De oorlog.
Koning zijn,
67"* Jaargang
Donderdag 26 November 1914
No 14692
Bericht.
Drankwet.
Kennisgeving.
4i)
BUITENLAND.
Tan het Westelijke front
Yan het Oostelijke front
Oostenrijk en Servië.
SCHIEDAMSCH
Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen 1.25, franco
pgr post fl. 1-65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Aïaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Adrertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
car aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Zij, die zich met ingang van 1 Dcc.
as, op de ,.Schiedamsche Courant" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
tcrscliijncnde nummers gratis.
(Herplaatsing wegens misstelling.)
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam; i
Gelet op artikel 12 dor Drankwet;
Brengen ter openbare kennis dat bij hen
is ingekomen een verzoek van CATIIAR1XA
BRGARETHA IIA.MERL1NG, echtgenoot©
ran JOHANNES PI ETER PLOOS VA-N
MISTEL, om vergunning voor den Verkoop
van sterken drank m het klein, voor gebruik
ter plaatse van verkoop in het beneden
lokaal van het pand Lange Nicuwstraat 20.
En herinneren dat binnen 2 weken na
te bekendmaking tegen het vertonnen
van de vergunning schriftelijk hij hun Col
lege bezwaien kunnen worde,n ingebracht.
Schiedam, 24 November 1914.
Burgemeester en Weihouders voornoemd,
j AL L. HONNERLAGE GKKIL
De Secretaris
V. SICKENGA.
Inrichtingen welbe gevaar, schade of
hinder kannen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gezien het verzoek van iï. W. T. COL-
LIGX0N, om vergunning tot het oprichten
tan een rookerij voor slachterswaren, ach
ter het pand Korte Achterweg S, kadaster
Sectie B no. 3041
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Doen te weten:
dat voormeld verzoek' met de bijlagen
op de secretarie der gemeente, is ter visie
gelegd
dat op Donderdag, den lOen December
des voormiddags ten ll'/o ,ure, ten
raadhuize gelegenheid zal worden gegeven
om bezwaren tegen het toestaan van dat
verzoek in te brengen en die mondeling of
schriftelijk .too te lichten;
dat gedurende drie dagen vóór het
tijdstip hierboven genoemd, op de secre
tarie der gemeente, van de schrifturein^
door COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E.P.
Een oogenhlik kon hij niet verder, toen
vermande hij zich en vervolgde:
»En de erfgenaam van den, troon was de
Pnp Minnaar van. de prinses. Hij was een
ofetairtoeijiig van hetzelfde koninklijke huis.
~tizÜu kunstzin, zijn, talenten en zijn gees-
®8tad, die hem de innemendste aller prim-
sou deden zijn, miaabten, hem ongeschikt
■oor het koningschap. Hij was een droomor
Mpt oppervlakkige, vage denkbeelden en op-
attmjen, en zijn teergevoeligheid zou
I «ern. onmogelijk hebben gemaakt een reclit-
rechter te zijn. Het rijk zou onder
vr' *Jartden te gronde zijn gegaan. Zoo zou,
"s het gielnk van die beide kinderen het
#puk van een volk zijn.. De koning wist
r> rflaar zijn dochter was hem zoo dier-
dat hij lang aarzelde vootr hij haar
"30 brak."
'faclltto zijn eigen smart te vearber-
??°r Ge treurige werkelijkheid als een
wWsje je vertellen, maar Clara zag, dat hij
ouder leed, dat zij moeite had zich
tenkele teere .woorden van, vrouwelijk
te laten ontvallen,. Hoe graag!
rij lierri hebben willen zeggenAch I
iu,26 ztrif wel, wat zij gezegd zon,
Maar hij vervolgde:
rti Goluk van het volk hoeft vreemde
Het eischte, dat die innemende
.ètfLra,n ^en G'oon, verwijderd werd. Voor
was noodig, dat de aartshertogin
die ter zake" mochten zijn ingekomen, ken
nis kan worden geomen; en
dat volgens de bestaande jurisprudentie
niet tot beroep op een beslissing ingevolge
de Hinderwet gerechtigd zijn zij, die niet
overeenkomstig art 7 dier Wet Voor het
Gemeentebestuur of een of meer zijner
leden zijn verschenen, jen einde hun be
zwaren mondeling toe te lichten.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 2Gen November 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris
V. SICKENGA.
De toestand.
Over het bombardement van Zcebrugge
doen overdreven verhalen tie rondo, zoo
seinde gisteravond do „Tel."-cori e-pondent
uit Sluis. Zeker was het geschut geweldig,
maar Zeebrugge stond niet in bi and. Slechts
één gebouw in de havenwijk lam 1c.
't Eigenlijke gehucht Zeebrugge, dat tot liet
grondgebied Brugge behoort on ongeveer
twintig minuien gaans van de havenwijk
ligt, werd niet getroffen. De twee villa's
te llcy.-t, waarover men sprak, waren een
klooster en het hotel Leopold II. Een ge
rucht, als zouden de kustplaatsen verder
ontruimd moeten worden (dit bepaalde zich
tot nu toe tot den dijk en aangrenzende
straten) is nog niet bevestigd. Behalve bij
Nieuvvpoort is nog geen ander deel dof kust,
gebombardeerd.
Heden was het den ganse hen, dag stil.
Aan de kust heerschte rust.
Bij de Yser gaat het ook kalm toe. Zie
hier hoe 't Belgische leger mm de verbon
denen samenwerkt Den, eersten dag op de
vuurlijn gedurenden 24 uur. den, 2cn dag
als versterking1 op de tweede lijn. den Soil
dag piket dus ids réserve, om! op te treden,
zoo de nood dringt. Dan twee dagen rust.
Den Gen dag begint de regeling weer van
voren aan. De Belgen worden, gesteund door
Fransehen en Gliurka's en, de Engolschen
ter zee.
In de laatste dagen van betrekkelijke rust
aan de noordelijke slaglinie hebben, beide
partijen van de gelegenheid partij getrokken*
om him strijdmacht te herstellen. Het is
duidelijk, zoo meldt de „Times" uit Bou
logne, dat de vijand de hoop oni Calais to
bereiken, nog niet op heeft gegeven. liet
kan zijn, dat hij eerstdaags een laatste en
uiter.de poging /al ondernemen. -Maar dan
in haar korte leven tij-d had een zoon, to
sclnonken aan een, anderen echtgenoot. Zij
werd dus verbonden met den wijslen man
van het rijk, die het meest geschikt was
een zegenrijke regeering te voeren,, en in
den verwarden staat de rust te horstellen
en hoewel zij hem niet licfliad, nam do
prinses hem tot echtgenoot met haar zachte
en volgzame natuur. Zij was nieli ongeluk-
Jcjn'."
„Iloe kan Uwe Majesteit dat weten?"
riep Clara sidderend uit.
,,Ik weet," antwoordde de koning, „dat
iedere opoffering haar Ijolooning in, zich
heeft. Wij kunnen lijden, en toch gelukkig
zijn. Do jonge koningin, waaraan we nu
denken, zal misschien niet het geluk krijgen,
dat zij begeerde. Een ander geluk zal haar
deel zijn, verhevener, gebouwd op het ge
luk van het volk on dut zal haar hcelo ziel
ervullcn."
„Op dat oogenhlik werd de grootmaar
schalk in het kabinet van den. koning
binnengeleid. Hij was klaar voor de par
lement; zitting, die over cenige minuten ge
opend zou worden. Hij droeg een degen, aan
zijn zijde, boogie laarzen, die tot over de
knie reikten; de witte tuniek van fijn laken
omsloot zijn krachtige gestalte en schitterde
van ridderkruisen
„Ik ben tot je dienst, Zoffern," zei de
koning op vriendschappelijken toon.
De maarschalk zei geen woord. Trotseh,
indrukwekkend, eerbiedwaardig stond daar
zijn herculesgestalte tegen den muur. Zijn
steek hield hij in de rechterhand, de linker
omklemde den greep van den degen; heel
zijn houding was die van oen jong soldaat
tegenover zijn superieur.
„U neemt mij niet kwalijk, juffrouw
Hersberg," zei Wolfram, „de maarschalk
komt mij opeischen
Hij stond op; Clara nam afscheid. Deze
zal hij de bondgenooten voorbereid vin
den, om hem op elk punt te koeren.
Het Fransche officieel© communiqué
van gistermiddag drie uur luidt:
Van de Noordzeekust tot Vperen heb
ben de Duilschers geen enkelen aanval
gedaan.
Wij hebben terrein gewonnen tusschen
Langemarcfc en 'Zonnebeke.
•fn de nabijheid van La Bassée heishen
Indische troepen de loopgraven, dio zij
den vorigen avond hadden moeten ont
ruimen, hernomen.
By Berry au Bac en in Afgonne zjjn wij
e enigs zins opgeschoten.
Te Béthincourt, ten noordwesten van Ver
dun, is een aanval der Duitschers afge
slagen.
Een verzoek van 'de Duitschers om een
wapenschorsing is geweigerd.
Onze artillerie heeft Arnavillo, in de
huurt van Pont a Mousson, beschoten.
Het Britse he oorlogsperahnreau maakt
hekend, dat de toestand op het front
onveranderd is. De Rindoetroepcn hebben
met grooten moed enkel© gisteren verloren
gegane loopgraven hernomen, 3 Duitsche
officieren, zoomede een 100 soldaten ge
vangen gemaakt en een mortier en drie
machinegeweren vermeesterd.
Een Fransch overzicht.
Het Fransche legerbulletin van gister
avond ge-ft een overzicht van de krijgs
verrichtingen gedurende de laatste zes
weken. Hierin oidtgezegl.datdeDuitochei
bevelhebbers alle mogelijke aansporingen en,
opwekkingen tot hun troepen, richttenen
niets verzuimden en toch niets dan een
nieuwe mislukking bereikten. Joffrc,
die de legers der bondgenooten aan
voerde in het noorden, zond ''"ge-
d uren de drie weken in allerijl ver
sterkingen. dag en nacht, met treinen en
auto's. De legermacht der bondgenooten
was geringer in aantal dan, die van den
vijand, cle geest was prachtig, wat het succes
verzekerde. Do omtrekkende beweging van
den vijand mislukte en zijn, pogingen om
zjcli van Duinkerken, Calais en, Boulogne
moes-ter te maken, waren geheel nutteloos,
ondanks de massa zware artillerie en maiir
schappon.
Na het mislukken van hun poging den
Fraiischen linkervleugel om te trekken,,
trachtten do Duitschers door hot front te
breken. De roekelooze slag bij Yp,-ren volg
de. Drie weken lang sloqgen de Fransche
troepen de roekelooze aanvallen van zware
legermassa's af. Hun samenwerking metliet
En gel sell© leger vormt een van dos<hoonr
sto bladzijden der Fransche militaire ge
schiedenis. De beslissende hulp, die zij
den Engolschen op oen kritiek moment ver
leenden, bezegelde de broederschap der
heide legers.
De verliezen der Duitschers bedragen
hevige aandoeningen hadden haar zoo ge
schokt, dat zij in een soort verdoov-ing was.
Maar toen zij langs dien kolos kwam, be
dekt met diamanten, goud, zilver en zijde,
die mot zijn mengeling van hoogheid en
eerbied zoo goed de theatrale, maar nood
zakelijke rol van de aristocratie wist te
spelen, kreeg zij een openbaring. Dat Wol
fram de afgod was van zulk een dienaar,
gaf hem plotseling in haar oogen nog meer
glans.
Ongedwongen reikte hij haar de hand.
„U denkt nog eens aan wat wij vandaag
besproken hebben niet waar?"
Clara hief het mooie, angstige gelaat naar
hom op. Vanaf dat oogenhlik voelde hij, dat
hij de n geest van deze vrouw beheerschte.
III.
Er begon een eigenaardige intieme ver
houding te komen tusschen den koning en
de unioniste. Clara's verstand gaf zich niet
zonder strijd gewonnen. (Merkwaardig was
het, dat van de beide Kosor's de overlede
ne haar het meest in de gedachten kwam en
vrees aanjoeg. Aan Ismaël dacht zij meer
als aan een onhandig filosoof, een socio
loog vol haatdragendheid on een hinderlijk
minnaar. Maar de onsterfelijke figuur van
den ouden profeet zweefde haar voortdu
rend voor oogen en zij vond het slecht hem
te verraden. Zij had een afgodische vcr-
eering voor hem. Op haar bureau in het
koninklijk paleis, stond nu het laatste por
tret van don grijsaard met zijn mooi voor
hoofd, zijn glimlach van inspiratie en zijn
sneeuwwitten haard, die de vader was ge
weest van de JJnie in Lithauen. Op dit
oogenblik was er in het rijk geen haat,dien
hij niet aangevuurd had, geen oproer, waar
van hij niet de bron was geweest, geen re-
volutionnair beginsel, dat hij niet in de
wereld gebracht had; maar in zijn trekken
lag een groote goedheid. En de oogen van
dit portret konden Clara niet aanzien, zon
der dat hun zachte, verwijtende blik haar
meer dan 1*20.000. Hun tegenspoed belet
hun het offensief op Parijs te hernemen..
Sedert, den oorlog begon stonden, er vijf
tig Duitsche legerkorpsen tegenover de bond
genooten, vijftien Duitsche legerkorpsen, met
bijna alle 0o-tenrijkers bestrijden de Buksen.
In de 1 oopgraven.
De „ooggetuige" in het Britsche hoofd
kwartier schrijft aangaande de gebeurtenis
sen lot Maandag j.l.
„Het heeft drie dagen hard gevroren
en de zon scheen prachtig. Hoewel de troe-
pen niet langer in den modder liggen, is
het toch onmogelijk gedurende den nacht
warm ,te blijven in de open loopgraven en
vele .manschappen zijn zoo stijf, dat zij
uit de loopgraven gedragen moesten wor
den.
Ook de vliegers lijden erg onder de kou
de. De bevroren grond vergemakkelijkt ech
ter ten zeerste het vervoer.
De oogetuige vertelt, dal er een nieuw
Duitsch .wapen is verschenen, n 1. een ge
luidloos Jtanon, dat misschien pneumatisch
werkt. .Geen knal of ander geluid wordt ge
hoord, .als liet projectiel* door de lucht
vliegt. t
Men bemerkt eerst iets als het projectiel
ontploft. Het wapen heeft tot dusver ech
ter nog geen shade aangericht
Op sommige plaatsen liggen de linies
slechts 40 yards van elkander af. De Engel-
sche soldaten en die van den vijand spre
ken met elkander, houden schietwedstrij
den en geven elkander tabak."
De ooggetuige verklaart uitdrukkelijk,
dat het geschut nooit zwijgt en dat er nog
tal van menschenlevens teloor gaan op
dagen, dat, er, volgens do rapporten, niets
gebeurt.
Weinig nieuws.
Over de gebeurtenissen aan de Russi
sche grenzen laten do strjjdende partijen
het nieuwsbegeerig publiek tot nog toe in
het duister lasten, heigeen des tc meer te
betreuren is, omdat door hetgeen daar
voorvalt, ondanks den verren afstand, ten
slotte beslist wordt over hetgeen in het
westen wordt ondernomen.
Dat de Russen in Oost-Pruisen heel lang
zaam voortgang maken, schijnt, na de tot
in bijzonderheden omtrent de ligging der
bezette plaatsen afdalende berichten van
het Russische hoofdkwartier, niet meer te
kunnen worden betwijfeld.
Waf de slag tusschen de Wieichsel en
Krak au betreft, dienaangaande zijn de be
richten zeer tegenstrijdig. Rot Russische
bericht bepaalt zich tot de mededeeling, dat
op hot gedeelte tusschen 3e Wen sel en
de Warte, d. i. op het ten west* n van
Lodz vooruitgeschoven front, de strijd nog
voortwoedt, en vermeldt een plaatselijk
succes van de Russische cavalerie op do
(volgens het bericht/"daar in aftocht zijnde
Duitsche infanterie. Het Duitsche bericht is
vager: het zegt slechts, "dat op het bedoelde
front alle Russische aanvallen werden of-
door do ziel sneed.
Zij voelde zich onherroepelijk wegglijden
op de helling van het royalisme, en zij
trachtte zich tegen te houden met alle
kracht, die in haar was. Zij snakte naar
rust voor haar geest. Zij keerde weer terug
naar de oproerige litteratuur van de Unie,
zooals een bloedarmc zieke met gretigheid
vraagt om slevigen kost. Haar bibliotheek
bevatte alle verzoekschriften, brochures,
satires en pamfletten, waarmee flr. Kosor
vijftig jaar lang Lithauen overstroomd had;
zij dwong zich alles te herlezen.
In dien tijd was de politie krachtig bezig
met nasporingen over de samenzwering,
die hertog Berlie zoo flink had aangepakt.
Overal werd huiszoeking gedaan bij perso
nen, die blijkbaar tol de unionisten behoor
den, bij vroegere stakers, die sedert lang
het werk in de weverijen hervat hadden,
bij studenten, bij professoren en zelfs bij
aanzienlijke dames.
Bij de koopliedenbevolking, die vrij plomp
was, wekten deze veiligheidsmaatregelen
een soort, grove voldoening, maar de meer
ontwikkelde liberalen, waaronder zich ook
loyalisten bevonden, waren soms veront
waardigd. Alen vergat langzamerhand hel
oproer van Maart en meende, dat de regee
ring te ver ging. Een hondtal personen wa
ren in "hechtenis genomen. De Unie had er
hevig onder te lijden gehad, zij was van
haar leiders beroofd. Ilct zou een geweldig
proces worden. Overal werden brieven in
beslag genomen. Maar al dronk Clara die
revolutionnairc likeur met groote hoeveel
heden, zij steeg haar niet moer naar het
het hoofd; do politiemaatregelen lieten haar
koud. Zij kon geen woord lezen, dat te ver
ging, of onmiddellijk'zag zij het weerlegd
door den helderen, eenigszins sccptischen
en koel overleggenden geest van Wolfram.
Wanneer zij niet naar hem toeging, was hij
het, die haar kwam opzoeken en haar bijna
ongemerkt zijn zienswijze oplegde, haar
eigen meening overwoog en weerlegde
geslagen, en het legen-offensief der Rus
sen verijdeld.
Zuidelijker, tusschen Czentochau en Kra-
kau, ontwikkelt de actie der Russen zich,
volgens hun berichten, op een voor hen
gunstige wijze, een mededeeling, die nader
wordt toegelicht door een opgave van het
aantal gemaakte gevangenen. De pogingen
der Duitschers orn met tegenaanvallen te
opereeren heet het verder mislukten.
Daarentegen mislukten volgens het Duit
sche bericht juist de aanvallen 3er Rus
sen in die buurt
Przernysl.
Vliegers, die van Przernysl te Boedapest
zijn teruggekeerd, vertellen, dat aan 3o
versterkingen van die stad door het bom
bardement der "Russen niet de geringste
schade is toegebracht. Przernysl "is voer
een jaar rijkelijk van proviand voorzien.
De stemming onder de bezetting is voor
treffelijk. Een officier van het korps vlie
gers, die van Przernysl kwam, deelde aan
de ,,Az Est" mede, dat zoowel Przernysl als
Krukau voor de Russen onneembaar zijn.
De bezetting heeft zich flink geweerd en
de Russen werden door tegenaanvallen tot
aanzienlijken afstand van de vesting terug
gedreven.
In Polen.
Officieel werd gisteren uit Weenen ge
meld:
De geweldige worsteling in Russisch Po
len duurt voort. Tot dusverre hebben onze
troepen in dezen slag 29.000 krijgsgevan
genen gemaakt en 49 machinegeweren, zoo
mede veel ander oorlogstuig vermeesterd.
De Russen in II o n g a r ij c.
Een telegram uit Boedapest meldt d.d.
gisteren.t.
Het bericht van een der bladen dat do
Russische troepen, die in het comitaat Ung
waren doorgedrongen, zijn teruggeworpen,
wordt bevestigd. Ook in het comitaat Zcm-
plin is de vijand tot den terugtocht ge
dwongen. Het personeel van de ontruimde
spoorwegstations is teruggeroepen.
Een officieel Oostenrijksch communiqué
meldt
Onze troepen zijn na verwarde gevechten
over de Kolubara getrokken, hebben do
daaraan grenzende moerassige laagvlakte
bezet en ook hij den aanval op de oostelijk
daarvan gelegen heuvels terrein gewonnen.
Verscheidene heftige tegenaanvallen der
Serviërs zijn onder groote verliezen voor
hen afgeslagen.
Ton zuidoosten van Waljewo zijn onze
troepen de met sneeuw bedekte kammen
van het Maljen- en het Soowohor-geliergto
overgetrokken. In de gevechten in die streek
zijn gisteren opnieuw 10 Servische oïficie-
ren en meer dan 300 soldaten gevangen
genomen en drie machinegeweren buit ge
maakt. 1
en haar van dag tol. dag tot zijn in
zichten bracht.
Toen nam zij haar toevlucht tot een
heftig hoek, dat geschreven was tegen de
koninklijke macht en waarin zij dacht wa
penen te zullen vinden tegen do geestelijke
onderwerping, die zij onderging. Het boek
was een twintig jaar geleden uitgekomen,
maar toen Wolfram V aan de regeering
kwam was hot verboden en uit den handel
teruggetrokken. Bij de huiszoeking legde de
politie er onverbiddelijk beslag op. liet was
getiteldSlavernij, of verhandeling over
den toestand van onderdrukte volken. Se
dert hot zoo streng verboden was, genoten
de bezitters van het kleine boekje er nog
meer van. Tiara had door een paar vrome
leugens kans gezien het exemplaar van dr.
Kosor te behouden, ondanks de veelvuldige
nasporingen, die de hoofdcommissaris van
politie in hel huis in de bovenstad liet
doen.
Aan een vorst te gehoorzamen werd er
in ieder hoofdstuk met onstuimigheid als
een schande voorgesteld, en dc monarchie
kon niet heftiger gehoond, gesmaad en ver
oordeeld worden dan in dit kleine deeltje.
Clara opende het nooit, met onverschillig
heid. Het was de uitverkoren catechismus
van haar stiefvader, voor wien de publi
catie van het pamflet een groote vreugde
was geweest. Alen had hel aan hem toege
schreven; maar hij zelf kende er den ano-
nymen schrijver niet van, dien hij bij in
stinct liefhad als zijn geesteskind. Wat een
herinneringen waren er aan die geelgcwor-
den ljladzijden verbonden I
Clara zag in gedachten nog de ivoor
blanke handen van den grijsaard langs de
regels dwalen. Alenige bladzijde had door
het vele lezen, een kleur van oude perka
menten gekregen, en er was een tabaks
geur aan van de houten pijp, die de volks
leider altijd rookte.
Wordt vervólgd
