De oorlog.
Koning zi]n5
67"" Jaargang.
Donderdag 12 November 1914
No. 146SO
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.-
■prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25,, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent;
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden "dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Liorte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.-
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. [Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie,; bij vooruitbetaling aJJXL Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Kennisgeving.
Brood
Do Burgemeester van Schiedam;
Overwegende dat door de Regceing aan
de meelfabrikanten vergunning is verleend
om naast tarwemeel wederom tarwe
bloem af te leveren.
Bepaalt, na overleg' mot £e besturen der
Schiedamsche hakkers patioonsvereeniging
en der Coöperatieve Viereenigingen. dal, te
beginnen met Z a I c r d a g 1 4 N oi v e m her
1914, tot wederopzecgengs, door alle bakke
rijen brood moot worden gebakken inhou
dende 75 pCt tarwcmieel en 25 pCttarwe
bloem. J tot brood moet oen gewicht' hebben
.van 1 kilogram niet een speling van 5pCt.
Uitzondering blijft toegestaan voor zoo
genaamd klein brood, tot een gewicht
van 0.6 ons, hetwelk uitsluitend van larwo-
bloem kan vervaardigd worden.
De prijzen blijven vastgesteld als volgt:
voor brood niet water gebakken 16 ct. per
kilo, voor brood mot fnelk gebakken (merk
51) 19 ct per kilo; voor klein brood van
0.6 ons, 2i/o ct. per stuk.
Invoer van wittebrood, of brood bevat
tende méér daCn 23 pCt tarwebloem, van
buiten de Gemeente aangevoerd, zal niet
worden toegelaten.
Het gewicht van het hier ter stede ge
bakken brood zal strong gecontroleerd wor
den, terwijl ook aan de bakkers wordt
verboden het bakken van witbrood voor
particulieren.
De Burgemeester van Schiedam
M. L. HONNERLAGE GRE1E.
Dran Invet.
Burgemeester en Weihouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis dat bij hen
is ingekomen een verzoek van -MARIA
SOPHIA CORNELIA FERREE. echtgenoot©
van PETRUS MICHAEL SCHIKftOF, om
vergunning voor don verkoop van sterken
drank in het klein, voor gebruik ter plaatse
van verkoop, in het benedenlokaal van het
pand Lange Haven 118.
En herinneren dat binnen 2 weken na
deze bekendmaking legen het verleenen van
de vergunning schriftelijk bij hun College
bezwaren kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 12 November 1914.
Burgemeester cn Welhoudersvoornoemd
M. L, HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
door COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling' van W. E.P.
29)
Do smart van deze trooo aan trekbel ijko
jonge mbnscihcn schoen Clara oen, vvrceiL-
be:d toö; haar energieke natuur deed haar
zegden:; f
pfiij moet strijden."
Op het hooren van'deze woorden draaide
de prins zich om, en zei, bleek als een dook:
„Neon, juffrouw Jlersbcrg, inen strijdt niet
tegen een koning!, vooral 'niet, wanneer
die koning Wolfram V lieet."
- En op een meer vriondschappelijken toon,,
Sic herinnerde aan hun eerste gesprek,,
blaar ditmaal met iels diep droevigs, 'ver
volgde hij;
i;U weet niet en u kan ook niet weten,,
«*1 soeialislc zooals u, wat onderdanen
trouw is. Maar hier zal u het loeren be
grijpen. Het hoogste geluk slaat vlak voor
mij. U kent mijn lieve Wanda gen oog ome
to begrijpen, wat liaar liefde voor mij be
tekent; wij zijn oen, wij verlangen, naai'
elkaar met ons heelo Ixart en tocli zullen
we moeten scheiden; zij gaat een hoogero
todkorafet tegemoet en ik zal niet Legen
streven. De koning zal het zoo gewild heb
ben."
Bij verwachtte, dat de unionist© hier
tegjen op zou komen. Maar zij bleef zwijgen.
Bezat het woord koning,1 'Waar zij zoolang
den spot miae had gedreven, dan een on
doorgrondelijke beteekenis, dat duizenden,
menseden er van onder den, indruk'kwamen,
bn zij zelf ten slotte ook' den invloed van,
BUITENLAND.
Schiedam, 12 November.
Tan het Westelijke front.
D e toes land.
De Duitochers zijn Dinsdag een goede
schrede nader gekomen tot hun doel, nl.
do verovering van Yperen. pixmuiden, 20
K.M. ton noorden dier stad gelegen, is door
hen bezet in 'tFransche communiqué
wordt gezegd, dat de bondgenooten den
buitenkant nog l>ezet houden terwijE
op nog. geen 5 K.M. ten zuiden van, Yperen
St. Eloy op de bondgenooten werd veroverd.
Ook ten westen van het dorpje Laugemark,
7 Jv.M. ten noorden van Yperen» werden
door do Duitochers successen behaald.
.Daarmee is tlians de stad aan den oostkant
in een halven cirkel door de Duikche troe
pen omgeven.
Wat aan do afgestreden, vermoeide regi
menten, die daar al weken lang den hard-
nckkigen strijd hadden gevoerd, waarschijn
lijk niet was gelukt (het is nl. al eens meer
beproefd), is door nieuwe regimenten van
jonge soldaterij die juichend den dood of
de overwinning tegemoet gingen, uitgevoerd,
en hel front der bondgenooten, heeft daar
door pen gevoelige stoot gekregen.
Gf dit voor hen verdere noodlottige ge
volgen zal hebben, hangt af van de reserves
waarover zij beschkken. De berichten der
laatste dagen doen vermoeden, dat de bond-
gfcnooten achter hun front, in, de richting
van Calais sterke reserves gereed hebben
staan. Maar aan den anderen, kant' 'gevoelt
het Duitsch© legerbesluur zich nog krachtig
genoeg om groote troepenafdeelingen naar
Oost Pruisen te kunnen zenden. Dit is! 'wel
is waar grootendeels cavalerie, maar zoo-
als men uit de berichten weet, 'hadden voor
dit wapen de paarden lijdelijk afgedaan,
en zaten aan weerszijden de cavaleristen
naast huil le voet gaande collega's dn do
loopgraven.
Rij do bovengenoemde operatics tegen
Yperen kwamen eigenlijk de inundaties tus-
schen Nieuwspoort en Dixmuiden den Duit-
schers zeer terstade. Het onder water gezette
land maakte hun rechterzijde vrij en zij
hielden [den vasten grond onder hun voelen.
Deze bewoging, die hen van de kust ver
wijderde, verloste hen bovendien van do
beschieting van de Engelsche schepen.
Do bondgenooten van liun, kant hebben
van dit verlaten of minder krachtig'bezetten
van do kuststreek onmiddellijk gebruik ge
maakt door Lonibaertzijde te bezeilen.
De officieelo mcjdedeelmgen over den
dat woord voelde?
„Dat is nu onderdanentrouw1, juffrouw
Kersberg'," eindigde do prins.-
Clara mompelde vaag':
„Uw overtuiging schijnt mij mooi
maar jk kan die niet deelonI
Aarzelend werd de kleine deur geopend.
Mevrouw de Bénouville Idvatn weer haar
plaats van chaperonne innemen hij de jonge
lui, aan wie zij miet haar verstandige,
gocdliartigo natuur dit lange têlo ii-têtege
gund bad. Do aartshertogin raapte al haar
moed bijeen om dot oude dame niet teleur
to stellen en zei:
Lieve mevrouw Bénouville, huil: u toch
ecus de verzameling van koningin Bertha
aan juffrouw1 Ilersbcrg zien."
Zij bedoelde de muziekinstrumenten,' die
toebehoord hadden aan do bekoorlijke ko
ningin, een van, Wolfram's voorouders,
die zoo veel van kunst hield, Vooral van
■minziek en van kleine 'kunstvoorwerpen.
Toen liet kasteel Conrad gebomvd was,
Legen het eind van de achttiende eeuw,
had zij cr deze verzameling1 bijeengebracht.
En mevrouw de Bénouville legde haar uit
hoe de .koning die tallooze kleine trekken
van dezte grootmoeder en voioral haar lief
hebberijen geërfd had, deze muziekinstru
menten naar het paleis in 0 klsburg had
laten overbregen, onidat de vochtigheid van
het kasteel Conrad ze totaal bedorven zou
hebben. Ifij was toen twintig jaar en hij
vond het zoo prettig die mooie dingen al
was 'talleen maar aan le raken, dat hij
zich hier in deze zaal niet de behangen!
bad ppgasloten, om! ze zelf op, te hang'en
en. to rangtschikken.
Clara zei:
„Dus hechtte Zijne Majesteit zooveel
Waarde aan die herinneringen, uit den
ouden lijd?"
nieuwen stand van zaken, luiden als volgt:
Het Duitsehe groote hoofdkwartier
doelde gistermorgen mede:
Aan de Yser hebben wij gisteren goede
vorderingen gemaakt. Dixmuiden is
stormenderhand genomen. Daarbij zijn,
moer dan 500 krijgsgevangenen en, negen
machinegeweren in onze handen gevallen.
Voider naar het Zuiden zijn onze troe
pen over het kanaal getrokken.
Ten Westen van Laugemark (lea noorden
van Yperen) hebben jonge regimenten onder
bet zingen van „Dcutschland, Deulsrhland
übor alle.-" de eerste linie der vijandelijke
stellingen stormenderhand genomen en on
geveer 2000 man FranseJie infanterie gevan
gen genomen en zes maclünegewcren buit
gemaakt.
Ten Zuiden van Yperen hebben, wijden
tegenstander uit St. EJoi (ten Zuiden van,
Yperen), om welke plaats verscheidene
dagen verwoed was gevochten, verdreven.
Ongeveer 1000 gevangenen en, zes machine
geweren zijn dinar in onze handen gevallen
Ondanks tal van heftige tegenaanvallen
der Engelschen zijn do heuvels ten Noorden
van Armenlières, die de gohoele streek De-
heerschen, in ons,bezit gebleven.
T«n Zuidwesten van Rijssel heeft ons
offensief terrein gewonnen.
De Fransehen hebben groote verliezen
geleden bij een poging om den uit strate
gisch oogpunt belangrijken heuvel ten Noor
den van Vienne ie Chateau aan den West
rand van Argonne te heroveren. Ook in het
Argonnerwourl en ten Noordoosten en Zui
den van Verdun zijn de aanvallen der Fran-
schen overal afgeslagen.
Het Franse he officieelo communiqué
van gis tern i.id lag drie uur luidt:
Tussehen Nieuwpoort en de Leie to gis
teren verwoed gevochten. De bondgenooten
hebben zich over 't algemeen in hun stel
lingen gehandhaafd en hebben Lonibaert
zijde (ten Noorden van Nieuwpoort) her
overd en zijn voorbij deze plaats opgerukt.
In don namiddag hebben de Duitschers Dix
muiden genomen; de bondgenooten houden
evenwel nog dc buitenwijken bezet.
Op het overige front geen verandering
van beteekenis.
De slag a a n de Yser.
De correspondent van de „Tel." te Sluis
heeft inzage gekregen van brieven, door
ernstige, geloof waai ilige Belgische soldaten
geschreven. Eén meldde:
„Wij meenden naar Frankrijk ie zullen
gaan om te ruston, maar namen dadelijk
In de eerste lijn plaats achter de Yser. Tien
dagen heb ik do loopgraven niet verlaten.
Ik heb zooals ge weel, Luik, Thienen,
Mecholon, do Nelhe meegemaakt, maar do
slag was hier voel vreesol ijker. Hoeveel
dooden on wolk een ontzettende massa ge
wondon, waarvan velen eer.il in eon ketk
van den omtrek, in 't station te Veurne,
of een gesticht aldaar velbanden en daar-
De oude dame glimlachte van plezier,
zoodra zij maar van hem sprak.
./Hij had zooveel smaak cn zooveel lief
hebberijen cn ate hij eenmaal ergens plezier
in had, zette hij door. Ik heb eens gezien,,
toen hij veertien jaar was, dat bij een boelen
nacht op liet laboratorium in don [oren bleef,
dat was toen zijn timmermanswerkplaats
om, oen tafel af le maken, waarvan do
poolen spleten, hoe meer hij ze op de
draaibank wou afronden. Toen het dag1
bog'on te worden, zat liij uitgeput en bevend
te midden van al de houto'plinlcrs. llij
zag doodsbleek en hield met moeite zijn
tranen in; telkens weer herbaalde bij: „lk
ben niet eens oen goed werkman,!"
Clara luisterde met de lippen half ge
opend. Zij kende langzamerhand allerlei
trekken van den koning' als kind, die do
oude gouvernante haar vertelde. Hij moest
om lief, droomerig kind''zijn geweest, edel
moedig als jongen, dichterlijk en vurig toen
liij den volwassen leeftijd bereikt had; zóó
was zijn persoon, die Clara had loeren
kennen uit do verhalen dor oude dame.
Zij had voor dio vurige persoonlijkheid
van vroeger een belangstelling^ die n,iet ge
heel op rekening kon geschoven worden
van den gebiedenden monarch, zooals zij
dien nu bad leeren kennen. Mevrouw do
Bénouville had haar oen portret van Wolf
ram laten zien op zijn vijftiende jaar. Hoe
whs het mogelijk, dat''die dweper mol zijn
hartstochtelijke oogen, die prins met zijn
groote goedheid, de harde, onvermurwbare
vorst van tlians was geWorden'? Hoewel
mevrouw do Bénouville altijd erg terug
houdend whs op dit teere punt, wist C'lara
tooh dat Wolfram als kroonprins op zijn
twintigste jaar, toen hij 'heel Europa reeds
had bereisd, met koning Wenoeslaus en
den s'ümLsmniu'schal.k den vcrschrikkc-
na naar Fiankrijk vervoerd werden. In 't
hevigst van den strijd verschanste ik me
soms achter dc lijken van kameraden; 't
waren geen oogenblikken. oin te denken,
maar ook aan Duitsehe zijde waren de ver
liezen ontzettend, ja grooter dan bij ons,
want de soldaten die den aanvul deden,
werden met geweld in den dood gejaagd".
Hij beschrijft veider, hoe hij in den
nacht op schildwacht stond, terwijl over
een groote uitgestrektheid de hemel laaide
van 't vuur, dat zes, zeven kapitale hoeven
verteerde.
Van het Oostelijke front.
Van R us s i s c li e z ij d e.
De Russische legatie te 's-Gravenhage
hoeft gisteren de volgende berichten ont
vangen over de krijgsoperaties in Oost-
Europa
In 0 os l- Pr ui s en is do recliteq'-
vleugel van den vijand, die in de buurt van
Lyck een hardnekkjgen tegenstan/l had ge
boden, teruggeworpen op de Mazurischo
meren. 1
Ten Westen van Neidcnburg nabij het
station Monschacken, heeft de Russische
cavalerie een Duitsch detachement, dat he
iast was met de verdediging van den spoor
weg, uiteengejaagd en zich meestergemaakt
van den trein on twee spoorbruggen, ver
nield.
In bet westelijk gedeelte van Polen
beeft de Russische cavalerie een divisie
cavalerie op Kaliscli teruggeworpen, dal;
gesteund werd door een bataljon Duitsehe
infanterie, dat zich naar de grens terug
trok.
In G a 1 i c i zijn de Russische troepen
dc Yislokarivier overgetrokken. Zo bezolten
Rzeczow, üynow en Lrnko, Op de wegen,
die naar Krakau leiden, hebben zo de ge
meente Mokliow bezet.
O o s t e n r ij k s c li c o m m u n i q u
Een officioclc mcdedoeling van gister
middag uitihet Oosteiuijkschc groote hoofd
kwartier luidt:
De krijgsverrichtingen op het Noordoos
telijke oorlogsterrein ontwikkelen zich vol
gens ons plan, dat door den vijand niet is
verstoord
In het door ons vrijwillig ontruimde ge-
bied van Middcn-Galiciü zijn de Bussen den
benedenloop van de Wisloka overgetrokken
en hebben Rzeszow (ten N.W. v. Przemysl)
en do streek van Lisko (ten Z.Z.W. van
Przemysl aan de San) bezet.
Przemysl is weer ingesloten.
In liet dal van de Stryj heeft een vijan
delijke frocp voor het vuur van een gepant-
serden trein en voor een onvorwar-hUm
ruiterijaanval onder groote verliezen moeten
vluchten. I
Uit het Duitsehe groote hoofdkwartier
werd gistermorgen gemold
Van 'het oostelijk oorlogsterrein zijn geen
berichten van beteekenis ontvangen.
lijken hertog von Zoffern, die op vijflig-
jarigen leeftijd toen groote macht had
lievig© scènes had gehad, waarbij' bij als
toekomstig: heei'sclicr van Litbauen pleitte
voor do vrijheid. Eenigo jaren later was
liij vertrokken naar Engelscli-Indië. Indien
tusschcnfijd waren er dingen gebeurd, die
mevrouw do Bénouville onveranderlijk stil
zwijgend voorbijging. L
„Ifij Iiad denzdfden smaak en dezelfde
neigingen als koningin Bertha", zei de oude
F ran i; ais o altijd weer. t
!>,ien avornl, toen zijl eenmaal op dreef
was, herinnerde zij zich nog' oen andere ge
schiedenis van een dollen, on,verschrokken
inval van Wolfram als, kind. 'Hij was onge
veer vijftien jaar oud, hij zag' op liet dak
van liet paleis tegen pen steile, gevaarlijke
helling leidekkers bezig met hun levens
gevaarlijk werk. Plotseling Word hij zóó
overweldigd door het feit, dat die mannen,
dio in dienst waren van zijn, vader, lam
loven Waagden te zijnen behoeve, dat hij
aan zijn gouverneur ontsnapte, zijn jasje
uittrok, achter een arbeider de ladder op
klom en daar in de hoogte op dc dakpannen,
hoen en weer ging' loopen met deze woorden,
dio de kerels in verrukking hadden gebracht:
„lk ben aartshertog Wolfram 1"
„Nu, juffrouw' Kersberg, wlat zegt u daar
van?" vroeg prins Géo.
De beide jongelui en de oude hofdame
keken haar vragend aan, maar toen zij
zagen hoe aangedaan Clara was, drongen
zij niet verder min. l
Wanda draaide liet clcclrische Jicht aan
om Wal afleiding1 le'geven en de prins
haalde een draaiorgeltje 1e voorschijn, dal
daar als curiositeit stond, llij zocht hel
handvat. Het Was een nieuw instrument, dat
in Parijs gemaakt was. llij gaf Wanda een
ondeugend knipoogje. Beiden hadden, on-
Oostenrijk en Servië
Over de krijgsverrichtingen in Servië
wordt officieel uit liet OoMenrijksche hoofd
kwartier bericht:
Den lOden dezer zijn 's morgens de heu
vels van Mi sar, ten Zuiden win Sjahat-, n,a
een vicrdaagschen Moedigen strijd, stormen
derhand genomen. Daardoor is <le Servische
rechten leugel ingedrukt Wij hebben vele
gevangenen gemaakt De Senders hebben,
de sterk verschanste linie MisarCap Pla
num moeten ontruimen, en terugtrekken.
De sterke vijandelijke achterhoede biedt in
van te voren gereedgemaakte achterwaarts
getogen stollingen nog tegenstand.
Onze opmarsch ten Oosten van de lijn
LosnitoaKroepanj vordert goed, o.ndanks
den heftigen tegenstand van, dc Servische,
achterhoede. De heuvels ten Oosten van
Jaulaka zijn reeds in ons bexit.
Voor zoover tlians hekend is, zijn 'in do
gevechten van-rij10 November ongeveer
4300 Serviërs gevangen genomen, 16 ma
chinegeweren, 2S kanonnen (waaronder een
van zwaar k.üïber), een vaandel, verschei
dene munitiewagens en zeer veel munitie
Inrit gemaakt.
Ter Zee.
D e „E in den".
Officieel word gisteravond uil Londen
gemeld, dat de kapitein van de Einden",,
Von Midler, on prins Frans Jozef van Ho-
henzollem (do tweede zoon van prins
Willem van Hohenzollern-Signiaringen),
luitenant ter zee, beiden gered en onge
deerd zijn. Zij zijn krijgsgevangen genomen.
De verliezen van de „Ernden" bedragen
200 dooden cn 30 gewonden.
De minister van marine beefL bevolen
aan de overlevenden van de „Einden" alle
krijgseer te bewijzen. 11c kapitein en de
officieren zullen hun degen mogen behou
den.
Uit Sydney worden nog eenige bizonder-
heden óver het einde van dc „Emden"
gemeld. De kruiser kwam 's morgens vroeg
bij de Cocos-eilanden aan en zette 43 man
aan land, die do toestellen van bet station
voor draadlooze telegrafie vernielden. Zij
wilden naar boord temqkeeren, toen dc
„Sydney" ter plaatse kwam. De „Emden"
koos zee en liet dc landingstroepen achter.
Aanvankelijk was de bediening der kanon
nen van de „Einden" goed, doch later
minder. De kruiser verloor twee sclioor-
slccnen en kreeg binnen het uur brand
aan den achtersteven. De „Sydney" leed
geen noemenswaarde schade.
De landingstroepen van de „Emden" had
den voor twee maanden voedsel opgevor
derd, doch de inboorlingen goed behandeld.
In een hoofdartikel over het einde van de
„Emden" schrijft de „Times":
„Wij verheugen er ons over dat de krui
ser „Emden" eindelijk is vernietigd, doch
danks hun groote smart, toch in deri grond
een opgewekte natuur. Zij fluisterden vroo-
lijk samen over het kleine instrument. 0pL
eens kwam er een krassend geluid uit hot
mechaniek en toen klonken, de eerste schal
lende tonen van bet Fransehe volkslied,
machinaal afgerold, door de zaal.
„Mevrouw Bénouville 1 Mevrouw Bénou
ville! riep Wanda met schitterende oogen,
„dat speelt Géo voor u!"
De oude dame bleef verbaasd en vcr-
rukL slaan. De prms draaide het orgeltje»
en had er plezier in als' êen straaljongen»
Nu draaide hij miel, een razende snelheid.
Mevrouw Itonouville kreeg liet even te
kWaad bij het booreu van dc Marseillaise.
Die klanken uil haar vaderland stegen haar
iraar het hoofd en ze zuchtte:
„Och,! dio lieve kinderen I Die arme kin
deren 1"
(Marei voelde zich wonderlijk wel to
moede
III.
Clara's zachte, volgzame natuur' schikte
zich in liet sLilie leven, dat zij in liet palcis
leidde. Ai ünanr overpeinzingen waren op
Wetenschappelijke problemen gericht. Schei
kundigen zijn dichters. Hun geest zweeft
rond ju een uitgestrekter heelal dan onze
zichtbare Wereld: hun onophoudelijk na
speuren van moleculen en atomen, is op
zichzelf een heldendicht, on zij zijn voort
durend bezig in veronderstellingen, endroo-
men systemen op te bouwen, waarop zij
weer allo Waarneembare verschijnselen
trachten té baseeren, als een stad op een
wolk. .Do „groote Kersberg" bedacht opdat
o ogenblik een vereenvoudigd apparaat voor
electrolyse; zij teekende er de plannen van
en gaf die aan een fabrikant van, fijne in
strumenten.
(Wordt vervolgd.)
I
HIEDAMSCHE
