De oorlog.
67'" Jaargang;
Woensdag 5 Augustus 19f4
No. 14595
De Fransche hoeve
Deze courant verschijnt d age 1 Ijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs (per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.26, frant»
per post fl- 1-65.
Rrdjs pter week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
aur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel mee®
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers "die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen."
Intercommunale Telefoon No. 103.
Proclamatie.
De Burgemeester van Schiedam,
maakt het volgende bekend:
Een wet is aangenomen om in do be
staande omstandigheden vasthouding of
prijsopdrijving van levensmiddelen, huishou
delijke artikelen of brandstoffen te voor
komen.
Bij die Wet wordt de mogelijkheid ge
opend om daar, waar voorraden worden
achtergehouden, of te hooge prijzen worden
gevraagd, onmiddellijk efl' zonder cenige
formaliteit de waren In beslag te nemen.
"Ten Raadhuize is voor een ieder gelegen
heid om mondeling of schriftelijk de namen
op te geven van handelaren en Winkeliers,
die in strijd met de bedoeling aer wet
handelen. i
Indien aan den Burgemeester de juislhcid
der gedane mededeelingen blijkt, zal bij
den betrokken winkelier of handelaar de
verkoop onder politietoezicht kunnen wor
den gesteld of wel zullen andere maatrege
len worden genomen, waartoe de wet de
bevoegdheid geeft.
Moeilijkheden kan men zich "besparen
door tegen de winkelruiten lijsten Ie plak
ken van de prijzen, voor de voornaam
ste artikelen te berekenen.
De"Burgemeesler vertrouwt, dat alle goed
gbzinde neringdoenden er toe zullen mede
werken om in deze moeilijke tijden de
bevolking te vrijwaren tegen onredelijke prij
zen. f
Schiedam, Üen 4den *u gust us 1914.
De Burgemeester voornoemd,
1 M. IJ. HONNERLAGE GRETE.
Bargerarondschool te Schiedam
Tegen 1 September a.s. vaceert aan deze
school de betrekking van
LEEBA1R
In Hinteekenen en projectieleer.
Aan deze betrekking is verbonden een
salaris van f50 por wekelijksch lesuur,
met 5 driejaarlijksche verhoogingen van
f2.50 per wekelijksch lesuur.
'Aantal lesuren: 5.
'Op Zegel gestelde sollicifatiën, voorzeil
van de bij de wet gevorderde stukken, ie
zenden aan den Burgemeester vóór 10
Augustus a.s.
Kennisgeving.
De B. en W. van Schiedam,
doen te weten, dat door den Raad dier
Roman naar het Duitsch,
van
LÜISE WESTKIRCÏÏ.
50)
„En tegen Brinkmeier kan hij toch niet
aan," antwoordde zijn vrouw, die op do
deel waschte, „tegen dien kan niemand
aan.".
Luerke vond Clussmann bij de Schiettent.
De oude man had van de panrdesohotten een
hoek als bed voor hem laten afschutten.
Hij mocht .gaarne praten met den ouden
zuiper, die zoo vol van de vcrniakelijk-
ste en wijsgeerigste verhalen zat. Een do
minee zou van hem kunnen Ieeren, beweer
de bij. En Clussmann mocht" ook graag
op de Schlettenshoeve zijn. Alleen waren de
Schlettens, evenals alle Spreckhohnei
vreeselijk karig met het geven van een
borrel. Hij zou veel liever van een ge
deelte van hun boekweitengort afstand heb
ben gedaan.
Piter Clussmann! Hél Piter Cluss
mann 1". schreeuwde Voss over de deel.
Een gegrom van achter het beschot liet
zich hoeren. Het huis was verlaten. De
femilie werkte op het veld.
„Ik! zeg, ben je daar?"
„Waar zou ik anders zijn? Werken kan
ik niet. Dat kan ik niet meer."
In een veelvuldig gelapten blauwen kiel
Clussmann op den rand van zijn bed,
ih zichzelf te brommen, terwijl hij zijn in
blauwe kousen gestoken voeten heen en
.weer liet bengelen. „Zoo'n onverstandig
gedoe! Zoo'n liardvochtigheid en gemecn-
heddl't j
Gemeente in zijn vergadering van 14 Juli
1914 is Vastgesteld do volgende verorde
ning:
Wijziging van de BOUWVERORDF.
N1NG der Gemeente Schiedam.
Zijnde deze verordening door de Gede
puteerde Staten Van Zuid-Holland, bij be
•duit van '27 Juli 1914, goedgekeurd.
Zijnde deze verordening aan de Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland, volgens bun
bericht van den 27en Juli1 Augustus
1914 B, no. 1012 (2e afd.) G.S. no. 10 in
'afschrift medegedeeld.
Er is hiervan afkondiging geschied, waai
het behoort, den 5en Augustus 1914.
De Burgemeester en Weihouders voornoemd.
M. L. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris,
V. SICKENGA.
BUITENLAND.
Schiedam, 5 Aug. 1914.
Engeland verklaart den oorlog
Wegens de schending van België's on
zijdigheid heeft gisteravond om zeven uui
'die Engelsche gezant te Berlijn aan de
Duitsche regeering de oorlogsverklaring van
Engeland overhandigd en om zijn passen
gevraagd.
In het Engelsche Lagerhuis deelde giste
ren eerste miniser Astquilh mee, dat hij
van den Engelschen gezant te Briissel be
richt had ontvangen, dat Duitschland zich
zoo noodig met wapengeweld 'n weg door
België wil banen en tegelijkertijd had de
Engelsche legatie te Brussel hen meege
deeld, dat het Belgische grondgebied ge
schonden is en dat de Duitschers steed*
verder voortdringen.
E n gel and's maatre gele n.
Admiraal sir John Jéllicoe is tot opper
bevelhebber der Engelsche vloot benoemd,
admiraal Madden tot chef van den genera-
len marinestaf.
Het decreet tot mobilisatie van het En
gelsche leger is geleekend en in de staats
courant opgenomen.
Uit do koloniën komen talrijke berich
ten, die getuigen van toenemende geestdrift
voor den oorlog.
Australië heeft aangeboden om een groot
expeditiekorps tor beschikking van de Brit-
sche regeering te stellen.
Een Canadeesch millionair rust op eigen
kosten een regiment uit.
Onderscheiden bezitters van jachten stel
len hun jachten als hospitaalschepen Ier
beschikking.
Zeegevecht?
Te Londen verzekert men, dat de re
geering berichtheeft ontvangen, lat de
(Duitsche vloot een" Engelschen niijnle.gger
in den grond heeft geboord. Do torpedo-
„Wal heb je toch te brammen?" vroeg
Luerke. „Me dunkt, je hebt een leven al*
een prins."
„Een hondeleven, Luerke Voss, een hon
deleven! Zie eens, hoe mijn handen heven.
Is het wel billijk, om een armen, ouden
man zijn hartversterking te onthouden? Is
dat mooi? 'k Zou zijn huis en erf in brand
steken, zegt Karl Schletten. Zoo'n beschul
diging! 'kHeb in mijn leven nog zelfs geen
ganzehok in brand gestoken. Ik laat mij
zoo iels niet zeggen."
„Jij beestl" schold Luerke. „Je kreeg je
verdiende loon als de gemeente je weer op
den straatweg smeet en je daar verhon
geren moest 1"
„Er is niets ergers dan verdorstenant
woordde Clussmann verstokt
Luerke kneep zijn oog en dicht. De mei
geweld nuchter gehouden Clussmann had
aan zijn aandringen geen gevolg gegeven.
Wellicht zou de Jicschonkene gewilliger zijn.
„Ben je er zoo naar aan toe?" vroeg bij
zachter. „Nou, wacht dan maar."
Ilij begaf zich naar de kamer van (len
ouden Schletten en ,kwam een minuut later
met een volle flesch brandewijn terug.
„Zuip nu maar toe, oude dronkenlap!"
Clussmann's waterige oogen glinsterden.
Met lange, begcerige teugen dronk hij.
,,'tAndere jaar wordt Luerke Voss bui-
gemeester! Ilaha!"
„Als jullie niet allen bang waart voor
Brinkmeier zijn grooten mond jij wel
bet ergst!"
„Wat? Wat? Bang! }k bang? Wie
zegt, dat ik cbang ben?" Clussmann nam
de flesch uit,zijn mond en keek krijgshaftig
om zich heen. i 1
„Geef, dat ding maar weer hierMensch,
het is immers Jiaif leeg! Heb je dan geen
jager „Pathfinder" werd nagezeten, maar
ontkwam.
Duitschland ïn België.
DeDuitscheinvasie.
De Belgische minister van binnenlandsche
zaken, Berryer, heeft een telegram uit Luik
ontvangen, waarin gemeld wordt, dat de
Duitsche troepen gisternacht doorgedrongen
zouden zijn tol Dolhain.
De chef van den Belgischen genenden
staf had deze invasie voorzien en heeft
de bruggen over de Maas en de tunnel
van Troispoints in de lucht laten sprin
gen.
Te Luik, Namen en Antwerpen is de
staat van beleg afgekondigd.
Alen seinde ons gisteravond hierover uit
Luik:
Sinds vanmiddag is do HolSandsche grens
bij E ijs den bezet door Duitsche huzaren, die
zorgen, dat geen Duitsche troepen over
de Hoilandsche grens komen. Visé werd
in den namiddag door de Duitsche troepen
bezet; in don loop van den avond en den
nacht werd getracht de gedeeltelijk ver
nielde brag over de Maas te herstellen.
Heden wen! gedurende den geheelcn mid
dag een hevig kanon-, geweer- on milraii-
leumiur gehoord; de Belgen vuurden van
uit de op.den berg gelegen forteneen drie
tal avKiteurs vlogen over het operatieveld
een vlieger werd lief tig bestookt door mi
trailleur- en kanonvuur, doch word niet ge
troffen. Do bevolking van de omliggende
dorpen neemt de wijk naar Hollandsch Lim
burg. In den nacht verwacht men een groo
ten opmarsch van het Duitsche leger naar
Luik.
Later: Visé is zwaar beschadigd; som
mige huizen zouden volgens ooggetuigen,
die bier binnenvluchten, in brand zijn ge
raakt. Duitsche cavalerie, artillerie en mi
trailleurs vielen, zooals ik u reeds meld
de, De Belgische Maasstelling aan. Alen
venvacht hedennacht den grooten opmarsch
van het Duitsche leger. In de kloosters te
Eijsden is alles door het Roode Kruis in
gereedheid gebracht. Een dokferscoionne uit
Maastricht is naar het terrein van den
strijd vertrokken.
VISÉ, 4 Aug. De Duitschers zijn, nadat
de Belgen de brug bij Visé hadden opge
blazen, onmiddellijk aan het werk gegaan
en hebben een nieuwe brug door de genie
over de Alaas laten slaan. Daarover trokken
zij, beschoten de stad en namen Visé in.
Vluchtende Duitsche families begeven
zich in allerijl naar de Duitsche grens.
Over dezen inval der Duitschers seinde
een correspondent van fle „N. Rolt Ct."8
te Vaals, gisteravond:
Hedenochtend tusschen 6 en 12 uur heb'
ik bij het Vïerlandenpunt een Duitsch leger
corps van 30.000 man België zien binnen
trekken.
Van ooggetuigen boor ik, dat tegelijker-
bodem in je maag? Als je niet bang voor
burgemeester Brinkmeier bent, dan moet je
zeker zijn beste vriend wezen. Want, als
je maar wou, dan zat de man, die hier nu
de 'baas is, in 't cachot en ergerde eerlijke
lui niet langer."
Clussmann begon te begrijpen, waar de
ander heen wilde. Dat stond hem niet aan.
Hij zuchtte.
„Wat zijn wij mensch en, Luerke? Ik weet
't niet, maar *k krijg 't plotseling zoo be
nauwd." Hij tastte naar de flesch. Afaar
Luerke hield die vast.
„Je behoeft alleen rrtaar aan de lieeron
van T gerecht 'te vertellen, wat je mij ver
teld hebt, Clussmann, Van dien avond, vóór
den trouwdag van Brinkmeier, toen Annma-
iei Rademaker in 'den Zwarten poel ge
raakte. Je behoeft hl leen te vertellen, dat
je Brinkmeier dien 'avond bij den Zwarten
poel gezien hebt. Dan zullen zij burgemees
ter Brinkmeier wel gauw met ijzeren arm
banden van zijn 'hoeve sloepen."
„De mensch is als een bloem," klaagde
Clussmann. „Ilij valt neer als gras on
der de sikkel. Het is een kras ding,
Luerke Voss oin een mensch van zijn sten
gel ie snijden."
„Onzin 1 Je bent een snoever en leugen
zak! Er is van je geleuter geen woord
waar! Je bent dien avond in 'tgeheel niet
hij den Zwarten poe) geweest
„Je hebt Aunmarcï niet gezien en
Hinnerk Brinkmeier nog minder!"
„Hoe kun je mij nu van zoo'n slecht
heid betichten?! Beste goeie Luerke,
toe geef mij nog voor èén enkelen keer
de flesch weer!"
„Zuip, wat mij betreft, totdat je stikt.
Er is aan jou toch niets verloren."
tijd de hoofdmacht over Altenberg (ten Z.O.
van Aloresnef, op Duitsch gebied gelegen)
is binnengekomen.
In de Belgische grensdorpen schenkt men
geloof aan de proclamaties, die de Duit
schers uitdeelen. In die proclamaties staat
te lezen, dat Duitschland België te hulp
koint. Zelf zag ik de dorpsbewoners, de Duit
sche troepen toejuichen.
Aan de Nederlandschc grens zijn enkele
patrouilles Ulanen op het zien van de Ne
derlandschc grenswacht terstond terugge
keerd. De Nederlandschc grens is door de
Duitsche troepen blijkbaar opzettelijk ver
meden.
Uit Alaastricht aan hetzelfde blad
Ik kom zooeven per auto van de Belgische
grens bij AfoulandVisé, waar een gevecht
in vollen gang is.
Voorloopig vallen de Duitsche cavalerie,
artillerie en mitrailleurs de Belgische Alaas-
stellïng aan.
Groote afdeelingen volgen via Au bel, aan
de spoorbaan VerviersHervéLuik. en
Gcmmenieh. Een oogenblik reden Sleeswijk-
Bche huzaren den grooten weg naar Eis-
den, aan de Zuidelijke grens van Limburg,
op, doch zoodra ze vernamen dicht Hij
Nedeilandsch gebied te zijn, gingen ze te
rug.
Wij hadden een gesprek met een offi
cier en eenige manschappen, die last had
den de Nederlandschc grens te eerbiedi
gen. Ze waren zeer optimistisch gestemd,
daar hun de meest fantastische berichten wa-
icn medegedeeld, o.a. dat Turkije en Japan
aan Rusland den oorlog hadden verklaard,
dat Rusland al weg was, enz. Ze waren in
groengrijs uniform en met dezelfde kleur
doek om hun kolbak. Ze waren corgi*le
ren nacht uit Sleeswijk weggespoord en via
Atunster gisteren te Aken aangekomen.
Onderwijl donderden kanonnen van de
forten, terwijl de Duitsche artillerie reed*
tot aan de Alaas was doorgedrongen, waar
over men vannacht zou trachten een brug
te slaan. De bruggen van Ar gen te au
(aan den spoorweg ViséLuik) en Visé
deden de Belgen hedenmorgen om 4 uur
springen. Er waren verscheiden vliegmachi
nes in de lucht, zeer hoog, doch ze weiden
onophoudelijk met kartetsen geschoten. Ik
zag de bommen springen, die een bruin
grijze rookpluim lieten hangen. Alot angst
werd de vlucht der meeste cendekkers ge
volgd, doch do granaten sprongen wel soms
vrij dichtbij doch raakten niet. Door mijn
verrekijker kon ik hier en daar troepen
zien. 1
Een Nederlandsche douanebeambte had
bij Visé midden tusschen de Duitschers ge
zeten en volgens een ooggetuige ligt het
dorp half in puin en hebben "zelfs inwo
ners meegevochten.
„Weet je ik ik bob slechte erva
ringen van bet gerecht. Ze hebben daar
zoo'n rare manier. Ik breng het er nooit
goed af als ik wat zeggen wil. Dat is mij
altijd zoo gegaan."
Als het aileen dat is, waarom jij jo
mond houdt
„Alleen dat, Luerke."
v „En als de dingen werkelijk zoo ge
beurd zijn, als jij vertelt
„Dan is 't goed. Dan zullen wij dat wol
spoedig in orde hebben. De heb een proto
col opgemaakt van je verklaringen, weet
je, dat ga ik halen. En dan zet jij je
naam daar onder. Niles anders. Dan behoef
je niks meer te vertellen, alleen nog maar
te zweren."- 1(
Clussmann richtte zich op. „Wal?
Wat? Dat begrijp ik niet. Protoicol?
Wat is dat voor een ding?".
„Zul je wel zien."
„Nee! nee! Wacht toch! God, Luerke
Voss, Wat, jaag je mij toch een schrik op
't lijf met je protocol?!"
Maar Voss snelde reeds weg.
Clussmann bleef in een onbehagelijke
s'tetmlming achter. Een lastige kerel, die
Luerke VossDie zou hem waarachtig nog
in de gerechtszaal trekkenHij won daar
niet meer staan. Een oude man wil loeit
eindelijk wel eens rust hebben. Bovendien,
zweren! Na dertig jaren nog een ding
bezweren.Hardvochtig, zoo'n eisch
Ilij greep weer naar de flesch.
En nu steeg uit de alcohplnevelen de
stemming op. waarom hij aan de flesch
verslaafd was geraakt. Hij zag de wereld
door rooskleurige wolken, alles was zoo
vermakelijk, dat men moest schudden van
het Jacken. Een gezegde van Voss schoof
hem te binnen: dan zullen zij burgemeester
In Eysden is alles in de kloosters door
het Roode Kruis in gereedheid gebracht.
De dokters-colonne veilaat zooeren Alaas
tricht.
Dixiiailicjn, hadden een manifest hij zich
in de Fransche taal. ..au pcuple Beige",
waarin zij zeiden dat zij kwamen om ie
beschermen, niet om te veroveren, doch dat
alle tegenstand nutteloos zou zijn.
Volgens Oen telegram uit Luik zijn de
Duitschers hij Eysden de Alaas overgetrok
ken en rukt een leger van 100.000 man
op Luik aan. i
Een Duitsche vlieger is gedood.
Uit Alaastricht: De bevolking van Visé
is grooteitdeels gevlucht; vliegtuigen wier
pen boven bet stadje projectielen. Daar
even zag ik oen lange, droeve stoet Duit
schers door onze stad gaan: allen zijn
"België uitgezet. Boerenwagens en ouder-
Wetsche dorp»rijtuigen met kinderen en b,a-
feage komen van hef station Lanaeken aan
de spoorlijn van Hasselt over het grensdorp
Ca berg naar hier. Naast en achter de wa
gens loojK'ii mannen en vrouwen; de mees
ten kijken ernstig, sommigen luchthartig.
Velen zien er arm uit. De marechaussee!
houdt den weg vrij; de bevolking toont
zich diep getroffen. Enkele straten verder
ontmoet ik een eindeloozen optocht, bidden
de menseiien als een andere getuige van
den oorlogsnood.
BRUSSEL. 4 "Aug. (1 uur 's middags.
„N.B.Ct,"). De regeering heeft tijding ont
vangen dat de Duitschers hun opmarsch
op Belgisch 'gebied voortzetten. Zij zijn
thans hij Floron /dicht lnj Luik) buiten be
reik van 'de forten, die echter toch hun
geschut laten spelen.
De Duitschers willen blijkbaar de Alaas
bereiken en 'door het Alaasdnl voortrukken.
Onder voorbehoud wordt melding ge
maakt dat eenige Duitsche parlementairs
in een auto te Luik zijn aangekomen om
do overgave van de stad te eischen.
I n de Belgische Kamer.
Te Brussel kwam gisteren het parle
ment bijeen. Het was oen indrukwekkende
zitting. De koning,, wie ecu warme ovatie
word gebracht, hield een zeer toegejuich
te redevoering, die aidtre eindigde:
„Indien een vreemdeling ons grondgebied
„schendt, zal hij ajie Belgen geschaard
„vinden oiti hun koning, die den eed, op
„de constitutie afgelegd, immer zal ge-
„liouw blijven. Af et vertrouwen zie ik do
„toekomst tegemoet Het Jand, dat zich
„verdedigt, dwingt den eerbied van allen
„af en zal niet ten ondergaan. God zal
„met ons zijn."
Nadat de koning vertrokken was, betrad
minister-president de Broqueville de tril
buae en las daar de nota's Van Duitsch
land en de antwoorden der Belgisch© re
geering voor. Ook hij verzekerde, dat het
Brinkmeier wel spoedig met ijzeren arm
banden van zijn hoeve sleepten. Over dio
voorstelling moest hij een lieelen lijd in
zich zelf grinniken.
Toen Voss buiten adem met zijn document
terugkwam) had hij reeds oen paaroogen-
blikken zitten knikkebollen. Hij was niet
dadelijk met zijn gedachten er bij. Voss
was heel vroolijk geweest Ah juist!
Daar had hij het tafereel weer voor oogen:
'Hinnerk Brinkmeier met handboeien, terwijl
de jeugd van Sjweckliolm spottend omliem
heen danste. Weer moest hij lachen.
„Moet. ik schrijven? Alijn naam schrij
ven? J-ja. maar Je bent een fameuze_
kerel, Luerke Voss, al heb je ook oogen
in 'thoofd zoo valsch als een kat! Ha-
halial Do burgemeester burgemeester
Brinkmeier met ijzeren ijzeren
„Ja, schrijf nu maar. Aloet ik je 'teerst
voorlezen
„Nee, nee. 'k Weet liet al. De b'urges
m ces ter met armbanden Luerke Voss,
je moet niet voortdurend met dat papier
op en neer vvippen."-
„Ik wip in 't geheel niel,"„
„Staat de tafel dan niet vast? Nee,
zie mijn handen eens. Nu kan ik warempel
mijn eigen naam niet meer schrijven.
Nee '- j
Clussmann deed verscheidene mislukte
pogingen om zijn pen aan te zetten. Voss
beefde van verlangen.
„Als jij er niet mee op gang kunt komen,
dan moet ik je wel helpen." En hij legde
zijn band vast om de 'bevende ringers van
den dronkaard.
Met kracht door hem bestuurd, toekenden
zij langzaam een groot, ongelijkmatigPiten
Clussmann. f
QtVordl vervolgdh
SCH'ilÜVI! HE COURAHT.
fit
„Oho!"