StadsnieuwsT"
Kunst en Wetenschap.
serfc en Hchooi,
Ned. Hkrv. Kebk.
Beaoek Zald-Afrikaaasehe Isndboawers,
Router somt uit Londen
Re Zuid-Afi ika.uisehe boeren zijn van
middag van hier naar Rotterdam vertrok
ken. Xo-rr. de leider van den tocht, is mot
meegegaan naar Nederland, daar hij op
het laat-do oogcnhhk tel "-grafisch bericht
kreeg van het overlijden van een familielid.
Men meldt ons uit 's-Gravenhage:
\anoehtend is uit Engeland hier aango
komen het gezelschap Zuid-Afrikaunsoho
landln.uaer--, dat een studiereis van een
week doer oils land maakt.
l)e ite-prv—idont der Kouinkl. Nederl,
Landbouw vereen.. Jhr. Mr. G. L. M. 11.
lluijs dt> Roerenhrouck, verwelkomde hen
aan liet station.
Vaiuklitend iKV.ochten zij het Imtercon-
tioh'stuiou morgen Rotterdam en Amster
dam en dan Hoorn. Leeuwarden. Deventer.
Apeldoorn.
Het ministerie en de vrijheid van denken.
Dr. \Y. Meyer in den Haag schrijft aan de
„Nieuwe CL"
De weigering van minister Ragout 0111 aan
de vereeniginq Zedelijke Opvoeding sub
sidie te geven voor voogdijkinderen, haar
door den rechter toegewezen, is door ve
len, die daarvan kennis genomen hebben,
beschouwd als een inbreuk op de ons van
oudsher gewaarborgde gewetensvrijheid.
De verandering van regeering was een
opluchting voor het land.
Kn dat bet een grondige verandering is
geweest blijkt nergens beter uit dan dat
de regeering thans ton slotte heeft ingezien,
dat voor bovengenoemde weigering geen
reden te vinden is en aan de voreeniging
Zedelijke Opvoeding (althans voor een ge
deelte) het gevraagde subsidie lr-eft toe
gezegd. In beginsel is nu weer erkend, dat
in Nederland gelijk recht voor allen geldt,
zelfs voor hen die ervoor durven uitkomen,
dat een zedelijk leven en zedelijke* opvoe
ding mogelijk is ook zonder leiding dor
geestelijkheid. Al wat anti-clericaal is, zal
zich in dit besluit verheugen.
YL AA RUIN G E X, 16 Juli. Met het oog
op de heden plaats hebbende herstemming
voor den gemeenteraad in district 11 was
gisteravond door de anti-rev. kiesvereeui-
ging in 't gebouw* „Liefde en Vredeeen
vergadering belegd, waarin niet minder dan
vier sprekers optraden, n.l. aclitereenvol
gens bef Kamerlid nir. Ruigere, de wethou
der De Bordes, het .Stajenlid .Wesseling
en de anti-rev. candidaat Van 't Dor.
De lieer Rutgers noemde Vlanrdingon
een der meest anti-rev. steden van Neder
land en "t zou hem aan zijn hart gaan,
wanneer in district II de vrijzinnige zou
zegevieren. Verder prees hij aan de ehris
telijke beginselen in het gemeentebeleid als
de beste in 't gebruik en vergeleek daar
voor de openbare schoolgelden in VIaar-
dingen met die in andere gemeenten en
de schoolkosten hier met die in toevallig
weer andere gemeenten.
De heer De Bordes waarschuwde ook te
gen het zenden van een vrijzinnige naar
den gemeenteraad en voer daarna fel uit
tegen den vrijzinnigen candidaat. den heer
Woudstra, naar aanleiding van diens be
wering in een openbare vergadering van
een week terug, inzake de bekende kwes
tie over het geven van arbeidskaarten,
welke kwestie na de bespreking daarvan
in uen raad .als afgedaan was beschouwd.
De heer Woudstra zou dan op de be
wuste vergadering beweerd hebben, dat
bij wel een «school kende, waar expresse
lijk klassen waren gesloten om kinderen
in de gelegenheid te stellen een arbeids
kaart te verkrijgen. De heer Drop had
toen verklaard, dat dit de r.-k, meisjes
school zou zijn, .maar daarop had de lieer
Woudstra niet geantwoord. £pr. conclu
deerde daaruit, dat de heer Wonds tra ook
die school had bedoeld en baseerde daarop
zijn aanvallen op dezen laatste, waul bij
onderzoek was hem gebleken, dat oji die
school zooi et, niet is gebeurd. De lieer \V.
had z. i. blijk gegeven óf van grove onkun
de óf van grove kiczersvcrlakkerij, een on
fatsoenlijke daad, die het den heer \V.
onmogelijk zou maken nog langer Jid te
blijven van do plaatselijke schoolcommissie.
Spr. besprak daarna nog de volkshuis
vesting en uitte zijn bevreemding over den
sociaiistischen steun aan den heer Woud
stra verleend, waarbij hij een flater sloeg,
die nogal tot eenig tumult onder de aan
wezigen, waarvan een groot deel blijkbaar
andere politieke opinies dan spr. koesterde,
aanleiding gaf.
i Daarna kwamen de beide andere spre
kers aan het woord en het was reeds een
vergevorderd uur voor tot het debat kon
worden overgegaan.
De zaal was ïneer dan voj; zeer velen
konden niet worden toegelaten.
Bij het te 's-Gravenhage gehouden examen
voor leerares in koken en voedingsleer, ge
houden vanwege den Bond van leera rossen
bij hel Huishoudondenvijs, "is o. m. ge
slaagd mej. C. C. F. van Waas, van hier.
Militie.
De burgemeester van Schiedam roept op
de onderstaande milicien-verlofgangers, om
krachtens art. 80, in verband met art. 114
der Militiewet (Staatsblad 1912 no. 21 i,
juncto «art. 111 der Militiewet 1901, voor
Herhalingsoefeningen in werkelijken dienst
te komen, op den dag en in de garnizoens
plaats op de aangeplakte biljetten vermeld:
C. Ames, A. C. J. van Arkel, J. H. J. van
llö'usselt, A. H. P. M. Smulders. D. Snite
laar, Th. Werkhoven. Voor nadere hizon,-
derheden verwijzen wij naar die biljetten.
Armenzorg- en bedelarij,
In een vergadering van den Armenraad
te Schiedam op 10 Juni 1914 heeft de
lieer .1. Ledmcr C.Sz. oen voordracht ge
houden over het onderwerp: Iets over de
Vereenigimi voor armenzorg en tegen bede
larij te Schiedam
Deze voordracht is thans in druk ver
schenen.
Aanbesteding.
Bij onderhandsolie aanbesteding onder di
rectie van den heer I'. Sn tuier.-, architect,
alhier, te door de X. V. Stoomververij.
t'hemterhe Wasschenj en lileekcrij ..De
Phoenix" opgedragen het maken van een
ketelhuis, ketelbemeteethig, .-.choor-deenftm-
dniie. enz., op haar fabriek,.terrein We-t-
fiankelarui-che laan no-,. 4, 6 en aan den
heer .1. Bokhorst, aannemei alhier, vooi
de som van f 5.269.
Hedenmiddag omstreeks 1 uur te de 11
jeuge Kiuneging. wonende aan ten Lan
gen Achterweg, m liet Rroersveld in den
-.(■houder geheten, door een paard dat stond
te eten. van welk voedsel de knaap oen
«tukje wegnam, llij werd in een nabijge
legen harbierszaak binnengebracht en daar
voorloopig verbonden, waarna hij naar een
dokter i« gebracht.
Te 12 !r uur vanmiddag werd de 5-
jaiige Leen Burger in liet Rroersveld om
vergereden door een fietsrijder, waardoor
deze viel. Een der trappers van de fiets
kwam hierbij tegen jiet beentje van het
kind, d.it daardoor bloedend verwond werd.
Het kind werd naar huis gebracht en de
fietsrijder vervolgde zijn weg.
Gistermorgen is hier «aangebracht de 12-
jarige ff. P.. wonende te Ylaardingen. .die
zich had schuldig gemaakt aan diefstal in
de school aan de ffuijsmannsstraat. Hij
is gistermiddag naar YÏaarelingen overge
bracht.
Gem. Zweminrichting.
De temperatuur van Jiet water was he
denmorgen 70 en hedenmiddag 73 graden
Fahrenheit
Uit den Gemeenteraad.
11.
Beplanting X a s s a u s t r a n t.
De heer Scheffers deelt mede dat
liij van den heer Beukers, die verhinderd
is door ongesteldheid om deze zitting bij
te wonen, een briefje beeft ontvangen,
waarin deze hein verzoekt voor te stellen
het verlengde der Nassaustraat te beplanten
met 1 rij boomen zooals dat in liet reeds
bestaande gedeelte dier straat is geschied
en do bestraling eveneens op dezelfde wij
ze te doen uitvoeren of in de plaats daar
van een goedkoope hegrintina laags de tui
nen der aangrenzende eigenaren.
De bedoeling is dus dat de Xnssamtrant
wordt doorgetrokken met 1 rij boomen. ge
heel zooals die thans i«.
Spr. wil. waar hij zich met dit voor
stel geheel kan vereenigeu, dit hij afwe
zigheid van den heer Beukers, overnemen
en doet dus nu een voorstel in dien zin.
Dit wordt ondersteund door de heeren
Wou te rl ood en Evers.
De heer nu. Kavelaars kan wel veel
voelen voor het voorstel nu door den heer
Scheffers ingediend en hij z,aJ daar dan
ook vóór stemmen.
Dit moet men echter niet beschouwen
als do erkenning van oen reel)! van den
heer Nolet of van eenigen andere aangren
zende eigenaar, om op don aanleg van
die straat eenigen invloed uit te oefenen.
Spr. hoeft de 5 verkoopakten doorgele
zen e.n Hoeft daarin niet. het recht voor
don hoor Nolet gevonden om eenige voor
waarde te stellen omtrent de richting van
de straat of de wijze waarop- die zal ge
maakt warden.
J tij zal dan ook voorliet voorstel stemmen
inud.nl liet geheel buiten dio kwestie
omgaat en lie! tevens een middel is om in
vrede lot een oplossing te komen.
De heer Houtman constateert dat het
dus nu gaat om een technisch voor
stel van den opzichter en van een voor
stel uit den Baad.
Waar het eerstgenoemde voorstel dus is
van onzen lochnischen adviseur, daar meent
liij dat men dien adviseur geen klap- in het
gezicht moet geven door liet andere aan
Ie nemen.
Wij, ate raadsleden, kunnen niet anders
doen dan diens advies volgen, zoolang niet
vasl.-lnat dat dit verkeerd is.
De heer Scheffers meent dal zijn
vnnr.-tcl niet «anders is dun een uitvoering
geven aan bet raadsbesluit, waarhij werd
bepaald hoe de Nassaustnuit zou worden,
een raadsbesluit dat niet is uitgevoerd, om
dat de bewoners daar een adres aan den
Raad hebben gericht,- waarin zij verklaarden
dat zij daar een plantsoentje wilden zien.
Dat alleen is de reden, waarom dat raads
besluit niet is uitgevoerd. Zijn voorstel be-
doelt dus niet anders dan uitvoering te ge
ven «aan een raadsbesluit.
Dc heer v. Westendorp hebt het nu
t'e warm om zich ook nog warmer te ma
ken over deze kwestie.
Maar toch moet hij even zeggen dat deze
zaak een treurig einde krijgt.
Door den heer mr. Kavelaars wordt ge
zegd: ik wil wel meegaan met het voor-
sfol-Scheffers; maar te gelijker tijd geeft
hij volmondig toe: de koopakten bepalen
geen enkel recht van de aangrenzende eige
naren ten opzichte van de straat.
En wil men zeggen zooais de zaak te
zien is, dan kan dat niet anders zijn dan:
de heer Nolet wil daar geen plantsoentje
en dus komt het er niet.
De heer Scheffers interrumpeert.
De heer v. \Y; e s t c n d o r pIs de Broers-
v«-rt geen straal, omdat daar een plant
soentje ligt?
Maar dat plantsoentje dat hier werd voor
gesteld, is al afgetakeld tot enkele boo
men en die boomen wil men zelfs in een
rechte lijn hebben. Maar ate bet zoover
moet komen dat als een raadslid zegt: „ik
wil dat niet", dal het dan ook met ge
schiedt, dan gaan we toch zeker een ver
keerden k.mt mt.
Spr. wil nog wel zeggen, dal, al-- nu
aan het lie--luit uitvoering gegeven zal wor
den, wel de klacht zal komen dat de straat
Ie hoog wordt gemaakt.
He heer S e h etters zegt dat vooral
aan de ambtenaren op bet hart gedrukt
moet worden dat ze de hoogte der straat
nu juist aangeven, want hel is de fout van
gemeentewerken dat die tuinen uu in do
diepte liggen.
De Voorzitter sluit nu de discussie
en zal liet voorstel van B. en W. in stem
ming Brengen.
De beer 8 cbe Cfers zegt. dat zijn amen
dement moet voorgaan.
Verschillende stemmen: Wel
neen
De heer Evers meent, «lat dit wel
moot. De heer Scheffers heeft een amen
dement op het voorstel van B. en W.
voorgesteld en over oen amendement wnnlt
steeds eerst beslist.
De heer v. Westendorp: Het is geen
amendement. Door B. en W. i> een voor
ste] ingediend en door den heer Scheffers
wordt nu een ander voorstel gedaan.
De heer Koop ma n» acht het niet juist
wat de heer Evers zegt. Door B. on W.
wordt voorgesteld de straat aan te leggen
en daar langs in gebogen lijnen boomen
te planten, terwijl de heer Scheffers voor
stelt 1 rij hoornen langs de straat te plaat
sen.
De heer m r. Kavelaars merkt op,
dal hem een soort verwijt gemaakt wordt,
dat hij voor het voorstel S< boffers zal stem
men, nadat hij erkend heeft, dat door de
eigenaren geen invloed op den aanleg der
straat kan uitgeoefend worden.
Maar behalve do koopakten bestaat er
ook een uitbreidingsplan, waarin die straat
is opgenomen. Nu kan men verschil heb
ben over de kwestie wat een straat is;
spr. zal daarop nu niet ingaan. Maar de
veiligste weg is geen plantsoen aan te
leggen, maar een rij boomen daar- te plaat
sen en daaromheen grint te strooien. Daar
mede zal men geen gevaar voor een con
flict in het leven roepen.
De heer Scheffers hadhaaft zijn mee
ning. dat, wat hij voorstelde, een amen
dement is.
De heer Hout m a n vraagt, wie te be
slissen heeft over de volgorde: de Voor
zitter of een Raadslid.
De Voorzitter: De Raad heeft de
beslissing. Spr. zal door den Raad laten uit
maken of het voorstel-Scheffers is een
amendement of een zelfstandig voorstel.
Met andere woorden: welk voorstel het
eerst in stemming moet worden gebracht:
dat van B. en W. of dat vin den heet
Scheffers.
Spr. stelt voor aan het voorstel van B.
en W. den voorrang te geven.
Dit voorstel wordt aangenomen met 11
tegen 9 stemmen.
Vóór stemmen de heeren Houtman, v.
Westendorp, Goslinga, Dinkelaar, Dubbel
man, v. d. Meer. v. d. Zee, dc Bruin, v. d.
Schalk, Koopmans, en v. d. Hoek.
Tegen stemmen de heeren Sc!ireuder,
Woutorlood. Scheffers. Nolet, Evers, de
Graaft, mr. Kavelaars, mr. v. Briel Sasse
en de Voorzitter (de heer Lagerweij).
De Voorzitter brengt ingevolge dit
besluit thans in stemming hot voorstel van
B. en W.
Dit wordt aangenomen met 10 tegen 9
stemmen.
Vóór stemmen de liecren Koopmans, v. d.
Jloek, Houtman, van. Westendorp, Goslin
ga, Dinkelaar, Dubbeltnmn, .van lier Zee,
dc bruin en v. d. Schalk.
Tegen stemmen de herwen Wouterlood,
Scheffers, Nolet, Evers, de Graaff, mr. Ka
velaars, mr. v. Briel Sasse, v. d. Meer en
Schreuder.
De Voorzitter (de lieer Lagerweij) neemt
op grond van art. 46 dor Gemeentewet
aan deze stemming geen deel.
(Art. 46 GAV. luidt: Zij (de raadsle
den) onthouden zir«h van medestemmen
over de zaken die henpersoonlijk aan
gaan
W ij z i g i n g Hou w v e r o rd e n i n g.
Verzoek van II. Gabel om de bij de bou
wing van het Jdok Geervlieteche-, Zwarte-
waateehe-, Brie teel ie en Voornsche straten
ingevolge de Bouwverordening toegepaste
af-jchuining van hoekpanden met het oog
op de ontsiering van het geheel, ongedaan
ie mogen maken, met advies van Burge
meester en Wethouders.
De heer v. d. Z e e zegt dat het zijn aan
dacht heeft .getrokken d.nt deze zaak weer
op de agenda is gebracht, terwijl toch
slechte kort geleden door den Raad werd
uitgemaakt dat hoeken van straten afge
schuind moeten worden.
Hij vindt dat de Raad een gek figuur
maakt als op dat besluit weer wordt terug
gekomen.
Spr. zal dan ook tegen het voorstel stem
men. i l
De heer v. W,estendorp meent dat
als de heer v, d. Zee die hoekhuizen daar
eens ging bekijken hiji dan wel op zijn
mcening zou terugkomen.
De heer v. d. Z e e is daar Zondag wezen
kijken.
De heer v. Westendo>rp: JMpn had
wel hooger kunnen bouwen en het dak
laten doorloopen, maar altijd zou Bet lee-
lijk gebleven zijn. De bepaling, dat die
boek schuin moet zijn, heeft behalve de ont
siering ook nadeel ten gevolge, omdat dit
houwen duurder is en ruimte verloren gaat.
In drukke straten, dat geeft spr. volmon
dig toe, is het zeer noodig dat de hoe
ken van M ra ten Hintten afgeschuind, maar
hier, waar de drukte mxiit zoo bizonder
groot zal zijn, is dat niet het geval.
'B. *en W., die daar eens zijn wezen
kijken, meenden, toen ze den toestand ge
zien hadden, dat ieiler die daar gaat kij
ken, tot de meening moest komen, dat
het gewensclit is dat ontheffing dezer be
paling zou kunnen worden verleend.
De heer Sch reud er hoort zeggen dat
men daar nu een tmuangenamen houw heeft
gemaakt, wat ate argument moet strekken,
om verlof te geven de hoeken weer recht
te maken. Maar ate daarop wordt inge
gaan kan liij een volgenden bouw wel weer
iets leelijks gemaakt worden om dan weer
ontheffing van de bepaling te krijgen.
De bouwer moet maar zien dat hij een
goede oplossing krijgt ook met een schui
nen hoek. Als de Raad nu verlof geeft, dan
zal dat ook voor den volgenden bouw moe
ten geschieden. 1
De hoer v. Westendorp herinnert
er aan, dat aanleiding tot het, vroeger ge
dane voorstel is geweest het advies der
Schoonheidscommissie, die het voor zulke
woningen niet gewenseht achtte per se de
hoeken af te moeten schuinen. Geen des
kundige zal schuine hoeken op zulke kleine
woningen mooi kunnen vinden.
Men behoeft niet zoo hang le wezen,
d.at een bouwer eerst oen leelijken bouw
zal maken, om daardoor verlof te krijgen
de hoeken niet af te schuinen. Als aan
Gabel verlof wordt gegeven de hoeken weer
recht te maken, zal hem dat to b nog aar
dig wat geld' ko.-den.
Be lieer S c li reu de r zegt niet. dat Ga
bel den bouw met opzet loei ijk lieeft ge
maakt. De bouw is nu eenmaal Ieelijk.
maar .hij zal zich wel wachten om bij een
volgenden houw eenzelfden toestand le ma
kenhij zal daarbij wel beter opletten,
Als de Raad het verzoek nu toestaat, zal
dat ook een volgenden keer moeten ge
daan worden, en daar is spr. tegen.
De Voorzitter zal het voorstel van
B. en W., om in principe te besluiten de
verordening te wijzigen in den aangegeven
zin, tlians in stemming brengen,
'Het wordt aangenomen met 11 tegen 9
stemmen.
Vóór stemmen de heeren v. Westendorp,
Goslinga, Dubbelman, v. d. Meer, Van der
Schalk, Koopmans, Nolet, De Graaff, mr.
Kavelaars, mr. v. Briel Sasse en de voor
zitter (de heer Lagerweij).
Tegen stemmen de heeren Houtman, Din
kelaar, Schreuder, v. d. Zee, De Bruin,
Wouterlood, Scheffers, Evers en v. d.Hoek.
De Voorzitter stelt nu voor, het be
treffende artikel in aangegeven zin te wij
zigen. j
Dit wordt aangcnamon met 12 tegen 8
s bom men.
Vóór stommen de hoeren v. d. Schalk,
Koopmans, Nolet. De Graaff, mr. Kavelaars,
aii.r. v. Briel Sasse, Houtman, v. Westen
dorp. tiert inga, Dubbelman, v. d. Meer
en de voorzitter frle hoer Lagerweij^
Togen stemmen de hoeren Schreuder,
v. (1. Zee, De Bruin, Wouterlowl, Schef
fors.. Evers, v. d. Hoek en Dinkelaar.
De Voorzitter stelt thans v'oor, aan
Gabel te vergunnen voor den bouw aldaar
rechte hoeken tce te staan.
Dc heer Koopmans: Elke afwijking
moet nil loch gevraagd en door den Raad
beslist worden
De (teer Goslinga merkt op, dat zoo
even aangenomen is, d.at de verordening
zal worden gewijzigd, zoo. dat de verplich
ting ran schuine hoeken facultatief wopdt.
Nu wordt gevraagd toestemming te geven
aan Gabel om voor den bouw aldaar
rechte hoeken te maken zoowel voor het
voltooide ais voor het nog te bouwen blok
woningen.
De Voorzitter zegt, dal B. etn W. nu
woinschen gebruik te maken van het zoo
even genomen besluit, en op grond van de
facultatief gestelde bepaling ontheffing te
verleunen van de verplichting om de hoe
ken af te schuinen.
Een stem: Moet niet eerst gewacht
wenden tot de wijziging door Gedep. Sta
ten is goedgekeurd?
De Voorzitter stemt dit toe en zal
dus dit punt aanhouden lot de volgende
vergadering. -
Dehocrnir.v. jlri'ol Sasse geeft in
overweging nu te beslissen en in liet he
sluit op te nemen de voorwaarden der
goedkeuring van Gedep. Slaton op de aan
gebrachte wijziging. Nu weten alle raads
leden precies waar het om gaat, en in de
volgende zitting kan dat wel vervaagd zijn.
De heer v. d. Sc. hal Ik: Kan de Raad
B. en. W. niet machtigen om de qnthef-
.fi'ng' te verleenen, zo'odra die goedkeuring
van God. Staten is ontvangen?.
Stemmen: Neen! neen!
De Voorzitter: J>e beslissing over
het verleenen van ontheffing wordt aan
gehouden 'tot een volgende vergadering.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, waarvan de afzender onbekend
zijn, terugontvangen in de le helft der
maand Juli 1914, aan het .postkaantooi' al
hier.
Binnenland. Brieven.
Burgem. en Wethouders, Schiedam.
Dir. der H. IJ. S. M., Amsterdam.
W. "Reterink, Schiedam.
Zonder adres,
Briefkaarten.
D. den Duik, Scheveningen.
A. V. Overmeijer, Rotterdam.
Buitenland. -Briefkaart.
E. v. Iernse, Wesifaien.
Nota. Verzoeke naam en adres van den
afzender op de achterzijde van de stukken
te vermelden.
AGENDA.
Heden eri volgende dagen Tivoli Schouw
burg, 8 uur. Miinchener Kunstier
Cabaret met den lieer en mevrouw
Speenhoff.
17 en 21 Juli. Uottcrd. Diergaarde, 8 uur.
Concert Kon. Scherpschutters.
18 Juli. Lokaal Korte Kerkstraat )4. Nat.
C, G. O. V., 8 uur. Gezellige sa
menkomst.
19 Juli. Rotterd. Diergaarde, 2 Va u. nam.
Concert. 6e Regt. Infanterie.
Max Rooses. -j-
Ilax Routes, de bekende Vlaamsche lite
rator, te gisteren te Antwerpen overle
den. - v
Rij werd geboren te Antwerpen den lOen
Febr. 1839, studeerde te Luik, promoveer
de in 1862 in de letteren en werd ieeraar
in de Nederlandschc taal en letterkunde,
in 1864 aan het atheneum te Namen, in
1866 aan dat [e Gent. In 1876 benoemd
tol conservator van het Museum Plantin-
Moretus te Antwerpen, welk ambt hij tot
kort voor zijn dood bekleedde, droeg hij
zoowel door een uitstekend bestuur, als
doer sommige van zijn geschriften en uit
gaven, hel mPerte hij tot de bekendheid,
en dc beten- waardeering ,van de Plan tij n-
-j f'he 1 ru k kers werkplaats.
Dok «a- liij een der aanvoerders van du
laaim-cho Beu eging. Staat hij in den vreem
de meer bekend als een der oordeelkun-
digsto- schrijvers over oude en nieuwe Ne-
derhmdsche schilderkunst, hij zijn volk is
hij, touial onder de ontwikkelden, geliefd
als oen der krachtigste, meest karakter
volle Yiaa im-xligczinden
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk.
1 e 'zitting.
De Synode der Ned. Hen*. Kerk komt in
dit jaar wel onder bijzondere omstandig
heden hijeen. Heeft de eerste zitting «altijd
een eigenaardig karakter doordat men naast
oude hekenden ook nieuwe leden ontmoet,
wier kracht en beteekente de ervaring moet
doen kennen en er altijd onderwerpen
zijn, waarvan de mogelijke afloop de be
langstelling spant, ditmaal is dit in belang
rijke mate het geval, onder de nawerking
van de groote Haag«che vergadering van
17 April j.l., - vanwaar de confessioneele
leden onzer kerk hun victorie rekenen te
beginnen. En de Svnoie ia sterk overwe
gend orthodox, met 13 legen 6 stemmen.
Wel constateeren de corifessioneelen, dat
er „zwakke" broeders onder zijn. Ja, maar
toch sterk genoeg om weerstand te bieden
aan de zuiging, die van de „sterke" broe
ders uitgaat, om zich door hen op het sleep
touw te laten nemen. Men werpt zijn be
ginselen, waarvan men jarenlang de waar
heid heeft ingezien, niet maar zóó over
lioord, «al zijn op nog zoovele Class.-verga
deringen onder den indruk van 17 April
„sterke" hesluiten genomen, die toch te
leurstelling zullen baren. Blijken moet nu,
hoe talrijk de „sterken'' en de „zwakken"
zijn. En deze spanning zal wel eenigen tijd
de verhoudingen blijven drukken. Intus-
schen is aller wensch, dal de vergaderin
gen en beraadslagingen zoo geleid worden,
dat de uitkomst in waarheid zij tot heil der
kerk.
Ook de opening der eerste zitting dooft
den president van jaren was geheel onder
den indruk van het bovenvermelde. Ihj deed
voorlezing van 2 Timotheus 1:114. Een
ernstige klank werd gehoord in zijn gebe
den, ook in de rede, waarmede hij, naar de
jaarlijksche gewoonte, de zitting opende.
Na vermelding van sommige gedenkwaar
dige zaken en gebeurtenissen, de genoem
de Ilaagsehe vergadering, het eeuwfeest van
het Ned. Bijbelgenootschap, den dood van
sommige voor de kerk belangrijke perso
nen, kwam de spreker tot zijn eigenlijk
thema.
Ditmaal wilde hij niet over een speciaal
keikelijk onderwerp handelen, maar «als lei
ding voor de toekomstige zittingen over
een bijbelwoord spreken, Jak. 3:17: „de
wijsheid, die van Boven is, is ten eerste
zuiver, daarna vreedzaam, bescheiden, vol
barmhartigheid, niet partijdig oordeelende,
ongeveinsd." llij zag daarin een praeadsies
van omhoog en werkte de verschillende
gedachten uitvoerig op zachtmoedige wijze
uit, met ernst ieder op het gemoed bindend,
dat «aldus de arbeid moet geschieden, zal
die in waarheid der kerk ten zegen zijn.
Hierna had de verkiezing plaats van het
modenamen der Synode. Dezelfde manneig
ten vorigen jare daarin zitting hebbend, wer
den herkozen: ds. H. A. Lecnm.ons, pred.
te Haaiingen, als president; dr. G. J. Wjey-
land, pred. te Veere, als vice-president, en
ds. D. Eilerts de liaan, pred. te Heilo, als
diens plaatsvervanger.
liet verslag van de werkzaamheden der
Syn. Commissie werd ter hand genomen,
nadat eerst twee Rynodi Contractae waren
uitgeloot. Bij do behandeling van dit ver-
slag kwamen allerlei meer of minder lief-
langrijke zaken aan de orde. Wij stippen
aan de vermelding, dat H. M. de Koningin
weder f 2000 beschikbaar stelde voor het
Fonds voor Noodl. Kerken en Personen
en f750 voor dat ter voorziening in de
geestelijke behoeften. Dc quaestore-gcneraal
mr. S. J. Hogerzcil te "s-Gravenhage, zal
weder uitgenoodigd worden zich met het
beheer der kerkelijke fondsen te blijven be
lasten en eveneens mr. IJ. A. Schuller
tot Peursum te Amsterdam, om zijn secun
dus te blijven. De behandeling der fiuan-
