do handen van liet
legei bestuur, dat geheel moet kunnen be
slissen wat 't leger ten velde noodig heeft"
Adrianopcl, 6 Mei 1913.
Get. Generaal Savof.
Vereen. Staten en .Mexico.
Volgens de .Times" Ls men thans te
Washington wel Ra ast geneigd, do revoletio-
mmiren in Mexico te erkennen tos oor
loge «'rende partij. 11 aorta's macht mindert
nart den dag. Door don val van Tampioo
heeft ze een zeer gevoeligen slag gekré-
geim. Men bo.-chouwt dozen val zelfs als
het gewichtigste evenement van de gehee
le revolutie, tbrt bezit van deze haven stelt
de genoiaals jlja en t'ireraiiza. jn staat
de groote hoeveelheden katoen, die zij aan
vreemdeling, speciaal den Spanjaard® in
de omstreken van Torreon hebben ontno
men van de hand k- doen. wat hun in El
Paso en andere plaatsen door de aciie van
de buitenlnndsehe diplomaten te Washing
ton onmogelijk is.
Door liet'bezit van die ha mi kunnen
toj ook wapens en munitie ontvangen, want
niemand gelooft, dat de Vereenigde Sta
ten zich verzetten zal logen de ontsche
ping daarvan. Behalve 'I bezit van do
haven hebben de rebellen hiermede ook
hef beheer over en do opbrengst .van do
behislingen op de pet rolou m i nd us trie ver
kregen.
Na,ii het heel. zoo word) uit New-York
aan de „Daily Telegraph"' geseind, hebben
de gedelegeerden van Huorta ter bomidde-
liiigseonfeienLie dezen door lusschenporso-
iu*n erop laten wijzen, dat zij van de Ver-
eeuigde Staten betere voorwaarden zouden
kunnen bedingen, wan near zij lluerta's ont
slag hij zioh hadden.
I),ie aanzienlijke Mexicanen hadden zich'
nl. naar generaal Iluerta begeven en dezen
uit naam der greb-legeerden geraden hun eent
de verklaring van lu.'sr naaste bloedverwan
ten niet voldoende zou wezen, in geval haar,
man ontkende haar mishandeld te hebben.
Hij werd versterkt in zijn twijfel toen bij
vernam, ln>" ontwijkend de bemanning van'
hel jacht zich over dien bewuslen avond
had uitgelaten. Of de kok en de machi
nist, die groot voordeel zagen in de gunst
van hun lieer en meester, zelfs onder eede
niel een bedenkelijke zwakheid van geheu
gen zouden (oenen? Hij Imscliouwde het
als zijn jdirlit de ongelukkige vrouw te
vertdaren, dal zij den strijd opvatte met
onfoeidkemle w apencn.
„Maar geen rechtbank ter wereld kan
mij lm li dwingen terug te koeren, wanneer
ik een afsi huw van hem heb?!"
„Dwingen kan men u niel mevrouw. Maar.
er zaï <-en Tang proces noodig zijn, om
in deze omstandigheden van uw man vol
doende leveusondethoud te verkrijgen.*»
,.D, ik wil geen geld van hebben!".
De echter haalde de, schouders op en
zag haar verbaasd 'aan. „Maar als ik
mij die viaag mag veroorloven waar wilt
u dan in de toekomst van leven?"
„Ik wil werken, het een o*ï ander be
roep kiezen zooals mijn zuster Gwendo
line."
Toen do schoone, jonge blondine zijn
studeerkamer uit was, meesmuilde bij: Wen
ken, zij, 'die schitterende, verwende, gefê
teerde vrouw van een miliionair, die een
jacht bezeten had O, hem maakte men
zoo licht niel. iets wijs. Zeker wachtte reeds
eigens op den achtergrond de andere, ïTio
dadelijk voor den dag zou komen wan
neer de scheiding was uitgesproken.
(Wordt vervolgd.)