m Derde Blad 67^ laar ga Zaterdag 25 Juli 1914 14586 It De leering van het sehandaalproces. 1 J in 20 aa ht Deze courant verschijnt d a ge I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen* Prijs per kwartaal: Yoo® Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 frane© per post fl- 1-65- Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) een Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel mee® 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. Ais er in de Parijsche moordzaak, die dezer dagen de geheele wereld bezighoudt een grootere, een blijvende beteekenis is dan ligt die naar het ons voorkomt minder in de positie van mevrouw Caillauxdan in die van haar slachtoffer. Zeker er zijn veel trekjes, die stof tot denken gevc-n Zoo es mededeeiing van mevrouw C'aillau.x, dat de vriendinnen van haar dienstboden dezen gelukwenschten, omdat zij bij iemarn dienden, die zooveel geld gestolen had Dat „stelen" klinkt hier heel hard.,Dui'h de goed-ingelichte menschen weten toch allen te vertellen, dat de heer C'ai 11 au van zijn groote positie handig gebruik heet gemaakt om veel geld te verdienen. Me vrouw Caillaux spreekt dat tegen. Zou ih die tegenspraak niet werkelijk waar heid kunnen zijn? Ieder weet hoe in een klein millieu de onzinnigste praatjes kunnen ontstaan over bepaalde personen, die do publieke aandacht gaande houden. Zou dan iets dergelijks rüet mogelijk zijn in een grooter millieu? En houden wij met die mogelijkheid wel altijd voldoende rekening? Denken wij er wel altijd aan, dat onder de journalisten ongetwijfeld menschen zijn van dat kwaadsprekende type, dat niet uit slechtheid of uit domheid praatjes ver spreidt, doch dat alleen allerlei ongun stige geruchten als bekend veronderstel^ om zoodoende den indruk' te maken van uitstekend op de hoogte te zijl Een tweede trekje, dat de aano^cht ver dient, is de uitlating van mevrtvuvCail laux, dat zoo'n ding er wordt van een browning-revolver gesproken bijna van zelf afgaat. Inderdaad, zoo'n ding gaal te gemakkelijk af. Wij hebben dat al meer betoogd. Dingen die zoo gemakkelijk af gaan behoor en niet in ieders hand te kunnen komen. Men behoeft maar te wijzen en het slachtoffer is dood. Had men die dingen in Frankrijk beter in de vergifkas opge sloten dan zou de moordaanslag niet ge beurd zrjn, dan zouden nerveuze dame-, en opgewonden jongelieden en dat heir- leger halve en kwart neurastheniei, dat; wij cjm ons zien, niet zoo „als van zelf" menschen doodschieten. Er zijn meer dergelijke opmerkingen te maken. Doch de voornaamste kwestie die jujst in dit proces gesteld wordt, is wel de vraag naar de grenslijn tusschen het particuliere en liet publieke leven, die voor den heer Calmette geen vraag meer wa-. VcijOr ons blijft de treurigste figuur uit dit proces de heer Calmette zelf. Ilijerkent zelf: particuliere brieven mag men in een politieke campagne niet gebruiken. En des alniettemin gebruikt hij oen particulieren Ibrief, den fameusen brief, die ,,Ton Jo* geteekend is. De vraag is intusschen niet of de lieer Calmette consequent gehandeld heeft, do.-U of men zulke particuliere brieven mag jm bliceeren. Er is heel veel wat daartegen pleit. En zijn er in Frankrijk al veel bezwaren, hoe veel meer zijn er dan nog in Nederland, waar de courant voor het particuliere leven zoo beslist halt maakt, waar men builen- dien jn de verste verte niet zooveel naar buiten leeft als in andere landen, als in zuidelijker landen, als met name in Frankrijk. Gaat men particuliere verhoudingen in het publiek bespreken, dan loopt, men ge - Vaar, dal allerlei kleine kloven verwijd en onoverbrugbaar worden, dal kleine par ticuliere fouten groote publieke bekwaam heden in den weg' staan, dat men hel pu bliek opvoedt in schandaalzucht en praai- jesverkooperij en dat nóg moer dan thans allerlei ernstiger onderwerpen het veld moe ten ruimen voor pikanterieën en persoon- lijke- kwestietjes. Doch >er is aan de medaille ook een keerzijde. Scheidt men als ten onzent, ais veelal ook in het buitenland liet particu liere en publieke leven zeer scherp, dap blijft het mogelijk, dat de leider van een gegeven partij in het particuliere leven' precies het tegenovergestelde doet van wat fhij in het publieke leven als zijn grond - beginselen, als de eenig ware moraal aan geeft. En al zal zulk een bizpnder scherpe tegenstelling zich wel niet zooveel voor- dqpn, men heeft op deze wijze dan toch grooter kans op oneerlijkheid in de politiek.1 Au js die oneerlijkheid, welke uit den •bewusten brief spreekt, slechts schijnbaar gr,oot. Inderdaad moet men te rekenen m >t een zekeren lust tot ojisnijden, tot grond oen. met een zekere pore van den ..groob'U man die macht over velen in het groote land heeft en nu aan de uitverkorene zijns harten doet blijken hoe weinig hij aan dat alles hecht. Het klassieke voor- Lecld daarvan, leveren een paar hekend geworden minnebrieven van Gambetta „Wat kan Frankrijk, wat kunnen mijn poli tieke beginselen mij schelen tegenover één kus van uw gloeiendeenfin de lezer weet (de rest". Dal is een van te voren klaargemaakte ifrazc, een vrij onschuldige dramatische i betoon in g, die niemand, voor al ginds, zoo iieel ernstig opneemt. Een algemeen politiek eeilijkheidsbelang is dus 'bij ale hier gepubliceerde brieven dan ook nauwelijks betrokken. Doch het kan ook anders zijn. het kan ook \zijn, (lat men uit een particulieren brief jbewijzen kan, dat een politiek man dubbel ,spel speelt, dat hij inderdaad niets meent van de selioone beginselen, welke •bij| -ken vofke voorhoudt. Dan wordt do zaak ernstiger. Wij blijven van meening. dat ook in zulk een geval publiceering van uit hun aard vertrouwelijke brieven een vertrou wem-breuk blijft en dus afkeurenswaard! is. Maar toch kan men nu hier de grenslijn ie scherp gaan trekken en stellen, dat nooit of te nimmer iets in het publiek besproken mag worden over het particuliere leven van een publiek persoon. Dat nu gaat te ver. Er moet toch altijd een zokere overeenkomst zijn tusschen den 'publieken persoon, die men wil schijnen en de publieke persoon, die men is. Stelt men dien eiscb niet, dan opent men de poort voor een grenzenlooze huichelarij in bet openbare leven. En waar er nu al zooveel momenten zijn, die oneerlijkheid in het openbare leven in de hand werken is het waarlijk noodig, dat men eenig tegen wicht heeft in het bewustzijn, dat de afstand tusschen den publieken en den particu lieren persoon niet al te groot kan worden 'Wij keuren het af, dat men dien afsfan I vermindert door uit hun aard vertrouwc Sjijko particuliere brieven te publiceeren. Doch wij geloovon dat men, aldus dit af keurende, in het oog moet houden, dat men er voor moet waken, dat er niet een a te scherpe tegenstelling komc tusschen hel publieke en het particuliere loven. En al wij op een middel zouden willen zinnen om die tegenstelling ,le voorkomen, dan zouden wij willen ^verwijzen naar helEngel- sche voorbeeld, waar die afstand, dunkt ens, minder groot is dan ten onzent. ALLERLEI. ARBEIDERS IN DEN KATOENOOüST. Voor minnaars van Hollandsch nuttuii- schoon gaat er niets boven een bloeiend korenveld, waarop het „golvend graan" jcleurschakeeringcn/ en lichtspelingen t zien geeft, die men altijd weer met nieuw bewondering gadeslaat. En wanneer dan straks de maaiers onder hel zingen van een vroolijk lied naar het rijpe korenveld trekken, en de bedrijvige handen vlug en vaardig den sikkel door de welgevuld aren doen gaan, om ze tot schoven te bin den en op den gereedst aan den wagen te tasten, (levert ook dal taferee) steeds een aantrekkelijk, belangwekkend schouw spel op. Maar de Amerikaan kan met veel recht van zijn katoenoogst hetzelfde zeggen. Het zaaien van de katoen begint in Maart en April, al naar de plaatselijke gesteld heid, en in het laatst van Juli of hel be gin van Augustus neemt de rechte pluktijd een aanvang. Van het oogenblik af, dal zich de eerste uitspruitsels van het zaad ver loonen, totdat dejdant rijp is, vercischt zij voortdurend werk. In zulk een -achtbaren grond en onder een halt tropisch klimaat, groeit het onkruid zeer snel. De katoen moet aanhoudend met het houweel nagezien worden, om de woekerplanten te verwijde ren, den grond los Ie maken en hel jonge gewas lucht te geven. Soms is er zelfs een zeer afmattende arbeid noodig om de plant te zuiveren van haar groolsten vijandden katoenworm. Menig katoenveld; dat den cenen dag een rijken oogst be loofde, ais loon voor den daaraan ten koste gelegden arbeid, vertoonde den vol genden morgen slechts een wijde vlakte vol verschrompelde gele stengels, door dien de rupsen de bladeren van alle plan ten hadden afgevreten. De vroegste bloesems vertoonen zich in Juni, en vol ongeduld verbeiden de plan ter en zijn helpers het oogenblik, dat er een genoegzame voorraad hollen rijp zijn om mede te beginnen. De bloesem der katoenplant munt uit door groote schoon heid; somtijds heeft zij een lichte stroo- kleur, en zij verandert naar gelang van den stand der zon, daar zij zich des mid dags sneeuwwit vertoont en tegen den avond een donkere, geelroode tint aan neemt. Zoodra de bloesem afvalt, begint zich terstond de bol te vormen, en wan neer deze openbaret, is de katoen rijp on geschikt voor den pluk. De tot plukken ge schikte katoen vertoont zich tegelijkertijd met de bloemen aan de plant, en beido blijven er aan, totdat de eerste vorst in valt. In de maand September is bet ka- toenplukken in vollen gang. Alle handen reppen zich dan reeds vroegtijdig tot den arbeid, en het geheele arbeiderspersoneei is voorzien van manden, sommigen ook van zakken. Bekwame katoenplukkers wer ken met gvooten spoed, daar zij gewoon lijk bij het pond betaald worden. Zij heb ben een zak bij zich. dien zij snel "-uilen, en storten vervolgens de katoen in groote manden over. In de nabijheid van liet veld staat altijd een wagen te wachten, waarin de inhoud der manden wordt saam- gepakt. Op den weg van liet veld naar het pakhuis of het „gin" (de plaats, waar de katoen van de zaadhuisjes wordt ge zuiverd) zijn vice-versa voortdurend volle en ledige wagens in beweging, liet is nu en dan voor de arbeiders een hard en heel werk, onder de brandende stralen der zon. Daar „spoed" hij dezen oogst het algemeen wachtwoord is, worden ge woonlijk alle dieren, die maar even trek ken kunnen, voor den dienst geprest, zoo dat men dikwijls een muilezel en een os voor denzelfden wagen afgebeeld ziet. Er zijn reeds vele uitvindingen ter sprake gebracht, om de katoen op machinale wijze te plukken; maar tot dusver is geen enkel werktuig zoo pradisch eu min kostbaar ge bleken als de handen der kleurlingen. Terwijl de bloesems haar sneeuwachtig vlies vertoonen, is de planter er op be dacht om zooveel katoen in te zamelen, als hij kan. Op regenachtige dagen gaat het plukken moeilijk, daar de katoen dan niet gemakkelijk van den hol loslaat en, is zij eenmaal geplukt, wel eens een min der mooie kleur heeft. De beste soorten van een oogst, waarvoor men op de markt de hoogste prijzen maakt, kunnen slechts bij fraai weer geplukt worden van den volkomen drogen en rijpen katoenbol. Eerst naar het pakhuis en dan naar do „gin", dat is do weg van alle katoen. Vóór Eli Wbitrey's lijd werd ai de ka toen met de hand geplukt en van zaad en afval gereinigd. Dil was een zeer langzame en omslachtige manier van werken, want bij sommige soorten kon een vrouw in acht uur tijds niet meer dan één of twee pond zuivere katoen afleveren. Deze Eli Wintrey werd geboren in liet jaar 17G5 te West borough, in Massachusels. Terwi jl hij te Savannah in de rechten studeerde, woonde hij ten huize van de weduwe van generaal Groeve. Toen hij zag, hoeveel tijd en werk er voor de katoenzuivering noodig was, liet hij terstond zijn gedachten gaan over de uitvinding eener machine, die deze taak zon kunnen verrieblon, en van die pogingen was de „gin" hei gevolg. Fa- bestaat geen uitvinding, die voor de wereld in 'l algemeen grooter voordeel heeft af geleverd dan de Whitrey-gin, zeggen de Amerikanen. de Russische vrouwen niet naar het hal: zoo iets kende men toen nog niet de voorname 'dames vermaakten- zich toen echter door haar dwerginnetjes en vrouwe lijke narren voor ziek in haar vertrekken te laten dansen. Eerst aan het hof van Peter I kwam men op de zoogenaamde „as- samblceën" samen en hier werd ook ge danst. In dien tijd werden de Fransche dansen in Rusland bekend. De zeden op zoo'n hofbal waren dikwijls nog zeer har- baarseh. Men vertelt onder anderen, dal op een bepaald teeken iedere heer een danseres moest zoeken. Lukte hem dit niet snel genoeg, dan moest hij tot straf voor zijn onhandigheid een grouten beker vol zwaren, koppigen wijn tot op den bodem leegdrinken! In den lateren tijd zijn de bals aan het hof zeer sterk verminderd. In de voorname kringen van Petersburg wor den echter nog zeer veel bals gegeven. Ook bestaan er in Rusland nog zeer veel nationale dansen. Buitengewoon mooi zijn de trepack, de gopack en de kamarinsky, een soort van trepack. liet is werkelijk een genot om de kozakken van den Woiga de trepack te zien dansen; de slanke dan sers hebben hun zware muls recht op het voorhoofd geschoven en, de handen op de heupen, voeren ze licht, met een ze kere elegance, de figuren van de (repack uit. Is er geen muziek bij de hand, dan dansen ze op de maat van hun vroolijke kozakkenliederen, die een hunner zingt. Van generaal Skoheleff, wiens naam dik wijls genoemd werd in den laatsten oor log van Rusland tegen Turkije, vertelt men, (lat hij aan de spits van zijn regiment de trepack danste, waarop de troepen hem geestdriftig volgden. Een eigenaardige ge woonte Iieerscht er op bruiloften in klein burgerlijke, Russische kringen; nadat de feestmaaltijd afgeloopen is, wordt er een soort van trepack-melodie gespeeld en de oude vrouwen, die mee aangezeten hebben, de vrouwtjes met haar „nakolka" (een zwart mutsje) op het grijze haar. loopen als uit het nest verjaagde kuikens door de kaniers, wuiven met de zakdoeken, vatton elkaar al huigend hij de hand en draaien dan in het rond. tot ze buiten adem zijn. Deze hrnilofts-dans, die vooral in Zuid-Rus land zeer algemeen is, heet „de Barrinja". den kleine pareltjes. Ze zijn vervaardigd op een groot Parijsch atelier en de prin ses, die buitengewoon kleine en sierlijke voetjes heeft, betaalde er 7000 roebel voor. HOE MEN IN RUSLAND DANST. De slaven houden allen veel van dan sen het ligt in hun natuur; in Rus land wordt bij bijna ieder feestje gedanst n men is daarbij niet veeleischend op liet punt van muziek en danszaal. Het eigenlijke dansseizoen begint met Keistmis en bereikt zijn hoogtepunt in den vastentijd. Dan heeft men de zoogenaamde „folk journée"; bij liet ontbijt eet men „Mini" (Russische pannekoeken) met ka- iaar en gerookte zalm en drinkt natuurlijk champagne; daarna wordt er een slede vaart gedaan en men komt opgefrischt bij den gastheer terug, om tot laat in den nacht te dansen. Vroeger danste men in Rusland zeer snel; tegenwoordig komt ech ter de „üuitsche wals'zooals men het daar noemt, in de mode. Het talent en de lust om te dansen zit den Russen in hel bloed Op alle. meisjesscholen vormt het dansonderwijs een belangrijk aleel van liet leerprogramma. In vroeger eeuwen gingen SIERLIJKE VOETJES EN WEELDE. Een van de meest kenmerkende veischijn- selon van de tegenwoordige mode is, dat ze bijzondere zorg besteedt aan de beklee ding van den voet. Nog nimmer zijn er zulke fijne, graeieuse schoentjes en kou sen gemaakt als tegenwoordig. Bij het avondtoilet draagt men schoenen van flu weel en zijde met garnituur van koralen en met fraai geciseleerde zilveren gespen. Bij de baltoiletten treft men muiltjes aan van tscfliitlerfnd geel goudleer of open schocnljes, zoo fijn en teer, dat ze op filigrainwcrk gelijken. Do koitgedragen rok, die den voet en den enkel veel meer dan vroeger ivrij laat, is natuurlijk de oorzaak van deze luxe. evenals van de fijne a jour-kousen, die steeds fraaier en duurder worden, en als uit spinrag geweven schij nen. In Amerika o. a. geniet dal onderdeel van het toilet bijzondere verzorging. Men vertelt .van een zestienjarige wees, die den naam .draagt van Van der Bilt, en wier moe der Gould heette, dat ?e betrekkelijk een voudig is opgevoed, niet zoo bijzonder veeleischend -is, maar alleen een groot zwak heeft voor mooie kousen. Haar op voeders vinden bet volstrekt niet erg, dat zij zich de luxe veroorlooft, elke twee da gen een paar nieuwe zijden kousen te dra gen, <1 ie gemiddeld 10 dollar per paar kosten, d. w. z. 1800 dollars of vier dui zend vijfhonderd gulden per jaar. Nog een voetengeschiedenis uit Rusland. Zoowel dames als lieeren besteden buiten gewoon veel zorg aan de bcklceding ba rer voeten en nergens worden zulke fijne schoenen en kousen gedragen als in de Russische hofkringen. Het duurste en chiek- ste lakwerk wordt er door de schoen makers met gemak verkocht, en 's winters dragen in 't bijzonder de dames schoe nen van lak en zijde, die mei bont gevoerd en met bont gezofmid zijn. F.eu prijs van 100 5 150 gulden voor zoo'n paar schoe nen is geen zeldzaamheid- Do kostbare kousen worden natuurlijk voornamelijk door de prinsessen en groot vorstinnen gedragen op soiróes. Men vertelt, dal de vrouw van een hoog staatsamb tenaar, de prinses Sandowski, op een hofbal verscheen met teer-gele kousen van Chi- nceschc zijde geweven en waarvan de voel versierd was met bloemranden van honder- N1EUWTJES VAN HIER EN DAAR. Er zijn in Indië acht maal meer blanke mannen dan vrouwen. De zijde, waaruit de Britsche vlaggen geweven worden, wordt in Zwitserland ge maakt In oude tijden werden de beenderen van hen, die op het slagveld gevallen waren, verzameld, tot poeder gemalen en .gebruikt om bet land vruchtbaar te maken. Een Fransch bloemist heeft den prijs van 15 duizend francs uitgeloofd voor den- geen. die een rozenstruik, met blauwe bloe men eraan, kan kweeken. In de Vereonigde Staten van NoorJ-Ame- rika zijn vier steden, die meer dan een millioen inwoners hebben; jiet zijn NeW- York, Philadelphia, Chicago en Brooklyn. Koning HnmUerto van Italië had een Imager levensverzekering dan iemand an ders ter wereld, daar zij IS millioen be liep; dan volgde tsaar Alexander 111 van Rusland, die voor 12 nrillioen verzekerd was; koning Edward's levensverzekerings polissen waren tot een bedrag van 2c mil lioen. Toen een zendeling uit Bazel onder do Caniexoens was, werd hij veroordeeld zon der te weten waarom, qm door hen opge geten Ie worden. Hem werd evenwel ver gund om te blijven leven, nadat de wil den tot de ontdekking gekomen waren, dat bij te mager was. Siiun is een van de weinige landen, die er een roimelijk politiecorps op na houden. Sh> leden ervan zijn alten oud en Lelijk. Zij dragen een uniform, hoewel zij niet gewapend zijn. Haar voornaamste laak is de wacht te houden in hel vrou- wenpaleis te Bangkok. Zij volgen iederen vreemdeling, die het polei-? binnentreedt, en blijven 'bij hem, tot hij hot weer ver laat. Zij houden toezicht, dat er geen kwaad gedaan en liefde aangeknoopt wordt mei de vuc.-telijke vrouwen en hofdames. Het levert nogal wat moeite op, deze gar Ie in stand te houden, daar hel hard werken is voor weinig geld. MNECDOTEN. MISLUKTE GEESTIGHEID. Een directeur eener spoorwegmaatschap pij reisde eens op een dc'r lijnen zijner -eigen maatschappij, toen de conducteur, die hem blijkbaar nog niet persoonlijk kende, zijn plaatskaartje kwam vragen. „Wat, hebt u er geen?" „Neen. mijn gezicht is rnijn plaats kaartje," zei de directeur, die grajrpig wil de zijn. „Nu, dan reist u eerste klasse met een kaartje derde," antwoordde de conducteur. De directeur wilde wel, dat hij zijn gees tigheid vóór zich gehouden had. LANDELIJKE EENVOUD. Een hoer ziet voor het eerst een oloc- trische train en zegt: „Dat is toch al 1e gek. Vóór niks, achter niks. alleen boven op het ckak een disselboom, en het. gaat ais de wind." TWIJFELACHTIG COMPLIMENT. Dame: „Verbeeld je, ik leerde pas- met mijn vierde jaar praten." lieer: „Nu, dan hebt u den verloren lijd dubbel en dwars ingehaald." WEINIG GERUSTSTELLEND, Bij (1 en barbier is een bediende een klant aan 't scheren en zegt: „Ja, meneer, de haas is niet gemakkelijk; telkens aks we iemand licht snijden, krijgen we twee kwartjes boete, en als 't teveel scheelt, een gulden." En hij voegde erbij, zijn scheermes in de hoogte zwaaiend„Maar vandaag kan me niet bommen. Ik heb een uur geleden tien .gulden uit de loterij getrokken." GOED GEANTWOORD. De bekende natuurkundige, professor Lichtenborg, te Göttingen, was met buiten gewoon lange ooruil gezegend. Een kennis plaagde hen> er mee, mot te zeggen: „Wat iiecfl vi tod) ontzettend groote ooren, pro fessor!" „Daar beeft u we] gelijk aan," antwoord de de professor, „mijn ooren en uw ver stand zouden samen een praciitkerel vor men." ONDER JAGERS. „De bosdiwa.chter vert dde mij, dal u zeer weldadig is, en alles wat u schiet, steeds naar het ziekenhuis zendt"

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 9