De oorlog.
67"" Jaargang
Vrijdag 16 October 1914
No 14657
Koning ziqn,
BUITENLAND.
De strijd in Frankrijk.
De Duitschers in België.
(Wordt vervolgd),.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen^
Prijs per kwartaal: yaor Scliiedam en V.laardingen 71. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: x>r Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Ad verten tien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiên: Van 1—6 regels fl. "0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiên bij abonnement op voordoelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen,
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiên opgenomen tot den prijs
van '40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 10 October.
De toestand.
De Fransche en Deutsche communique's,
die tot nog toe zoowel in soberheid a's
waarheidsliefde elkaar vrijwel evenaarden,
vertoonen in die van gistermiddag een aan
merkelijk verschil; in de eerste plaats ovei
den Strijd bij de Belgische grens, in de buurt
van Albert, vaar beide partijen zeggen
het voord wil aan hun zijde te hebben.
Verder maakt het Fransche hoofdkwartier
van nog meer vorderingen der bondgenoo
ten melding, terwijl van Duitscho zijde
wordt verzekerd, dat er overigens geen
wijzigingen zijn voorgevallen. Bclaiigwek
kende mededeeiingen over den toestand
doet voorts pen correspondent van de ,,N.
R. Ft", die per auto gisteren West-Relgië
en Voord-Frankrijk ho/.ocht.
Het Fransche communiqué van gister
middag luidt als volgt:
Op onzen linkervleugel hebben de Duit
schers den linkeroever van de Lys ont
ruimd.
Wij hebben aanmerkelijke vorderingen ge
maakt in den omtrek van Lens en tusschen
Atrccht en Albert.
In het centrum, tusschen de Oise en
de Maas, zijn wij vooruitgerukt in' de rich
ting vair Craonno, ten N.-O. van den weg
van Berry au Bac naar Reims en ten K.
van Prunay.
Wij hebben verscheidene Duitsche loop
graven genomen in de richting van Beine
(14 K.M. ten oosten van Reims).
Tusschen de Maas en de Moezel zijn wij,
na in den nacht van 13 op 14 dezer aan
vallen ten Zuid-oosten van Verdun te heb
ben afgeslagen, den 14en vooruitgekomen
ten Zuiden van den weg naar Metz.
Op onzen rechtervleugel is het gedeel
telijke offensief der Duitschers ten Koor
den van Saint Dié voorgoed mislukt.
Het communiqué Van liet Duitsche
hoofdkwartier luidt:
De aanvallen van de Franschen in de
buurt van Albert zijn met aanmerkelijke
verliezen voor hen afgeslagen. Overigens
zijn er in het westen geen wijzigingen in
den toestand.
In België cn Noord-
Frank r ij k.
Een correspondent van de ,,N. R. Ct.",
die Woensdag en Donderdag per auto door
Wcst-België tot hot noorden van Frankrijk
is getrokken, seinde gisteren uit Sas van
Gent:
In tegenstelling met de berichten der
Belgische bladen, dat per slot van reke
ning de overgave van Antwerpen niet veel
doen COLETl'Ei YVER.
Geautoriseerde ver tiling van W. E. P.
6) i
Maar de oude koning had een voorbeeldig
ingerichte politiemacht. Het komplat worn
verijdeld en mislukte geheel. Nas po ringen
bij dr. Kos-or hadden zijn arrestatie en die
van Ismaël en de voornaamste samenzweer
dors tengevolge. Deze laatstcn werden ver
oordecld hot tijdelijke ballingschap, de oud?
man tot verbanning als gevangene.
Hij zou niet meer zien, (hoe Clara's per
soorüijkheid zich ontplooide, hoe zij, een
jong meisje eigenlijk nog, geëerd werd en
door haar werk op -vijf en-twintigjarigen leef
tijd beroemd was in geheel Europa. Hij, stierf
op liet afgelegen eiland, een paar jaar
nadat hij er heen was gegaan. i
Clara Hersberg bleef alleen ncliter in
het kleine huisje te midden Van de tuinen
van de bovenstad. Ilaar hart Was gebroken,
het was vervuld van een bitterheid, die zij
tot nu toe nooit gekend ;liad, en zij kwam
voor het eerst in hevige Verontwaardiging
op tegen de vastgestelde orde, die zij to?
nu toe alleen maar uit welwillendheid
jegens haar om ge ring had afgekeurd. Haar
revolutionnaire gevoelens kwamen meer
voort uit liefde dan uitbaat; maar de ellen
de van die ballingschap en dien eenzamen
dood wapende haar plotseling. Zij iziu nog
meer verbitterd geworden zijn wanneer nici
de groote regulator: de arbeid, baar Voor
taan geheel in beslag had genomen.
Toen Wolfram aan de regeering kwam.
Werd aan Ismaël Kosor amnestie verleend
en hij kwam in OLdsburg (terug. Hij was
nu rijf en dertig jaar. Gnbewust verwachtte
beleekent, blijkt nu meer en meer. dat d--
geallieerden hierdoor hun steunpunt op di
linkervleugel verloren hebben en oen plot
selinge, snelle aftocht noodzakelijk was. Hel
resultaat is, dat vandaag (Donderdag), vijf
dagen na de bezetting van Antwerpen, g c-
h e e 1 België in handen der Duit
schers is, die snel optrokken, gedachtig
aan hel spreekwoord „Wir werden sie tot
marchiereri'.
Ka nog eenigen tegenstand geboden )p
hebben te Qu.at recht, werd er Dinsdag bij
Ursel gevochten en waren de Duitschers
Woensdag reels om één uur ,n Brugge.
Kortrijk was sedert vijf dagen in hun han
den, evenals in Noord-Frankrijk Roubaix.
en Rijssel werd 13 October genomen, na
gebombardeerd te zijn.
Omlertusschen had generaal De Kloot te
Fiysseele het restant der burgerwacht, ten
getale ran 5000 man, verzameld, en hun
gezegd, dat nu het leger naar Frankrijk
terugtrok, de burgerwacht geen dienst meer
behoefde te doen en ieder naar huis kon
gaan. Alle 5000 mannen leverden hun ge
weer in. In Brugge kregen zij burgerklee-
ren, waarna zij in alle richtingen vertrok
ken.
Daar het gros van het legc-r naar het
Zuiden was afgetrokken, bleef bij Brugge
bijna niets over, maar de Duitschers meen
den, dat er nog veel troepen waren en een
geheel legerkorps trok vim Coutray (Kort
rijk) naar Brugge., Tegen één uur des
Woensdag verschenen deze Duitsche sol
daten te Brugge voor het stadhuis. Toen
wij de bezetting bijgewoond hadden, ver
trokken wij per auto laags den straatweg
van Kortrijk, waarwe panne hadden en
daardoor in het mitrailleurvuur van de te
rugtrekkende Belgen kwamen. Deze trokken
even later snel op Brugge terug, waar ze
waarschijnlijk gevangen gemaakt zijn. Nu
trokken de Duitschers op. Toen wij weg
reden, werd er weer achter ons gescho
ten. Steeds zagen wij Duitsche troepen,
die naar Brugge optrokken, waar zoo goed
als geen enkele soldaat meer was. Thour-
cout was ook al Duitseh, evenals Routers.
Een herig kanonvuur liet zich nog hoo
ren van de richting van Furnes, waar de
achterhoede van het Engelsch-Fransch-Bel-
gische leger met de Duitschers slaags was
en per slot van rekening teruggedreven
werd, zoodat nu België voorgoed geno
men is.
Bij Ypcren schijnt ook nog gevochten
te zijn en hebben de Duitschers eenigc
verliezen geleden; maar ze beschikten over
zulk oen sterke troepenmacht, dat zo alles
terugdrongen.
Roubaix was reeds lang omringd door
de Duitschers, maar het Journal de Rou
baix" verschijnt sleeds en eerst Woensdag
morgen om 10 uur verscheen een aulo
Clara mot liaar sterke natuur, Jdie zelf ha,ar
levensweg had gebaandvan hem üen steun
dien ook de moedigste vrouw als hij instinct
verlangt. Bovendien zag zij in jiem met
een groote kalmte, weinig geneigd als zij
was tot droomerijen, baar toekomst igen echl
genoot, voor wïen de iwensch (van haar
vader haar bestemd liad. Maar de man,
die toen uit zijn ballingschap terugkwam,
bezat '-niet meer de geestelijke Wapenrus
ting, dóe tot nu toe (zijn hooge filosofisch"
gestatte kracht had gegeven: den ij indoe 1
van den grijsaard. Toen hij aan zich zelf
overgelaten was, liet hij rich {meor bebeer-
halien door droomen dan door (gedachten;
hij (bezat niet meer die heerlijke, geeste
lijke gezondheid, die men kan aantreffen
1-ij apostelen van de meest verschillende h ei
stellingen. De leefwijze tijdens zijn,gevangen
schap hal Ixweildien nog rijn lichamelijke
gezondheid verwoest. Zijn bestaan scheen
één opeenvolging van hevige, zenuwschok
kende indrukken. Toen zij elkaar 'omhels
den had Clara hem Itegroet als een ge
wonden makker.
Zij gaf reeds verscheidene lessen aan dc
O'.dshurgsehe universiteit. Zij stond er aan
het hoofd ran hot laboratorium voor schei
kundige proeven. 1 laar positie was ver/.e
kerd, was zelfs schitterend, terwijl Ismaël
die een afkeer had van aJfe classicisme en
zelfs in de wetenschap zijn 'fantasie vrij
s|Kil -liel, de scheikunde als een schoont
kunst beschouwde, en op zijn vijf-en dertig
sle jaar nog niet in staat was in zijn !e\ ons-
cwid ei-houd te voorzien. Zijn naam en zijn
vei-aordoelingen sloten hem de deur van
de 'laLointoiia aan de fabrieken,
Toen beroemde hij er zich op een hand
werk te koeren en werd schoonmaker.
Hij had een lievig verlangen naar Clara;
hij werd verteerd door 'rijn liefde, maai
zij stelde hun huwelijk steeds uit en hij,
die liaar altijd hij na als een godheid be
schouwd had, legde er zich bij neer. In zijn
met Duiterhe officieren in de Marl, die
den burgemee-ter verzochten alles voor de
troepen klaar te maken c*n ook gijzelaars
te stellen uit leden van den gemeenteraad,
■westelijken en notabelen. Deze gijzelaars,
evenals die van Tourcoing, werden in rij -
tuigen onder militair geleide naar Roucq in
het kasteel van Tiberghien gebracht, waar
ook de Duitsche generale staf zich ves
tigde.
Rij Snel zag er vei schrikkelijk uit na
het bombardement. De Duitschers waren
hier Zaterdagavond reeds in de stad ge
komen. maar werden in een straatgevecht
door Fiansclie jagers te paard dadelijk ver
dreven. Het bombardement begon kort daar
op en bracht een vrecselijke paniek teweeg.
Een Taulje wierp nog bommen. De nacht
was kalm, maar Zondagavond dreunde
weer ie kanonnade. Toen ontstond er
brand en de burgers vluchtten half gekleed
in aile richtingen. Maandagmorgen van zes
uur af begon opnieuw het bombardement.
De Fransche kanonnen antwoordden uit de
verte. Des morgens om 9 uur verscheen
er een Duitseh parlementair en Dinsdag
avond trokken de Duitsche troepen de stad
binnen. Zuidelijk van dc slad werd er nog
steeds geschoten. Toch was men nog niet
zeker, of Rijssel Duitseh zou blijven, maar
even na middernacht werd de wille vlag
op het stadhuis geheschen. tegen halfdrie
's nachts klonk echter weer geweervuur in
de stad, dat een half uur duurde. Woens
dagmorgen trokken do Duitschers met mu
ziek de nog brandende stad binnen.
Reeds waren er Dinsdagavond boden naar
Roubaix, Tourcoing en Croix gezonden, om
de brandweer te hulp te roepen, die dade
lijk kwamen en met behulp van Duitsche
soldaten het vuur bluschten.
Wij bereikten Rijssel Woensdagavond en
nog steeds stonden vee! huizon in brand,
terwijl het deel van de slad tusschen hot
groole station en de kerk Sint Maurice
geheel verwoest is. Vooral de Tournaistraat,
Vieux Marché, Aux Pendels, Sa in te Anne
en Priez, De kerk Sint Maurice stond in
vlammen: Rue de Paris ligt in puin on
op hel Regnauxplein brandde het nog. Het
Palais des Beaux Arts en het hotel Belle-
vue hebben door hommen geleden. Nog
steeds trekken Duitsche troepen door Rou
baix en Croix naar Rijsselwij reden die
op onzen terugweg voorhij.
Te Croix bemerkten de officieren, dat
de Fransche vlag nog op den toren woei;
ze gaven bevel, die te verwijderen.
Tot bij Sas van Gent zijn Duitsche Iroc-
pon en tot Zeebrngge zijn ze ook door
gedrongen. De paniek in Ostemle was dus
gerechtvaardigd, daar de verbondenen reeds
afgetrokken waren. Ostondo is nu reeds
in handen der 1) uitschei'-, daar het ge
heel onverdedigd was gelaten.
oogen was zij een mysteri", dat hij niet
valten kon; hij was voor haar de makker
uil haar jeugd, die niets geheimzinnigs of
onbekends voor haar bad. Hij was vurig
verliefd op liaar, maar zij niet op hom.
Zij regelde hun 1 «stemming, want haar lm
zadigde natuur vodde zich de sterkere.
En bovendien voelde zij zich gelukkig in
haar voorspoedige loopbaanwaarom moest
zij zich zoo gauw aan hem geven? In de
zekerheid van hun toekomstig huwelijk cn
in hun woiler/.ijdsche liefd", lagen kalme
reugde, die het jonge meisje volkomen ge
noeg was. Zonder zichzelf ndeni-ehnp te
geven van hun tegenkanting, ïaehtvuanlig-
tle zij die tegenover Ismaël door !e zeggen
„Je weel wei, Ismaël, dal, ik in ge
dachten al je vrouw hen. Maar als ik je
nu al toebehoorde, zou ons geluk ons werk
v mvoosten.
Onze meester heeft nooit getrouwd willen
zijn. Hij wist wel, dal hot heerlijke genol(
van do liefde de krachten verzwakt en dat
een herder van mcnsclicn zich geheid aan
zijn kudde moet wijden. Jij hebt jijn erfeni-
aanvaard, Is maidliet vult lijdt; hoe zou
jij je geheel aan je taak kunnen wijden,
als wij ons geheel aan elkaar gaven? Zie
maar naar alle leiders, filosofen en pro
felon: zij heldmn de vrouw* uit hun leven
gebannen. Jij bent niet alleen. Ik heli je
hef en zal je vrouw worden, wanneer je
gezegevierd zult hebben."
„En onze jeugd," zuchtte Hij, „on/o
jeugd gaat voorbij, zonder dal wij, haar
bobben kunnen, batten in hel Ju lil der
J'Cfde."
„Wat doet de jeugd er tool" hernam
Clara, „onze liefde is sterk genoeg om zich
niet aan verwoestingen, van den tijd Ie
-toren, het schoone dat wij in elkaar zoeken,
kan door jaren slechts veredeld warden
Wanneer jij het land herschajmii, zult hob-
Gi«ter (Woensdag)morgen van O-ten de
naar Sluys rijdende, kwamen ons honder
den automobielen uit Gent, met Belgische
officieren voorhij, waarvan een groot ge
deelte in Duitsche handen gevallen is, daar
de verbinding met Noord-Frankrijk reeds
afgesneden was. Zelfs bij Duinkerken, dat
gedeeltelijk door onder water eezetle stre
ken beschut is, wordt gevochten. Bel
gië is nu dus geheel Duitseh.
C De val van Antwerpen.
Het Duitsche groote hoofdkwartier doet
nog dc volgende mededeeiingen. over de
bezetting yan Antwerpen.:
Bij Antwerpen werden ir; liet geheeld
a 5000 man gevangen genomen. Xe ver
wachten is, dat in den eersten, tijd boven
dien nog een groot aantal Belgische sol
daten, die zich in burgerkleding hebben
gedoken, krijgsgevangenen, zullen worden
gemaakt
Volgens een mededecling van, den consul
te Terne uz."n zijn ongeveer 20.000 Bel
gische soldaten en 2000 Engelsche Holland
binnengekomen, en daar ontwapend. Zij
moeten in gToole haast gevlucht zijn. Dit
blijkt uit de menigte weggeworpen klcedings
stukken, vooral van de Engelsche Royal
naval division.
Voor Antwerpen is groote buit g unaakt
minstens 500 stuks geschut, een groote
hoeveelheid munitie, een menigte zadels,
zeer veel verbandmateriaal, een groot aan
tal automobielen, veel locomotieven en
'Tagons, vier millioen K.G. graan, veel
meel, steenkolen, vlas, voor 10 millioen
Mk. wol, koper en zilver ter -waarde- van
ongeveer een haJf millioen Mk., een, ge
pantserde trein, een groot aantal ingerichte
ambulance-treinen en, een menigte vee.
Belgische en Engelsche ,scho]Km bevoiir
den zich niet meer te Antwerpen»
De 34 Duitscho stoomschepen on drie
zeilsohejien, die hij het uitbreken van den
oorlog In de haven van Antwerpen lagen,
zijn behalve één nog alle daar; dc machi
nes zijn echter onbruikbaar gemaakt; alleen
0o „Gneisenau" van do Norvld. Lloyd
heeft men laten zinken. De groote haven-
sluis is iniakt, maar voorloopig onbruik
baar, doordat men er met steenen gevulde
schuiten heeft laten zinken,. De haven wel
ken zijn niet beschadigd.
Do stad Antwerpen heeft weinig g leden»
De bevolking houdt zich kalm zij schijnt
blijde te zijn, dat de dagerts van verschrik,
king voorbij zijn, temeer daar het gepeupel
reeds aan het plunderen was geslagen»
liet overschot van het Belgische leger
heeft, toen onze troepen naderdenGent
met spoed ontruimd.
'De Belgische regeering, met uitzondering
van den minister van, oorlog, 'moet zich
naar Havre holden begeven, (in,tusschen is
ben, dan ben je immers in, mijn oogen
een god?"
Toen trok bij uil liet huis ia_.de boven
stad en liel dit aan de aangenomen dochter
van den ouden Kosor. Hij zelf ging wonen
up een dakkamertje in. de Noorden-draal,
bij bet koninklijk paleis, als een wild dier,
dat zich verbergt in het donker en zijn,
vijand in 'toog houdt. Van daar uit bracht
Hij het land in, beroering en bereidde hij
de maatschappelijke omwenteling voor.
Het communisme van dr. Kosor had zijn
tijd gehad; die primitief-eenvoudige leer
van verdeeling van goederen, daar va.;
men overheen. Be onteigening zou niel
meer geschieden ten voordode van dehor
gors, maar van den StaaL Zoo was het
collectivisme onIstaan met al de ingewik
kelde raderen van een kunstmatig gevormd»
maatschappij, uit allerlei stukken samen
gevoegd. Het was een wetenschappelijke
organisatie, waarvoor statistici cn rekenkurv
d.gen noodig waren. De nevoiulionnairen
waren al bureaucratendat was het begin
van liet toekomstige bestuur, dat één reus
achttgo administratie zou zijn. Er was in
het land nog een republikeinschc partij, die
zich wel bad willen neerleggen ldj den
oronamischen toestand zooals die was, op
voorwaarde dat ook de democratie invloed
had in de regeering. Maar deze partij' was
zeer verzwakt bij de troonsbestijging van
den jongen koning. Door .aan alle wonscluvn
van dc liberale burgerpartij; die zich onder
de vorige regeering gevormd had, gehoor
to geven, had hij diezelfde li temden, di i
er zich uit ontevredenheid bij aangedolen
hadden, weer naar detetgompariij, dunj
overgaan. Wolfram had van het eerste ja,i.:
van zijn regeering af, hun, trouwt gekocht
met een grondwet. Driehonderd vertegen.-
ook deze minister u:t Ostende vertrokken.
Red.).
Naar verluidt, zal van Je stad geenoor-
Icz-schatting, maar wel het volkomen onder
houd van de 15.000 man sterke bezetting
worden gefwht De etech, dat de deuren
der bewoonde huizen ook nacht- open
blijven, is ingetrokken; wel meet er voort
durend licht branden in. de gangen.
Dc stoomvaart van Rotterdam op Ant
werpen is nog niet hersteld. Duitsche ma-
rino-officieren zijn bezig om op do Schelde
do door de Belgen gestrooide mijnen op
te ruimen. Daarna zullen evenwel do >r de
Duitschers zeiven oj> bepaalde plaatsen mij
nen worden gelegd, zooi.it liet vaarwater
niet dan met Duitsche loodsen zal kunnen
bevaren worden. Eerst nadat die werk
zaamheden gereed zijn, kan aan, een her
vatting der vaart worden gedacht
Aan de Brabantscho grens.
Ilct stadje llo'grtraten is, naar u,l Breda
aan de „N. It. Ct" wordt gemeld, Woens
dag door de DuiL-chers te-zet. G-steren
rukte een Duitsche trocpenafdeelmg op naar
de Nederlandselie grens tu-.-chen Chaum on
Meerle en raakte dom bij slaag- simt een af-
deeling Belgische militairen van ver-chü-
lende wapens, onder te'vel van een ka
pitein en 2 luitenants De Belgen waren
meerendeels uit de Anlwerpsche forten van
den rechteroever afkomstig, hadden, toen do
vesting gevallen was, na een vergeeftwho
poging de Schelde over te steken, de wijk
genomen in de Kempen en zich on
derweg van rijwielen voorzien. La
ter voegde zich <-en groepje ge
niesoldaten bij hen, die heiast waren
geweest met het vernielen van spoorwe
gen en bruggen en o. a. een brug tus-chen
Leuven en Thienen hadden opgeldazen Al
dwalend in de bosschen, waren zij nabij
de Nederlamlscbc grens gekomen, tuldat zij
in de buurt van Meerle op de Duitschers
stielen. In de onmiddellijke nabijheid wan
een Nederland sebe grenspost ontbrandde
een vrij hevige schermutseling, waarna do
in liet nauw gebraehüe Belgen de Nodor-
landsche grens overschreden en aldaar ont
wapend werden. Zij zijn, 102 in getal,
te Breda geïnterneerd ïhjna allen b,wh
nog voorzien van rijwielen Dok werden
een automobiel, een motorrijwiel, tenevons
enkele manden met postduiven te Breda
binnengebracht. Later in den avond volgde
een groepje van 19 soldaten, ,1e Chaam
ontwapend.
De Belgen hadden in do laatste dagen
veel ontberingen doorstaan Volgens hun
mededeeiingen hadden zij van hoeren ver
nomen, dat nog meer geïsoleerde groepen
Belgische soldaten nabij onze grenzen zwer
ven.
Belgisch Meerle is thans door de Duit
schers bezel. Vlak nabij de Nederland.-oho
grens staan Duitsche posten Bij de komst
van de Duitsche soldaten vluchtten de in
woners van de dorpen in don omtrek in
woordigers van liet land, door algemeene
stemming benoemd, vormden een, kamer van
afgevaardigden. Dit parlementaire sti Isel be
stond feitelijk maar in naam, want een
Hoogerlmis, beslaande ui! 50 edelen.,
die dc koning benoemde, ,-telde wet
ten voor aan de Kamer van Af
gevaardigden en had de macht omi
in geval van OiiieenJgbead, een beslissing,
te nemen in overleg met den, groot maar
schalk. Maar de afgevaardigden van het
Volk beraadslaagden over de begroeting,
-temden o,ver de wolten en wijzig ten, dia
soms. Er was vrijheid van drukper» ge
komen en in dc politieke misdrijven, werd
alleen recht gesproken door corroclionncele
rechtbanken.
Dit alles was voldoende own bet groote
contingent van, de middenklasse tevreden to
stellen; -bel denkende deel van, bet volk,-
dal eenigo beschaving heeft, dat fatsoen
lijk keft in do middelmaat,, niet daar 1«-
neden, maar zeker niet veel er hoven, en
dat eerder tracht zijn herdaan mooier te
maken dan er haatdragend door le worden»
dis onrdeelen naar dit achtbare deel van
het volk alleen, was Wolfram dus buiten
gewoon populair.
Maar de revolutionaire partijen hadden
te veel de laagste lagen van het volk ge
kneed, le zeer zijn afgunst aangekweekt en
ook was de ellende te groot, dan dat deze
mensehen oog konden hebben voor de
groote. veranlwoordelijkheid, die rijkdom,
macht en gezag den koning oplegden. Zi
zagen daarin slechts de oorzaak van allo
verkeerde te'standen. Wat betreft de land-
Uouwprovlnciën van bet Noordoosten en
do bergstreken in liet Zuid written, die tel
den nauwelijks mee; de he(\olking was daar
rustig en onbeschaafd on stelde niet 't min
ste belang in de politiek.
