De oorlog.
76"" Jaargang
Vrijdag 23 October 1914.
No 14663
Koning zi]n5
Deze courant verschijnt dagelijks,- met uitzonaering van Zon- en Feestdagen*
Prijs pet kwartaal: Voor Schiedam en VJaardingen IU 1.25, franco
per post fL 1.65;
Prijs pjer week: Voor Schiedam ep Vlaardiagen 10 cent,
Afzonderlijke nunfmers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middag vóór een
uur aan het Bnreau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No- 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van. 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent pear regel. Groot» letters naar de plaats die zij
innemen
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden, Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bnreau te bekomen;
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen; worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van '40 cents per advertentie bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Nov.
a.s. op de „Schiedamsehe Courant" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Kennisgeving.
Inrichtingen wel lie gevaar, schade ol
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Brengen ter algemeeno kennis, dat op
den 22en October 1914 aan de N. V. Glas
fabriek „De Schie" en haar rechtverkrij
genden vergunning is verleend voor het
uitbreiden van de machinale flesschenfa-
briek door bijplaatsing van een electro
motor van 3 P.K. in het pand staande
Buitenhavenweg 146, kadaster Sectie J,
no. 1914.
Schiedam, 23 October 1914.
Burgemeester en Weihouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris
V. SICKENGA.
Drankwet.
Kennisgeving.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kannen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gezien het verzoek van de N. V. Corns.
Swarttouw's Constructiewerkplaatsen en
Machinefabriek om vergunning om de be
weegkracht in haar fabriek, gelegen aan de
Havenstraat no. 3, kadaster Sectie N no.
252, zijnde een zuiggasmotor van 40 P.K.,
te wijzigen in twee electromotoren van 10
P.K. elk, en één van 2/5 P.K.
Overwegende, dat het deskundig onder
zoek met betrekking tot die aanvraag nog
niet geëindigd is:
Gelet op art. 8, 2e alinea der Hinder
wet; i
Besluiten
de beslissing over genoemde aanvraag
te verdagen.
Schiedam, 22 October 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
j M. L'. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris,
V. SICKENGA-
dooit CPLETTEi YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
12) I
„Ja, hier is het," antwoo-rdde de koet
sier. De gedreven Hopper viel met een
pM op het gebeeldhouwde eikenhout Zij
trad binnen, koel, kaarsrecht, het mooie ge
laat had een geheel andere uitdrukking, van
hardheid en minachting.
Toen zij de deur Linnen was, bevond zij
zich in een overdekte steenen galerij, waar
Van de muren, vervollen door bet vocht,
nog met groote antieke fresco's versierd
Waren. De fijne kleurverschillen waren ver
dwenen, alleen de telle kleuren waren
gebleven; het purper van de mantels, het
indigoblauw; van de gewaden der koning
innen, het goud der kronen. En do stief
dochter Van den ouden Kosor had een ge
voel, alsof die half uitgewisdhte g wichten
haar vanuit de hoogte miaajdhtend aankeken
en als indringster beschouwden.
Er verscheen een lakei. Zij vroeg naai
Graaf Thaven.
Zij volgde den man in zijn koninklijke
livrei met kuitbroek door de grootsche om
geving, waarvan de geheimzinnige kracht
haar geheel van haar stuk bracht. Eerst
twee witmarmeren trappen, met smeedijze
ren leuningen, waarin tusschen de krullen
het zinnebeeld van 'het Lithausclie koning
schap prijkte: de heraldische zwaan met
langen, gebogen hals.
Zoo kwam zij op de tweede verdieping,
vaar de vertrekken der hofhouding waren.
Baar volgde een reeks zalen, die zij nau-
Burgemecster en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis, dat bij hen
is ingekomen een verzoek van 'ADOLPH
FRIEDRICH PETERS, om vergunning voor
den verkoop van sterken drank in het klein,
voor gebruik ter plaatse van verkoop in het
benedenlokaal van het .pand Lange Ha
ven 118.
En herinneren, dat binnen 2 weken na
deze bekendmaking tegen het verleenen van
de vergunning schriftelijk bij hun Colle
ge bezwaren kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 23 October 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
to. L. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris,
V. SICKENGAI,
BUITENLAND.
Schiedam, 23 Oct. 1914.
Yaii het westelijke front.
De toestand.
Aller (belangstelling concentreert zich
thans op den buitengewoon hevigen strijd,
die tusschen de BelgischFransche kust
en Rijssel gevoerd wordt. Van alle neu
trale staten is Nederland thans het dichtst
bij de gevechtslijn, en toch we verne
men een bedroevend beetje van deze van
zoo groote beteekenis zijnde worsteling. Een
troost is, dat men in België zelf er nog
minder van weet. Iemand, die gisteravond
uit Vlaanderen in ons land terugkeerde,
vertelde, dat Duitsche officieren in België,
betrekkelijk dicht bij het gevechtsterrein,
aan hen, die per auto uit ons land kwa
men, informeerden, of zij ook iets nieuws
wisten aangaande den slagl
De officieele mededeelingen, die gisteren
van Duitsche en Fransche zijde werden ge
geven, luiden als volgt:
BERLIJN, 22 Oct. Het groote lioofdkWar
tier verstrekte heden de voigen.de mede-
deeling:
De gevechten aam het Yser-kanaal duren
nog voort Elf Engdsch© oorlogsschepen
ondersteunen do vijandelijtkje artillerie.
Ten oosten Van Dixmuiden werd de vij
and teruggeworpen. Ook in de richting van
Ypereia rukten onze troepen, met succes; op.
De gevoeliten ten noordwesten en ten
westen Van Rijssel' (Lille) zijn zeer ver
bitterd. De vijand week echter langzaam
over het geheel© front.
Hevige aanvallen uit de richting van
Toul tegen de heuvels ton zuiden van Thi-
welijks goed kon eien bij het vaalbleeke
licht van den Decembermorgen. De kamers
kwamen rechts uit op een binnenplaats.
Linies zag men door de in lood gevatte
ruiten heen de Academie van Wetenschap
pen.
Clara had spijt, dat zij gekomen was.
Zij dacht aan haar dierbaren meester, wat
hij van de overheid te lijden had gehad,
en welk een bitteren haat hij die had "toe
gedragen. Haar socialistische opvoeding
■leed zich in volle kracht gelden. Hoe was
liet mogelijk, dat zij zonder meer tegen
kanting gehoor had gegeven aan wat Is-
inael haar opdrong en hoe kon ze dezen
weg zijn ingeslagen Zij zou wel terug heb
ben willen gaan, maar het was te laat, het
paleis trok haar met onweerstaanbare macht
aanl
„Wil mevrouw maar plaate nemen," zei
de lakei.
Zij was in het kabinet van Graaf Thaven.
Na een oogenblik trad de intendant van
het koninklijk huis binnen. Zijn wenkbrau
wen waren zwaar en borstelig, zijn witte
snor hing neer, een eenvoudige ochtendjas
omsloot zijn gezette gestalte. Gemelijk, en
toch hoffelijk, boog hij voor de jonge vrouw.
Zijn machtige silhouette verhief zich tus
schen de blauwachtige wereldkaart op zijn
bureau en de boekenkast vol oude ma
nuscripten met perkamenten ruggen, die
hij ijverig verzamelde. Zoo eenvoudig en
bescheiden als Clara onder al haar triom
fen was, deze ontvangst vond zij toch ver
nederend. Het leek wel, of hier een onder
geschikte in dienst genomen werd. De oude
hoveling vroeg haar kortweg, of zij dadelijk
naar haar vertrekken geleid wenschle te
worden. Hij vroeg zelfs naar haar bagage.
Maar zrj nam haar trots tot wapen tegen-
au eon rt zijn onder zeer zware verliezen
v'oor de Fransohen afgeslagen,
Het ds zonder twijfel vastgesteld, dat de
EngeSsche admiraal, die het bevel voert
over het smaldeel voor Os tonde, slechte met
moeite door de Belgische autoriteiten is
afgebracht van. zijn voornemen om Ostende
te beschieten.
PARIJS, 22 Oct. Het officieel© commu
niqué van hedenmiddag 3 uur luidt:
Op onzen linkervleugel hébben aanzien
lijke Duitsche strijdkrachten hun hevige
lanvalien voortgezet, voornamelijk rond
Dixgmtiden, Wameton (ten zuiden vanYpe-
ren), Armentières, Redinghom en La Basr
sée. De bondgenooten hebben zich. in hun
stellingen gehandhaafd.
Op het overige deel van het front heeft
de vijand op) enkele plaatsen aanvallen}
gedaan, die alle zijn afgeslagen, mefnamcf
te Friciourt (ten Oosten von Albert), op
de hoogvlakte ten Westen van Craonne
in de streek van Souain, in Argonne op
het „port de Plans" (ten Zuidwesten van
Varennes), in de streek van Malanoourfej
in Woëvro in de richting van Champion,
en ten Zuidoosten van St Mihiel in hei
b'qsch van Ajllv.
Wij hebben eenige vorderingen gemaakt
•u Argjonne°én het zuiden van Woëvro in;
het bosch van Mortamare.
I Particuliere berichten.
Een correspondent van de „Tel." seinde
'gisteravond uit Sluis over den strijd in
België's zuidwesthoek
Geweldiger wordt het bombardement tus
schen Ostende en Nieuwpoort. Het kanon
gebulder zwijgt geen oogenblik; zelfs hier
in Sluis trillen in sommige huizen de ra
men. Het schijnt, alsof het den geheelen
ochtend zonder ophouden onweert. De Duit-
schers, die bij Middelkerke hun artillerie-
hebben opgesteld, kunnen niet voorwaarts.
Sedert hedenochtend wijken zij zelfs iefs.
Bommen vallen zonder ophouden op hun
kanonnen en richten vreeselrjke verwoestin
gen aan. Het gevechtsterrein is met doo-
den bezaaid, maar nieuwe troepen moe
ten voortdurend in het vuur.
Een Fransch eskader steunt het Engel-
sche. De Duitsehers kunnen de oorlogs
schepen moeilijk bereiken; zij lieten nieu
we kanonnen komen. Ook beschikken zij
over cavalerie, maar hebben daar betrek
kelijk weinig aan. Mannen en paarden wor
den weggemaaid. Zoo keerde van een troep
van 25 ulanen slechts 1 terug. Het ter
rein is goed verdedigd door inundatie en
geweldige loopgraven.
De hotels te Ostende liggen vol gewon
den.
Ook naar de zijde van Jabbeke wordt
door de geallieerden het vuur gericht, blijk
baar met het doel de spoorlijn Ostende-
Brugge te vernielen.
over de vijandigheid van de omgeving en
verklaarde
„Ik wilde wel eerst mijn leerlinge zien,
mijnheer."
Hij glimlachte.
„Hare Hoogheid zal u laten ontbieden,
juffrouw Kersberg."
Hij moest gemerkt hebben, dat Clara
bijna opsprong van schrik, want hij voeg
de er bij:
„U kan verzekerd zijn, dat Hare Hoog
heid zeer verlangend js u te loeren ken
nen en dat u zoo gauw mogelijk aan haar
voorgesteld zult worden."
Clara's [hart bonsde. Zij moest alle
kracht bijeenrapen om kalm te blijven; toen
zei ze nog:
„En de koning, zou ik met den koning
kunnen spreken?"
Bij deze vraag kwam er een raadselach
tige verandering in de trekken van den
ouden man; zijn gelaatsuitdrukking kreeg
iets woest heiligs en geslotens als die van
een priester, tot wien men niet eerbiedig
genoeg over zijn god spreekt. Hij was niet
meer ironisch, ook niet vriendelijk of vijan
dig, hij was koud als marmer en zei lang
zaam
„Neen, juffrouw Kersberg, onmogelijk. De
vorst ontvangt op 't oogenblik niemand,
'tls volkomen nutteloos pen audiëntie te
vragen. Later misschien
Het waren maar doodgewone woorden,
maar zij maakten meer indruk op Clara
dan al de pracht van het vorstelijk ver
blijf en al do weelde om haar heen. Der
tienhonderd menschen, dertienhonderd be
wogen zich dus steeds om die cene geheim
zinnige figuur, schitterden dopr de stralen
van die zon, hadden allen ..dien heiligen
eerbied, die dezen ouden man met een
Middelkerke en Westende, twee voor
name hadplaatsen, en tal van dorpen lij
den vreeselijk. In vele plaatsen slaan de
vlammen hoog op. Te Ostende is hel zeer
levendig. Bij het station, dat davert onder
het gebulder der kanonnen, staan veldkeu
kens en bereidt men het voedsel voor de
troepen. Auto's rijden op en neer en bren
gen gewonden aan. Afgematte manschappen
komen hier rusten.
In de buurt van Blankenberghe en Heijst
staat de bevolking in groepjes in de dui
nen en op het strand of bij de hoeven
naar het kanongebulder te luisteren. Rustig
is men niet, want sedert enkele dagen komt
hel kanongebulder voortdurend nader. He
denochtend heersebte eenige ontroering,
toen hier Duitsche patrouilles verschenen,
die op de gemeentehuizen van sommige
dorpen, als Knocke, Westcapelle en Heijst
de wapenen opeischten, die eenigen tijd
geleden door de burgerij ingeleverd waren.
Uit Duinkerken wordt aan de „Times"
geseind, .dat Slype, een plaats op 4 mij
len afstand van de Belgische kust, onge
veer halverwege tusschen Ostende en
Nieuwpoort gelegen, door het bombarde
ment van de Engelsche oorlogsschepen ge
heel is verwoest. Een huis, waar de Duit
sche staf verblijf hield, is in puin gescho
ten.
Van vluch telingejn.
Dezelfde correspondent seint nog uit
Sluis
Alhier kojimen nog tal van vluchtelingen
aan, nog verdwaasd van kanongebulder
nog angstig voor bommen, shrapnells en
kogels. Zij spreken van gevechten in de
omgeving van R ousselaere, Cools camp,
Thourout en Pil them in het midden van
West-VIaanderen. Zoo sprak ik een rijk
fabrikant van Rousselaene. Van Maandag
af had 'hij met vijftien .familieleden tijdens
het bombardement der stad in den brand
vrijen kelder van een bank gezeten en
was Dinsdagochtend vroeg uil de stad ge
vlucht, dwars over de velden, jOm de Duit
sche troepen te vermijden. Zij legden 25
KAL to voet af, konden toen een boeren
kar huren en bereikten daarmede Brugge.
Zijn groot en ïraai huis was opzettelijk
in brand geschoten
Zooeven heb ik een Amerikaan en diens
familieleden ontmoet, die na het bombar
dement van Antwerpen naar Middelkerke
Was gevlucht De Duftschens leenden hem!
twee auto's en gaven oen geleide mede
van officieren, die hem, zooals hij zeide,
aanrieden, de kuststreek te vermijden.,Met
een oude moeder, half verlamd van schrik
©n een jonge, door koortsen ondermijnde
vrouw kwam hij eindelijk te Sluis aan,
vaar de Nederlandsche militairen liom.cn
den zijnen krachtdadigte hulp boflen.
soort vrees deed spreken van den jeug
digen souverein. Hij ,had zijn vader kun
nen wezen I Was dit belachelijk Was het
grootech? In ieder geval was die heilige
vrees niet in overeenstemming met den
zwakken man, een sterveling als ieder an
der, met een wankelende gezondheid, die
over Lithauen hecrschle.
„Juffrouw Hemberg, ik ben tot uw
dienst," zei de oude hoveling op gebieden
den, ongcduldigen toon.
Zij liet zich weer geleiden.
Zij kwam weer door de vestibule mei de
kleine zuilen en de salons, toen gingen
zij naar een anderen vleugel, waar de hof
dames woonden.
In de nauwe gangen liepen kamermeisjes
af en aan met bladen en ruimden het
ontbijt weg, dat in de slaapkamer gebruikt
werd. Overal h cc rechte de drukte van den
morgen, Sat heen en weer geloop in een
groot cosmopolitisch hotel, dat voorafgaat
aan het decorum van den dag. Uit één
van de kamers -kwam ©en jonge vrouw,
met blond, kroezig haar. Zij droeg een
geborduurde zijden blouse, die schitterde
van diamanten. ïn het voorbijgaan drukte
zij don graaf de hand.
„Goeden morgen, heer graaf, hoe gaat
het
Hoe druk zij 'het ook had, toch hield de
oude graaf haar staande en stelde voor:
„Mevrouw Czerbich, lectrice van H. M.;
juffrouw Kersberg, van de universiteit van
Oidshurg, scheikundig docente van Hare
Hoogheid."
De beide vrouwen namen elkaar even
op, de een nog nieuwsgieriger dan de an
dere de kleine Oostenrijksche brandde van
verlangen om te blijven praten, maar blijk
baar werd zi) door haar dienst geroepen,
In België.
De toestand te Antwerpen.
Een correspondent van. het „Hbl." te
Antwerpen seinde gisteren ujt Roosendaal
Antwerpen begint al meer en meer te
leven Heclennumiddag waren de hoofd we-*
gen, Kciserlei, de Leisfxaat en de Meir
weder zoo bevolkt, dat men het idee kreeg
van een groote stad.
Bijna alle winkels zijn nu geopeaid en
waar do Opening nog met heeft plaafcj
gehad, staat, vermoedelijk door buren of
vrienden, met krijt op de luiken geschre
ven „morgen open'" of wel „deze; inertsc heu
komen Vrijdag of Zaterdag".
Ik had heden een onderhoud met den
Schepen van financiën, den heer. Cools.
Dezo deelde mij mede, dat tot1 dusver door
de mahtairte overhead nog geen oorlogs
schatting aan de stad is opgelegd. De onder
handelingen daarover zijn echter nog niet
geëindigd. In tusschen heeft het sladsbestuur
be zorgpa voor het onderhoud van de be
zetting, wélke binnen do stelling 18.000
man bedraagt. De ctfficieren zijn in ver
schillende hotels ondergebracht en de man
schappen overnachten in de kazernes. De
kosten schatte de heer Cools op bijna
200.000 francs per dag.
Omtrent den financieelen toestand ver
telde de Schepen van financiën mij nog
het volgende: „Do begrooting voor hetloo-
pende jaar mét een eindcijfer van 35mil-
lioen sloot met een geraamd overschot van
250.000 francs. Een derde van de inkom
sten wtoirdt echter verkregen uit het haven
bedrijf, zoodat we, zooals nu reeds met
vrij groote zekerheid kan gezegd worden,
5/12 van dat derde gedeelte zullen missen.
Ook do opbrengst van de andere gemeente
belastingten van de_ opcenten van de rijks
belasting zal belangrijk lager zijn.
Alleen in het havenbedrijf zijn 25 a
301000 mannen werkzaam, die thans totaal
zonder inkomsten zijn.
Op het opigeniblik reeds schat ik dat de
iakojmisten der stad voor dit jaar 15 tnil-
lkten francs héneden de raming zullen
blijven."
Oorlogsschattingen.
Voor verschillende gemeenten van Bel
gisch Limburg, nabij de Noord-Brabantsche
en Limburgsche grenzen, is, naar aan de
„Tel." gemeld wordt, door de Duitsehers
een oorlogsschatting bepaald, ter vervanging
van de opgedragen levering van de diverse
goederen, als: meel, vleesch, enz.; de le
vering van zout en leder zal zeer bezwaar
lijk kunnen geschieden, aangezien zout en
Ieder luxe-artikelen zijn.
Voor Maeseyck is de oorlogsschatting be
paald op 20.000 francs; Bree, welker be
volking niet het stadje mag verlaten, moet
betalen 25.000 francsin andere gemeen-
Zij ging dus verder en zei vriendelijk r
„Wij zullen elkander aan het déjeuner
weerzien."
„Hier zijn wrj er," sprak de graaf en
klopte aan een deur, die dadelijk door een
jong kamermeisje geopend werd. „Uw ka
mer is klein, maar staat in onmiddellijke
verbinding met hel laboratorium in den
toren en daarom hebben wij aan mevrouw
Czerbich een andere kamer gegeven om
u deze aan je bieden. Dit meisje zal u
bedienen met nog een andere kamenier en
een lakei.
Hier is uw studeerkamer en hier is do
telefoon; wanneer u do minste aanmerking
mocht hebben, laat u dan mij of een van
mijn secretarissen roepen en er zal dade
lijk aan uw verlangen gehoor gegeven wor
den. Hier is u voortaan op uw eigen 'ter
rein en Hare "Hoogheid wenscbl, dat u het
hier zoo goed mogelijk zult hebben. Ik
heb u zelf willen binnengeleiden ter wille
van de achting, die Hunne Majesteiten u
toedragen. Dag juffrouw Kersberg."
Eindelijk was zij alleen en het scheen
haar toe, dat zij in een gevangenis was.
Als bij instinct liep zij naar het venster,
tusschen een werktafel en een gothische
bank geheel van gebeeldhouwd eikenhout,
waarvan de zitting opgeslagen kon worden
en een bergruimte bood. Het raam was een
van die gothische vensters, die hoog tegen
fle helling van het dak gebouwd waren en
bad uitzicht op het voorplein. Men over
zag vandaar het heele Wapenplein enkeek
rechtuit over de brug in de hellende Ko
ningsavenue.
(Wordt vervolgd).
I» :ï\mm
«aHHDKMHHMMHMMMHBHDMMHIMni