De oorlog.
67"" Jaargang.
Maandag 26 October 1914
No. 14665
Koning zijn,
Bericht.
Drankwet.
AL l. honnerlage grete
BUITENLAND.
Tan het westelijke front.
In België.
Yan liet oosteli,jk front.
Deze courant verschijnt dagelijks, met -uitzondering van Zou- en Feestdagen.
Prijs jper kwartaal: IVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco
par post fl. 1.65.
Prijs per week: Yoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen.
Advertcntiën voor liet eerstvolgend nutnmer moeten des middags yóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
i Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertcntiën: |Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertcntiën bij abonnement op voordoelige voorwaarden. Tarieven
liervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntiën opgenomen tot den prijs
van '40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Zij, die zich met ingang van 1 Nov.
a.a. op de „Sehiedamsche Courant" abon
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis, dat bij
hen is ingekomen een verzoek van COR
NELIA MARIA POT, echtgenoote van WIL
HELMUS JACOBUS ZWEINENBERG, om
vergunning voor den verkoop van sterken
drank in het Mein, voor gebruik! ter plaatse
van verkoop in het benedenlokaal van het
pand Lange Haven ill8.
En herinneren, dat binnen 2 weken na
deze bekendmaking legen het verleenen
van de vergunning schriftelijk ,bij hun Col
lege bezwaren kunnen iworden ingebracht
Schiedam, 26 Oct. 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Secretaris
V. SICKENGA
Schiedam, 26 Oot. 1914.
D-e toestand.
Met onverzwakte hevigheid duurt de
strijd tusschen Nieuwpoort en Rjjsscl voort
De Duitsohe troepen zijn er in 't laatst
der vorige weck in geslaagd het kanaal
Van de IJser naar IJ peren in 't noorden
over te trekken, terwijl ook ten oosten van
IJperen en ten zuidwesten van Rijsscl de
Duitsohe troepen in hevige gevechten lang
zaam voorui(godrongen zijn. Het offioieele
Duitsohe communiqué, dat dit meedeelt,
meklt tevens, dat Ostende Vrijdag do siloos
door Engelsche oorlogsschepen is bescho
ten. t j i
Het Fransche communiqué van Zaterdag
middag erkent, dal de Dujtschers ten noor
den van Dixnmiden en om La Bassée vorde
ringen maakten, maar vertelt tevens dat
de Fransche troepen aanmerkelijke vorde
ringen maakten ten oosten van Nieuw-
door CPLETTB YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E.P.
1.4) 1
De oud© gouvernante fluisterde achter
haar:
„HoogheidU moet zeggen: Hoog
heid."
(Maar de aartshertogin bemerkte deze
smeekende vermaning en zei grimlachend
„Neen, lieve mevrouw BénouvitLe, alstu
blieft geen etiketto. Er is hier maar één
hoogheid en dat ben ik niet Ik voel mij
zoo onwetend naast een vrouw als juf
frouw Tiers berg."
Maar Clara ontwapende zich niet: zij
bleef ernstig en hernam:
„Uwe Hoogheid zal veel toegevendheid
met .mij moeten gebruiken. Ik ben maar
iemand uit het voük, ik heb geen begrip
van de gewoonten van hotbot Ik kon alleen
maar de formules van de scheikunde on
niet die Van hot ceromoinioek Ik heb al
tijd een onafhankelijk loven geleid......'
Toen 'zij van haar vrijheid sprak, fonkel
den haar dogenin gedachten zag zij den
ouden onhodwingbaren proleet; de.abso
lute onafhankelijkheid Van het bestaan, dm
zij tot nu toe geleid had en Kosor, die he
weerde, dat gehoorzamen oen misdaad was.
Begreep de teene prinses ham* gevoelens?
Zij schudde vj'oolijk het hoofd en ant
woordde-
„Ik zal u geen lessen geven, juffrouw
Hemberg, ik zal lessen nemen, ik ben al
trolsch uw leerlinge te zijn. U geeft mij
de eerste volkomen groote vreugde in mijn
leven; ik z'al u mijn leven wel eens ver
tellen als het u niet vterMe< het was
poort en in de streek tusschen Armentièrcs
en Rijssel, d. i. ook al ten westen ,van
Rijsscl, hier zouden beide .partijen dus vor
deringen hebben gemaakt! Evenwel, wie
van beiden hier ook eauig succes heeft g >-
had van veel bcteekenis la datblijkba tr toch
niet geweest, zooals men ziet uit de vol
gende offioieele communiqué's van weers
zijden, die van 24 uur later datccren
BERLIJN, 25 Oct Door het groote hoofd
kwartier werd hedenmorgen meegedeeld:
Tusschen Nieuwspoort en Dixmuiden zijn
wjj den 24sten dezer na hevige gevechten
met nieuwe sterke troepen het kanaal van
do Yser naar Yporen overgetrokken.
Ten oosten en noordoosten van Yperen
tieeft de vijand zjch versterkt Niettemin
zijn onze troepen erin geslaagd op verschil
lende punten op te rukken. Ongeveer 500
Engelschen, onder wie een kolonel en 28
andere officieren, werden gevangen ge
maakt
PARIJS, 25 Oct Het officieelo com'muni
qué van hedenmiddag! 3 uur luidt:
Do stand van zaken op het front tusschen
de Noordzee en Atredht is onveranderd.
In Argtonne is de toestand dezelfde als
gisteren. Op de Maasheuvels heeft onze
veldartillerie drie nieuwe Duitsohe batte
rijen, waarvan een van groot kaliber, ver
nield
DestrijdopdeBelgischekust
Een oorlogscorrespondent, die langs de
Belgische kust naar de Iloillandsche grens
terugkeerde en die in de gelegenheid wau
een voorLreffelijken blik te werpen op den
strijd die zich tusschen Nieuwpoort en
Westende afspeelt, meldt ons uit Luik' dd.
Vrijdag-
De duinen bieden tusschen Westend en
Nieuwpoort een prachtige dekking aan de
Dujtsehe troepen, wfelfce de vijand met zoo
groote energie tracht terug te slaan. Deze
duinen beschermen hen Pp vaak voortref
felijke wijze tegen het vijandelijke geschut en.
maken liet voortdrjngen der Duitsohe txocv
pen gesteund door de lichte mitrailleuses,
welke „op en hij de duinen zijn opgesteld,
nog mogelijk wanneer zelfs de andere om
standigheden den Duitschers ongunstig zijn.
Boor liet op do duinen opgestelde geschut
is liet van de landzijde at zoo gooi af.,
ónmogelijk het optrekken der Dujtschers
tegen te gaan.
Hieruit moet "dan ook verklaard worden
waarom in dezen strijd de EngelscJie krui
-ers -oen zoo belangrijke rol spelen, en
het is duidelijk dat vooral deze oorlogs
Jiodems voor de Duitschers een groot ge
vaar opleveren. Do scheepskanonnen volgen
elke lie waging der vijandelijke troepen tus
schen Ostende en Westend met de grootste
nauwkeurigheid en telkens als de Duit-
schors hunne stellingen met de mitrail
leuses verplaatsen, en zij, trekkende over
geen vroolijk leven, is 'twel, mijn lieve me
vrouw Bénouville?"
Do oude Fran<yi.ise zuchtte diep, en voeg
de er aan toe:
„Hare Hoogheid heeft geen sterke gezond
heid. 'Zij heeft meer de rustbank dan de
staatsiekoets gekend. Een gewoon jong
meisje is dikwijls gelukkiger dan de dochter
van een groot vorst Wat zijn er wel ge
noegens die haar verboden zijnHare Hoog
heid heeft nauwelijks andere genoegens ge
tand dan de studie, Zij heeft er zich dik
wijls 'te veel in verdiept Zij is een moder
ne Vrouw, zij is van alles op de hoogte.
„(Mevrouw Bénouville, nu vleit u mij.
Wat zal juffrouw Kersberg' van mij en van
liet hO|f moeten denken?"
Clara verwaardigde zich niet te antwoor
den.
„Ik heb groote leermeesters gehad," her
nam de aartshertogin, terwijl zij weer lang
uit ging liggen, „maar niet oen van de aller
gro.otis.ten, omdat ik u nog niet' had loeren
kennen."
,.|Nu is hot Uwe Hoogheid, die vleit," ze:
Clara met een gedwongen glim'ach. „Wan
neer zullen otnao lessen beginnen,?"
,jla, dat is hot juist," legde de oiude dame
uit. „Hare Horigheid lijdt aan een gewrichts
ontsteking in de knie en is juist minder
good: o, 'tis niet iots ergseen kleine zwel
ling!, die niets te 1 «duiden heeft, maar de
doktoren schrijven volstrekte rust voor, voor
het heel© lichaam! Over een of twee weken
zal zij naar het laboratorium! in den toren
kunnen gtaan; tot zoolang zou Hare Hoog
heid de lesten graag hier hebben."
Clara zei weer op ijskouden toon:
,,-jk ben tel Haar Hoogheids dienst."»
Ditmaal zei do aartshertogin er niets
tegen.
Zij had de oogjon gesloten. De oogleden
Waren doorschijnend en. teer, met blonde
de duinen, van de zuidzijde zichtbaar
worden, richten de EngeLehc kruisers hunne
vuurmonden op hen en steeds is de uit
werking van 'deze s-cliecpskanannen ver
pletterend.
Van uit "Westend bob ik den strijd waar
genomen. Woensdagmorgen, toen do groote
strijd w'as aangevangen, was de uitwerking
van het Engel-che geschut vooral geweldig.
Men staat versteld over de ontzettende
draagwijdte der .scheepskanonnen. En dag
en nacht duurde dit verschrikkelijke hom
hardement der duinen voorL Het vuur was
hoofdzakelijk gericht op de dalen tusschen
de duinen waarlangs de Duitschers hunne
stellingen moesten verplanteen. Deze dalen
zijn naar zee tee vrijwel omlieschermd en
r.pen, zoodat, daar de Engel -chen zondei;
ophouden vuurden, de passage voor de
Duitschers hoogst gevaarlijk was.
De juiste plaats waar de strijd woedt
-tokt zich uit tusschen "Westend en Nieuw*
poort. Het Duiteehe leger bij eerstgenoemde
plaats is samengesteld uit het 73e infan
terie regiment en matrozen. Laatstgenoemd-
den beschikken over artillerie, welke even
eens zeer verdragend is en het ,sclie?ps-
gcschut beantwoordt
Het schijnt dat zij vaak doel treft, want
ik zag uit een der oorlogsschepen de vlam!
mpn op-tijgen. De marine artillerie is op
gesteld in de inhnml.nan der duinen, welke
een voortreffelijke natuurlijke dekking vor
men, zoo zeer dat deze kanonnen schier
niet door het vijandelijke geschut kunnen
bereikt worden. j
Het was moeilijk zich ojt de hoogte te
stellen van den aard en het aantal der
Engelsolio booten. Zij bevonden zich op
zoo'n groote. afstand dat zij slechts als
stippen aan den horizon zichtbaar waren.
Ik kreeg evenwel den indruk dat do En
gelsche vloot uit 10 a 12 bodems bestaat
en uit kruisers en lorpedobooten is samen
gesteld. V
De Duiteehe infanterie is belast met de
vcidedjg'ing tegen de pogingen dor gealli
eerden .om. door de linie heen te breken.
Ik kreeg den indruk dat de bondgenooten
do.or hun krachtige aanvallen een ontzet-
ienden druk uitoefenden op de Duitsohe
troepen, ter wier opzichte zij in loodrechte
posities slaan zoadat zij met den vijand
een rechten hoek vormten. Dag en nacht,
duurt dat ontzettend kanongebulder voort.
Men tstaal er me? op, men gaat er mee
naar bed, zoo er althans in deze streken
van naar bed gaan sprake kan zijn.
De Krrgeksche admiraliteit deelde Zater
dag over de actie der Britschc vloot nog
het volgende mede:
Gisteren (Vrijdag), den goheelen dag heb
ben de monitors on de andere schepen van
wimpers. Er ho.ven welfde zich dat eigen
aardige, lioioge voorhoofd, sneeuwblank met
blauwachtige aderen. Het aschblondc haar
lag verward op een rose zijden kussen. Ilaar
gestalte in de witte peignoir leek, toen zij
,laar uitgestrekt lag, slank en bijna, ie lang,
zooafe die van Grieksclie godinnen. Er gleed
een uitdrukking van angst over liet gelaal
der oude dame. Zij bukte zich over het
meisje en kon de vraag niet weerhouden
„.Heb je pijn, mijn lieveling?"
Wanda schudde het hoofd.
„Bijna niet, maar als u een engel wil
zijn, mijn beste mevrouw Bénouville, haal
de u mij even mijn ether."
Met haar zachte muizenstapjes ging de
oude dame dwars het. atelier door, zich
haastend aan dit verlangen van haar ver
ufgoodde lieveling te voldoen. Clara bleef
alleen hij de rustbank.
Een stilte volgde.
Toen zei de aartshertogin zachtjes met
gesloten oogen
„U moet mij niet als een vijandin be
schouwen, juffrouw Kersberg."
„Maar, Uwe Hoogheid
Het profieltje op het kirs.s-Ti bewoog niet,
maar Clara, zag een traan glijden langs de
toere wang.
Het meisje vervolgde:
„Ze kunnen mij de dingen niet ver
bergen. Al ben ik sinds zeventien jaren ge
vangen achter de muren van dit paleis en
dikwijls binnen do gordijnen va.n mijn lied,
al leid ik een meer afgezonderd en opge
sloten leven dan de ernstigste non, ik voel
en raad en weet oen heele boel dingen. Ik
weet wie u is, juffrouw 1 lerslvrgu is te
gen ons. Ik heb veel studie gemaakt van
de geschiedenis van g •ootva'ters regeering
en van de geschiedenis van dien groiten
revo'uiionnair dokter Kosor. Hij wilde ook
hel welzijn van het volk. Ilij heeft zich
voor het volk opgeofferd. Er zijn zooveel
manieren om zicli te offeren daarvoor.
Als u eens wistA(aar u meent, dat wij
de Briteche flottilje gevuurd op den rech
tervleugel van de Duitschers, dien zij
krachtig te lijf gingen in samenwerking met
tiet Belgische leger. Alle aanvallen der Duit
schers op Nieuwpoort werden afgeslagen.
Er werd den vijand groote afbreuk ge
daan door het vuur van de flottilje, dat (te
Duitsche linies bestrijkt en gevangenen heb
ben verklaard, dat de Duit-schels groote
verliezen hebben geleden.
's Namiddags werd het uur ook geopend
op de Duitsche batterijen bij Ostende.
Admiraal Ilood heeft thans onder zijn
hevel een uitstekende flottilje. zeer geschikt
voor haar taak, maar van geen groote ma
ritieme waarde.
Gedurende den loop van den dag stonden
onze schepen voortdurend bloot aan aan
vallen van vijandelijke onderzeeërs, en er
werden telkens, maar zonder succes, torpe
do's afgeschoten op onze schepen.
Andere Britsche schepen vielen daaren
tegen de onderzeeërs aan.
Aeroplanes en ballons gaven de richting
aan, waarin gevuurd moest worden.
De flottilje leed gisteren geen verliezen.
Uit Oostburg meldde men ons gisteren
Het kanongebulder ten westen van Os
tende duurt nog steeds in hevigheid voort.
Hedennacht zijn vele troepen met geschut
uit Brugge an de richting van Ostende en
Knocke opgetrokken.
Rousselaer is nog in handen der Duit
schers.
De „Külnische Zeitung" noemt de be
schieting van Ostende door de Engelschen
uit een militair oogpunt zonder eenig nut.
De mooie badplaats, die te ver van het
gevechtsterrein is gelegen dan dat ze van
beleekenis zou kunnen zijn voor de krijgs
verrichtingen, had nlechts een zeer geringe
bezetting, afgezien van de gewonden, en
het zou gemakkelijk gevallen zijn oen over
eenkomst tusschen de beide partijen te tref
fen, die in militair opzicht bevredigend was
en de clad bewaarde.
.(Duitsche sociale wetgeving?
Volgens een iWolff-telegram wordt door
het civiele Duitsche bestuur in België over
wogen pf, en in hoeverre, gedurende de
bezetting de Duitsche sociale wetgeving, in
't bizonder de arheidershescherming, in 't
belang van de Belgische arbeiders moet
en kan worden ingevoerd. Met 't oog daarop
is oen deskundige naar Brussel ontboden
om de noodige voorbereidingen ter berei
king van dit doel te treffen.
Het gebeurde te Leuven.
De „Lokaianzeiger" meldt uit Brussel:
Het onderzoek naar de gebeurtenissen te
Leuven, waarmee de auditeur dr. Joers
vijanden zijn van de arme menschen.
De koning heeft zich altijd verzet logen
uw komst. Hij zei a'tijJ tegen me: „Er i.
een onoverkomelijke Idool tusschen die
vrouw en ons." Maar toch was hij een
groot bewonderaar Van u en ik heb hem ge
smeekt, dat u komen mocht. Ik hen geen
htadorven kind. Mijn vader luisterl niet
naar al mijn grillen. Maar wanneer hij mij
groote dingen moet weigeren, staat hij mij
minder belangrijke dingen to?; dat was op
00,11 dag ook liet geval! Wij zijn naar uw
college in scheikunde gaan luisteren, ja
zeker, de koning en ik zijn incognito op
'tcollege geweest, dien avond toen u over
tliermium sprak en u heeft ons niet lier-
kond. Maat- het was zóó mooi, u was zóó
natuurlijk, zóó roerend, dat ook de koning
mijn sympathie voor u is gaan doelen» Het
scheen ate of de verheven rast van de we
tenschap uw lice'e wezen verlichtte eri of
er in u geen plaats was voor haat, en toen
heeft hij u geroepen. Jk had eon voorge
voel dat u komen zou.
Bn nu is u er ook werkelijk, maar alstu
blieft, zier. u nu in mij alleen maar een
vo'gzame toegenegen en bewonderende leer
linge. Ik haat niemand, werkelijk niemand 1"
(tiara sidderde en antwoordde, meer ge
troffen dan zij liod willen bekennen:
„Ik ben hier eenvoudig een vrouw dor
wetenschap. De wetenschap is het terrein
waar allen elkaar kunnen begrijp -n."
„Geef mij eefi hand," zei Wanda.
Clara strekte haar gohamls-ciboendo hand
uit en het hartstochtelijke meisje drukt? die
lang en zwijgend. Zij fluisterde:
„Ik heb ook mijn volk lief, juffrouw
Kersberg."
„Maar China zou, earst later de di?j e;v
beteekenis van do-ze woorden begrijpen.
.Mevrouw Bénouville kwam terug met h l
flesehjic ether. De kleine sprookjesprins©,
deed haar best rechtop te gaan zitten. Met
instinctmatige vlugge beweging legde Clara
haar do kussens in den rug, zoodat zij kon
helftet was. is thans geëindigd. Vele Bel
gische en Duitsche getuigen zijn gehoord,
en ook in Frankrijk, generaal von Boehn,
die destijds bevelhebber was van de Duit
sche troepen te Huiven. Bijzondei beden mo
gen niet worden meegedeeld, maar gecon
stateerd kan worden, dat op 25 Augustus
Leuvenaars door vuuipijlen mei de troepen,
die uit Antwerpen een uitval deden, in
betrekking stonden en dat burgers van da
ken en vensters het eerst hebben geschoten.
Zoo is dus do schuld der bevolking beslist
vastgesteld, en is dus de op grond van leu
genachtige beweringen geuite be-'-chuldgiing,
dat de Duitschers zonder noodzaak als
barbaren zijn opgetreden, voorgoed uit den
weg geruimd. Bewezen is, (lat het raad
huis, de parel van Leuven, jui-l door de
opofferende houding van Duiteriio spoor-
wopsoldatcn, is gered; die door de vernie
ling van naburige huizen het vuur wisten
te begrenzen.
De Leuvens che universiteit.
Naar van geachte zijde aan de ,,'lijd"
wordt medegedeeld, heeft de senaat der
Leuvonsehe universiteit geen enkel besluit
genomen, om dl collogos als zoodanig naar
Cambridge over te brengen.
Van Russische z ij d e.
liet Russische gezant.sc.Uap te 's Graven-
li age heeft de va'g'iide herkditen ontvan
gen over de krijgsverrichtingen dor Russi
sche legers
Het Russische leger gaal voort op den
linkeroever van de Wei eh se! met de ver
volging van het terugtrekkend-* Duitsche
leger, dat teruggeworpen i» op Skieriuewi-
ce; verder, ten zuiden van de bi'it.za, heeft
zich oen gevecht ontwikkeld over een front
van 40 K AL, In den loop waarvan de Duit-
s-chers, bestookt door de Ru-rir-che troapen,
krijgsgevangenen en mitraiil-'ure-i minsten
achterlaten,
Ten zuiden van de Ujanka, en zijrivier
van de Weiebsel, trachten de Oostenrijk 'rs
nog stand te houden, maar zijn er niet in
geslaagd den overtocht van de Russische
troepen te beletten.
Aan de San, ten zuiden van Pr/cmysl, te
Ja ros law, Ie Stryj, duurt de veldslag mot
hardnekkigheid voori, mair met beslist
voordeel aa.n den Russisdien kant en met
verlies van mitrailleuses, munitie en vele
duizenden krijgsgevangenen voor de Oosten
rijkers.
Van Duitsohe z ij d e.
Het Duitsche groote hoofdkwartier d elde
gisteren mede: v
In liet Oosten zijn onze troepen in de
■.streek van Augustovv met den aanval be
gonnen.
!n de buurt van tvvangorod (in Polen,
aan den Weiebsel) strijden onze troepen
schouder aan schouder met de Oosten-
zitten. De docente liegroep, dat zij nu hoen
kon gaan. Uil vrees dal zij verdwalen zou,
liet men haar door de e'ratio kani'Tviouvv
van Wanda naar haar kamers geleiden.
II.
Die gevoelige natuur van het ntuiIrekke
lijke meisje vermeerderde nog' de verwar
ring, waarin Clara de cerate dagen ver
keerde. Haar gevoel van niet-Uiuis! zijn en
haar heimwee zou zij lucht hebben kunnen
.geven in oen hartgrondige bitterheid; maar
het jonge meisje verloederde en ontwapende
haar. Toen trachtte zij hot begrip koning-
scbap te scheiden van dit zwakke schep
seltje; het was niet mogelijk. Wanda zou,
eenmaal regeeren, wanneer men haar
zwak Jee leven kon behouden. Ila? kon zij
dan d'.c toekomstig© vorstin liefhebben.
Maar wie zou niet onder haar bekoring
komen? Hot waren vreesclijke uren.
Behalve de ontvangst van do aartsherto
gin, waardoor Clara zoo getroffen waa
gewoed, vóelde zij zich door alles gekrenkt
De terughoudendheid van Wolfram, die haar
zelfs niet hij zicli ontboden had. van do
Koningin, die zij zelf-; nog niet gezien had*
de koelheid van de hofdames bij de gemeen
schappelijke maaltijden, alles bij elkaar
maakte, dat de jonge vrouw verzocht
avonds op haar kamer bediend te worden.
De vijandigheid, waarmee heL heele paleis!
haar behandelde, w'as overstelpend; zij
schepte er oen soort behagen in en genoot*
ervan om zoo bel geschipper mof haar be
ginselen, waartoe Ismaël haar gedreven had,
weer voor haar gevoel goed te makenmaar
haar gem&ed was niot. geschapen voor de
vijandigheid, die in deze dagen haar
mooi innerlijk loven in beroering bracht.
QVordt vervolgd
