67"" iaargatti
Dinsdag 19 Mei 1914.
Wo. 14530
De ongekroonde koning.
Kennisgeving.
Kennis ge vi n g.
BUITENLAND.
CHIED i HE
Deze courant verschijnt da ge 1 ijk s, met uitsondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fi. 1.25, franco
per pc-st fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en V.laardingen "10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent-
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
AdverientLën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan bet Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentien": Van 16 regels 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
biervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen,- worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Inrichtingen welke gevaar, schade ol
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op de bepalingen der Iliridenve;
Brengen ter algemeene kennis, dat op lie
den het verzoek van 1. VAT GELDEHHX.
om vergunning tot het oprichten van om
bewaarplaats van lompen en metalen in hel
pand staande aan de Overschieschesir. nu.
19, kadaster Sectie 1 no. 191, is afgew.v
zen, op grond van vrees voor gevaar en
hinder van ernstigen aard, van stank en
ongedierte.
Schiedam, 19 Hei 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
11 L. HONNERLAGE GRETE
Da Secretaris,
v. LUIK, L.-S.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gezien het verzoek van W. II. LIEF-
WENS, om vergunning tot oprichting van
een wasch- en strijkinriditing op de p:\n-
ceelon, kadaster Sectie f nos. 1238, 1747
en 2122 aan do Spoorstraat
Overwegende, dat. hel, deskundig onder
zoek met, betrekking tót die aanvraag nog
niet geëindigd is;
Gelet op art. 8, 2e alinea der Hinderwet.
Besluiten
de beslissing over genoemde aanvraag
verdagen.
Schiedam, 19 Hei 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. Li HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris
I V. LUIK, L.-S.
Schiedam, 19 Hei 1914.
NA DEN BALKANOORLOG.
Kort na den tweeden Balkanoorlog, den
21sten Augustus j.l. (de Vrede van Boe
karest was toen juist elf dagen tevoren ge
teekend), vertrok uit Parijs de door de
Carnegiestichting benoemde commissie van
onderzoek naar den Balkan, om daar een
onderzoek in te stellen naar de omstan
digheden en gevolgen van de beide Balkan
oorlogen. Loden dezer commissie waren
Roman van
PAUL OSKAR HöCKER.
Naar het Dnitsch.
(Nadruk verboden.)
51)
Kort voor Kerstmis deelde Ingrid, die
het feest op Rotholz zou doorbrengen, het
nieuwste bericht van mevrouw Soter uit
Cannes mee; h.et engagement van Evelyno
met Prins Leopold Dieter Schenk-Rckling-
stein.
De luitenant stormde dadelijk naar de
Lützowplatz. Hij vond Haunslteinz in de
huiskamer.
„Daar heb je het! Nu is ze er mooi
uiti Nu heeft ze ons heelemaal niet meer
noodig. Nu heeft ze alles wat ze begeerd
heeft. Pieler Teorbrüggo zal geelzucht kri.j
gen van kwaadheid en zij wordt Hoog
heid, ze krijgt een ridderslot aan den Rijn
met wijnbergen, bosch en jacht, en als
mijnheer de schoonpapa sterft, Ts haar
jeugdige echtgenoot Vorst Reiklingstein, en
\vordt lid van het Heerenhuis, Hoera'. Dan
zit ik waarschijnlijk ergens in een af
schuwelijk provinciestadje. Hel mijn ooi te
duidende toelage en mijn ééno paard kan
ik hier. natuurlijk niet blijven. Hissehien
moei ik "nog weer bij de infanterie. Haar
lus - 't zoover komt, jaag ik mij oen ko
gel door den kop!"
Haunsheinz trachtte hem gerust te stel
len. In huis ging alles rustig zijn gang.
•Beate was de trouwe verpleegster van haar
vader geworden, en iedere vrije minuut,
die Gwendoline vinden kon, wijdde zij
aan den zieke. B'irries wilde hun de be*
langrijke tijding ook natuurlijk dadelijk
mededeelen.
„Papa is helaas nog altijd in levens-
de Jiceren H. N. Brnilsford. een Engejsch
journalist van naam. Paul Miljo»kof, lid
van de Punische Rijksdoenia, beiden be
kond met de verschillende Bulkandiatoelen,
Justin Godart, afgevaardigde van Lyon in
de Fr.nriehc Kamer, en Samuel Dutton, pro
fessor aan de Columbia-Universitoit teNow-
York. De Duitsche professoren Poszkowsky
en SchnekingJ trouwe steunpilaren van de
('arnegic-Stiehting, waren verhinderd aan
de uitnoodiging tol deelneming aan de ex
peditie gevolg te geven, maar stonden, even
als de Vcoiische professor P.edlich, de om-
missie met raad en aanwijzingen ter zijde.
Achtereenvolgens bezochten deze vier
boeren B-lgrade. Fskuli, Salonika Athene,
Nisj, Sofia eii Kon-tanlinopel, daarbij on
derweg stilhoudende op alle pluat-en waar
vooral in den tweeden oorlog gevechten ge
leverd waren, en waar men dié» nuttige
getuigenissen krijgen kun. De reis duurde
tot 26 September: een groot aantal docu
menton wercren verzameld, en zullen bin
non enkele weken gepubliceerd worden in
een uitvoerig rapport, boekdeel van 400
pagina's, met kaarten en platen, dat. in
het Engelseh en Fransch. te Washington^
New-York en Parijs door de Oarnogio-slick-
ting za! worden uitgegeven.
Het doei, dat de commissie zich had
gesteld, was; de oorzaken op te sporen,
waaraan de openbare meening de vrcesc
iijke buitensporigheden van den Balkanoor
log met grond zou mogen wijlen; zekere be
richten en beweringen te toetsen, waarvan
de overdrijving lastbaar was: nagaan iu
hoeverre het zaad aanwezig was voor nieu
we botsingen op het Ba 1 kanschicrei 1 anfI
waaruit, naar het had geschenen, met den
Turk de voornaamste oorzaak van geweld
pleging en onderdrukking had moeten ver
dwijnen. en waar nochtans de laatste zoo
genaamde kruistocht tegen de Halve Haan
rechtstreeks in een moordenden ouderlin
gen krijg der christenbroeders was overge
gaan
Het eerste hoofdstuk van liet rapport
1 handelt over de geschiedenis der Balkan
oorlogen. Gewezen wordt o.a. op de illusies,
die Grieken zoowel als Bulgaren en Ser
viërs zich hadden gevormd over de natio
naliteiten in Macedonië. Ieder van de oor
logvoerende partijen verwachtte aan den
anderen kant van de grens mannen van
haar ras, haar taal, haa.r geloof te zullen
vinden. Haar in werkelijkheid stonden zij
tegenover een onontwarbare massa van min
of moer mei andere rassen vermengde Sla
ven, zoodat, na de «getwijfeld oprechte ine-
juichingen die de overwinnaars begroetten,
zij die den vorigon dag nog de bevrijders
heetten, op vele plaatsen even weinig ge
gevaar," zei Haunsheinz somher. ..Van
daag waren er drie doktoren in conv.ill,
bedenk dat. Gwendoline ontziel geen kis
ten. En wat die ziekte haar al gekoB
heeft! Vannacht wou zij voor het waken
met. mij afwisselen, om Beate eens te
laten uitslapen, maar ze heeft mij ui
't geheel niet gewekt. Van zes to-t negen
•uur heeft zij geslapen; toen moest ze
naar haar spreekuur."
Berries wist wel, dat de ziekte van zijn
vader ernstig was. maar zoo droevig had
hij zich den toestand hier niet voorgesteld.
Hij deed een paar deelnemende vragen.
Maar steeds weer kwam hij op dat en
gagement van Evelyno terug. En op Ben
te's domme streek, zooais hij hol noemde.
Haunsheinz keek angstig naar de deur.
„Als Beate zoo iels eens hoorde."
Berries wierp de blauwe pel, die hij nog
•altijd in de hand had, woedend op den stoel.
„Ja, er is wei reden voor 'haar om ,dc ver
ongelijkte vrouw te spelen. Waarachtig!
Het haar kwalijknemendhoid, haar preutsch-
lioid hoeft zij ons mooi in de penarie
gebracht. Gwendoline is natuurlijk geheel
op haaf hand, Dat hoort zoo bij die ge-
emancipeerde vrouwen; vrijheid, gelijkheid,
eigen vrije beschikking over haar lot. Nti
zullen ze jou misschien o.ik nog inpalmen
voor lnm denkbeelden."
„Ik wil je wel zeggen, Börries, dat ik
geen rustig o ogenblik meer zou hebben, als
ik mij moest voorstellen: haar man mislian
delf haar weer in zijn dronkenschap en
slaat haar misschien dood!"
„Dat is zoo krankzinnig overdreven. Hel
is echte vrouwelijke hysterie. Evelyno heeft
zoo vaak gezegd: Klaus is net. een kind
als je maar goed met hem omgaat. Jk
heh hem tocii ook vaak genoeg ontmoet.
Op een anderen man zou ze weer wat
anders aan te merken hebben. Ze is al-
weii-cbte en even u einig verdraagzame
vreemdelingen bleke! als de vroegere over-
hecisr-hers.
De hoofdstukken II (Grieken en Bulga
ren III 'Bulgaren. Turken en Serviërs)
en IV De om-log en de nationaliteiten; zijn
gewijd aan de buitensporigheden van aller
lei aard, duor de oorlogvoerenden begaan.
Hei doel der commis-ie was niet, achter
af verslag van den awing b* geven en nog
minder sensatie te willen Bakpa door be
schrijving der gruwelen. Haar z.egt het
verslag toen do commissieleden op het
govcctits-terrein kwamen, toen ze met eigen
oogen de verbrande dorpen, de geplunderde
steden, de veiniinkte slachlolfer» zagen,
Pen z.e de krijg-geyangencn konden onder
vragen, de - 'daten de hij Saloniki gekam
peerde vluchtelingen, t ;en ze inzage kre
gen van de brieven van de soldalen, ge-
venden in de bagage, van de nota'.-, opge
steld voor eon-uls of onpartijdige vreem
delingen, tueri deed de werkelijkheid zich
in haar ontzettenden omvang aan ben voor.
Wol blokei alle sen-alioneele telegrammen
til de Waden niet juist een groot aan
tal gruwelen bleken door de ooriogvöeren-
den te zijn verz ,nnen of overt!reven om
eigen schanddaden Ie bedekken maar
desondanks is het oordeel der commissie
verpletterend. De Balkan-oorlog, de tweede
nog meer dan de eerste, brengt ons. ver
van de 20e eeuw, terug in do somber-te
dagen der middeleeuwen. Ja verder nog.
verklaart tie commissie, tol in den tijd
der As-syrisehe veroveringen, tot in de lij
den waarin hel afz mderlijke gevecht van
man tegen man, met Zijn onvermijdelijke
wreed lieden, gevolgd werd door de Vreoso-
ni'-l d"
I -i an
,tti"n
iijke lmiieiisp'-iriglieden di<- de he-cliaafde
volkeren sind- eeuwen vrijwel uit hnn oor
log-] aklijken verwijderd hebben het -P>-
matisclf afmaken van vreemde "betolfci.it-
gen, het mi-handelen van gevang-uien. hei
plunderen en brnnd-lichlen. en dun, n u
men bit Iihliger dan de re-fs onn.'-mb n tb»
veld]"boringen vrouwen, ja zelf- /i. I: Lm
de kinderen aangedaan. Hen n, 4 Ja-
iiooldstukkeii in hun geheel lezen,
zeer lalii.jke beu ijs-tukken aan b-'t -
ln*t biek goj ublieeeidze .-aiin-n If
i- onmogelijk.
Behalve tiet va-l-taande feit. dat bij de
wi-sciende ki ijg-kansen de bevolking al Haal
baar versrhilh-nde nationaliteit, om beur
ten de overwinnaar- aan haar kant had,
en elkuai onderling vermoordde, doet zich
dc vraag voel in hoever de onderst hei
den regeeringen voor de gruwelen ver
antwoordelijk zijn. Deze vraag kan de
commissie met rechtstreek- beantwoorden.
Indien er hevelen gegeven zijn en de
duidelijke bewijzen door de commissie aan
gevoerd doen onomstootelijk vastslaan dat
er door sommige regeeringen bevelen gege
ven zijn dan zijn die natuurlijk geheim
gehouden. Bovendien is hel onmogelijk een
juiste afscheiding te maken Ui—dien dc
hevelen die wellicht van Itoogerhand gege
ven zijn en het persoonlijke iniUaiief dei-
bevelhebbers. De commissie heeft echter
verschillende malen de aansprakelijkheid
der autoriteiten moeten erkennen, die Dij
voorbeeld van de Bulgaren in liet vermoor
den van Turken te Serres, die van dc
Turken in dc geweldplegingen hij gelegen
heid van den terugkeer als overwinnaais
van de Turksehe troepen in Ttuacië en
Ie Adrinnopel, die van de Serviërs in dt
gedwongen liekecring van Bulgaren inOo-t-
Hacedonië. die van de Grieken in de litoord
partijen op Bulgaren en in de brandstichtin
gen in den tweeden oorlog.
Geen van de oorlogvoerende partijen kan
er zich op beroemen ook- maar ongevoel
de wetten en gebruiken van den modernen
oorlog gevolgd te hebben. Tracht men ech
ter een soort van volgorde vast te stellen
in deze tragische aansprakelijkheden, dan
kan men niet ontkennen dat de commissie
|en laste van de Serviërs de minst ernstigi
schendingen van tiet voikonreclil heeft aan
getroffen, en dat ze zich daarentegen idlers)
streng toont tegenover de Grieken, waarbij
zo baar oordeel doet bonisten op een in
thukwekkcilde massa feiten, waarvoor zij
blijkbaar ononistooteiijke bewijzen aanvoert.
jtet do-sier van de Turken i- niet bet
ernstig, maar schijnt niet volledig. De com
missie heeft blijkbaar geen licht weten Ie
ontsteken over de buitensporigheden die
den Tuikselien troepen verwelen worden
tijd een verwend popje geweest en wij heb
ben altijd allemaal voor haar op de knieën
gelegen. Dal wreekt zich nu."
De Kerstdag ging voorbij al» een ge
wone dag. Gwendoline was eerst "s avonds
vrij, daar patiënten van buiten de stad,
die voor bet feest in Berlijn waren, door
baar behandeld wilden worden. Beate kwam
nu en dan binnen «m baar broers bericht
te geven omtrent don toestand van don
zieke. Zij zei geen woord op de mede-
deelitig van Evelyue's verloving. Haar
Haunsheinz zag dal zij lol bloedens toe
op baar lippen beet.
Hurries was vreeselijk nnrustig. In ge
dachten was hij niet hier maar in Cannes.
Na tafel rookte hij den geheelen voorraad
sigaretten op dien hij in de voorkamer vond.
en bladerde daarna in de vaktijdschriften,
w aar<:p_ G wendnline geabonneerd was, 'J oen
wierp bij ze zenuwachtig in een hoek pn
zocht Haunsheinz. tie/o had beneden een
van de twee keukens al» werkplaats in
geriebl.
l'itorst verbaasd bleef Börries staan, teen
hij over den drempel kwam. Hit verlrek ge
leek niet het iilin-t een schildersatelier, eer
een nieiibelmakerswerkplaats.
„Zeg eens, kerel, wat voer jij bier uit?
Waar is je olieverfschilderij, do Wil-
morsdorferlaan, die den laat sten keer op je
e/.ei stond?"
Haunsheinz was zeer bleek geworden,
toen bij zijn broer zag binnenkomen. „liet
landschap is vernietigd, Börries."
„Hm! beviel liet den professor niet?"
„ik heb niet eens zijn opinio gevraagd.
Hij heeft mij te dikwijls bedrogen."
„Bedrogen? Wat beduidt dat?"
„Toen ik nog een rijke jongen was en
voor iedere les twintig mark betaalde, vond
hij ook veel aan te nierken op' mijn pvork,
maar telkens als ik den moed opgaf, verze
kerde liij mij. dal ik onmiskenbaar talen
had. Ik moe-i mij maar aan zijn leiding
toevertrouwen. Ja weet je dnarmei
lvoeft hij mij volkomen met Bewustheid,
een onwaarheid gezegd. Hij geloofde in d>
versie verte niet, dat mijn talent Wel
voor den dag zou kouion. Want hij wis),
dat ik geen talent bezit."
...longen! jongen!"
„Ten minste niet zooveel latent al- non
dig is (>ni er een beroep', oen heel jiwen op
te vestigen."
„tZeg, dal zou afschuwelijk wezen. Wat
wou je dan gaan doen? Wanneer'ben je
lot die ovei Itiiging gekomen? Zeg dan
loch J"
„Ochliet vermoeden, dat de profes-or
niet met mij ophad, dal hij mij enkel on
aileeii niet wegstemde, omdat hij een hoog
honorarium van mij in zijn zak kon steken,
had ik al lang. Onlangs was Gwendoline
hij hem. Zij heeft het al zoo lang ,ann mij
gemerktEn zij heeft zelf een oordeel
Zij heeft heel klaar en duidelijk niet
den professor gespreken. Praatjes laat zij
/hik niet verknopen. En toen kwam liet
aan liet licht. Hij had gedaeht: de zwager
van den groeten Teerhriigge behoefde fueh
niet een paar duizend mark in hol jaar Ie
verdienen. Ik had een beetje schildersla
lont. Haar om sviiilder te worden, daar
voor was bel niet voldoende. Ten minsle
in den tegenwooriligen tijd, bij dc overpro
duel ie, zou ik geen geld kunnen verdienen.
En ais ik nu voor mijn eigen tmeiwnidei
boud moes! zorgen.
Opgewonden had Börries geluisterd. Nu
iel bij hem in de rede: „Zie je pui wel,
zie je nu wel, ons aller ongeluk beef! zij
veroorzaakt'. En wat moet er nu gehipi
'ren, Haunsheinz? Wil je studeeren? Waar
in? En Waar moet. je de duiten vandaan
halen? Het kost allemaal zoo ellendig veel
na de eer-te nederlagen in den herfst van
1912.
Wat den Bulgaren aangaat, pleit de com-
mi --!»• ii'-u vrij van een deel der mi-da-
iP-h die Gireken hun in den loop van
n lwe(.J"ii ooiiog verweten hebben. Ze
zulh n ei liter moeite hebben z.n.1) in de
o] elihaie opinie |e 1 ehabilititeeren vuil d«i-
dih,k ui-[go-telde, -chandeiijke wreedheden,
ent- die waarvoor ze te Serre*. te Doxat
en eider- worden aansprakelijk gc—leld.
Fil de volgende hoofdstukken, handelende
ov er (h- e< onomi-' he. more ié en sociale
gevolgen van bride oorlogen, zuilen we
mol gen het een en ander meedeelen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
F n g e I a n d.
Suffragette- hebben Zondag dc tribune
op de renbaan (e Birmingham door brand
vernield. De schade be Haagt een half mil-
liuen.
Itj de omgeving van het t--irein zijn als
gewoonlijk biochurcs gevonden, en de mede-
deeiing: „Wij z.tjn in veiligheid, gij zult
on- niet vinden.'"
Duit s c |i 1 a n d.
Zondag hebben in Klzas-Lotharingen de
gemeen tera.ul-verkiezingen plaats gehad.
I e/e hebben -ederl de jongst.» kie-recht-
w tjzigmg vee! van haar hep-ekeni- verloren.
Yioeger zonden de genieelit'-rndeR van (le
vier mooie steden vier afgevaardigden naar
dc Kamer. Than- mo-ten zij zich tevreden
-lellen mei hel kiezen van vier leden voor
den Senaat, een lichaam, dat veel min
der onafhankelijk i- van de jegeering dan
de Kamer.
'Inch werd uil groote belangstelling uit
gezien naar hel resdtaal van de verkiezin
gen in ("(dinar. Daar hadden de soeiaal-de-
mocralen, in strijd met liet door hun con
gres genomen besluit, reeds hij eerste stem
ming zich aangesloten Dij de linksche bur
gerlijke partijen, met het doel den katho
lieken burgemeester ÏMoiïienthal een ne
derlaag te doen lijd»n. BI innen thai is in
derdaad gevallen.
Te Midhansen liebhui de socialisten een
ra.-id-ineeiflerln-id hereikl, waardoor zij den
eer-fen sociaal democraat naar den Senaat
van "iRijksInnd zulten zenden. Te Molz
daarentegen hadden de burgerlijke partijen
zich verhouden" 0111 den sociaal-democraat
te doen vallen Te Zabern is de aftredende
burgemeester herkozen, evenals Wiebecke,
de journalist, die de actie tegen luit. van
Fei-.-tner begon.
It u -1 a 11 (1.
Te Livadia is onder voorzitterschap van
geld. Ach jongen, je zult ongel opzeilen,,
al- je alleen, en op je zelf staat. ,Het dat
onbeduidend beetje geld \an onsl Het is
een hondenleven
„Ik wil niel sludecren, Börrio-. Ik heb
andere plannen."
„Wou je nog soldaat wordenV Ik waar
schuw je hom Infanterist? Afschuwelijke
dingen hoort men van die infaaterieregi-
ineuteii 111 de grensprovinciën."
„Ik wil ook geen soldaat worden."
„Wat dan? Zeg het dan toch, ouwe jon
gen
Jhit is maar zoo niet mei één enkel
woord te zeggen. Luister eens. Gwendoline
vindt dat ik altijd een kmit-elaar gewoed
hen -
„Aha! ingenieur?"-
„Ook niet. Als men er een moei klin
kenden naam aan wil geven, dan zou men
/eggen: bmncnlniis-arohiteot. Haar eigen
lijk i- liet oen gewoon handwerk, dat ik
1111 begonnen hen."
Ken iiandweik?" Een weinig huiverend
keek Biuries om zich heen. „Hoor eens
kerel, ik heb een voorgevoel van iels ver
schrikkelijks?"
„1- het zoo verschrikkelijk0 Ik vind het
volstrekt niet. Ik heb er ten minsle heel
veel pi ei zier in. Ik werk nu a! bijna een
jaar Jang practisch, ais meubelmakersleer
ling. En daarna ga ik naar de vakschool.
Gwendoline betaalt de kosten voor mijn
opleiding, en ais ik den weg, dien ik uit
wil. kan overzien, denkt zij wel zoo ver
te zijn mij oen klein kapitaaltje te kun
nen voorschieten. Of ik mij dan als com
pagnon voeg bij een firma voor binnenhuis-
liuis-areliitorlmn-, waar ik van mijn denk
beelden practisch gebruik kan maken, o£
mij alleen vestig, dat weet ik neg niet."-
Wordt vervolgd.I
