De oorlog 67 Jaargang No, 14655 Koning zi]n5 Woensdag 14 October 1914 BUITENLAND. De Duitschers in Belgie. Aan de Oost-Pruisiselie grens. In Polen en Galicië. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen^ Prijs jper kwartaal: [Voor Schiedam en Vlaardingen ïl 1.25,- franco per post fl. 1.65. Prijs pter week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummeT moeten des middags yóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prjjs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. '0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames '30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie,- bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen Intercommunale Telefoon No. 103. Schiedam, 14 Oct. 1914. De toestand. Op het gevechtsterrein in Frankrijk gaan de krijgskansen der strijdenden op en af gelijk vloed en cb. Vooral de nijvere fa brieksstad Rijssel ondervindt daarvan de nadoelen. Meldden de Fransche offieieele communique's win Maandag, dat de stad op de Daitschers was heroverd, zoo con stateert het communiqué van gisteren, dat er weer Duitsche bezetting ligt. En die verwisseling heeft zoo reeds een paar ma len plaats gehad. Wal er van do stad nog overgebleven zal zijn? Voor het overige is het Fransche commu niqué nogal optimistisch gestemd. „Westelijk van Rijssel, in de streek van Hazebrouck, hernamen wij het offensief. De herneming van Rijssel door de Duitschers is een tegenvaller; maar daartegenover staat, dat wij vorderingen maalden tusschen Albert en Atredit (Arras). liet is nu de vraag of het er daar niet heel anders zal gam uitzien als de Duitsche infanterie en artillerie uit het schoonge veegde België het terrein van den strijd zuilen hebben bereikt en de actie der cava lerie kunnen ondersteunen. Is misschien de herneming van Rijssel door de Duitschers reeds daaraan toe te schrijven Intusschen: ook wat 't centrum aangaat, oordeelt het Fransche bericht optimistisch. Bij Reims vallen voordeden voor Ae bond- genooten te constateeren, zoowel ten noord westen van die stad bij Berry au Bac, waai het terrein naar liet schijnt voet voor voel moet worden veroverd, als ten oosten bij Souain en nog verder oostelijk bij Malan- court, waar de strijd in de bosschen en tussclien de struiken wordt gevoerd. Veel zal nu afhangen van de kentering in de weersgesteldheid, die in Nederland reeds is ingetreden, en waarschijnlijk zich öok in Frankrijk zal doen gevoelen. Welk een goduchten factor het weer is in den oorlog to velde, blijkt uit liet enkele feit, dat de kentering ten gunste van Ooslcn- rijk-Duitschland, die volgens do berichten uit Weenen en Berlijn in Galiciü is ingetre den, grootendoels wordt toegeschreven aan liet omslaan van het weer. 'Het offieieele Fransche commumqué van gistermiddag drie uur luidt: Maandag hebben wij op verscheidene punr ten aanmerkelijke vorderingen, ge maakt In do streek van lLazetbrouck en Béthune zijn (wij aanvallend opgetreden. Een Duitscli legercorps hoeft Rijssel be zet, doch tusschen Albert on Atrechl heb ben Wij terrein gewonnen. f In do streek' van Berry au B|ac (aan do dop 11 COLETTE YVER. Geautoriseerde vertaling van W. E. P. 4) „Vrienden, shaken is goed, maar men moet de staking zoo, min mogelijk pijnlijk weten te maken. Hebt gij er aan gedacht, dat er van nui af aan een kas most wezen, waaruit de stakers gedurende den tijd, dal ze niet werken, onderhouden kunnen wor den?" „Wij hebben do kas van de Unie", zei Goethiied. Clara schudde zachtjes liet hoofd. „.Ta, liet gemeenschappelijke grond- kapitaal. Maar dat is wel heel weinig om achttien duiziend mensclien te eten te ge lvenJullie weet, vrienden, dat het Kveilige, dat ik bezit ter bcschikknig van de Unie staat. Reken dus op een ingebracht kapitaal, dat het tegenwoordige ongeveer zal verdubbelen. En verder bobben we on der de intelloctueelen van Oldsburg perso nen, die de Unie goed gezind zijn, bij die menschon zullen we om steun moeien aan kloppen." Johannes Karl was, met zijn cl - en legen de tafel leunend en het gein; *?h» gen over zijn papier, al een 'lei,', i op krabbelen. Hot waren wekelijkschc, dnge- lijksche en hoofdelijke begrootingen, van wat er tti.oodig zou zijn om do stakers te steunen. Kosor zei „Altijd weer die kanker van de maat schappij: liet geld, die noodlottige oor zaak van do ongelijkheid! Wanneer wij die zullen hebben weggenomen, zal alle ar beid gemakkelijker en loonender worden, en als we -ar niet komen door economische Aisne ten Noorden van, Reims) zijn onze troepen naar Sonain, vooruitgedrongen. Ook ten Westen van Argon,ne en ten Noorden van Malincoiurt zijn wij vooruitgekomen. Op de rechteroever van de Maas houden wij de A Iaasheuvels ten Oosten van Verdun, bezet en zijn langs den, weg van Verdun naar Metz voorwaarts gerukt Bij Apremont hebben wij terrein ge wonnen. Op onzen linkervleugel hebben, wij een aanval afgeslagen. Een offieieele mededeeling van het Duit sche groote hoofdkwartier van gistermor gen meldt: Van het westelijk oorlogstooncel zijn be langrijke berichten ingekomen. Niet lievige aanvallen van den vijand ten oosten van Soissons zijn afgeslagen. In het Argonnenvoud worden voortdu rend verbitterde gevechten geleverd. Onze troepen werken zich in liet dichte struik gewas van het uiterst zware terrein met al de middelen van den vestingsoorlog slap voor stap voorrijt. De Franschen bieden den hardnekkigoten tegenstand. Zij schieten uit de hoornen, waarin zelfs machinegewe ren zijn gesteld. Zij hebben trapsgewijze loopgraven aangelegd en steunpunten, sterk als vestingen, ingericht. Do berichten, door hel Fiansche legerbe stuur verspreid, over voordeden, die zijn troepen in de vlakte van Woëvrc hebben be haald, zijn onwaar. Naar krijgsgevangenen vertellen, werd aan de troepen meegedeeld, dat de fhiitschers verslagen en reeds ver scheiden forten van Metz gevallen waren. Inderdaad hebben onze troepen, die daar vechten,op geen punt terrein verloren. Etain is nog altijd in ons bezit. Al de aanvallen, die dc Franschen laatste lijk op onze Stellingen bij St. Mihiel heb ben gedaan, zijn afgeweerd. Naar de kust. De laatste inlichtingen van de „Times" uit Noord-Frankrijk gewagen nog van sterke Ikiit.sehe colonnes, voortrekkend in de rich- tin» Yperen. Rond deze stad schijnen, de Duitschers in zeer grooten getale samen- gehoopt. Uit Calais verneemt het Mud, dat hon derden vluchtelingen daar aankomen, wat wijst op een uitbreiding van het gevechts terrein naar deze streek. Er is een Tilge- meene beweging van "Duitsche troepen uit de omgeving van Rijssel naardo richting van Kortrijk. Ook tusschen Rijssel on do Fran sche kust toonen de Duitschers een stijgen de activiteit. Blijkbaar ligt liet in hun plan een poging to doen, zich aan de kust te nestelen. De val van An lwerpen. Hel offieieele Duitsche communiqué van gistermorgen zegt: De bij Antwerpen gevangen genomen troe penmacht is nog niet volledig bekend. schikkingen, dan weet ik, wie het maat schappelijke geldstelsel lie gronde zal rich ten, dat zal Ismaël Kosor zijn. Zijn werk vtordcrt Hij was ook scheikundige eri uitvinder, maar li ij verachtte alle sclioobchhcid, ging op niet-wetenschappelijke wij/w te werk; raadde maar; haspelde formules dooreen met uitkomsten, waarvan hij droomde; sub stitueerde in vergelijkingen voor de onbe kende waarde die heni het best uitkwam met zijn wenschcn. Op zekeren dag, toen hij bezig was een elioclrischen stroom te leiden door een na- triumzout, had hij oe.n neerslag gekregen, dat, toen. het gewassaben was, in kleine schilfertjes scliittcrde als goud. En hij had zijn ontdekking overal verkondigd als een meesLeiiijke bijdrage tot do theorie van do éenht-id der stof. Door bemiddeling van Cla ra had hij in de academie van Oldsburg een laboratorium voor eigen gebruik ge kregen; maar de geleerden namen een loop- je 'met. hem en toen na verscheiden weken, ondanks a'le elec'rischo stroomen, zijn na trium-chloride en vtsrandefnlijk keukenzout bleef, V*,rd hem te kennen gegeven, dat zijn oointracL aan de academie van wetenschap pen als geëindigd beschouwd werd. Toen zette hij zijn proeven thuis voort. 'tGing aileron gelukkigst, maar hij was onvermoeid, 'zijn illusie gaf hem kracht. „Mijn werk vordert", vervolgde hij, <vl 'zijn stom had een doffen, metaalachtigen 'dank. Hij was zóó vervuld van dat goud, dat hij eenmaal, had geproduceerd, maar sands dien dag nooit luid weergezien, dat hij aan dat onbelangrijke thermium van Cla ra al lang niet meer dacht! „Op het oagemblifc zijn er thuis drie batterijen in werking, morgen zal de be werking klaar zijn en dezen, keer ben ik zeker Aan het resultaat. En bovendien;, do volgende week ga ik naar Hansen/; da go- j mcentelijko school voor sclieikundigj onder- zpek stelt daar een laboratorium te mijner Hel aantal in Nederland ontwapenden wordt oj) 28,000 man geraamd. Volgens IJondensehe en Ncderlamhdie belichten zijn daarbij 2000 Engelsehen. Vele Bel gische soldaten schijnen zich in burger- kleeding naar hun woonplaatsen te bege ven. De materieele schade in Antwerpen is gering. Sluizen en veersteigers zijn door de Belgen onbruikbaar gemaakt. In de haven zijn vier "Engolsehe, twee Belgische, een Fransche. 32 Duitsche, en 2 Oo-donrijkschc stoombootcn, en twee Duit sche zeilschepen. liet schijnt, dat bij de Duitsche schepen de ketels onbruikbaar gemaakt zijn. De toestand in Antwerpen. Een ven-daggever van liet „Hbl." seint uit l'utfe Gisteren pas sect de alhier de heer Donald C. Thompson, consul van Amerika in Ant werpen. Dc heer Donald deelde mij mede, dat wal de voeding betreft, de toestand in Antwerpen verschrikkelijk is. Er is ner gens bijna iels te krijgen. De voorraden, die nog aanwezig waren, zijn door de Duit schers in beslag genomen. De consul is thans op weg om te trachten uil Londen onder ,Vmerikaansche vlag naar Antwer pen voedsel vcrvoeid tc krijgen voor de Belgen. Omtrent het bombardement deelde de heer Thompson mij nog mede, dal zijn huis in de Rue de la Paix gedurende den nacht driemaal getroffen werd, wat telkens eon begin van brand veroorzaakte. Dat kon echter voortdurend worden gelduseht. Tijdens het bombardement was de Neder- landscho consul ten huize van zijn Ameri- kaanschen collega. Gevechten in liet Westen. SAS VAN GENT, 13 Oct. De Dnitechers bereiden een aanval op Zoebrugge en Os- temle voer. De verni drie bruggen over liet kanaal Gent-Ti r Nsnizen zijn hersteld. [Bij Brugge en Gent woixll zwaar ge schoten. Te Brugge is een li om op de kazerne gevallen. De Belgische r eg e e r i 11 g. Een telegram uit Bordeaux bevestigt, dat de Belgische, regeering naar Frankrijk is gegaan, daar zij haar vrijheid van hande len hvenscht te verzekeren. Alot uitzondering van den minister van oorlog bobben alle minister* gisterochtend Osteude verlaten, gaande naar Havre, waar de Fiansche re» gearing allo maaljeg don beeft genomen voor haar installatie. Koning Albert blijft aan het hoofd van hot Belgische leger. Trosp e n v e r h o u d i n g i n W e s 1-15 e 1 g i De oorlogscorrespondent M., van „üe Tijd", zendt uit Maastricht inlichting om trent de sterkte der verschillende legem Ifesehïkkingl; ik z;d op grooter voet proeven kunnen nemen, en men zal het goud, dat .ik produceer, b'ij grammen tegelijk kunnen/ zien. Denk eens, denk jo eens in die ontzag lijke wimwen telingf; telkens wanneer men do proef zal herhalen volgens mijn voor- schrillen zal er goud te v o-or.se hi jukomen, het 'goud zal in groote. hoeveelheden ge maakt worden, de overvloed van. gomt zal vanzelf, zonder eenige revolutie, die ellendige kleine geld-tukjes vernietigen,,dio nti in onze uogen, den rijkdom der maat schappij vertegenwoordigen. Alleen doorliet feit van die overproductie zal jiol geld zijn waarde verliezen. „Ja", zei ('lara, die zich ploot" zijn op gewonden woorden liet verblinden, „die vernietiging van het goud door goud, wat een 'Weldadig ingrijpen zal dat zijn, iu. de vorming van de toekomstige maalselinppij^ Zij zal zichzelf dan ophouwen zonder grootio schokken. Met het toonstelsel zouden tege lijk de uitersten van rijkdom en armoede verdwijnen. Zij bezat die eigen aardige lichlgeloovig- jheid van geleerden, die zich door niets uit ilieL veld laait slaan. .Kosor was haar held en zij geloofde va4 in zijn uitvindings genie. Maar Goethiied maakte tegenwerpin gen en pleitte voor den ouden, grondslag van ruiling. Hij bouwde den staat der toe komst op andere grondslagen e,n, liad liet bestaan van geld en goud noodig oin zijn theorie, een theorie van een burger-staats ambtenaar, muuioinelijk tc maken, en te kun nen toepassen. „Jawel, Goethiied", zei Kosor vriende lijk, opdien overredenden en,rxadnikkelijicen. toon, waardoor hij, meer nog! dan door zijn 'woorden, de menigte voor zich wist te winnen, „maar je zief toch wel, beste in het Westelijk deel van België. De val van Antwerpen, het „bolwerk der natio nale verdediging", zegt hij, moge voor België een treurig feit zijn, ik geloof toeti niet, dat de toestand der geallieerden, waarvan dan toch België's lot. afhangt, de laatste week ongunstiger geworden is. Er zijn omstandigheden, waarin men niet alles zeggen kan en mag, wat men weet, anders zou ik die gunstige positie duidelij ker laten uitkomen. Als resultaat echter van een omzwerving van meer dan een week door België cn Noord-Frankrijk, kan ik toch het volgende medcdeelende be zetting door de geallieerden van den Zuid- Westhoek van België wordt steeds sterker. Een Engclsche macht heeft den weg Os- tendeGent bezet, versterkt door een ge deelte van het Canadeesche hulpleger, dat deels in Calais, deels in Ostende ontscheept werd. Hiertegenover staat, dat reusachtige ver sterkingen van Duitsche zijde worden aan gevoerd. In een mijner berichten, u uit Brussel toegezonden, meldde ik reeds, dat 500,000 man vrijwilligers zouden worden aangevoerd, waarvan het grootste deel naar Noord-Frankrijk, zou gaan en een ander deel legen Os tende moest oprukken. Wel nu, een groot deel is reeds in België aan gekomen. Terwijl ik j.l. Vrijdag liet traject LeuvenLuik aflegde, zijn me 13 treinen gepasseerd, opgepropt met vrijwilligers. Het waren allen jonge jongens, die niet lang kunnen geoefend zijn geweest. HnLhou- sia.sme echter heerscht er genoeg onder hen. Machtig klonken hun vaderlandsche liede ren, en wanneer onze trein passeerde, zwaaiden allen met kleine vlaggetjes, de nationale driekleur, of de beeltenis van den keizer, enz. Sensatie-nieuw tje? Naar uit 'Berlijn wordt gemeld, hoeft do stat van een Duitsche divisie in het kas teel Bosch ton zuiden van Antwerpen een ontwerp van een vredesverdrag gevonden. Daarbij was gevoegd een schetskaart, vol gens welke bij 'I sluiten van vrade België de monden van de Schelde, Nedeiiandsoh Limburg, het groothertogdom Luxemburg en de op den linkeroever gelegen landstre ken van Pruisen en Beieren zou krijgen. De schetskaart is te Berlijn, en zon giste ren 'in do „Do/kal Anzeiger" worden opge nomen. I De Brusselsohe oorlogs schatting. De „Berliner Lotkal Anzeiger" meldt om trent do aan Brussel opgelegde oorlogs schatting, dat deze schatting, zouals be kend is, op 50 miliiocti frank was gesteld, Waarvan burgemeester A lax 20 miUiix-n be taalde en wel 3'/j> miltïoen in geld. Voor de resL gaf hij bons, die hij ©drier op een gegeven oogenbüxik weigerde in te lossen. Yjan de overige 30 mil'lioon wilde hij heelo- vrjnd, dat ivo niet vooruitkomen; de maat schappij wil niets mot zich laten beginnen. Alaar do vernietiging van het gouxl zou een natuurlijke .onteigening zijn. Op den zelfden dag, dat ik' liet goud zal gedood hebben, door het in massa te produooeren, zullen de rijken Elkaar verslagen aanzien, alsof de inhoud van hun brandkasten plot seling in kiezelsteentje» was veranderd. Do koning zelf zou niet meer de trade meuten van tzijn hofhouding met al hun aiiooia ordeteekenen en g;dr>ns kunnen liela'em, want natuurlijk zou 't pa pieren geld, dat. niets moer vci-tegenwoordigrie, niet meer ganglhaar zijn en hij zou al zijn, weelde cn al zijn grootheid en dus ook zijn,gezag zien verdwijnen; want zijn gezag, ligt in bot goud van zijn schatkist, in liet goxiri van zijn uniformen, en van de nestels van zijn adjudanten. Weg met, Wolfram!, dan, begint het rijk. der unionisten/, waar do volksrcgoering zichzelf Waardig zal weten to vormen." Allen hoorden hom zwijgland aan; met die (Opgetogenheid van leerlingen, tot. wie do moester spreekt. Zejilb Clara liet zich wiegen door dien hoerjüjken droom van een vreedzame omwenteling;, die aan, allen ge[luk zou brengen zonder één, druppel, bi r>ed to hebben gekost. De wooiden van Kosor brachten limir tern g naar haar vo/oii'draclit/ van zoocven, waarvan haar gedachten, nog vervupl waren. „,0, dat weet je nog1 ivht, Ismaël, do kloning was steaks op mijn college; hij is incognito mijn demonstratie komen bijwo» iiien1; ïk heb hem niet herkendik heb zelfs, zonder liet te weten, even met onzen groeten vorst gesproken." Zij lachte, Kosor schudde het hoofd. /„WeTnee, je vergist je, hij zou zooiels niet gedurfd hebben. Binds hij, midden. mal niets welen. Burgemeester Alax venl daarop door den militairen gouverneur \an Brussel in hechtenis genomen en naar een Duitsche vesting gebracht- De stads- zaken werden in zijn afwezigheid door het college van schepenen afgewikkeld. De schepenen hebben de kwestie van do bons tot oplossing weten te brengen zoo. dat beide partijen er genoegen mee namen en voor de ros toeren de 30 nn'Jlioen de- iielft geboden. Volgens den correspondent der ,;Lokal Anzeiger", is het uitgesloten, dat de Duit sche Regeering ooit m»t 15 milliwn g ■- noegen zou nemen. Al aar de onderhandelen de partijen sLreven er nprochtclijk naar tot een vergelijk te komen en. misschien woelt men het viel op een bedrag van '20 miiliivn eens. liet Duitsche groote hoofdkw art ie deelde gistermorgen mede': Op het Oost-Pruisische oorlogsteirvin is de Zondag kalm voorbijgegaan. Een hernieuwde poging van de Russen om den 12en dezftl bij Scliinviudl (ten Oosten van Wirbolleti) oen omtrekkende be weging uit te voeren is afgeslagen. Zij heb ben daarbij 1500 gevangenen en 20 stukken geschut verloren. Het DuiLche groote hoofdkw ai tier meldt: Iu Zuid-Polen is de Russi-ebo voorhoede ten Zaidou vtux Warsdhau door onze troe pen teruggeworpen. Een poging v;ui de Rus sen om leu Zuiden van Iwangorod over de Weieliset te trekken, is met verlies v oor de Russen verhinderd. De verandering van de Russische tactiek, wordt door den oortogsoorresj/mident van de „A'eue Freio Pjesse" aan drie oorzaken geweten eji wel lot. liet slechte weer dat in de vorige 'week .heersehte en de .rivieren tot onover komelijke hindernissen maakte en, de wegen in 'modderpoelen veranderde So-, aan de cholera,, die onder de Russen vreescl ijk woedt., en 3a. aan 'moeilijkheden bij de aanvulling van 'munitie en hel aanrukken der reserves. Hel 'Russische logjcrlmsluur had er vast lolp gerakend, dc Oodenrijjksohe legers hij de icciste ibtalmng t» venxictigeij, en, heeft daan-oor alle nwar aanwezige munitie ver bruikt; het aanvullen i <>chter niet doen lijk Noor liet o'/geuhiik. Alle mmutk'dftjiêlq 'nno/eten ttlex'g zijn. De gmeclhten in Oust- G-alicië brachten voer de Russen thanq shs'.hts ontgoocheling. Pri ns O lej. j Uit Petrofgrad koimt thans dc tijfling^ dat prins Olej, zoun van grootvorst Koiir süuit.ijn, die, zooals Maandag jl. word be richt, uslecht.s liclit gewond zou-zijn, Dij oen in (do voimxst al mm hoefijzw legen zijn gelaat geslingerd luKift gekregen, gaat hijj muut uit, tenzij voorafgegaan door zijn lictoren cn gevolgd door zijn pmtorinanr scho lijCwjU'hl., dat woel je ook wol en hij rijdt al ham maar in een gepantserd rijtuig1. Jo hebt jo vergist, ('l.ara, het wat iemand anders, je heibt een of a,aderen knappen, roiodharigeu man, voor hein aan gezien," i „Nu, [liij ót oen ander, wat doek heitor eigenlijk loet" zei Glara. ,,Je begrijpt toe, lij wel, dat Zijne Al,'lje->teit mij nieL van mijn stuk hoeft gebracht" Nil die woerden overstelpten allen den koning 'met aanklacht,eik In de voorstad 'werd hij alleen nog maar hij zijrx hij- naam „DuurbrooH" genoemd. Ito» kon het «»ok ander-»? Op eau tijdslij) dat je, dauk zij 'don g'rmdnu vooruitgang, aan, alle kan ten koren kon krijgen, uil Amerika, uit Frankrijk, uit PuitsdhJand, en voorzoo'n, geringen jirijs, zouden n.u protecLiowoLteu de hoxigernoodprijzen wieor kwug doem koerenHij wilde zoo de landbouwers be gunstigen. Wal w,r ren dat n,u voor men- sriienl Voor 'tineerondeel kleine grondeige naars, die niets bezaten dun. den gro;nd, dien ze bebouwden. Zij vormden een, zelf- voldanen .stand, voor wiön, genieten hoofd zaak fwlas, 't bewijs daarvan was dat hot hcele jilatl.elruid van Lithauon zich ver zette itegen de collecl.ivistiscilic'Uieorie«''n! van tdo Unie. De koninklijlro regeering wijdde zich vooral aan liet welzijn van die meni- sohcu e,u o|in die te b'evooi-dcelen werd do grooto me uderlieid van liet jnolelnriaal uitgezogen. (TVordt vervolgd]^

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 1