De oorlog.
67*" Jaargang.
No. 14679
Koning zrjn5
Woensdag If November 1914
Kennisgeving.
Drankwet.
BUITENLAND.
Tan het Westelijke front.
Tan het Oostelijke front
Oostenrijk en Servië.
Ter Zee.
EDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij fc s, met uitzondering ran Zon.- en Feestdagen,-
Prijs per kwartaal: Noor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25.- franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advcrtentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags yóór een
nur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Brood
De Burgemeester van Schiedam
Overwegende dat door de Rcgccing aan
do meelfabrikanten vergunning is verleend
om naast tarwemeel wederom tarwe
bloem af te leveren.
Bepaalt, na overleg' met de besturen der
SchiedaiHsche bakkers patroonsvereeniging
en der Coüperat;evc Yerecnigingon. dat, tc
beginnen met Z a te rdag 14 N ol ve m 1) c r
1914, tot wederopzeggengs, door alle bakke
rijen brooi moet worden gebakken inhou
dende 75 ptJt larvremleel en 25 pCtlnrwc-
bloem. liet brood moet oen gewicht, hebben
van 1 kilo-gram met,een speling van Spft,
Uitzondering blijft toegestaan voor zoo
genaamd klein brood, tot een gewicht
van 0.G ons, hetwelk uitsluitend van larwc-
bloem kan vervaardigd worden.
De prijzen blijven vastgesteld a.ls volgt:
voor brood met water gebakken 16 ct. por
kilo, voor brood met melk gebakken (merk
At) 19 ct. per kilo; voor klein brood van
0.6 ons, 2| ct. per stuk.
Invoer van wittebrood, of brood bevat
tende -méér dan 23 p!„'t tarwebloem, van
buiten de Gemeente aangevoerd, zal niet
worden toegelaten.
Het gewicht van het hier ter stede go-
bakken brood zal streng gecontroleerd wor
den, terwijl ook aan de bakkers Wordt
verboden liet bakken van witbrood voor
particulieren. i
De Burgemeester van Schiedam,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis dat bij hen
is ingekomen een verzoek van PETRUS
.MICIIAEL SCIIIKTIOF. om vergunning voor
den verkoop van sterken drank in het
klein voor gebruik tor plaatse van vcikoop
in het benedenlokaal van het pand Lange
Haven 118.
En herinneren dat binnen 2 weken na
de-" bekendmaking togen bet verleenon
van de vergunning schriftelijk bij hun Col
lege bezwaren kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 11 November 1914.
Burgemeester en Wethoudersvoornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris
V. SICICENTtA.
doen COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling' van W. E. P.
28)
II.
l!o dagen warén voorbijgegaan en de
audiëntie bij den koning had bij Clara een,
pijnlijken, verwarrenden indruk achterge
laten. Zij voelde zich vernederd, dat zij
Wolfram niet had kunnen overtuigen,, dal
zij hom de sterkste argumenten had gegund
en verweet zich, op andere oogenblikken
zij hem! had ontstemd door al te vrij
moedig te spreken. Zij' wias onrustig en
benieuwd om te weten, wat zijn oordcel
over haar was. Zij was «gj: zeker van, dat
zij tijdens dit vluchtige onderhoud niet luid
beantwoord aan de goede verwachtingen,
die hij to voren van haar had gehad. Zij
trachtte dit zelfs op een handige manier van
de aartshertogin te welen te komen. Maar
do koning had niets laten doorschemeren
van dit onderhoud. En bovendien, schoen
Hare Hoogheid op dit oogenblik met haar
vader op gespannen voet ie staan. Prins
Léo had zeker voorslagen gedaan, die de
koning geweigerd had.
Hoe liet ook zij, de koningin, die heune-
hjk de gedachte aan dit huwelijk uit liefde
koesterde en al haar invloed aanwendde
ten gunste ervan, had den prins, die een
goed beeldhouwer wias, toestemming gege
ven, om te beginnen aan, een borstbeeld!
van Wanda. De geheime zijde van het
geval ging door voor de bedoeling om den
Schiedam, 11 Nov. 1914.
De toestand.
Van den strijd in België en Frankrijk
worden weinig bijzonderheden gemeld. In
hun officieele berichten verklaren beide par
tijen nu reeds weken achtereen, dat zij
vorderingen maken, maar noch aan den
Bénen noch aan den anderen kant Li daar
van tot nog toe veel gebleken.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde
gistermorgen
Onze aanvallen bij Yperen vorderden ook
gisteren langzaam. Aleer dan 500 Franschen,
kleurlingen en Engelschen. weiden gevan
gen genomen. Vele mitrailleurs werden buit
gemaakt» Ook verder zuidelijk gingen onze
troepen iets vooruil. Heftige tegenaanvallen
der Engelschen weiden afgeslagen.
In het Argonne-woud maakten we goede
vorderingen, vijandelijke aanvallen werden
gomakkelijk gekeerd.
liet officieele F rans c h e communiqué
van gistermiddag 3 uur luidt:
Op lijel front tussdien de Noordzee en
Armjenlières zijn o-ok gisteren do verwoede
gevechten voortgezet. Beide partijen gingen
herhaaldelijk tot den aanval,over. liet resul
taat was bij hel. ^aanbreken van den nacht,
toen de strijd werd gestaakt, dat de hevige
.aanvallen der Duitschers ten Ruiden van,
Yperen waren afgeslagen en ,de Fran.sche
troepen aanmjerkelijke vorderingen hadden,
gemaakt lusschen Yperen en Armcntièrcs.
In België.
We hooren zoo seinde gisteren de
Tel- co rres o nd e n t uit Sluis ganseh
Noord-VIaandcren door hevige ontploffin
gen. De Duilschers blazen bruggen op. Ze
deden bet gisteren (Maandag) te Sehaweys
en met de Lievebrug ten Noorden van
Maldegliem. lieden (Dinsdag) is de. Stroo-
brug ;um de beurt, waarover de tram Bres-
keusMaldegliem reed en die dus zeer
hecht was. Deze bruggen en nog veel an
dere liggen over de Leopolds vaart.
Geschut werd op verschillende plaatsen
opgesteld in '1 Landen, aan de duinen.
Een Engelsehc of Franse he amateur wierp
Maandag bommen op Binnkenberghe. Zijn
doel was een afdoeling Duitsche soldaten,
welke o]i den Uitkcikschcn Steenweg mar
cheerden, dus daar, waar dc weg naar
Brugge dc badplaats verlaat. Een bom ont
plofte bij het hotel „Willem Teil", doodde
een knaap van ongeveer 10 jaar en kwetste
koning oen verrassing to bereiden. Mevrouw'
do Biénouville was eerst alleen in vertrou
wen genomen. Tóen Word Clara, in haar
hoedanigheid van „beste vriendin" ook irgre
Wijd in hot geheimi. En toen or oenigO gelijke
nis te zien was,- werd zij' uilgenoodigd om'
in do muziekzaal van Wanda le komen,
die do kunstenaar tot atolier had gekozen
wcjg'ens liet zachte geheimzinnige licht.
Het was oen late Februari-mid dag. Aio-
vrouw de Bénouville, die in dc kleine salon
van liaar leerlinge aan 'tschrijvcn Was, wees
op haar bescheiden manier aan Clara een
achtergang; die rij nemen kon om n,iemand
te ontmoeten.
„Ze zijn daar, de anno kinderen", zei ze,
en haar zachte stom had een droevigen
klank.
Clara hoorde in de verte de langaangchou-
den tonen van liet orgel ;d,aar ging zij op af.
Zij opende de smalle deur en zag toen de
muziekzaal, die met haar drie Renaissance-
ramen en in lood gevatte ruiten veel leek
op een kapel. De muren waren met donker
rood trijp behangen, er hing een verzame
ling oude muziekinstrumentendikbuikige
viola's uit het oude Lithauen, Duitsche
harpen, kostbare Andalusische guitaren, be
vallige luiten uit de Franschc middeleeuwen
en violen met de namen van Florentijnschc
meesters. Twee vleugels en een clavecimbel
stonden rechts. Achterin de zaal glansden
dof de pijpen van het groote orgel met zijn
gotisch gebeeldhouwde kasL Ee nwitle lich
tende verschijning zal in het halfduister aan
het klavier, Wanda speelde voor haar prins
sentimonteele oude Lithausche liederen. Hij
stond naast haar met dc armen over elkaar
heel bleek. Zij schenen beiden geschreid te
hebben. Toen zij Clara herkenden, riepeii zij
tegelijk:
„Eindelijk, daar is juffrouw Hersberg I"
„U moet niet ophouden, Hoogheid," riep
Clara uit en wierp in 't voorbijgaan een
blik op het grijze blok waar al enkele trek-
Prijs der Advertentiën: Man 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan rijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie^ hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
een burger, die voor de deur van zijn
woning stond. Een tweede bom trof liet
vcreenigingdokaal der Liberale I'artij „Ons
Ilui.s", in de Sergeant de Bruyneslraal. De
voorgevel van het ruim en hoog gebouw
werd neergeworpen. Hierbij werden geen
personen getroffen.
Dal er te Blankenberghe, hetwelk onder
den vreeselijken slag geweldig daverde, een
groot aantal ramen gesprongen zijn, spreekt
vanzelf.
De Duilschers hebben de lange, brcedc
pier mei het restaurant op 't uiteinde, in
brand gestoken. Hetzelfde gebeurde met bet
havenhoofd, de geliefde wandelplaats der
badgasten. De woningen op den dijk zijn
bier, zoowel als in de andere badsteden,
ontruimd.
T e g e n s p r a ak.
De „Norddeutsche Allgemeine Zeitung"
schrijft: „Het te Amsterdam verschijnend
dagblad „De Tijd" publiceerde op 16 Oc
tober uit Alaastricbt een bericht "van zijn
oorlogscorrespondent, waarin deze beweer
de, dal op 9 Oct. een trein, waarin meer
dan 2000 gewonden vervoerd werden, op
het station Landen in België, lusschen Tie
nen en AVaremme, was aangekomen. Uier
zou, ten einde de gewonden van voedsel te
voorzien, een oponthoud hebben plaats ge
had van 40 minuten. Op hel slation heen
en weer wandelende,zou de berichtgever
hebben gezien, hoe voor een der laatste
wagons van den trein, 200 a 300 Duitsche
soldaten en de lichtgewonde manschappen
van de bezetting van Landen met razende
smaadwoorden tegen 3 in den wagon lig
gende zwaar gewonde Engelschen tc keer
gingen. Zij hielden uit de verte koppen met
dampende soep aan de hongerigen voor,
die zij ellendig van gebrek daar iielen lig
gen. Alen zou hen ook onder ruw gelach
do geweren voorgehouden hebben en op hen
gespuwd hebben.
Deze beweringen van den berichtgever
van dc „Tijd" gaven aanleiding om door de
bevoegde autoriteiten een onderzoek te doen
instellen. Volgens dit onderzoek is over de
beweerde gebeurtenissen op het station te
Landen hel volgende vastgesteld:
Op 9 October is geen trein met '2000 ge
wonden op het station te Landen aangeko
men, doch slechts kleine transporten, wier
aan lal nauwkeurig uit de vcrplcgingsstaicn
blijkt. Samenscholingen van 200 a 300 sol
daten bij een wagon kunnen niet 'voorko
men, omdat de stalionswarhl de opdracht
heef!, hel pad langs den trein vrij te houden.
Bovendien In vindt zich steeds een officier
van de stalionswacht bij hel vertrek van
een trein gewonden. IJet is onmogelijk, dal
de soldaten hun geweren op de Engelschen
aanlegden, omdat, de manschappen, aan wie
in do eetzaal kost verstrekt wordt, en ook
kon in herkenlaar werden, ,,ik wil u ook
graag hooren."
„Geleerden geven niets om muziek," zei
het jonge meisje lachend.
„Daar weet ik niets van 1 Ik heb nooit
muziek gehoord," bekende de geleerde, ter
wijl zij de treden van bet orgel opklom,
maar van uw muziek zal ik zeker houden,
lieve Hoogheid." 1
Do prins schudde haar lang en hartelijk
de hand, alsof hij in haar een medeplichtige
had in zijn treurige liefde. AVanda keek met
welgevallen naar dit bewijs van sympathie
van twee menschen, waar zij zooveel van
hield en terwijl haar oogen hen glimlachend
aanzagen, speelden haar handen als bij in
stinct het kinderlijke, teedere volksliedje
L'ami de mon coeur est pat li sur la mor,
Etoile seintilïanle qui le regardc,
Pourquoi sembles-tu pleurer ce soir?
Zij bad maar drie registers uitgetrokl
corlointaüi, hautboiscn voixhumaine. Sla.»
dc forsche toon van het instrument gaf,
hoewel gedempt, aan deze eenvoudige, roe
rende melodie iets verhevens. Er ging een
grootsclie ontroering van uit. Alen moest
er bij denken aan ai de tranen van de jonge
verloofden en van de weduwen, die, wan
neer zij in droevige afwachting zaten, dit
lied voortdurend in haar gedachten hadden
gehad.
En het jonge meisje, dat het symbool
was van het volk, legde op haar beurt al
haar smart in dit aandoenlijk liedje.
Clara werd bestormd door ongekende,
vreemde gevoelens; van dc sprookjeswereld
der verbeelding kreeg zij plotseling even ccn
glimp te zien. Haar hart bonsde; haar han
den trilden, en haar oogen werden vochtig.
„CM" zei zo met die naïeve innigheid,
die kinderlijke oprechtheid, die aan geleer
de geesten eigen is, „ik geloof, dat ik van
muziek houd!" 1
De prins was gevleid, toen hij zag, dat
het bedienend militair personeel steeds on
gewapend zijn. Andere soldaten hebben geen
toegang tot het station. De Engelschen zijn
noch ge-dagen, noch gesloken, noch be
spuwd evenwel zijn hun borden wanne
soep aangeboden, die door twee hunner
geweigerd werd. Dit is door de verkla
ringen van aanwezigen bevestigd.
In Polen.
Uit hel Duitsche groote hoofdkwartier
werd gistermorgen meegedeeld
In Riresisch-Polen heeft onze cavalerie
bij Jvonin een Russisch bataljon-uiteen ge
slagen. Yijfhonderd man werden gevangen
genomen; acht mitrailleurs werden buitge
maakt
In dc Booko win a.
Uit Czernowitz wordt aan het AYeeusche
„Fremdenblait" bericht:
Russen, gelegerd aan de grens bij Rejboya
en Nowosioliea, schoten met granaten op
Czernowitz, maar de vijandelijke batterijen
werden spoedig tof zwijgen gebracht. liet
voorpostengevecht bij Czernowitz eindigde
mot den terugtocht der Russen. Er staan,
hier meestal Russische soldaten van de
laatste lichting van don landstorm.
Een officieel telegram uit A Veen en, d.d.
gisteren, meldt:
De verbitterde gevochten oji 'fcbergachtig
terrein der lirrie Sahats--Lesnitsn ^ijnook
gisteren tot in den' "nacht voortgezet. Onze
troepen hebben enkele sterk verschanste
vijandelijke stellingen genomen»
Ton zuiden van het gebergte Sokolska
Planïna zijn onze zegevierende troepen ver
der dan het don vorig en dag bereikte ge
bied ten oosten van de linie LosnatsaKroc-
panjLjoebovija binnengerukt. Ook daar
is het Lot hardnekkige gevechten met de
achterhoede der Serviërs gekomen,; die bin
nen korten tijd op de vlucht is gedreven.
Onder de talrijke gevangenen bevindt zich
ook kolonel lijidakovvite, onder het buit
gemaakte geschut een modern zwaar kanon.
De Emden" gezonken.
De Engelsche admiraliteit meldt d.d. gis
teren, dat de Duitsche kleine kruiser ,,Em-
den", hij de Cocos eilanden in den Indi-
selien Oceaan tot zinken is gebracht.
Sedert eenigen tijd was door een aantal
snelle kruisers een gecombineerde operatic
tegen de „Einden" gevoerd, waarhij dc En
gelsche kruisers gefiolpen werden door
Fransclie, Russische en Japansclie oorlogs.
schepen en door de Australische kruisers
„Melbourne" en „Sydney". Gistermorgen
werd bericht ontvangen dal de „Emden"
hij de Cocos-eilnnden was aangekomen en
op het eiland Keeling een gewapende af-
deeling had ontscheept om het draadloos
zij zoo onder den indruk was.
Wanda's spel is zoo roerend mooi,"
fluisterde hij.
De aartshertogin zuchtte
„Ik speel, zooals ik lijd."
Zij droeg voor het poseeren de volksldec-
dcrdracht; het haar in vlechten, een mutsje
met goud geborduurd, een lijfje van ge
plooide dunne stof en een keursje van zwart
fluweel. Zij hield de magere handen ge
kruist over de knieën en keek er zwijgend
naar. Een vluchtig rood vloog over de wan-
gen van den prins. Er hing een atmosfeer
van liefde in dit eigenaardige vertrek, zoo-
als bedwelmende wierookgeuren in een kerk
zweven. Clara voelde zich er door beklemd.
De aartshertogin keek naar den prins met
een uitdrukking van teederlicid in haar
groote, droomerige oogen. Clara zrn heel
zacht met een gebaar van onmacht:
„O! ik wilde, dat ik u het geluk kon
geven I" j
„Tiet geluk," zei de prins en zijn slem
verried een ingehouden toom het geluk
zou te vinden zijn ver van hier, in de Ver
borgenheid, in den eenvoud, in vrijheid."
„Spreek daar nu niet meer over, Géo,"
zei Wanda snel. I
Waarschijnlijk hadden zij heiden de ge-
dachte gehad afstand te doen van hun rang
om het recht te krijgen elkaar lief te heb-
ben. Clara kreeg bovendien nog den indruk,
alsof de prins van Hansen, om zijn on-
haat zuchtigheid te toonen, eischic, dat alle
titels vervallen zouden, en alsof de aarts-
hertogin deze gedachte verwierp.
Een waas van diepe geheimzinnigheid
lag over deze idylle. Waarom verzette do
koning zich tegen dit huwelijk, dat zoo zon
nig kon zijn? Wat had hij er mee voor?
„U moet gelukkig worden, ondanks al.
les!" liet zij zich gaan.
i „AVc zullen hot niet zjjn," fluisterde
Wanda. „Alama heeft ons toestemming ge
geven voor die buste.j..;., en dan geloof
ik, dat 't. wel gedaan zal zijn."
telegrafische station tc vernielen en den
telegraafkabel tc kappen.
Daar weid de „Einden" door de „Syd
ney" verrast en tot een gevecht genoopt.
In den hevigen strijd, die volgde, heeft de
„Sydney" drie dooden en dertien gewon
den gekregen. De „Emden" werd op het
strand gedreven en is verbrand. De ver
liezen aan menschenlevens op de „Einden"
moeten zeer gioot zijn. Aan de overleven
den is alle mogelijke hulp geboden.
De stoutmoedige kleine Duitsche kruiser
„Emden", de schrik van dc handelsvloot
der bondgenooien in de Indische wateren,
is dan tenslotte door het lot getroffen, dat
onvermijdelijk vor hem was weggelegd,
toon de Engelsche admiraliteit een uitge
breide jacht op het stoute kaperechip had
op touw gezet. Opgespoord door de Austra
lische kruisers, de „Alelhounio" en de
„Sydney", werd hij door laatstgenoemd
schip verrast, terwijl hij juist bezig was te
probeeren, den Engelschen een nieuwen
slag toe te brengen, door op do Cocos-
of Keeling eilanden den telegraafkabel, die
Engeland met Australië orbmdt. te vernie
len. Tot een gevecht gedwongen met de
„SydneyKf die anderhalf maal zoo groot
is als de „Emden", werd hij op de kust
gedreven en vloog in hiand.
Dc commandant van het schip, Yon Af fil
ler, was of is blijkbaar (zijn dood Werd niet
gemeld) aan hetzelflo hout, waaruit Piet
llcin en Jean Hart gemeden, waren, d. w. z.
con man die alle eigenschappen bezat van,
dc stoutmoedige zeevaarders en kaperkapi
teins uit de 17e eeuw. Alet die oude kaap
vaarders had do kroriser gemeen zijn ver
rassende bewegelijkheid, de steeds l>ez!go
ondernemingsgeest van zijn. kapitein, do
lóten waarvan hij gebruik maakte om. dc
schepen, die hij vervolgde, onverwacht op
het liiji te vallen, enz.
Alen herinnert zich liv. nog' wel hoe hij,
om op do roede van Penang don Riusi-
sehen kruiser „Se mts joeg", dien hij ver
volgde, onopgemerkt te kunnen muteren,
een vierden (loozen) schoorsteen had laten,
aanbrengen. liet schip werd niet herkend,
en kon de „Semlsjoeg" dicht genoeg naderen
om twee torpedo's uit to werpen, die het
schip troXfe-n en het tot zinken brachten»
Hij schijnt verder daar in den oinirck
gebleven te zijn. De Cocos- of lvoelingj-eilan-
den liggen nl. Zuidwestelijk van Java. Tot
1857 werden zij min of meer beschouwd als
te beboeren aan Nederland, tot een Eiir
gelscli schip er in dal jaar de Engelsche
vlag plantte. Wij veil oren er niet veel aan,
want het zijn koraaleilanden, waar niet
veel meer dan rocovpalmen, schildpadden
en vi-'di te verkrijgen is. Yioor Engeland
hadden zij waarde als steunpunt op de vaart
naar zijn Australische koloniën en, later
voorden telegraafkabel daarheen. Deze om
schrijving van de geografische ligging der
„Wanda," zei de prins, „nog vijf minu
ten poseoren voor het donker wordt!"
Zij ging weer in de houding zitten met
de bevallige volgzaamheid van een jong
meisje aan deug ene, .dien' zij liefheeft. Do
prins scheen een plotselinge ingeving tc
krijgen en vormde met een enkele beweging
van zijn duim de aanhechting van den neus.
Toen kwam plotseling het eigenaardige
voorhoofd tol zijn reclit. Clara uitte een
kreet van bewondering. De aartshertogin
stond op om tc komen kijken. De prins
stond voor het tafeltje waarop dit tcere,
sombere kopje rustte. Zijn vingers kneed
den niet meer de zachte klei, zij raakten
haar zacht aan, streelden haar liefkozend,
vormden de oogappels onder de welving
van dc wenkbrauwen. Hij zuchtte:
„Odie oogen, ik zal die oogen gesloten
laten om hun leven, him gedachten nioL
onwaar weer te geven
Zijn vingers, zijn lange smalle kunste
naarehanden gingen, hooger, streken Langs
do holte hij dc slapen, langs de zachte
welving' van het voorhoofd. Het scheen
alsof liij alleen tegenover zijn werk stond.
Ilij mompelde in zichzelf enkele onvoretaan-
baro woorden. Plotseling hoog hij voor
over, drukte zijn lippen op hot kleinegrijzo
kopje en kuste hot. Het scheen alsof hij!
dit afbeeldsel levend voor zich zag en liet
Wilde omhelzen met al den hartstocht, waar
van hij nooit do kracht aan het kinderlijke
meisje had laten blijken.1
AVanda u,it!o een ges moorden .snik; zi|
leunde tegen Claiu aan en zei i
„O 1 mijn lieve juffrouw llcreberg, wat cm
ook gebeuren iriioge, nooit, nooit zal ik Géo
kunnen vergeten!" s_
(Wordt vervolgd).
