'aar waren ut' .xociaal-iioniovniicit, die hij
iiwrule \.m fi<*n Ju-er ALLntit.i. zich <-i hil
h-r over beklaagde. dat hol behart igon van
«te geestelijke Belangen dor arbeiders in
er-
kwain. d.it inon .-.'reefde mil hot socialisme
wit de kringen »W arbeiders to koeren:
<-n dat dil oen politiek dool was, waar
voor uit de Sinat~kas geen gold mag wor
den gegeven.
Ito hoor Ketelaar verwierp het iugtttite
uit do Memorie van Toelichting, dat dr
Kamer deze subsidie maar moo-t t« Maan
omdat ze reed» /oo lang gogovou word
rodon to moor voor hom om or moo uil to
Sfhoidoin waar hot vorigo miniMen.' in
do/on goi-n ojion haart had go*»o!don
van do subtiele onderscheiding, dat de
Staat als werkgever'* dingen zmi hunnen
doen. die hom als ..staat nu-t go .uiloofd
zijn, wilde hij hooloniaal niet woton. En vlo
hoor Jor Spiil kwam mot 40.t /waar go
schut als art. 171 van do Grondwet aan.
dat nu eenmaal do sulisidio aan do ki-rkgo
niv-lsoiiapi-en binnen zokt-ro gron/on hooft
bepaald, die hot boter is ub-t to mor
scii rijden.
Hot was vergeefseh. dat do hoor Xolen-
en lluijs dc tieoteiihrouck er ojv woz.ou,
dat -.onvorping van don po~t do Ijefd
vuur do Staatsexploitatie niet zou doen
toenemen, waar
wol voor dd geestelijke belangen van haar
arbeiders zorgt; do post wen! mot Link;
tegen Hechts verworpen. Misschien was
bet wel wat hard: maar hot wordt -te
harder nu de Roomscli-Katholiekeii, die in
deze de eerste belanghebbenden waren,
in dit verworpen 011 zoo groote eigen
schuld hebben te betreuren. Xïet. minder
toch dan S leden van de Katholieke Kamer
fractie varen afwezig, en vlo pod werd
met een minderheid van slechts 7 stom
men verworpen.
Als de Kamer eenmaal in de verver
pingsmoesson vastgeraakt, komt zij daar
niet zoo gauw weer uit in den regel, en
zou kreeg dan ook. de aangevraagde ƒ,700
Your de uitgave van het Jaarboek je van
de Xationalc Vereeniging voor Vrouwen
arbeid nul tip hot rekest, en de heer Boti-
jnoi'. die langzamerhand aanspraak kan ma
ken op de bijnaam van schrik der vrni-
vo-u". vroeg stemming «ver den post, op
giond. dat er in die vereeniging 7. mvoei
«zie is, dat men eigenlijk niet eens van
een wettig be.~tu.uf spreken kan.
Baar de sociaal-democraten zich bij de
stemming o. ongekend verbond 1 aan
zijn zijde schaarden» werd de post verwor
pen, niettegenstaande alle vrijzinnigen daar
aan bun slem gaven en het blijkt achter
af. dat dit maar heel goed geweest is,
want er is inderdaad zooveel tweedracht
in die vereeniging. dal men niet zou welen,
als de subsidie was gevoteerd, wie hel
recht zou hebben ze in ontvangst |e ne
men.
Even ongelukkig vu~ de heer Buy», die in
heftige bewoordingen opkwam voor zijn ge
wezen kameraden aan de Rijksverzekerings
bank. wien gruwelijk onrecht zou worden
aangedaan, omdat zo mot apart behuild
v.orden voor het avondwerk, dat de reclas-
siiieaiie verat. Minister Troub moest daarbij
hooren, dat hij als vrijzinnig-demoeraal in
dezr zijn beginselen niet voelen Irad. en
dal hij nog veel erger was dan Talma, die
dezen ambtenaren toch al niet sympathiek
was. liet bleek echter voor de zooveelste
niaal. dal de afgevaardigde voor Zaandam
sterker is in groole woorden dan in argu
menten.
De Minister bewees, dat het werk van
de reelassificatie, al had die dan ook slechts
eens om de vijf jaar plaats, wel degelijk
*ch«orde tot den gewonen arbeid van
de ambtenaren; dat hel allerdwaast zou zijn
om te zeggen: Als dat avondarbeid vor
dert, krijgt ge exfra-belooning. omdal daar
van het natuurlijk gevolg zou wezen, dat
er overdag in zoo langzaam tempo werd
gewerkt, dat er steeds avondarbeid zou
zijn; en dat de heele zaak niets uitstaande
in hel koeto water wachtte immers. En
dan zou zij nu toch ten slotte één maand
zicli eons gelaafd hebben nau wat vreug
de Zij schafte zich de 11 nodige japon
nen aan' en vertrok naar Lueern. Zij was
tegelijk niet mij in het hotel aangekomen;
wij zaten naast elkaar mm tafel. Haar ver
moeid, Iteprocfd gezichtje trok mij wonder
baar aan en nu nog verbaas ik mij. hoe
zeer zij in den korten tijd veranderde en bij
kwam. Ik ln-b haai- liooron lachen, 7,00
vroolijk hooren lachen, dn toch krompen
baar geldmiddelen benauwend eiken dag
lot ceri kleiner hoopje inéén en elk gewis
seld goudstukje voerde haar nader 1ot den
dood. Eersl vanmiddag heeft zij mij haar
positie duidelijk uiteengezet. Ik had haar
nog dringend gevraagd vanavond hier te
komen, maar ik ontving een briefje, waar
in zij mij schreef dat wij-elkaar nooit meer
zouden terugzien. Toen ik bet briefje kreeg,
was zij nog
„U wilt toch niet zeggen, dat zijdood
is?" fluisterde ik.
,,Kog niet." zei Fransen. ,,Zij deelde mij
mee, dat de dagen te Lueern haar moed
hadden gegeven om terug te koeren om nog
éénmaal opnieuw den strijd mof het leven»
te aanvaarden. -Maar haar ]>etrekking ver
loor zij en haar inkomsten zijn weinige
meer..."
.Wij zwegen.
Vreemd," zei ik eindelijk, „zij moet toch
hij u werkelijk een soort van vreugde, van
blijheid opgedaan hebben, oen begeerte 0111
u in baar vertrouwen te nemen."
„Dat 'aoop- ik," zei Fransen. ..Maar daar
om Jen -lt mij haar plotseling verdwijnen
in hoc, ,e mate, temeer daar zij mij haar
adres niet opgaf. Want nu wil ik u eerlijk die voor ons beiden voldoende is.
He hem E
Een tweede am endemei il -de liriiin op
dezelfde alinea lietreft een redactie wijziging
en wordt door D. en W. overgenomen.
Art. 14 wordt daarna goedgekeurd.
Art. 1 a.
Hel nmendement-dc limit) op dit artikel
wordt door B. en W. overgenomen,
llel aldus gewijzigde artikel wordt goed
gekeurd.
Dientengevolge wordt, de 3e alinea van
<>ok
er» ïuwnt p.- limp, .Jinj, v;(n 1
heer X'le! Ie ier~farili Zoo.il» li.
teerde Xa-emu.-ap.tal op tie tt-ekemng nu
aangegeven, ~hiit die uil, dat oen andere .pW
recht ui! gaal langs tie eigendommen? X11 niaikt
die straal nog een Itoeld, maar zij kan
ree lil. doorgetrokken worden.
l»e heer (tost inga zegt, dat die
geen reden heeft. |[e| uitbreidingsplan is vast
gesteld door den tiaad en goedgekeurd donr
Godop. Staten, cn zonder raadsbesluit ka„
daarin toch geen verandering gebracht zijn
De heer v. d. Velden zegl, dal hetkajirtiu
alleen aangeeft de straten, waaivemr hel rr<.
Artl. 1019 worden goedgekeurd.
De geboete verordening wordt goedge
keurd mei algeineene stemmen.
Stadsziekenhuis.
De lieer de Bruin vraagt nf deze on
worp-verordening niet moet worden aan
gehouden tot na do benoeming van (hm
geneesheer-internist, waar in deze veronle
ning van een dergelijken functionaris «iet
wordt gesproken.
De V oor zit ter zegt dat het niet ge
wonscht is nu een verandering in de ver
ordening te brengen. De voorgestelde he
uienring is Slechts een lijdelijke. Ook van
een chirurg wordt in de verordening niet
gesproken.
Znodra hel nieuwe ziekenhuis gereed zal
zijn, moet db geheel-e verordening forti w<m
herzien worden.
De heer de Bruin: Maar dan zal dit
boiinonung toch vel voor een paar jam
zijn.
De 'V 0 o r i t I e r hoopt nooit gelooft da
die zoolang zal duren. Spo-dig zullen voor
stellen om (rent hel nieuwe ziekenhui-- bij
den Baad inkomen.
De heer de Bruin hoopt dal.
De verordening wordt daarna goedgekeurd
met nigcinoone stemmen.
X i u w e l r a f 0 11.
Voorstel lol liet verloenen van een erudiet
\an flag.000 voor -Irn.Unauleg in (hul West
Frankenland en lot bei geven van namen nan
eomgo nieuw aangelegde straten
De hoor v. <1. Zee heefl toegejuicht hot
voorstel om 0011 der -dralen Ie linemen Dr. Xolet
airaal, maar voelt minder voor don naam
Zomterdankslniat, omdal niemand dien Zonder
'lank keilt, of iels van hem weet. Daarom zon
hij willen vragen dozen naam te laten ver
vallen en te vervangen door dr. Vaillantslraal.
Dan lrehben we twee straten bij elkaar-, boidr
vernoemd naar doctoreM»die hot tegenwoordige
gestae ld persoonlijk gekend heeft.
De hoer Xolet gaal met het voorstel tol
■riraalaanleg en het croihet mee, natuurlijk, want
hij heeft in Grondbedrijf daar vóór gestemd,
maar hij verwondert, zich, dal R. en W. met dit
voorstel komen zonder liet vast Ie koppelen
aan het. eerste gedeelte van tiet plan van
straalaanieg daar.
Do eerste 100 AI. van het verlengde der
Xas.saustra.rl laat men nu onafgewerkt; en gaat
men nu weer aan de nieuwe straten daarachter
beginnen,
zooals die nu is.
Daarom zou spr. hel wel goed vinden dit
voorstel aan te honden tot do eerstvolgende,
vergadering.
1>' Voorzitter acht uitstel van dit voor
stel daartoe niet nondig. Dat gedeelte wordt niet
vergelen; daar zal toch wel op gelul worden,
en het plan, flat daarvoor beslaat, zal wet lol
toette van het pian is uitgevoerd, 11.I. van
de Schoolstraat tot langs de daar gebouwde
huizen, en liet gehoede plan zou zijn uitgevoerd
als er geen adressen waren ingekomen, doch die
nog niet zijn afgehandeld.
- I Twee zittingen geleden werd op verzoek van
Spr. herhaalIVan een partij die nooit iels <len ,wcr Ev(1j.s hS3loten B. (M1 \y. uit ie nou-
tan weldadigheid heeft gedaan, kom! steeds digen een toekeningeije over k» leggen, waaruit
de Baad zon kunnen zien luie daar de toe.
tand zal worden.
Misschien blijft de loesland zoouls die 1111
is, maar hel is ook mogelijk, dat er andere
plannen bestaan.
De heer fï ns 1 i n g a beeft alleen willen zeg
gen, dal de schuld niet ligt hij B. en
maar hij den Baad.
Maar is dal nu een motief om met deze
zaak niet verder voort te gaan? De nionsehen
hebben den grond gekocht en nu moeten zij
1 tech de materialen voor den houw daarop
over dergelijke zaken Inei onzin te komen j hunnen brengen. De lieer Xolet behoeft niet
vertellen. De heer AYuuierlood zit hier niet bang ie zijn. dat B. en \Y. niet met voorstellen
als lid van een armbestuur, maar als ver- zuilen komen om den tooMand daar in liet
reine te brengen.
De heer Koop mans wil vragen of het uil
hrcidingsplan met dit voorstel zal gewijzigd
worden.
De Voorzit (er antwoordt ontkennend. De
straten, die ontworpen zijn bij het plan, wor-
1 den nu voor een gedeelte aangelegd, en die
grootste dooi storten? Als spr. had gespro- mcK,ten uamcn hobfjen.
ken over kerkelijke armbesturen dan zou! De heer Xolet: Hel overgelegde kaartje
is toch geen beeld van hol uitbreidingsplan?
De Voorzitter: Keer zeker.
Do beer N o te t moet dit ontkennen, want op
liet uitbreidingsplan kwam een straat achter
langs de eigendommen der aamvoiienden. Die
is op dat kaartje weggedoezeld.
De lieer G o s 1 i n g aEen door Gedep. Sta-
ij n 1 ten goedgekeurd plan kan zoo maar niet ge.
gebracht, wordt verwoijkui niet 17 tegen I wjjzjg<j worden. Daar kan men geen straten
3 stemmen. j op wegvlakken.
Vóór stemmen de heeren Kooptaans, del De heer Houtman merkt op, dat het louter
Hrnin en Dinlrelmr I cen onderdeel is van het groote plan. De uit-
1 v ra voering, die nu wordt voorgesteld, omvat slechts
Tegen stemmen de heeren v. d. Velden, j een .^ecfe rm-, het plan, en dal is op dat
v. d. Zee, v. d. Aleer, Houtman, Woulerlood, kaartje aangegeven.
diet gevraagd wordt, lm „(raat achter die
eigendommen »taat er niet op, omdat die nu
niet uitgevoerd wordt.
De heer Xolet: Dal was mijn eenigo vraiw
De lieer Go» tin ga begrijpt de vree-, nh-T
dat dit jdan zon gewijzigd worden zonder den
Raad daaim te kennen.
De beer Lag er we ij zegt, dat er con voor.
stel w gc-.veest voor den aanleg daar. f)e
X.issanslraat hmgl daar nu om. Bedoelt dit
1IU (te geprojecteerde „iraat (f*|> de legenwoor
dige kweekerij te dOi'U vervaten? Aan ~pr
i~ deze zaak ook niet duidelijk.
De heer De Bruin mivnt, dat dit voorstel
mui Grondbedrijf komt en da! de heer Xolet
daarvan lid i-
lie lieer Xolel: Ik hen begonnen niet Uit
Ie zeggen
I ie heer De Bruin: Xu komt tiet spr. vreemd
Mier, dat de leden van de colleges, die hel
nelnerp in den Baad brengen, hier terUnr.'n
dat /ij daarmede niet voldo-n.le bekellj zijig
terwijl hei ter va-d-lelh'ng wordl voorgele»,!
aan de overige raadsleden, die er natuurlijk
nog minder van welen. Xa den lieer Xolel
lid van Grondhediijf, kond de wolh. Lagers oir
die verklaart, dat bij er ook niet vee! van weet
Was het niet de zaak van den heer Xolel
0111 ui de commissie zich zekerheid 1e vor.
schaffen omtrent het plan?
Als dit algemeen onderwerp van de baan
is, wil spr in aansluiting aar» hetgeen do
heer v d Zee heeft gezegd, ilog Wel even een
(raag doen omlrenl den naam, dien men aan
een der stralen wil geven.
De, Voorzitter zal den voorgesield.-n
naam van elk der stralen afzonderlijk m -tenl
mmg brengen
De lieer Xolet wilde d.' uitvoering van dat
gedeelte van de sti'uut vetliimien win het daarop
(eigende gedeelte, maar na de toelichting kan
hij zijn -dom wel aan hol voorste! geven.
Hel eerste ge|eo|!e ntt liet voorstel - stiaat-
aanleg en erediet wordt hierna aangenom-n
met algemeeiie stemmen,
Dc Voorzitter s|ell nu aan de orde het
tweede gedeelte van het voorstel, het geien
van namen aan sirafeu.
Don heer D e Bruin kond liet voor. dal
men in de geschiedenis van dien mijnheer
Zomterdank, wiens naam men aan een der
stralen wil geven ,niet zoo bijzonder goed
is doorgedrongen. Eerst wordt in de stukken
gezegd, dat hij in Delfshaven woonde, en nu
|ee=t men weer. dat hij in 's.firavonhage leefde.
Als men zoo weinig van dien man weel, is
liet maar heter
De heer f, agerweij: ik protesteer tegen
ie wijze, waarop over dezen man hier ge.
sproken wordt
De lieer De Bruin meent, dal hij aan het
woord is. Hij kent trouwens dien mijnheer Zon.
derdank niet.
Als hij het goed begrijpt, schijnen er livee
dokters Znmlerdank geleefd te hebben, 11.!.
een in Delfsbaven en een in 's-Gravenbage.
Wiens naam wordt nu bedoeld?
De Voorzitter; Die in 's Gravenbace
woonde.
De lieer De Bruin: Hel blijkt ons niet welke
betrekking er tusschen Schiedam en dien dr.
Zomleidank bestaat.
Tenzij (ills Schiedam zfAr verplicht is aan
dien dr. Zondervank, zou spr. wel kunnen mote-
gaan om dien naam te vervangen door dien
van dr. Vaillant. Dien hebben we aJlen ge
kend.
De hoer L agerweij zegl, dal, waar Schie
dam in hel bezit komt van een ziekenhuis dotir
liet legaal, door dr, Xolet daarvoor bestemd,
er een eigenaardige- overeenkomst bestaat lus.
schoii dezen en dr. Zonderdank. die In het
huis, waarin Liduma geleefd en geleden iieeft,
een ga-tlmïs heefl gestirhl. En waar men hier
doen heefl met de dichting van een gast
huis. en daaraan voorafging de stichting van
een ander gasthui» door de offervaardigheid
van dr. Zonderdank, daar bchooren de straten,
die daar liggen, den naam te (jragen van die
heide mannen, die eenzelfde doel hebben gehad.
Godfried Zonderdank is hekend in dc ge-
chiedonis van St. Liduïna, waarin wordl ver-
leid hoe hij haar bezocht met zijn zoon Wit-
leun Hol gevotg van dit bezoek is geweest (te
stichting van het gasthuis.
Spr. Iioopl, dat, waar thans deze toelich
ting gegeven is, do Baad zal ingaan op het
voorstel van B. en \V„ en door diens naam
aan deze straat te geven, zal huldigen den
man, die zóó zijn offervaardigheid in hei belang
:an Schiedam heeft getoond.
Do Voorzi 11 e r wil er op wijzen, dat juist
die wijk verschillende historische namen
uui de stralen zijn gegeven, zooals o. a. do
Brugmansslrant, de Thomas :'i Kempisslraat e. si-,
pcc-onen, die ook niet in Schiedam woonden.
Spr. wij-t hierop om aan te tooncn, dat bet
niet zoo verwonderlijk is, dal ook nu iemands
naam wordt voorgesteld, die niet in 'Schie
dam gewoond heefl.
De heer Schrouder lionrl tliau» voor de
eer-Ie maal, dat in de woning van Liduïna
een gasthuis zou zijn geslicht, wat Item wol
enigszins verhaast, waar Liduïna volgens ver.
■chiilende gescliicdliocken in een slechts ar
moedige woning leefde. Jlij vraagt zich daarom
if: hoe kan in zoo'n woning een gaaUnuB
zijn gesticht?
De Voorzitter zegl, dat het in 'de ge
schiedenis van St. Liduïna vermeld staat. Mo
gelijk is het gasthuis geslicht op grooier ter
rein, maar (och ter plaatse waar St. Liduina's
woning stond.
De lieer Schrouder begrijpt wel de be
doeling van bet voorstel, die is de vereering
an Liduïna, maar hij gelooft, dat men me">
tte vereering nu ver genoeg gegaan is. Vroeger
is aan de straat, waarin zij woonde, den naam
Kreupelslraal gegeven, ter herinnering aan het
ongeluk, dat tiaar lichamelijk ongelukkig maakte;
later hebben we gekregen oen straat, die tiaar
naam draagt: involgen» werden aan straten
de namen gegeven van schrijvers, die do ge
schiedenis van Ludiïna hebben vermeld, jte"
dupkt hem, dal liet nu wel genoeg is. Als men
nog verder 7.011 gaan, dan zou men we! zeer
eenzijdig zijn.
Daarom acht spr. het boter thans een andere
richting pp te gaan. Bij stelt voor, in plaats
van den naam Zonderdank aan die straat den
naam te geven van Salomon van der Houven,
baljuw van. Schiedam, die in 15G6 werd ge
vangen genomen, omdat hij andersdenkenden
niet wilde doen terechtstellen, een man Jus;
die met de gehee-lc burgerij van Schiedam
meeleefde en eigen welzijn offerde aan de
bescherming der burgers. Zulke personen ver-
difnen zeer zeker, dat zij ook door het pages
slacht gehuldigd worden,
Den heer v. d. Zee was de geschiedenis
van Zonderdank niet bekend. Hij heeft °P, -A
